§• !•
Kto chce uzyskać doktorat całej umiejętności lekarskiój i uprawnie nie do wykonywania ścisłych gałęzi praktyki lekarskiej z tymże połą czone, winien zdać t r z y eg z a m i n a ś c i s ł e (rygoroza).
§ • 2.
O dopuszczenie do tych egzaminów kandydat winien zgłosić się do dziekana kolegium profesorów medycyny i w tym celu złożyć na jego ręce następujące dokumenta:
1. metrykę chrztu lub urodzenia;
2. świadectwo dojrzałości ważne w zakładach krajów w radzie pań stwa reprezentowanych, albo, jeżeli do tych krajów nie przynależy, te świadectwa na zasadzie których został wpisany w rejestr słuchaczów zwy czajnych wydziału lekarskiego;
3. dowód, że na wykłady medyczne uczęszczał jako słuchacz zwy czajny przynajmniój przez c z t e r y półrocza a przez dw a półrocza brał udział w ćwiczeniach sekcyjnych;
4. świadectwa złożonych skutecznie trzech egzaminów wstępnych z historyi naturalnć.j (obacz dodatek).
Nadto nim będzie dopuszczony do drugiego egzaminu, winien złożyć 5. świadectwo uniwersyteckie z pięciu lat, według przepisu na me dycynie przepędzonych (§§. 47 i 48 tymczasowego porządku nauk z 1 paź dziernika 1850), w którem w szczególności ma być także udowodnione, że uczęszczał na k l i ni kę chor ób we wn ę t r z n y c h i na kl i ni kę c h i r u r g i c z n ą najmnićj przez cztery, a na k l i n i k ę c h o r ó b o c z n y c h i p o ł o ż n i c z ą najmniej przez jedno półrocze na każdą; nakoniec
6. świadectwo, że pierwszy egzamin ścisły medyczny zdał skutecznie. §« 3.
P i e r w s z y e g z a m i n ścisły rozciąga się na f i z y k ę , c h e mi ą , a n a t o m i ą i f i z y o l o g i ą , stanowią go zaś najprzód e g z a m i n a p r a k t y c z n e z anatomii i fizyologii, a następnie o g ó l n y e g z a m i n t e o r e t y c z n y z wszystkich czterech przedmiotów tego egzaminu ścisłego.
D r u g i e g z a m i n ś c i s ł y rozciąga się na p a t o l o g i ą o g ó l n ą i t e r a p i ą ; a n a t o m i ą p a t o l o g i c z n ą (histologią pato'ogiczną), f a r m a k o l o g i ą (farmakodynamikę, toxykologią i naukę pisania recept) i m e d y c y n ę c h o r ó b w e w n ę t r z n y c h (patologią specyalną i terapią cho rób wewnętrznych) i stanowią go najprzód e g z a m i n a p r a k t y c z n e z anatomii patologicznćj (na preparatach i zwłokach) i z medycyny cho rób wewnętrznych (przy łożu chorego) a następnie o g ó l n y e g z a m i n t e o r e t y c z n y z wszystkich czterech przedmiotów tego egzaminu ści słego.
T r z e c i e g z a m i n ś c i s ł y rozciąga się na chirurgią (patologią szczegółową i terapią chorób zewnętrznych), o k u l i s t y k ę , g y n e k o l o - g i ą (położnictwo) i m e d y c y n ę s ą d o w ą ; stanowią go zaś najprzód e g z a m i n a p r a k t y c z n e z chirurgii (przy łożu chorego i na zwło kach), z okulistyki (przy łożu chorego) i z gynekologii (przy łożu chorej, na zwłokach lub lalce) a następnie o g ó l n y e g z a m i n t e o r e t y c z n y z wszystkich czterech przedmiotów tego egzaminu ścisłego.
§• 4.
Wszystkie trzy egzamina ścisłe potrzeba zdać na tym samym uni wersytecie ').
Tylko w przypadkach na szczególne uwzględnienie zasługujących, minister oświecenia, po zniesieniu się z właściwemi kolegiami profesor- skićmi, może dopuścić kandydata do złożenia drugiego i trzeciego egza minu ścisłego w innym uniwersytecie a nie tym, gdzie zdawał pierwszy egzamin ścisły.
§. 5.
Wszystkie trzy egzamina ścisłe odbywają się publicznie, każdemu jednak przewodniczącemu wolno ograniczyć wolność wstępu i dozwolić go tylko lekarzom i uczniom medycyny.
§ . 6.
Komisya egzaminacyjna do każdego egzaminu śaisłego składa się: z p r z e w o d n i c z ą c e g o ,
ze z w y c z a j n y c h e g z a m i n a t o r ó w (§. 8),
z e g z a m i n a t o r ó w n a d z w y c z a j n y c h (§. 9), w danych razach wezwać się mających,
z k o m i s a r z a r z ą d o w e g o a przy drugim i trzecim egzaminie ścisłym jeszcze z jednego egzaminatora, przez rząd mianowanego (§. 10).
Na wydziałach medycznych, gdzie istnieją jeszcze dziekani doktorów, takowi pozostają na teraz przy czynnościach swoich podczas egzaminów ścisłych i tymczasowo komisarz rządowy nie będzie mianowany 2).
§• 7.
W każdój komisyi egzamiuacyjnćj p r z e w o d n i c z y dziekan me dycznego kolegium profesorów, gdyby go zaś nie było, lub nie mógł przy być, albo gdzie stosunki miejscowe wymagają zmiany kolejnej, zajmie jego miejsce najprzód prodziekan, a jeżeliby jeszcze była tego potrzeba, jeden lub dwóch z a s t ę p c ó w , których z grona profesorów zwyczajnych wy biera corocznie przy obiorze dziekana medyczne kolegium profesorów.
Przewodniczący egzaminowi ścisłemu ma prawo, lecz nie ma obo wiązku egzaminowania.
') Porówn. §. 4 przepisów o egzam. ścisłych na wydziale prawniczym; §. 8 ta- kichże przepisów co do wydziału filozoficznego i instrukcyą z 1 czerwca 1872 L. 6726.
J) Zniesione w skutek §. 23 ustawy o orgauizacyi władz uniwersyteckich z d. 27 kwietnia 1873.
66
Z w y c z a j n y m i e g z a m i n a t o r a m i są profesorowie zwyczajni przedmiotów, z których egzamina ścisłe mają być zdawane.
Jeżeli w jednem kolegium jest wiecćj profesorów zwyczajnych do tego samego przedmiotu, takowi obowiązki egzaminatorów zwyczajnych pełnią po kolei.
Gdyby chwilowo nie było profesora zwyczajnego, lub gdyby przybyć nie mógł, zmieniają się po kolei profesorowie nadzwyczajni tego samego przedmiotu, a gdzieby i tych nie było, lub przybyć nie mogli, natenczas na zastępcę egzaminatora zwyczajnego, wezwać należy tego profesora zwyczajnego lub nadzwyczajnego, który odpowiedni przedmiot rzeczywiście daje, albo którego przedmiot najbardzićj się zbliża do przedmiotu o który idzie.
§• 8.
§. 9.
Jeżeli z powodu zbyt wielkiej ilości kandydatów lub udowodnionego przeciążenia egzaminatora zwyczajnego, innćmi czynnościami urzędowemi, okaże się tego potrzeba. minister oświecenia zamianuje na przeciąg roku e g z a m i n a t o r ó w n a d z w y c z a j n y c h , którzy przy odpowiednich egza minach ścisłych będą się zmieniać z egzaminatorami zwyczajnymi.
Będą oni zamianowani z grona profesorów nadzwyczajnych, odpowiedni przedmiot egzaminu rzeczywiście dających, na podstawie wniosku kolegium profesorów, samodzielnie lub z polecenia ministra, uczynionego.
§ . 10.
K o m i s a r z r z ą d o w y i w s p ó ł e g z a m i n a t o r o wi e winni być doktorami medycyny i chirurgii lub wszystkich gałęzi umiejętności lekar skiej i mogą także należeć do kolegium medycznego nauczycieli (§. 3
porz. władz akadem. z dnia 30 września 1849 '). Mianuje ich minister oświecenia w porozumieniu z ministrem spraw wewnętrznych przed rozpo częciem się każdego roku szkolnego na przeciąg tegoż.
Komisarz rządowy nadzoruje i czuwa w interesie publicznym nad każdym z trzech egzaminów ścisłych i ma piawo zadawać kandydatowi pytania.
Z dwóch współegzamiuatorów jeden słucha przy ogólnym egzaminie teoretycznym drugiego egzaminu ścisłego jako drugi egzaminator do me dycyny chorób wewnętrznych (patologii szczegółowćj, terapii chorób we wnętrznych), drugi zaś przy ogólnym egzaminie teoretycznym trzeciego egzaminu ścisłego jako drugi egzaminator do chirurgii (patologii szczegó łowej i terapii chorób zewnętrznych) z tómi samómi prawami i obowiąz kami co inni egzaminatorowie.
§ . 1 1.
Ogólne egzamina teoretyczne odbywają odpowiedni egzaminatorowie w ciąglćj obecności przewodniczącego i komisarza rządowego, egzamina
zaś praktyczne tylko pod ich kierownictwem i nadzorem, a mianowicie kilku kandydatów może zdawać jednocześnie, atoli egzamina praktyczne nie więcój jak c z t e r e c b, egzamina zaś teoretyczne nie więcój jak t r zech.
§• 12.
Dziekan profesorów nie może dopuścić kandydata do ogólnego egza minu teoretycznego przy egzaminie ścisłym, jeżeli tenże nie otrzymał przy najmniej „dostatecznego“ stopnia przy wszystkich egzaminach praktycz nych, do tego rygorozum należących.
§• 13.
Jeżeli kandydat przy jednym z tych egzaminów praktycznych otrzy mał „niedostateczny“ stopień, wolno mu egzamin ten powtórzyć.
Pierwsze powtórzenie nie może mieć miejsca przed upływem c z t e r e c h a drugie przed upływem s z e ś c i u miesięcy od poprzedniego egza minu '). Co się tyczy trzeciego powtórzenia obowiązują przepisy §. 20.
Każde powtórzenie egzaminu praktycznego winno się odbywać w cią- głćj obecności przewodniczącego odpowiedniej komisyi egzaminacyjnćj i ko misarza rządowego.
§• 14.
Wszelkie inne przepisy, tyczące się urządzenia każdego z osobna egzaminu praktycznego, wyda minister oświecenia po zniesieniu się z me- dycznómi kolegiami profesorów i z szczególnćm uwzględnieniem stosunków miejscowych.
§• 15.
Podczas ogólnych egzaminów teoretycznych, każdy egzaminator i współ- egzaminator słucha kandydata przez kwadrans. Gdy kilku kandydatów jednocześnie zdaje egzamin, natenczas komisja może ograniczyć czas egza
minowania do pół godziny dla wszystkich trzech kandydatów razem, jeżeli wszyscy kandydaci okazali w tym czasie wiadomości przynajmniej „do stateczne“, atoli nie ulega wątpliwości, że nie otrzymaliby stopnia „celu
jącego,“ .
Żaden kandydat nie może wymagać, aby egzamin praktyczny i teo retyczny z tego samego przedmiotu zdawał przed tym samym egzamina torem; owszem wyznaczenie egzaminatorów pozostawia się dziekanowi.
§. 16.
Po ukończeniu każdego egzaminu praktycznego i teoretycznego, każdy egzaminator a względnie współegzaminator wpisuje wynik jego do osobnego protokółu, używając do tego stopni „ c e l u j ą c y “, „ d o s t a t e c z n y “ „ni e d o s t a t e c z n y “, przyczóm należy także uwzględnić odpowiedzi na pyta nia, przez przewodniczącego lub komisarza rządowego zadane.
67
') Wolno jednak w tym okresie poddać się innemu egzaminowi praktycznemu, który należy do tegoż samego rygorozum (instr. z 1 czerwca 1872 L. 6726).
Żaden ogólny egzamin teoretyczny nie może być uważanym za zło żony skutecznie, jeżeli kandydat otrzymał choćby od jednego tylko egza minatora lub współegzaminatora stopień „niedostateczny.“
W przypadku tym kandydat może być dopuszczonym za d w a mie siące do powtórzenia egzaminu teoretycznego szczegółowego, którego nie zdał.
Jeżeli przy powtórzeniu tem otrzyma znowu stopień „niedostateczny“, wolno mu jeszcze raz zdawać po c z t e r e c h miesiącach. Co się tyczy trzeciego powtórzenia, obowiązują przepisy §. 20.
Każde powtórzenie takiego egzaminu teoretycznego winno odbywać się w ciągłćj obecności przewodniczącego odpowiednićj komisyi egzamina- cyjnćj i komisarza rządowego.
§. 17.
§. 18.
Jeżeli kandydat zdający ogólny egzamin teoretyczny, otrzymał od więcćj niż jednego z egzaminatorów postęp „niedostateczny“, wolno mu powtórzyć tylko cały ogólny egzamin teoretyczny a to dopiero za sześć miesięcy. Jeżeli przy tem powtórzeniu otrzyma choćby tylko od jednego egzaminatora stopień „niedostateczny“, może tylko raz zdawać ogólny egzamin teoretyczny znowu po s z e ś c i u miesiącach. Co się tyczy trze ciego powtórzenia, obowiązują przepisy §. 20.
§. 19.
Jeżeli kandydat otrzymał od każdego z głosujących stopień przynaj- mnićj „dostateczny“, natenczas przewodniczący, bezpośrednio po ukończe niu ogólnego egzaminu teoretycznego, lub powtarzanego a skutecznie zda nego szczególnego egzaminu teoretycznego, oblicza podług stopni egzami nów praktycznych i ogólnego teoretycznego, s t o p i e ń o g ó l n y z całego egzaminu ścisłego.
Jeżeli stopni lepszych jest tyle co i mniej dobrych, stopień ogólny wypadnie według mniej dobrych.
Rezultat będzie natychmiast do protokółu egzaminów ścisłych wpi sany i kandydatowi publicznie ogłoszony.
§ . 20.
Na każde trzecie powtórzenie, czy to egzaminu praktycznego, czy to szczegółowego egzaminu teoretycznego lub całego ogólnego egzaminu teo retycznego, może pozwolić tylko minister oświecenia po zniesieniu się z ko legium medycznćm profesorów.
Jeżeli kandydat nie otrzyma tego pozwolenia lub jeżeli przepadnie i przy trzecićm powtórzeniu egzaminu, traci na zawsze prawo ubiegania się o doktorat medyczny na uniwersytecie w jednym z krajów w radzie państwa reprezentowanych, jak niemniej o zatwierdzenie mu dyplomu doktorskiego za granicą otrzymanego.
§ . 2 1.
Każde powtórzenie egzaminu powinno odbyć się, ile to być może, przed tymi samymi egzaminatorami, co poprzedni egzamin, który się nie powiódł.
Za każdy egzamin ścisły kandydat winien opłacić taksę a mianowi cie za pierwszy 55 zł., za drugi 60 zł., a za trzeci 65 zł. wal. austr.
Z tego przewodniczący i komisarz rządowy otrzymają za udział we wszystkich egzaminach praktycznych jednego rygorozum każdy po 5 zł., i po tyleż za udział w ogólnym egzaminie teoretycznym; nadto każdy egzaminator lub współegzaminator po 5 zł. za egzamin praktyczny i po 5 zł. za udział w ogólnym egzaminie teoretycznym; pozostałe 5 zł. wpły ną do funduszu kancelaryjnego uniwersytetu.
Przy każdćm powtórzeniu egzaminu każdy członek komisyi egzami nacyjnćj, udział w nióm biorący, otrzyma połowę taksy powyżój oznaczonój.
§ . 2 3 .
Kwoty, które członkowie komisyi dostają z taksy, są wynagrodze niem za obecność i dlatego mogą być otrzymane, tylko za czynność rze czywista.
§ . 2 4 .
Promocyi dokonywa w formie zwykłych sponsyj profesor zwyczajny
(per turnum) jako promotor, pod przewodnictwem rektora w obecności
dziekana kolegium profesorów.
W Pradze zatrzymuje się jeszcze na teraz współudział dziekana doktorów *).
W Wiedniu odbywać się będzie promocya na teraz , jak dotąd, ze współudziałem rektora, kanclerza , czterech dziekanów i notaryusza wy działu a).
§ • 2 5 .
Taksa promocyjna za doktorat wszystkich gałęzi umiejętności lekar- skićj wynosi we wszystkich uniwersytetach krajów w radzie państwa re prezentowanych 60 zł. waluty austryjackićj. Z tego (z wyjątkiem w Wie dniu) otrzymują: rektor 15 zł,, dziekan i promotor po 5 zł.; w Pradze także dziekan doktorów 5 zł. 3).
W Wiedniu zatrzymują się na teraz 4) płace dotychczasowe dla wszyst kich współdziałających.
Nadto z taksy tćj 5 zł. wal. austr. odłożone będą do funduszu kan celaryjnego uniwersytetu, z którego opłacają się należytości za wystawie nie dyplomu na rozmaitych uniwersytetach dotychczas istniejące i dotych czasowe place urzędników kancelaryjnych i służby, z wyjątkiem tych płac, które takowi dostawali za szczególne czynności przy uroczystościach aktu promocyjnego, obecnie zniesionych.
Reszta wszystkich opłat promocyjnych (także w Wiedniu) rozdzielona będzie pomiędzy wszystkich zwyczajnych profesorów wydziału, w równych częściach.
§ . 2 6 .
W tych uniwersytetach, w których dotychczas były w zwyczaju uro czystsze formy promocyi, pozostawia się kandydatom do woli zamiast
69 §. 22.
') *) 3) 4) Zniesione w skutek §. 23 ustawy o organizacyi władz uniwersytec kich z d 27 kwietnia 1873.
prostćj, żądać tój uroczystszej formy promocyi, za opłatą, która się zwy kle za to pobiera. Taksa atoli, w §. 25 przepisana i w tym także przy padku tak użytą i rozdzieloną będzie, jak tam przepisano.
§• 27.
Opłaty na rzecz stowarzyszeń wdów i kolegiów doktorskich na wy działach , które doktorandzi na niektórych uniwersytetach składają przy promocyi, pozostają na teraz nienaruszone ’).
§. 28.
Niniejszy porządek egzaminów ścisłych wchodzi w moc obowiązującą z początkiem roku szkolnego 1872/3.
Atoli w pierwszych dwóch latach po wejściu onegoż w moc obowią zującą, egzamin z fizyki i praktyczny egzamin z fizyologii nie będą mieć miejsca przy pierwszem rygorozum , równie jak kwoty odpowiednim egza minatorom z taksy przypadające.
Pozwala się także wyjątkowo tym, którzy studya medyczne już ukoń czyli, ale nie zdali jeszcze żadnego rygorozum, albo którzy kończą ostatnie półrocze swoich studyów, zdać egzamina wstępne z botaniki, mineralogii i zoologii w ostatnich czterech tygodniach tego półrocza letniego.
Kandydaci, którzy już zdali jeden egzamin ścisły nim się zaczął rok szkolny 1872/3, ulegają co do następnych egzaminów ścisłych i interwen- cyi przy takowych dotychczasowym postanowieniom i taksom; natomiast §§. 24 — 27 włącznie mają być stósowane do każdego aktu promocyjnego.
_ 70
D O D A T E K
do porządku egzaminów ścisłych na wydziale lekarskim, tyczący się egzaminów z liistoryi naturalnej celem przystąpienia do egzaminów ścisłych
medycznych-§•
I-Kandydat, który do egzaminów ścisłych medycznych chce być do puszczonym, winien na jednym z uniwersytetów, w krajach w radzie pań stwa reprezentowanych, zdać trzy szczególne egzamina wstępne, publiczne: z b o t a n i k i , z o o l o g i i i m i n e r a l o g i i .
§ 2.
Do każdego z tych egzaminów wstępnych dopuszczony będzie każdy słuchacz zwyczajny medycyny na zgłoszenie się do dziekana medycznego kolegium profesorów uczynione, z dołączeniem świadectwa dojrzałości, w zakładach krajów w radzie państwa reprezentowanych, ważnego, lub jeżeli do tych krajów nie przynależy, z dołączeniem świadectw, na zasa dzie których został wpisany w rejestr słuchaczów zwyczajnych wydziału medycznego.
') Zniesione w skutek §. 23 ustawy o organizacyi władz uniwersyteckich z d. 27 kwietnia 1873.
W jakim porządku i w których półroczach te cgzamina wstępne od być się mają, pozostawia się uczniowi do woli.
§• 3.
Egzaminu wstępne odbywają się pod kierownictwem i nadzorem dziekana medycznego kolegium profesorów, ale ciągła jego obecność pod czas egzaminu nie jest potrzebną.
Egzaminatorami są zwyczajni profesorowie przedmiotów.
Gdzie jest kilku profesorów zwyczajnych tego samego przedmiotu, ten będzie egzaminatorem , który daje ten przedmiot wyłącznie dla medy ków. Jeżeli i tych jest kilku, będą egzaminatorami po kolei.
Gdyby było potrzebnóm zastępstwo dziekana medycznego kolegium profesorów lub egzaminatorów, zastósowane będą przepisy porządku egza minów ścisłych medycznych (§ 7 i 8). Gdyby zaś zachodziły stósunki w §. 9 porządku egzaminów ścisłych wzmiankowane, egzaminatorów nad zwyczajnych do egzaminu wstępnego z historyi naturalnej zamianuje mi nister oświecenia w myśl przepisu tamże zawartego.
§. 4.
Do składania tych egzaminów ścisłych wyznaczane będą zwyczajnie tylko c z t e r y pierwsze tygodnie każdego półrocza.
Atoli w skutku porozumienia się dziekana profesorów kolegium me dycznego z egzaminatorami mogą wyjątkowo odbywać się także w in nym czasie.
71
§• 5.
Egzamin wstępny z każdym z osobna kandydatem i z każdego z osob na przedmiotu historyi naturalnej trwa kwadrans. Jeżeli egzamin zdaje kilku kandydatów równocześnie, czas egzaminu może być skrócony w myśl §. 15 porządku egzaminów ścisłych medycznych.
§ • 6.
Po egzaminie egzaminator zapisuje do osobnego protokółu skutecz ność tegoż z zachowaniem następującego stopniowania: „celująco“ „dosta tecznie“ „niedostatecznie“ ; na zasadzie tego protokółu dziekan medyczne go kolegium profesorów wyda kandydatowi świadectwo na drukowanych blankietach, z przepisanym stemplem, i w jego wykazie lekcyj zapisze odnoszącą się do tego uwagę.
§• 7.
Kandydat, który otrzyma postęp „niedostateczny“, może po t r z e c h miesiącach być dopuszczonym do powtórzenia egzaminu , który wówczas winien się odbyć w ciągłój obecności dziekana medycznego kolegium pro fesorów.
Ten sam termin obowiązuje do każdego następnego powtórzenia. Do tych powtórzeń odnosi się nadto przepis §. 21 porządku egzami nów ścisłych medycznych.
Za każdy egzamiu wstępny z historyi naturalnej, kandydat winien opłacać taksę w kwocie 7 zł. wal. austr., z którój egzaminator dostaje 5 zł.
a dziekan medycznego kolegium profesorów 2 zł.
Za każde powtórzenie takiego egzaminu płaci się 6 zł. z czego dzie kan medycznego kolegium profesorów i egzaminator dostają po 3 zł. Do taks tych odnosi się nadto przepis §. 23 porządku egzaminów ścisłych medycznych.
72 §■ 8.