e) ROZPORZĄDZENIE
A) Przepisy ogólne
a)
WARUNKI
do o sią g n ięcia sty p en d y u m ; — u w o ln ien ie podań od stem pla.
Warunki, pod jakiemi uzyskać można stypendyum, obejmuje zawsze ogłoszenie konkursowe; z niego tćź uczniowie pouczyć się mogą, jakie dokumenta załączone być winny do podania. Jeżeli ogłoszenie nie podaje tych warunków, wówczas obznajmić się należy z listem fundacyjnym.
Podania o udzielenie stypendyum są według ustawy o należytościach wolne od stempla, jeżeli dołączone jest do nich świadectwo ubóstwa. Same świadectwa ubóstwa także nie podlegają stemplowi (Dekr. nadw. z dnia 8 maja 1790).
b) ROZPORZĄDZENIE
M in isterstw a W y z n a ń i O św ia ty z d. 3 sty czn ia 1 8 4 9, L . 7703
(D z. P. P. L. 76 z r. 18 4 9)
tlo w ładz krajow ych w A ustryi Dolnej i Górnej, w Czechach, na Morawie, w Galicyi, Styryi, Ilyryi, Pobrzeżu i Tyrolu, co do w ykazu uczniów zasługują
cych na dalsze pobieranie stypendyum i na uwolnienie od czesnego
Jakkolwiek nie ma wcale zamiaru kwestyonowania raz wypowiedzia- nćj zasady wolności uczenia się dla uczniów wydziałowych i dla uczniów w innych wyższych oddziałach naukowych, to jednak należy dać ciałom
') Porówn. Rozp. minist. z d. 20 marca 1852 L. 10381, które wydane zostało dla jednakowego przestrzegania niniejszego rozporządzenia, — oraz Rozp. min. z d. 7 grudnia 1852, L. 6171, oba poniźćj zamieszczone.
nauczycielskim w rękę środki, aby się mogły dostatecznie przekonać czy uczniowie, którzy używają szczególnych uwzględnień w celu oddawania się naukom, a mianowicie przedewszystkiem, którzy pobierają stypendya lub są uwolnieni od opłaty czesnego, godni są tych uwzględnień z uwagi na swoje zachowanie się moralne i postęp w naukach. Szczególnie co się tyczy stypendyów, jest to o tyle więcej pożądanóm, że w listach funda- cyjnych prawie wyłącznie postawiono kształcenie się umiejętne i prowa dzenie moralne za warunek tak udzielenia, jak pozostawienia stypendyum.
Co się tyczy uczniów gimnazyalnycli lub licealnych utrzymują się w mocy w obu kierunkach dotychczasowe przepisy. Co się zaś tyczy uczniów szkół wyższych postanawia się co następuje:
1. W kwestyi, czy tego rodzaju uczniowie zasługują na udzielenie lub pozostawienie im stypendyów, orzekają odnośne ciała nauczycielskie. One, uwzględniając wszelkie okoliczności, o jakich się tylko dowiedziały, mają wziąć pod dojrzałą i sumienną rozwagę, czy uczniowie swojćm za chowaniem się i postępem w naukach są w zupełności godni lub nie, wspo mnianych dobrodziejstw.
2. Jeżeli odnośne ciało nauczycielskie nie zna dostatecznie uczniów tak, iżby mogło stanowczo orzec szczególnie co do ich zachowania się i postępu w naukach, natenczas wolno ciału nauczycielskiemu żądać, aby się poddali egzaminowi, a według jego wyniku i z uwzględnieniem innych ciału nauczycielskiemu znanych stosunków, takowe orzeka, czy uczniowie zasługują na otrzymanie lub dalsze pobieranie stypendyów.
3. Zasady wolności uczenia się, jak już wyżćj wspomniano, bynaj- mnićj nie znosi się co do stypendystów, dlatego też nie można ich wcale zmusić, aby przestrzegali dawniej obowiązującćj ustawy naukowćj i po działu na kursa l).
4. W celu uzyskania lub zatrzymania uwolnienia od czesnego, dla uczniów wyższych oddziałów naukowych wystarczy, jeżeli odnośne ciało nauczycielskie potwierdzi, że pod względem zachowania się i postępu w naukach nie jest mu wiadomą jakakolwiek przeszkoda, i jeżeli ubóstwo należycie jest wykazanćm.
O tern zarządzeniu administracyjnćm zechce władza krajowa zawia domić wszystkie ciała nauczycielskie.
c)
ROZPORZĄDZENIE
M in is te r s tw a W y z n a ń i O ś w ia ty z d n ia 20 m a rc a 18 5 2 , L . 10 3 8 1 ex 1 8 5 1 , do N am iestników Czech, Galicyi, A ustryi Dolnej, Morawy, Szląska, A nstryi gó r
nej, Salcburga, Tyrolu, Styryi, K aryntyi, K rainy, Pobrzeża i Dalmacyi, z postanowieniami celem usunięcia wielu wątpliwości powstałych co do czasu używa nia stypendyów i fundacyj przez uczniów, z powodu wprowadzenia nowój ustawy
naukowćj.
Dla usunięcia niektórych wątpliwości co do czasu używania stypen dyów i fundacyj przez uczniów, jakie powstały przez wprowadzenie nowój ustawy naukowej, zaproponowano następujące środki:
‘) Porówn. ustęp 6 i alin. e Rozp. minist. z d. 20 marca 1852, L. 10381 (niżćj zamieszczone).
a) Go do czasu używania stypendyum lub fundacyi przez słuchaczy uni
wersytetu pozostają przedewszystkiem w swój mocy nadal jak i do tychczas specyalne postanowienia odnośnych aktów fundacyjnych.
b) Do używania fundacyj, przy których czasu pobierania akt fundacyjny
nie oznacza, słuchacze uniwersytetu są tylko tak długo uprawnieni, jak długo oddają się swoim zwyczajnym studyom i nie zostali według orzeczenia ciała nauczycielskiego, z powodu małego przykładania się do nauki i nagannego zachowania, uznani za niegodnych zatrzymania stypendyum lub fundacyi.
c) Jeżeli przerwa w którómbądź półroczu nastąpi, uważać należy odno
śne miejsce fundacyjne za opróżnione i przystąpić do dalszego jego obsadzenia.
d) Używanie fundacyj naukowych przez słuchaczy uniwersytetu
a) którzy przy wstąpieniu do uniwersytetu, już byli w posiadaniu ja kiejś fundacyi, albo
¡3) w czasie uczęszczania na uniwersytet takową uzyskali, z uwzglę dnieniem zmian pod a) i b) oznaczonych,
ważne jest w zasadzie tylko do ukończenia pewnego oznaczonego okresu zwyczajnego, t. j. uczęszczania bez przerwy w półroczach, na uniwersytet, któryto okres według analogii §. 47 ustawy naukowej u słuchaczy wydziału prawnego na cztćry, u słuchaczy wydziału me dycznego na pięć po sobie następujących lat uniwersyteckich jest usta nowiony.
e) Jeżeli sobie uczeń życzy po ukończeniu tego cztero- względnie pięcio
letniego czasu uniwersyteckiego pozostać w używaniu fundacyi przez czas przygotowania się do uzyskania prawniczego lub medycznego stopnia doktorskiego, musi osobno wnieść prośbę do władzy funda- cyjnój o zezwolenie na to uwzględnienie na przeciąg roku następu jącego bezpośrednio po latach studyów uniwersyteckich, prawnie oznaczonych. Na takie pozostawienie jeszcze przez jeden rok, tylko w tym wypadku zezwolić należy, jeżeli to nie sprzeciwia się właści wości stypendyum, albo jasnemu przepisowi fundacyi, a z dotychcza sowego kierunku studyów stypendysty przypuścić można, że tenże ów rok rzeczywiście na przygotowanie się do swego przyszłego za wodu zużytkuje; natomiast1)
f) przedłużenie używania stypendyum lub fundacyi poza czas tego roku
uwzględnienia, nie może nastąpić.
Ministeryum oświaty nie uważa obecnie za potrzebne przystąpić do ogłoszenia ogólnćj normy wyż wspomnianćj treści z tego powodu, że przed ukazaniem się przepisów o egzaminach ścisłych dla różnych wydzia łów nie można reformy studyów uważać za ukończoną, uregulowanie więc całój sprawy stypendyów i tak późnićj musi być przedmiotem obszernych nowych norm. Aż do owego czasu Ministerstwo oświaty musi sobie życzyć, aby liczba najrozmaitszych w tym względzie istniejących przepisów tylko
158
') O ile można przedłużać pobór stypendyum po za czas studyów w celu uzy skania stopnia doktora, lub w celu złożenia egzaminu nauczycielskiego do szkół śre dnich, normuje Rozp. minist. z d. 1 lutego 1882, L. 1797 (poniżćj zamieszczone). Przez rozporządzenie to doznały także następujące do ustępu d i e wydane przepisy, isto- tnój zmiany.
w razie koniecznćj potrzeby, która jednak dla wyż wymienionych wnio sków bynajmnićj nie zachodzi, nowćmi rozporządzeniami pomnożoną została. Przy pomocy analogii i wyprowadzając konieczne konsekwencye, jakie się ze stosunku nowego do dawnego systemu studyów nastręczają, będzie mogło Namiestnictwo bez najmniejszych trudności wystarczyć dotąd wydauómi dawniejszćmi i nowszemi normami w sprawach stypendyalnych, ile że reformy stypendyów właśnie co do rozdawnictwa stypendyów i wa runków ich dalszego używania w ogólności wcale nie wymagają tak da leko idących zmian, jak to często twierdzą.
Zasada wyżćj pod a) przywiedziona jest tak w dawniejszych, jak nowszych przepisach co do sprawy stypendyów myślą przewodnią. Wy pływa ona z istoty rzeczy i wszelkie dalsze wyjaśnienie w tym względzie jest zbyteczne.
Co do d i e ł). Również z istoty rzeczy wypływa, i uważanćm jest przez dotychczasowe ustawodawstwo za zasadę wytyczną, że uczeń przez to, że na uniwersytet dłużej uczęszcza, niż przez czas prawnie dla odno śnego działu studyów przepisany, nie może sobie jednostronnie zapewnić prawa do używania stypendyum przez czas dłuższy. Zwyczajny czas stu dyów uniwersyteckich nie został, z wyjątkiem wydziału filozoficznego, zmieniony nowszćmi ustawami. Jest on taki sam jak przedtćm. Wolno wprawdzie uczniowi teraz, jeszcze rok, lub kilka lat ponadto na uniwer sytet uczęszczać. Lecz nie było mu to także według dawnego systemu studyów absolutnie wzbronionćm. Gdyż prawnik np. mógł w każdym razie czwarty rok prawa, j e ż e l i c h c i a ł , powtarzać, lub na piątym roku swych studyów poświęcić się słuchaniu nadzwyczajnych wykładów i t. d. Jeżeli więc uczeń dziś to robi, to nie ma żadnćj wątpliwości, że sobie tak dobrze teraz, jak i dawnićj przez taki rok nie zdobywa jednostronnie przedłużenia stypendyum. I jeżeli dawnićj przeciw takiemu roszczeniu wy jawiała się z całego ustawodawstwa tendencya, aby eksteuzy wne działanie użytkowania z fundacyj przez zbyt długie trwanie takowego ze strony obdarzonych indywiduów nie czyniło ujmy domaganiom się innych ubie gających się, to pod tym względem przez nową ustawę nic się nie zmieniło.
Wszystko to jest w postanowieniu Najwyższ. z 5 sierpnia, (dekret nadwornćj komisyi studyów z 16 sierpnia 1837 r. L. 4993), odnośnie do ukończonych prawników, którzy się chcą poddać doktoratowi, — dość ja sno wyrażone, i może także jeszcze nadal w wypadkach takich samych i podobnych służyć za wskazówkę dalszego postępowania.
Ponieważ pod literą d) tego Najwyższego postanowienia wyraźnie powiedziano, — „że asygnacya dopiero wtedy nastąpi, jeżeli kaudydat w wspomnianym roku szkolnym (t. j. tym , który bezpośrednio następuje po ukończeniu studyów prawno - politycznych) dwa ścisłe egzamina z po myślnym skutkiem złożył“, to z tego również samo przez się wypływa, że pewien dłuższy czas przerwy między jego czteroleciem a złożeniem rygo- rozów pozbawiłby go tego uwzględnienia; jak niemnićj, że tenże, aby so bie takowe zapewnić, i powstrzyipać nadanie komu innemu przez władzę
159
') Porównaj przypisek do ustępu e ) niniejszego rozporządzenia, ze względu na zawarte w nim uwagi; przepisy wydane ad d i e o tyle tylko jeszcze obowiązują, o ile zawierają postanowienie, źe przy dłuższćm od przepisanego oddawaniu się* nau kom w y d z i a ł o w y m , prawo do używania stypendyum gaśnie.
fundacyjną stypendyum, opróżnionego z ukończeniem przez niego studyów, specyalnie odnieść się musi do tejże władzy z prośbą o zezwolenie na to uwzględnienie.
Gdyby się jednak według poczynionych doświadczeń tak nie działo, to potrzeba do załatwienia tych specyalnych podań, nie jakiejś ogólnći prawnej normy, lecz tylko rozporządzenia Namiestnictwa do odnośnych władz szkolnych (Studien - Instanzen) , aby zwróciły uwagę gron nauczy cielskich i uczniów na konieczność takiego wnoszenia podań.
Prócz tego dekret nadworny oparty na Najwyższóm postanowieniu rozporządza wyraźnie pod dniem 30 czerwca 1802: „Jego Cesarska Mość widział się spowodowanym powstrzymać zakorzenione nadużycie, aby sty pendystom stypendya jeszcze na jeden rok po ukończeniu studyów pozo stawiać; dla tego Najjaśniejszy Pan rozporządza, że tak używanie funda- cyj (jeżeli fundatorowie w szczególnych wypadkach inaczej nie zarządzili), jak używanie stypendyów naukowych z tym samym rokiem, z którym mło dzieńcy swoje studya według obowiązujących przepisów ukończyli, ustaje.“ Wreszcie wypowiedziano także w rozporządzeniu z 3 stycznia 1849 L. 7703 ex 1848 1) (Dodatek do dziennika ust. państ. L. 68 str. 77): „jeżeli uczniowie przez dłuższy czas, niż to według planu studyów koniecznćm je s t, na studya uczęszczają, to nie mogą dla tego rościć sobie prawa do dłuższego używania stypendyum.“
Co do b) i c). Co się tyczy kontynuowania studyów bez przerwy, to wymagają tego dawniejsze ustawy, a zwłaszcza przy równoczesnćm pu- blicznćm uczęszczaniu do zakładów naukowych, z taką surowością, że nawet dawniój prawem dozwolone studyum prywatne powodowało utratę stypendyum.— To wymaganie, jest całkiem naturalnym wypływem zasady głównćj, że stypendya przeznaczone są dla uczniów i dla popierania pu blicznego uczęszczania na uniwersytet. Kto zaś swoich studyów zaprze staje, ten nie jest więcćj uczniem.
Już dekret nadworny z 1 lipca 1786 obejmuje postanowienie, że sty pendyści pod utratą stypendyów mają pobierać naukę w publicznych za kładach naukowych.
Również tak samo stanowią:
Dekret komisyi Nadwornój studyów z d. 25 maja 1822 r .: „Pobie rania stypendyum od czasu, w którym stypendysta publiczne studyum opuścił i prywatnie się uczy, nie należy dozwolić.“
Dekret komisyi Nadwornój studyów z 4 kwietnia 1827: „Ci, którzy się studyom oddają, nie uczęszczając do publicznego zakładu naukowego jako zwyczajni słuchacze, nie mogą korzystać z żadnego stypendyum i tracą takowe z początkiem tego półrocza, w któróm zakład naukowy publiczny opuścili i t. d.“
Jaki wpływ na dalsze pobieranie stypendyów wywiera przerwa w stu- dyach, spowodowana rzeczywistą chorobą, rozstrzyga dekret Komisyi Nad wornej studyów z 11 kwietnia 1836 r. L. 1804 w ten sposób, że w za sadzie repetenci nie kwalifikują się do dalszego pobierania stypendyum, i w takich wypadkach młodzieńcy tylko wtedy zatrzymać je mogą, jeżeli
m
im choroby zupełnie nie dozwalają uczęszczać na kolegia (i składać egza- mina) i jeżeli choroba nie trwa dłużćj, niż jeden rok.
Jak się więc wszystkie w powyższych wnioskach poruszone punkta sprawy stypendyów przez wykonanie istniejących przepisów i ich w każ dym razie w sposób analogiczny zastosowanie załatwić dadzą, tak samo dadzą się tćż załatwić i inne poruszone wątpliwości, mianowicie, czy traci się stypendyum:
a) przez reprobowanie przy egzaminie dojrzałości,
b) przez kontynuowanie studyów na jakim zagranicznym uniwersytecie, c) przez przejście na zakład naukowy innego rodzaju, np. do szkoły
górniczćj.
W tym względzie zauważa się tymczasowo i nie uwłaczając później szym bądź co bądź za niezbędne uważanym zmianom lub dokładniejszym postanowieniom:
Co do a). Co do wpływu, jaki reprobowanie przy egzaminie doj rzałości na dalsze używanie stypendyum wywiera, obejmuje tutejszy re skrypt z d. 1 lutego 1852 L. 1373 *) o przedsiębraniu tych egzaminów postanowienie, które ma służyć za wskazówkę władzom szkolnym.
Co do b). Przez przejście na uniwersytet zagraniczny musi się już dla tego utracić stypendyum 2), ponieważ taki uczeń nie będzie może w sta nie wykazać warunków dalszego używania, tj. swego wyszczególniającego się naukowego wykształcenia w takim stopniu, jak tego istniejące posta nowienia od uczniów uniwersytetów austryackich wymagają.
Również sprzeciwia się temu dekret Komisyi Nadwornćj do spraw konwiktów z 16 czerwca 1807, według którego Jego Cesarska Mość ze względu na pozostawienie pieniężnych stypendyów naukowych dla tych stypendystów, którzy dla dalszego odbywania swoich studyów zniewoleni są udać się do innego kraju koronnego, raczył postanowić, że tylko w tym jednym wypadku temu, który pobiera pieniężne stypendyum naukowe, może takowe być i gdzieindzićj pozostawione, jeżeli w kraju, w którym uzyskał stypendyum, nie ma takiego samego zakładu naukowego do dal szego odbywania studyów i t. d.
Co do c). Co się tyczy tego punktu, należy się trzymać brzmienia listów fundacyjnych i dotąd w tym względzie przez Władze krajowe prze- strzeganćj praktyki.
Aby zresztą Namiestnictwom w ogóle dokładniejszćj udzielić wiado mości o tem, czy stypendyści lub na funduszu będący (Stiftling) godni lub niegodni są uwzględnienia, i w razie zachodzącćj potrzeby ułatwić im ocenienie, czy temu lub owemu z powodu upływu czasu jego stypendyum wstrzymać, lub z powodu złych obyczajów, opieszałćj frekwencyi lub złego
') Powiedziano tam: „Niepomyślny wynik egzaminu dojrzałości pociąga w każ dym razie za sobą utratę stypendyum. W wypadku odroczenia z własnój woli egza minu dojrzałości o jedno'półrocze, uależy stypendystom dalsze pobieranie stypendyum dopićro po upływie półrocza, ł to jeżeli egzamin dojrzałości z pomyślnym skutkiem złożyli, asygnowąć.“
s) Przepisy do ustępu b, według których pobór stypendyum za granicą nie jest dopuszczalny, zniesione zostały przez późniejsze postanowienia. Porównaj tćż ustęp e z Kozp. Min. z 19 czerwca 1852 L. 3920 (poniżćj zamieszczonego).
162
użytkowania czasu studyów uniwersyteckich takowe odebrać, wystosowa łem równocześnie do wszystkich Władz akademickich uniwersytetów w Wie dni u, Pradze, Peszcie, Lwowie, Krakowie, Ołomuńcu, Gracu i Insbruku re skrypt tutaj w odpisie dołączony (patrz poniżój rozp.d) ) i spodziewam się przez zarządzoną tam centralizacyą nadzoru nad stypendystami każdego wy działu, osiągnąć rezultat odpowiadający potrzebom Namiestnictw przy tego rodzaju ocenieniu.
Jeżeli w reskrypcie tym zarządzone przeglądy tabelaryczne i seme stralne sprawozdania zostaną w sposób polecony wygotowane, to rozstrzy gnięcie o zatrzymaniu lub cofnięciu stypendyum nie powinnoby natrafić na żadne szczególne trudności.
Gdy nadto przeglądy te i sprawozdania mają być przedkładane tylko Namiestnictwu tego kraju, w którym odnośny uniwersytet się znajduje, to obowiązkiem będzie tego Namiestnictwa w wypadkach, gdzie w wykazie znajdują się stypendyści, co do których rozstrzygnięcie o dalszćm zatrzy maniu stypendyum lub fundacyi do innego szefa krajowego lub w ogóle do innćj instancyi należy, udzielić z należytym pośpiechem potrzebnych wiadomości za pomocą stósownych wyciągów z przeglądów i sprawozdań rocznych.
d)
ROZPORZĄDZENIE
M in isterstw a W y z n a ń i O św ia ty z d. 20 m arca 1852,
L . 10381 ex 1851.
do Konsystorza Uniwersyteckiego w Wiedniu
i akademickich Senatów w Pradze, (Peszcie), Krakowie, Lwowie, (Ołomuńcu), Gracu i Insbruku.
Gdy w wykonaniu tutejszego rozporządzenia z 3 stycznia 1849 r. L. 7703 (Dziennik ustaw Państwa, dodatek Nr. 68, str. 76) na uniwer sytetach rozmaicie postępowano, i ewidencyę stypendystów nie wszędzie w taki sposób utrzymywano, aby odnośne Władze naczelne dość wcześnie były w możności ocenienia, czy stypendyście należy jeszcze stypendyum nadal wypłacać, albo mu takowe 2 powodu, że na to nie zasługuje, lub że mu się czas pobierania skończył, cofnąć, rozporządzam co następuje :
I. Każde kolegium profesorów ma zaraz po upływie każdego półro cza do Namiestnictwa przesłać dokładny tabelaryczny wrykaz wszystkich stypendystów, imatrykułowanych na odnośnym wydziale z następującemi rubrykami:
1. Imię, nazwisko i miejsce urodzenia;
2. rodzaj i kwota pobieranego stypendyum lub fundacyi;
3. wymienienie Władzy nadającej, data i liczba dekretu nadawczego;
4. wydział, na którym stypendysta jest imatrykułowany; 5. na którym roku studyów uniwersyteckich znajduje się;
6. wymienienie kolegiów (z ich liczbą godzin), na które uczeń w upły- nionem półroczu uczęszczał;
7. wniosek, aby
a) pozostawić,
b) cofnąć stypendyum, z krótkióm podaniem tych prawnych lub
faktycznych powodów, na których się opiera; 8. uwagi ').
II. Każdy docent ma nad stypendystami, na jego wykłady wpisa nymi, tak pod względem ich uniwersyteckiego zachowania się, jak ich pilności w uczęszczaniu na wykłady i ich naukowego uzdolnienia jak naj ściślejszy nadzór wykonywać i ku końcowi półrocza co do nich swoje votum piśmiennie odnośnemu referentowi (patrz poniżej pod IV) wręczyć 2). III. Należy zwracać na to uwagę, aby każdy stypendysta odnośnego wydziału należycie był imatrykułowany.
IV. Na każdym wydziale należy ustanowić osobnego referenta dla wszystkich spraw stypeudyalnych. — Jemu należy wszystko komunikować, co w każdóm półroczu na ostateczne rozstrzygnięcie o dalszćm pobieraniu lub utracie stypeudyów wpływ wywrzeć może. 3)
Referent ma prowadzić dokładny spis wszystkich stypendystów swego wydziału. Byłoby odpowiednićm, aby każdy stypendysta w’ porządku alfa betycznym miał osobny arkusz i w tym samym porządku w osobnym fa- sc> kule przechowane były odnoszące się do każdego świadectwa prywatne, opinie pojedynczych docentów i t. d
Referent ma kwity po przejrzeniu swoich zapisków widymować, nim dziekan takowe poświadczy i pieczęcią zaopatrzy.
Na końcu półrocza poda do wiadomości kolegium profesorów referat główny i wygotuje do Namiestnictwa końcowe sprawozdanie, w któróm zawierać się musi bliższe wyjaśnienie wniosków postawionych i ich uza sadnienie, o ile dla takowych nie było dostatecznego miejsca w tabeli przeglądowćj.
Rzeczą jest referenta zebrać na krótkićj drodze od pojedynczych do centów przez bezpośrednie przejrzenie spisów referentów innych wydzia łów, protokółów komisyj do państwowych egzaminów teoretycznych (zwłasz cza w wypadkach głównych reprobowań) wszelkie uwagi i objaśnienia, jakie za przydatne lub potrzebne uważa do postawienia sumiennych
wniosków.
Gdyby liczba stypendystów na jednym wydziale imatrykułowanych miała być tak wielką, iżby przez to powstałe zajęcia nie mogły być nale życie przez jednego referenta wykonane, kolegium profesorów zarządzi co potrzeba, aby mu udzielić potrzebnćj pomocy, bez narażenia tak ko niecznego przeglądu na szkodę.
163
*) Zmienione Min. rozp. z 30 lipca 1809 L. 6535.
*) Porówn. Rozp. Min. z 7 grudnia 1852 L. 6715 zamieszczone na str. 165. s) Porówn. Rozp. Min. z 7 grudnia 1852 L. 6715 zamieszczone na str. 165.
Byłoby zresztą bardzo pożądanćm, aby referent przynajmniej w po czątkach nie zmieniał się każdego roku, lecz ustanawiany był na dwa- lub trzy lata. W ten sposób będzie w możności zebrać niezbędne mate- ryały do należytego uporządkowania spraw stypendyalnych, co nie pod jednym względem byłoby nader pożytecznem.