§• 45.
P ra w o do d ob rod ziejstw a i jeg o rodzaj.
1. Za kandydatów stanu duchownego k o ś c i o ł a k a t o l i c k i e g o , obrządku rzymskiego i greckiego, tudzież k o ś c i o ł a g r e c k o - w s c h o d ni e go z tego względu uprawnionych do rzeczonego dobrodziejstwa uwa żani być mają:
a) ci, którzy w czasie poboru przyjęci byli do seminaryum duchownego
albo do jednego z zakonów, uznanych przez kościół, w obu razach, jeżeli uczą się teologii i jeżeli udowodnią to świadectwem piśmien- nćm przełożonego seminaryum a względnie klasztoru;
b) ci, którzy w czasie poboru są teologami, jeżeli wykażą, że poświę
cają się z dobrym skutkiem studyom teologicznym w publicznym za kładzie naukowym i jeżeli złożą piśmienne zapewnienie zwierzchno ści dyecezalnej, że po skończeniu studyów przyjmie ich do grona duchowieństwa dyecezyi.
c) ci, którzy w czasie wcielenia (1 października) są nowicyuszami w ja kimś zakonie duchownym, jeżeli złożą piśmienne potwierdzenie prze łożonego klasztoru, że przyjęci zostali do zakonu i że po ukończeniu nowicyatu poświęcać się będą studyom teologicznym.
d) ci, którzy w czasie wcielenia (1 października) rozpoczynają studya
teologiczne, jeżeli to wykażą i złożą piśmienne zapewnienie zwierz chności dyecezalnćj, że ich po ukończeniu studyów teologicznych przyjmie do grona duchowieństwa dyecezyi;
e) ci kandydaci stanu duchownego, obrządku grecko katolickiego i ko
ścioła grecko wschodniego, którzy ukończyli już swoje studya teolo giczne, ale nie otrzymali jeszcze święceń kapłańskich, jeżeli złożą świadectwo zwierzchności dyecezalnej, że są jeszcze klerykami dyecezyi.
2. Za kandydatów stanu duchownego w y z n a n i a a u g s b u r s k i e g o i h e l w e c k i e g o , lub w y z n a n i a u n i t a r s k i e g o , z tego względu upra wnionych do rzeczonego dobrodziejstwa, uważani być mają:
a) c i, którzy wykażą świadectwem publicznego zakładu naukowego, po-
twierdzonćm przez swego superintendenta, że z dobrym skutkiem poświęcają się studyom teologicznym;
b) c i, którzy złożą świadectwo swego superintendenta, że ukończyli z do
brym skutkiem studya teologiczne, że należą jeszcze do kandydatów stanu duchownego i że wszystkiego dopełniają wedle przepisów, aby mogli otrzymać posadę pasterza duchownego.
3. Za kandydatów r a b i n a t u uważani być mają:
a) ci, którzy są na czwartym albo wyższym roku szkoły rabinackiój ')
uznanój przez rząd za zakład publiczny i wykażą dobry postęp w swoich studyach świadectwem kontrasygnowanćm przez reprezentanta rządu 2), który bywa obecny na egzaminach;
b) ci, którzy po ukończeniu studyów złożą świadectwo rabina, że mają
kwalifikacyą do posady rabina, tudzież świadectwo Władzy admini stracyjnćj powiatowej, że należą jeszcze do kandydatów rabinackich. 4. Gdy świadectwo z nauk teologicznych (rabinatu) wydane jest przez z a g r a n i c z n e z a k ł a d y n a u k o w e , Władza administracyjna powiatowa zasięgnąć ma decyzyi ministerstwa obrony krajowćj, które w tćj mierze porozumieć się ma z wspólnym Ministrem wojny. Świadectwa te muszą być potwierdzone przez właściwą c. i k. Władzę reprezentacyjną.
5. Wszyscy wyżćj wzmiakowani, na poborze do wojska wzięci kan dydaci stanu duchownego, przeznaczeni być mają do rezerwy zasobowej, choćby odstawieni byli bez względu na klasę wieku i kolćj losową.
6. Tegoż samego dobrodziejstwa dostąpią na prośbę swą ci, jako ochotnicy lub na poborze wzięci do wojska, którzy po odbyciu służby pod chorągwią studya teologiczne a względnie rabinackie rozpoczynają lub tćż odbywają je dalój i udowodnią to wedle powyższych przepisów.
130
§• 46.
D o ch o d zen ie p raw a do d ob rod ziejstw a i p rzyzn an ie tegoż.
1. Prawa do dobrodziejstwa dochodzić należy i wykazywać je przez czas trwania obowiązku stawiania się corocznie w miesiącach styczniu i lutym u Władzy administracyjnćj powiatowćj a najpóźniój podczas po boru głównego przed komisyą poborową.
Proszący o pozwolenie stawienia się poza obrębem okręgu przyna leżności (§. 27) mogą równocześnie dochodzić prawa do dobrodziejstwa jako kandydaci stanu duchownego i prawo to wykazać.
Roszczenie prawa ma Władza administracyjna powiatowa zapisać w liście popisowych.
§. 48.
W y k a z y w a n ie d alszego trw an ia dobrodziejstw a. U sta n ie d ob rod ziejstw a i od sąd zen ie od n iego.
1. Trwanie stosunku dającego prawo do dobrodziejstwa kandydatów stanu duchownego, wykazywać należy p r z e z c a ł y c z a s p o w i n n o ś c i s ł u ż b o w ó j w k a ż d y m r o k u n a s t ę p u j ą c y m po p r z y z n a n i u * *)
‘) Obecnie krajowa szkoła rabinacka w Budapeszcie i szkoła rabinacka w Presz- burgu, mająca prawa zakładu publicznego.
*) W rabinackiój szkole krajowćj w Budapeszcie uważać należy przełożonego komisyi kierującćj za reprezentanta rządu.
p r a w a w miesiącu czerwcu przed właściwą władzą administracyjną po wiatową w sposób przepisany do udowodnienia prawa.
2. Dobrodziejstwo ustaje:
a) gdy popisowy porzuca stan duchowny przed otrzymaniem święceń
kapłańskich;
b) gdy kandydaci stanu duchownego nie dostaną posady duchownój
w przeciągu czterech lat po ukończeniu studyów teologicznych, albo do tego czasu nie mogą wykazać świadectwem Władzy powołanój do tego wedle ustaw odnośnej spółeczności religijnej, że jako kan dydaci stanu duchownego należą jeszcze do jćj związku a względnie do korporacyi duchownój.
Świadectwa te wydaje:
w katolickim i grecko-wschodnim kościele biskup dyecezyi a względnie przełożony klasztoru;
w protestanckim kościele wyznania augsburskiego i helweckiego superintendent;
w spółeczności religijnćj izraelickiój Władza administracyjna po wiatowa;
c) gdy dowodu trwania prawa nie złożono w czasie właściwym bez do statecznego uniewinnienia.
131
§. 49.
D ob rod ziejstw o w y ś w ię c o n y c h kap łan ów i p asterzy d u ch o w n y c h na posadzie.
1. Za wyświęconych kapłauów i pasterzy duchownych na posadzie w szczególności uważani i przez czas swój powinności służbowćj w ewi- dencyi rezerwy zasobowej utrzymywani być mają:
a) kandydaci stanu duchownego kościoła katolickiego i grecko-wschod-
niego po otrzymaniu święceń kapłańskich, jeśli w tój mierze złożą potwierdzenie zwierzchności dyecezalnej albo klasztornćj;
b) kandydaci stanu duchownego wyznania augsburgskiego i helweckie
go, tudzież wyznania unitarskiego, jeśli złożą potwierdzenie swego superintendenta, że otrzymali urząd duchowny i jaki;
c) kandydaci rabinatu, jeśli złożą nominacyę na rabina, potwierdzoną przez Władzę administracyjną powiatową.
2. Popisowych, którzy przy stawieniu się wykażą jeden z przerze- czonych stosunków i zdatni są albo mniój zdatni, bierze się do wojska i przyjmuje bezpośrednio w ewidencyą rezerwy zasobowój z powinnością do służby dwunastoletnićj, przyczem wydaje im się poświadczenie wedle wzoru 12.
Dobrodziejstwo przyznaje się wedle postanowień §. 46 i to bez względu na rodzaj wzięcia do wojska petenta także wtedy, gdy odstawiono go bez względu na klasę wieku i kolej losową — i w ogóle bez oglądania się na termin, w którym powstały stosunki dające prawo do dobrodziejstwa.
3. Ci kandydaci stanu duchownego, będący w kategoryi rezerwy za sobowój, którzy wchodzą w jeden ze stosunków w punkcie 1 wymienio nych, mają przesłać odnośne dowody przez Władzę administracyjną powia tową właściwój Władzy wojskowój uzupełnienia pierwszój instancyi.
Zarazem przy złożeniu tych dowodów mają oni nadto oznajmić, czy zamierzają starać się o zamianowanie na pasterzy duchownych wojskowych w rezerwie wojska a względnie w obronie krajowej.
Nie zamianowanych pasterzami wojskowymi przenieść należy zaraz do rezerwy zasobowćj i wręczyć im poświadczenia wedle wzoru 12.
Zamianowanych pasterzami duchownymi po ustaniu tego przymiotu, również należy przenieść w granicach ich powinności służhowćj w ewiden- cyą rezerwy zasobowej.
4. Wszyscy utrzymywani w ewidencyi rezerwy zasobowćj obowiązani do służenia wojskowo, mają corocznie w miesiącu grudniu aż do wysłu żenia 12 lat służby wykazywać przed właściwą Władzą administracyjną powiatową, że stoją jeszcze w jednym ze stosunków oznaczonych w pun kcie 1. Władza administracyjna powiatowa sprawdziwszy ich dowody, przesyła je odnośnćj Władzy wojskowej uzupełnienia pierwszćj instancyi.
Jeżeli obowiązani do służenia wojskowo nie mogą złożyć powyższego dowodu, zasięga się decyzyi ministerstwa obrony krajowćj, które co do utrzymywanych w ewidencyi rezerwy zasobowćj wojska rozstrzyga w po rozumieniu ze wspólnem ministerstwem wojny.
132
ROZDZIAŁ V.