W 2008 roku w Rosji rozpoczęła się jedna z największych reform sił zbrojnych po rewolucji październikowej w 1917 roku. Projekt zmian liczebności oraz struktury rosyjskich sił zbrojnych, 14 października 2008 roku, na posiedzeniu ministerstwa obrony, przedstawił minister obrony Federacji Rosyjskiej Anatoli Serdiukow483.
Punktem wyjścia do opracowania nowej struktury rosyjskich sił zbrojnych , stała się nowa sytuacja wojskowo-polityczna świata. Wywnioskowano, że na dziś, prawdopodobieństwo wojny totalnej na kilku frontach jest bardzo niskie oraz, że w konfrontacji z siłami państw NATO, rosyjskie konwencjonalne siły zbrojne nie maja szans powodzenia. Dlatego powstało pytanie o przydatności ówczesnego, przestarzałego systemu dowodzenia oraz o celowości utrzymania ogromniej liczby żołnierzy oraz sprzętu. Reforma miała na celu zmianę, nastawionej na wojnę totalną rosyjskiej armii w armię przydatną w konfliktach lokalnych na pograniczu Rosji oraz w krajach WNP. Odpowiedzialność obrony Rosji podczas ewentualnego konfliktu na światową skalę, całkowicie przerzucono na broń atomową 484.
Jedna z najważniejszych zmian, dotyczyła reformy systemu dowodzenia, przechodząc z czterostopniowego systemu: „okręg wojskowy” – „armia” - „dywizja” – „pułk” do trzystopniowego: „okręg wojskowy” – „dowództwo operacyjne” – „brygada”. Oznaczało to likwidacje nieistniejących dotąd 6 okręgów wojskowych, na miejscu których powstały 4 okręgi wojskowe: zachodni, centralny, wschodni i południowy 485.
Doświadczenie wojny z Gruzją ujawniło szereg problemów, w tym niecelowość oraz nieprzydatność struktury dywizyjnej w wojnach lokalnych. Dlatego Rosja idąc w ślad państw zachodnich częściowo zlikwidowała strukturę dywizyjną, przechodząc na bardziej elastyczną strukturę brygadną oraz na system baz lotniczych, zamiast pułków w lotnictwie wojskowym.
Zredukowano też liczbę jednostek wojskowych, o połowę zmniejszono liczbę oficerów, zlikwidowano stanowiska praporszczyków oraz miczmanów486. Z 65 akademii,
483 http://www.rg.ru/2008/10/15/vooruzh-sily.html.
484 Д. Е. Болтенков, А. М. Гайдай, А. А. Карнаухов, А. В .Лавров, В. А. Целуйко, под ред. М. С.
Барабанова, Новая армия России, Центр анализа стратегий и технологий, 2010. s. 22.
485 http://www.rg.ru/2008/10/15/vooruzh-sily.html.
486 http://www.kp.ru/print/article/24207/411361/.
uniwersytetów oraz instytutów wojskowych, zamierza się stworzyć 10 centrów naukowych.
Zlikwidowano 66 szpitali wojskowych487. Mówi się o redukcji liczebności czołgów z 23000 do 2000!488
Podczas rosyjskiej interwencji w Gruzji, największą rolę odegrały jednostki północnokaukaskiego okręgu wojskowego (dzisiejszy południowy okręg wojskowy), dlatego większą uwagę należy zwrócić na ta formację. W związku z redukcją liczebności wojsk oraz przejściem na strukturę brygadną, południowy okręg wojskowy składa się z: 58-ej i 49-ej armii w skład których wchodzą: 7 Zmechanizowanych brygad (8-a,17-a,18,19-a,20-a,136-a,205-a), 1 brygada zwiadu (100-a),1 brygada desantowo-szturmowa (56-a), 2 brygady górskie (33-a, 34-a), 2 brygady specnazu (10-a,22-a), 3 bazy wojskowe (4-a w tzw.Osetii Południowej , 7-a w Abchazji oraz 102-a w Armenii), 1 brygada piechoty morskiej (810-a wchodząca w skład floty czarnomorskiej) oraz 2 oddzielne bataliony piechoty morskiej, wchodzące w skład flotylli kaspijskiej. Strukturę dywizyjną zachowała wchodząca w skład południowego okręgu wojskowego, 7-a górska dywizja desantowo-szturmowa. W poczet dowództwa południowego okręgu wojskowego weszła też flota czarnomorska, oraz flotylla kaspijska. Siły powietrzne składają się z 4 -go dowództwa lotnictwa wojskowego, z lotnictwa floty czarnomorskiej oraz flotylli kaspijskiej489.
Powiększenie liczby jednostek zaopatrzenia, może mieć pozytywny skutek i zwiększyć możliwości autonomicznego działania nowo powstałych brygad, co jest niemało ważnym atutem na tym konkretnym teatrze działań wojennych. Przerzucenie 56-ej brygady desantowo-szturmowej do Mozdoku (Osetia Północna) zwiększyło możliwości operatywnego reagowania rosyjskiego dowództwa na gruzińskim kierunku.
Ważnym elementem podniesienia wartości bojowej Południowego Okręgu Wojskowego, jest jego kompletacja nowszymi rodzajami uzbrojenia. Na zmianę przestarzałym czołgom T-62 i T-72, przyszły zmodernizowane T-72B,T72BM, T-72BA oraz najnowsze T-90. Pojawili się nowe bojowe wozy piechoty BMP-3,zmodernizowane ciągniki MT-LB6MA oraz najnowsze helikoptery bojowe Mi-28490.
W związku z rozrzuceniem jednostek POW po całym północnym Kaukazie, problematycznym staje się ich przerzut na gruziński teatr działań wojennych w krótkim czasie.
Przerzut wojsk lądowych z wykorzystaniem lotnictwa wojskowego będzie utrudniony w związku z ogromną liczbą sprzętu pancernego. W czasie wojny, lotnictwo transportowe będzie potrzebne też siłom powietrznodesantowym Rosji. Dlatego wyjściem z sytuacji jest składowanie odpowiedniej liczby sprzętu pancernego oraz amunicji, potrzebnej dla skompletowania brygad, na okupowanych terytoriach tzw. Osetii Południowej i Abchazji. W czasie wojny, lekko uzbrojone brygady, przerzucane z Rosji, mogą być szybko dokompletowane w sprzęt pancerny.
Negatywne doświadczenie z wojny z Gruzją uwzględniono i w lotnictwie wojskowym POW. Wiele Pułków lotniczych zlikwidowano. Ze względu na stan techniczny spisano część samolotów szturmowych. Zmiany te dobitnie świadczą o tym, że podczas ewentualnego przyszłego konfliktu z Gruzją, strona rosyjska w większym stopniu będzie używała operacyjno-taktyczne rakiety typu „Toczka-U” czy „Iskander”. Skuteczność rosyjskiego lotnictwa będzie w znacznym stopniu uwarunkowana stanem gruzińskiej obrony powietrznej. Jeżeli poziom wyszkolenia oraz ilość sprzętu gruzińskiej obrony przeciwlotniczej będzie wyższy niż w 2008 roku, to można podejrzewać że rosyjskie lotnictwo będzie miało znaczące problemy z realizacją zadań i poniesie znaczące straty.
Pomimo celowości głęboko zakrojonej reformy rosyjskich sił zbrojnych, na krótszy czas, mogą one w znacznym stopniu obniżyć wartość bojową rosyjskich jednostek.
25 lutego 2011 roku, ministerstwo obrony Federacji Rosyjskiej oznajmiło, że do 2020 roku, na cele zbrojeniowe zamierza przeznaczyć 650 miliardów dolarów 491. Pieniądze te powinny być przeznaczone na zakup 600 nowych samolotów, 1000 helikopterów, 100 okrętów nawodnych w tym kolejne dwa (oprócz już zamówionych dwóch) francuskie okręty desantowe typu „Mistral” oraz 8 atomowych łodzi podwodnych.
Z jednej strony, zakup dużej ilości konwencjonalnego uzbrojenia przez Rosję, w znacznym stopniu obniży możliwość wybuchu wojny atomowej, ale z drugiej strony stworzy wielki dysbalans sił w regionie, oraz będzie stanowić zagrożenie dla państw graniczących jak Azerbejdżan, Gruzja czy nawet Turcja! Poza tym przez unowocześnienie i powiększenie floty nawodnej i podwodnej, Rosja znów będzie w stanie prowadzić agresywną politykę militarną na całym świecie, tak dobrze znaną z czasów istnienia Związku Radzieckiego!
491http://www.inosmi.ru/army/20110301/166952738.html;http://www.inosmi.ru/army/20110301/166952738.html.