Cel 3. „Wsparcie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich”
2.1.3. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) na lata 2007-2013
Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 był kontynuacj wsparcia finansowego Unii Europejskiej w dalszy rozwój obszarów wiejskich Polski. Ilo tych dzia-ła , obszar wsparcia i wielko rodków finansowych była o wiele wi ksza ni w okresie po-przednim. W ramach priorytetowych kierunków wsparcia obszarów wiejskich zostały usta-nowione podstawowe obszary i zaprogramowane szczegółowe instrumenty wsparcia w ra-mach 4 głównych osi:
O 1. Poprawa konkurencyjno ci sektora rolnego i le nego.
O 2. Poprawa rodowiska naturalnego i obszarów wiejskich.
O 3. Jako ycia na obszarach wiejskich i ró nicowanie gospodarki wiejskiej.
O 4. Leader.
W ramach tych 4 głównych priorytetów w postaci osi funkcjonowało, ł cznie z pomoc tech-niczn , 23 działania tematyczne. Na poszczególne osie i działania w bud ecie Unii przewi-dziano w sumie 11,76 mld euro, co ł cznie z udziałem krajowym 3,55 mld euro pozwoliło przeznaczy na realizacj działa nowego PROW w latach 2007-2013 15,31 mld euro.
W ramach Osi 1. „Poprawa konkurencyjno ci sektora rolnego i le nego” dost p-nych było 10 działa :
szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i le nictwie, ułatwianie startu młodym rolnikom,
renty strukturalne,
modernizacja gospodarstw rolnych,
zwi kszenie warto ci dodanej podstawowej produkcji rolnej i le nej,
poprawianie i rozwijanie infrastruktury zwi zanej z rozwojem i dostosowaniem rolnictwa i le nictwa,
uczestniczenie rolników w systemach jako ci ywno ci, działania informacyjne i promocyjne,
grupy producentów rolnych,
korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów.
Szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i le nictwie
Działanie to miało na celu doskonalenie zawodowe rolników i posiadaczy lasów oraz osób planuj cych podj cie działalno ci rolniczej ale tylko w zakresie działalno ci rolniczej lub le nej. Działanie było realizowane w formie organizacji szkole , które były prowadzo-ne poprzez organizacj kursów, warsztatów, wyjazdów studyjnych lub sta y zawodowych.
Wykonawcami szkole były instytucje wybrane w drodze konkursu. Działanie skierowane
było do rolników i osób prowadz cych działalno rolnicz , a beneficjentami mogły by rów-nie osoby fizyczne, prawne lub jednostki organizacyjne rów-nieposiadaj ce osobowo ci prawnej, prowadz ce działalno szkoleniow . Beneficjent dokonywał naboru uczestników szkolenia.
Sami uczestnicy szkole nie ponosili adnych kosztów zwi zanych z udziałem w szkoleniu.
Beneficjent otrzymywał refundacj udokumentowanych, poniesionych kosztów oraz ryczałt na pokrycie kosztów operacyjnych. Na to działanie przeznaczono 50 mln euro.
Ułatwianie startu młodym rolnikom
Była to kontynuacja działania z poprzedniego okresu PROW. Nadal młodym rolnikom, roz-poczynaj cym samodzielne prowadzenie działalno ci rolniczej, była udzielana pomoc w for-mie jednorazowej premii w wysoko ci 50 tys. zł. Pomoc była przyznawana rolnikom o odpo-wiednich kwalifikacjach zawodowych, b d wymogu ich uzupełnienia w ci gu 3 lat oraz przedstawienia i realizacji planu rozwoju działalno ci rolniczej obejmowanego gospodarstwa.
Kryteria dost pu do pomocy, warunki otrzymania rodków finansowych i mo liwo ci ich wykorzystania były podobne jak poprzednio. Wielko rodków finansowych do wykorzysta-nia to 440 mln euro.
Renty strukturalne
Kontynuacja działania, które miało na celu popraw struktury agrarnej kraju oraz przyspie-szenie procesu wymiany pokoleniowej w ród osób prowadz cych gospodarstwa rolne, a tak e popraw rentowno ci i konkurencyjno ci gospodarstw rolnych. Wa nym celem była te po-prawa wykształcenia i podnoszenia kwalifikacji osób pracuj cych w gospodarstwach rolnych.
Beneficjentem działania mogli by producenci rolni, którzy zdecydowali si na zaprzestanie prowadzenia gospodarstwa i przekazanie go innym osobom. Kryteria dost pu i warunki jakie musiała spełni osoba przejmuj ca pozostały takie same. Zdecydowanie uległa zmianie
wiel-ko wsparcia. Podstawowa wysowiel-ko pomocy wynosiła tylwiel-ko 150% najni szej emerytury, z mo liwo ci jej zwi kszenia o dalsze 100% jako dodatku na mał onka. Wysoko wsparcia
podlegała sumowaniu z tym, e ł czna wysoko pomocy nie mogła by wy sza od 250%
najni szej emerytury. Na renty strukturalne przeznaczono do wykorzystania 787,6 mln euro.
Modernizacja gospodarstw rolnych
Działanie miało na celu popraw konkurencyjno ci sektora rolnego poprzez zwi kszenie efektywno ci gospodarowania oraz zharmonizowanie warunków produkcji rolnej z wymoga-mi dotycz cywymoga-mi ochrony rodowiska naturalnego, higieny produkcji, bezpiecze stwa pracy i dobrostanu zwierz t. Beneficjentem działania mógł by rolnik indywidualny ale równie
osoba prawna lub jednostka organizacyjna prowadz ca działalno rolnicz w zakresie pro-dukcji ro linnej i zwierz cej. Pozostawiono podobne kryteria dost pu, wspierana inwestycja
nie mogła dotyczy produkcji le nej i rybnej. Musiała poprawia ogólne warunki gospodaro-wania, by zgodna z przepisami prawa i gospodarstwo musiało spełnia minimalne standardy.
Pomoc miała form refundacji cz ci kosztów poniesionych na realizacj inwestycji. Poziom pomocy był ró ny i mógł wynosi :
40% kosztów inwestycji kwalifikuj cej si do pomocy, niezale nie od niczego;
50% kosztów, gdy realizuje j młody rolnik;
60% kosztów, je li inwestycja jest na ONW lub NATURA 2000;
75% kosztów inwestycji, realizowanej w zwi zku z Dyrektyw Azotanow .
Maksymalna wysoko pomocy udzielanej 1 beneficjentowi i na 1 gospodarstwo rolne w ra-mach działania, w okresie realizacji PROW, nie mogła przekroczy 500 tys. zł. Do dyspozycji gospodarstw rolnych było 1,65 mld euro, a szacowana liczba potencjalnych beneficjentów w latach 2007-2013 wynosiła około 50 tysi cy.
Zwi kszenie warto ci dodanej podstawowej produkcji rolnej i le nej
W ramach działania wspierane były projekty dotycz ce poprawy konkurencyjno ci, uwarun-kowanej wzrostem warto ci dodanej, jako ci produkcji, obni eniem kosztów oraz rozwojem nowych produktów, procesów i technologii produkcji, jak równie poprawy warunków pro-dukcji w odniesieniu do obowi zuj cych lub nowowprowadzanych standardów. Odbiorc pomocy mogła by osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadaj ca oso-bowo ci prawnej, która:
wykonywała działalno w zakresie przetwórstwa lub wprowadzała do obrotu produkty rolne;
działała jako przedsi biorca w formie małego lub redniego podmiotu gospodarczego, b d te jako przedsi biorstwo zatrudniaj ce poni ej 750 pracowników lub przedsi bior-stwo, którego obrót nie przekraczał 200 mln euro.
Pomoc miała form refundacji cz ci kosztów kwalifikowanych inwestycji i mogła wynosi do 20 mln zł lub 30 mln zł w przypadku przedsi biorstwa wielozakładowego, na 1 beneficjen-ta w okresie realizacji programu. Poziom pomocy mógł wynosi od 25% do 50% kosztów inwestycji kwalifikuj cej si do obj cia pomoc . Inwestycjami tymi mogły by :
budowa, modernizacja lub przebudowa budynków i budowli, stanowi cych infrastruktur firmy;
zakup lub instalacja maszyn i urz dze do przetwarzania, magazynowania lub przygoto-wywania produktów do sprzeda y;
zakup lub instalacja aparatury pomiarowej, kontrolnej oraz sprz tu do sterowania proce-sem produkcji lub magazynowania, w tym oprogramowania;
zakup specjalistycznych rodków transportu;
zakup lub instalacja urz dze , słu cych poprawie ochrony rodowiska.
Ka da inwestycja realizowana z pomoc tego działania musiała spełnia wszystkie wymaga-nia, okre lone przepisami prawa. Wspierany zakład musiał spełnia obowi zuj ce standardy higieniczno-sanitarne, ochrony rodowiska i dobrostanu zwierz t. Pomoc mogła by przyzna-na podmiotom, które wykazywały ywotno ekonomiczn , zdolne były zrealizowa plano-wane przedsi wzi cie i miały mo liwo dalszej działalno ci na rynku. Na zadanie realizacji inwestycji do 2013 roku przeznaczonych było 1,1 mld euro.
Poprawianie i rozwijanie infrastruktury zwi zanej z rozwojem i dostosowaniem rolnic-twa i le nicrolnic-twa
Pomoc w ramach tego działania skierowana była do producentów rolnych ale beneficjentami mogli by starosta powiatowy lub wojewódzki zarz d melioracji i urz dze wodnych. Dzia-łanie było wdra ane w ramach 2 schematów: scalanie gruntów i gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi. Celem działania było wsparcie finansowe prowadzenia procesu scale gruntów rolnych i le nych oraz finansowanie budowy i remontów urz dze melioracji wod-nych. Cel działania, zakres pomocy i poziom wsparcia finansowego pozostał taki sam jak w przypadku PROW oraz podobne były kryteria dost pu. Poziom wsparcia pozostał w wyso-ko ci 100% wyso-kosztów kwalifiwyso-kowanych. Po zrealizowaniu projektu z zakresu melioracji szcze-gółowych 20% kosztów kwalifikowanych winno by spłacone przez wła cicieli zmeliorowa-nych gruntów w roczzmeliorowa-nych ratach, w formie opłaty inwestycyjnej. Na finansowanie tego dzia-łania przeznaczono 430 mln euro.
Uczestniczenie rolników w systemach jako ci ywno ci
Celem działania była poprawa jako ci produkcji i produktów rolnych przeznaczonych do spo ycia przez ludzi poprzez zwi kszenie spo ycia ywno ci wysokiej jako ci oraz wsparcie rolników wytwarzaj cych tak ywno . Realizowany był on poprzez wsparcie rolników uczestnicz cych w dobrowolnych systemach, dotycz cych jako ci ywno ci. Beneficjentem mógł by producent rolny jako osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna bez osobowo ci prawnej, która była wpisana do ewidencji producentów na podstawie ustawy z 18 grudnia 2003 roku lub była ubezpieczona w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego.
Ponadto beneficjent powinien spełnia wymagania wła ciwe dla ka dego z systemów jako ci, co winno by potwierdzone odpowiednim dokumentem. Pomoc w ramach działania była udzielana beneficjentom poszczególnych systemów w formie rocznej, zryczałtowanej, moty-wacyjnej płatno ci, wysoko której została ustalona na podstawie kosztów stałych, wynika-j cych z uczestnictwa producenta rolnego w danym systemie. Pomoc trwała do 5 lat i
wynosi-ła 3200 zł dla systemów unijnych oraz 996 zł dla rolnictwa ekologicznego. Produkcja inte-growana otrzymywała wsparcie w wysoko ci 2750 zł ale w przypadku tego systemu suma kosztów jego wprowadzania i składki na rzecz grupy producentów, bez uwzgl dnienia kosz-tów kontroli zewn trznej, zwracana była do kwoty 750 zł na rok. W bud ecie do dyspozycji na ten cel przeznaczono kwot 120 mln euro.
Działania informacyjne i promocyjne
Cel tego działania, w postaci zwi kszenia popytu na produkty rolne i rodki spo ywcze, był realizowany poprzez refundacj cz ci kosztów kwalifikowanych grupom producentów, rea-lizuj cym działania informacyjne i promocyjne na rynku wewn trznym UE. Działania te mo-gły obejmowa ró nego rodzaju formy, prowadz ce do szczególnego zwracania uwagi kon-sumentów na specyficzne wła ciwo ci, jako i zalety oferowanych produktów. Pomoc mo-gły uzyska działania w postaci udziału w targach i wystawach, organizacja szkole i konfe-rencji, akcje promocyjne, działania z zakresu public relations i samej reklamy. Wysoko pomocy to 70% faktycznie poniesionych kosztów kwalifikowanych na przeprowadzone dzia-łania informacyjne i promocyjne. Na to działanie przeznaczono kwot 30 mln euro.
Grupy producentów rolnych
Cel tego działania to dostosowanie produkcji, prowadzonej w gospodarstwach członków grup producentów rolnych, do wymogów rynkowych poprzez wspólne wprowadzanie towarów do obrotu, w tym przygotowanie do sprzeda y, jej centralizacji i dostawy do odbiorców oraz ustanowienie wspólnych zasad produkcji. Formy, wysoko wsparcia, czas pomocy, maksy-malne kwoty oraz szczegółowe warunki pozostały takie same jak w poprzednim okresie 2004-2006. Do wykorzystania w latach 2007-2013 przez grupy producenckie było 130 mln złotych.
Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów
W ramach działania zało ono zapewnienie dost pu do usług z zakresu doradztwa rolniczego i le nego dla jak najwi kszej grupy odbiorców. Ka dy rolnik, otrzymuj cy płatno ci
bezpo-rednie, miał prawo do skorzystania z doradztwa w ramach tego działania. Poziom wsparcia doradztwa był powi zany z wielko ci gospodarstwa rolnego. Celem działania było wiad-czenie usług doradczych dla rolników i posiadaczy lasów w zakresie:
gospodarki gruntami, ochrony rodowiska, zdrowia publicznego, dobrostanu i zdrowia zwierz t, zdrowotno ci ro lin (zasada wzajemnej zgodno ci „cross-compliance”);
zwi kszenie konkurencyjno ci i dochodowo ci gospodarstw;
wspierania restrukturyzacji, rozwoju i innowacyjno ci gospodarstw;
poprawy jako ci ycia na obszarach wiejskich;
ochrony rodowiska naturalnego, przestrzegania Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej.
Pomoc wynosiła nie wi cej ni 1500 euro na gospodarstwo w całym okresie programowania i stanowiła do 80% kosztu kwalifikowanego przypadaj cego na usług doradcz . Warunkiem korzystania z pomocy był obowi zek zawarcia umowy z podmiotem wiadcz cym usługi doradcze oraz uzyskanie płatno ci bezpo redniej w roku poprzedzaj cym korzystanie z usług.
W ramach Osi 2. „Poprawa rodowiska naturalnego i obszarów wiejskich” do-st pne były nado-st puj ce działania:
wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW);
program rolno- rodowiskowy (płatno ci rolno- rodowiskowe);
zalesienie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych ni rolne;
odtwarzanie potencjału produkcji le nej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowadzanie instrumentów zapobiegawczych.
Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)
Celem działania było zapewnienie ci gło ci rolniczego u ytkowania ziemi i utrzymania y-wotno ci obszarów wiejskich wsz dzie tam, gdzie działalno rolnicza jest utrudniona i nieo-płacalna. Wsparcie finansowe, w postaci dopłat wyrównawczych, skierowane było dla rolni-ków, którzy prowadz gospodarstwa rolne poło one na obszarach o niekorzystnych warun-kach gospodarowania, co winno spowodowa uzupełnienie uzyskiwanych dochodów z tej działalno ci. Odsetek u ytków rolnych zakwalifikowanych do stref ONW wynosił w Polsce 56,52% ogólnej powierzchni u ytków rolnych, z czego obszary górskie stanowiły 1,21%, nizinne 52,31% i obszary ze specyficznymi utrudnieniami 3,00%. Podobnie jak w latach wcze niejszych nadal obowi zywały te same wymagania, kryteria dost pu, forma i wysoko pomocy, degresywno i konieczno prowadzenia działalno ci rolniczej przez okres co naj-mniej 5 lat od dnia otrzymania pierwszej płatno ci. Na to działanie w bud ecie PROW 2007- 2013 przeznaczono 2,28 mld euro. Na adne inne działanie nie było tak du ej kwoty.
Program rolno- rodowiskowy (płatno ci rolno- rodowiskowe)
Celem działania, jako kontynuacji poprzedniego PROW, była poprawa rodowiska przyrod-niczego i obszarów wiejskich poprzez:
przywracanie walorów lub utrzymanie stanu cennych siedlisk u ytkowanych rolniczo, promowanie zrównowa onego systemu gospodarowania,
odpowiednie u ytkowanie gleb i ochrona wód, kształtowanie struktury krajobrazu,
ochrona lokalnych ras zwierz t gospodarskich i lokalnych odmian ro lin uprawnych.
W ramach programu rolno- rodowiskowego realizowano 9 pakietów:
rolnictwo zrównowa one, rolnictwo ekologiczne,
ekstensywne trwałe u ytki zielone,
ochrona zagro onych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami NATURA 2000,
ochrona zagro onych gatunków ptaków i siedlisk na obszarze NATURA 2000, zachowanie zagro onych zasobów genetycznych ro lin w rolnictwie,
zachowanie zagro onych zasobów genetycznych zwierz t w rolnictwie, ochrona gleb i wód,
strefy buforowe.
Bezpo rednim beneficjentem działania byli rolnicy, którzy dobrowolnie zdecydowali si rea-lizowa okre lone pakiety i przyj li na siebie zobowi zania wynikaj ce z podpisanego wnio-sku. rodki finansowe były wypłacane, zale nie od wariantu, w formie zryczałtowanej kwoty, która stanowiła rekompensat utraconego dochodu, dodatkowo poniesionych kosztów oraz kosztów transakcyjnych. Do wykorzystania przeznaczono 900 mln euro.
Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych ni rolne
Celem działania było zwi kszenie obszarów le nych w Polsce poprzez zalesianie u ytków rolnych i nieu ytków nieprzydatnych rolniczo lub o niskiej przydatno ci produkcyjnej. Zale-sienie takich terenów winno wpłyn korzystnie na ich warto ekonomiczn , da dodatkowe korzy ci wła cicielom i powi kszy obszar le ny w kraju. Działanie wdra ane było w ramach 2 schematów:
zalesianie gruntów rolnych, dotycz cy le nego zagospodarowania gruntów uprawianych rolniczo, zakładanych przez nasadzenia drzew, pomoc w ramach tego schematu obejmo-wała 3 rodzaje płatno ci: premi na zalesienie, premi piel gnacyjn 5 letni i premi za-lesieniow 15 letni ;
zalesienie gruntów innych ni rolne, dotycz cy wył cznie le nego zagospodarowania opuszczonych gruntów rolniczych lub innych gruntów, dla których zalesienie stanowi ra-cjonalny sposób zagospodarowania.
Wsparcie finansowe polegało na dofinansowaniu kosztów zało enia uprawy i zakupu sadzo-nek, a w latach nast pnych ryczałtowych płatno ci rocznych na piel gnacj i za utracone do-chody. Działanie dysponowało kwot w wysoko ci 469 mln euro.
Odtwarzanie potencjału produkcji le nej zniszczonego przez katastrofy oraz wprowa-dzanie instrumentów zapobiegawczych
Pomoc w ramach tego działania skierowana była do Lasów Pa stwowych i nadle nictw. Po-legała na refinansowaniu cało ci poniesionych kosztów na odnowienia i piel gnacj znisz-czonych drzewostanów oraz wprowadzanie zabezpiecze zapobiegaj cych katastrofom natu-ralnym, szczególnie po arom lasów. W ramach tego działania mogły by wspierane projekty zwi zane z:
przygotowaniem sadzonek na potrzeby odbudowy zniszczonych lasów;
uporz dkowaniem uszkodzonej powierzchni le nej;
odnowieniem lasu oraz piel gnacj nowych nasadze ;
piel gnacj zniszczonych drzewostanów i cennych obiektów przyrodniczych;
udost pnianiem terenów le nych dla realizacji funkcji społecznych;
wzmacnianiu systemu ochrony przeciwpo arowej, w tym zakupie specjalistycznych pojaz-dów patrolowo-ga niczych.
Przewidziana w bud ecie PROW kwota wynosiła 140 mln euro.
O 3. „Jako ycia na obszarach wiejskich i zró nicowanie gospodarki wiej-skiej” zawierała 4 działania:
ró nicowanie w kierunku działalno ci nierolniczej, podstawowe usługi dla gospodarki i ludno ci wiejskiej, odnowa i rozwój wsi,
tworzenie i rozwój mikroprzedsi biorstw.
Ró nicowanie w kierunku działalno ci nierolniczej
Realizacja działania stworzyła warunki dla zrównowa onego rozwoju ekonomiczno-spo-łecznego obszarów wiejskich. Polegała na udzielaniu pomocy finansowej rolnikom, współmał onkom i domownikom na podejmowanie lub rozwijanie dodatkowej działalno ci zwi -zanej z rolnictwem lub pozarolniczej działalno ci gospodarczej w zakresie produkcji lub usług. Pomoc mogła by udzielona na podj cie lub dalszy rozwój działalno ci w zakresie:
usług dla gospodarstw rolnych lub le nictwa;
usług dla ludno ci;
drobnej wytwórczo ci, rzemiosła lub r kodzielnictwa;
robót i usług budowlanych oraz instalacyjnych;
usług turystycznych oraz zwi zanych ze sportem, rekreacj i wypoczynkiem;
usług transportowych;
usług komunalnych;
przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów le nych;
magazynowania lub przechowywania towarów;
wytwarzania materiałów energetycznych z biomasy;
rachunkowo ci, doradztwa lub usług informatycznych.
Pomoc mogła by przyznana, je eli projekt:
był uzasadniony ekonomicznie;
spełniał wymagania wynikaj ce z obowi zuj cych przepisów prawa, które maj zastoso-wanie do tego projektu;
był realizowany na obszarze wiejskim i wpływał na zaspokojenie potrzeb ludno ci wiej-skiej lub turystów albo stwarzał nowe miejsca pracy;
był realizowany w ramach osi 4 i uzyskał akceptacj Lokalnych Grup Działania.
Pomoc miała form zwrotu do 50% cz ci kosztów kwalifikowanych projektu lecz nie wi cej ni 100 tys. zł dla 1 beneficjenta i na 1 gospodarstwo rolne. Na finansowanie projektów tego działania przeznaczono 67 mln euro.
Podstawowe usługi dla gospodarki i ludno ci wiejskiej
Celem działania była poprawa podstawowych usług na obszarach wiejskich, obejmuj cych elementy infrastruktury technicznej, warunkuj cych rozwój społeczno-gospodarczy, co winno przyczyni si do poprawy warunków ycia oraz prowadzenia działalno ci gospodarczej. Be-neficjentem tego działania były jednostki samorz du terytorialnego, jednostki wykonuj ce zadania samorz du, operatorzy sieci energetycznych oraz operatorzy sieci internetowych.
Pomoc mogła by udzielona na realizacj projektów w zakresie:
gospodarki wodno- ciekowej, a szczególnie zaopatrzenia w wod i odprowadzanie i oczyszczanie cieków, w tym systemów kanalizacji ciekowej lub kanalizacji
zagrodo-wej;
tworzenia systemu zbioru, segregacji i wywozu odpadów komunalnych;
zaopatrzenia w energi elektryczn , wytwarzania lub dystrybucji energii ze ródeł odna-wialnych, w szczególno ci wiatru, wody, energii geotermalnej, sło ca, biogazu i biomasy;
upowszechniania szerokopasmowego dost pu do Internetu.
Pomoc miała form zwrotu cz ci kosztów kwalifikowanych: maksymalnie 75% cało ci in-westycji, a w przypadku inwestycji generuj cej przychód do 50% kosztów. Inwestycje finan-sowane z tego zadania mogły by realizowane w miejscowo ciach do 2 tys. mieszka ców.
Maksymalna wysoko pomocy na realizacj projektów w 1 gminie nie mogła przekroczy : 2,5 mln zł na projekty w zakresie gospodarki wodno- ciekowej,
0,2 mln zł na projekty w zakresie gospodarki odpadami,
od 4 do 5 mln zł na projekty w zakresie zaopatrzenia w energi ,
1 mln zł na projekty w zakresie upowszechniania dost pu do Internetu.
Na realizacj tego działania przeznaczono 801 mln złotych.
Odnowa i rozwój wsi
Celem działania była poprawa jako ci ycia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie spo-łecznych i kulturalnych potrzeb mieszka ców, rozwój to samo ci społeczno ci wiejskich, zachowanie dziedzictwa kulturowego i wzrost atrakcyjno ci inwestycyjnej i turystycznej.
Beneficjentem działania mógł by samorz d gminny, instytucja kultury samorz du teryto-rialnego, ko ciół, zwi zek wyznaniowy lub organizacja pozarz dowa. Pomoc finansowa mogła by udzielona na inwestycje w zakresie:
remontu, przebudowy i wyposa enia obiektów, pełni cych funkcje publiczne, społeczne, kulturalne, rekreacyjne i sportowe;
remontu, przebudowy i wyposa enia obiektów słu cych propagowaniu i zachowaniu dziedzictwa kulturowego, tradycji, sztuki i kultury;
kształtowania obszaru przestrzeni publicznej;
budowy, remontu, przebudowy infrastruktury zwi zanej z rozwojem funkcji turystycz-nych, sportowych i społeczno-kulturalnych;
zakupu obiektów zabytkowych lub charakterystycznych dla tradycji;
odnawiania, eksponowania lub konserwacji lokalnych pomników historii i budynków za-bytkowych;
kultywowania tradycji społeczno ci lokalnej oraz tradycyjnych zawodów.
Pomoc miała form zwrotu do 75% kosztów kwalifikowanych projektu ale maksymalnie 500 tys. zł w jednej miejscowo ci w okresie realizacji programu. W bud ecie PROW na działanie przeznaczone było 591 mln euro.
Tworzenie i rozwój mikroprzedsi biorstw
Celem działania był rozwój przedsi biorczo ci i rynku pracy na obszarach wiejskich, prze-ciwdziałanie bezrobociu i tworzenie warunków dla dywersyfikacji działalno ci gospodarczej.
Pomoc finansowa mogła by udzielana osobom fizycznym, prawnym i jednostkom organiza-cyjnym, które prowadz działalno gospodarcz jako mikroprzedsi biorstwo zatrudniaj ce
Pomoc finansowa mogła by udzielana osobom fizycznym, prawnym i jednostkom organiza-cyjnym, które prowadz działalno gospodarcz jako mikroprzedsi biorstwo zatrudniaj ce