Przemiany organizacyjne w latach 1423 – 1425

Najpoważniejsze przemiany organizacyjne w wojskach husyckich zaszły w 1423 roku. Odejście z Czech Zygmunta Korybutowicza zostawiło polityczną i militarną próżnię. Prażanie, a w szczególności pan Hašek, utracili nie tylko wpływ polityczny, lecz także pokaźną siłę militarną, ponieważ najprawdopodobniej hufiec powrócił w raz z księciem do Królestwa Polskiego. Wobec braku aktywności taborytów, w wyniku „bezzębnej polityki jego hetmanów”116, na arenę powrócił ponownie Jan Žižka. Hetman prawdopodobnie na przełomie zimy i wiosny 1423 roku, opuścił bractwo taborytów117. W dwóch jego listach pisanych do braci Bartosza i Bernarda z Valečova pojawia się zamysł, utworzenia własnego bractwa. Pierwszy datowany na 26 marca, zakazuję zawierania przymierza z ponownie zdradzającym husytów Čeňkiem z Wartemberka, jednocześnie informując o szykowaniu wojsk by przeciw zdrajcy wyruszyć118. Drugi list

114 Tak zvaná Kronika University Pražské, [w:] FRB V, s. 584. Najemnicy pojawiali się w wojsku praskim także w czasie dyktatury Jana Želivskiego. Por. Vavřinec z Březové, Husitská kronika…, s. 257: „13 dnia września, toteż w sobotę (...) wyruszyły z Pragi dwie kwarty gminy z żołnierzami, zabrawszy ze sobą wielu pieszych chłopów“.

115 AHMP, rkps 993, pag. 216 = AČ I, nr 24, s. 214-215. Żołd miał być wypłacany w każdy czwartek, a oprócz pieniędzy gmina gwarantowała zwrot pieniędzy za straty poniesione podczas działań wojennych. Jeżeli przyjmiemy że Zygmunt Korybutowicz wyruszył z ok. 2,5 tys. jazdy z samego Królestwa Polskiego: UB I, nr 177, s. 190; V. V. Tomek, Dějiny valék husitských (1419 - 1436), Praha 1898, s. 242. Liczbę 2-3 tys. podaje J. Pekař, Žižka a jeho doba III, Praha 1930, s. 152. Tymczasem w momencie wkroczenia do samego miasta książe mógł już prowadzić nawet 7 tys. ludzi: Bartošek-Hlaváček, s. 233. Niezależnie od tego czy na żołd wzięto tylko rycerzy przybyłych z Polski, czy też całą armię z którą książe wkroczył do Pragi, to suma płacona tygodniowo była dość pokaźna. Przy 2,5 tysiącach zbrojnych wydatek wynosił 1000 kop groszy praskich, a przy 7 tysiącach nawet 2800 kop.

116 Zapewne zdecydowana większość ludzi Korybutowicza wróciła do Królestwa Polskiego, lecz nie ma pewności co do wszystkich wskazywanych przez historyków uczestników wyprawy. Według J. Juroka (Hraniční případ: Rezidence litevského knížete Zikmunda Korybutoviče, husitské šlechty a vúdcú

husitských svazú, „MHB”, 2007, 11, s. 215-216) Dobiesław Puchała w latach 1422 – 1425 dowodził załogą

na zamku w Uničovie. F. Šmahel, Husitská revoluce 3..., s. 147.

117 A. Paner, Jan Žižka..., s. 198-205.

wysłany został z Niemieckiego Brodu z datą 1 kwietnia, wzywając na zjazd mający się odbyć 7-8 dnia tego miesiąca. W liście Žižka wzywał do przybycia obu braci, w celu ustalenia postępowania w sprawie nieprzyjaciół krajowych i zagranicznych119.

Utworzenie nowego bractwa wywracało oczywiście ówczesny porządek polityczno-militarny, tym bardziej jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że Žižka musiał ze Starego Taboru zabrać ze sobą część wojska, przy czym dołączyć do hetmana mogła jego drużyna (comitiva). Późniejsze wypadki, a szczególnie dość szybko powzięta kampania wojenna przeciw Čeňkowi z Wartemberka, na to wskazują120. Możemy przypuszczać, że razem ze starym hetmanem odszedł jego wierny pomocnik Jan Roháč z Dubé, oraz ta część armii, którą określić by można jego drużyną. W ten sposób nowe bractwo dysponowałoby już od samego początku doświadczoną, dobrze wyszkoloną i lojalną wobec wodza siłą zbrojną. Do połowy lipca siły Žižki wzrosły dostatecznie, by mógł zwrócić się przeciw prażanom i zająć Hradec Králové121. Po tym sukcesie najprawdopodobniej ogłoszono tzw. „Artykuły wojskowe”, które przypisywane są właśnie hetmanowi. Lista sygnatariuszy tego aktu wskazuje też duże poparcie szlachty wschodnioczeskiej oraz tamtejszych ośrodków miejskich, przejmowanych dobrowolnie, lub siłą z rąk praskich122. W ciągu następnych kilku miesięcy dołączali do niego także niektórzy członkowie tzw. „Starego Táboru”, którym nie odpowiadała polityka wyczekiwania.

W ten sposób swoje współdziałanie z Nowym Táborem rozpoczął Jan Hvězda, który według piszącego w XVII wieku Bogusława Balbína, miał razem z Roháčem należeć do głównych doradców Žižki123. Także Jan Řitka z Bezdědic dowodzący załogą w Domažlicach postawił na bardziej aktywne militarnie bractwo, opuszczając Stary Tabor. W roku następnym do grona okazjonalnych sojuszników dołączyli też mieszkańcy Klatovych oraz pan Bogusław ze Švamberka, który podczas kampanii przeciw prażanom

119 Tamże, s. 21-22. R. Urbánek wskazywał na zjazd w Niemieckim Brodzie za początek powstania nowego bractwa:, Jan Žižka, Praha 1925, s. 232-234. Podobnie J. Pekař, Žižka a jeho doba III, s. 193-203; F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 23

120 Palacký/Charvát, s. 66; Kronika starého kollegiáta Pražského, [w:] FRB VII, s. 30; SLČ-Porák/Kašpar, s. 92. Por. J. Pekař, Žižka a jeho doba III, s. 204-206; P. Čornej, Tajemství českých kronik:

Cesty ke kořenům husitské tradice, Praha-Litomyšl 2003, s. 151-158. W swoim liście z 26 marca 1423 roku,

Žižka wspominał że „jsem s Táborskými zostal za jeden člověk; a poddali jsú sě dobrovolně mne poslušni býti jakožto kdy. I kázalť jsem pole sbierati, a počěliť jsú” (Staročeské vojenské řády, s. 20).

121 W przejęciu miasta dużą rolę odegrał ksiądz Ambrož. Por. J. Pekař, Žižka a jeho doba III, s. 209-210; F. M. Bartoš, Dva Žižkovy zápisy a problém jeho povahy, „JSH“, 6, 1933, s. 96-108; F. G. Heymann, John

Žižka and..., s. 384; F. Šmahel, Husitská revoluce 3..., s. 139.

122 Staročeské vojenské řády, s. 24.

123 B. Balbín, Epitome historica rerum Bohemicarum, Praha 1677, s. 456. Por. J. Pekař, Žižka a jeho doba

z kwietnia przyprowadził Žižce posiłki124. Nie należy jednak traktować tych działań jako porzucenia „Starego Táboru”, lecz raczej jako protest wobec nieaktywnej polityki bractwa w 1424 roku. Tym bardziej, że po odsunięciu od spraw decyzyjnych Zbyňka i Chvala oraz śmierci Jana Žižki większość z ośrodków i dowódców powróciła w struktury taborytów w przeciągu 1425 roku.

Hierarchia dowodzenia w nowym bractwie też mogła różnić się od tej stosowanej w związku taboryckim i u prażan. Zdając sobie zapewne sprawę z małej efektywności systemu wieloosobowego Žižka, najprawdopodobniej skupił w swych rękach całość władzy wojskowej w armii. Jak słusznie zauważyła ostatnio A. Paner, Nowy Tábor był jego bractwem, przez co wykonywał zadania militarne i polityczne stawiane przez zarządcę i hetmana w jednej osobie125. Oczywiście Žižka liczył się zapewne z opinią swoich najważniejszych dowódców: Jana Hvězdy, Jan Roháča oraz kilku innych, lecz mimo to ostateczne decyzje w sprawach wojskowych i politycznych podejmował sam. Pozostali hetmani, którzy dowodzili załogami wspomagającymi armię, lub ci dowódcy husyccy, którzy do niego dołączali podczas samych kampanii wojennych, spełniali rolę doradców wojennych i wykonywali zadania przekazane im przez głównodowodzącego. Dzięki temu unikano nieporozumień i rozdźwięków, jakie powstawały wśród taborytów, lub prażan. W armii bractwa panowała bezwzględna dyscyplina wojskowa podczas kampanii wojennych, wyrażona dobitnie w tzw. „Artykułach wojskowych”, co pozwalało na jej sprawne działanie.

Sytuacja zmieniła się po śmierci Jana Žižki 11 października 1424 roku pod Přibyslavem, kiedy to wojsko zostało bez wodza126. Źródła nie są zgodne co do wyboru następcy zmarłego hetmana. Niemniej na łożu śmierci hetman nakazał „swym miłym wiernym braciom i Czechom, panu Viktorinovi, panu Janowi Bzdinkovi i panu Kunšovi, aby się miłego Boga bali, zawsze i wszędzie bronili prawd Bożych, oczekując wiecznej nagrody”. Następny akapit sugeruje, że dowodził jednak Hvězda, po czym autor informuję, że wojsko pozostało pod komendą pana Hyňka Bočka z Poděbrad127. Prawdopodobnie hetman wskazał swoich następców, lecz w wśród wyznaczonych mogło dojść do nieporozumień, z powodu których z dowodzenia wyłączono Kuneša z Bělovic,

124 Bartošek-Hlaváček, s. 233. Por. F. Šmahel, Husitská revoluce 3..., s. 146-148; A. Paner, Jan Žižka..., s. 216. Mieszkańcy Klatovych mieli dostarczyć armii 300 pieszych.

125 A. Paner, Mały Tabor – wspólny…, s. 377-392.

126 Tejże, Jan Žižka..., s. 230-235.

a Jan Hvězda powrócił do taborytów128. Tajemnicą pozostaje wysoka, według „Starych Letopisů českých”, pozycja obu braci z Kunštatu, oraz nieobecność Jana Roháča z Dubé, który notabene od wiosny 1425 roku dowodzi orebitami w wyprawie przeciw Pradze129. Najlogiczniejszym wytłumaczeniem na te zagadki wydaje się być wskazanie obu braci, jako dowodzących pod nieobecność Roháča, który jako najbliższy współpracownik zmarłego hetmana przejął dowództwo, lub przywództwo polityczne nad bractwem najpóźniej wiosną 1425 roku, by przygotować i przeprowadzić wyprawę przeciw prażanom.

Wszystkie te przemiany umożliwiały nie tylko osiągnięcie lepszego przygotowania do kampanii, dyscypliny czy wyszkolenia, lecz musiały także wpłynąć na potencjał militarny bractwa. Podczas kiedy w między 1420 a 1422 rokiem, taboryci mogli wysłać w pole ok. 1,5-3 tys. ludzi, tak teraz machina militarna w pełni wykorzystywała wszystkie zasoby ekonomiczno-demograficzne, jakie dawały ziemie i miasta wchodzące w skład Nowego Táboru. Wiosną 1424 roku, na kampanię przeciw landfrydowi pilzneńskiemu i sojuszowi prasko-pańskiemu, zebrano ok. 7 tys. piechoty, 500 jazdy oraz 300 wozów¹³⁰. Oczywiście siła ta wynikała zapewne z udziału Bogusława ze Švamberka, oraz posiłków z Klatovych liczących 300 pieszych, lecz pewną bliżej nieokreśloną liczbę ludzi przywiódł także ze sobą Hyňek Boček, wspierający wojska Nowego Táboru w praskim etapie całej kampanii. Po śmierci Žižki potencjał militarny i liczebność wojsk wśród wspólnie działających taborytów i „orebitów” (sierotek) utrzymywała się mniej więcej na podobnym poziomie. Bartošek z Drahonic przekazywał w swojej Kronice, że 2 maja 1425 roku pod Žebrák miało przybyć 900 konnych oraz 7 tys. piechoty taboryckiej i „orebickiej”131. Jeszcze w tym samym roku oba bractwa zebrały armię z Hradca Králové, Žatca, Klatovych, Píska, Sušic i Domažlic liczącą 8 tys. pieszych i ponad tysiąc jeźdźców. Nie wiemy przy tym ilu żołnierzy wystawiło każde z bractw, ale w porównaniu

128 J. Pekař uważał że Hvězda utracił swoją pozycję w bractwie, wobec czego powrócił do taborytów: Žižka

a jeho doba III, s. 275-277. F. M. Bartoš wskazył na spory o zdobyte miasta: Husitská revoluce I. Doba Žižkova 1415 – 1426, Praha 1965, s. 204 i nn.; F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 27.

129 J. Pekař, Žižka a jeho doba III, s. 256. Nieobecność Rohača budzi duże wątpliwości. Najlogiczniejszym wytłumaczeniem wydaję się stwierdzenie, że nie przebywał wówczas z wojskiem, lecz pilnował domeny bractwa, niestety źródła tego nie potwierdzają. Co więcej równie kłopotliwa wydaje się kwestia działalności Kuneša z Bělovic w 1425 roku, gdyż występuje on dopiero w liście z 19 października 1425 roku (AČ III, nr 34, s. 252), podczas gdy we wcześniejszych porozumieniach się nie pojawia. Całość organizacji taborytów i „orebitów” (sierotek) podsumował: F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 26-33.

130 Bartošek-Hlaváček, s. 233. Niewiadomo jak liczne siły na pomoc Žižce przyprowadzili Bogusław ze Švamberka i Hyňek Boček z Poděbrad, lecz z pewnością ich posiłki zdecydowanie podniosły liczebność wojsk Nowego Táboru, skoro na rzekomą wyprawę do Węgier z 1423 roku hetman miał zabrać 4 rzędy wozów (SLČ-Palacký/Charvát, s. 67).

z kampaniami Žižki z 1424 roku poprzedniego można zaobserwować niewielki wzrost całkowitych sił obu związków.

Takie założenie mogłoby wyjaśnić brak aktywności ze strony samego Starego Táboru, skoro całą armię zabrali dowodzący w polu hetmani, by wesprzeć działania wojenne Jana Žižki. Postawa dwóch pozostałych zarządców gminy Hradiště, Chvala i Zbyňka, nadal pozostaje tajemnicą dla badaczy tym bardziej, że w odróżnieniu od pozostałych pierwotnie wybranych w 1420 roku, nie poświadczono w źródłach ani jednej kampanii wojennej, w której mieliby dowodzić. W latach 1423 – 1424 w ogóle trudno jest stwierdzić, czy taboryci prowadzili jakieś działania wojenne na szeroką skalę, choć Jan Hvězda i Bogusław ze Švamberka, aktywnie uczestniczyli w wyprawach przeciw panom katolickim i prażanom. Trudno jest przy tym jednoznacznie ocenić, czy działali oni samodzielnie czy też posiadali jakąś formę przyzwolenia ze strony obu przywódców politycznych¹³². Mimo wszystko wydaję się to być mało prawdopodobne skoro w roku 1425, odsunięto ich od władzy na rzecz Aleša ze Žeberka133. Przy czym został on zapewne zarządcą (správce), podczas gdy dowództwo nadal leżało w rękach Jana Hvězdy i Bogusława ze Švamberka. Obydwaj wodzowie pełnili je do czasu, gdy późną jesienią 1425 roku zginęli podczas wypraw wojennych, choć w żadnym z dokumentów nie pojawili się razem jako hetmani. Ich następcą został według F. Šmahela Jan Bleh z Těšnice, lub obowiązki przejął dotychczasowy zarządca, pan Aleš¹³⁴. Hierarchia dowódcza zachowała w związku z tym charakter wieloosobowy w wojskach taboryckich, jeśli oczywiście można użyć takiego sformułowania. W bractwie też rozdzielono być może funkcję polityczne (zarządców) od wojskowych, chociaż hetmani nadal występują w dokumentach rozejmu z Oldřichem z Rožmberka, zawartym 10 września 1424 roku135.

132 W latach 1423 – 1424 istniały pewne zadrażnienia między związkiem taboryckim a Pragą, więc akcje obu hetmanów oraz dołączenie do wojsk Žižki można potraktować w kategorii zemsty politycznej, dokonywanej przy tym nieformalnie. Zarówno Chval i Zbyňek nie uznawali przewodniej roli Nowego Taboru, dołączając dopiero w akcji militarnej przeciw samej Pradze, w sierpniu 1424 roku. Motywem w tym przypadku mogła być próba niedoprowadzenia do zbyt dużego wzrostu sił wschodnioczeskiego bractwa.

133 F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 32-33. Co prawda Aleš pojawia się dopiero na czele wojsk radykalnych w kwietniu 1425 roku, lecz można założyć że był bezpośrednim następcą obu usuniętych zarządców. Natomiast obaj byli zarządcy pojawili się w liście wydanym przy umowie zawartej 19 października 1425 roku: AČ III, nr 34, s. 252.

134 F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 34. Próźnia wywołana śmiercią obu cenionych wodzów dała możliwość odbudowy pewnych wpływów Chvala z Machovic, który pojawia jako zarządca regionu Píska, działący poprzez osobę Matěja Loudy z Chlumčan hetmana miejskiego, oraz Jan Bleha. Por. V. Hrubý,

Matěj Louda z Chlumčan, husitský hejtman města Písku, „JSH“, 47, 1978, s. 183-194; H. Toman, Husitské válečnictví..., s. 116, 148-149.

Trudno też nam ocenić, czy armia taborycka została zorganizowana w odmienny sposób niż w pierwszych latach konfliktu. Możemy zakładać, że opierano się głównie na posiłkach zbieranych z sześciu głównych miast związku Hradiště, Píska, Sušic, Klatovych, Prachatic i Domažlic. Każdy z tych ośrodków miał własnego hetmana, dowodzącego załogą miejską i zapewne posiadającego możliwość zwoływania milicji miejskich. Inaczej, niż w przypadku okresu przedrewolucyjnego, nie stosowano zapewne podziału na kwarty, co upodabniało każde z miast do republik kondotierskich w Italii, jak słusznie zauważył F. Šmahel136. Nie wiemy jednak, czy w całości wojska taboryckie w tym okresie składały się z kontyngentów miejskich, czy też były uzupełniane innymi oddziałami zbrojnymi. W 1425 roku, w świetle przekazów źródłowych po stronie taboryckiej pojawia się także Mikuláš Sokol z Lamberka, syn najemnika Jana Sokola, który wziął udział w wyprawie przeciw Menhartowi z Hrádce, więc możemy założyć, że w tym czasie oprócz rozejmów zawieranych z panami katolickimi, zawierano także przymierza z innymi przedstawicielami szlachty czeskiej¹³⁷. Nie wiemy jak wiążące mogły być te sojusze, Niemniej gwarantowały one posiłki wojskowe dla bractwa.

Podczas kiedy oba bractwa na południu i wschodzie Czech zaczęły wzmacniać swoją siłę militarną, tak Związek Praski, mimo dużych zasobów ludzkich i ekonomicznych, zaczął powoli poupadać. Odejście Zygmunta Korybutowicza, podkopało pozycję związku, a w szczególności jego przywódcy Haška z Valdštejna. Fiasko kandydatury wielkiego księcia Witolda zmuszało kierownictwo polityczne w Pradze do szukania innych rozwiązań, więc od września 1423 roku następowały próby porozumienia z katolikami, a za ich pośrednictwem z królem Zygmuntem Luksemburskim. Wojska związku nadal opierały się na wypracowanym wcześniej systemie militarnym, Niemniej odejście hufca polskiego musiało je znacznie osłabić. Zmiany musiały przede wszystkim nastąpić w hierarchii dowodzenia, gdzie odejście naczelnego wodza księcia Zygmunta, zostawiło dużą lukę. Co prawda hetmanem Związku Praskiego nadal pozostawał pan Hašek, ale wydarzenia z lat 1423 – 1424 wyraźnie wskazują, że jego prerogatywy były głównie natury politycznej. W dużej mierze prowadzenie kampanii wojennych i wybór sojuszników leżał w gestii hetmanów

136 F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 52.

137 AČ III, nr 32, s. 245-248. Wśród sygnatariuszy aktu znajduje się wielu przedstawicieli szlachty, sojuszników związku. Por. F. Šmahel, Organizace a skladba..., s. 73-81; J. Jurok, Účast šlechty..., s. 658-659; K. Ziółkowski, Ciężkozbrojna jazda kopijnicza w wojskach husyckich w latach 1419 – 1434, [w:] W pancerzu przez wieki. Z dziejów wojskowości polskiej i powszechnej, „Homo Militans”, t. II, red. M. Baranowski, A. Gładysz, A. Niewiński, Oświęcim 2014, s. 83-84.

ziemskich i miejskich. Doskonale obrazuje to przykład Hyňka Bočka, który porzucił obóz praski po wyjeździe Korybutowicza i razem z wojskami Nowego Táboru zwrócił się przeciw nim138.

Z kolei w czerwcu w przygotowywanej wyprawie pod gród Panna, niedaleko Repčic, wojskami dowodzili hetmani prascy Jan Smiřnický z Mělnika oraz Hynek Kolštejnský z Litomierzyc139. Następnie, jeszcze w tym samym miesiącu ich oddziały dołączyły do przygotowywanej przez cały związek wyprawy na Morawy. Z wojskiem wyruszył pan Hašek z Valdštejna oraz Diviš Bořek z Miletínka, który jako hetman zwierzchni, miast wschodnioczeskich wchodzących w skład związku, był faktycznym wodzem¹⁴⁰. Utrata Hradca Králové w połowie lipca 1423 roku, zmusiła prażan do wysłania w pole kolejnej armii, tym razem dowodzenie powierzono Puškowi z Kunštatu i Hynkowi Krušinie z Lichtenburka, przy czym gdy dotarły do nich oddziały wracające z Moraw, naczelne dowództwo przejął Diviš Bořek, który według „Starych Letopisů českých” uciekł przegrawszy bitwę pod Strachovym Dvorem141.

Konflikt z Nowym Táborem sprawił, że prażanie zaczęli szukać sojuszników wśród szlachty, i to nie tylko kalikstyńskiej, lecz także katolickiej. Powoływanie sił szlacheckich na wyprawę przeciw Žižce, świadczy o dość dużych prerogatywach prażan wśród szlachty popierającej tzw. „Cztery artykuły praskie”. Kiedy wyprawa zakończyła się klęską zwołano obrady związkowe w Nymburku, a następnie sejm walny w Pradze, który rozpoczął się 16 października 1423 roku. Zaproszono na niego zarówno szlachtę husycką jak i katolików, a efektem był wybór nowej 12-osobowej rady zarządzającej królestwem. Stronę husycką, a dokładniej Związek Praski, w radzie reprezentowali Hašek z Valdštejna, Diviš Bořek z Miletínka i Jan ze Smiřic142. Co ciekawe w radzie nie znaleźli się żadni przedstawiciele miast związkowych, ale przyjęto w jej skład 6 katolików. Nie oznacza to oczywiście upadku pozycji samej Pragi, lecz reprezentowanie jej przez szlacheckich przedstawicieli, między innymi hetmana Związku Praskiego. Ta sama rada

138 Taka sytuacja wynikać mogła z dość luźnych powiązań szlachty „orebickiej” ze Związkiem Praskim. Por. Tamże, s. 663-666. Sam Hyňek Boček z Poděbrad, wrócił do współpracy ze Związkiem Praskim i Zygmuntem Korybutowiczem przed 9 lipca 1425 roku: AČ III, nr 26, s. 303-304.

139 F. G. Heymann, John Žižka and..., s. 375; J. Pekař, Žižka a jeho doba III, s. 126 i 206.

140 A. Paner, Jan Žižka..., s. 206; F. Šmahel, Husitská revoluce 3..., s. 139-140. Wyprawa miała przeciwdziałać przejęciu margrabstwa Moraw, przez zięcia króla Zygmunta Albrechta Habsburga.

141 SLČ-Palacký/Charvát, s. 67; Kronika starého kollegiata..., s. 30. Por. A. Paner, Jan Žižka..., s. 207-208.

142 A. Paner, Jan Žižka..., s. 210-213; F. Šmahel, Husitská revoluce 3..., s. 143-146. W połowie września 1423 roku przedstawiciele Związku Praskiego ustalili w Kolínie zorganizowanie sejmu na który zaproszono husytów i katolików. Sejm svatohavelski ustalił 12 osobową radę namiestniczą, w skład której weszło 6 husyckich i 6 katolickich panów. W praktyce postanowienia skierowane były przeciw Žižce, choć dokument z 1 listopada nie wyraża tego wprost: AČ III, nr 31, s. 240-245.

wiosną i latem zdecydowała o walce z bractwem Nowego Táboru, którą poprowadził Diviš Bořek, jednak klęska pod Malešovem podkopała pozycję nie tylko samej rady, lecz także stosunki w mieście143. Związek osłabł poważnie w wyniku utraty wielu ośrodków miejskich na rzecz wschodnioczeskiego bractwa Žižki, a ponowne przybycie Zygmunta Korybutowicza, nie wzmocniło pozycji militarnej prażan. Książe ponownie został przywódcą politycznym i wojskowym związku, jako „król postulowany i wybrany”144. Hetmanem nadal pozostawał pan Hašek, ale siła militarna związku została złamana po zniszczeniu dwóch armii w ciągu dwóch kampanii z 1423 i 1424 roku. Nie mając wyboru zawarto z agresywnym przeciwnikiem rozejm na Szpitalnickim Polu, lecz najwyraźniej żadna ze stron nie miała złudzeń co do jego trwałości. Wiosną 1425 roku w wyniku dalszych niepowodzeń i utraty kolejnych miast na stronę króla Zygmunta przeszedł pan Hašek, a jego następcą został w lutym 1425 roku Hynek z Kolštejna145.

Natomiast trudno jest się dopatrzyć poważniejszych przemian w składzie wojska wystawianego przez związek. W 1423 roku prażanie dalej opierali siłę swych armii na oddziałach zbieranych z miast uznających przewodnictwo polityczne związku, do