Ryzyko rynkowe

Ryzyko rynkowe związane jest z możliwością poniesienia straty lub niekorzystnej zmiany sytuacji finansowej Towarzystwa wynikającej bezpośrednio lub pośrednio z wahań wyceny rynkowej aktywów lub zobowiązań.

45 Celem zarządzania portfelem inwestycyjnym jest zachowanie bezpieczeństwa inwestycji, przy jednoczesnym monitoringu zgodności z wyznaczonymi limitami. W szczególności zarządzanie ryzykiem koncentruje się na identyfikacji istotnych ryzyk występujących w ramach działalności Towarzystwa i zarządzaniem nimi poprzez odpowiednio ustawione limity, ich monitoringu, a także jasne określenie obowiązków i odpowiedzialności w ramach procesu zarządzania danym ryzykiem. Podstawową zasadą stosowaną w Towarzystwie w ramach polityki zarządzania ryzykiem rynkowym jest zachowanie – w procesie realizacji celów finansowych w ramach działalności na rynku finansowym – wysokiego udziału aktywów o wysokiej płynności tzn. lokat dostępnych do sprzedaży przy jednoczesnej optymalizacji rentowności.

Towarzystwo dąży do maksymalizacji przychodów z lokat przy określonym, akceptowalnym poziomie ryzyka.

Towarzystwo lokuje środki finansowe:

• zgodnie z zasadą ostrożnego inwestora określoną w art. 276 Ustawy o działalności ubezpieczeniowej z uwzględnieniem ryzyka wymienionego w tym artykule oraz właściwego zarządzania nimi,

• wyłącznie w aktywa i instrumenty finansowe, których ryzyko może właściwie określić, mierzyć, monitorować przy ocenie ogólnych potrzeb w zakresie wypłacalności,

• w taki sposób, aby osiągnąć jak największy stopień bezpieczeństwa, jakości i rentowności, przy jednoczesnym zachowaniu płynności środków. Umiejscowienie aktywów zapewnia ich dostępność.

Towarzystwo lokuje aktywa zgodnie z następującymi zasadami:

• wszystkie aktywa, w szczególności aktywa pokrywające minimalny wymóg kapitałowy i kapitałowy wymóg wypłacalności, są lokowane aby zapewnić bezpieczeństwo, jakość, płynność i rentowność całości portfela,

• aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności uwzględniają rodzaj działalności wykonywanej przez Towarzystwo, w szczególności charakter i czas trwania zobowiązań z tytułu zawartych umów ubezpieczenia,

• aktywa stanowiące pokrycie rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności są lokowane w sposób, który ma zapewnić zgodność z interesami ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia, z uwzględnieniem ujawnionych celów prowadzonej polityki lokacyjnej. W przypadku wystąpienia konfliktu interesów Towarzystwo zapewnia dokonanie lokaty w najlepszym interesie ubezpieczających, ubezpieczonych i uprawnionych z umów ubezpieczenia,

• aktywa powinny być zróżnicowane i odpowiednio rozproszone, tak aby umożliwiały właściwe reagowanie przez Towarzystwo na zmiany w otoczeniu gospodarczym, w szczególności na rozwój sytuacji na rynkach lub wystąpienie zdarzeń katastroficznych,

• lokaty w aktywa, które nie są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym, Towarzystwo powinno utrzymywać na ostrożnym poziomie,

• Towarzystwo różnicuje aktywa w taki sposób, aby uniknąć nadmiernego uzależnienia od jednego, określonego składnika aktywów, emitenta lub grupy emitentów powiązanych ze sobą lub określonego obszaru geograficznego oraz nadmiernej akumulacji ryzyka w całym portfelu, a lokaty w aktywach wyemitowanych przez tego samego emitenta lub grupę emitentów powiązanych ze sobą nie mogą narażać zakładu ubezpieczeń lub zakładu reasekuracji na nadmierną koncentrację ryzyka.

46 Wymogu nie stosuje się do papierów wartościowych emitowanych, gwarantowanych lub poręczonych przez Skarb Państwa lub jednostki samorządowe.

Monitorowanie skuteczności technik ograniczania ryzyka odbywa się za pomocą ciągłej kontroli wykorzystania limitów przed zawarciem transakcji oraz za pomocą ich cyklicznego raportowania na Komitet Inwestycyjny oraz zarządzania aktywami i pasywami oraz Komitet Audytu.

Poziom koncentracji i dywersyfikacji aktywów utrzymywany jest na bezpiecznym poziomie, co jest osiągnięte m.in. poprzez limity koncentracji, zależne od rodzaju instrumentu.

Towarzystwo nie posiada pozycji generujących nadmierną koncentrację w portfelu inwestycyjnym. Limity inwestycyjne dotyczące poziomu koncentracji są weryfikowane na poziomie zawierania transakcji i mają za zadanie ograniczanie występowania tego rodzaju ryzyka i generowanego przez nie wymogu kapitałowego.

Portfel lokat na dzień 31 grudnia 2021 roku składał się przede wszystkim z obligacji Skarbu Państwa. Towarzystwo minimalizuje ryzyko stopy procentowej poprzez lokowanie aktywów w obligacje ze zmienną stopą procentową.

Podstawowym narzędziem oceny poziomu ryzyka stopy procentowej w Towarzystwie, jest podejście oparte na założeniach wskazanych w formule standardowej - wyliczenie zmiany wartości bieżącej aktywów oraz zobowiązań wrażliwych na zmiany stopy procentowej przy założeniu materializacji bardziej dotkliwego scenariusza szokowego.

Poza ryzykiem stopy procentowej Towarzystwo wycenia zgodnie z formułą standardową:

• ryzyko spreadu kredytowego,

• ryzyko cen akcji (ekspozycja z tytułu środków trwałych oraz aktywa z tytułu leasingu floty),

• ryzyko cen nieruchomości (ekspozycja z tytułu leasingu pomieszczeń biurowych),

• ryzyko walutowe,

• ryzyko koncentracji aktywów.

Ekspozycja na ryzyko rynkowe jest związana z aktywami oraz zobowiązaniami (w ujęciu bilansu dla celów wypłacalności będącego załącznikiem do niniejszego sprawozdania), które są wrażliwe na parametry rynkowe: poziom stopy procentowej, spread kredytowy czy zmianę cen instrumentów finansowych.

Tabela 9. Ekspozycja ryzyka rynkowego (w tys. zł)

Aktywa Zobowiązania

Ryzyko rynkowe 47 467 10 568

Na koniec 2021 roku nie występowały pozycje pozabilansowe wrażliwe na ryzyko rynkowe.

Wartości wymogów kapitałowych dla podmodułu ryzyka rynkowego na koniec 2021 roku w porównaniu do 2020 roku prezentuje poniższa tabela.

Tabela 10. Wymóg kapitałowy dla ryzyka rynkowego (w tys. zł)

31.12.2020 31.12.2021

Ryzyko stopy procentowej 141 276

Ryzyko cen akcji 189 236

47

31.12.2020 31.12.2021

Ryzyko cen nieruchomości 358 253

Ryzyko speadu kredytowego 1 1

Ryzyko koncentracji aktywów 0 983

Ryzyko walutowe 375 276

Dywersyfikacja -319 -827

Kapitałowy wymóg wypłacalności dla ryzyka

rynkowego 745 1 198

Wzrost wymogu kapitałowego z tytułu ryzyka rynkowego wynika głównie ze wzrostu ryzyka koncentracji aktywów wynikający z wyższego poziomu lokat krótkoterminowych w bankach.

W 2021 roku Towarzystwo wykonało testy stresu zgodnie z Metodyką przeprowadzania testów warunków skrajnych z zakładach ubezpieczeń i zakładach reasekuracji za 2020 rok. Wyniki łącznego scenariusza dla wybranych rodzajów ryzyka rynkowego nie wykazały istotnego wpływu na poziom wypłacalności Towarzystwa.

Ponadto na bazie końca 2021 roku wykonano testy wrażliwości dotyczące stopy procentowej.

Poniższa tabela prezentuje wyniki testów.

Tabela 11. Testy wrażliwości dla ryzyka rynkowego

Zmiana współczynnika wypłacalności

(p.p.)

Zmiana stopy procentowej (wariant 1) -0,03

Zmiana stopy procentowej (wariant 2) -0,17

Wyniki testu wrażliwości są związane głównie ze zmianą poziomu środków własnych (zmniejszenie poziomu aktywów).