POCZTOWE TOWARZYSTWO UBEZPIECZEŃ NA ŻYCIE S.A.
SPRAWOZDANIE O WYPŁACALNOŚCI I KONDYCJI FINANSOWEJ NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2021 ROKU I ZA ROK OBROTOWY
ZAKOŃCZONY TEGO DNIA
MARZEC 2022
2
Spis treści
Słowniczek pojęć ... 4
Spis tabel, wykresów i schematów ... 5
Podsumowanie ... 7
Podstawa sporządzenia ... 7
Streszczenie zarządcze ... 7
A. Działalność i wyniki operacyjne... 11
A.1 Działalność i podstawowe dane Towarzystwa ... 11
A.2 Wynik z działalności ubezpieczeniowej ... 13
A.3 Wynik z działalności lokacyjnej (inwestycyjnej) ... 15
A.4 Wyniki z pozostałych rodzajów działalności ... 17
A.5 Wszelkie inne informacje ... 17
B. System zarządzania ... 18
B.1 Informacje ogólne o systemie zarządzania ... 18
B.1.1. Struktura systemu zarządzania ... 18
B.1.2. Zasady wynagradzania ... 23
B.1.3. Zmiany w systemie zarządzania ... 25
B.1.4. Informacje na temat istotnych transakcji z Akcjonariuszem, osobami wywierającymi istotny wpływ na Towarzystwo, członkami Zarządu oraz Rady Nadzorczej ... 25
B.1.5. Ocena adekwatności systemu zarządzania ... 25
B.2 Wymogi dotyczące kompetencji i reputacji ... 26
B.3 System zarządzania ryzykiem, w tym własna ocena ryzyka i wypłacalności ... 28
B.4 System kontroli wewnętrznej ... 32
B.5 Funkcja audytu wewnętrznego ... 35
B.6 Funkcja aktuarialna ... 36
B.7 Outsourcing ... 37
B.8 Wszelkie inne informacje ... 39
C. Profil ryzyka ... 40
C.1 Ryzyko aktuarialne ... 42
C.2 Ryzyko rynkowe ... 44
C.3 Ryzyko kredytowe ... 47
C.4 Ryzyko płynności ... 48
C.5 Ryzyko operacyjne ... 50
3
C.6 Pozostałe istotne ryzyka ... 52
C.7 Wszelkie inne informacje ... 53
D. Wycena do celów wypłacalności ... 54
D.1 Aktywa ... 55
D.2 Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe ... 59
D.3 Inne zobowiązania ... 65
D.3.1 Pozostałe rezerwy (inne niż rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe) ... 66
D.4 Alternatywne metody wyceny ... 67
D.5 Wszelkie inne informacje ... 70
E. Zarządzanie kapitałem ... 71
E.1 Środki własne... 71
E.2 Kapitałowy wymóg wypłacalności i minimalny wymóg kapitałowy ... 74
E.3 Zastosowanie podmodułu ryzyka cen akcji opartego na duracji do obliczenia kapitałowego wymogu wypłacalności... 77
E.4 Różnice między formułą standardową a stosowanym modelem wewnętrznym ... 77
E.5 Niezgodność z minimalnym wymogiem kapitałowym i niezgodność z kapitałowym wymogiem wypłacalności ... 77
E.6 Wszelkie inne informacje ... 77
Załączniki - Roczne raporty QRT ... 78
4 Słowniczek pojęć
BSCR – Podstawowy kapitałowy wymóg wypłacalności
Dyrektywa Wypłacalność II, Dyrektywa WII, Wypłacalność II – Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE z dnia 25 listopada 2009 roku w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
EIOPA – Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych IBNR – Rezerwy na szkody zaistniałe ale niezgłoszone
Klasy rachunkowe – agregacja grup ubezpieczeniowych działu II zgodna z § 1 pkt. 26 Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 12 kwietnia 2016 roku w sprawie szczególnych zasad rachunkowości zakładów ubezpieczeń i zakładów reasekuracji
KRI – Kluczowe wskaźniki ryzyka
LOB – Linie biznesowe zgodne z Dyrektywą Wypłacalność II MCR – Minimalny wymóg kapitałowy
ORSA – Własna Ocena Ryzyka i Wypłacalności PSR – Polskie Standardy Rachunkowości
PTUŻ, Towarzystwo, Zakład – Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A.
QRT – kwartalne i roczne raportowanie ilościowe w ramach Wypłacalność II Qx – prawdopodobieństwo śmierci w okresie jednego roku
Rozporządzenie Delegowane – Rozporządzenie Delegowane Komisji (UE) 2015/35 z dnia 10 października 2014 roku uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE w sprawie podejmowania i prowadzenia działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Wypłacalność II) z późn. zm.
Rozporządzenie wykonawcze dotyczące SFCR – Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2015/2452 z dnia 2 grudnia 2015r. ustanawiające wykonawcze standardy techniczne w odniesieniu do procedur, formatów i wzorów formularzy dotyczących sprawozdania na temat wypłacalności i kondycji finansowej zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/138/WE
RTU – Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe SCR – Kapitałowy wymóg wypłacalności
Ustawa o działalności ubezpieczeniowej – Ustawa z dnia 11 września 2015 roku o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej
Ustawa o rachunkowości – Ustawa z dnia 29 września 1994 roku o rachunkowości, Dz.U.
z 2018 roku, poz. 395, z późniejszymi zmianami
5 Spis tabel, wykresów i schematów
Tabele:
Tabela 1. Składki przypisane brutto wg grup ustawowych (w tys. zł) ...14
Tabela 2. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto wg grup ustawowych (w tys. zł) .14 Tabela 3. Wynik techniczny wg grup ustawowych (w tys. zł) ...15
Tabela 4. Wynik z działalności lokacyjnej (w tys. zł) ...16
Tabela 5. Stan lokat (w tys. zł) ...17
Tabela 6. Wymogi kapitałowe w podziale na moduły ryzyk (w tys. zł) ...42
Tabela 7. Analiza różnic w wartości ryzyk aktuarialnych w stosunku do 2020 roku (w tys. zł) ...43
Tabela 8. Analiza wrażliwości pokrycia wymogów kapitałowych ...44
Tabela 9. Ekspozycja ryzyka rynkowego (w tys. zł) ...46
Tabela 10. Wymóg kapitałowy dla ryzyka rynkowego (w tys. zł) ...46
Tabela 11. Testy wrażliwości dla ryzyka rynkowego ...47
Tabela 12. Ekspozycja ryzyka kredytowego (w tys. zł) ...48
Tabela 13. Wymóg kapitałowy dla ryzyka kredytowego (w tys. zł) ...48
Tabela 14. Ekspozycja oraz wymóg kapitałowy dla ryzyka operacyjnego (w tys. zł) ...52
Tabela 15. Aktywa Towarzystwa na dzień 31.12.2021 roku (w tys. zł) ...55
Tabela 16. Analiza rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności wg stanu na 31.12.2021 (w tys. zł) ...59
Tabela 17. Analiza zmian rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności w stosunku do 2020 roku (w tys. zł) ...62
Tabela 18. Analiza wrażliwości rezerw techniczno-ubezpieczeniowych i ich wpływ na najlepsze oszacowanie ...63
Tabela 19. Analiza istotnych różnic rezerw techniczno-ubezpieczeniowych dla celów wypłacalności i zgodnie ze sprawozdaniem statutowym (w tys. zł) ...64
Tabela 20. Analiza istotnych różnic rezerw techniczno-ubezpieczeniowych na udziale reasekuratora dla celów wypłacalności i zgodnie ze sprawozdaniem statutowym (w tys. zł) ...65
Tabela 21 Inne zobowiązania Towarzystwa na dzień 31.12.2021 roku (w tys. zł) ...65
Tabela 22. Struktura podstawowych środków własnych (w tys. zł) ...71
Tabela 23. Rezerwa uzgodnieniowa (w tys. zł) ...72
Tabela 24. Środki własne na 31.12.2021 roku w podziale na kategorie (w tys. zł) ...72
Tabela 25. Środki własne na 31.12.2020 roku w podziale na kategorie (w tys. zł) ...73
Tabela 26. Dopuszczone środki własne na pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności na 31.12.2021 roku (w tys. zł) ...73
Tabela 27. Kapitał własny w bilansie statutowym i nadwyżka aktywów nad zobowiązaniami dla WII na 31.12.2021 roku (w tys. zł) ...73
Tabela 28. Kapitałowy wymóg wypłacalności oraz minimalny wymóg kapitałowy na dzień 31.12.2021 roku (w tys. zł) ...74
Tabela 29. Rezerwy techniczno-ubezpieczeniowe i składki przypisana netto za okres ostatnich 12 miesięcy (w tys. zł) ...74
Tabela 30 Analiza zmian wysokości MCR w stosunku do 2020 roku (w tys. zł) ...75
Tabela 31. Kapitałowy wymóg wypłacalności Towarzystwa w podziale na moduły ryzyka (w tys. zł) ...76
6 Wykresy:
Wykres 1. Profil ryzyka PTUŻ na koniec 2021 ... 8 Wykres 2. Profil ryzyka PTUŻ na koniec 2020 ... 9 Wykres 3. Kapitałowy wymóg wypłacalności na 31.12.2021 roku (w tys. zł) ...41
Schematy:
Schemat 1. Uproszczona struktura Grupy Kapitałowej Poczty Polskiej ...12 Schemat 2. Struktura organizacyjna PTUŻ ...22
7 Podsumowanie
Podstawa sporządzenia
Sprawozdanie o wypłacalności i kondycji finansowej zostało sporządzone w celu spełnienia wymogów art. 284 Ustawy o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej. W związku z powyższym, Sprawozdanie o wypłacalności i kondycji finansowej może nie być odpowiednie dla innego celu.
Układ sprawozdania jest zgodny z załącznikiem XX rozporządzenia delegowanego.
Niniejsze sprawozdanie zostało sporządzone zgodnie z przepisami:
• Ustawy o działalności ubezpieczeniowej,
• Rozporządzenia delegowanego,
• wytycznych EIOPA,
• Rozporządzenia wykonawczego dotyczącego SFCR.
Wycena aktywów, zobowiązań oraz środków własnych została wykonana w oparciu o przepisy ustawy o działalności ubezpieczeniowej, rozporządzenia delegowanego, wytycznych EIOPA w sprawie ujmowania i wyceny aktywów i zobowiązań innych niż rezerwy techniczno–
ubezpieczeniowe, wytycznych EIOPA dotyczących wyceny rezerw techniczno- ubezpieczeniowych oraz wytycznych EIOPA w sprawie klasyfikacji środków własnych.
Towarzystwo nie wprowadziło istotnych zmian w wycenie lub sposobie prezentacji danych w bilansie dla celów Wypłacalności II sporządzonym na dzień 31.12.2021 roku, w porównaniu do bilansu sporządzonego na dzień 31.12.2020 roku.
Wymóg kapitałowy dla Spółki obliczany jest na podstawie formuły standardowej WII, a jego podstawowym celem jest jak najpełniejsze pokrycie ryzyk związanych z istniejącą działalnością. Wszystkie obliczenia dotyczące modułów i podmodułów ryzyka oparte są na metodach zdefiniowanych w rozporządzeniu delegowanym.
Niniejsze sprawozdanie zostało poddane badaniu przez biegłego rewidenta i zamieszczone na stronie internetowej Towarzystwa.
Streszczenie zarządcze
Towarzystwo prowadzi działalność na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej w poniższych liniach biznesowych:
• ubezpieczenia na pokrycia kosztów świadczeń medycznych,
• ubezpieczenia na wypadek utraty dochodów,
• pozostałe ubezpieczenia na życie.
System zarządzania funkcjonujący w Towarzystwie, zgodnie z zapisami Ustawy o działalności ubezpieczeniowej, obejmuje: Walne Zgromadzenie, Radę Nadzorczą, Zarząd, Komitety:
Audytu, Ryzyka, Inwestycyjny oraz Zarządzania Aktywami i Pasywami oraz osoby pełniące kluczowe funkcje: aktuarialną, zarządzania ryzykiem, monitoringu zgodności oraz audytu wewnętrznego. W roku 2021 nastąpiły zmiany w składzie Rady Nadzorczej oraz Zarządu opisane w części B.1.1.
W 2021 roku Towarzystwo wypracowało wynik techniczny równy 13 tys. zł wobec 4 556 tys. zł w roku 2020. Jest to efekt wzrostu szkodowości portfela będącej następstwem pandemii wirusa SARS-CoV-2.
Wynik finansowy netto w 2021 roku wyniósł 155 tys. zł wobec 3 367 tys. zł w roku 2020.
8 Najważniejsze czynniki mające wpływ na zrealizowane przez Towarzystwo wyniki, poza czynnikiem dominującym, tj. wpływem pandemii wirusa SARS-CoV-2, to:
• dalszy rozwój portfela, w szczególności ubezpieczeń grupowych,
• utrzymywanie dyscypliny kosztowej,
• bezpieczna polityka w zakresie inwestowania aktywów finansowych.
Prowadzona przez Towarzystwo polityka inwestycyjna w 2021 roku miała na celu zachowanie w procesie realizacji celów finansowych – bezpieczeństwa lokat oraz ich płynności przy zachowaniu oczekiwanej rentowności.
W 2021 roku Towarzystwo osiągnęło wynik z działalności lokacyjnej równy 47 tys. zł wobec 1 148 tys. zł w 2020 roku (wynik ujęty w rachunku wyników z uwzględnieniem zmiany wyceny dłużnych papierów wartościowych ujętej kapitale z aktualizacji wyceny). Wynik ten jest efektem niższych przychodów odsetkowych z obligacji Skarbu Państwa uzależnionych od stopy referencyjnej NBP oraz spadku cen obligacji skarbowych na koniec 2021 roku.
Stan lokat na dzień 31.12.2021 roku wyniósł 47 467 tys. zł i był o 2% niższy w porównaniu ze stanem na 31.12.2020 roku (48 658 tys. zł). Zmniejszenie poziomu w 2021 roku było efektem realizacji wysokiego poziomu wypłat odszkodowań i świadczeń.
Towarzystwo posiada system zarządzania ryzykiem adekwatny do charakteru, skali i złożoności ryzyk właściwych dla jego działalności. Towarzystwo wyznaczyło własny profil ryzyka na podstawie procentowego udziału poszczególnych ryzyk w kapitałowym wymogu wypłacalności z uwzględnieniem efektu dywersyfikacji. Poniżej zaprezentowano profil ryzyka na koniec 2021 oraz 2020 roku.
Wykres 1. Profil ryzyka PTUŻ na koniec 2021 Ryzyko rynkowe
2% Ryzyko
śmiertelności 8%
Ryzyko katastroficzne ubezpieczeń na życie
27%
Ryzyko ubezpieczeń zdrowotnych
52%
Ryzyko operacyjne
10%
Pozostałe 1%
31.12.2021
9 Wykres 2. Profil ryzyka PTUŻ na koniec 2020
Powyższe wykresy uwzględniają efekt dywersyfikacji.
W 2021 roku ryzyko aktuarialne zwiększyło się wraz ze wzrostem skali biznesu. Wzrost skali biznesu nastąpił w ubezpieczeniach zdrowotnych. Ryzyko operacyjne pozostało na porównywalnym poziomie.
W okresie sprawozdawczym nastąpił wzrost kapitałowego wymogu wypłacalności, który wyniósł na koniec 2021 roku 22 598 tys. zł w stosunku do 21 282 tys. zł na koniec 2020 roku.
Powyższy wzrost wynika z wyższej wyceny ryzyka aktuarialnego oraz rynkowego.
Kwota dopuszczonych środków własnych na pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności na koniec 2021 roku wyniosła 35 980 tys. zł (39 054 tys. zł na koniec 2020 roku), z czego 31 351 tys. zł stanowi kategoria I (34 414 na koniec 2020 roku), natomiast 4 474 tys. zł kategoria II i 155 tys. zł kategoria III. Zmiana ta wynika przede wszystkim z niższej wartości nadwyżki aktywów na zobowiązaniami.
Kwota dopuszczonych środków własnych na pokrycie minimalnego wymogu wypłacalności na koniec 2021 roku wyniosła 34 770 tys. zł (37 832 tys. zł na koniec 2020 roku).
Na dzień 31.12.2021 roku pokrycie kapitałowego wymogu wypłacalności dopuszczonymi środkami własnymi wyniosło 159,2% (spadek o 24,3 p.p. w stosunku do 2020 roku), natomiast minimalnego wymogu kapitałowego wyniosło 203,4% (spadek o 18 p.p. w stosunku do 2020 roku).
Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A. wykazało na koniec 2021 roku zgodność z kapitałowym wymogiem wypłacalności oraz minimalnym wymogiem wypłacalności.
Ryzyko rynkowe
1% Ryzyko śmiertelności
8%
Ryzyko katastroficzne ubezpieczeń na
życie 29%
Ryzyko ubezpieczeń zdrowotnych
49%
Ryzyko operacyjne
11%
Pozostałe
2%
31.12.2020
10 W 2021 roku nie wystąpiły istotne zmiany w zakresie zarządzania kapitałem.
Model biznesowy Towarzystwa:
Model biznesowy Towarzystwa w 2021 roku bazował na założeniach przyjętych dla lat poprzednich z jednoczesna modyfikacją i dostosowaniem do zmian otoczenia biznesowego.
W szczególności Towarzystwo dostosowało swoje procesy sprzedażowe i obsługowe do sytuacji epidemiologicznej, poprzez rozwój sprzedaży zdalnej oraz utrzymanie zdalnej pracy pracowników. Model biznesowy oparty był na podstawowych strategicznych celach biznesowych Towarzystwa, do których należą:
• Rozwój grupowych ubezpieczeń na życie dla pracowników – Towarzystwo koncentruje się na ubezpieczeniach grupowych. Konsekwentna budowa tej linii biznesowej, zarówno od strony produktowej i sprzedażowej, jak również z punktu widzenia operacji, świadczeń, czy wreszcie technologii, ma najwyższy priorytet dla Towarzystwa.
• Rozwój ubezpieczeń bancassurance – Towarzystwo kontynuuje współpracę z Bankiem Pocztowym S.A., jako swoim podstawowym partnerem na rynku bancassurance, rozwijając ofertę w zakresie prostych, zrozumiałych dla Klienta produktów ubezpieczeniowych. Oferta kierowana jest przede wszystkim do Klienta detalicznego.
• Poszerzona została oferta dla klienta indywidualnego – rozszerzono ofertę o ryzyko dotyczące chorób nowotworowych. Trwają prace nad dalszym rozszerzeniem oferty dla klienta indywidualnego, w tym dla rolników, w formie grupy otwartej. Trwają również prace nad produktem dla małych i średnich przedsiębiorstw – ten sektor postrzegany jest jako potencjalny kierunek ekspansji Towarzystwa.
Istotnym elementem modelu biznesowego i strategii Towarzystwa pozostaje współpraca z akcjonariuszem (Pocztą Polską S.A.) oraz innymi podmiotami Grupy Kapitałowej Poczty Polskiej, w szczególności poprzez wykorzystanie efektów synergii w obszarze sprzedaży i operacji. Jednocześnie Towarzystwo poszerza swoje możliwości dystrybucyjne, poprzez szersze otwarcie się na współpracę z brokerami ubezpieczeniowymi oraz multiagencjami.
W celu jak najlepszego obsłużenia procesu sprzedaży oraz procesu obsługi Klienta, w tym przede wszystkim maksymalnego skrócenia czasu ofertowania oraz uproszczenia procesu sprzedaży doskonalone są procesy oraz narzędzia informatyczne.
11 A. Działalność i wyniki operacyjne
A.1 Działalność i podstawowe dane Towarzystwa Nazwa podmiotu i adres
Pocztowe Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie S.A., ul. Rodziny Hiszpańskich 8, 02-685 Warszawa.
Forma prawna Spółka akcyjna.
Organ nadzoru
Komisja Nadzoru Finansowego, ul. Piękna 20, 00-549 Warszawa.
Biegły rewident
Edyta Kalińska, nr ewidencyjny 10336, BDO Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością sp. k., ul. Postępu 12, 02-676 Warszawa, nr ewidencyjny: 3355.
Podmioty posiadające udziały
Na dzień 31.12.2021 roku udziały Towarzystwa posiadały następujące podmioty:
Poczta Polska S.A. (100% udziałów), ul. Rodziny Hiszpańskich 8, 00-940 Warszawa.
Przynależność do Grupy Kapitałowej
Na dzień 31.12.2021 roku Towarzystwo było członkiem Grupy Kapitałowej Poczty Polskiej.
Uproszczona struktura grupy kapitałowej Poczty Polskiej została przedstawiona na poniższym schemacie
12 Schemat 1. Uproszczona struktura Grupy Kapitałowej Poczty Polskiej
Istotne linie biznesowe oraz istotne obszary geograficzne, na których Towarzystwo prowadzi działalność
Towarzystwo prowadzi działalność na terenie RP oraz oferuje produkty ubezpieczeniowe Działu I na podstawie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 16 grudnia 2014 roku, upoważniającego do prowadzenia działalności ubezpieczeniowej w zakresie:
• ubezpieczenia na życie (np. terminowego, na życie i dożycie, na całe życie),
• ubezpieczenia posagowego, zaopatrzenia dzieci,
• ubezpieczenia związanego z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
• ubezpieczenia rentowego,
• ubezpieczenia wypadkowego i chorobowego będącego uzupełnieniem wcześniej wymienionych.
W 2021 roku najistotniejszymi grupami ubezpieczeniowymi pod względem udziału składki przypisanej w całkowitej składce przypisanej brutto Towarzystwa były ubezpieczenia na życie, zawarte w 1 grupie ubezpieczeniowej, których udział w składce całkowitej wyniósł 48,4%, a także ubezpieczenia wypadkowe i chorobowe, zawarte w 5 grupie ubezpieczeniowej, których udział w składce całkowitej wyniósł 51,6%.
P oc zta P ol ska S .A.
Pocztowe Towarzystwo
Ubezpieczeń na Życie S.A. 100%
Poczta Polska Usługi
Cyfrowe Sp. z o.o. 100%
Poczta Polska
Dystrybucja S.A. 100%
Bank Pocztowy S.A. 74,99%
Postdata S.A. 51%
Pocztylion-Arka PTE S.A. 33,33%
13 Zgodnie z podziałem ubezpieczeń na linie biznesowe wg założeń Dyrektywy WII, najistotniejszymi liniami biznesowymi w 2021 roku były:
• pozostałe ubezpieczenia na życie (udział w całkowitej składce przypisanej brutto Towarzystwa: 48,4%),
• ubezpieczenia na wypadek utraty dochodów (udział w całkowitej składce przypisanej brutto Towarzystwa: 46,2%),
• ubezpieczenia pokrycia kosztów świadczeń medycznych (udział w całkowitej składce przypisanej brutto Towarzystwa: 5,4%).
Szczegółowe informacje na temat wysokości składek, odszkodowań i świadczeń, kosztów w podziale na linie biznesowe w systemie Wypłacalność II zawiera formularz QRT S.05.01.02, stanowiący załącznik nr 2 do niniejszego sprawozdania.
Wszelkie istotne zdarzenia gospodarcze i inne, które miały miejsce w okresie sprawozdawczym i które wywarły istotny wpływ na Towarzystwo
W 2021 roku Towarzystwo odnotowało negatywny wpływ pandemii wirusa SARS-CoV-2 na zrealizowane wyniki. W efekcie kolejnych fal pandemii oraz wzrostu śmiertelności w Polsce szkodowość portfela Towarzystwa uległa znacznemu wzrostowi względem 2020 roku oraz założeń przyjętych do planu finansowego na 2021 rok. Wpływ pandemii na wzrost szkodowości portfela miał charakter bezpośredni, tj. śmierć bądź zachorowanie ubezpieczonego w wyniku zakażenia koronawirusem oraz pośredni związany z ograniczonym dostępem ludności do służby zdrowia. Pomimo istotnego wpływu pandemii na zrealizowany w 2021 roku wynik finansowy, Towarzystwo w trakcie roku utrzymywało bezpieczny poziom pokrycia kapitałowego wymogu wypłacalności oraz minimalnego wymogu wypłacalności środkami własnymi oraz zachowywało bezpieczeństwo w zakresie płynności finansowej. W celu zminimalizowania ryzyka wzrostu zachorowalności wśród pracowników i jednoczesnego zapewnienia ciągłości działania realizowanych procesów, Zarząd Towarzystwa w trakcie 2021 roku utrzymał zdalny tryb pracy.
Towarzystwo stale monitoruje wpływ pandemii wirusa SARS-CoV-2 na bieżącą działalność i realizowane wyniki finansowe.
A.2 Wynik z działalności ubezpieczeniowej
Towarzystwo, prowadząc działalność na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, sporządza sprawozdania finansowe zgodnie z wymogami Ustawy o rachunkowości oraz innymi przepisami wydanymi na jej podstawie.
Zaprezentowane poniżej dane są zgodne z przepisami Ustawy o rachunkowości oraz danymi wykazanymi w sprawozdaniu finansowym Towarzystwa.
W 2021 roku Towarzystwo wypracowało wynik techniczny równy 13 tys. zł wobec 4 556 tys. zł w 2020 roku. Niższy wynik techniczny jest efektem wzrostu szkodowości portfela będącej następstwem pandemii wirusa SARS-CoV-2.
Wynik finansowy netto w 2021 roku wyniósł 155 tys. zł wobec 3 367 tys. zł w 2020 roku.
Najważniejsze czynniki mające wpływ na zrealizowane przez Towarzystwo wyniki, poza czynnikiem dominującym, tj. wpływem pandemii wirusa SARS-CoV-2, to:
• dalszy rozwój portfela ubezpieczeń grupowych,
• utrzymywanie dyscypliny kosztowej,
• bezpieczna polityka w zakresie inwestowania aktywów finansowych.
14 Składka przypisana brutto w 2021 roku wyniosła 67 038 tys. zł i była wyższa o 4%
w porównaniu do 2020 roku (64 585 tys. zł).
W tabeli poniżej podano składki przypisane brutto uzyskane w 2021 i 2020 roku w podziale na grupy ustawowe.
Tabela 1. Składki przypisane brutto wg grup ustawowych (w tys. zł) 01.01.2020 -
31.12.2020
01.01.2021 - 31.12.2021
Ubezpieczenia na życie 31 844 32 425
Ubezpieczenia posagowe 0 0
Ubezpieczenia z funduszem kapitałowym 0 0
Ubezpieczenia rentowe 0 0
Ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i pozostałe 32 741 34 613
Razem 64 585 67 038
W tabeli poniżej podano koszty odszkodowań i świadczeń Towarzystwa za 2021 i 2020 rok wg grup ustawowych.
Tabela 2. Odszkodowania i świadczenia wypłacone brutto wg grup ustawowych (w tys. zł)
01.01.2020 - 31.12.2020
01.01.2021- 31.12.2021
Ubezpieczenia na życie 19 933 25 898
Ubezpieczenia posagowe 0 0
Ubezpieczenia z funduszem kapitałowym 0 0
Ubezpieczenia rentowe 0 0
Ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i pozostałe 15 391 16 775
Razem 35 324 42 673
Koszt odszkodowań i świadczeń wypłaconych brutto w 2021 roku wyniósł 42 673 tys. zł wobec 35 324 tys. zł w ubiegłym roku (wzrost o 7 349 tys. zł). Dominujący wpływ wzrostu to efekt pandemii wirusa SARS-CoV-2. W mniejszym stopniu wynika z rozwoju portfela ubezpieczeń.
W 2021 roku koszty akwizycji wyniosły 15 148 tys. zł wobec 16 806 tys. zł w roku 2020. Niższy poziom kosztów w 2021 roku wynika głównie z czasowego obniżenia prowizji części produktów Towarzystwa. Wskaźnik kosztów akwizycji do składki zarobionej brutto wyniósł 22,7% i był niższy o 3,4 p.p. względem 2020 roku.
W 2021 roku koszty administracyjne wyniosły 8 024 tys. zł i ukształtowały się na podobnym poziomie do realizacji w 2020 roku (8 011 tys. zł). Wskaźnik kosztów administracyjnych do składki zarobionej brutto wyniósł 12,0% i był niższy o 0,4 p.p. względem 2020 roku.
Saldo pozostałych przychodów i kosztów technicznych w 2021 roku było ujemne i wyniosło 417 tys. zł wobec ujemnego salda w wysokości 553 tys. zł w roku poprzednim.
15 Pozycje te tworzą przede wszystkim koszty spisanych, nieściągalnych należności od ubezpieczających oraz koszty nadzoru.
W tabeli poniżej podano wynik techniczny Towarzystwa za 2021 i 2020 rok wg grup ustawowych
Tabela 3. Wynik techniczny wg grup ustawowych (w tys. zł) 01.01.2020 -
31.12.2020
01.01.2021- 31.12.2021
Ubezpieczenia na życie -4 800 -7 468
Ubezpieczenia posagowe 0 0
Ubezpieczenia z funduszem kapitałowym 0 0
Ubezpieczenia rentowe 0 0
Ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i pozostałe 9 356 7 481
Razem 4 556 13
Zrealizowany przez Towarzystwo wynik techniczny w 2021 roku był istotnie niższy w porównaniu do 2020 roku ze względu na wyższą szkodowość portfela w efekcie realizacji szkód związanych z pandemią wirusa SARS-CoV-2.
Różnica zrealizowanych wyników technicznych ubezpieczeń na życie i ubezpieczeń wypadkowych, chorobowych i pozostałych wynika z istotnie większej kosztochłonności ubezpieczeń na życie, co w szczególności dotyczy:
• kosztów odszkodowań – wskaźnik szkodowości brutto ubezpieczeń na życie wyniósł 78,5% i był wyższy o 27,2 p.p. w porównaniu do wskaźnika szkodowości ubezpieczeń wypadkowych, chorobowych i pozostałych,
• kosztów akwizycji – wskaźnik kosztów akwizycji względem składki zarobionej brutto ubezpieczeń na życie wyniósł 31,8% i był wyższy o 17,7 p.p. w relacji do wskaźnika kosztów akwizycji ubezpieczeń wypadkowych, chorobowych i pozostałych, czego przyczyną jest m.in. fakt, iż ubezpieczenia kredytów gotówkowych, które stanowią istotną część portfela zawierają się tylko w 1 grupie ubezpieczeń (tj. ubezpieczenia na życie) a poziom prowizji tych ubezpieczeń jest znacznie wyższy od średniej całego portfela Towarzystwa.
A.3 Wynik z działalności lokacyjnej (inwestycyjnej)
Prowadzona przez Towarzystwo polityka inwestycyjna w 2021 roku miała na celu zachowanie w procesie realizacji celów finansowych – bezpieczeństwa lokat oraz ich płynności przy zachowaniu oczekiwanej rentowności.
Zaprezentowane poniżej dane są zgodne z przepisami Ustawy o rachunkowości oraz danymi wykazanymi w sprawozdaniu finansowym Towarzystwa.
W 2021 roku Towarzystwo osiągnęło wynik z działalności lokacyjnej ujęty w rachunku wyników równy 555 tys. zł wobec 691 tys. zł w 2020 roku. Po uwzględnieniu zmiany wyceny ujętej w kapitale z aktualizacji wyceny, wynik z działalności lokacyjnej w 2021 roku wyniósł 47 tys. zł wobec 1 148 tys. zł w 2020 roku.
16 W tabeli poniżej zaprezentowano wynik z działalności lokacyjnej Towarzystwa za 2021 i 2020 rok.
Tabela 4. Wynik z działalności lokacyjnej (w tys. zł)
01.01.2020 - 31.12.2020
01.01.2021 - 31.12.2021
Przychody z lokat 485 144
z dłużnych papierów wartościowych 470 144
z lokat terminowych 15 0
Wynik dodatni z realizacji lokat 147 437
z dłużnych papierów wartościowych 147 437
Niezrealizowane zyski z lokat 83 0
z dłużnych papierów wartościowych 83 0
Wynik ujemny z realizacji lokat 0 0
z dłużnych papierów wartościowych 0 0
Niezrealizowane straty na lokatach 2 0
z dłużnych papierów wartościowych 2 0
Pozostałe koszty działalności lokacyjnej 22 26
Zmiana kapitału z aktualizacji wyceny* 457 -508
Razem 1 148 47
* bez uwzględnienia wpływu podatku
W 2021 roku Towarzystwo wypracowało niższy wynik z działalności lokacyjnej w porównaniu do 2020 roku w związku z realizacją niższych przychodów odsetkowych z obligacji Skarbu Państwa uzależnionych od stopy referencyjnej NBP oraz spadkiem cen obligacji skarbowych na koniec 2021 roku. Wyższy dodatni wynik z realizacji lokat jest efektem realizacji zysków ze sprzedaży obligacji skarbowych i przeniesieniem ich wyceny z kapitału z aktualizacji wyceny na wynik. Zarządzanie portfelem inwestycyjnym w 2021 roku, analogicznie jak w 2020 roku, było realizowane w ramach wewnętrznych struktur Towarzystwa, w związku z czym nie zostały poniesione zewnętrzne koszy zarządzania lokatami.
Stopa zwrotu z działalności inwestycyjnej wyniosła odpowiednio 0,1% w roku 2021 wobec 2,4% w roku 2020 (wynik z działalności lokacyjnej z uwzględnieniem zmiany kapitału z aktualizacji wyceny / średniomiesięczny stan lokat).
Stan lokat na dzień 31.12.2021 roku wyniósł 47 467 tys. zł i był o 2% niższy w porównaniu ze stanem na 31.12.2020 roku (48 658 tys. zł). Spadek lokat w 2021 roku był efektem realizacji wysokiego poziomu wypłat odszkodowań i świadczeń.
W tabeli poniżej podano aktywa inwestycyjne PTUŻ na koniec 2021 i 2020 roku.
17 Tabela 5. Stan lokat (w tys. zł)
31.12.2020 31.12.2021
Obligacje skarbowe 44 640 44 097
Lokaty terminowe w instytucjach kredytowych 937 3 370
Pożyczki 3 081 0
Razem 48 658 47 467
Portfel lokat na dzień 31.12.2021 roku oparty był głównie na instrumentach dłużnych, których wartość na dzień bilansowy wynosiła 44 097 tys. zł co stanowiło 92,9% całego portfela inwestycyjnego. Portfel instrumentów dłużnych stanowiły zmiennokuponowe obligacje Skarbu Państwa. Realizowana przez Towarzystwo polityka inwestowania w obligacje oparte na zmiennej stopie bazowej miała na celu ograniczenie ujemnego efektu zmaterializowania się ryzyka zmian stóp procentowych.
Wartość depozytów bankowych na dzień 31.12.2021 roku wyniosła 3 370 tys. zł (7,1%).
Zawiązane depozyty bankowe miały bardzo krótkie terminy zapadalności (tzw. overnight).
Wszystkie lokaty na dzień 31.12.2021 roku były lokatami znajdującymi się na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej oraz były dokonane w złotych polskich.
Na dzień 31.12.2021 roku Towarzystwo klasyfikowało posiadane instrumenty finansowe w ramach swojego portfela lokat do aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży.
W 2021 oraz 2020 roku Towarzystwo nie prowadziło inwestycji związanych z sekurytyzacją.
A.4 Wyniki z pozostałych rodzajów działalności
Zaprezentowane poniżej dane są zgodne z przepisami Ustawy o rachunkowości oraz danymi wykazanymi w sprawozdaniu finansowym Towarzystwa.
W 2021 roku saldo pozostałej działalności operacyjnej było ujemne i wyniosło 157 tys. zł wobec ujemnego salda w 2020 roku w wysokości 301 tys. zł. Głównym elementem wyniku na pozostałej działalności operacyjnej są odsetki z tytułu pożyczki podporządkowanej. Łączny koszt odsetek w 2021 roku wyniósł 160 tys. zł i był niższy o 12 tys. zł w porównaniu do kosztów poniesionych z tego tytułu w 2020 roku (172 tys. zł).
Na koniec 2021 roku Towarzystwo posiadało jedną główną umowę leasingu floty samochodowej, która została zawarta w 2018 roku. Koszt poniesiony z tego tytułu w 2021 roku wyniósł 126 tys. zł wobec 137 tys. zł w roku poprzednim.
A.5 Wszelkie inne informacje
Nie występują inne istotne informacje poza wskazanymi powyżej.
18 B. System zarządzania
W niniejszym rozdziale opisano podstawowe informacje dotyczące systemu zarządzania w Towarzystwie. System ten obejmuje co najmniej odpowiednią, przejrzystą strukturę organizacyjną, zbiór zasad odnoszących się do procesów decyzyjnych w Towarzystwie wraz z systemem zapewniającym przekazywanie i skuteczną wymianę informacji.
B.1 Informacje ogólne o systemie zarządzania B.1.1. Struktura systemu zarządzania
Towarzystwo prowadzi działalność w zakresie Działu I Załącznika do Ustawy o działalności ubezpieczeniowej – ubezpieczenia na życie.
Zgodnie z § 22 Statutu Towarzystwa organami Towarzystwa są:
• Walne Zgromadzenie,
• Rada Nadzorcza,
• Zarząd.
Walne Zgromadzenie
Walne Zgromadzenie wykonuje swoje zadania na podstawie przepisów prawa oraz Statutu Towarzystwa na zgromadzeniach:
• zwyczajnych - odbywanych w ciągu 6 miesięcy po upływie każdego roku obrotowego, oraz
• nadzwyczajnych - zwoływanych w zależności od potrzeb.
Zgodnie z postanowieniami Statutu do zadań Walnego Zgromadzenia należy między innymi:
• rozpatrzenie i zatwierdzenie sprawozdania Zarządu z działalności Towarzystwa oraz sprawozdania finansowego za ubiegły rok obrotowy oraz udzielenie absolutorium członkom organów Towarzystwa z wykonania przez nich obowiązków,
• powzięcie uchwały o podziale zysku albo o pokryciu strat,
• powoływanie i odwoływanie Członków Rady Nadzorczej,
• ustalanie zasad kształtowania wynagrodzeń Członków Zarządu i Rady Nadzorczej,
• podejmowanie decyzji w przedmiocie połączenia Towarzystwa, jego rozwiązania lub likwidacji,
• zmiana Statutu.
Rada Nadzorcza
Rada Nadzorcza jest stałym organem nadzoru nad działalnością Towarzystwa we wszystkich dziedzinach jego działalności. Wykonuje swoje zadania na podstawie przepisów prawa powszechnego, Statutu oraz Regulaminu Rady Nadzorczej uchwalonego przez Walne Zgromadzenie Towarzystwa. Rada Nadzorcza wykonuje swoje czynności kolegialnie. Decyzje Rady Nadzorczej są podejmowane w formie uchwał podczas posiedzeń, bądź przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Protokoły z posiedzeń Rady Nadzorczej wraz z podjętymi na nich uchwałami oraz uchwały podjęte poza posiedzeniami przechowywane są w Biurze Zarządu Towarzystwa.
Do kompetencji Rady Nadzorczej należy w szczególności:
• ocena sprawozdania finansowego, w tym: bilansu oraz rachunku zysków i strat, w zakresie ich zgodności z księgami i dokumentami, jak i ze stanem faktycznym,
• badanie sprawozdania Zarządu z działalności Towarzystwa,
19
• badanie wniosków Zarządu dotyczących podziału zysków i pokrycia strat,
• składanie Walnemu Zgromadzeniu corocznego sprawozdania pisemnego z wyników oceny dokumentów wymienionych w powyższych punktach,
• zatwierdzanie strategii Towarzystwa oraz rocznych planów rzeczowo-finansowych,
• zatwierdzanie sprawozdania o wypłacalności i kondycji finansowej,
• powoływanie i odwoływanie Członków Zarządu,
• zawieszanie z ważnych powodów w czynnościach wszystkich lub poszczególnych Członków Zarządu,
• delegowanie Członków Rady Nadzorczej do czasowego wykonywania czynności Członków Zarządu, nie mogących sprawować swoich czynności,
• dokonywanie wyboru firmy audytorskiej przeprowadzającej badanie sprawozdania finansowego oraz sprawozdania o wypłacalności i kondycji finansowej,
• ustanowienie Regulaminu Zarządu i zmiany tego regulaminu,
• zatwierdzanie wymienionych w Statucie Towarzystwa dokumentów wewnętrznych,
• udzielanie zgody na zawarcie przez Towarzystwo umów wskazanych w Statucie,
• podejmowanie czynności wynikających z wytycznych lub rekomendacji organu nadzoru.
Skład Rady Nadzorczej Towarzystwa na dzień 1 stycznia 2021 roku przedstawia się następująco:
1. Pan Krzysztof Falkowski – Przewodniczący Rady Nadzorczej, 2. Pan Krzysztof Wesołowski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej, 3. Pani Monika Czerwonka – Członek Rady Nadzorczej,
4. Pan Maciej Michałowski – Członek Rady Nadzorczej, 5. Pani Beata Trejnowska – Członek Rady Nadzorczej, 6. Pan Czesław Żelichowski – Członek Rady Nadzorczej.
W trakcie roku 2021 miały miejsce następujące zmiany w składzie Rady Nadzorczej:
• w dniu 31 maja 2021 roku odwołano Pana Krzysztofa Falkowskiego,
• z dniem 1 czerwca 2021 roku powołano Panią Karolinę Leśkiewicz, której powierzono funkcję Przewodniczącej Rady Nadzorczej.
W związku z powyższym skład Rady Nadzorczej na dzień 31 grudnia 2021 roku jest następujący:
1. Pani Karolina Leśkiewicz – Przewodnicząca Rady Nadzorczej, 2. Pan Krzysztof Wesołowski – Wiceprzewodniczący Rady Nadzorczej, 3. Pani Monika Czerwonka – Członek Rady Nadzorczej,
4. Pan Maciej Michałowski – Członek Rady Nadzorczej, 5. Pani Beata Trejnowska – Członek Rady Nadzorczej, 6. Pan Czesław Żelichowski – Członek Rady Nadzorczej.
Komitet powołany przez Radę Nadzorczą
W ramach Rady Nadzorczej w 2021 roku działał Komitet Audytu.
Stanowi on stały Komitet Rady Nadzorczej Towarzystwa, powołany i funkcjonujący zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 maja 2017 roku o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.
20 Komitet Audytu składa się z trzech Członków, powołanych przez Radę Nadzorczą spośród jej Członków.
W okresie od 1 stycznia 2021 roku do 31 grudnia 2021 roku w Komitecie Audytu Towarzystwa zasiadali:
1. Pani Monika Czerwonka – Przewodnicząca Komitetu Audytu, 2. Pan Maciej Michałowski – Członek Komitetu Audytu,
3. Pan Krzysztof Wesołowski – Członek Komitetu Audytu.
Zadania Komitetu Audytu obejmują w szczególności:
• monitorowanie: procesu sprawozdawczości finansowej, skuteczności systemu kontroli wewnętrznej i systemu zarządzania ryzykiem oraz audytu wewnętrznego, a także wykonywania czynności rewizji finansowej,
• monitorowanie niezależności biegłego rewidenta i firmy audytorskiej,
• przedstawianie Radzie Nadzorczej rekomendacji w zakresie wyboru firmy audytorskiej,
• opracowywanie polityki i procedury wyboru firmy audytorskiej oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską dozwolonych usług niebędących badaniem.
Zarząd
Zarząd pełni kluczową rolę w systemie zarządzania, prowadząc sprawy Towarzystwa i reprezentując je na zewnątrz. Zarząd działa na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego, Statutu Towarzystwa oraz Regulaminu Zarządu.
Członkowie Zarządu Towarzystwa:
• prowadzą sprawy Towarzystwa i podejmują decyzje w nadzorowanych przez nich obszarach, niezastrzeżone do kompetencji Zarządu lub innych organów Towarzystwa,
• raportują Radzie Nadzorczej o realizacji zadań należących do ich kompetencji,
• sprawują nadzór nad pracą wszystkich komórek organizacyjnych Towarzystwa.
Ponadto poszczególni Członkowie Zarządu są odpowiedzialni za nadzór nad komórkami organizacyjnymi, funkcjami i procesami, ustanowionymi w ramach podległych im komórek, wskazanych w Schemacie 2.
W 2021 roku nastąpiły zmiany w składzie Zarządu Towarzystwa.
W okresie od 1 stycznia 2021 roku do 30 kwietnia 2021 roku skład Zarządu przedstawiał się następująco:
1. Pan Zbigniew Pusz – Prezes Zarządu,
2. Pani Angelika Hruban – Członek Zarządu odpowiedzialny za zarządzanie ryzykiem.
Z dniem 1 maja 2021 roku Rada Nadzorcze powoła do Zarządu Towarzystwa Pana Marcina Wójcika i powierzyła funkcję Wiceprezesa Zarządu.
Z dniem 17 września 2021 roku Rada Nadzorcza odwołała Panią Angelikę Hruban i rozpoczęła procedurę wyboru nowego członka Zarządu. W wyniku przeprowadzonego postępowania kwalifikacyjnego w dniu 15 października 2021 roku Rada Nadzorcza powołała z dniem 18 października 2021 roku Pana Tomasza Cicirko, któremu powierzono odpowiedzialność za Zarządzanie ryzkiem pod warunkiem uzyskania zgody Komisji Nadzoru Finansowego. Postępowanie w sprawie udzielenia zgody organu nadzoru na powołanie Pana Tomasza Cicirko na członka Zarządu odpowiedzialnego za zarządzanie ryzykiem jest w trakcie, Towarzystwo oczekuje na decyzję organu w tej sprawie.
21 W związku z powyższym skład Zarządu na 31 grudnia 2021 roku przedstawia się następująco:
1. Pan Zbigniew Pusz – Prezes Zarządu, 2. Pan Marcin Wójcik – Wiceprezes Zarządu, 3. Pan Tomasz Cicirko – Członek Zarządu.
Do reprezentowania Towarzystwa uprawnionych jest: dwóch Członków Zarządu łącznie albo jeden Członek Zarządu wraz z prokurentem. Prokurenci posiadają umocowanie do wykonywania czynności wyłącznie wspólnie z Członkiem Zarządu Towarzystwa.
Komitety powołane w Towarzystwie przez Zarząd
Zarząd Towarzystwa w ramach swoich uprawnień i kompetencji powołał dodatkowe komitety, które wspierają go przy wykonywaniu obowiązków. Są to:
• Komitet Inwestycyjny oraz Zarządzania Aktywami i Pasywami,
• Komitet Ryzyka.
Komitet Ryzyka – wspiera Zarząd w procesie całościowego zarządzania ryzykiem na jakie narażone jest Towarzystwo. Komitet ma na celu zapewnienie, że zidentyfikowane, analizowane, komunikowane, raportowane, ocenione i monitorowane ryzyka znajdują się w obrębie ustalonych limitów, a w przypadku ich przekroczenia adekwatność limitów oraz poziom ryzyka są analizowane. W biznesowo uzasadnionych przypadkach ryzyko jest mitygowane stosowanymi technikami ograniczania ryzyka.
Komitet Inwestycyjny oraz Zarządzania Aktywami i Pasywami – stanowi organ kolegialny Towarzystwa, który nadzoruje, analizuje, ocenia i wydaje rekomendacje we wszystkich sprawach dotyczących zarządzania inwestycjami finansowymi, aktywami i pasywami Towarzystwa, a w szczególności mającymi związek z identyfikacją, monitorowaniem i ograniczaniem ryzyka płynności, ryzyka rynkowego, inwestycyjnego oraz ryzyka kredytowego kontrahenta.
Do głównych zadań Komitetu w szczególności należy:
• regularna weryfikacja osiąganych wyników działalności inwestycyjnej, struktury portfela i spełnienia limitów inwestycyjnych oraz określanie reakcji w przypadku ich przekroczenia,
• rekomendowanie Zarządowi Towarzystwa zmian w Polityce lokacyjnej na dany rok kalendarzowy oraz zasad alokacji aktywów finansowych.
Szczegółowe zadania ww. Komitetów zostały określone w regulacjach wewnętrznych ich dotyczących.
Istnieje możliwość powołania przez Zarząd innych komitetów stałych, wspierających realizację określonych celów Towarzystwa, albo zespołów projektowych odpowiedzialnych za zarządzanie wskazanymi projektami i ich monitoring.
Struktura organizacyjna Towarzystwa
Zgodnie z zasadami ładu korporacyjnego struktura organizacyjna funkcjonująca w Towarzystwie jest przejrzysta i adekwatna do skali prowadzonej działalności oraz podejmowanego ryzyka. Podległość służbowa, zadania oraz zakres obowiązków i odpowiedzialności są wyraźnie przypisane i odpowiednio podzielone. Struktura organizacyjna została odpowiednio określona w Regulaminie Organizacyjnym Towarzystwa, tak aby nie zachodziły wątpliwości co do zakresu zadań oraz odpowiedzialności komórek
22 organizacyjnych oraz stanowisk, a zwłaszcza by nie dochodziło do nakładania się na siebie zadań sprawowanych przez ww. podmioty.
Poniżej struktura organizacyjna Towarzystwa według stanu na 31 grudnia 2021 roku uwzględniająca podległe każdemu z Członków Zarządu stanowiska i komórki organizacyjne.
Schemat 2. Struktura organizacyjna PTUŻ
Zmiany w strukturze organizacyjnej Towarzystwa w 2021 roku dotyczyły reorganizacji obszaru sprzedaży. Z dniem 2 sierpnia 2021 roku zlikwidowano Departament Sprzedaży Zewnętrznej, a jego zadania przekazano do Departamentu Sprzedaży.
Osoby pełniące funkcje kluczowe
W celu zapewnienia efektywnego systemu zarządzania obok Członków Zarządu oraz Członków Rady Nadzorczej w Towarzystwie wyróżnia się następujące funkcje kluczowe:
• funkcję zarządzania ryzykiem,
• funkcję zgodności z przepisami,
• funkcję aktuarialną,
• funkcję audytu wewnętrznego.
Zadania realizowane w ramach funkcji kluczowych służą zapewnieniu ostrożnego i stabilnego zarządzania ryzykiem i płynnością Towarzystwa i wraz z systemem zarządzania opartym na modelu trzech linii obrony mają zapewniać właściwy nadzór i kontrolę nad zarządzanym ryzykiem.
W ramach każdej funkcji opracowano i udokumentowano zasady jej działania, ustawiono role i obowiązki komórek organizacyjnych. W Towarzystwie istnieje także system współpracy pomiędzy nimi oraz Zarządem i Radą Nadzorczą, a także wspierającymi funkcje komitetami.
U P A P S A A A Poczto e o a zyst o Ubezpieczeń na Życie S.A.
złonek a z u
Departament Aktuariatu Departament Kontrolingu
Departament ds. Świadcze i Odszkodowa P ezes a z u
Departament Informatyki
Departament Reasekuracji
Departament Zarządzania Ryzykiem Dyrektor Zarządzający
ds. Strategii i Operacji
Departament Rachunkowości Departament Strategii
i Projektów Strategicznych
Departament Audytu Wewnętrznego
Departament Prawny
Departament ds. Administracyjnych Departament Personalny
Biuro Zarządu
Departament bezpiecze
Departament Operacji i Rozlicze Departament
arke ngu i Komunikacji
Departament onitoringu Zgodności Departament Sprzedaży
Departament Wsparcia Sprzedaży
Biuro Ochrony Danych Osobowych Dyrektor Zarządzający
ds. Produktów i Sprzedaży icep ezes a z u
A
Komitet Inwestycyjny oraz Zarządzania Aktywami i Pasywami
Komitet Ryzyka
23 Zasady współpracy Zarządu z podległymi komórkami organizacyjnymi
Członkowie Zarządu nadzorują bezpośrednio pracę wyznaczonych departamentów i innych komórek organizacyjnych, natomiast pracą komórek organizacyjnych Towarzystwa kierują dyrektorzy.
Szczegółowy opis zakresu i zasad współpracy Zarządu z osobami nadzorującymi funkcje kluczowe, a także Rady Nadzorczej w przypadku niektórych funkcji oraz przysługujące prawa i uprawnienia dla funkcji kluczowych znajdują się w regulacjach wewnętrznych dotyczących tych funkcji.
Aby zapewnić odpowiedni poziom komunikacji wewnętrznej członkowie Zarządu organizują z kadrą zarządzającą poszczególnymi komórkami organizacyjnymi cykliczne spotkania.
Na powyższych spotkaniach dokonuje się wymiana informacji w obrębie poszczególnych komórek organizacyjnych oraz omawiane są zrealizowane, bieżące i przyszłe zadania tych komórek.
Konstrukcja systemu zarządzania
System zarządzania w Towarzystwie opiera się na modelu trzech linii obrony:
• I linia obrony, czyli działania jednostek odpowiedzialnych za czynności operacyjne, związane z prowadzoną działalnością ubezpieczeniową – właścicieli poszczególnych ryzyk, których zadaniem jest podejmowanie decyzji biznesowych w ramach bieżącej działalności,
• II linia obrony, czyli działania funkcji kluczowych (poza funkcją audytu wewnętrznego) - właścicieli procesów zarządzania tymi ryzykami, których zadaniem jest ocena decyzji biznesowych podejmowanych w ramach bieżącej działalności w zakresie zadań swojej funkcji,
• III linia obrony, czyli działania funkcji audytu wewnętrznego – właściciela procesu oceny systemu zarządzania ryzykiem, którego zadaniem jest niezależna ocena adekwatności i efektywności systemu zarządzania.
W skład poszczególnych linii obrony wchodzą:
• I linia obrony: przełożeni komórek organizacyjnych Towarzystwa oraz pracownicy.
• II linia obrony: osoby wykonujące funkcje kluczowe (poza audytem wewnętrznym) oraz osoby nadzorujące funkcje kluczowe (poza audytem wewnętrznym).
• III linia obrony: osoby wykonujące i nadzorujące funkcję audytu wewnętrznego.
B.1.2. Zasady wynagradzania
System wynagrodzeń Towarzystwa tworzony jest w procesie oceny i oszacowania poszczególnych funkcji i stanowisk, w oparciu o kryteria kompetencyjne i zawodowe. Dyrektor Departamentu Personalnego na bieżąco informuje Zarząd o przypadkach istotnych zmian w tym zakresie. Zasady dotyczące wynagrodzeń kształtowane są zgodnie z przyjętą strategią Towarzystwa, profilem ryzyka, oraz długoterminowymi interesami i wynikami Towarzystwa.
24 Wynagrodzenie pracowników i osób kluczowych
W Towarzystwie istnieją odrębne regulacje wewnętrzne dotyczące kształtowania się wynagrodzeń, zasad ich przyznawania oraz świadczeń związanych z zatrudnianiem pracowników Towarzystwa, w tym osób kluczowych.
Wynagrodzenie pracowników obejmuje następujące składniki :
• wynagrodzenie zasadnicze stałe - ustalane jest stosownie do posiadanych kwalifikacji, zajmowanego stanowiska, rodzaju i jakości wykonywanej pracy,
• wynagrodzenie zmienne - premia regulaminowa, premia motywacyjna, nagroda lub wyróżnienie pieniężne.
Wysokość należnego pracownikowi wynagrodzenia zmiennego wynika z przyjętych przez Zarząd zasad przyznawania premii. Ustalając poziom należnego pracownikom wynagrodzenia zmiennego, Zarząd Towarzystwa bierze pod uwagę przyjęte w strategii działania Towarzystwa, a przede wszystkim cele długoterminowe oraz przewidywane w danym okresie wyniki finansowe Towarzystwa. Jeżeli przewiduje się, że wyniki finansowe nie gwarantują osiągniecia zysku, czynnik stanowiący podstawę do wypłaty wynagrodzenia zmiennego może być przyjęty jedynie w sytuacji, gdy określone cele uprawdopodobniają osiągnięcie przez Towarzystwo zysku w kolejnym roku lub zmniejszenie przewidywanej straty. Pracownicy szczególnie wyróżniający się w wykonywaniu obowiązków mogą uzyskiwać, na wniosek przełożonych, nagrody przyznawane przez Zarząd. Zarząd może również przyznać wyróżnienia pieniężne za szczególny wkład pracy przy realizacji konkretnego zadania.
Wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej
Członkom Rady Nadzorczej przysługiwało w 2021 roku wynagrodzenie miesięczne stałe, ustalone uchwałą Walnego Zgromadzenia, w wysokości stanowiącej iloczyn podstawy wymiaru, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 11 ustawy z dnia 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami oraz mnożnika, którego wysokość określiła uchwała Walnego Zgromadzenia.
Wynagrodzenie członków Zarządu
Obowiązujące w 2021 roku zasady wynagradzania Członków Zarządu Towarzystwa zostały uchwalone przez Walne Zgromadzenie Towarzystwa. Wynagrodzenie Członków Zarządu ustalone jest w taki sposób, aby ograniczyć potencjalną skłonność do podejmowania nadmiernego ryzyka.
Członkowi Zarządu przysługuje wynagrodzenie składające się z:
• części stałej, stanowiącej wynagrodzenie miesięczne podstawowe,
• części zmiennej, stanowiącej wynagrodzenie uzupełniające za rok obrotowy.
Wysokość części stałej wynagrodzenia ustalana jest zgodnie z zapisami ustawy z 9 czerwca 2016 roku o zasadach kształtowania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi spółkami (Dz.U. z 2016 roku poz. 1202 z późn. zm.) („Ustawa o kształtowaniu wynagrodzeń”) co oznacza, iż uzależniona jest ona od skali działalności Towarzystwa, w szczególności wartości jego aktywów, osiąganych przychodów i wielkości zatrudnienia. Wynagrodzenie uzupełniające przysługuje w związku z realizacją celów zarządczych, określonych uchwałą Walnego Zgromadzenia zgodnie z Ustawą o kształtowaniu wynagrodzeń. Rada Nadzorcza
25 uszczegóławia ustalone w powyższy sposób cele zarządcze, określa ich wagi oraz obiektywne i mierzalne kryteria ich realizacji i rozliczania na dany rok kalendarzowy. Zmienne składniki wynagrodzenia uzależnione są od obiektywnych kryteriów – stopnia realizacji celów zarządczych oraz jakości zarządzania. Wysokość wynagrodzenia uzupełniającego nie może przekroczyć określonego procenta wynagrodzenia podstawowego należnego Członkowi Zarządu w roku obrotowym, którego wynagrodzenie uzupełniające dotyczy. Rada Nadzorcza stwierdza spełnienie warunków do nabycia prawa do wynagrodzenia zmiennego przez poszczególnych członków Zarządu, w oparciu o zweryfikowane przez firmę audytorską sprawozdanie finansowe oraz inne dokumenty, ustalając jednocześnie wysokość przysługującego poszczególnym członkom Zarządu wynagrodzenia zmiennego.
Wynagrodzenie zmienne przysługuje członkowi Zarządu po zatwierdzeniu sprawozdania Zarządu z działalności Towarzystwa i sprawozdania finansowego Towarzystwa za ubiegły rok obrotowy oraz udzieleniu temu członkowi Zarządu absolutorium z wykonania przez niego obowiązków przez Walne Zgromadzenie.
Program Emerytalno-Rentowy
W Towarzystwie nie funkcjonuje dodatkowy program emerytalno–rentowy lub program wcześniejszych emerytur.
B.1.3. Zmiany w systemie zarządzania
W trakcie okresu sprawozdawczego nie było istotnych zmian w systemie zarządzania.
B.1.4. Informacje na temat istotnych transakcji z Akcjonariuszem, osobami wywierającymi istotny wpływ na Towarzystwo, członkami Zarządu oraz Rady Nadzorczej
W trakcie 2021 roku Towarzystwo nie udzieliło pożyczek, kredytów, gwarancji ani zaliczek, ani nie miały miejsca inne istotne transakcje z:
• akcjonariuszem oraz członkami jego organów zarządzających i nadzorujących,
• członkami Zarządu i Rady Nadzorczej Towarzystwa oraz członkami ich rodzin,
• innymi osobami wywierającymi znaczący wpływ na Towarzystwo, w tym osobami nadzorującymi funkcje kluczowe.
B.1.5. Ocena adekwatności systemu zarządzania
Przegląd funkcjonowania systemu zarządzania w Towarzystwie jest przeprowadzany corocznie i obejmuje:
• przegląd regulacji wewnętrznych z zakresu systemu zarządzania pod kątem ich prawidłowości, zgodności z obowiązującym prawem oraz spójności z systemem regulacji wewnętrznych;
• ocenę organizacji procesów decyzyjnych w ramach systemu zarządzania zachodzących na wszelkich szczeblach w Towarzystwie;
• analizę rekomendacji audytu wewnętrznego oraz wnioski z instytucjonalnych kontroli wewnętrznych i zewnętrznych dotyczących procesów w ramach systemu zarządzania;
• raporty z zakresu ekspozycji na ryzyko.
26 Regulacje wewnętrzne składające się na system zarządzania podlegają corocznemu przeglądowi dokonywanemu przez ich właścicieli.
Koordynatorem corocznego przeglądu systemu zarządzania jest funkcja audytu wewnętrznego.
Ustalenia i wyniki przeglądu przedstawiane są Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej. W sytuacji gdy z analizy raportu z dokonanego przeglądu wynika konieczność wprowadzenia zmian w systemie zarządzania Towarzystwa lub w jego regulacjach wewnętrznych Zarząd podejmuje decyzje o koniecznych działaniach i zleca Dyrektorowi komórki organizacyjnej lub wskazanym osobom opracowanie zmian lub projektów nowych regulacji wewnętrznych z tego obszaru.
W wyniku analizy przeprowadzonej w 2021 roku nie wykazano potrzeby wprowadzania istotnych zmian w systemie zarządzania Towarzystwa. Oceniono system jako adekwatny do skali i złożoności prowadzonej działalności. System pozwala na identyfikację oraz zarządzanie ryzykiem mogącym wpłynąć na działanie Towarzystwa.
B.2 Wymogi dotyczące kompetencji i reputacji
Ocena kompetencji i reputacji osób, które faktycznie zarządzają zakładem lub wykonują czynności w ramach kluczowych funkcji następuje w procesie rekrutacji. Jej celem jest zapewnienie spełniania wymogów dotyczących kompetencji i reputacji w rozumieniu ustawy z dnia 11 września 2015 roku o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej oraz pozyskanie osób o najwyższych pożądanych kwalifikacjach zawodowych, posiadających cechy pozwalające na efektywną pracę w ramach istniejącego środowiska pracy i kultury organizacyjnej Towarzystwa.
Zgodnie z Zasadami Ładu Korporacyjnego dla Instytucji Nadzorowanych przyjętymi do stosowania w Towarzystwie członek organu zarządzającego powinien posiadać kompetencje do prowadzenia spraw Towarzystwa wynikające z:
• wiedzy (posiadanej z racji zdobytego wykształcenia, odbytych szkoleń, uzyskanych tytułów zawodowych oraz nabytej w inny sposób w toku kariery zawodowej),
• doświadczenia (nabytego w toku sprawowania określonych funkcji lub zajmowania określonych stanowisk),
• umiejętności niezbędnych do wykonywania powierzonej funkcji.
Członek organu zarządzającego powinien dawać rękojmię należytego wykonywania powierzonych mu obowiązków. W składzie organu zarządzającego musi zostać zapewniony odpowiedni udział osób, które władają językiem polskim oraz wykazują się odpowiednim doświadczeniem i znajomością polskiego rynku finansowego niezbędnymi w zarządzaniu Towarzystwem na polskim rynku finansowym.
Członków Zarządu powołuje Rada Nadzorcza po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego, którego celem jest sprawdzenie i ocena kwalifikacji kandydatów oraz wyłonienie najlepszego kandydata na Członka Zarządu.
Zasady i tryb postępowania kwalifikacyjnego ustala Rada Nadzorcza w Regulaminie postępowania kwalifikacyjnego.
Zgodnie ze Statutem Towarzystwa, Członkiem Zarządu może być osoba, która spełnia łącznie następujące warunki:
• posiada wykształcenie wyższe lub wykształcenie wyższe uzyskane za granicą uznane w Rzeczypospolitej Polskiej, na podstawie przepisów odrębnych,
27
• posiada co najmniej 5-letni okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania, spółdzielczej umowy o pracę, lub świadczenia usług na podstawie innej umowy lub wykonywania działalności gospodarczej na własny rachunek,
• posiada co najmniej 3-letnie doświadczenie na stanowiskach kierowniczych lub samodzielnych albo wynikające z prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek,
• spełnia inne niż wymienione w pkt 1-3 wymogi określone w przepisach odrębnych, a w szczególności nie narusza ograniczeń lub zakazów zajmowania stanowiska członka organu zarządzającego w spółkach handlowych.
Członkiem Zarządu nie może być osoba, która spełnia przynajmniej jeden z poniższych warunków:
• pełni funkcję społecznego współpracownika albo jest zatrudniona w biurze poselskim, senatorskim, poselsko-senatorskim lub biurze posła do Parlamentu Europejskiego na podstawie umowy o pracę lub świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o podobnym charakterze,
• wchodzi w skład organu partii politycznej reprezentującego partię polityczną na zewnątrz oraz uprawnionego do zaciągania zobowiązań,
• jest zatrudniona przez partię polityczną na podstawie umowy o pracę lub świadczy pracę na podstawie umowy zlecenia lub innej umowy o podobnym charakterze,
• pełni funkcję z wyboru w zakładowej organizacji związkowej lub zakładowej organizacji związkowej spółki z grupy kapitałowej,
• jej aktywność społeczna lub zarobkowa rodzi konflikt interesów wobec działalności Spółki.
Członek organu zarządzającego powinien dawać rękojmię należytego wykonywania powierzonych mu obowiązków. W składzie organu zarządzającego musi zostać zapewniony odpowiedni udział osób, które władają językiem polskim oraz wykazują się odpowiednim doświadczeniem i znajomością polskiego rynku finansowego niezbędnymi w zarządzaniu Towarzystwem na polskim rynku finansowym.
Zgodnie z Zasadami Ładu Korporacyjnego dla Instytucji Nadzorowanych przyjętymi do stosowania w Towarzystwie członek rady nadzorczej powinien posiadać kompetencje do należytego wykonywania obowiązków nadzorowania Towarzystwa wynikające z:
• wiedzy (posiadanej z racji zdobytego wykształcenia, odbytych szkoleń, uzyskanych tytułów zawodowych lub stopni naukowych oraz nabytej w inny sposób w toku kariery zawodowej),
• doświadczenia (nabytego w toku sprawowania określonych funkcji lub zajmowania określonych stanowisk),
• umiejętności niezbędnych do wykonywania powierzonej funkcji.
Indywidualne kompetencje poszczególnych członków rady nadzorczej powinny uzupełniać się w taki sposób, aby umożliwiać zapewnienie odpowiedniego poziomu kolegialnego sprawowania nadzoru nad wszystkimi obszarami działania Towarzystwa. Członek rady nadzorczej powinien dawać rękojmię należytego wykonywania powierzonych mu obowiązków, a skład rady powinien mieć odpowiedni udział osób, które władają językiem polskim oraz wykazują się odpowiednim doświadczeniem i znajomością polskiego rynku finansowego niezbędnymi w nadzorowaniu Towarzystwa.
28 Ocena kompetencji i reputacji osób, które wykonują czynności w ramach innych kluczowych funkcji następuje w procesie rekrutacji. Rekrutację osób nadzorujących kluczowe funkcje przeprowadza Dyrektor Departamentu Personalnego w porozumieniu z nadzorującym daną funkcję kluczową członkiem Zarządu. Celem rekrutacji jest pozyskanie osób o najwyższych pożądanych kwalifikacjach zawodowych, posiadających cechy pozwalające na efektywną pracę w ramach istniejącego środowiska pracy i kultury organizacyjnej Towarzystwa.
W przypadku rekrutacji osób na stanowiska nadzorujące kluczowe funkcje lub stanowiska istotne w procesie zarządzania Towarzystwo może prowadzić rekrutację z wykorzystaniem wyspecjalizowanych firm rekrutacyjnych.
Każda rekrutacja poprzedzona jest dokładną analizą niezbędnych kompetencji i zadań wymaganych na danym stanowisku.
Osoba rekrutowana na stanowisko osoby nadzorującej jedną z kluczowych funkcji w Towarzystwie, przed rozpoczęciem procesu rekrutacyjnego podlega sprawdzeniu, czy jej kwalifikacje zawodowe, wiedza i doświadczenie są odpowiednie, aby umożliwić prawidłowe i ostrożne zarzadzanie i nadzorowanie funkcją kluczową (kompetencje) oraz czy jest osobą uczciwą i cieszącą się nieposzlakowaną opinią (reputacja). Spełnienie ww.
przesłanek powinno zostać potwierdzone odpowiednią dokumentacją, za której zgromadzenie odpowiada Departament Personalny, a w odniesieniu do Członków Zarządu i Rady Nadzorczej Biuro Zarządu.
Zgodnie z regulacjami wewnętrznymi decyzja o zatrudnieniu pracownika na stanowisko nadzorujące funkcję kluczową czy stanowisko istotne z punktu widzenia zarządzania wymaga zgody dwóch członków Zarządu lub Prezesa Zarządu. W przypadku osoby nadzorującej funkcję zgodności z przepisami oraz funkcję audytu wewnętrznego zgodę powinna wyrazić dodatkowo Rada Nadzorcza.
Wymogi dotyczące kompetencji i reputacji osób nadzorujących jedną z kluczowych funkcji określono w regulacjach wewnętrznych. Osoba nadzorująca jedną z kluczowych funkcji, może być zatrudniona przez Towarzystwo jedynie wtedy, gdy spełnia łącznie następujące wymagania:
• posiada pełną zdolność do czynności prawnych,
• posiada wyższe wykształcenie,
• nie była skazana za umyślne przestępstwo lub umyślne przestępstwo skarbowe prawomocnym wyrokiem sądu,
• posiada doświadczenie zawodowe niezbędne do wykonywania nadzorowanej kluczowej funkcji,
• daje rękojmię wykonywania zadań w sposób należyty.
Osoby już zatrudnione w Towarzystwie nadzorujące kluczowe funkcje, podlegają corocznie przeglądowi pod kątem spełnienia wymogów co do zajmowania dotychczasowego stanowiska.
Za dokonanie powyżej wskazanego przeglądu wymagań odpowiedzialny jest Dyrektor Departamentu Personalnego.
B.3 System zarządzania ryzykiem, w tym własna ocena ryzyka i wypłacalności
System zarządzania ryzykiem w Pocztowym Towarzystwie Ubezpieczeń na Życie S.A. ma na celu zapewnienie stabilnego rozwoju przy świadomym i kontrolowanym uwzględnieniu istotnych ryzyk związanych z działalnością Towarzystwa. Strategia zarządzania ryzykiem zawierająca cele strategiczne oraz podstawy systemu zarządzania ryzykiem, jest integralną częścią procesu zarządzania Towarzystwem. Strategia Zarządzania Ryzykiem zawiera także
