Finansowe zastosowania blockchaina obejmują również rynek ubezpieczeń. Technologia ta może usprawnić działalność ubezpieczycieli w kilku obszarach16. Jednym z wariantów jest modyfikacja systemu dystrybucji ubezpieczeń i auto-matyzacja procesu wypłaty odszkodowań.
Takie rozwiązania mogą być stosowane w przypadku ubezpieczeń parametrycznych, tworząc podwaliny pod rozwój nowego rynku wystandaryzowanych produktów ubezpieczeniowych chroniących przed różnymi ryzykami, w przypadku których zasadność wypłaty odszkodowania jest ustalana na postawie sprawdzenia parametrów podawanych przez zewnętrzne źródła danych, takie jak lotniska czy stacje meteorologiczne. Szczegóły zawiera-nych umów mogą być zapisywane w rozporoszonym reje-strze transakcji w sposób pozwalający na automatyczną wypłatę należnego świadczenia w przypadku zweryfiko-wania przez sieć wystąpienia określonego zdarzenia ubez-pieczeniowego, takiego jak opóźnienie lotu czy wystąpienie sztormu danej kategorii. Przedstawiony system jest testo-wany przez jednego z największych światowych ubezpie-czycieli – AXA – a wśród podmiotów mogących wziąć udział we wprowadzaniu opisanego rozwiązania na rynek wymienia się polską spółkę tego ubezpieczyciela i war-szawskie lotnisko Okęcie17.
15 A. Kopeć, Wykorzystanie technologii blockchain w obrocie akcjami, „Rzeczpospolita” 2018, 21 września, https://www.
rp.pl/Firma/309219994-Wykorzystanie-technologii-blockchain-w-obrocie-akcjami.html; Rosik P., GPW ma szanse znaleźć się w blokchainowej awangardzie, Forsal.pl, 19 lipca 2018, https://
forsal.pl/artykuly/1177981,gpw-ma-szanse-znalezc-sie-w-blockchainowej-awangardzie.html.
16 Blockchain in insurance: applications and pursuing a path to adoption, Ernst & Young, 2017, https://www.ey.com/Publication/
vwLUAssets/EY-blockhain-in-insurance/$FILE/EY-blockhain-in-insurance.pdf
17 K. Wysota, Polska AXA eksperymentuje z blockchainem,
TYKUŁ Y
Nie jest to jednak jedyne wdrożenie analizowanej technologii w polskim sektorze ubezpieczeń. Współpracu-jąca z Coinfirm polska spółka Bacca zaoferowała ubezpie-czycielom blockchainową aplikację Trudatum umożlwia-jącą zdalne podpisywanie umów z klientami oraz realizację potwierdzeń płatności. Wspomniana aplikacja dedykowana agentom sprzedającym usługi ubezpieczeniowe na odległość – w szczególności z wykorzystaniem urządzeń mobilnych – pozwala na utrwalenie zawieranych z klientami umów oraz potwierdzeń dokonywanych na rzecz ubezpieczy-cieli płatności składek. Usprawnia to procesy związane z zawieraniem umów, archiwizacją wymaganej dokumen-tacji i późniejszym udowodnieniem oryginalności okre-ślonych dokumentów18.
Możliwości wykorzystania technologii wywodzącej się ze zdecentralizowanych systemów nie są jednak ogra-niczone do rynku finansowego. Analizowana technologia może znaleźć zastosowanie w rolnictwie, turystyce i rekre-acji, służbie zdrowia, produkcji, przemyśle samochodowym, transporcie, handlu detalicznym, mediach i telekomunika-cji, górnictwie, na rynku nieruchomości, w sektorze uży-teczności publicznej bądź w administracji19.
Zakres potencjalnych zastosowań wspomnianej techno-logii oraz korzyści wynikające z jej wdrożenia w odniesieniu do poszczególnych sektorów różnią się znacząco. Z uwagi na to, że szczegółowa analiza rozwiązań opartych na blockchainie – specyficznych dla każdej z wymienionych branż – wykracza poza ramy niniejszego opracowania, uwaga zostanie skon-centrowania na tych obszarach, w których polskie podmioty przejawiają znaczącą inicjatywę w dążeniu do dostosowania technologii rozproszonych rejestrów do własnych potrzeb.
Blockchain znajduje w handlu stosunkowo szero-kie spektrum zastosowań. Wskazywane w tym przypadku możliwości wykorzystania nowej technologii obejmują nie tylko innowacyjne rozwiązania w zakresie płatności
„Puls Biznesu” 2018, 8 sierpnia https://www.pb.pl/polska- axa-eksperymentuje-z-blockchainem-936942.
18 Rynek ubezpieczeń: Trudatum pionierem blockchain w ubezpie-czeniach, „Gazeta Ubezpieczeniowa” 2018, 21 marca, http://
www.gu.com.pl/index.php?option=com_content&view=
article&id=65766:rynek-ubezpiecze-trudatum-pionierem--blockchain-w-ubezpieczeniach&catid=107:rynek-ubezpiecze
&Itemid=106.
19 Carson B., Romanelli G., Walsh P., Zhumaev A., Blockchain beyond the hype: What is the strategic business value? McKinsey, czerwiec 2018, https://www.mckinsey.com/business-functions/
digital-mckinsey/our-insights/blockchain-beyond-the-hype- what-is-the-strategic-business-value?cid=other-eml-alt-mip-mck-oth-1806&hlkid=d2c58d1171ab41a8a16e22859260e7cf&h ctky=1874394&hdpid=6a0817ff-c71d-4a97-be68-b9b733f3d39f.
(klientowskich oraz B2B), ale także opcje śledzenia łańcu-cha dostaw (pozwalające m.in. na tworzenie wiarygodnych systemów certyfikatów autentyczności) czy nowatorskie działania o charakterze marketingowym.
Specyficzna koncepcja wykorzystania kryptowalut w ostatnim z wymienionych obszarów została opracowana przez polską spółkę BitEvil, która wprowadziła na rynek tokeny EraCoin. Kluczową częścią tego przedsięwzięcia jest platforma marketingu cyfrowego umożliwiająca właścicielom poszczególnych marek nie tylko bezpośrednią dystrybucję produktów, ale także organizowanie kampanii marketingo-wych, w których klienci są wynagradzani za podejmowane w procesie marketingowym działania punktami rabatowymi – docelowo wymienialnymi na tokeny EraCoin. Te ostatnie są przydzielane użytkownikom dzięki funkcjonowaniu zainstalowanej na smartfonach aplikacji, która – działając
„w tle” (i przeliczając czas upływający od momentu zareje-strowania się systemie na należne punkty) – pozwala pozy-skiwać dodatkowe EraCoiny poprzez interakcje z innymi użytkownikami i elementy grywalizacji. Usprawnia to pro-ces rozdziału korzyści pomiędzy zaangażowanymi w daną transakcję stronami. Jak twierdzą twórcy przedstawio-nego modelu, przyjęte rozwiązanie stanowi odwrócenie tradycyjnego mechanizmu marketingowego, pozwalając na przekazanie budżetów reklamowych wprost do portfeli zainteresowanych danym produktem klientów. Realizacja tej idei powiązana jest z funkcjonowaniem wirtualnego rynku – pozwalającego na kupno lub sprzedaż produktów za gromadzone tokeny – oraz wprowadzeniem możliwości zapłaty EraCoinami w wybranych punktach obsługujących płatności Snipay. Ten ostatni jest systemem dokonywa-nia kryptopłatności (zarówno w sklepach stacjonarnych, jak i online), którego zadaniem jest pośrednictwo między portfelem płacącego a łańcuchem bloków używanej kryp-towaluty. Dane transakcji rzygotowane w oparciu o zło-żone zlecenie są wyświetlane w formie kodu QR, który jest potem skanowany smartfonem w celu potwierdzenia realizowanej płatności.
Relatywnie niewielkie zainteresowanie opisanym wyżej przedsięwzięciem zarówno ze strony potencjalnych sprzedawców, jak i nabywców nie skłania jednak do ocze-kiwania na przełom, który doprowadziłby do upowszech-nienia się opisanej formy promowania produktów. Znacz-nie większych szans upatruje się we wdrożeniu rozwiązań blockchainowych w energetyce – w inteligentnych sieciach, bilansowaniu mocy, śledzeniu pochodzenia surowców
energetycznych w łańcuchu dostaw czy elektromobilno-ści. Jednostki energii elektrycznej mogą bowiem zostać powiązane z podlegającymi rynkowej wycenie tokenami stającymi się przedmiotem zawieranych na rynku energii transakcji. Obrót tokenami tworzy możliwość odsprze-dawania nadwyżek energii przez podmioty je posiadające jednostkom zgłaszającym okresowe niedobory. Otwiera on drogę do uruchamiania opartej na blockchainie platformy obrotu porównywalnej z giełdami energii. Zastosowanie takiego rozwiązania umożliwia również sprzedaż energii na zasadzie przedpłaty na wzór prepaidowych kart stoso-wanych w telekomunikacji. Blockchain jest więc traktowany jako narzędzie służące do przechowywania, przesyłania i uwierzytelniania informacji o transakcjach zawartych przy pomocy Internetu. Technologia ta pozwala dodatkowo na efektywne kosztowo publikowanie warunków oferowa-nia usług (stanowiące wymagany przepisami prawa zapis na trwałym nośniku danych) czy przekazywanie alterna-tywną drogą zawieranych z klientami umów. Tworzy to podstawy do uproszczenia zawieranych transakcji, co staje się szczególnie istotne w obliczu spodziewanego wzrostem zdecentralizowanych transakcji (w klastrach energii czy sta-cjach ładowania samochodów z napędem elektrycznym).
Nad zaadaptowaniem technologii rozproszonych rejestrów pracują obecnie największe polskie spółki z sektora ener-getycznego: PGNiG, Tauron i Energa20.
Zakończenie
Przedstawione przykłady wskazują, że polskie podmioty podejmują działania mające na celu wprowadzenie na kra-jowy rynek technologii blockchain. Tym samym starają się podążać za światowymi trendami, choć nie można ich określić mianem liderów w rozpatrywanej dziedzinie.
Trudno w ich przypadku dostrzec przebudowę stosowa-nych modeli biznesowych będącą kluczowym elementem składowym wdrażanych rozwiązań.
W rzeczywistości blockchain nie stanowi kolejnej, bardziej zaawansowanej technologicznie od poprzed-nich, wersji systemu transakcyjnego. Burzy on obowiązu-jący na rynku porządek, wprowadzając całkowicie nowe zasady transferu cyfrowych wartości i wymuszając zmiany modeli biznesowych i powiązanych z nimi w procesów.
Dostrzeżenie tkwiącego we wspomnianej technologii
20 M. Graniszewska, Polska energetyka myśli o blockchainie,
„Puls Biznesu” 2018, 14 lutego, https://www.pb.pl/polska- energetyka-mysli-o-blockchainie-905648.
potencjału staje się łatwiejsze w przypadku postrzegania jej w kategoriach protokołu analogicznego do stanowiącego podstawę funkcjonowania internetu. Blockchain tworzy globalną infrastrukturę, zapewniającą bazę do opraco-wywania innych technologii i zróżnicowanych aplikacji, których wspólną cechą jest możliwość eliminacji ogniw pośredniczących w procesie przekazywania oraz ewiden-cjonowania wartości21.
Zapewnia to podstawy do konstruowania złożonych platform transakcyjnych znacznie przewyższających w zakre-sie dostępnych funkcjonalności obecnie działające systemy.
Wymusza jednak budowanie bazujących na nowej technolo-gii systemów od podstaw, gdyż stosowanie blockchainowych rozwiązań w charakterze „nakładek” na struktury o bardziej tradycyjnym charakterze powiązań niszczy leżącą u podstaw wirtualnych walut ideę eliminacji pośredników i podmio-tów pełniących nadrzędne role wewnątrz funkcjonującej sieci. Tak radykalne zmiany wymagają nie tylko akceptacji zupełnie nowego rozkładu sił w ramach działających syste-mów (co dla „kluczowych graczy” stanowi zapewne jeden z najistotniejszych problemów), ale także czasu i ogromnych nakładów – nie tylko finansowych.
W związku z powyższym tworzone w oparciu o block-chain sieci postrzegane są raczej w kategoriach stopniowo urzeczywistniającej się wizji systemów przyszłości niż jako konkurencja dla aktualnie dostępnych alternatyw. Z uwagi na dynamikę rynku oraz wyłaniające się bariery o charak-terze prawnym i technologicznym, kierunki oraz tempo rozwoju analizowanych systemów stają się coraz trudniej-sze do precyzyjnego określenia. Bez wątpienia zachodzące zmiany prowadzą jednak do kształtowania się zupełnie nowych modeli biznesowych w poszczególnych branżach, rewolucjonizując całą gospodarkę.
Bibliografia:
Ali R., Barrdear J., Clews R., Southgate J., Innovation in payment technologies and emergence of digital currencies, „Bank of England Quarterly Bulletin” 2014, Vol. 54, Issue 3, s. 262–275.
Blockchain in insurance: applications and pursuing a path to adoption, Ernst & Young, 2017, https://www.ey.com/Publi-cation/vwLUAssets/EY-blockhain-in-insurance/$FILE/
EY-blockhain-in-insurance.pdf
21 R. Ali, Barrdear J., Clews R., Southgate J., Innovation in payment technologies and emergence of digital currencies, „Bank of England Quarterly Bulletin” 2014, Vol. 54, Issue 3, s. 272; Underwood S., Blockchain beyond bitcoin, „Communications of the ACM”
2016, Vol. 59, Issue 11, s. 15.
TYKUŁ Y
Bott J., Milkau U., Towards a framework for the evaluation and design of distributed ledger technologies in banking and pay-ments, „Journal of Payments Strategy and Systems” 2016, Vol. 10, No. 2, s. 153–171.
Carson B., Romanelli G., Walsh P., Zhumaev A., Blockchain bey-ond the hype: What is the strategic business value? McKinsey, czerwiec 2018, https://www.mckinsey.com/business-func-tions/digital-mckinsey/our-insights/blockchain -beyon- d-hype-what-is-the-strategic-business-value?cid=other--eml-alt-mip-mck-oth- 1806&hlkid=d2c58d1171ab41a 8a16e22859260e7cf&hctky=1874394&hdpid=6a0817ff--c71d-4a97-be68-b9b733f3d39f.
Cryptotechnologies, a major IT innovation and catalyst for change: 4 categories, 4 applications and 4 scenarios. An explo-ration for transaction banking and payment professionals, Euro Banking Association (EBA Working Group on Elec-tronic and Alternative Payments), https://www.abe-eba.eu/
downloads/knowledge-and-research/EBA_20150511_EBA_
Cryptotechnologies_a_major_IT_innovation_v1_0.pdf.
Druś M., Duży bank wprowadza w Polsce aplikację na block-chainie Ripple, „Puls Biznesu” 2018, 3 lutego, https://www.
pb.pl/duzy-bank-w-polsce-wprowadza-aplikacje-na-block-chainie-ripple-904715.
Ervin E., Blockchain Technology Set to Revolutionize Global Stock Trading, „Forbes” 2018, 16 sierpnia, https://www.
forbes.com/sites/ericervin/2018/08/16/blockchain-technolo-gy-set-to-revolutionize-global-stock-trading/#6a5f5c9a4e56.
Graniszewska M., Polska energetyka myśli o blockcha-inie, „Puls Biznesu” 2018, 14 lutego, https://www.pb.pl/
polska-energetyka-mysli-o-blockchainie-905648.
Greene C., Shy O., E-cash and virtual currency as alternative payment methods, „Journal of Payment Strategy and Sys-tems” 2014, Vol. 8, Issue 3, s. 274–288.
He D., Habermeier K., Leckow R., Haksar V., Almeida Y., Kashima M., Kyriakos-Saad N., Oura H., Saadi Sedik T., Stetsenko N., Verdugo-Yepes C., Virtual currencies and beyond. Initial considerations. „IMF Staff Discussion Note”
2016, SDN/16/03. (online) https://www.imf.org/external/
pubs/ft/sdn/2016/sdn1603.pdf.
Kamiński R. (red.), Innowacje gospodarcze. Wybrane aspekty ekonomiczne i prawne, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań 2018, s. 215–229.
KIR opracował prototypowe rozwiązanie dla trwałego nośnika informacji, Krajowa Izba Rozliczeniowa, 1 lutego 2018 (online) https://www.kir.pl/o-nas/aktualnosci/kir-opracowal-prototy-powe-rozwiazania-dla-trwalego-nosnika-informacji,219.html.
Kopeć A., Wykorzystanie technologii blockchain w obrocie akcjami, „Rzeczpospolita” 2018, 21 września (online) https://
www.rp.pl/Firma/309219994-Wykorzystanie-technologii--blockchain-w-obrocie-akcjami.html.
Lee L., New Kids on the Blockchain: How Bitcoin’s Technology Could Reinvent Stock Market, „Hastings Business Journal”
2016, Vol. 12. No. 2, s. 81–132.
Mills D., Wang K., Malone B., Ravi A., Marquardt J., Chen C., Badev A., Brezinski T., Fahy L., Liao K., Kargenian V., Ellithorpe M., Ng W., Baird M., Distributed ledger techno-logy in payments, clearing, and settlement, „Finance and Eco-nomics Discussion Series”, 2016-095, Washington, Board of Governors of the Federal Reserve System 2016 (online) https://www.federalreserve.gov/econresdata/feds/2016/
files/2016095pap.pdf.
Moore F., Central banks are experimenting with blockchain technology – here’s why, „Business Insider” 2018, 9 stycznia (online) https://www.businessinsider.com/why-central- banks-using-blockchain-technology-could-be-beneficial-2018-1?IR=T.
Rosik P., GPW ma szanse znaleźć się w blokchainowej awan-gardzie, Forsal.pl, 19 lipca 2018, (online) https://forsal.pl/
artykuly/1177981,gpw-ma-szanse-znalezc-sie-w-blockcha-inowej-awangardzie.html.
Rynek ubezpieczeń: Trudatum pionierem blockchain w ubez-pieczeniach, „Gazeta Ubezpieczeniowa” 2018, 21 marca (online) http://www.gu.com.pl/index.php?option=com_
content&view=article&id=65766:rynek-ubezpiecze-tru- datum=-pionierem-blockchain-w-ubezpieczeniach&catid-107:rynek-ubezpiecze&Itemid=106.
Underwood S., Blockchain beyond bitcoin, „Communications of the ACM” 2016, Vol. 59, Issue 11, s. 15–17.
Wysota K., NBP i KNF przekonały się do blockchaina, „Puls Biznesu” 2018, 19 marca 2018 (online) https://www.pb.pl/
nbp-i-knf-przekonaly-sie-do-blockchaina-908292.
Wysota K., Polska AXA eksperymentuje z blockchainem, „Puls Biznesu” 2018, 8 sierpnia (online) https://www.pb.pl/
polska-axa-eksperymentuje-z-blockchainem-936942.
Dr Alicja Mikołajewicz-Woźniak – adiunkt w Katedrze Nauk Ekonomicznych Wydziału Prawa i Administra-cji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.