REGIONALNE PROBLEMY ROZWOJU TURYSTYKI
W ZAKRESIE TURYSTYKI ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĉDNIENIEM INWESTYCJI TURYSTYCZNYCH
Celem artykuáu jest analiza i ocena dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego w zakresie realizacji róĪnego rodzaju przedsiĊwziĊü turystycznych, w tym zwáaszcza inwestycji turystycznych, wraz ze wskazaniem Ĩródeá ich fi nansowania (ze szczególnym uwzglĊdnieniem Ğrodków fi nansowych Unii Europejskiej). AnalizĊ przeprowadzono na tle najwaĪniejszych zagadnieĔ, dotyczących teoretycznych i praktycznych aspektów ksztaátowania rozwoju iĨródeá fi nansowania inwestycji turystycznych na szczeblu lokalnym.
1. WàADZE GMINNE JAKO PODMIOT KSZTAàTUJĄCY ROZWÓJ INWES-TYCJI TURYSTYCZNYCH
Warunkiem rozwoju obszarowego produktu turystycznego jest miĊdzy innymi ksztaátowanie infrastruktury turystycznej. Dziaáania te wiąĪą siĊ z pojĊ-ciem inwestycji turystycznych, rozumianych jako nakáady fi nansowe związane
98 Dawid Milewski
z tworzeniem bazy materialnej, sáuĪącej do Ğwiadczenia usáug turystycznych.
Inwestycje, wedáug kryterium rodzajowego, moĪna podzieliü na dwa rodzaje1: – inwestycje stricte turystyczne – dotyczą tych obiektów, dziĊki którym
zaspo-kajane są podstawowe potrzeby potencjalnego turysty, to znaczy nocleg, wyĪywienie, transport, rozrywka, lub których istnienie moĪe stanowiü atrak-cjĊ kulturalną; do tej grupy naleĪą miĊdzy innymi:
x budowa nowych obiektów noclegowych i ich modernizacja,
x zakup Ğrodków transportowych (samoloty, promy, autokary), a takĪe budowa niezbĊdnej do ich wykorzystania infrastruktury (lotniska, porty, parkingi),
x budowa obiektów stanowiących infrastrukturĊ turystyczną towarzyszącą (obiekty sportowe, takie jak wyciągi i trasy narciarskie, baseny, korty teni-sowe itp.),
x odnawianie i odrestaurowywanie dóbr kultury narodowej;
– inwestycje paraturystyczne, które dotyczą obiektów i urządzeĔ stanowiących istotne uzupeánienie inwestycji stricte turystycznych, a tym samym wcho-dzące w skáad produktu turystycznego; do tej grupy naleĪą miĊdzy innymi x infrastruktura usáugowa (sklepy, stacje benzynowe, opieka medyczna), x infrastruktura techniczna (gazociągi, kanalizacja, wodociągi, elektryfi
ka-cja),
x sieü komunikacyjna,
x inwestycje w zakresie ochrony Ğrodowiska, x inwestycje w zakresie gospodarki komunalnej.
ĝrodki na inwestycje turystyczne pochodzą gáównie z dwóch Ĩródeá:
– od inwestorów prywatnych i dotyczą gáównie usáug stricte turystycznych, – od podmiotów publicznych, to jest z budĪetu paĔstwa i jednostek
samorzą-dowych, przy czym inwestycje te muszą siĊ wiązaü z ochroną dóbr kultury narodowej lub muszĊ to byü inwestycje paraturystyczne, których celem jest zachĊcenie przyszáych inwestorów prywatnych do angaĪowania swoich Ğrod-ków w rozwój lokalnych obszarów o charakterze turystycznym.
DoĨródeá fi nansowania w obszarze turystyki moĪna zaliczyü:
– Ğrodki wáasne podmiotów komercyjnych bądĨ publicznych, – kredyty bankowe,
– emisjĊ obligacji,
1 Regionalne aspekty rozwoju turystyki, red. G. Goáembski, Warszawa–PoznaĔ 1999, s. 11.
Analiza dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego... 99 – Ğrodki fi nansowe Unii Europejskiej,
– dotacje i subwencje paĔstwowe, – partnerstwo publiczno-prywatne.
Bardzo duĪą rolĊ przy inwestycjach w turystykĊ odgrywa paĔstwo, a zwáaszcza jednostki samorządu terytorialnego, które mogą skutecznie wspieraü dziaáania inwestorów lokalnych. Poprzez inwestycje infrastrukturalne lokalne wáadze nie tylko wspomagają lokalną przedsiĊbiorczoĞü czy teĪ przyczyniają siĊ do rozwoju atrakcyjnoĞci turystycznej danego regionu, ale takĪe wspierają roz-wój gmin, powiatów czy województw w skali ogólnej (miĊdzy innymi zmniejsza siĊ bezrobocie, poprawia siĊ stan Ğrodowiska).
Rola podmiotów publicznych w inwestycjach turystycznych powinna siĊ skupiaü na nastĊpujących zadaniach2:
– zwiĊkszaniu roli lokalnych budĪetów i wáadz lokalnych w fi nansowaniu inwe-stycji paraturystycznych, zarządzaniu turystyką na terenie swojego dziaáania, koordynacji akcji marketingowych;
– tworzeniu bodĨców ekonomicznych do rozwoju turystyki;
– tworzeniu odpowiednich norm prawnych oddziaáujących na ekonomiczną sytuacjĊ podmiotów korzystających z przestrzeni gminy;
– rozwijaniu wáasnych dziaáaĔ gospodarczych gminy lub powiatu (subwencje, dotacje, kredyty i gwarancje udzielane przez jednostki samorządu terytorial-nego, zakupy i sprzedaĪ);
– rozwijaniu dziaáaĔ marketingowych na szczeblu lokalnym;
– pozyskiwaniu Ğrodków fi nansowych z Unii Europejskiej na realizacjĊ inwe-stycyjnych projektów turystycznych.
Podmioty publiczne powinny fi nansowaü budowĊ przede wszystkim infra-struktury technicznej czy drogowej, natomiast nie powinny tej infrainfra-struktury, która bĊdzie substytutem juĪ istniejącej, wybudowanej przez przedsiĊbiorstwa prywatne. W niektórych przypadkach infrastruktura turystyczna moĪe byü w czĊĞci fi nansowana ze Ğrodków komercyjnych i publicznych, co wymaga wspóápracy jednostek samorządowych z branĪą turystyczną.
Gmina jest podstawową jednostką podziaáu administracyjnego kraju.
W roku 2001 do zadaĔ wáasnych samorządów gminnych wáączono sprawy
zwią-2 TamĪe, s. 14.
100 Dawid Milewski
zane z turystyką3. NaleĪy jednak podkreĞliü, Īe wiĊkszoĞü pozostaáych zadaĔ wáasnych wymienionych w ustawie ma równieĪ istotne znaczenie dla tworzenia warunków sprzyjających rozwojowi turystyki na obszarze gminy. Samorządy gminne mają wiele moĪliwoĞci ksztaátowania rozwoju turystyki oraz wpáywania na juĪ dziaáające przedsiĊbiorstwa turystyczne i na przedsiĊbiorców zamierzają-cych podjąü taką dziaáalnoĞü4. Wprawdzie wáadze lokalne nie mają wiĊkszego wpáywu na ogólne parametry ekonomiczne (ksztaátowane przez instytucje rzą-dowe i inne organy centralne), ale mogą w znacznym stopniu oddziaáywaü na lokalną przedsiĊbiorczoĞü i atrakcyjnoĞü turystyczną obszaru, równieĪ poprzez inwestycje turystyczne.
2. AKTYWNOĝû WàADZ LOKALNYCH WOJEWÓDZTWA ZACHODNIO-POMORSKIEGO W ZAKRESIE INWESTYCJI TURYSTYCZNYCH I IN-NYCH PRZEDSIĉWZIĉû TURYSTYCZNYCH
Analiza aktywnoĞci wáadz lokalnych w zakresie rozwoju infrastruktury tury-stycznej zostaáa opracowana na podstawie badaĔ ankietowych przeprowadzonych w 2005 roku przez Zachodniopomorską Regionalną OrganizacjĊ Turystyczną, w ramach prac nad Audytem turystycznym województwa zachodniopomorskiego i Strategią rozwoju turystyki w województwie zachodniopomorskim do 2015 roku. Badania te dotyczyáy rozwoju produktów turystycznych, infrastruktury turystycznej, marketingu i pozyskiwania Ğrodków fi nansowych z Unii Europej-skiej. Podziaá ten jest wynikiem zapisów w Programie rozwoju turystyki w woje-wództwie zachodniopomorskim na lata 2002–2006.
Dla celów badawczych dokonano analizy w gminach województwa zachod-niopomorskiego, poáoĪonych w piĊciu rejonach turystycznych. Oprócz pasa nadmorskiego, wyodrĊbniono cztery pojezierza: Pojezierze Drawskie (obejmuje równieĪ ojezierza Szczecineckie, IĔskie oraz czĊĞü Bytowskiego), Pojezierze MyĞliborskie (obejmuje teĪ Pojezierze ChoszczeĔskie oraz czĊĞü Pojezierza Dobiegniewskiego), Pojezierze Waáeckie i Pojezierze WeátyĔskie.
3 Ustawa z dnia 11 kwietnia 2001 roku o zmianie ustaw: o samorządzie gminnym, o samorzą-dzie powiatowym, o samorząsamorzą-dzie województwa, o administracji rządowej w województwie oraz o zmianie niektórych innych ustaw, DzU 2001, nr 45, poz. 497; nr 89, poz. 971.
4 A.S. Kornak, A. Rapacz, Zarządzanie turystyką i jej podmiotami w miejscowoĞci i regionie, Wrocáaw 2001, s. 99.
Analiza dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego... 101 Z przeprowadzonych badaĔ wynika, Īe spoĞród gmin nadmorskich, naj-wiĊksze wydatki związane z turystyką ponoszą gminy Mielno i Koáobrzeg (ponad poáowĊ wszystkich wydatków ponoszonych przez gminy nadmorskie), a takĪe Dziwnów i MiĊdzyzdroje. Najmniej aktywne są gminy Wolin, Daráowo (gmina wiejska) i Postomino. W zakresie wydatków planowanych na lata 2007–2013 na pierwszym miejscu ponownie są gminy Mielno i Koáobrzeg, a takĪe Daráowo.
NajwiĊkszą dynamikĊ przyrostu Ğrodków przeznaczanych na turystykĊ moĪna zaobserwowaü w gminach Daráowo i Ustronie Morskie. Wydatki ponoszone i planowane w gminach pasa nadmorskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1 Wydatki w gminach pasa nadmorskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne
Gminy
ĝwinoujĞcie 13 836 728 20 500 501 600 14 358 828 2 013 000
Trzebiatów 15 012 000 3 000 000 – 18012000 –
Ustronie
Morskie 2 302 000 506 000 147 000 2955000 22 879 000
Wolin 400 000 55 500 3 000 458500 1 000 000
Razem 18 4687 054 34 112 271 4 180 276 222979601 216 498 869 m. – gmina miejska.
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie badaĔ ankietowych przeprowadzonych przez ZROT.
SpoĞród gmin nadmorskich najwiĊcej na inwestycje turystyczne w latach 2001–2005 przeznaczyáy gminy Mielno, Koáobrzeg (gmina miejska),
MiĊdzy-102 Dawid Milewski
zdroje, Dziwnów, Trzebiatów i ĝwinoujĞcie, z kolei najmniej Daráowo (gmina wiejska) i Wolin. SumĊ wydatków ponoszonych przez gminy pasa nadmorskiego na inwestycje turystyczne z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2 Wydatki ponoszone przez gminy pasa nadmorskiego na inwestycje turystyczne
z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania
Gminy
Inwestycje fi nansowane z udziaáem Ğrodków UE Pozostaáe inwestycje koszt
projektu gmina UE inne koszt
projektu gmina inne
Daráowo – – – – 626 000 626 000 –
Daráowo m. 1 1500 000 1 975 000 6375 000 3 150 000 110 000 110 000 – Dziwnów 19 450 000 7 268 000 12 072 000 110 000 370 000 370 000 – Koáobrzeg 3 740 000 1 066 200 2 673 800 – 180 000 30 000 150 000 Koáobrzeg m. 26 605 087 6 612 952 19 992 135 – 19 269 231 19 229 231 40 000 Mielno 61 524 632 1 298 501 49 958 253 10 267 878 1 290 470 204 645 1 085 825
MiĊdzyzdroje – – – – 24 480 000 4600 000 19 880 000
Postomino 1 505 000 376 250 1 128 750 – – –
ĝwinoujĞcie 833 700 210 072 623 628 – 12 702 028 5 215 128 7 486 900 Trzebiatów 1 950 000 750 000 1 200 000 – 16 000 000 1 415 000 14 585 000 Ustronie
Morskie 1 339 000 334 750 1 004 250 – 415 000 357 000 58 000
Wolin 200 000 50 000 150 000 – 100 000 – 100 000
Razem 128 647 419 19 941 725 95 177 816 13 527 878 75 542 729 32 157 004 43 385 725
100% 15,5% 74% 10,5% 100% 42,6% 57,4%
ħródáo: jak pod tabelą 1.
Wyniki przeprowadzonych badaĔ wskazują, Īe na Pojezierzu Drawskim zdecydowanie najwiĊcej Ğrodków na turystykĊ przeznacza miasto Szczecinek, a na drugim miejscu Záocieniec. Co do wydatków planowanych do 2013 roku, na pierwszym miejscu jest Czaplinek, a na drugim gmina wiejska Szczecinek. Naj-mniej aktywne gminy tego rejonu turystycznego to Dobrzany, Biaáy Bór i Borne Sulinowo. Wydatki ponoszone i planowane w gminach Pojezierza Drawskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne przedstawiono w tabeli 3.
Analiza dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego... 103 Tabela 3 Wydatki w gminach Pojezierza Drawskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne
Gminy
Czaplinek 187 520 28 000 146 768 362 288 7 120 000
Dobrzany – – – – 50 000
Drawsko
Pomorskie 211 000 – 76 000 287 000 –
Marianowo 371 500 6 000 40 000 417 500 142 000
Ostrowice – – – – 700 000
Szczecinek – 465 878 30 000 495 878 2 573 600
Szczecinek m. 11 850 969 19 580 800 88 827 31 520 596 –
Záocieniec 8 700 954 – 1 990 620 10 691 574 –
Razem 22 022 435 20 080 678 2 372 215 44 475 328 10 585 600 ħródáo: jak pod tabelą 1.
SpoĞród gmin Pojezierza Drawskiego najwiĊcej na inwestycje turystyczne w latach 2001–2005 przeznaczyáy gminy Szczecinek (gmina miejska), Záo-cieniec, Chociwel i Drawsko Pomorskie. SumĊ wydatków ponoszonych przez gminy Pojezierza Drawskiego na inwestycje turystyczne z uwzglĊdnieniem Ĩró-deá fi nansowania przedstawiono w tabeli 4.
Analiza gmin poáoĪonych na obszarze Pojezierza MyĞliborskiego wskazuje, Īe najwiĊksze Ğrodki na turystykĊ przeznaczają gminy Bierzwnik, Drawno i Peá-czyce, najmniej zaĞ inwestują gminy Lipiany, TrzciĔsko-Zdrój i Nowogródek Pomorski. Zdecydowanie najwiĊksze przedsiĊwziĊcia planuje gmina MyĞlibórz, a na kolejnych miejscach gminy Choszczno i Drawno. Wydatki ponoszone i pla-nowane w gminach Pojezierza MyĞliborskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne przedstawiono w tabeli 5.
104 Dawid Milewski
Tabela 4 Wydatki ponoszone przez gminy Pojezierza Drawskiego na inwestycje turystyczne
z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania
Gminy
Inwestycje fi nansowane z udziaáem Ğrodków UE Pozostaáe inwestycje koszt
projektu gmina UE inne koszt
projektu gmina inne
Szczecinek m. 25 997 979 7719902 18060091 217 986 5 262 241 1 562 241 3 700 000 Záocieniec 1 193 724 34 388 490 520 668 820 7 303 850 1 200 343 6 103 507 Razem 27 191 703 7 754 290 18 550 611 886 806 13 638 762 3 075 990 10 562 772
100% 28,5% 68,2% 3,3% 100% 22,6% 77,4%
ħródáo: jak pod tabelą 1.
Tabela 5 Wydatki w gminach Pojezierza MyĞliborskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne
Gminy
Choszczno 230 458 – – 230 458 770 000
Drawno 4 809 550 – – 4 809 550 507 450
Lipiany – – – – –
MoryĔ 2 152 420 977 000 2400 3 131 820 –
MyĞlibórz 3 239 286 25 000 – 3 264 286 64 135 000
Nowogródek Pomorski 196 373 – – 196 373 –
Peáczyce 4 860 000 – – 4 860 000 –
TrzciĔsko-Zdrój 90 000 – – 90 000 –
Razem 16 857 087 6 002 000 2400 22 861 487 65 462 450
ħródáo: jak pod tabelą 1.
Analiza dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego... 105
Na Pojezierzu MyĞliborskim najwiĊcej Ğrodków na inwestycje turystyczne przeznaczaáy gminy Bierzwnik, Peáczyce, Drawno, MyĞlibórz i MoryĔ. SumĊ wydatków ponoszonych przez gminy Pojezierza MyĞliborskiego na inwestycje turystyczne z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania przedstawiono w tabeli 6.
Tabela 6 Wydatki ponoszone przez gminy Pojezierza MyĞliborskiego na inwestycje turystyczne
z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania
Gminy
Inwestycje fi nansowane z udziaáem Ğrodków UE Pozostaáe inwestycje koszt
projektu gmina UE inne koszt
projektu gmina inne
Bierzwnik – – – – 5 015 000 5 000 5 010 000
Chojna 1 155 000 288 750 866 250 – 24 000 4 800 19 200
Choszczno – – – – 62 000 – 62 000
Drawno 60 270 15 068 45 202 – 4 570 676 15 000 4 555 676
MoryĔ 1 216 500 170 000 912 350 134 150 1 293 420 17 370 1 276 050 MyĞlibórz 2 529 286 632 322 1 896 964 – 560 000 60 000 500 000 Nowogródek
Pomorski 196 373 65 965 130 408 – – – –
Peáczyce 4 860 000 729 000 3 645 000 486 000 – – –
TrzciĔsko-Zdrój – – – – 90 000 80 000 10 000
Razem 10 017 429 1 901 105 7 496 174 620 150 11 615 096 182 170 11 432 926
100% 19% 74,8% 6,2% 100% 1,6% 98,4%
ħródáo: jak pod tabelą 1.
Z przeprowadzonych badaĔ wynika, Īe na Pojezierzu Waáeckim najwiĊcej wydatków na turystykĊ ponoszą gminy Mirosáawiec i Waácz (gmina wiejska).
Wydatki ponoszone i planowane w gminach Pojezierza Waáeckiego na przedsiĊ-wziĊcia turystyczne przedstawiono w tabeli 7.
SpoĞród gmin Pojezierza Waáeckiego najwiĊksze Ğrodki na inwestycje turys-tyczne przeznaczaáy w latach 2001–2005 gminy Mirosáawiec, Waácz (gmina miejska i wiejska) i Czáopa. SumĊ wydatków ponoszonych przez gminy Pojezie-rza Waáeckiego na inwestycje turystyczne z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania przedstawiono w tabeli 8.
106 Dawid Milewski
Tabela 7 Wydatki w gminach Pojezierza Waáeckiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne
Gminy
ħródáo: jak pod tabelą 1.
Tabela 8 Wydatki ponoszone przez gminy Pojezierza Waáeckiego na inwestycje turystyczne
z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania
Gminy
Inwestycje fi nansowane
z udziaáem Ğrodków UE Pozostaáe inwestycje koszt
projektu gmina UE inne koszt
projektu gmina inne
ħródáo: jak pod tabelą 1.
Przeprowadzone badania wskazują, Īe spoĞród gmin Pojezierza WeátyĔ-skiego najwiĊksze Ğrodki na przedsiĊwziĊcia turystyczne przeznaczyáy gminy Kobylanka i Gryfi no. Z kolei, jeĪeli chodzi o Ğrodki planowane, to jedynie gmina Gryfi no byáa w stanie je okreĞliü. Wydatki ponoszone i planowane w gminach Pojezierza WeátyĔskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne przedstawiono w tabe-li 9.
Analiza dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego... 107 Tabela 9 Wydatki w gminach Pojezierza WeátyĔskiego na przedsiĊwziĊcia turystyczne
Gminy
ħródáo: jak pod tabelą 1.
SpoĞród gmin Pojezierza WeátyĔskiego zdecydowanie najwiĊksze Ğrodki na inwestycje turystyczne przeznaczyáa gmina Kobylanka, w dalszej kolejnoĞci gmina Gryfi no. SumĊ wydatków ponoszonych przez gminy Pojezierza WeátyĔ-skiego na inwestycje turystyczne z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania przed-stawiono w tabeli 10.
Tabela 10 Wydatki ponoszone przez gminy Pojezierza WeátyĔskiego na inwestycje turystyczne
z uwzglĊdnieniem Ĩródeá fi nansowania
Gminy
Inwestycje fi nansowane z udziaáem Ğrodków UE Pozostaáe inwestycje koszt
projektu gmina UE inne koszt
projektu gmina inne
ħródáo: opracowanie wáasne na podstawie badaĔ ankietowych przeprowadzonych przez ZROT.
108 Dawid Milewski Podsumowanie
Podsumowując wyniki przeprowadzonych badaĔ, naleĪy stwierdziü, Īe zdecydowanie najwiĊcej Ğrodków na przedsiĊwziĊcia turystyczne przeznaczają gminy nadmorskie – niemal 42% wydatków ponoszonych przez wszystkie badane gminy województwa (105 gmin). Podobnie sytuacja wygląda w plano-wanych wydatkach na lata 2007–2013 – stanowią one ponad 48% wydatków wszystkich jednostek. Analizując dziaáania poszczególnych gmin tego rejonu, wyraĨnie moĪna zauwaĪyü dysproporcje w aktywnoĞci wáadz lokalnych i to mimo dysponowania walorami turystycznymi o podobnej atrakcyjnoĞci – zde-cydowanie dominują takie gminy, jak Koáobrzeg (gmina miejska) czy Mielno, natomiast za najmniej aktywne naleĪy uznaü gminy Wolin i Postomino. Z kolei gminy Ustronie Morskie i Daráowo (gmina wiejska) planują zwiĊkszyü inwesty-cje turystyczne w kolejnych latach.
Analiza aktywnoĞci wáadz lokalnych jednostek z obszarów pojeziernych wskazuje, Īe poziom inwestycji jest tu znacznie niĪszy w porównaniu z gmi-nami nadmorskimi. Grozi to z pewnoĞcią pogáĊbieniem dysproporcji w zakresie rozwoju infrastruktury turystycznej. Tylko niektóre gminy z pojezierzy, takie jak Szczecinek (gmina miejska), Záocieniec, MyĞlibórz, Drawno, Bierzwnik, Gryfi no czy Kobylanka, przeznaczają na turystykĊ tyle Ğrodków, ile jest potrzebne do uzy-skania widocznych efektów. Stanowią one potencjalne, a niekiedy i rzeczywiste
„centra wzrostu” w obszarach uznawanych za atrakcyjne pod wzglĊdem walorów turystycznych. Ciągle jednak są to obszary w duĪym stopniu niedoinwestowane, a takĪe nie są podejmowane dziaáania, które pozwoliáyby je wypromowaü na krajowym czy zagranicznym rynku turystycznym.
WaĪnym zagadnieniem związanym z moĪliwoĞcią realizacji róĪnego rodzaju inwestycji turystycznych jest identyfi kacja potencjalnych Ĩródeá ich fi nansowa-nia. Przeprowadzona analiza wskazuje, Īe gminy coraz czĊĞciej siĊgają po Ğrodki fi nansowe z funduszy Unii Europejskiej. Inwestycje realizowane z ich udziaáem byáy w 73% fi nansowane z funduszy Unii Europejskiej, a wkáad wáasny gmin wynosiá jedynie 9% wartoĞci projektu (rysunek 1). Z kolei analiza Ĩródeá fi nanso-wania wszystkich realizowanych inwestycji turystycznych w badanych gminach wskazuje, iĪ w 46% byáy one bezpoĞrednio fi nansowane ze Ğrodków Unii Euro-pejskiej, a w 25% ze Ğrodków wáasnych gmin (rysunek 2). NaleĪy równieĪ dodaü, Īe pozostaáe Ĩródáa fi nansowania projektów turystycznych takĪe niejednokrotnie wiązaáy siĊ z funduszami Unii Europejskiej – poĞrednio poprzez róĪnego rodzaju instytucje celowe.
Analiza dziaáaĔ wáadz lokalnych województwa zachodniopomorskiego... 109
Rys. 1. Struktura fi nansowania inwestycji turystycznych z udziaáem Ğrodków UE w ba-danych gminach województwa zachodniopomorskiego
ħródáo: opracowanie wáasne.
Rys. 2. ħródáa fi nansowania inwestycji turystycznych w badanych gminach wojewódz-twa zachodniopomorskiego
ħródáo: opracowanie wáasne.
inne 9%
gmina 18%
UE 73%
inne 29%
gmina 25%
UE 46%
110 Dawid Milewski
Z przedstawionych w artykule danych wynika, iĪ niestety nie wszystkie gminy potrafią wykorzystaü moĪliwoĞci, jakie daje turystyka, a biernoĞü wáadz lokalnych nieuchronnie skazuje je na marginalizacjĊ. Warto jednak podkreĞliü, Īe coraz wiĊcej gmin województwa zachodniopomorskiego zaczyna aktywniej pozyskiwaü Ğrodki fi nansowe z funduszy Unii Europejskiej, widząc w tym szansĊ na poprawĊ jakoĞci infrastruktury nie tylko turystycznej, ale równieĪ paratury-stycznej, a wiĊc tej, z której korzystają takĪe mieszkaĔcy gminy.
TOURISM INVESTMENTS IN REGIONAL DEVELOPMENT POLICY. THE