Wewnętrzna organizacja i skład komisji

Największe znaczenie dla prac nad ujednoliceniem administracji miała powołana przez rząd premiera K. Bartla uchwałą Rady Ministrów z dnia 27 września 1928 r. Ko-misja dla Usprawnienia Administracji Publicznej. Do jej zadań miało należeć opraco-wanie planu usprawnienia administracji publicznej zarówno pod względem organizacyj-nym, jak i zakresu działania, w dziedzinie metod prac w urzędach, systemu kształcenia personelu urzędniczego oraz całej polityki personalnej. Komisja miała się składać z osób powołanych przez premiera, które dla realizacji jej zadań miały prawo przeprowadzania niezbędnych badań w poszczególnych urzędach w sposób niehamujący toku spraw urzę-dowych423. Pierwotnie miała ona nosić nazwę Komisji Studiów nad Usprawnieniem Administracji Publicznej i ‒ jak pisze R. Hausner ‒ to ta nazwa oddawałaby lepiej zakres działań tego gremium424.

Dnia 15 października 1928 r. premier wydał „Regulamin Komisji dla Usprawnie-nia Administracji Publicznej”. Składał się on z dwunastu paragrafów. Zgodnie z jego treścią Komisji przewodniczył Prezes Rady Ministrów, następnie w jej skład wchodził stały zastępca wyznaczony przez premiera, członkowie i sekretarz Komisji. Przewodni-czący mógł przelać swoje uprawnienia wynikające z Regulaminu na stałego zastępcę. W pracach komisji mieli brać udział również znawcy poszczególnych zagadnień, zorga-nizowani w sekcje. Ich liczbę oraz osobę kierującą sekcją wyznaczał Przewodniczący Komisji spośród jej członków albo spośród znawców przedmiotu. Członków sekcji po-woływał jej przewodniczący w porozumieniu z przewodniczącym Komisji. Korespon-dencję oraz czynności manipulacyjne w imieniu Komisji miało prowadzić Prezydium Rady Ministrów. Zakres uprawnień zapisany w Regulaminie był powtórzeniem kompe-tencji z uchwały z 27 września 1928 r.425

Komisja i sekcje działały poprzez rzeczowy podział zadań pomiędzy członków i znawców. Podziału zadań w Komisji dokonywał jej przewodniczący, a w sekcji

423 „Monitor Polski” 1928, nr 224.

424 R. Hausner, Poczynania..., s. 194.

‒ przewodniczący sekcji. Materiały przygotowane w sekcji trafiały na plenarne posie-dzenie sekcji, a po ich przyjęciu przesyłano je na plenarne posieposie-dzenie Komisji. W celu realizacji swoich zadań członkowie Komisji i jej znawcy mogli korzystać ze wszelkich materiałów naukowych i urzędowych znajdujących się w urzędach centralnych i lokal-nych. Mogli również przeprowadzać w tych urzędach badania terenowe, jak również podejmować badania za granicą, na które musiał się zgodzić Przewodniczący Komisji. Wszyscy członkowie Komisji oraz przewodniczący sekcji byli zobowiązani stale infor-mować Przewodniczącego o stanie i postępach prac oraz planowanych konferencjach. Posiedzenia Komisji zwoływał jej Przewodniczący, takie prawo miał również przewod-niczący sekcji w stosunku do jej prac. Uchwały zapadały zwykłą większością głosów, ale zdania mniejszości powinny być wyczerpująco zaprotokołowane. Protokół prowadził sekretarz, a podpisywał przewodniczący Komisji (sekcji). Politykę informacyjną w sto-sunku do mediów prowadzili Przewodniczący Komisji lub wyznaczona przez niego osoba. Za pracę w Komisji i sekcjach członkowie oraz znawcy mieli otrzymywać diety, a także zwrot kosztów i diety za czas podróży i pobytu w Warszawie. Wydatki były pokrywane z budżetu Prezydium Rady Ministrów426.

Siedzibą Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej był budynek Prezy-dium Rady Ministrów, znajdujący się w Pałacu Namiestnikowskim przy Krakowskim Przedmieściu w Warszawie. Sekretariat generalny był czynny codziennie, z wyjątkiem niedziel i świąt, w godzinach od 9 do 14 i od 18 do 20. Przewodniczący przyjmował interesantów codziennie, z wyjątkiem niedziel i świąt, w godzinach od 18 do 20427.

Na czele komisji stanął premier K. Bartel, ale jego stałym zastępcą i rzeczywistym sternikiem prac komisji był Maurycy Zdzisław Jaroszyński, podsekretarz stanu w Mi-nisterstwie Spraw Wewnętrznych428. W jej skład weszli m.in.: wojewoda wileński Wła-dysław Raczkiewicz, były wojewoda poleski i wileński Walery Roman, dyrektor Głów-nego Urzędu StatystyczGłów-nego Józef Buzek i inżynier Antoni Lewalski, prezes Zarządu „Huty Pokój”, a sekretarzem generalnym komisji został radca ministerialny Jerzy Brzo-zowski. Wkrótce po rozpoczęciu prac z powodu choroby z prac zrezygnował J. Buzek, a inż. Lewalski, po zakończeniu prac swojej sekcji 22 grudnia 1932 r., został zwolniony na własną prośbę. Równocześnie do Komisji powołano inż. Piotra Drzewieckiego, byłe-go Prezydenta m. st. Warszawy i prezesa Instytutu Naukowej Organizacji i Kierownictwa. Dnia 1 listopada 1930 r. sekretarzem generalnym Komisji został Wacław Brzeziński,

426 Ibidem, s. 197-200.

427 Z komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej 1929, nr 20, s. 729(17).

428 M. Jaroszyński został zwolniony ze stanowiska podsekretarza stanu i przeniesiony w stan nieczynny 19 kwietnia 1929 r. Jego następcą został płk Bronisław Pieracki, patrz: Nowy podsekretarz stanu w Min. Spr. Wewn., GAiPP 1929, nr 9, s. 337(25); R. Hausner, Pierwsze dwudziestolecie..., s. 34; o przyczynach dymisji zob. S. Składkowski, Strzępy meldunków, Warszawa 1936, s. 112.

asystent w katedrze prawa i administracji Uniwersytetu Warszawskiego i referent w Mi-nisterstwie Spraw Wewnętrznych. J. Brzozowski został nadal współpracownikiem ko-misji i pracował na zagadnieniami organizacji władz naczelnych429.

Dnia 31 maja 1929 r. zastępca przewodniczącego Komisji M.Z. Jaroszyński został powołany na stanowisko samodzielnego przewodniczącego Komisji dla usprawnienia administracji publicznej. Decyzja ta sankcjonowała dotychczasową praktykę istniejącą od początku funkcjonowania opisywanego gremium430.

Dnia 7 lutego 1930 r. Rada Ministrów dokonała zmiany uchwały z 27 września 1928 r. o powołaniu Komisji. Zgodnie z jej treścią miała ona pracować pod bezpośrednim nadzorem premiera. Do zadań Komisji miało należeć opracowanie: planu usprawnienia administracji publicznej pod względem organizacji i zakresu działania władz i urzędów, w dziedzinie metod pracy w urzędach, w zakresie systemu kształcenia personelu urzęd-niczego i celowej polityki personalnej, a także opracowanie zbioru obowiązujących przepisów prawnych. Od tej pory Komisja miała się składać z przewodniczącego, powo-łanego na wniosek Rady Ministrów przez Radę Ministrów, oraz członków, powołanych przez Prezesa Rady Ministrów, którym na jego zlecenie przysługiwało prawo przepro-wadzania niezbędnych dla ich pracy badań w poszczególnych urzędach w sposób nieha-mujący normalnego biegu spraw urzędowych. Kompetencje Przewodniczącego Komisji, jej wewnętrzną organizację i regulamin prac ustalić miał Prezes Rady Ministrów. Osobom współpracującym z Komisją ‒ czy to w charakterze członków, czy też stałych lub cza-sowych rzeczoznawców i pracowników – wypłacać miano z funduszy Komisji wyna-grodzenie albo zwrot kosztów, diety za udział w posiedzeniach oraz honoraria za doko-nane prace według zasad, które ustalił Prezes Rady Ministrów. Premier miał określić również zasady ogólnego wydatkowania funduszy Komisji i sposób rozliczania tych wydatków. Wykonanie omawianej uchwały powierzono Prezesowi Rady Ministrów431.

Powyższa uchwała legalizowała rzeczywisty stan istniejący w Komisji, ponieważ od początku jej istnienia pracami tego gremium kierował M. Jaroszyński. Pokłosiem uchwały z 7 lutego 1930 r. było wydanie nowego regulaminu prac Komisji z 24 marca 1930 r. Nowymi normami w tym dokumencie było przekazanie kierownictwa prac w Komisji przewodniczącemu, składanie kwartalnych raportów z działalności Komisji, dodanie do zakresu czynności opisywanego organu obowiązku opracowania zbioru praw na podstawie specjalnego, zatwierdzonego przez premiera regulaminu oraz ustalanie przez Prezesa Rady Ministrów ogólnego planu finansowego Komisji na dany okres bu-dżetowy432.

429 R. Hausner, Poczynania..., s. 197; idem, Pierwsze dwudziestolecie..., s. 153-154.

430 R. Hausner, Poczynania..., s. 200.

431 Ibidem, s. 208.

Oficjalny biogram Maurycego Z. Jaroszyńskiego został opublikowany w „Gazecie Administracji i Policji Państwowej” w momencie obejmowania przez niego stanowiska dyrektora Departamentu Organizacyjnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Urodził się on w 1890 r. w Piasecznej w powiecie sandomierskim. Nauki początkowe pobierał w domu, a następnie ukończył gimnazjum w Tarnowie. W 1912 r. został absolwentem wydziału prawa i umiejętności politycznych Uniwersytetu we Lwowie. Tam obronił również doktorat. Po odbyciu aplikacji sądowej i części adwokackiej wziął udział w Wiel-kiej Wojnie, ale w 1918 r. dostał się do niewoli ukraińsWiel-kiej. Powrócił z niej w 1919 r. W lipcu tego roku M. Jaroszyński wstąpił do polskiej służby administracyjnej. Do mar-ca 1921 r. sprawował obowiązki starosty w Rawie Mazowieckiej, a następnie do lipmar-ca 1925 r. ‒ starosty w Mławie. Po dymisji, od 1 lipca roku 1925 usunął się ze służby pań-stwowej i objął stanowisko dyrektora Związku Sejmików Powiatowych Rzeczypospoli-tej Polskiej w Warszawie. Był jednocześnie redaktorem tygodnika „Samorząd” i docen-tem na Wydziale nauk politycznych i społecznych Wolnej Wszechnicy Polskiej w Warszawie. Dnia 10 sierpnia 1926 r. rozporządzeniem prezydenta I. Mościckiego M. Jaroszyński został mianowany dyrektorem Departamentu Organizacyjnego w Mini-sterstwie Spraw Wewnętrznych. W 1924 został odznaczony krzyżem kawalerskim or-deru „Polonia Restituta” za zasługi na polu administracji państwowej. Jego najważniej-szymi publikacjami, ogłoszonymi drukiem były m.in. książki: „Samorząd terytorjalny w Polsce” (1924), „Samorząd powiatowy z punktu widzenia polityki oszczędnościowej” (1925), „Gospodarka gmin wiejskich w Polsce na tle stanu finansów gminnych” (1926). W „Gazecie Administracji i Policji Państwowej” M. Jaroszyński był aktywnym autorem i opublikował artykuły pod tytułem: „Sanacja Skarbu a projekty samorządowe” (Nr 35 z r. 1924), „Oszczędność w organizacji administracji powiatowych związków komunal-nych” (Nr 36 i nast. z roku 1924) oraz „Kryzys samorządu” (Nr 17 z r. 1925)433.

Po zakończeniu prac Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej Jaro-szyński nadal był aktywny na scenie politycznej. W 1934 r. wszedł w skład Centralnej Komisji Oszczędnościowo-Oddłużeniowej i został prezesem Związku Rewizyjnego

433 Dr. Maurycy Zdzisław Jaroszyński, dyrektor Departamentu Organizacyjnego Min. Spraw Wewn., GAiPP 1926, nr 34, s. 539(1); kompletne biogramy przewodniczącego Komisji patrz: H. Izdebski, Maurycy Zdzisław Jaroszyński 1890-1974, [w:] M. Wąsowicz, A.K. Wróblewski (red.), Portrety Uczonych. Profeso-rowie Uniwersytetu Warszawskiego po 1945. A-K. Monumenta Universitatis Varsoviensis, Warszawa 2016, s. 437- 442; Profesorowie Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego. 1808-2008, red. G. Bautruszajtys, Warszawa 2008, s. 2014-2015; niepublikowany doktorat na Wydziale Historycznym Uni-wersytetu Jagiellońskiego A. Rychły-Mierzwy, Maurycy Zdzisław Jaroszyński (1890-1974). Działacz samo-rządowy, polityk i naukowiec, Kraków 2007, Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego, Dokt.2008/010; R. Pacanowska, Koncepcja samorządu w działalności i publicystyce Maurycego Zdzisława Jaroszyńskiego (1890-1974), „Rocznik Samorządowy” 2017, t. 6, s. 182-202; Biogramy uczonych polskich, cz. 1: Nauki społeczne, t. I: A-J, opr. A. Śródka i P. Szczawiński, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łodź 1983, s. 507-510.

Samorządu Terytorialnego. Od 1936 r. wszedł w skład zarządu Państwowego Instytutu Kultury Wsi podległego Ministrowi Rolnictwa i Reform Rolnych, a od 1938 r. objął urząd podsekretarza stanu w tym resorcie. Po kilku miesiącach otrzymał od ministra skarbu Eugeniusza Kwiatkowskiego propozycję objęcia stanowiska prezesa Polskiego Banku Rolnego, którą przyjął. Nadal był aktywny naukowo. Od 1939 r. związany był ze Szko-łą Główną Handlową i publikował liczne artykuły o tematyce samorządu w fachowych czasopismach434.

Po wybuchu drugiej wojny światowej został ewakuowany wraz z rodziną do Rumu-nii, skąd przedostał się do Francji. Pracował tam w paryskim Biurze Studiów Ekonomicz-nych utworzonym przez polskie władze emigracyjne, a po klęsce Francji w 1940 r. został zatrudniony w oddziale PCK, przekształconym w Towarzystwo Opieki nad Polakami we Francji. Po dwóch latach udało się Jaroszyńskiemu przedostać do Anglii. Tam objął posa-dę w Ministerstwie Odbudowy Administracji Publicznej jako sekretarz generalny, a od 1944 r. rozpoczął wykłady na polskim wydziale prawa Uniwersytetu w Oxfordzie435.

W 1945 r. Jaroszyński podjął decyzję o powrocie do kraju. W piśmie do ministra oświaty z 30 lipca 1945 r. wyraził chęć podjęcia pracy w jednej z uczelni krajowych w ka-tedrze nauki administracji lub prawa administracyjnego. Do pisma dołączył notatkę „Or-ganizacja studiów polityczno-społecznych w szkołach akademickich”, w której podkreślał potrzebę kierowania się potrzebami państwa w procesie tworzenia kierunków studiów i proponował wyodrębnienie studiów z zakresu nauki administracji z wydziałów prawa. Po powrocie do kraju został zatrudniony w wakującej po śmierci prof. B. Wasiutyńskiego Katedrze Nauki Administracji i Prawa Administracyjnego Uniwersytetu Warszawskiego jako zastępca profesora, a 12 maja 1946 r. uzyskał nominację na profesora zwyczajnego nauki administracji i prawa administracyjnego. Katedrą kierował do przejścia na emery-turę w 1960 r. Na wydziale prawa, wspólnie ze Stefanem Rozmarynem, nazywani byli „pierwszymi przedstawicielami nowej fali profesorów ‒ budowniczych nowego ustroju”. Prowadził również działalność polityczną. Związał się ze Stronnictwem Ludowym. Był dyrektorem Biura Organizacyjnego, a potem Organizacji i Spraw Osobowych Prezydium Rady Ministrów (1945-1946), zastępcą kierownika Kancelarii Rady Państwa (1948-1950) oraz dyrektorem generalnym w Ministerstwie Gospodarki Komunalnej436.

Po przejściu na emeryturę nadal był aktywny w świecie nauki. Działał w Polskiej Akademii Nauk, był członkiem komitetu redakcyjnego „Państwa i Prawa” czy „Rady Narodowej”. M.Z. Jaroszyński zmarł 19 marca 1974 r.437

434 R. Pacanowska, Koncepcja samorządu…, s. 196-198.

435 A. Rychły-Mierzwa, op. cit., s. 111-129.

436 H. Izdebski, Maurycy Zdzisław …, s. 439-442.

Przy komisji powołano sekcje. Do Sekcji dla spraw podziału administracyjnego państwa mianowano jako przewodniczącego W. Romana, następnie Stanisława Czeka-nowskiego ‒ dyrektora departamentu w ministerstwie rolnictwa, Mariana Falskiego ‒ radcę ministerialnego ministerstwa wyznań religijnych i oświecenia publicznego, Ro-mana Grochowskiego ‒ wicedyrektora Biura zjazdów samorządu ziemskiego, Jana Około-Kułaka ‒ naczelnika wydziału w ministerstwie skarbu, St. Paprockiego ‒ dyrek-tora Instytutu badań spraw narodowościowych, Juliana Suskiego ‒ radcę ministerialne-go w ministerstwie spraw wewnętrznych, M. Świątkowskieministerialne-go ‒ dyrektora departamen-tu w ministerstwie spraw wewnętrznych, R. Starzyńskiego ‒ majora dyplomowanego w ministerstwie spraw wojskowych, inż. S. Sztolcmana ‒ z ministerstwa komunikacji, K. Zamorskiego ‒ pułkownika dyplomowanego ze sztabu głównego, W. Zwolińskiego ‒ naczelnika wydziału w ministerstwie przemysłu i handlu oraz W. Brzezińskiego jako sekretarza sekcji438.

Oprócz powyższej sekcji przy komisji powołano także: Sekcję systemu pracy, której przewodniczył M.Z. Jaroszyński, referentami byli Stefan Stosyk, A. Robaczewski, A. Horbaczewski i wicewojewoda lubelski Walerian Karasiński; Sekcję dekoncentracji pod przewodnictwem Wł. Raczkiewicza, wraz z referentami: R. Hausnerem, Stefanem Okuliczem, W. Reissem, Cz. Wroczyńskim, Wł. Czapińskim, radcą Stanisław Gawińskim i Grzegorzem Diatłowieckim; Sekcję spraw urzędniczych pod przewodnictwem J. Buz-ka, a następnie M.Z. Jaroszyńskiego, w której referaty głosili m.in. St. Jacuk, J. Suski i W. Brzeziński; Sekcję organizacji województwa stołecznego z referentami St. Downa-rowiczem, J. Strzeleckim, St. Podwińskim, K. Windakiewiczem i R. Hausnerem; Sekcję do spraw procedury rachunkowo-kasowej i gospodarki materiałowej pod przewodnictwem A. Lewalskiego. Powołano także referat zbioru praw pod przewodnictwem Romana Hausnera, w którym koreferaty objęli K. Dubiel, W. Weissbrod i J. Drążek-Drawicz. W pracach brali również udział Wł. Paczoski, L. Krajewski i dr J. Acker439.

Komisja Jaroszyńskiego szybko zaczęła rozszerzająco interpretować zakres swo-jej misji określonej z chwilą powołania i zajęła się całokształtem problematyki związanej z organizacją i funkcjonowaniem administracji publicznej. Jej propozycje miały kom-pleksowy charakter, stanowiąc próbę całościowego wypracowania polskiego modelu administracyjnego440.

Po rozpoczęciu działania komisja przeprowadziła ankietę wśród specjalistów, a następnie rozpoczęła przygotowanie rozwiązań ustrojowych. Oprócz projektów

438 Materiały Komisji…, t. I..., s. IV.

439 R. Hausner, Poczynania…, s. 201-204; R. Hausner, Pierwsze dwudziestolecie…, s. 153-155; W. Brzeziński, Zagadnienie reformy i usprawnienia administracji publicznej w Polsce, GAiPP 1931, nr 1, s. 12(12)-15(15).

przyszykowanych na zlecenie rządu, a dotyczących problemów dekoncentracji, podziału administracyjnego czy przygotowania urzędników państwowych, opracowała projekty zasadniczych zmian w organizacji administracji centralnej i terenowej, organizacji miasta stołecznego Warszawy, systemu kontroli w administracji, ukształtowania nowoczesnej rachunkowości publicznej oraz prawa budżetowego, a także wydania Zbioru Praw, czyli oficjalnego zbioru obowiązujących przepisów prawnych w układzie rzeczowym441.

W dziedzinie organizacji aparatu centralnego komisja postulowała m.in. umoc-nienie aparatu premiera przez rozbudowę Prezydium Rady Ministrów i nadanie mu uprawnień nadzorczych wobec ministerstw; wykorzystanie budżetowania jako instru-mentu kierownictwa; unowocześnienie struktur ministerstw poprzez wprowadzenie zasady, że nie powinny one rozpatrywać indywidualnych spraw obywateli; przyjęcie elastycznej struktury ministerstw umożliwiającej współpracę ekspertów ministerialnych z fachowcami z zewnątrz i wyłonienie sprawnego aparatu doradczo-kontrolnego samych ministrów442.

Komisja i jej sekcje energicznie przystąpiły do realizacji zadań postawionych przez premiera. Maurycy Zdzisław Jaroszyński, przewodniczący Komisji dla Usprawnienia Administracji Publicznej, w 1929 roku rozpoczął publiczną dyskusję nad problematyką personelu administracyjnego. W artykule „Zagadnienia usprawnienia administracji” opublikowanym w „Gazecie Administracji i Policji Państwowej” w 1929 roku napisał, że sprawność administracji publicznej zależy od wielu czynników. Wśród nich wymieniał organizację władz i urzędów centralnych oraz lokalnych, normy proceduralne, material-ne prawo administracyjmaterial-ne, wewnętrzną organizację urzędów, jak również dobór perso-nelu, jego kwalifikacje fachowe i moralne, normy regulujące stosunki prawne funkcjo-nariuszy publicznych czy ich uposażenie443.

W dalszej części swojego opracowania Jaroszyński dokonał analizy bolączek, jakie należało pokonać po odzyskaniu niepodległości. Trudności odrodzonej Polski wynikały z braku bezpośredniej tradycji życia państwowego, z różnorodności systemów prawnych odziedziczonych po zaborcach, a zwłaszcza z różnic w rozwoju kulturalnym, z braku jednolitego typu urzędników państwowych, odpowiednio wykwalifikowanych i wykształconych do pełnienia funkcji administracyjnych. Autor podkreślał również, że kwestia wykształcenia urzędników stanowi ważki problem, dlatego należało dokonać dostosowania studiów teoretycznych do potrzeb współczesnej administracji z punktu widzenia wyszkolenia praktycznego oraz przygotować system szkoleń dla urzędników już pracujących w urzędach444.

441 Ibidem, s. 73.

442 H. Izdebski, Historia…., s. 154.

443 M.Z. Jaroszyński, Zagadnienia usprawnienia administracji, GAiPP 1929, nr 9, s. 313(1).

W kolejnym artykule pt. „Problemy personalne w reformie administracji” opubli-kowanym w 1929 roku na łamach „Gazety Administracji i Policji Państwowej” M.Z. Ja-roszyński przedstawił poglądy na kwestie zatrudnienia w administracji. Na początku swoich wywodów dokonał krytyczniej analizy stanu polskiego korpusu urzędniczego. Podkreślił, że rodził się on w niebywale ciężkich warunkach oraz ma wiele wad i niedo-ciągnięć. Stwierdził jednak, że korpusu nie da się gruntownie zmienić, ale można go ulepszyć, co należy bezwzględnie uczynić. Autor w swoim tekście zauważył zmiany, jakie nastąpiły w opisywanej dziedzinie po dziesięciu latach od odzyskania niepodle-głości. Do pracy w administracji trafiać zaczęli już urzędnicy wykształceni w wolnej Polsce i to właśnie oni dawali administracji szansę zmiany jakościowej. Dlatego Jaro-szyński widział potrzebę stworzenia nowoczesnego systemu kształcenia urzędników administracji ogólnej i specjalnej445.

W dalszej części artykułu Autor przedstawił problemy, jakie należało rozstrzygnąć. Wymieniał tutaj sprawę kardynalnego warunku, czy administrację, zgodnie ze wzorem pruskim, opierać na dużej liczbie urzędników średniego szczebla, a urzędnicy wyższego szczebla mieliby jedynie nadzorować i rozstrzygać sprawy wątpliwe, czy zgodnie z sys-temem austriackim wszelkie sprawy rozstrzygać miał urzędnik wyższy. Dla Jaroszyń-skiego była to kwestia podstawowa i rzutująca na liczbę urzędników oraz ich uposażenie. Dokonany wybór jednej z koncepcji miał również wpływać na kształcenie korpusu urzędniczego na szczeblu średnim i wyższym446.

Ważką kwestią do rozstrzygnięcia, według M. Z. Jaroszyńskiego, miała być kwe-stia kształcenia osób na wyższe stanowiska w administracji. Ówczesna ścieżka naucza-nia na uniwersyteckich wydziałach prawa była drogą wiodącą w myśl wzorców niemiec-kich. Dopuszczano również możliwość pracy w strukturach administracyjnych absolwentów wydziałów polityczno-społecznych. Autor zauważał, że dla rozszerzenia horyzontów studentów na wydziałach prawa powinno się wprowadzać przedmioty po-lityczno-społeczne, a na wydziałach nauk politycznych ‒ przedmioty prawnicze. Nie-zbędną kwestią powinno być również uzupełnienie studiów teoretycznych odpowiedni-mi praktykaodpowiedni-mi odbytyodpowiedni-mi przed uzyskaniem tytułu urzędnika państwowego447.

Artykuł kończą dygresje dotyczące sprawy szkoleń urzędników już pracujących w administracji. Ze względu na rozwój życia społeczno-politycznego urzędnik winien się stale rozwijać. Jaroszyński podkreślał, że w wolnych zawodach motorem uzupełnia-nia wiadomości teoretycznych i praktycznych jest konkurencja. W służbie publicznej takich bodźców nie było, dlatego należało stworzyć system odpowiednich norm. Były

445 M.Z. Jaroszyński, Problemy personalne w reformie administracji, GAiPP 1929, nr 11, s. 385(1)-386(2).

446 Ibidem, s. 386(2)-387(3).

to problemy ważne, do szybkiego rozwiązania, ponieważ wielu czynnych urzędników nie miało naukowych podstaw do pracy w administracji448.

2. Działalność komisji

Przytoczone artykuły były zapowiedzią energicznych działań, które miały być realizowane w poszczególnych sekcjach. Szeroki zakres zainteresowań Komisji wymagał dogłębnej analizy problematyki postawionej przez rząd. Dlatego członkowie poszcze-gólnych sekcji i znawcy przedmiotu rozpoczęli merytoryczne prace zmierzające do wypełnienia swoich zadań.