Zadanie z analizy finansowej (0–15 pkt)

Przedsiębiorstwo X działa w branży produkującej kauczukowe piłeczki. Niżej zostały przedstawione niektóre informacje dotyczące jego sytuacji finansowej, w tym wybrane pozycje bilansu oraz rachunku zysków i strat (w wariancie kalkulacyjnym) z 2017 i 2018 r. (wyniki podaj w zaokrągleniu do dwóch miejsc po przecinku).

W analizowanym przedsiębiorstwie nie występują następujące pozycje: krótkoterminowe rozliczenia między-okresowe, należne wpłaty na kapitał podstawowy oraz udziały (akcje) własne.

a) Oblicz wskaźnik udziału należności handlowych w majątku obrotowym przedsiębiorstwa X w 2018 r.

(2 pkt)

Mo = aktywa ogółem (suma bilansowa) – ak-tywa trwałe = 3 161,90

gdzie: W_um – wskaźnik udziału należności han-dlowych w majątku obrotowym; N – należno-ści handlowe; M_o – majątek obrotowy.

b) Oblicz wartość wskaźnika relacji dynamiki należności handlowych (od odbiorców z ty-tułu dostaw i usług) i dynamiki przycho-dów ze sprzedaży przedsiębiorstwa X dla 2018 r. (2 pkt). Zinterpretuj oraz wyjaśnij, co oznacza uzyskany wynik w przypadku przedsiębiorstwa X (3 pkt).

gdzie: W_rns – wskaźnik relacji dynamiki należ-ności i dynamiki przychodów ze sprzedaży; W_dn – wskaźnik dynamiki należności; W_ds – wskaźnik dynamiki przychodów ze sprzedaży, towarów i materiałów

Wartość wskaźnika na poziomie 1,08 oznacza, że 1% wzrostowi przychodów ze sprzedaży towarzyszy wzrost należności o 1,08%, co wskazuje, że przedsiębiorstwo X w 2018 r. zwiększyło zakres stosowania kredytu kupieckiego (kredytowania odbiorców), który nie prowadził do odpowiedniego wzrostu sprzedaży.

c) Wyjaśnij, o czym informuje wskaźnik pozycji kredytowej przedsiębiorstwa (2 pkt). Oblicz (2 pkt) i zinter-pretuj (2 pkt) wartość wskaźnika pozycji kredytowej dla przedsiębiorstwa X w 2018 r.

Wartość wskaźnika pozycji kredytowej informuje o tym, czy przedsiębiorstwo jest dawcą, czy biorcą kredytu kupieckiego. Jeżeli wskaźnik ten jest mniejszy od 1, to przedsiębiorstwo jest per saldo biorcą kredytu. Jeżeli wskaźnik jest większy od 1, to przedsiębiorstwo jest per saldo dawcą kredytu kupieckiego.

gdzie: W_pk – wskaźnik pozycji kredytowej; N – należności z tytułu dostaw; Z_o – zobowiązanie z tytułu dostaw Wskaźnik pozycji kredytowej wynosi 0,14, oznacza to, że na 1 zł zobowiązań bieżących przypada 0,14 zł należności wobec kontrahentów.

Alternatywnie: Zobowiązania wobec dostawców pokrywają należności wobec odbiorców blisko siedmiokrot-nie. Lub: Wartość udzielonych przez przedsiębiorstwo X kredytów kupieckich stanowi jedynie około 14%

wartości zobowiązań wobec dostawców tego przedsiębiorstwa.

d) Ze względu na fakt, że należności handlowe są obarczone ryzykiem, przedsiębiorstwa często dążą do ich minimalizowania. Jednocześnie mogą one pełnić ważne funkcje w przedsiębiorstwie, wskaż dwie z nich (2 pkt).

Przykładowe odpowiedzi:

– wpływanie na wielkości sprzedaży;

– kształtowanie kontaktów handlowych z odbiorcami;

– oddziaływanie na strukturę majątku obrotowego;

– wpływanie na płynność finansową przedsiębiorstwa.

Kategoria (dane w mln zł) 2017 2018

Przychody ze sprzedaży 3 938,10 4 725,80 Koszty sprzedanych produktów,

towarów i materiałów 1 934,30 2 355,90

Zysk brutto ze sprzedaży 2 003,90 2 369,90 Pozostałe koszty operacyjne 18,70 18,70 Zysk (strata) z działalności operacyjnej 462,90 372,50

Rzeczowe aktywa trwałe 787,00 1 144,30

Wartości niematerialne i prawne 197,50 261,70 Należności od odbiorców z tytułu

dostaw i usług (handlowe) 95,70 124,40

Zapasy 1 417,70 1 806,10

Zobowiązania wobec dostawców 235,80 864,20 Zobowiązania długoterminowe 1277,80 2650,90

Aktywa trwałe 1 154,10 3 574,10

Suma bilansowa 3 369,90 6 736,00

38       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

1. Dywidenda przysługuje posiadaczowi:

[ ] opcji [×] akcji

[ ] bonów pieniężnych [ ] obligacji zerokuponowych

2. Różnica między dochodami a wydatkami budże-towymi pomniejszonymi o koszty obsługi długu pu-blicznego to:

[ ] saldo memoriałowe budżetu [ ] saldo strukturalne budżetu [×] saldo pierwotne budżetu [ ] saldo cykliczne budżetu

3. Krzywa Beveridge’a przedstawia zależność mię-dzy:

[×] liczbą bezrobotnych a liczbą wolnych miejsc pracy

[ ] poziomem inflacji a bezrobociem

[ ] rozmiarami deficytu budżetowego a handlo-wego

[ ] wysokością stopy procentowej a poziomem do-chodu rozporządzalnego

4. Załóżmy, że pewną gospodarkę będącą autarkią opi-sują następujące równania: C = 100 + 0,5Y_D; I = 200;

G = 150; T = 120 (gdzie: C – konsumpcja; Y_D – do-chód rozporządzalny; I – inwestycje; G – wydatki publiczne; T – podatki minus transfery budżetowe otrzymywane przez konsumenta). Ile wynoszą wydatki autonomiczne w tej gospodarce?

[ ] 300 [×] 390 [ ] 450 [ ] 510

5. W opinii niektórych ekonomistów czwarta rewolu-cja przemysłowa doprowadzi do zwiększenia poziomu bezrobocia ze względu na likwidację przestarzałych miejsc pracy spowodowaną automatyzacją proce-sów produkcji. Tak powstałe bezrobocie będzie mieć charakter:

[ ] cykliczny [×] strukturalny [ ] frakcyjny [ ] frykcyjny

6. Z którą rewolucją przemysłową związane jest wpro-wadzenie masowej produkcji?

[ ] pierwszą

[×] drugą [ ] trzecią [ ] czwartą

7. Dobra A i B są doskonale komplementarne i konsu-ment konsumuje je w stałej proporcji 1:1. Pod jakim kątem jest nachylona ścieżka ekspansji dochodowej do osi odciętych?

[ ] 0°

[×] 45°

[ ] 90°

[ ] nie da się tego ustalić na podstawie podanych danych

8. Które stwierdzenie dotyczące krzywych obojętności w teorii konsumenta jest prawdziwe?

[ ] krzywe obojętności zawsze muszą mieć nachy-lenie ujemne

[ ] krzywe obojętności zawsze przecinają się pod kątem prostym

[ ] w przypadku gdy jedno dobro jest dobrem nie-chcianym, krzywe obojętności mają nachylenie ujemne

[×] krzywe obojętności nie przecinają się

9. Która z odpowiedzi prawidłowo przedstawia sy-tuację przedsiębiorstwa w stanie długookresowej równowagi na rynku konkurencji monopolistycznej (gdzie: Z – zysk ekonomiczny; MC – koszt krańcowy;

P – cena; ATC – przeciętny koszt całkowity; q – wiel-kość sprzedaży; MR – utarg krańcowy)?

[ ] Z > 0 [×] ATC = P [ ] MR = ATC [ ] MC = P

10. Cena jednego pluszowego misia wynosi 50 zł, krzywa podaży jest opisana równaniem p = 2q + 2, a krzywa popytu p = − 2q + 98 (gdzie: p – cena za sztukę w zł; q – ilość w sztukach). Ze względu na zmianę gustów klientów nowa cena w punkcie rów-nowagi wzrosła do 70 zł. Nowa krzyw popytu opisana jest równaniem p = − 2q + 138. Ile wynosi przyrost nadwyżki producenta dla dotychczasowych sprze-dawców?

[ ] 20 [ ] 476 [×] 480 [ ] 864

III. Pytania testowe – w każdym pytaniu zaznacz [×] przy prawidłowej odpowiedzi. Za każdą prawidłową odpowiedź na pytanie testowe otrzymujesz 2 pkt. Każda zmiana odpowiedzi w pytaniach testowych traktowana jest jako odpowiedź błędna. Odpowiedzi zaznaczone ołówkiem nie są punktowane (0–60 pkt).

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       39

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

11. Transakcja reverse repo przeprowadzona przez bank centralny:

[×] polega na sprzedaży papierów wartościowych z jednoczesnym zawarciem umowy ich odkupie-nia w przyszłości

[ ] polega na kupnie papierów wartościowych z jed-noczesnym zawarciem umowy ich odsprzedaży w przyszłości

[ ] jej celem jest dostarczenie płynności sektorowi bankowemu

[ ] jest przykładem bezwarunkowej operacji otwar-tego rynku

12. Pozycja „saldo błędów i opuszczeń” jest elemen-tem:

[ ] zestawienia aktywów w bilansie przedsiębior-stwa

[×] bilansu płatniczego [ ] rachunku zysków i strat

[ ] raportu z badania sprawozdania finansowego bie-głego rewidenta

13. W przypadku której ze struktur rynkowych przed-siębiorstwo będzie sprzedawać wszystkie swoje pro-dukty po cenie rynkowej równej kosztowi krańco-wemu?

[ ] oligopolu Stackelberga [×] oligopolu Bertranda

[ ] monopolu doskonale różnicującego cenę [ ] oligopolu Cournota

14. Za twórcę koncepcji naturalnej stopy procentowej uważa się:

[ ] J.M. Keynesa [ ] M. Friedmana [×] K. Wicksella [ ] A. Greenspana

15. Zmiana warunków pożyczki to:

[ ] sekurytyzacja [ ] denominacja [ ] inercja [×] konwersja

16. Realizując ekspansywną politykę pieniężną, Na-rodowy Bank Polski może:

[ ] zwiększyć stopę rezerwy obowiązkowej [×] zmniejszyć haircut przy określeniu wartości

po-ziomu zabezpieczeń kredytu lombardowego [ ] podnieść wysokość stopy referencyjnej

[ ] nabywać państwowe obligacje na rynku pier-wotnym

17. Spółka X jest notowana na giełdzie i aktualna cena rynkowa jednej akcji wynosi 100 zł. Dodatkowo wiemy, że ostatnio wypłacona dywidenda na jedną akcję wyniosła 4 zł, a spodziewane tempo wzrostu dywidendy równe jest 5%. Ile wynosi koszt kapitału własnego?

[ ] 4,20%

[ ] 5,00%

[ ] 6,05%

[×] 9,20%

18. Szybkość obiegu pieniądza obliczamy:

[×] dzieląc wartość nominalną produkcji przez ilość pieniądza w obiegu

[ ] dzieląc wartość realną produkcji przez ilość pie-niądza w obiegu

[ ] mnożąc wartość realną produkcji i podaż pienią-dza (agregat M3)

[ ] mnożąc wartość realną produkcji i bazę mone-tarną (M0)

19. Przedsiębiorstwo X sprzedające wózki dziecięce ma następującą funkcję produkcji Q = L − 2L² + 2K − K² (gdzie: Q – to wielkość produkcji przedsiębiorstwa X w ciągu miesiąca, L – to liczba przepracowanych w ciągu miesiąca roboczogodzin, K – to ilość zaan-gażowanego w ciągu miesiąca kapitału). Dodatkowo, wiemy że koszt czynnika pracy w przedsiębiorstwie w przeliczeniu na godzinę wynosi 40 zł, a koszt jed-nostki kapitału 80 zł. Które z równań przedstawia zależność opisującą optymalną (najtańszą) kombinację kapitału i pracy umożliwiającą osiągnięcie pożądanego poziomu produkcji?

[ ] K = 2L + 0,5 [×] K = 4L [ ] L = 4K [ ] L = K

20. Przedsiębiorstwo X produkuje wodę mineralną, a rynek, na którym działa, jest doskonale konkuren-cyjny. Cena jednej butelki wynosi 2 zł. Które ze stwier-dzeń jest prawdziwe?

[×] utarg krańcowy niezależnie od wielkości sprze-daży nie przewyższy utargu przeciętnego [ ] im wyższa sprzedaż, tym większy jest utarg

prze-ciętny

[ ] im wyższa sprzedaż, tym większy jest utarg krań-cowy

[ ] im wyższa sprzedaż, tym mniejszy jest utarg cał-kowity

40       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

21. Które stwierdzenie dotyczące sharing economy jest prawdziwe?

[×] są to systemy, które ułatwiają dzielenie się nie w pełni wykorzystanymi zasobami lub usługami – odpłatnie lub bezpłatnie – bezpośrednio między podmiotami indywidualnymi lub organizacjami [ ] jest to innowacja społeczna, która nie jest zgodna

z postulatami gospodarki zrównoważonego roz-woju

[ ] w przypadku tej formy działalności w praktyce nie funkcjonuje model B2C

[ ] w przypadku tej formy działalności kluczowe jest przenoszenie prawa własności

22. Które z równań prawidłowo przedstawia zależność występującą między oszczędnościami narodowymi (S), inwestycjami krajowymi (I) oraz odpływami ka-pitałowymi netto (NCO) w gospodarce otwartej?

[×] S = I + NCO [ ] I = S + NCO [ ] I × S = NCO [ ] NCO × I = S

23. Które stwierdzenie dotyczące gospodarki dostęp-ności (access economy) jest prawdziwe?

[ ] są to systemy, które umożliwiają nieodpłatny transfer własności dóbr

[ ] są to systemy online umożliwiające płatność za transfer własności dóbr

[ ] tego typu systemy (modele działalności) nie funk-cjonują w Polsce

[×] jej przykładem jest wspólny transport (carpo-oling)

24. Które stwierdzenie dotyczące negatywnego szoku podażowego jest prawdziwe?

[ ] powoduje on przesunięcie krótkookresowej krzy-wej zagregowanej podaży w prawo

[ ] jego wystąpienie nie wpływa na położenie krót-kookresowej krzywej zagregowanej podaży [×] powoduje on przesunięcie krótkookresowej

krzy-wej Phillipsa w prawo

[ ] powoduje on przesunięcie krzywej zagregowa-nego popytu w prawo

25. Zakładając, że popyt na ziemniaki jest dosko-nale elastyczny (na osi odciętych zaznaczono ilość sprzedawanych kilogramów ziemniaków, a na osi rzędnych cenę jednego kilograma), to krzywa popytu na ziemniaki jest:

[×] linią równoległą do osi odciętych [ ] linią równoległą do osi rzędnych [ ] linią o nachyleniu 45°

[ ] parabolą

26. Które stwierdzenie dotyczące rozwinięcia teorii oczekiwań zaproponowanego przez Portera ‑Lawlera jest prawdziwe?

[ ] zgodnie z nim większe zadowolenie z pracy może prowadzić do większych osiągnięć

[ ] zgodnie z nim w systemie motywacji nie ma zna-czenia sprawiedliwy system nagradzania wyko-rzystywany w organizacji

[ ] postuluje ono ograniczenie systemu motywacyj-nego wyłącznie do systemu kar

[×] zgodnie z nim większe osiągnięcia mogą prowa-dzić do większego zadowolenia

27. Podział rynku na segmenty biorący za podstawę wiedzę klientów o produkcie, ich postawy wobec niego, sposoby zastosowania, a także reakcje na niego, to:

[×] segmentacja behawioralna [ ] segmentacja geograficzna [ ] segmentacja demograficzna [ ] segmentacja psychograficzna

28. Forma grupowego podejmowania decyzji, w której grupa autonomicznych, niezależnych wypowiadają-cych się ekspertów jest wykorzystywana do sformu-łowania zgodnej „uśrednionej” opinii, to:

[ ] zespół interaktywny [ ] burza mózgów [×] grupa delficka [ ] grupa nominalna 29. Lean management to:

[ ] metoda zarządzania opierająca się na centraliza-cji decyzji i wzmocnieniu autokratycznego stylu kierowania

[×] wyszczuplone (odchudzone) zarządzanie [ ] metoda zarządzania przedsiębiorstwem, której

celem jest zwiększenie liczby pracujących przy linii produkcyjnej

[ ] nowa koncepcja zarządzania, która w praktyce po raz pierwszy została zastosowana w Polsce 30. Wielkie grupy przemysłowo ‑finansowe, nazywane czebolami, powstały w:

[ ] Iranie [ ] Chile [ ] Wietnamie [×] Korei Południowej

Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020       41

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

Kwadrans z Europejskim Kongresem Finansowym – rozmowa (online) prof. dr. hab. Stanisława Owsiaka (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie)

z prof. dr. hab. Jerzym Żyżyńskim (Uniwersytet Warszawski) przeprowadzona 16 lipca 2020 r.

^*

Prof. dr hab. Stanisław Owsiak: Szanowni pań-stwo, witam na spotkaniu z Europejskim Kongresem Fi-nansowym w sieci, serdecznie witam współrozmówcę, pana profesora Jerzego Żyżyńskiego z Uniwersytetu Warszawskiego. Dostaliśmy kilka pytań do przedys-kutowania i postaramy się wspólnie do nich odnieść.

Jeśli chodzi o mnie, chciałem zwrócić uwagę, że – co nie jest odkrywcze – znajdujemy się w szczególnym okresie, jeśli chodzi o gospodarkę, jeśli chodzi o fi-nanse, nie tylko w Polsce, ale i w szerszym wymiarze.

I to sprowokowało mnie do postawienia pytania, czy możemy oszacować koszty i korzyści polityki ban-ków centralnych związane z Covidem‑19. Przyznam się, że mam pewną trudność w jednoznacznej odpo-wiedzi na to pytanie. Pewną wskazówką są działania banków centralnych w okresie kryzysu 2008+, przy czym wydaje się, że większość ekonomistów też nie potrafi jednoznacznie odpowiedzieć, czy prowadzona wówczas polityka tak zwanego luzowania ilościowego oraz wspomagania rządu nie przyniesie skutków odło-żonych w czasie, ale rozumianym jako średni i długi okres. Te lata które nastąpiły po ówczesnym kryzysie, jednak charakteryzowały się tym, że stosunkowo szybko gospodarki poszczególnych krajów wróciły na ścieżkę wzrostu gospodarczego, stosunkowo też szybko zaczęła się poprawiać sytuacja finansów publicznych, co jest oczywiście zrozumiałe i powiązane. A teraz przejdę do obecnego kryzysu, który ma inną naturę, ale działania banków centralnych są zbliżone. Jedną z głównych obaw dotyczących skutków jest oczywiście po pierwsze zagrożenie inflacyjne, czyli ryzyko nieosiągnięcia celu większości banków centralnych, związane z bezpośred-nim celem inflacyjnym. Drugie zagrożenie dotyczy nadmiernego zadłużania się rządów przy wspomaganiu banków centralnych. Żeby nieco ułatwić rozmowę, nadmienię, że – ujmując w przenośni – jestem old

* Debatę można obejrzeć i odsłuchać na: https://www.

efcongress.com/kwadrans/#youtube‑3 oraz https://www.

youtube.com/watch?time_continue=17&v=3xaRDKl9zP-k&feature=emb_logo

fashion man, czyli jeśli chodzi o podejście do poli-tyki finansowej państwa, to jestem ekonomistą „starej daty”. Otóż jestem zwolennikiem polityki finansowej, skoordynowanej polityki pieniężnej i polityki fiskalnej, a nie tak zwanej policy mix, która w pełnej krasie ujaw-niła się w ostatnich dekadach. Oczywiście są pewne sukcesy tej polityki, przejawiające się tym, że jednak nie mieliśmy w tym czasie zagrożenia inflacyjnego, w każdym bądź razie inflacja była niska. Co więcej, pojawiły się lata, czy okresy deflacji. Natomiast model polityki mix nie bardzo się sprawdził pod względem niezależności banków centralnych, unormowanych, określonych w sposób normatywny. Zwłaszcza w strefie euro zauważalne było, że ten model ma słabości. Jeśli rządy są pozbawione wpływu na politykę banku cen-tralnego, stają się poniekąd bezradne i grozi im wręcz upadek. To prowadzi do pytania, czy ten model powi-nien być nadal respektowany za wszelką cenę, mając na uwadze właśnie koszty oraz korzyści ekonomiczne i społeczne takiej polityki. Można sobie wyobrazić, że bank centralny „okopie się” w swoich ramach nie-zależności, natomiast gospodarka będzie szła swoim torem, niekoniecznie korzystnym, czy też rządy, budżet państwa, będą zagrożone niewypłacalnością – to jest jedna kwestia, zwłaszcza wtedy, gdy krajowe banki centralne przekazały prawo emisji pieniądza do banku ponadnarodowego. Doświadczenia krajów strefy euro wykazały dużą niespójność rozwiązań systemowych (modelowych), co przejawiało się sztucznym obcho-dzeniem przez Europejski Bank Centralny (EBC) zakazu finansowania potrzeb pożyczkowych rządów państw należących do tej strefy. Związane jest z tym oczywiście drugie pytanie, czy możemy jednak mówić o pewnej granicy zaangażowania banków centralnych we wspomaganie rządów w tych trudnych czasach.

To pytanie – i odpowiedź na nie – związane jest z ko-lejnym, jakie działania powinny podejmować zarówno władze monetarne wliczając w to nadzór, czyli Komisję Nadzoru Finansowego w Polsce, i oczywiście rząd.

A kwestia dotyczy oczywiście zaufania społeczeństwa

OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ

42       Biuletyn PTE nr 3(90). Sierpień 2020

do systemu bankowego. Teraz, po mojej wypowiedzi, w której przemyciłem trochę swoich poglądów, bardzo bym prosił pana profesora Jerzego Żyżyńskiego o za-danie swoich pytań i wyeksponowanie, ewentualnie odniesienie się do tego, o czym powiedziałem.

Prof. dr hab. Jerzy Żyżyński: Dziękuję panie profe-sorze. Przede wszystkim widzimy, że nauka potrzebuje kontaktów, rozmowy, seminariów, zwłaszcza na żywo.

Szkoda, że Kongres nie mógł się odbyć tak, jak był pla-nowany, bo rozmowa bezpośrednia jest najlepszym spo-sobem, żeby się wzajemnie wzbogacić, żeby budować zrozumienie rzeczywistości, ale pan profesor Stanisław Owsiak, mój serdeczny przyjaciel, znamy się tyle lat, tu-taj postawił bardzo trafne tezy. Całkowicie się zgadzam, że te kryzysy pokazały, iż polityka pieniężna banków centralnych powinna być ściśle skoordynowana z poli-tyką rządu. Właśnie kreacja pieniądza, bank centralny, bank Skarbu Państwa, Skarb Państwa zawsze były na-rzędziem władcy, zawsze – już od starożytności – władza dysponowała pieniądzem, biciem monety, kontrolowała finanse swojego kraju. Teraz to się oczywiście bardzo zmieniło, niebezpieczeństwo przesterowania, wyko-rzystywania łatwości kreacji pieniądza papierowego spowodowało, że zatriumfowała teza o niezależności banków centralnych. Ale ona, jak się okazało, niestety się nie sprawdza, ta polityka musi być skoordynowana.

Obecny kryzys – w moim przekonaniu – tym się różni od kryzysu 2008+, jak profesor Stanisław Owsiak po-wiedział, że wtedy przyczyną kryzysu był kryzys sfery finansowej, kryzys finansów, banki zaczęły upadać, wszyscy wiemy jak wówczas było – subprime crisis.

Natomiast teraz po prostu zatrzymano funkcjonowanie całkiem już dobrze funkcjonującej gospodarki, zatrzy-mano przepływ pieniądza, wytwarzanie dóbr i usług.

Okazuje się, że pieniądz realizuje swoją wartość tylko wtedy, kiedy cyrkuluje, a niestety zatrzymano cyrkula-cję pieniądza. Ludzie muszą wytwarzać dobra i usługi, zarabiać na tym co wytwarzają, bo naszym bogactwem jest oczywiście to co wytwarzamy, a nie sam pieniądz.

To, co wytwarzamy, jest naszym bogactwem. Pieniądz jest tylko narzędziem podziału tego, co wytwarzamy, ale musimy wytwarzać i dzielić za pomocą pieniądza to, co zostało wytworzone. I okazuje się, że jak zablokowano możliwość wytwarzania, to ludzie nie zarabiają, nie wydają. W normalnie funkcjonującej gospodarce każdy wydatek staje się czyimś dochodem, jeśli jest dochód, to jest kolejne wydawanie, i tak w tej cyrkulacji realizuje się w ogóle cały proces gospodarowania. I teraz, jeśli zatrzymano ten proces, ludzie nie zarabiają pieniędzy, i czymś trzeba było to skompensować. Można tę sytuację przedstawić na podstawie tradycyjnej metafory pienią-dza jako wody, która przepływa między podmiotami gospodarczymi. Jest tak, jak w ogrodnictwie, gdzie musi być woda na poziomie gruntu, musi być też zasób wody, żeby rośliny rosły. Jeśli jest za dużo wody, wówczas jest źle, jak jest za mało, też jest źle, ale żeby była woda na poziome gruntowym – muszą być dopływy. Kiedy

dopływy zostaną zablokowane, skądś trzeba skom-pensować niedobór. W praktyce wodę wydobywa się z ziemi rurociągami, i tutaj banki centralne spełniły rolę takich rurociągów, które dostarczyły tej „wody” po to, żeby ludzie otrzymali jakieś podstawowe dochody, żeby podmioty gospodarcze nie musiały ogłaszać upadłości, i dzięki tym działaniom gospodarka jakoś mogła prze-trwać najgorszy czas początku pandemii. Ale co dalej?

Niebezpieczeństwo inflacji, na razie, jest nieduże, bo jesteśmy ciągle na dobrej ścieżce, żeby inflacja wróciła do 2,5 proc. ±1, w 2020 r. wyniesie 3 proc. rok do roku.

Natomiast podkreślam, że trzeba obserwować, co się dzieje na bieżąco z miesiąca na miesiąc. W poprzed-nich trzech miesiącach inflacja była ujemna, spadały ceny. Teraz podmioty, które nie zarabiały, starają się skompensować niedobór dochodów podwyżką cen, ale należy zadać pytanie, jak długo będzie trwała taka sytuacja, to też jest wielka niewiadoma. Jak na razie wszelkie prognozy i oceny, którymi dysponujemy, wskazują na to, że będzie lekki skok, może nieco ponad obraną ścieżkę, ale w zasadzie w jej ramach, a później sytuacja się ustabilizuje na niższym poziomie w gra-nicach celu inflacyjnego, czyli 2,5 proc. ±1. Zatem raczej tu niebezpieczeństwa nie powinno być, bo też trudno podwyższać ceny, gdy ludzie nie mają docho-dów. Ale na co bym chciał zwrócić uwagę. Mianowicie wpadłem na taki pomysł, spostrzeżenie, że można tę sytuację przyrównać do funkcjonowania ogrodnictwa czy rolnictwa, bo jak się okazuje, brakuje nam czegoś, co bym nazwał zbiornikami retencyjnymi w finansach.

Natomiast podkreślam, że trzeba obserwować, co się dzieje na bieżąco z miesiąca na miesiąc. W poprzed-nich trzech miesiącach inflacja była ujemna, spadały ceny. Teraz podmioty, które nie zarabiały, starają się skompensować niedobór dochodów podwyżką cen, ale należy zadać pytanie, jak długo będzie trwała taka sytuacja, to też jest wielka niewiadoma. Jak na razie wszelkie prognozy i oceny, którymi dysponujemy, wskazują na to, że będzie lekki skok, może nieco ponad obraną ścieżkę, ale w zasadzie w jej ramach, a później sytuacja się ustabilizuje na niższym poziomie w gra-nicach celu inflacyjnego, czyli 2,5 proc. ±1. Zatem raczej tu niebezpieczeństwa nie powinno być, bo też trudno podwyższać ceny, gdy ludzie nie mają docho-dów. Ale na co bym chciał zwrócić uwagę. Mianowicie wpadłem na taki pomysł, spostrzeżenie, że można tę sytuację przyrównać do funkcjonowania ogrodnictwa czy rolnictwa, bo jak się okazuje, brakuje nam czegoś, co bym nazwał zbiornikami retencyjnymi w finansach.

W dokumencie XXXIII OLIMPIADA WIEDZY EKONOMICZNEJ (Stron 37-44)