O rejestracji oraz inspekcji głazów zabytkowych

daczy

IZja!Wislk

pe'ryglacj.atlnydh

i

stanowli

jedną

z

ooablWrośoi

tetgo

~ątlm

·.

Polski. Niestety,

struktruJry

te

/UJ1ełgają systlemaity!c.z:nea

dlewas-ta!Ciji

·

~

turystów,

pcmiew.arż 1eżą p!l"'Zy

sa-mym

szla!lru,

w

milejscu gdzie

rtmcyści ~li

~zaifu"zymywać się na druższe ~ynklil.

,

·w

ICiellu za!bezpieozendta pmedi

dialszym

niszlcrze-niem ~~go wyjątlrowe1gQ na zilemiiatah

BoiSki

~ja.­

wdska

proponuję objąć

je

ścisłą ochroną.

w

:tym

oe1u trzeba by

tył!lro p!l"'Zte'pOOWiadzilć mewlie~'ką lrorektę

gx1andlc

ściLsłego !re1J€11"Watu tdbejmują­

oogo

W

obolszyn

i

DOIJ.ilnę

W

aksmund7Jką w

ikie-r

-

urrlw

K~ego. Wyda.ije się

1oel0W1e

pOłącze­

nie

te.go

lpl"ZiaSUnJilęiCia ~amie

z

mlkaoom

wejścia

na

niimbyt

atralkcy.j~ną

turyst)ncrlinreo

,grań

.

KoszySlteij, ialby wy.cieczki nlile

prmdhodizilły

prrzez

obszar

występowiamia

Slbruktm

IP<Jiliłgonaanyteh.

J

edi:noCIZI€Śnile UiWIB.:Żattn

:z1a ·oe.Lowte

IU'IIllileszooonie

przy samym. szlialku tturrymylcmym na

!p11"21ełęczy

,

ta:bldicy

wyjaśrrll:aljąoej

ikrótk:o

'c.'hairaktelr

zjaW'is-ka,

spasób

powsta:n!ila

i

warrtość II]jaJukową.

Ta-•

bli,oa taka

2JWll"'Óclil ruwlagę

turystów

na ·to lcie~a­

Wie.

7;ja'WiSko, a

je.d!ru:lic:ześm

bardziej

uświadl()­

mioo)11ch

.powstrzyma

jpl1Zied

niszooenilem go.

LITERATURA

·1. J' a h n A . . - Badania- naukowe w-Tatrach. "Wier· chy" T. XVII. Kraków 1947.

2. J a łl n A. - Gleby strukturalne w poLsklej części

Tatr. ,.Przegl. Geogr." T. XXII. Warszawa 1950.

3 . . Ja h n A. - Milkrorelief peryglacjalny Tatr i Ba· biej Góry. "Biul. .Perygl."

m

6. Lódź 1958. 4. _Ja h n A. -- Zjawiska kriOtturbacyjne współczes­

nej i plejstoceńskiej strefy !,)eryglacjalnej. "Acta Geol. Pol." wl. II, nr 1-2. Warszawa 1951. 5. K l i m a s z e w ski M. - Morfologia zamknięcia

DoLiny Białej Wody w Tatrach. "Ochr. Przyr." R. XIX. Kraków 1950.

SUMMARY.

The site of frost polygons at the Krzyżne

Pass in the . Tailll'la M ts !l:s destcm~beid. Thlose

Sltrudttures

well"e ,d!J,scovered by Al1f'l'ed Jałm., They are &ltuatted

01n the oldest denJUidattion Slm'lface in rtohe T·atra Mits

t

the 1ater be:.inJg a<lCOl"ditng to M. Klim'<l!stzew,skl of TOir~ toriian · age. Frost polygons are most probably of · Pleistocene age. This is an unique phenomenon of this ·k:ind

m

tihe Poitlsh part of the Tartra Mts.

The aUithor tpil"'OppiOSes to rpreserve it.

PE310ME

B CTaTbe OIIHCaHO MeCTOHaXOlK):IeHHe (pHC. l). IIOJIH -roHaJibHbiX IIO'IB Ha nepeBaJie HIIIHlKHe B BhrcoKHX TaTpax. 8TH notiBhr o6HapymHJI H onHcaJI A. HH. OHH Haxo):IHTC.fl Ha caMoit ):lpeBHeit TaTpaHcKoit noBepxHocTH BbipaBHHBaHH.fl (J:~eHy):la~HOHHOit IIOBepXHOCTH), B03pacT

KoTopoił ób!JI onpeJ(eJieJI M. HJIHMarueBcRHM, RaK Top

-ToHcKHił. Bo3ivi:OlKHo, '!TO 3TH IIO'IBhi .IIBJI.fi:EOTC.Il

nJieH:-cTo~eHoBbiM peJIHKTOM.

TaK RaK STO e):IHHCTBeHHOe B CBOeM pO):Ie .fiBJieHHe B IIOJihCKoił 'IaCTH TaTp, aBTop npe):IJiaraeT B3.f1Th ero UOA oxpaHy.

DANUTA CZERNICKA-CHODKOWSKA

Muzeum Ziemi

O REJESTRACJI ORAZ INSPEKCJI

GŁAZÓW

ZABYTKOWYCH

N

A WIELKIE

GŁAZY

dl()

"15

stqp w

pil'Ze>-miar"

:mające, l"IOIZrZ!UOOilie

po

-

"zsepowych

l"ÓW!niiii:ltal" .PalSkń:

rzm.rócill:

sw:ą U'Wia\gę

Sta--

IllffilłatW

Staszilc

~jiąiC

lm!l"'azem,

·że iZle w.aglę­

dlu n_a

",IIliilÓIStWIO

niierzJrndmzlcmoe

.gmn-irow,

polrfi-row,

gnejiSIÓW"

baJj'

nasz

:podidbny

jtSSt

dd

S~cji.

Czytni

.cm ~ę, dJż .~godlnte zbstaje

uw&gi.

pisalNJoo:n

rzJilemiJarodu

nasz~

:kiraju

szu-{k,aJĆ ·~ ~ów

z.

·tYch

pierwtorodnych

;

gór

granlirtlu i

IPQI"If·tru". Sta:szilc

slddruny

·był mmlieirrlać, że

trnony

te

rzm.ajdllljią silę nJa

Wsohl()-.

. dzie

.

·~wńił ~ch

(7)

II'ÓWinieri:

.

ZlWII",aJca

~wa~gę

na

·WtięllktiJe głazy .Sk:aił naljstaJrSzYJcfu

(Urlelislbloclke)

SJ)o:t~alllie·na ~

·zaiehodnw

i

Wschodlnim

Ol1arZ _

(00 _

lilnlny!Cih.

obsmlraioh niŻOW'y.Cih MSki,

'

a

.

·

p;o~ące. izdiiłlnlileim

1ego, z

kr.aj,ów

północ-.

:riyclj.

.

.

.

.

.

-

.

··.

·

~~

Qp:MiCtOWialnie

tgeo1ogii07Jl1le,

poświęoo­

_

ne ·głaz-Oin

-

narzutowym pochodzenia

północnego

na

dbszalrZle

PoJ:SikJi.

,

ogrosi'ł

Józetf

Si.emlilrad!zki (7).

w

pmcy

rej

7ID.ajdluji€IID!y WiZmiJainki

o Wliel-.~

-ghllzalch ·

jedyrue·

·z

obstza:róW

pclM P.oiLsłką.

- · Do -~j ilnwelńilan-yza~cji

d.

ii'aiCj~anailnej ócłhJro:ny ,głai7Jów

IOOII'zutawyoh po

xa:z

pielr'wszy

.

preystąpi10111o

na:

·

Bomor7Ju .

.

Itrleja

tJa:OOm tej

pracy

Z60

-by!ł

H. Conwentz. W

·

:r.

1908

BroW!iJrucjOillail.ny

K!Qmiilert

Oclwany Plrzyrody

w

GdańSku pcdecił

R. Hei"'rliaJnJow'

~drzJelri-ie

inlwtemtrurza

więk­

szych, god:n-ydh oohrori.y

\głazóW

namut1Jowy1Ch

półnloonej I02Jęścri

iPornlolrZJa (2).

·

Urtlwlotr2loin.a

w

Plalństwlowyun Lnstytulcńie

Geo1o-giC2lll:yttn rw1 r.

1926 Klolni!ilsja do S,pnruw

Ochoriori.y

Bnzylrody

podjęła

rejestmcj

ę

i

\Pl"ŻYPOWaiilie

opisów

międcy

dnnytmi 2:abytkairn.i

ró-wtnież

oi

lgłiarzÓW'.

·

Późn:ilej dziilalłalniOiŚĆ

.

ta

~iLarzJła

apax-'

taile

w

TowaJrzystwiJe

oM

u

zeUIIIl

Ziemd.

Do

syste-martytalll.oej

li'lejestra!cji

,głazów

mby1!klowych

w

P·olsoe

przystąpilła iP-alńJSitwlowa

Raidla

Ochro-ny

~yll"'dy wydlają.c

w

11'.

1931 !kwestiJ<maT'iiusz

pOidlplisany pr!Zie'Z

St.

Klr•eutzfaJ

i

Wł.

Sm!fetrla

.

Mate:riiaO:y

ibędąoe

w

pOsiadlaJilliiu

Komitetu

iQcfuD:Ian.y Rmyrod'Y

(llbj,~ły okoŁo

500

igłla!ZÓW

za'-bytlrowyloh

7maijdlu,jący\Ch

-

się

na

1lerełnie

ruisiki

(l).

·

Ptra'c

ś-ciśle pe1l:rolgrafidZilych iP~Ych

gllairorn

mbytikJOIWy!ml dotY'Cihcims

nie·

malmy.

Rublńlkacje :istniejące mają

ichaJtaikter

W!ylkaOOw

.rejestraJcyjn:ylcfu, -

notaJtelk,

xzad:zitej -

qpisów

'U~Iiający1Ch

pozi.a

·

·

::r'oml.tiJi:itrami,

ikszltalłtami

okazów

i

defilnicjami

pe1lrogt1af1czih.ymi także

watr!l.1Jillki

,geidl,~gidZinle

itCih

~ia~

Po

WIOjDie

MUZJeUm Ziemi

.podjęło inspekcję głarmw

uprrt.edn.iJO

za.notowan~h

rw

10elu

spraw-dzenia aktualnego i'Cib

stanu

zacbowania

(4).

Później

prace

te

uległy

przerwile.

Podjęto

je

ponownie

w

1956

.r-. Muzeum

ZiemistaraJo

się plTllelpl'IOW8drzić prac~

rejEStracyjnie 'Wilasnymi

si-łami

Jrwb

1eż przJeZ ~acę

096b

z

zewnątl"Z,

m.

iln.

Muzeum Ziemli:

uzyslmło

infarmatcje

o

gła.mch

i

gł.arzJowiSkacll

z Suwalszczyzny

od

A.

Pa1lli

rw

1954

!l'.

W

łataiCh

1956-59

SZJC~Zególny

IllBJCi.Sk

pdbaixmo

na

rejrestlrację głamw

zalb)T'tko-wydl Maizawsza i PodD.asi.a

dotyobcz:as

pod tym

względem

Z8llliedlbalnY'ch.

W roku

1959

Mu11eum

Ziemi

zaniechało

mm:ierzanej

~ekJCji gła'Z6w

i

.gła.rowisk.

w

wOj.

ols7rt:yńskian cmęki DalWiąza­

mu

z

D.aiS1,1ą instytucją ł.ąozności

przez

zatrud-.ndkmyiOh

na

tym

terendle

,geologów:

W.

Radziwi-nawicza

i

B.

S"ZCZ~ego,

którym

Mruzeum

Ziemi

przesłało

swe,

wymagające

sprawdzenia,

:malbemiały.

Toa fOl'Ullla

wapólpracy

między

pracu-jącymi

:geologami

w odlasobn.ieniu

i

Muzeum

Ziemi

zasługuJe

zdaniem nascym na·

da!Jszą

kon

tytlliUację.

Sporządzając

QPis

głaazu zasługującego

na

oohloonę, ZWII'Óciiliśmy uwagę

przede

wszystkim

na:

ł"<Jllmiaey

(obwód,

wysalrość, c:łługość,

8lle'OO-kaść), połażende dbuŻI3Zej

osi

względem

stron

świalta.

Nadto pabierano

IPI'Óbki

Sk.alły,

I«óre

mQgą sbużyć

pr

-

zy

Jlll'2i.Yl~aniu S'lJC:'ZJegÓłów

o.piSów

pebrqgrafilczm.ycll

oraz

w

wysz'likli.waniu

•aka7JÓW'

Skał

:przewodlnich,

fo1Jograf0Wialll0,

spo-rządlzalrro

profilie

oraz

1planilki

sytuacyjne. Za

akaey

zasługujące

na

ochr<mę

ze

~lędiu

na

wiellk1cBć uwarżamy

w

póbnoonej

l

środkowej

Po'lsce

.głazy

o obwod21ie 8

m :.

większe.

Niekdedy

jednak

i

mały

g11az

może

rprzedsta-_wdać wielką war-tość

jak.o

okaz

petrograficzny

bądź 1le!ż

-

jallro

marjący S'lJC~

ceclly

I2JSIW-nętrzne

(ll'YSY. [

'WY!głady

lodiOWOOW!e) lub jako

przedmiot

dalwinego kttltu

(głazy

7Je

,,stopkami").

Mu7JStlm

Ziemi

zaiCZęlo .gromadzić

·

mtormacj-e

·nie

ty11nro o zaobytikaJch

istniejących,

ale

rów-nież

7Jbierano

możliwie na.jdok:ładni.ejsze

wia-c:łomloL9ci

()

zabytikacll

uległyiCh

IZD.iszczeniu

oo-:

kalizacja,

rochaj

li

oha;raktler

zabytllru

~CJMZ

oko-lia.:lliOŚC.i to~Y'&ące

miszc7Jeniu).

Z

il'181m.ienia

·

Mlli7Je1lm Ziemi

w

Obrębie

Mazow-sza

i

~as~

IZ8ll'lejestrowano

46

•głarzów

i

4

gla-2'IOWI!lsika

jako

zabytiki

nie'zmane

dtotychazas,

z czego w Wdj.

WlaJI.'S2laiWSk:Wm

36

głazów

oraz

4

gła.z.~CJWiaka,

w

woj.

łódzkim

2,

w

woj ..

bta;lo-stlookim

6, lube:lskim

l.

NajOkazalsze

są głazy

w

~ach:

Wólka Kamienna,

pow.

Siedlce

(obw

.

17m, wys. 1,7 m),

Zar:IliOWIO

pow

.

Prmsnysz

"Duży Kamień"

(obw.

14,1

m, wys.

2,7 m),

TŁuściec

pow.

Radzyń

Pod'laski

(01bw.

12,3

m,

wys. 0,9),

Osmola

paw.

Sdem!atycze

(dbw. 14 m, wys. 1,85 m), Rarnany-Sebory

pow.

Przasnysz (obw. 12,4 m, wys. 1,5 m).

Około

20

głmlhw uł~

zniszJc:zJeniu.

Były

to

~przeważnie

głraa;y

o

obw.

około

8

m,

a

4

~ód

miszezo-onym

miaJły

obwód 18-25

m

(SzaWiły

paw.

Ło­

sice,

Piotrowilce

paw.

Węgrów,

Górlka Kldcka

paw.

Łuków, SzydłóWlek

pow.

Mlawa).

Poza

lliO-WIO

od!k.rytymi

Lustrowano

głazy

zarejesbrowa-ne pQpl'U!dnio

w

Muzeum Ziemi

lilia

podstawie

puibhikacj•i,

m.

in.

największy

spa9n'xl 1lm81nych

illa Ma7JOWISiZIU

~

piaSkowca

w

Zawadacll

pod

· Ms7Jcrz.otoowem (obw.

36

m),

być

ma1Je jest to

roch1a.j

iMy 1odlawoowej.

Sipt6ród

istniejącycll

na

terema woj.

'Wiail'S'llaiWiego

S'bcswlkowo

najcen-niejsze

jest

glaozowllsko

w

Zebró'Wic:le

paw.

Mińsk

Ma.rowiecki

~.

dkJabo

2280

mi

i

liczbie

gla-;z.ów

dko.lo 37 obwocliu 3-4 ·m).

Głaz w Bis.zt11nku (na;większ11 z dotqd znan11ch w woj.

olsztyńskim) pow. biskupieckt..

Stcme in Bisztvnek (the biggest

ot

up

to

date k.notlm

in Olsztyn voivodship, Biskupiec count11)

Fot. W. Radziwinowłcz

Do

lus:tracjli

i

rejesbralcji

f!)arzi:Jw

i

głoa7Jow1Bk

na Pomorzu

ZSichodlnim

pr-zys~ionJo

w

łecie

1958

i

1959

nawiąa;udąc

do rejes1iracJi Mlu7Jeum

Ziemi wytkana.nY'c'h pqpiTZJednio

(1.

Kalrdymowi-cwwa,

K.

KawaleWISld

i

m.

3, 4). W

woj.

szkille-oeliońskdm

qp.isaoo

20

głazów

i

2

głarzlawiska.

Na.j-w.Lększe ;głaey znajdują .się

w

miejSCIOWI<iŚciach:

Kreymów paw. Cbojna

"Bliźniaki"

(dwa

głazy:

jeden

obw.

25

m,

wys. 4,35

m oraz

drugi:

dbw.

10,45

m,

wys. 1,2

m), Paczetmin pow. St&Jr;gard

Szozec:iński

(obw.

13,05,

m,

wys.

0,95),

Pomi

e-Głaz

o

obwodzie 17

m

w Wólce Kamienne;, paw.

Siedlce. Widok od SW (.łciana

o

kiet"unku WN-S). Stcme in Wólka. Kamienna, 17 m in circle (Siedlce

county). View from SW (wall

of

N-S directtoo.).

Fot. H. Majchert

tów

pow.

!Pymy~oe

(IObw. 12,8

m, wys. 0,55 m).

Ośmilu gŁalzów'

mlimo

'llSillnycll

1Pds.'z.luik:ilw1 nie

udam

się odlnaileźć. Na~~e

:gbaiwwislro

za-n01Jawlaln:o

w

Raścd!nie K!ra~jeńslcimi

o pow.

dkoło MOO~.

rOdtwtiedrono

również'

clektóre zabytlrowle

gła-

.

zy

Wl

WIOj.

kOSizaJl.iń:skim, ibydlgośkim

omm pra:wiite

w~e

g!baizy "ollbrrZymy" (iponaJd

15m

Olbwo-du)

w

woj

.

.

gdańskim.

Nadeży nadJmi.erlli.ć, ·że wśród głazów W'l'łJiam­

nianych

wyŻ!ąj jp!l'OOWiatŻają

gnalility

wys~uj•ąoe

obdk gnejsów

i

łltqlków

:k:rystaHC7Jnytoh.

LITERATURA

~~. D u d z

h.

k J. -

O

koniecmości szerszego zainte

-. resowania społeczeństwa ochraną głazów

narzu-towych. "Zab. Pl"zyr. Nd.eoż." 1951, z. l (4), s. 97-99.

2.

H e r m a n R. - Die erratische Blocke im Regie-rungsbezirk Danzig. "Bel.triige zur

Nalturdenkmal-pflege" t. II. Berliln 1911.

3. I n f o r m a c j e przedwstępne o zabytkach. "Zab. . Przyr. Nieoż." 1951, z. l (4), s. 56-57.

4. I n s p e k c j a zabytków przyrody nieożywionej

ha Sląsku, Pomorzu i Górach Swiętokrzyskich.

"Za b. Przyr •. Nieoż." 1951, z. l (4), s. 53-55.

5. K r a

w

i e c F. - Flora epilityczna głazów.

narzu-towych zachodciej Polski. Poznań 1938 r. Prace

Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.

6. P u s c h G. G. - Geognostische Beschreibung von

iProllen,

t.

IT, s. 1579-589. Stuttgaxd und Tiibingen

1836.

7. S i e m d. rad z ki J. ~ Nasze głazy narzutowe.

"Pamiętnik Fizjograficzny" t. II. Warszawa 1882.

SUMMARY

In XIX-th oenibury

st.

Stasz:ic, B. Piwich and J. Sde

-miradzki Wlelt'e intetrested in erratic blocks. The

filrst desoriptiOIIllS af eNatic blooks Wea'e maide

·

aLt

the begining of XX-th century.

A vJJsible ci'I'C'le and hight of an el'!I'abic bloetk. shouLd be 1lhe features detea:nrilnialtilng approximaltely

its

si<ze.

Results of registration works executed by Muzeum

Ziemli (MIU'saum of Erurth) are given here !in gen&ał

outl!ine. Partitmiar sbress of 1ihese 'WU'rtks was made

tlo the Mazowsze alnd Pod1aisie r~. The grtiatest

el"r!lltic block rknawtll iln that a.rea is sJ.tuated iln Wólik:a

Kamienna (Siredlk:<e counrt;y). Lt is 17 m iln circle and 1,8 m hlilgh. Lee tr~ed sanldstone block · iln Za-wady ll.lear

Ms7Jcmnów

of 36 m !i.:n oiTicle is

a.lJso

woollhy of note. The grerutest eiU"atic blorck .rin Szczecin voi-vodshiJp is sitru:ated iln Krzymów (Chojno COOII.lity). Its

drrole ds 25 m.

PE310ME

B pa6oTe yrroMHHaeTC.fl o 3aHHTepecoBaHHOCTH

B XIX BeKe C. CTaw~a.

B.

Ilywa,

10.

CeMHpa,l{3KO

-ro BaJiyHaMH H o6pa~aeTc.fl BHHMaHHe Ha nx rrepBhre

ormcaHH.fl B Ha'laJie XX BeKa.

,[(JI.fl o6w;ero. rrpe,l{CTaBJieHH.fl O Ilplł6JIHlReHHO:ll: BeJIH-'IHHe BaJiyHa, B BH,l{e rrapaMeTpOB IlplłH.fiTO YJIOTpe-6JI.fiTb Blł,l{HMYIO OKpylRHOCTb H BbiCOTy.

B o6w;Hx 'lepTax npHBe,l{eHbi pe3yJihTaTbi

pemcTpa-QHOHHbiX pa60T My3e.fl 3eMJIH, B npo~ecce KOTOpbiX

OCHOBHOe BHHMaHHe y,l{eJI.fiJIOCb TepplłTOplłH Ma30BHH

H Ilo,l{JI.fiC.fl. CaMhlH KpynHhiH Ha aToM y'laCTKe cKaH-,l{hiHaBcKH:ll: sppaTH'leCRH:ll: BaJiyH, HaXO,l{.fllll;H:liC.fl B ByJibKe HaMeHHO:ll:, pa:ll:. Ce,l{Jih~e. HMeeT B

oKpym-HOCTH 17 .M, BbiC. 1,8 M. 06pam;eHO TaRme BHHMaHHe

Ha caMhl:ll: BeJIHKOJieTIHbiH nec"tJ:aHHROBblH BaJiyH B 3a-Ba,l{ax no,!{ Mw;oHoBOM, npe,l{cTaBJI.fiiOID;Hił, 6hlTh . Mo-meT, Bił,!{ Jie,l{HHKOBO:ll: TIJIHTbi, C ORpy)KHOCTbiO B 36 M. B HmHMOBe, paH:. Xo:ll:Ho, w;eQHHCRoił o6nacTH caMhl:ll: KpYJIHbi:ll: BaJiyH HMeeT B OKpylRHOCTH 25 M.

HANNA MAJCHERT-WóJCIK

Muzeum Ziemi

W SPRAWIE OCHRONY SKARPY

WIŚLANEJ

NA BIELANACH

W WARSZAWIE

WYSOKI BRZEG

WISŁY

-

ska1ripa

'W1iślana

daje

się prześledzić

w

obrębie lewobrzeżnej

W'BJI'SZaJWy

na

caa:ej swej

dlłupdi:.

W

r001111r!Um

'W\SikurtJeik mlbudowy miejSkiej

jp]erw101lny

kształt

·

sk.anpy

rwległ

J7JIIlli.raJnJi,

ra

w

f011mie

naturailnej

zachOWialł się jed~J!lie

f:ragmen

ta~r~

na

pe-ryredaah

mialsta1 ..

·Dwlama

stanowtiSkami,

grdzOO

:lp1awęd:ź

·

wysokiego taJrasu

wiśla~ zadhowała się

lbez

,wi$szY'ch

zmian,

są

Brelany

nra IOdlcilnklu

między lka3ciołletm Kamedlułów raJ Młoainami

ICXOOiZ

w

Slruiżeww

w

pobLiżu

Dwarca

Pdhldlni1>-We\ga.

L

W

dbrębie połudin!iJOWiej

i

oentlrałnej C'ZJęŚci

W

ai'Sza!WY

"WYOOkat iklra!W'ędrź

ta!l'asu

a:lml:mUilaJcyj-~

jest

znraJdZnlie

IOdldallona IOd

dbecmego

kory•

~ta

rzeki,

ra:

jooynli.e

na

pół!nJoc

rod

pamku na

Bie-lanach

WisŁa

podlailnla

~

br.oog, staJe

zmie-II).iając

·jego

kanfilguraaję.

· Skampa

!Wiiślam

jest

jedlnym

z

ciekaW\Sz:ych

ob:iJeiktów

.

gealagircznydh

na

te.renile

W

air'SZalwy

:

f

Wl 'ZW'irązllru z

tym

d!QCrJJelkalła sirę

liCIZilllych

opra-cowań, ipOdlkrreślają!oY~Ch,

·

re

jrest

to

ikllasycz.ny

prdfil

~CtLWaJrflorzędu !Illal

,

tJarenile

Mazowsza~,

262

StlrrartY'gt'iafial 1CIZ1Wiall'tolrZlędiu

w

obrębie W

ax-SmlW'J,

jak na

to

ZW'il"óciiJ!i

urwagę

Z. Sujioowski

i

S. Z.

Różycki

(6), WISkutek

IIlierówm.ej

po-wierz

·

chn:i

padiłoża IPodlcrzlWiall'~

i

e.ro-.

zj

1

i

wód!

.

Pra'WiiSły

,

jest

silrom\pl±k.OWra!Ila.

Najjp€ł­

nilejsży

profil,

dlostępny

do

ibaJdlań

bez

sztucz-nych

p~rrekopów, odlsłraJnliaJ silę

w.

wysokim

brze-gu

Wisły

na BielanJaidh.,

gdrzie

rwidJacme

są

osa-dy

jplilooenu,

plejstooonJU

i

hrolooonu.

Rliooon,

k:tóteglo

wychodnrlie

'W1idoo7mie

są

. w

wielu

:nrlejsoacll

na

tOmraJWdanym

odiClilnku

brtzegu Wdsły,

mazyna

się se:rią :ilłlów pormań­

skioh

p.rzechodzącydh

ilru

górne

zwłras7Jcm

w

nie-Wiiellkiiah

iWylpliJętlr1JEIDJiraich

w

sertę i!lasto-.pi~­

'C2Jys1lą

z

sileC!7Jką l'IOIŚlinmią. Zaglębienia międcy

·

tymi

garbami

wypei1Iniają

:p:ialskd.

:rżercz::ne

uZilJane

\Pil"Zez L.

Sawiokńego

(5)

za

~j

·

ailine.

·

Nad

S€lriJa!rnlii

!P1iooe:rru,

ra

miejscamii nad

·

pilasklami

~aJCjału

majdiuje

się

!Selria rpilasków

mirersza-nyoh

preglraJctjala:lJO-ipl.edstJaceńskicll,

a

p<mad tym

.

glina

zwałOWial

o

balrwie smoobr

.

tmaJtnrejj

zalitCIZo-na

PI'17JeZ

L.

Sawi!dkie!g<l

(5)

do

dlrugiego