Decyzja o wyjeździe z Polski - Mira Krum-Ledowski - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

MIRA KRUM-LEDOWSKI

ur. 1937; Tłumacz

Miejsce i czas wydarzeń Wrocław, PRL

Słowa kluczowe Wrocław, PRL, antysemityzm, wyjazd z Polski

Decyzja o wyjeździe z Polski

Kiedyś w bibliotece Ossolineum podszedł kolega i zaproponował spotkanie, a ja bezczelnie powiedziałam: „Nie, dziękuję. Nie reflektuję”. I on zaczął wtedy wrzeszczeć: „Ty parszywa Żydówo! Co ty sobie myślisz, że ja będę na ciebie czas tracił?”. I tak podniósł głos i wszyscy się odwrócili. W bibliotece zawsze była cisza.

Pamiętam, że to było wieczorem, lampy na stołach. I nikt mu nie powiedział słowa.

Nie „zamknij się” już w ostateczności, nie „jak ty mówisz? Co ty robisz?”. Nic! Byłam cała w ogniu i chlipałam, łzy mi ciekły jak strumyk. Podeszłam, oddałam książkę, nad którą pracowałam, i pojechałam autobusem do domu zapłakana. Przyszłam do domu i powiedziałam: „Mamusiu, jedziemy”. A moja mama powiedziała: „Może ty, bo ja nie”.

Brat napisał jej, że jak się ma czterdzieści lat, to się nie zaczyna życia na nowo. Bał się widocznie, że spadniemy mu ciężarem. Ale przecież nie dopuściła do tego, żebym ja jechała sama. Tak znalazłam się 2 maja 1957 w Izraelu.

Data i miejsce nagrania 2008-02-08, Lublin

Rozmawiał/a Wioletta Wejman

Redakcja Piotr Krotofil