P I S M O S P O Ł E C Z N E , G O S P O D A R C Z E , O Ś W I A T O W E I P O L I T Y C Z N E D L A W S Z Y S T K I C H S T A N Ó W
N r 1 4 7 I I PONMLKJIHGFEDCBA wtorek dnia 20 grudnia 1938 j | R o k 2 0
W y n i k i w y b o r ó w
d o f t a d y M i e j s k i e j w W ą b r z e ź n i e
K o w a l e w i e i G o l u b i u
W ą b r z e ź n o GFEDCBA
L I S T A N R 1 . S t r o n n i c t w a P r a c y
W y b r a n i z o s t a l i :
w O k r ę g u I I . H e r t z i g F r a n c i s z e k w O k r ę g u I I I O l s z e w s k i J ó z e f . w O k r ę g u I V C h o j e c k i B r o n i s ł a w , L e w a n d o w s k i J ó z e f .
L I S T A N R 2 - S t r o n n i c t w a N a r o d o w e g o
W y b r a n i z o s t a l i :
w O k r ę g u I C z a r n o t a - B o j a r s k i Z b - W c n d a E d m u n d , P i o t r o w s k i A l o j z y .
w O k r ę g u I I . D r J a n P i o t r o w s k i , M a l i n o w s k i A n d r z e j .
w O k r ę g u I I I G a j e w s k i W ł a d y s ł a w .
w O k r ę g u I V . L e d w o c h o w s k i K o n r a d . L I S T A N R 3 . R z e m ie ś l n i c z a .
n i e u z y s k a ł a ż a d n e g o m a n d a t u w w s z y s t k i c h O k r ę g a c h .
L I S T A N R 4 . Z j e d n o c z e n i a G o s p o d a r
L I S T A N R 2 . R o l n i c z a W y b r a n i z o s t a l i :
c z e g o .
W y b r a n i z o s t a l i :
w O k r ę g u n r I S k r z y p c z a k T o m a s z , N a ł ę c z J a n .
w O k r ę g u I I . R e c J ó z e f . w O k r ę g u I I I W o l n i k J u l i u s z . w O k r ę g u I V . S i k o r s k i W ł a d y s ł a w . Ś c i s ł e w y n i k i l i c z b o w e u s t a l o n e z o s t a n ą d z i s i a j p o p o ł u d n i u p r z e z G ł ó w n ą K o m i s j ę W y b o r c z ą .
K o w a l e w o
L I S T A N R 1 . C h r z e ś c i j a ń s k a O g ó l n o - P o l s k a .
W y b r a n i z o s t a l i :
W O k r ę g u n r I .
S t a n k ie w ic z o t r z y m a ! g ł o s ó w 3 7 2 , K e n t z e r o t r z y m a ł g ł o s ó w 2 4 9 , P a c z k o w s k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 2 0 4 , S z a ła c h o t r z y m a ł g ł o s ó w 1 9 4 .
W O k r ę g u n r I I .
Z i ó ł k o w s k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 2 5 2 , Z a l e w s k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 2 3 8 , S k i b ic k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 1 5 6 , S y p e k o t r z y m a ł g ł o s ó w 1 5 5 .
L I S T A N R 2 . K o m p r o m i s o w a B u d - n i e w s k i e g o -
W y b r a n i z o s t a l i : W O k r ę g u n r I .
B u d z i k o w s k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 2 5 8 , C z a r n i e c k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 1 8 0 .
W O k r ę g u n r I I . S p o r s o t r z y m a ł g ł o s ó w 1 S O
L I S T A N R 3 . K o m p r o m i s o w a K r z y w - d z i ń s k i e g o .
W y b r a n i z o s t a l i : R z y m k o w s k i o t r z y m a ł g ł o s ó w 1 3 9 .
G o l u b
L I S T A N R 1 . C h r z e ś c i j a ń s k i e Z j e d n o c z e n i e N a r o d o w o - G o s p o d a r c z e .
W y b r a n i z o s t a l i :
w O k r ę g u n r I . S t r z e le w i c z P a u l in . w O k r ę g u n r I I . W o l f f B r u n o n . L I S T A N R 2 - S t r o n n i c t w o N a r o d o w e .
W y b r a n i z o s t a l i :
w O k r ę g u n r I - N o w i c k i R o m a n , J ę d - k i e w i c z F r a n c i s z e k , K ę p iń s k i F r a n c is z e k .
w O k r ę g u n r I I . T r z y ń s k i J a n , L e w a n d o w s k i S t a n i s ł a w .
L I S T A N R 3 . S t r o n n i c t w o P r a c y . W y b r a n i z o s t a l i :
w O k r ę g u n r I . N o w a k o w s k i W ł a d y s ł a w , B i n k o w s k i J a n .
w O k r ę g u n r I I . B i l i ń s k i J a n , G r a j - k o w s k i L e o n , B r o n c z e k F r a n c i s z e k .
Ś c i s ł e w y n i k i l i c z b o w e u s t a l o n e z o s t a n ą d z i ś p o p o ł u d n i u p r z e z G ł ó w n ą K o r n i- s j ę W y b o r c z ą .
Z i m n y p r y s z n i c n a w y b u j a ł e
r o s z c z e n i e w ł o s k i e LONDYN. Premier Chamberlain, wywołać bardzo zapytany wczoraj w Izbie Gmin, j ‘
czy wobec faktu, że Wielka Brytania ogóle dopuścić możliwości tego rodza- jest sygnatariuszem konwencji z roku ' ‘ 1 - 1 ’ -----1---
1925, dotyczącej położenia obywateli brytyjskich w Tunisie, oraz wobec po
stanowień włosko - brytyjskiego poro
zumienia, zabezpieczającego spokój na Morzu Śrudziemnym, rząd brytyjski uczyni odpowiednie przedstawienia rządowi włoskiemu, że w wypadku ja
kiejkolwiek agresji przeciwko Tuniso
wi Wielka Brytania nie pozostałaby obojętna.
PremierChamberlain odpowiedział:
„Zdaniem rządu Jego Król. Mości, zo bowiązanie poszanowania status quo na Morzu Śrudziemnym, zawarte w porozumieniu włosko - brytyjskim, nic wątpliwie dotyczy Tunisu. Wielka ak
cja, sprzeczna z postanowieniami tego porozumienia, musiałaby oczywiście
poważne obiekcje rządu brytyjskiego, który nie może w ju ataku, jaki sugeruje interpelacja44.
3 z u l c o w a z d z i e ć m i
z w o l n i o n a p r z e z w ł a d z e g d a ń s k i e
W sprawie wywiezienia przez poli
cję gdański^ Polki, wdowy Szulcowej wraz z 10-gicm dzieci z Elganowa oraz aresztowania zwolnionych już nauczy
ciela Kurka i ochroniarki Łaskawców- ny Komisariat Generalny R. P., a rów nocześnie i posłowie polscy p. Budzyń
ski i Lenzion interweniowali jak wia
domo bardzo energicznie. M. in.obaj posłowie, prezes Gminy Polskiej Zwią zku Polaków w Gdańsku Budzyński i wiceprezes Lenzion interweniowali kil kakrotnie osobiście u policji.
Interwencja czynników polskich zwolnieniem wychowawców załatwio
na została tylko połowicznie. Do dnia dzisiejszego nic nie wiadomo o losie ro
dziny Szulców. Przypominamy, że dziś mija już 6 dzień od chwili wywiezienia Szulcowej i 10-ga dzieci.
W s o b o t ę w g o d z i n a c h p r z e d p o ł u d n io w y c h p o l i c j a g d a ń s k a z w o l n i ł a a r e s z t o w a n ą 1 2 ln u . w d o w ę S z u ł c o w ą z E ł g a n o w a w r a z z d z i e ć m i.
U l o t k i c z e s k i e i n i e m i e c k i e
n a Z a o l z i u CIESZYN. Ostatnio wzmogło się
rozrzucanie, zwłaszcza w porze nocnej nielegalnych ulotek w języku czeskim i niemieckim, jak również polskim przez nieznanych sprawców, przeważ
nie rzucających ulotki z przejeżdżają
cych samochodów, motocykli, pocią
gów.
Ulotki rozrzucono w Karwinie, Orlo yej, Rychwałdzie, Michalkowicach o- raz na drodze Cierlicko - Dolne - Su
cha Góra. Sama ludność zdecydowanie niszczy rozrzucane ulotki, tak, że ak
cja ta osiąga wręcz odwrotny skutek.
* * *
N i e m c y z S u d e t ó w
m u s z ą s t u d i o w a ć w P r a d z e BERLIN. Jak donoszą z Pragi, wyż
sze uczelnie niemieckie w Pradze i Brnie nie zostaną zlikwidowane. Dla prowadzenia wykładów na tych uczel- nach potrzebna jest pewna minimalna liczba słuchaczy, to też studentom nie
mieckim z terenu sudeckiego, który
przyłączony został do Niemiec, jak i studentom niemieckim w Czechosłowa
cji nie wolno będzie zapisywać się do wyższych uczelni Rzeszy.
Jak wiadomo, niemiecki uniwersy
tet w Pradze jest najstarszą niemiecką wyższą uczelnią.
W s p ó ł p r a c a n i e m i e c k o j a p o ń s k a
LONDYN. Z Tokio donoszą o powc bryki niemieckie, głównie wspomnia- łaniu do życia spółki mandżursko-ja- ne już poprzednio zakłady Leuna od- pońskiej z siedzibą w Mukdenie i ka- stąpiły nowo utworzonemu towarzyst- pitałem zakładowym — 2.800.000 jen. wu przemysłowemu.
n
pitałem zakładowym —
Spółka, ta pod kierownictwem gru
py inżynierów niemieckich z zakładów Lenna pod Hallą przystępuje do budo
wy fabryk materiałów wybuchowych w Mandżurii oraz syntetycznych mate riałów pędnych, których licencj
3Q
5 0 0 s a m o l o t ó w
i " ' a - a n i j e d n e j b o m b y
O d p o w i e d ź R o s j i
n a o d m o w n e s t a n o w i s k o J a p o n i i
WASZYNGTON. W kolach zbliżo- powiedź na odmowę Japonii ograni- nych do marynarki wojennej Stanów czenia tonażu
Zjednoczonych uważają za pewne, iż ton.
w roku przyszłym rozpoczęta zostanie budowa pancernika o wyporności 45 tysięcy ton, a jednocześnie wzmocnio- j
noczonych na Antylach. Nowy pancer-
LIZBONA. Donoszą tu z Saragossy że lotnictwo generała Franco dokona
ło demonstracji lotniczej w rozmiarach dotychczas niepraktykowanych.
Około 500 samolotów dokonało przelotu nad terenami zajętymi przez rząd barceloński. Podczas lotu nie zrzu pancernika do 35 tys. iconoani jednej bomby.
tysięcy ton, a jednocześnie wzmocnio- Wyniki WybOFÓW zamiejscowych
ne zostaną bazy marskie btanow Z.jed J J J
noczonych na Antylach. Nowy pancer-■ W s k u t e k s k o m p l i k o w a n e g o s y s t e m u i z r e s z t y c a ł e j P o l s k i d o z a m k n i ę c ia d r u k u
nik uzbrojony będzie w działa 18-calo- o b l i c z e n i o w e g o , r e z u l t a t ó w w y b o r ó w p o z a d z i s ie j s z e g o n u m e r u
we a budowa jego uważana jest za od- p o w i a t e m w ą b r z e s k i m l a k z P o m o r z a j a k m o g li ś m y o s i ę g n ą ć .
,G ło s u P o m o r z a ” n i e
Str. 2 GŁOS POMORZA1 Nr 144
Wiadomości ciekawe z bliska i daleka J
Tejemniczy sprzedawca kilimów zjawił się na Pomorzu. Woj. Urząd
Śledczy ostrzega przed oszustem
Zapowiedź otwartej walki
z Kościołem"w NiemczechUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
W o s ta tn im c z a sie z ja w ił się n a te re n ie W o je w ó d z tw a P o m o rs k ieg o n ie z w y k le z rę c z n y o s z u s t, k tó ry o d w ie d z a in s ty tu c je b a n k o w e , o ra z p o w a ż n ie js z e firm y k u p ie c
k ie i z rę c z n y m tric k ie m p ró b u je o s z u s tw n a w y s o k ie j s k a le .
T ric k w y ra fin o w a n e g o o s z u s ta -z lo d z ie - ja p o le g a n a ty m , ż e p rz e d k ła d a ją c k a s je ro w i b a n k n o t 5 0 0 -z ło to w y , p ro s i o z a m ia n ę n a d ro b n e n . p . 5 0 lu b 2 0 z ło tó w k i. P o o trz y m a n iu d ro b n Y ch p ro s i o z a m ia n ę n a je s z c z e d ro b n ie js z e p ie n ią d z e ; p o d c z a s d a l
sz e j z a m ia n y i w y p ła ty , w y k o rz y s tu je o - s z u s t m o m e n t n ie u w ag i k a s je ra , ś c iąg a w ja k iś z rę c z n y s p o s ó b p e w n ą k w o tę , k tó rą k a s je r p rz y p u s z c z a ją c o m y łk ę z e s w ej s tro n y — w y p ła c a p o ra z d ru g i.
W te n s p o s ó b u d a ło się o s z u s to w i n a b ra ć s ta ry c h , ru ty n o w a n y c h k a s je ró w w o d d z ia le p e w n e g o b a n k u w B y d g o s z c z y n a s u m ą 8 5 0 z ł o ra z n a je d n y m d w o rc u k o le jo w y m n a s u m ę 9 0 0 z ł. K ilk a p ró b teg o ro d z a ju w z n a n y c h n a te re n ie m ia s ta T o ru n ia firm a c h — n ie u d a ło się .
P o n ie w a ż n ie u le g a ż a d n e j w ą tp liw o ś c i.
W Niemczech brak jaj
Z A k w iz g ra n u d o n o szą o w z ra s ta ją c y c h tru d n o śc iac h n a n ie m ie ck im ry n k u n a b iało w y m , k tó re o d b ija ją się sz c ze g ó ln ie n a stan ie a p ro w iz a c ji w z a c h o d n ic h o k rę g a c h R z e sz y . W o s ta t
n ic h 1 4 d n ia c h n ie m o ż n a b y ło w A k w iz g ra n ie d o sta ć ja j. 1 łu szc z ę i m a sło sp rz e d a w an o w z n ik o m y ch ilo śc ia c h , le n s ta n rz e cz y w y w o łu je w śró d lu d n o śc i d u ż e ro z g o ry c z e n ie , ty m w ięc e j ż e n a o sta tn im k o n g re sie p a rty jn y m w N o ry m b e rd z e z a p o w ia d a n o z łag o d z en ie sz ere g u o g ra n ic z eń w d z ied z in ie sp o ż y c ia tłu sz c z ó w i n a b iału .
Realizacja postulatów rolniczych
J a k n a s in fo rm u ją , z g ło sz o n y d o M in iste rstw o R o ln ic tw a i R e fo rm R o l
n y c h , p o stu la t sfe r ro ln icz y c h w s p ra w ie z a p ro w a d z en ia w y m ia n y d la ro l
n ik ó w z b o ż a n a m ą k ę i m ą k i n a c h lcb
— z o sta n ie p ra w d o p o d o b n ie p rz e z M i
n iste rstw o S k a rb u u w z g lę d n io n y . R e a liz a c ja te g o ż m ia ła b y m ie jsc e je d y n ie n a te re n ie n ie k tó ry c h w o je
w ó d z tw , z w ła sz c z a z a ś ta m , g d z ie m ły n y p o ło ż o n e są d a le k o o d o śro d k ó w w ie jsk ic h .
świata
L W Ó W . W m ie jsc o w o śc i B risłu sz o - w e j w’p a d ł d o d o łu z n ie g a szo n y m w a p n e m o śm io le tn i S ta n isła w P o d k o w k a . O d d o z n a n y c h c ię ż k ic h p o p a rz e ń w stra sz n y c h m ę cz a rn iac h z m a rł.
K O W N O . W e d łu g n ie o fic jaln y c h o - b licz e ń w n ie d z ieln y c h w y b o ra c h d o se jm ik u k ła jp e d z k ie g o N ie m cy u z y s k a li 8 7 ,1 p ro c e n t, L itw in i z a ś 1 2 ,3 p ro c , g ło só w . W se jm ik u N ie m cy m a ją o trz y m a ć 2 5 m a n d a tó w , L itw in i 4 .
P A R Y Ż . ..N e w Y o rk H e rald * 4 d o n o si ż e n o w y p re te n d en t d o tro n u ro sy jsk ie g o w ie lk i k siąż ę W ło d z im ie rz , w y je ż d ż a w p o n ie d zia łe k d o B e rlin a i m a b y ć p rz y ję ty p rz e z k a n c le rz a H itle ra.
P A R Y Ż . W k o ła c h p o lity c z n y c h P a ry ż a o g ro m n e z a in te reso w a n ie w y w a r
ła w ia d o m o ść z B u rg o s o u sta w ie , o g ło sz o n ej p rz e z rz ą d g e n e ra ła F ra n c o , z w rac a jąc e j w rz y s tk ie p ra w a o b y w a
te lsk ie i m a ją tk o w e b . K ró lo w i h isz p a ń sk ie m u A lfo n so w i 1 3 -m u , p rz e b y -j w a jąc e m u o b e c n ie w R z y m ie .
ż e o s z u s t te n p o ja w i się w in n y c h ś ro d o w is k a c h m ie jsk ic h i s w y c h o s z u k ań c z y c h m a n ip u la c ji p ró b o w a ć b ę d z ie w p o w a ż n ie js z y c h in s ty tu c ja c h fin a n s o w y c h w zg l.
firm a c h , W o je w ó d z k i U rz ą d Ś led c z y p rz e s trz e g a p rz e d n im i p ro si o p o m o c w u - ja w n ie n iu n iż e j o p is a n e g o o s o b n ik a .
O p is o s o b n ik a : w z ro s tu 1 6 8 — 1 7 0 c m . la t o k o ło 5 0 , tu s z y ś re d n ie j, w ą sy c z a rn e , n ie ró w n o n o s z o n e p o w ie js k u , tw a rz p o c ią g ła c e ra o liw k ., u b ra n y w p a lto d łu g ie b rą z o w e z c z a rn y m k o łn ie rze m fu trz a n y m , k a p e lu s z s z a ry , w y g lą d C y g a n a lu b R u m u n a , m ó w i s łab o p o p o ls k u z a k c e n te m c y g a ń s k im , h a n d lu je rz e k o m o k ilim a m i-
Śmierć motocyklistki
na szosie
G R U D Z IĄ D Z . O n e g d a j w n o c y sz o fe r Jó z e f W o d e c k i z G ru d z ią d z a ja d ąc sa m o c h o d e m z G ru d z ią d z a d o R o g o ź n a n a sz o sie o k o ło 2 0 k m o d m ie j sc o w o ści K łó d k a z n a laz ł p o m ię d zy d rz e w a m i ro z b ity m o to c y k l, a o b o k c z ło
w iek a n ic d a jąc e g o z n a k u ż y c ia . S z o fe r n a ty c h m ia s t p o w ia d o m ił o o d k ry c iu p o licję , k tó ra u d a ła się n a ty ch m iast n a m iejsc e w y p a d k u .
P rz ep ro w a d zo n e d o c h o d z e n ia u s ta liły , iż m o to c y k lista u le g ł n ie sz c z ęśli-
Dramat w oberży
C H O JN IC E . W S iln ie p o w . c h o j
n ic k ie g o ro z e g ra ł się k rw aw y d ra m a t W o b e rż y k u p c a Ż a k a d o m o k rą ż n y h a n d la rz Jó z e f M a rz e c z L c p io n o w a w c z a sie k łó tn i p rz e rż n ą ł n o ż e m g a rd ło
Zuchwałość
C Z A R N K Ó W . W c z a sie n a b o ż eń stw a , k ie d y m ie sz k a ń c y P ę c k o w a b y li w m iejsco w e j k a p licy n a M sz y św ., d o k o n a n o w ła m a n ia d o m iesz k a n ia p . G ra sia P a w ła , s k a rb n ik a O c h o tn ic z ej S tra ży P o ż a rn e j w P ę c k o w ie .
W łam y w ac z e s p lą d ro w a li m ie sz k a
n ie i z a b ra li b ie liz n ę i 6 0 z ło ty ch g o tó w
Szkoda pieniędzy na obronę Rusi
U N G W A R . W śró d c z esk ie j ż a n d a r
m e rii i w o jsk a sta cjo n o w a n e g o n a R u si P o d k a rp a c k ie j, p a n u je w ie lk ie ro z g o ry c z en ie i u p a d e K d u c h a . W ro z m o w a c h p ry w a tn y c h ż a n d a rm i i stra żn i-
W K o lo n ii o d b y ło się sp u szc z e n ie n a w o d ę p ie rw sz e g o w ie lk ie g o lo tn isk o w c a n ie m ie c k ie g o , d łu g o śc i 250 m e tró w , k tó ry z o stał o c h rz c z o n y n a z w ą „ G ra f Z ep p elin* '. N a z d ję c iu
p ie rw sz y n ie m iec k i lo tn isk o w ie c p o d c z a s sp u sz c z a n ia g o n o w o d ę.
D o L o n d y n u n a d e szły w iad o m o śc i z B e rlin a o z a m ie rz o n y m w N ie m c z e c h n o w y m u sta w o d a w stw ie z w ró co n y m p rz e c iw k o K o ścio ło w i k a to lic k ie m u , k tó re m in iste r d la sp ra w K o śc io ła K re l p rz e d staw i R e ich stag o w i w n ie d a le k ie j p rz y sz ło śc i.
P ro je k t rz ą d o w y p rz e w id u je : 1) a n u lo w a n ie k o n k o rd atu z ro k u 1 9 3 3 ,
2) z a k a z p ro p a g a n d y re lig ijn e j w N ie m c z e c h , p rz y c z y m d o p ro p a g a n d y z a licz a n e b ę d ą p ro c e sje i p ie lg rzy m k i,
3) z a k a z b e z p o śred n ieg o k o m u n ik o w a n ia się e p isk o p a tu n ie m ie ck ie g o z
1 W a ty k a n e m (c a ła k o re sp o n d e n cja b ę
w e m u w y p a d k o w i sk u tk ie m u d e rz e n ia o d rz e w o , p rz y c z y m p o n ió sł śm ie rć n a m iejscu .
W z m arły m ro z p o z n an o 2 6 -le tn ieg o M a k sy m ilia n a P u k a lsk ie g o , z a m . w K ro to sz y n a c h p o w . L u b a w sk i. Ja k stw ie rd z o n o , licz n ik n a m o to c y k lu w sk a z y w a ł w c h w ili w y p a d k u 5 2 k m n a g o d z in ę . Z w ło k i n ie szc z ę śliw e g o m o to c y k listy o d sta w io n o d o k o stn icy sz p ita la m ie jsk ie g o w G ru d z ią d z u .
ro ln ik o w i S to sik o w i z G ro c h o w a . W sta n ie b e z n a d z ie jn y m p rz e w ie z io n o S to sik a d o s z p ita la w C h o jn ic a ch .
M a rz ec z o sta ł a re sz to w a n y i o d sta
w o ! n y d o d y sp o z y c ji p ro k u ra to ra.
włamywaczy
k i, o p u sz cz a jąc m iesz k an ie n ie z a u w a ż e n i p rz e z n ik o g o .
N a stę p n e g o d n ia w z ru sz en i k rz y w d ą . ja k ą w y rz ą d z ili G . p o rz u c ili 2 0 zł z d o łą c z o n ą k a rtk ą z n o ta tk ą : 2 0 z ł o d d a ję , 2 0 z ł p rz e p iłe m , a 2 0 z ł p o trz eb u ję-
c y o tw a rc ie m ó w ią o ty m , ż e „ R u ś P o d k a rp a c k a i ta k z o stan ie p rz y łą c zo n a d o W ę g ie r, sz k o d a w ię c k a ż d ej k o ro n y , w y d a n e j n a je j o b ro n ę 44.
d z ie m u siała iść z a p śre d n ic tw e m u r« ę d ó w n ie m ie c k ic h ),
4 ) z a k a z d la z a k o n ó w z a jm o w an ia się sz k o ła m i i sz p ita la m i,
5) z a k a z z b ie ra n ia o fia r n a rz e c z K o śc io ła ,
6 ) z a k a z c h rztu d la ż y d ó w . W p ro w a d z e n ie te g o ro d z a ju u s ta w o d a w stw a o z n a cz a ło b y c a łk o w ite u - su n ię cie K o ścio ła z ż y c ia n a ro d o w e g o .
Najwikwintniejsze kąpielisko
N a jn o w o c z e śn iejszy m k ą p ie lisk ie m w y b rz e ż a z a p o w ia d a się Ja strz ęb ia G ó ra , g d z ie d o k o n y w a n y c h je st o b e c
n ie sz ere g n a m iarę e u ro p e jsk ą z a k ro jo n y c h in w e sty c y j. Ja strz ę b ia G ó ra ze w z g lę d u n a sw e m a lo w n ic z e p o ło ż e n ie d o m in u je n a d b rz e g a m i o tw arte g o B a ł
ty k u .
Upadek urodzin w Gdańsku
G D A Ń S K . P o m im o a k c ji z a m ie rz a ją ce j d o z w ię k sz e n ia lic z b y m a łż e ń stw p rz e z u d z ie la n ie sp e c ja ln y c h p o ż y c z e k p o z a w a rc iu ślu b u , n a d w y ż k a u ro d z in o b n iży ła się n a te ren ie W o ln eg o M ia sta .
W e d łu g g d a ń sk ic h o fic ja ln y c h d a n y c h sta ty sty c z n y c h , w ro k u 1 9 3 7 w p o ró w n a n iu z la ta m i p o p rz e d n im i o b n iż k a ta w y n o si 10,1 p ro c e n t.
Polska dba o swoje dzieci
837.000 dzieci jest stale odżywianych 200.000 pod stalą opieką lekarską — 100.000 otrzymuje odzież i obuwie.
O sta tn io la ta z a z n a c z y ły się o g ro m n y m ro z w o je m a k c ji o p ie k u ń c z e j n a d d z ieć m i i m ło d z ież ą . L ic z b a d o ż y w ia n y c h d z iec i i m ło d z ie ż y w P o lsce w z ro sła w c ią g u o statn ich d w ó c h la t p rz e sz ło d w u k ro tn ie , d o c h o d z ą c w ro k u 1 9 3 7 -3 8 d o o g ro m n e j c y fry 8 3 7 ,0 0 0. A k c ja ta b ę d z ie n a d a l ro z w ijan a ta k , a b y w b ie ż ąc y m o k re sie z im o w y m o b ją ć n ią 9 0 0 .0 0 0 , w 1 9 3 9 -4 0 — 9 4 0 .0 Ó 0 , w o k re sie 1 9 4 0 -4 1 — 9 6 0 .0 0 0 i w 1 9 4 1 -4 2 — 1 m i
lio n d o ż y w ian y c h d z ie c i, to z a s p a k a ja ło b y ju ż n a jb a rd z ie j p a lą ce p o trz e b y . Je d n o z n a jk a p ita ln ie jsz y c h z a g a d n ień d zisiejszej p o lsk iej ak cji o p iek i n ad d z ie ć m i i m ło d z ież ą , w ra z z e w z ro ste m z a się g u o p ie k i, u le g a sta łe m u i c o ra z siln ie jsz e m u p o g łę b ie n iu p rz e z ro z w ija n ie ta k ic h sp e c jaln y c h fo rm p o m o c y ja k a k c ja o d z ie żo w a , k tó ra w b r. p o z w o li ro z d a ć o d z ie ż i o b u w ie 1 0 0 .0 0 0 d z ie c io m i m ło d z ie ż y , a k c ja tra n o w a , k tó ra d y sp o n u je w ro k u b ie ż ąc y m 2 0 0 ty sięc y k g tra n u , a k c ja h ig ie n ic z n o -le- k a rs k a, a k c ja k u ltu raln o - w y c h o w aw c z a w św ie tlic a c h , o g n isk a ch , o g ró d k a c h , d z iec iń ca c h itp . W sp o m n ie ć ró w n ie ż n a leż y o ro z p o c z ęte j w ro k u 1 9 3 7 a k c ji ro z d aw n ictw a p o d rę c z n ik ó w i p rz y b o ró w sz k o ln y c h .
O b o k ty c h p ra c sp e c ja ln y c h , d z ia ła ją sta le in s ty tu c je o d d a w n a ju ż o - p ie k u ją c e się z d ro w ie m d z ie ck a i m a c ie rzy ń stw em , a p rz ed e w sz y stk im n io są c p o m o c p o ło żn y m .
S ta c je o p ie k i n a d m a tk ą i d z ie c k ie m u d z iela ją p o m o c y le k a rsk o - o p ie k u ń c z e j 2 0 0 .0 Ó 0 d z ie ci o ra z o d ż y w ia ją w k u c h n ia c h o k o ło 7 0 .0 0 0 n ie m o w ląt.
Zapisz się do LMK.
G D Y G W I A Z D K A S I Ę Z B L I Ż A ...
W r a z z n a d c h o d z ą c y m o k r e - ■ t r z c b n v b a r d z o r ó ż n o r o d n y m a - | s e m ś w ią t i g w i a z d k i u p r a g - t c r ia l , p r z v t y m n i e k o s z t o w n y , n i o n e j — r o z p o c z y n a s ię n je ż e li b ę d z i e m y s ię z n im c b - d z i e c k a o k r e s g o r ą c z k o w e g o c h o c jz ić o s z c z ę d n ie ,
p r z y g o t o w y w a n i a d o g w ia z d - 1 A w ię c n a j w a ż n i e js z y m b ą k i. P o le g a to g łó w n ie n a p r z v - d z ie k o lo r o w y p a p i e r , z ło ty , g o t o w y w a n i u l i c z n y c h o z d ó b s r e b r n y , b i b u ły a n g i e l s k i e w n a c h o in k ę . O z d o b y te r o b i ą r ó ż n y c h b a r w a c h , r a f ia , p a t y - d z ie c i w s z k o le , w d o m u , w c z k i, s ło m a i k ło s y , p i ó r k a d r o - ś w i e tl i c y , w o c h r o n c e , a w s z ę - b n e , w y d r ą ż o n e s k o r u p k i o d : d z i e c e c h u j e d z ie c i w z r u s z e n i e , j a j , z ło to w p r o s z k u , n ic i i b a - n a p i ę c i e i o c z e k i w a n i . w e łn a k o lo r o w a . D o k l e je n i a
O z d o b y n a c h o i n k ę m o ż n a u ż y w a m y k l a js t r u z m ą k i ż y t- k o n s f r u o w a ć z r ó ż n y c h m a t e - n ie j z a p a r z o n e j g o r ą c ą w o d ą ,
r i a łó w . i k r o c h m a l u , b i a łe j p a s t y f o to -
N a lc ż a ł o b y p r z y t y m o m ó - g r a f ic z n e j, d e k s t r y n y itp . w ić p r z e z n a c z e n ie , k s z t a ł t i, P r z y d o b o r z e b a r w z w r a c a ć b a r w ę o z d ó b c h o in k o w y c h , a b y n a l e ż y w i e l k ą u w a g ę n a ;c li c h o i n k a m e g ła n a p r a w d ę ł a d - h a r m o n i ę . R o z r ó ż n i a m y p r z y n ie w y g l ą d a ć , c o j e s t z r e s z t ą ty m c z te r y ..o b o ję tn e * * t. z n . p a - t r o s k ą n ie t y l k o r o d z ic ó w , s ta r - s u i ą c e w z a j e m n i e d o s ie b ie i d o s z e g o r o d z e ń s tw a , a le i s a m y c h in n v e h , a w ię c : k o lo r c z a r n y , d z ie c i, z w ła s z c z a t y c h , d l a k t ó - b i a ł y , z ło ty i s r e b r n y . P o n a d - - r y c h c h o m k a n ie j e s t ju ż n :e - to u ż y w a m y in n e — z a s to s o - s p o d z ia n k ą , a le p r z y j e m n i ś c ią , w a n e w t a k i m p o r z ą d k u , w ja -
c ic m n o z ic lo n e g o t ł a c h o in k i, n a d t o t a k s k o n s t r u o w a n y , a b y o b s e r w o w a n y z k a ż d e j p o z y c ji d a w a ł i n t e r e s u ją c ą s y lw e tk ę . O z d o b y p ł a s k i e n ie o d p o w i a - p o n i e w a ż s a m e p r z y c z y n ił y s ię k :m s ą u ło ż o n e w to c z y , a w ię c : d a j ą te m u w y m a g a n i u , w p c w - .d o j e j p r z y s t r o j e n i a , w k ł a d a j ą c f i o ’e t o w y , n ie b ie s k i, z ie lo n y , n y m p o ło ż e n iu n ie s ą w d o r z - w to w ie le s w e j p r a c y . ‘ ż ó łty , p o m a r a ń c z o w y , z ie lo n y , n e . — Z a le ż n ie o d w ie lk o ś c i
ż n a n a c h y l ić g a ł ą z k i p r z e z o b c i ą ż e n ie ic h n p . j a b łk a m i.
P o z a w ie s z e n iu w s z y s tk c h o z d ó b , m o ż n a w y k o ń c z y ć u b r a n ie c h o in k i p r z e z p o k r y c i e p m a i g a ł ą z e k , c ie n k o r o z p o s ta r t ą w a t ą , k t ó r a b ę d z ie p r z y p o m i
n a ł a ś n ie g n a c h o in c e .
S to i c h o in k a , b a r w n a i t a je m n ic z a j a k g w i a z d k a , k t ó r a za c h w ilę r o z b l y ś n i c n a n ie b ie .
W p o k o ju s tó ł z a s ł a n y b i a ły m o b r u s e m . P o d o b r u s e m sze
le ś c i s ia n o . N a o b r u s i e le ż ą o - p l a tk i .
i "
A b y c h o 'n k a n r a ł a c h a r a k t e r M o ż n a j e d n a k p r z y s t r o i ć c lu - n - w y b i ta f e n o’s k i, a b y b y ł a „ c h o -
n k ą p o ls k ą * * — n ie m o ż e p o s m - . ’ a ć o b c y c h w z o r ó w i w y r o b ó w ’ . V n a s z y m z d o b n i c t w ie n a r o d o w y m m a m y n i e w y c z e r p a n e
" ó d ło n :ę k n ''c h p o m y s łó w . A t a k a ..c h o in k ę p o ls k ą * * m o t a z r o b ić w ła s n y m : s d a m i — i le ż y t y l k o z w r ó c ić o c z y ż ie c k a n a + o . c o j e s t p i ę k n e , r
■z e g o d o t ą d n ie m a i c o z n a ć jo w in n o . Z k a ż d e j o k o lic y , z k a ż d e j d z i e l n i c y k r a j u m o ż n a b r a ć p i ę k n e p o m y s ł y . J e ś l’
:w ię c c h c e m y u t r z y m a ć c h o .n - k ę w p o ls k im s t y lu , u s u ń m y z s z e lk ie c z d o b y c u d z o z ie m - k ie g o p o c h o d z e n i a i r o d z a j u , a s z e lk i e d o n i e j d o p e ł n i e n i a
k ę j e d n o b a r w n i e , u t r z y m u ją c ją w j e d n y m k o lo r z e i je g o o d c i e n ia c h z d o d a n i e m b a r w o b o j ę t n y c h .
P a m ię t a ją c o t y m , ż e m a t e r i a ły , k t ó r y m i r o z p o r z ą d z a m y s ą b a r d z o p r o s te , n a l e ż y z w r ó c ić u w a c ę n a d o k ł a d n o ś ć : c z y s to ś ć r o b o t y . A b y s o b ie
'r b u ł ę s k ł a d a ć w k i l k o r o i w y c i n a ć o d r a z u p o k i l k a k w - a t - k ó w , k i l k a k w a d r a c ik ó w i k il- '< a k ó ł. A b y z a c h o w a ć p o p r z c -
" 'o u r z ą d z e n ia t y p o w e j „ c h o - p o l s k ie j“ b ę d z ie n a m p o -
n io z g r u b e g o k a r t o n u a lb o b r y - s to lu f o r m ę w w ie lk o ś c i i k s z ta l c ie ś c iś le o k r e ś l o n y m .
T r z e b a p a m i ę t a ć , ż e p r z e d m io t z a w ie s z o n y n a d r z e w k u m u s i b y ć b a r w n y , b ł y s z c z ą c y ,
o d c in a j ą c y s ię o d
d r z e w k a w y t w a r z a m y w ię k s z e i m n 'e is z e o z d o b y , n a d to w i ę k s z e z a w i e s z a m y b l i ż e j w ie r z - c h f ł k a . m n i e j s z e n i ż e j . D o o z d ó b n a j b a r d z i e j z n a n y c h i ł a t w y c h d o w y k o n a n ia n a l e ż ą : ( k u j a w s k i e ) ,.p a w i e o c z k n “
’a ń c a c h y ( ło w ic k ie ) z b i b u ł k i m a z o w ie c k ie .,r ó ż e “. p a ją k i r ó ż n e g o r o d z ą i u , o z d o b v z p i e r z a z j a j, p t a s z k i . O z d o b y d r z e w k a s ą t a k r ó ż n o r o d n e , ż e t r u d n o j e w s z y s tk i e w y m ie n i ć .
Z ło ż y ła s ię n a n i e k u l t u r a c a łe j l u d z k o ś c i z je j m a r z e n i a m i p r a g n ie n i a m i i m y ś lą s p r a w ie n ia r a d o ś c i n a j b l iż s z y m .
Z a n im j e d n a k z a c z n i e m y u - b i c r a ć d r z e w k o — p o w i n n i ś m y j e d o b r z e u s t a w i ć , t a k , a b y s ię p o t e m n ie p r z e w r ó c i ło . G d ' d r z e w k o je s t m a łe , s t a w i a m y je z w y k le n a s t o i k u , l u b n is k im s t o li k u , k t ó r y n a l e ż y o k r y ć k a w a łk i e m b a r w n e g o l u b b ia łe g o m a t e r i a łu . D u ż ą c h o i n k ę s t a w i a m y w p r o s t n a z ie m i, p r z y b i ja j ą c p o d s ta w k ę l u b p r z y c i
s k a j ą c j ą j a k i m i ś c i ę /k n f p r z e d m io ta m i, d l a u t r z y m a n ia
ó w n o w a g i.
Z a b a w k i n a d r z e w k u r o z m ie s z c z a m y r ó w n o m ie r n i e , p a m ię t a j ą c p r z y ty m , b y c h o in k a n ic b y ł a p r z e ł a d o w a n a i n b y o z d o b y z a w ie s z o n e o b o k s ie b ie , n ie b y ł y j e d n e j b a r w y .
J e ś li d r z e w k o j e s t g ę s te , m o -
M a łe c h o in k i, k t ó r e m a m y p o s t a w i ć n a s to le , m o ż n a u b r a ć s a m y m i t y lk o k o k a r d k a m i z e w s tą ż e c z k i, „ ś n ie g ie m * * i z ło iy - m i n i tk a m i .
N a d c a łą s e r ią c a c e k , z d o b i ą c y c h c h i in k ę , k r ó lu j e n a j
c z ę ś c ie j g w i a z d a l u b a r c h a n io ł.
*
N a j le p i e j m a m y o p i s a n ą c h o in k ę w w i e r s z y k u :
„ A7a choince zapłonęły Różnobarwne świeczki;
Łańcuch ją opasał w kolo, Srebrzą się gwiazdeczki — Drzemko stoi w pełnej krasie, Pięknie przystrojone:
Wiszą lalki, pajacyki, Orzechy złocone —
Patrzą oczka parnie;
Ziole rybki na niteczkach Bujają jak rv slaivie. — Pachnie świerkiem w całej Gwiazda w górze plonie, — Drzemko swymi gałązkami Ku ziemi się kłoni.
Z a c h w ilę z a g r z m i k o lę d a .
W żłobie leży...
D n i p ł y n ą p o m a łu , l a ta p ł y n ą s z y b k o . Z c z a s e m p a t r z y ć b ę d z ie m y t y l k o w p r z e s z li,ś ć a o b r a z c h o i n k i, o d z i a n e j u b a r w n ą s z a tę i o b s y p a n e j s io d y c z a m i i te p o d a r k i p o d d r z e w k ie m — b ę d ą n a jm ils z y n w s p o m n ie n ie m d z i e c iń s t w a
w y r a ź n i e
