A b o n o
abonojn p o r mono to J P ro v izo re ni akceptas
kontraft antafta pago.
S I in p I a a b o n o p o r 15 m onatol 3.— sv. fk
K o l e k t i v a i a b o n o f at unu a d re s o : m inim um e 5 abonol po 2.40 sv. fk. ; m inim um e 10 abonol po 1 80 sv. fk .; m inim um e 25 abonof po 1.6 > sv. fk.
P a g a n te p e r ag c n lo , aldonu 2O*/o por p erado.
Kiu an k o ra û ne rlcevis la o kto b ran num eron, spéciale m enclu lion ĉe ab onm endo.
Reklam o.
A n o n c o i : po unucentim etra ko lo n ero (8,5 cm la r& a ) e g a lv a lo ro de 3.— sv. fk . A n o n c e t o l (n u r kontraft antafta pago) : po enpreso kaj v o rto (aft m a lto n g ig o ) e g a lv a lo ro de 0.10 sv. fk., m inim um e 1.— sv. fk .
U a b a t o : 3 foie lO°/o, 6 foje 15*/o, 12 foie ?0*/0.
P agante per agento, aldonu 2O°/o p or perado.
DIverslandaJn valutoln ni akceptas ie sekvanta kurzo:
10 svisa fra n k o — 0.05 arg. peso, 1 an g la penco, 0.14 aftstra Äillngo, 0.76 belga fra n k o . m llr., 3 bulg le v o i, 0 65 ĉsl. kron o . 0.07 V« d an a k ro n o , 8 est. m a rk o l, 0.16 b raz. m llr., 3 bulg le
0.80 flnna m a rk o ,0 .7 0 fr. fra n k o , 0 .0 8 g erm , m a rk o , 1.70gr. d ra k rn o j, 0.12*/« blsp. peseto, 1400 hung, k ro n o i, 0.55 itala liro, 0 04 fap. leno, 1.10 isl. d iu a ro l, 0 10 latv a la to , 0 20 litova lid o , 0.05 nederl. gutd , 0.09 norv. k ro n o , 0.18 pola zlo to , 0.40 port, e s k u d o , 5 rum . leof, 0.07V* sveda k ro n o , 0.04 turka funto. 0.02 u r u g /. peso, 0.02 usona d o la ro , L a d lversain valuto ln nl akceptas n ur el la koncernal la n d o i, sed el ĉlu lan do nl
akceptas pagon per sv. fk , germ , rm k , us. d o la ro , an g la funto aft sveda k ro n o . Ruso) pagu al la agentelo de H e ro ld o : A . R unaiev, S in o ln ii prosp, 16, k v . 11.
e ro ld o d e E s p e r a n
H o rre m bei K öln (O e rm a n u jo ) Fako: V e rd a S te lo .
R e d a k fo ro : Teo Jung PoŝtĉekaJ k o n to ):
Q e rm a n u io : Köln 75102 H e ro ld o de E s p e ra n to , H o rre m .
D a n u 1 o 4062, H e ro ld o de E s p e ra n to , H o rre m (O e rm a n u jo ).
agi
L en in g ra d , laft k u rz o : 0.10 sz. fk. — 0.04 o r-ru b l. kaj 20°/« por perado.
l-ro 2 N o v e m b re 1 92 6
Esperanto progresas
E sp eran to.
S -ln o D ave H. M o rris , naskita V a n d erb ilt, paro lis en Internacia D o m o en N o v jo rk o antaü pli ol 6 0 0 studentoj, rep rezen tan taj 6 0 diversajn naciojn, pri la problem o de internacia lingvo. I l l studentoj ali&is al E sp eran to -ku rso , kiu ko- mencigis la 21 okt.
S veda princo C a rl, filo de la duko de Vestergötland kaj b o frato de la kro n p rin co de Belgujo, antaü neionge finis E sp eran to -k u rso n p er bonsukeesa ekzam eno p o r la diplom o de S ved a E s p e ra n to - Instituto.
English.
M rs. D ave H. M o rris , née V a n derbilt, spoke at the International House N e w -Y o rk to an assem bly of m ore than 6 0 0 students, re presenting 60 different n a tio n a
lities. about the problem o f an International Langu ag e. I l l stu
dents Joined an E speranto C ourse which started on the 21st of O c
tober.
Prince C a rl o f Sw eden, the son o f the Duke o f V estergötland and a b ro th er in law to the B elgian C ro w n -p rin c e , has recently fi
nished an E speranto C o u rse.
A fter a special exam ination, o r
ganised by the Sw edish E sp er
anto Institute, he gained a diplom a o f profficiency.
D eutsch.
F ra u D ave H . M o rris geb. V a n derbilt sprach im Internationalen Haus in N e w -V o rk v o r m ehr als 6 0 0 Studenten, die 6 0 verschie
dene N ationen repräsentierten, über das Problem der inter
nationalen Sprache. 111 Studenten meldeten sich zu einem E sp eran to - K urs, der am 21. O k to b e r be
gonnen hat.
P rin z C a r l von Schweden, der Sohn des H e rzo g s von W ester- götland und S chw ager des K ro n prinzen von Belgien, hat kürzlich nach A bsolvierung eines E s p e r
anto-K urses die P rü fu n g fü r das Diplom des Schwedischen E sp er
anto-Instituts mit gutem E rfo lg e bestanden.
F rançais.
M m e D a v e H . M o rris, née V a n derbilt, a parlé dernièrem ent à N e w -Y o rk du problèm e d'une langue internationale. S a con
férence a eu lieu à la M aison Internationale devant un au d ito ire de plus de 6 0 0 étudiants, re p ré sentant plus de 6 0 nationalités diverses. I l l étudiants se sont fait inscrire pour un cours qui a commencé le 21 octobre.
Le Prince C h a rle s de Suède, fils du duc de Vestergötland et beau frère du k ro n p rin z de Bel
gique, vient de term in er un cours d ’esperanto. Il a passé avec succès l’exam en organisé p a r l’Institut suédois d'esperanto et en a obtenu le diplôm e.
En S c v e t-U n ic ekzistas nun- tempe C. 1 0 0 0 0 o rg a n iz ita j esper- antistoj.
In S oviet Russia there a re noM*** In der S o w je t-U nion gibt cs zu r about 1 0 0 0 0 o rg an ised E s p e r- Z e it etwa 10 0 0 0 o rg an isierte
antists. Esperantisten.
Dans la république des Soviets, il y a actuellement environ 1 0 0 0 0 espérantistes organisés.
La kom enca sukeeso de V e rd a Stelo
estas plene kontentiga. Jam en la unua semafno post ekspedo de la unuai specimenaj ekzemplero) alvenis abonoj el diversaj landoj, eĉ ntpltal kolek
tivai abono) po 25 ekzemplerol aü pli: Ni povas jam nun diri, ke la ekzistado de Verda Stelo por la unua jaro estas tute certigita.
Nia sukeeso pruvas al ni, ke nia ideo, eldonl kiel eble plej ma/karan gazeton, eslis prava, Liveri pli malkaran kaj samtempe bonkvalitan kaj fidindan gazeton, ŝajnas fakte neeble. Iom post iom, ni ne dubas, Verda Stelo estos trovata en ĉiu grupo, ne nur en unu sola ekzemplero, sed Ce ĉiu iom fervora membro.
Tial grupoj, kiul — dubante pri la sukeeso de Verda Stelo — hezitis aboni tu), ne plu pro- krastu kaj
m endu a m a s -a b o n o jn ! K elkai vo£oj pri
V erda Stelo
eièerpitaj el m ultcgo da sim ilaj letero).
Pri la nova gazeto Verda Stelo mi multe ĝojis, ka) mi esperas, ke alia) ĝojos same kiel mi. Tia m alkara gazeto, kiu unuigas Ciujn esperantistojn, ĝis nun mankis. Tial mi esperas por Verda Stelo ple) grandan disvastiĝon. Cie, kie mi montris la gazeton, ĝi plaĉis, kaj oni promesis aboni.
4. en Berlin.
Ni intencas propagandi kaj subteni per nia rekomendo vian novan tre bonvenan gazeton Verda Stelo. û i estas tre bona informilo kaj tre rnalmultekosta. Sudstava Esp Servo en Zagreb.
Gratulon I La unua numéro de la nova „infano“
tre plaĉas . . . Ciukaze vi «bâtis la rekordon“
laü prezo-malalteco. B. en O.
En la hieraûa estrarkunsido estis decidite energie subteni Verdan Stelon, tiel ke eble estos 100 abonoj. Tio estis bonega penso, mi deziras elkore plel bonan sukeeson. Volonte mi reko- mendos V. S. en CIu| kursoj. o. en B.
. . . âajnas al ni spéciale taüga por komenc- anto) kaj kursanoj; sed ankaü jam perfekta) esperantisto) legos ĝin kun Intereso. La titolo estas, pro la verdkolora stelo, tre eflka. La gazelo ankaü bone taügas por propagando inter neesperantistoj. e . o . en H.
Tra Espéra ntulo.
D e k re to d e la g r e k a re g is ta ro .
La greka registaro publikigis dekreton (n-ro 57 563 de 28. 10. 1926), kiu favorlgas la enkon- dukon de Esperanto en la instruistal institutoj de Greklando. Alia dekreto (n-ro 60038 de 29. 10.) enoficigas D-ron A. Stamatiadis kiel Profesoron por gvidi la kursojn Ce la koncernal institutoj.
J u b ile a |a r e d a E s p e ra n to .
Jubilea jaro estos la venonta jaro 1927, ĉar la unua broŝuro de «D-ro Esperanto** aperis en 1887. La Pakestro por Statistiko Ce la Internacia Centra Komitato de la Esperanto movado direktis alvokon al la tutmonda samideanaro por ricevi kiel eble plel baldaü fidindan statistikan materialon pri la nuntempa tutmonda stato de nia movado.
La statistiko estas aperonta okaze de la iubileo en 1927.
S tu d v o ja ĝ o p a r E s p e ra n to .
Tri finnlandai oficistoj de fervolo nuntempe faras, subvenciate de sia registaro, studvofagon tra 15 eüropal landoj. Krom la flnna lingvo ili scipovas nur Esperanton.
E s p e ra n to k a j R a d io .
Kun la vintra sezono multat radio-stacioi denove dissendas paroladojn pri kaj per Esper
anto kaj Esperanto-kursojn. Lastatempe ni aüdis pri Esperanto-parolado) au kursoj el radio-stacioj enWien, Berlin, München, Nürnberg, Dublin, Falun, Zagreb, Novosibirsk, Sydney, Tokio k. a.
13-aJ In te rn a c ia ! Esp. F lo ra l LudoJ.
Kiel ĉiujare, ankaü en 1917 okazos la Inter- naciaj Esp. Floral Ludoj, kies konkursojn povas partopreni èiu verkema samideano. La premiol konsistas precipe en monsumoj de 25-100 peseloj.
La verkanto de la plej bona ama verko (poemo aü prozdjo) akiros la Naturan Floron kun la rajto elekti la Reginon de la festo. Loko de la venontlara festo estas Söller sur insulo Maliorko.
Adreso de la sekretario de la Floral Ludol : s-ro Delfl Dalmau, Carrer Valencia 245, Barcelona.
La b lla n c o d e la D a k o k a .
La bilanco de la 18-a Universala Kongreso de Esperanto en Edinburgh montras la flnancan sperton de la skotal samideano). La profita de la kongreso estas 219-4-11 sterl. funtoj (ĉ. mil dolaroj), el kio Internacia Centra Komitato ricevos 208 funtojn, la cetero restas por la enlanda pro
pagando. Krom tio restas 21 funtoj kiel rezervo
por eventualaj neantaüvlditaj elspezoj. — La kon- greson aliĝis entute 958 persono) (481 virinal, 479 viral) el 39 nacioj.
KongresoJ k a j k o n fe re n c o j.
La 14-a Japana Esp. Kongreso, okazinta de 24 gis 26 septembro en Tokio, havls brilan suk
eeson. Partaprenls Ĉ. 200 kongresano). La Pro
paganden kunvenon «Verda Vespero" ĉeestls Ĉ.
1500 personol.
Tutpollanda Esp. Konferenco okazls en Krakovo (30. 1 0 — 1. 11 )
Inter studentoj komencas vlgliÿi la esp. movado.
jus okazls en Lyon (Franculo, 31 10.— 1. ll.) T u t - franca Universitata Esp. Konferenco. Nova uni- versilata esp. grupo fondiĝis Ce la universitato de Liverpool (Anglulo). En Noviorko 111 studenlol anoncis sin por esp. kurso. (Vidu Cl supre «Espér
anto progresas“.) .
S u b v e n d o n d e 1 5 0 0 Rm k.
•
konsentis la urba adminislracio de Olknbach am Main (Germ.) por la instruado de Esperanto en la lernejol. La infanol ricevas senpage ĉiujn lernolibron, kajeroln kaj vortaroin. Ankaü la in- alruislo ricevas malgrandan kotnpenson.
f unkeias du kursoj por p ro g re sin to j kaj ses kursoj por kom encantol. A lia i urbol im itu la ekzem plon de la progresem a urbo O ffenbach!
Esp. p a r o la d o j k a j k u r s o j
okazas Ciulande. Estas neeble m encii Hin Ci tie.
Interesatoj Irovas Hin en la Ciusemajua «Kroniko**
de «H eroldo de E sp e ra n to “ .
Tra la m ondo.
Dum la lastaj semafnot rigardante en gazeton, oni preskaü dam trovis informoin pri naturele- mentoj, kiui suferigis jen tiun ten alian parton de la terglobo. Precipe la ventegoj ne volas trankviliĝi. Post la terura malfeliĉo, kiu trafis Floridon kal kiu interalie détruis la florantajn urboln Miami ka| Palm Beach, la «eldoradoin“
de amerikal milionuloi, oni nun legas pri simila malfeliĉo en Kubo kaj sur la Bermuda-insuloj.
En Kubo la uragano kaüzis grandan domagon, kaj pli ol 600 homoj pereis, sur la Filipino! pli ol 400. Ankaü en Jspanulo kaj Eüropo (precipe Norda Germanulo kaj Nederlando) furiozis la ventego. En Ôovet-Unio lertremo duorte ruinigis la urbon Leninakan kal morligis pli ol 500 homoin.
En Japanuio eruptis vulkano Hekkaido, feliĉe ne
postulante viktimojn.
N -ro 2 V a r d a S telo 1 9 2 6
MlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllW
Ĉiu nun povas lefli
internacian gazeton —
ĉar la nekredeble malalla prezo de Verda Stelo ebligas ĉiun, eĉ la plej malriĉan samideanon, aboni gin.
En nordal lando) nun komencigis la vintro. Eĉ pli sudaj regionoj Jam vidis la unuan neĝon.
La milita furio ankoraŭ ne ripozas. En Ĥinuio daŭras la batalol de la generaloj. La Kanton- armeo sun Cankajŝek konkeris post sessemajna sieĝo la urbon Vuĉan, poste ankaŭ Nanĉan, la ĉefurbon de la provinco Kiansi, Kiukjan apud rivero Jankcekjan kaj Hukaŭ. La venkita marŝalo Sunĉvanfan forkuris al Nankin. Oni jam timas eĉ por Banhaj. Vupejfu eksigis.
Insida atenco estas ĉiam abomeninda, egale ĉu gi trafas la faŝistan „Dukon“ Mussolini aŭ ĉu ĝi estus traflnta Leninon aŭ Vilhelmon aŭ iun sitnplan homon. Tia atenco nur servas por pli- fortigi la pozicion de la atencito kaj por eĉ pli firme arigi la anojn ĉirkaŭ sia gvidanto. Kvan- kam neniu bona demokrato aŭ liberemulo ekster Italujo konsentos kun ĉiuj agoj kaj paroloj de Mussolini, neniu povos nei, ke la faŝismo per sia severa disciplino kaj sia celkonscio en la enlando multrilate atingis bonajn rezultatojn.
Ciu regformo havas sian por kaj kontraŭ.
Ciu celas flnfine la plej bonon almenaŭ de l'a propra popolo, se ne de la tuta homaro. Alia afero estas, ĉu la bonal celoj efektivigas aû ne
— tio plelgrandparte’ dependas de la homoj, kiuj estas respondecal pri la regado. La plej taûga regformo ne kreas bonon, se la registaro ne taûgas. Cetere, jam la diversaj tempoj kaj cirkon- stancoj kondiĉas diversajn regformojn. Tial, kiu
— ankaü sur la kampo de politiko — iras kun sia tempo, estos malplej seniluziigita.
Ĉu ofero.
Esperanto estas kulturfaktoro, la Esperanto- movado estas kulturmovado, kaj zw, esperantistoj, estas la pioniroj de tiu kulturmovado.
Neniam oni povas enkonduki novan kultur- faktoron sen ofero). Ankaü la esperantistoj devus oferi. Tempon kaj monon. Cu ili efektive oferas?
Ekzistas kelka), kiuj tion faras; sed ne estas multaj, aile nia) grava) organizajoj, nia) ĉefaj gazetoj ne bezonus tiom lukti por sla nuda
ekzistado. i
Trovlgas esperantistoj, kiuj senhezlte pagas kotizon de 50 aû de 100 franko) por sia distra aû amuza „klubo“, sed por Esperanto ill eĉ ne disponigas 10 frankojn.
M i konas junan samideanon, kiu ofte plendas pri multekosteco de esp. organizajoj kaj gazetoj.
Sed li fumas potage 20 clgaredojn. M i diris al li: Se vl, anstataü 20 cigaredoj, fumas nur 18 clgaredojn potage, vi âparus suflĉe da mono por pagi vian kotizon al U E A kaj vian abonon al Heroldo I — Kaj lia respondo : Cigaredoj estas por ml virnecesaj', mi ne volus ŝparl eĉ unu cigaredon por Esperanto.
Slrlnflo.
De E. Ĝirikovt
Ah, kiel bon ege odoras sirlngo en printempa frumateno, klam la suno ankoraû ne forpelia la noktan malvarmeton kaj la roson ankoraû ne el- trinkis de gla) floroj kaj folioj I
lam, estante ankoraû juna, mi revenls de ekster- urba promenado kun aminda, bêla knabino. Simile al gajaj birdo) ni estis eligintaj el la boato kaj dividintal nin po du kaj disirintaj tra la urbo por akompani unu la alian.
La suno nun estis leviĝanta super la urbo, ekbruligante orajn fajrojn sur la pregeja) kupoloj, krucoj kaj en la fenestro) de altal domoj. La stratoj ankoraû estis malvarmaj kaj senbrua), kur- tenoj kovris la fenestrojn de la domoj. Tie, post la fenestro), ĉiuj ankoraû dormis. Nia) piedfrapoj sone aûdigis tra la silento de 1’ frumateno. Ah, kiel bonege odoras siringo en printempa fru
mateno, kiam vi estas dudeklara junulo kaj kiam apud vi, ĝoje ektremetante dum Ĉiu renkontiĝo de la rigardoj kaj rldetoj, iras Ĉarma, aminda knabino 1
- - Desiru al mi branĉon de siringo t
— Blankan?
— Jes . . . Ne, violant
Ni haltis. La barilo estis alfa kaj glata, kaj najloj estis batitaj en gin. La provo fleksi siring
arbuston fl ni gis per bêla malsukceso : pluvsimile superŝutis nin la siringo per aromaj gutoj da roso.
— Almenaû unu branĉon I
Maltimeme mi ekrampis la barilon por ŝteletl siringon por la bêla, amata knabino. Rusta najlo vundis mian manon, sed mi ne rimarkis tion, ĉar nenian doloron mi eksentis. La kapo turnigis de dolĉa bonodoro, siringbranĉoj kraketis sub mia mano, kaj de ili saltadis rekte en la vizaĝon gutoj da roso. ûoje ridis la knabino, sur kiun mi de- skuis la aroman pluvon de la matenroso.
Cu tiu junulo guste komprenis la valoron de Esperanto? Certe ne. Sed tiaj samideanoj estas multaj : cento), miloj t (juste ili estas tiuj, kiuj ĉiam plendas pri multekosteco de kotizoj kaj kiuj Ĉiam krias pri „oferado“. La tute malriĉa) sam
ideanoj, por kiuj jam estas efektiva ofero pagi la kotizon al sia nacia aû faka asocio kaj aboni tiel malkaran gazeton, kiel estas Verda Stelo, kutime estas la plej oferemaj. Hin ne celas tiu ĉi riproĉo.
Cenerale oni tro ofte rakontas al la esper
antistoj, ke ili oferas. Ili devus oferi, jes ; sed efektive ili ne oferas. Alm ozojn ili donas kelk- foje, sed ĉu almozo jam estas ofero? Kion signifas malgranda kotizo au iom da peno per vizitado de kurso aû kunsido? Cu oferon ? Ne, nur devon de homo, kiu konscias la celon de sia ekzistado kaj agado.
La malmultai gesamideanoj, kiuj efektive oferas por la granda kulturideo, kiun reprezentas Esper
anto, ne eltrumpetas tion; ili oferas silente. Monon, laboron, amuzon, sanon. Ne de ĉiu esperantisto oni postulas tiom. Sed oni raltas postuli, ke la esperantistoj donu almenaû al siaj plej grava) institucioj, organizajoj kaj gazetoj tion, kion ili nepre bezonas por vivteni sin. Kiu eĉ tion volas rifuzi, tiu ne povas pretendi, ke li estu konsider- ata kiel esperantisto. Car tio jam ne estas ofero, sed simpia devo.
A n ta u la finvenko.
N u r k u ra ĝ o n , k a r a j f r a t o j : V iv u la E s p e ro !
J a m e t m a lp r o k s im ' s a lu ta s L a r e v ita te ro .
V e rd a t e r , E s p e ra n tu jo , J a m n e fa n ta z ia .
E a ld a ü e s to s r e a la ĵo K o r s o p ir o n ia .
B lo v u , fre ŝ a , fo r ta v e n lo t S tr e c u n i a n v e lo n !
E r a to j, la s ta n f o r to n d o n u : V id u ja m la c e lo n !
Verda te r, Esperantujo, Jam ne fantazia.
Ba/daŭ estos realajo Korsopiro nia.
Hojho, k ie l nia ŝipo L a ondegojn fendast
Jen sur bordo nin abunda Rekompenc' atq^das.
Verda ter’, Esperantujo, Jam ne fantazia.
Baldaü estos realajo Korsopiro nia.
Do, kuragon, k a ra j fratoj!
Vivu la Espero:
Baldaü atingita estos
L a revita te ro i ! Verda tet1, Esperantujo,
Jam ne fantazia. } Baldaü estos realajo
Korsopiro nia.
ttiuuiiHiiiiniiiittiiniiiiitiiuiiNmuMuiuummmiiiitiiiiiiintaïutumiiitiimiiiiiDitiininiituuniiiiiiiiiiHi
M l estis prêta rompi por ŝi ĉiujn florantajn sirlngojn en la mondo, ĉiujn blankajn kaj ĉiujn violajn.
— Sufiĉast
M l heroe desaltis de la barilo. Cojaj, gajaj, amantaj okulo) brills silentan dankemon.
— Tio estas por vi . . . je memoro . . .
Si eksilentis kaj, ruglgante, kasis la vizagon en la siringon.
— Je memoro . . . pri kio?
— Pri tiu ĈI promeno, pri tiu ĉi mateno . . . pri la siringo . . . pri tio, kiel bonege gi aromas frumatene . . ., diris la knabino kaj prokslmigis al mia vizago la malseketan sirlngbukedon.
— Klo okazis al via mano ? Sango ! ?
Nur nun mi vidis la sangantan vundon sur mia mano.
— Cu gl doloras?
— Ne . . . tio ankaü estos memoraĵo.
La knabino donis al mi malgrandan silkan tuketon, ml ĉirkaŭis per gi la manon kaj iris, simile al heroo, rlcevinta vundon dum batalo je honoro de amata knabino. Kiam ni haltis por adiaûi, la knabino deprenis la tuketon.
— Donacu gin al mit
— Ne, mi prenos gin . . . kiel memorajonl M I donis gin, la la tuko estis ruglglta de mia sango.
Sed jen — abomena prozo de I* vivo . . . C i ĉiam sin enmiksas kaj desiras la flugilojn de ni en la momento, kiam ni sentas nin prêta) supren- flugi al la blua alteco de malproksimaj Ĉieloj.
Kun sopiro kaj feliĉo mi tenis la delikatan, tremetantan maneton de 1* knabino kaj ne ellasis gin, dezirante malproksimigi la disigon ankoraû je kelkaj sekundoj. Mi rigardis la ardantan knab- inan vizagon, duone kaŝitan de la siringa bukedo,
llfilllBIIIIIIIIIIIIEIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIlllllllllhlIII^
Se vi bezonas libroln,
petu nian Katalogon ! Nia librelo tenas la plej gravajn verkojn de la Esperanto-literaturo.
Skribu al
H e r o ld o d e E s p e ra n to , H o rre m b e l K ö ln
(Germanujo), Libreja fako.
iiiiiiiiiaiiihiiiiEiiiiEiiiiiEiiHiiiiiiiiiiiiiiim
Fama hunaara verkisto Ràkosi por Esperanto.
Coliga kaj salutinda okazo estas, ke la plej fama hungara publicisto, maljuna verkisto kaj politikisto Eûgeno Ràkosi skribis en la jam tri- dekdujara semajna literatura revuo . LI) Idök“ ĉef- artikolon pri Esperanto.
Eûgeno Râkosi, konata ankaü en eksterlando, naskiĝis en jaro 1842. Li verkis teatrajojn, ro- manojn, novelojn, kiuj en la flno de antaûa jar- cento akiris grandan sukceson sur la scenejoj de plej fama hungaraj teatroj. Liaj estetikaj verkoj, tradukoj, i. a. de Shakespeare, popoldramoj fariĝis popularaj kaj literatura) valorajoj. Per sia propra granda jurnalo li dum jardekoj influis la tutan hungaran jurnalistaron. Li estis membro de la nun ne kunsidanta hungara magnata parlamento.
Nun li ne plu havas propran jurnalon, sed verkas en diversaj gazetoj kaj revuo), inter kiuj en „Uj Idök“, kiu portas la nomon, kiel redaktoro, de alia fama hungara verkisto : Prancisko Herczeg.
La artikolo de Pàkosi aperis sub litolo „La lingvo** kaj pritraktas generale la demandon pri lingva multeco, pri ŝango kaj formado de naciaj lingvo-trezoroj. Li konkiudas je Esperanto, kiun , kreis geniulo“ — „tiel pli perfekte, ol ĉiuj eks- perimentinto| antaûaf, ke gi jam havas notindaln sukcesojn.** Li skribas pri niaj kongresoj, litera- turo, pri simpleco de la gramaliko kaj fonetiko de la elparolo. Estas domage, ke, ne konante profunde la lingvon, li tarnen opinias, ke gi estas sen interna varmeco, vivo, melodio, estetiko. Li tute ne konas la vivforton donantan internan ideon kaj la esperantisman sentadon de nia lingvo. Oni devas lin inviti, ke li aûskultu literaturan vesperon kaj koncerton esperantistan. Cetere liaj vortoj
pledas tute por Esperanto:
«La sukceso de la nova lingvo estas, ke gi
ne estas nova. C i prenas sian materialon el la ĉefaj eŭropaj lingvo), do giaj konataj vortradikoj, formol estas el la gramatikoi de la indogerman- ltngvoj stmpllgttal gis aenflneco, ie elparolo okazas laû la originalaj sonol de la latina ABC. Pro tiuj ecoj ĉiu instruita homo povas gin ludante kaj rapide aklri.“ — „En skribado, korespondado sendube gi povas fari eminentan servon. La ne- ceson por krei tian internacian lingvon tiam ek
sentis la homoj, kiam la naciaj lingvoj enpenetris en la mondon de la inteligentaj klasoj, kaj la scienco, literaturo kaj diplomacio — legfarado kaj la alia) — faligis la gistiaman lingvon de la inteligenteco : la latinon. Por la ludo de ties rolo estus destinita Esperanto.“ — „Ke g i estas po r tiu ceio tre sprite, p er eminenta ĉirkaŭrigardo k a j lakto, kreita, tio estas certa.”
kaj ebriigis ne sciante, ĉu de la bonodoro de I*
siringo aû de la ardantaj vangoi aû hontemaj rigardoj . . . Eliris kun balailo dormema, mal- laborema kortisto, ekgratis la nukon kaj diris :
— Malbone, sinjoro, malbonet Vi disâlris vian pantalonon t
Ml turnis min. La knabino eltiris sian maneton kaj forkuris, sone ridante, en la korton. For
kuris . . . kial?
— Klon vi diris, kortisto? Kiel vi rajtis?
La kortisto klarigis al ml, kio okazis. Mi ri
gardis mian vestaĵon kaj rugigis de honto, In
digne», ofendo. Kvazaŭ oni surkraĉis mian branĉon da blanka siringo. Malrapide mi iris al mia hejmo.
Sonoris sonorilegoj al frua diservo, ruligis sur la pavimo ankoraû maloftal veturiloj, krakis mal- fermataj pordoj. La vivo komenclgls.
Cis nun mi memoras la printempan fruan ma- tenon, la barilon kun nalloj, la siringarbuston kun dependantaj branĉoj, la aromajn roskaskad- ojn, la honteman knabinvizageton elrigardantan el post la bukedo de blanka) kaj viola) siringoj.
Kaj gis nun mi aûdas la maldelikatan voĉon de la kortisto, kiu fortimigis la sorĉajn songojn kaj la bonodoron de 1' printempa mateno.
Ah, kiel bonege aromas siringo en printempa frumateno, kiam la suno ankoraû ne eltrinkis gian roson, klam vl estas nur dudekjara kaj kiam apud vl estas ĉarma amata knabino I
El rua« lingvo tradukia /. D r a tw e r ,
La p ia f b o la m a n o .
Legendo el la Bohema arbaro.
Antaû multaj, multaj laroj vivis rego, al kiu
tri flloj estis naskitaj en la sama horo. âentinte,
ke li mortos baldaü, li vokis la fllojn al sia lito
kaj diris: Vi scias, ke mi amas vin, vin ĉiujn
sen diferenco. Bed vi scias ankaü, unueco devas
régi en lando. Do venu al mi, kaj ĉiu donu al
N -r o 2 V e r d a Stelo 1 9 2 6
„Antaü mi kuŝas la belega, ilustrita eldono de
»La tragedio de la Homo« en la lingvo Esperanto.
Se mi rigardas ĝin, ĝi estas kiel ĉiu alia nekonata lingvo. ûiuokaze ĝi pruvas, ke lingvo konstruita per genia homa menso estas tie! perfekte evoluig- ita, ke oni povas tian altnivelan verkon traduki en ĝin. opinias, ke la granda kaj entuziasma esenco de la hungara) esperantistoj estas doku- mentita per tiu verko, la popoloi de la mondo — de la bordoj de la Atlanta oceano ĝis la bordo de Orientazio — nur malmulton konas pri tiu mirinda hungara kreajo; sed Ira la mano de Ciul esperantistoj de la tuta mondo povas pasi tiu Ci libro. Car Esperanto similas iom al la religio- fondoj kaj ĝiaj adeptoj estas tiel entuziasmaj, fanatika), kvazaü la adeptoj de nova religio, kaj fiel dirite iti sentas sin en frata ligo kun la aliaj.
Tiu ĉi meĥanika lingvo estas sendube unu plej konsiderinda faraĵo de la nova epoko k a j êiu bone agas, kiu subtenas la hungaran Esperanto- afero n *
Tiel grava) vortoj de tiel grava loko ka| de tiel grava kaj konservativa persono ankoraü ne eksonis en Hungarujo.
El Scîenco kai Tekniko.
D iv e rs a j s c iin d a ĵo j p ri n ia T e ro .
Ke nia Tero kun posekunda rapideco de 30 kilometroj kuregas tra la universo kal pezas C. 6 kvadrilionojn (6 kun 36 nuloj) da kilogramoj, vi -certe scias. Sed pli grandan embarason vi sentos, se sonos la demando: Kiun grandecon havas la duoninsulo Arabio kompare kun la Apenina duon
insulo? Mi demandis pri tio dek sinjorinojn kaj dek sinjorojn. La respondoj estis inter J/4 ĝis sama grandeco. Fakte Arabio havas pli ol dekok-
oblan grandecon de Italujo.
Antaü nelonge ankoraü parolante pri la unu kaj duona miliardo da homaj loganto) de nia Tero, grandstile subtrahante cent milionojn de la 1,6 mili- ardoj, ni nun mallonge kaj decideme parolas pri la Ĉ. du miliardoj, kvankam estas nur 1,8 miliardo).
Ke la plef alta monto de la Tero estas 8800 m alta, tion sufiĉe ofte konigis al ni la fllmoj, arti- koloj ktp. pri Monto Everesto. Sed ĉu vi ankaü scias, kiom elstarus super la akvo la Everesto, se vi subakvigus ĝin norde de Filipino) ? û i tute ne elstarus, sed vi devus starigi super ĝian supron ankoraü tri Eiffel-turojn por super! la ankoraü mankantajn 900 m. û i tio ja âajnas grandega) mezuroj, kiam ili estas konsiderataj vertikale. En la horizontalo la enorma marprofundeco povus esti trapasata dum duhora promenado.
Se vi demandus vian surprizitan najbaron, kiom granda li imagas la plel grandan kontlnentan maron de la Tero, la Kasplan maron, rilate al la pie) granda insulo de la Tero (Grand-Britujo) kaj li respondus „duoble tiom granda**, vi povus por tiu neatendite vera respondo, kiel premion al li sciigi, ke tiu kolosa kontinenta maro kuŝas 26 metrojn sub la marnlvelo.
En Ĝillo ekzistas vilaĝo de duobla strangeco : unue ĝi nomiĝas preskaŭ ne elparoleble Chupi-
<]uinamine kaj due ĝi reprezentas la plel altan loĝatan punkton de la Tero. ûla| loganto) spiras 6600 metran altaeron. Tio nepre estas pli agrabla ol malsupreniri apud Czuchow en Supra Silezio mi sian dekstran manon I Kiu havas la plej belan manon, estos rego post mi.
Nun la unua demetis sian ganton kaj donis venkocerle la dekstran manon al la patro. û i estis blanka kaj maldika kaj bonodoris je mosko.
ôed la maljuna rego skuis la kapon. —
La mano de la dua regido estis ornamlta per multekosta) ringoj, kaj la ungo de la malgranda flngro lumetis kiel rozkolora âovelilo. Sed la maljuna rego skuis la kapon. —
La mano de la tria princo estis brunlglta de la suno, kaj la rego sentis malmolajn kalojn.
ûiuj korteganoj fortiris la buâojn. Sed la maljuna rego kapbalancis goje kaj donis al la tria princo la regan kronon. Pr. M i m 1er.
M a lg ra n d a p r ln d d ln o .
Serbe verkis J. D utiĉ.
Malgranda princidino, kies haro) havis koloron de la luna lumo, kies okuloj estis bluaj, kaj kies voĉo havis odoron de flavaj rozoj, — malgranda princid
ino estis laça de 1’ vivo, kaj si estis malgaja.
St, sur siaj largaj marmoraj terasoj super la maro, apud grandega) vazo), en kiuj kviete mort- adis siaj krizantemoj, ploris tute kaŝe dum mal- helaj vesperoj. Sia necerta nostalgio kaj ne
konata malgojo lacigadls sian sangon kaj sian korpon, kiuj estis tute similaj al sango kaj korpo de la lilioj.
Kaj dum la varmaj noktoj, kiam la aero estas plena de 1’ stelara polvo, kaj dum sur mallumaj muroj dormas kvletemaj pavoj, kaj Ciul floral mal- fermadas siajn korojn, malfermis sin ankaü la koro de la malgranda princidino. Tial tiuj noktoj estis tiel plena] de maigajeco kaj de varmo.
Kiam si mortis neaŭdata kaj silenta same kiel ŝiaj krizantemoj, longe bâtis la malnovaj sonoriloj de la katedralo, kaj ilia voĉo estis kvieta kaj soiena kvazaŭ voĉoj de longe mortintaj pastroj.
Tradukis Rud. Sigt, Daruvar.
Kvar carmaj esperantistinoj-sponistinoj.
Ĉ u H i ne p la ç a s a l v i ? E stas h u n g a ra j s a m id e a n in o j M a ti/d o Ju râ k, Ire n jo B e rg e r, M a rg a re to k a j E lla E lle n b o g e n . H i estas m e m b ro j de s p o rta m ik a s e k c io
de H u n g a ra Esp. S o c ie to L a h o ris ta k a j sukcese p a rto - p re n is s ta fe to n de 4 '/., 1OO m Ôe la b o ris ta a tle tik a k a j g im n a s tik a k o n k u rs o p r o la la b o ris ta s p o rt a ĉam pioneco de H u n g a ru jo 1926. O v td a n to de la s p o rta s e k c io estas s-a n o Jo ze fo F e ld m a n n , R o tte n b ille r u 6 6 -3 -3 8 ,
Budapest, Hungarujo.
2240 metrojn en la plei profundan bortruon de la Tero, ĉar tie malsupre regas temperaturo de + 83° C. Sed denove: se tiu ĉl bortruo kuâus horizontale, ĝi (kiel tunelo) tute ne estus atentata, Ĉar la plef longa horizontala bortruo, la Simplon- tunelo (en Svisujo), havas preskaû dekoblan longecon.
Trabori monton nepre âajnas pli facile ol super- pontigi akvon, Car la plej longa ponto, apud Czernavoda ( — freâakvo) sur Danubo (Rumanujo) ankoraü ne mezuras 4 kilometrojn, do nur kvln- onon de la plej longa tunelo. Anstatafie, iu ponto havas la gloron, plel proksfme post la tri glgantol : Eiffel-turo (Parizo, 300 m), antenturo de Naûen (Germanulo, 260 m) kaj antenturo de Eilvese (250 m), esti la ple| alta konstruaîo de la Tero.
Tio estas la Manhattan-ponto en Nov-Jorko, kies turoj kun 229 m estas ankoraü unu metron pli alta) ol la Woolworlh-konstruajo (en Nov-Jorko).
La fervojaj retoj sur nia planedo jam delonge superis milionon da kilométrai, kal oni povus jam oportune surmeti la mlzerajn 340000 km ĝis la luno per duobla relaro ; kaj Ce tio restus ankoraü okobla relzono por la ekvatoro.
Dume ankaü la urbegoj superis siajn rekordojn.
Granda Nov-Jorko „gvidas** kun 8,5 milionoj da
SanlancoJ.
Kolektia D -ro J. E. Schweiker.
Sertozeco.
Serioza afero estas vera gojo. (Seneca.) V ivo ka) arto.
Serioza estas la vivo, serena la arto. (Schiller.) Amikeco.
La samon voll kai la samon ne voll, tio sola estas ne&angebta amikeco. (Salluatius.)
Sen amikol ni ne povas havi perfekten vivon. (Dante.)
, Kulturo.
Kiu en bêlai afo| lrovas belan sencon, posedas kul- turon. (O. Wilde )
— p .. . . . ...T ... .
.. Bemetnoro.
Rememoro estas la sola paradizo, el kiu ni ne povas esti torpelalal. (Jean Paul.)
Sercof.
Prudenta patro.
Li eatis ĉefdirektoro de granda kompanio. Pro tio ne estis malfacile por li provizi sian filon Jus finintan la lern- e)an inatruadon le direktoreca posteno.
•Grands pozicio por homo tiom luna 1 ?“ diris amiko al li.
»Gerte, li dekomence havas bonan poaîenon," sub
rida n te reapondis la patro
•Kial vi ne preferis lin komencigi de malsupre?*
demandis la alla.
•C ar mi ne kredas, ke tiukaze li estus suprenveninta.*
M alprudenîa p atro .
Patro, kiu multe fieris pri siaj ankoraŭaj scioi en la latina lingvo, verkis, helpante al aia filo, ties latinan hejm- laboron.
Venintan tagon demandas la patro sian filon, kiel la profesoro prijugis la laborajon.
•Ho," respondis la füo, «la sinjoro profesoro diris al mi, ke mi Ĉiutage farigas pli malsaga."
La nazo de I ’ kapltano.
Patrino: Mia infano, hodiaü estos mullaj gastof ĉe la vespermango. Eatu bona kaj ne parotu malsagaîofn 1 Precipe ne parolu pri la nazo de 1’ kapitnno!
Oni aidas trankvile fie la vespermango. Subite ek- parolas la infano: Panjo, kial vi diris, ke mi ne parolu pri la nazo de 1’ kapitano? Li
jatute ne havas nazon
(Hung, esperantisto.)
loĝantoj. Sekvas Londono kun 7,5, Parizo kun 4,5, Berlino kun 4, Chicago kun 3,1 kaj Tokio kun 2,2 milionoj. Sed Berlino kun sia kvara loko tamèn povas nomi rekordon ; ĝi ampleksas inter Ciul urboj de la Tero la plej grandan terenon : 878 kvadrat-kilometrojn. La kvar plej granda) urboj kun entute 25 milionoj da loĝantoj havas tiom da popolo en siaj muroj, kiom la landoj Aüstrio, Nederlando, Danujo, Svedujo kaj Norveg- ujo kune. Kelkiu neûrastenulo en la grandurboj rigardas envie al la trankviiaj monakejoj de la mezepoko. Li ne scias, ke eĉ hodiaü ekzistas en Eüropo tuta monaka respubliko, sed (atenlu, vojaĝemulol) konsistanta nur el 5140 viroj, sur la monto Athos en Grekuio (Makedonio).
El .Wiener Journol* trad. Heinr. Fahnt.
N o v a lo n g a tu n e lo
estas konstruata por la linio Firenze-Bologna en Italujo. La nova tunelo havos longecon de 18 510 m (Simplon-tunelo = 19 803 m). La laboroj estas malfacilal, Car la tertavoloj, tra kiuj la tunelo devas esti borata, konsistas el sabloâtono kaj argilo; tial la konstruado bezonigas grandajn apogajn konstruajojn el ligno kaj âtalo. La la
boroj de la Simplon-tunelo, kiu iras tra granito kai gnejso, estis pli facilaj. La Simplon-tunelo konsistas propradire el du apudaj tunelo), kies Ciu havas nur unu relparon, dum la nova tunelo havos du relparoin. La nova tunelo estas komencita jam en 1913. Nun oni daürigas la laborojn je pli granda energio, kaj oni esperas, ke ĝi estos prêta en 1930.
E le k tra lu m o p o r la D a la i Lam a.
Antaü nelonge estas konstruita en Lhasa(Tibeto) la unua elektrofarelo. La palaco de Dalai Lama estis la unua konstruajo, kiu estas provizita per
lumo. ch.
Diversalo.
La ra p id e c o d e s tru to .
En wLa Suda Kruco**, s-ro P. H. rakontas interesan epizodon: Dum mia vojaĝo tra Afriko, kie oni edukas strutojn multnombre, mi faris eks- kurson per aûtomobilo sur vojo, Ce kies unu flanko trovigas ferbarilo, kaj digo Ce la alia. Ni veturis po 20 mejlo) en horo, kiam struto aperis sur la vojo antaü ni. La veturigisto penis per krioj forpeli la birdon, sed vane ; tlam li plirapid- igis la aûtomibilon, gis ni veturis 25 mellojn en horo, sed la struto ankoraü kuris antaü ni, uzante la mallongajn flugilojn de tempo al tempo por plirapldigi la kuradon, kiam la aûtomobilo tro proksimigis al gi. La struto |am kuris pli ol unu mejlon, antaü ol oporluna loko ebligls gin last la vojon. âajne la rapida kurado ne lacigis la struton, Car kelke da mlnutoj poste ni povls vldl gin ankoraü kuranta.
««Etal*1 s c ilg o f o l U s o n o .
La plej alta domo en Usono estas nun kon- struota en Detroit, û i havos .nur* 85 etagojn.
Nun la plej alta konstruajo ankoraü estas la Woolworth-domo en Novjorko kun 55 etagoj.
La Universitato de Pittsburg komencos en tiu Ci |aro la konstruadon de .Katedralo de lernado*,
kiu havos »nur* 33 etagojn.
Grafo Ilja Tolstoi arangis la enhavon de la fama libro .Resurekclo** de sla patro por filmig]
Enigma angulo.
K ru c v o rt-e n la m o .
1 9
• 10
2 3 * 8
4 5
•
• 12
6 7
• 11
13 14 • • 15
• 16 • 17 •
18 • 19 • 20 21 22 • 23 24 • 25
• 26 27 •
28 Ä 29
La horizontalaj vortof slgnlfas: 1. utila insekto, 4. mo
dem« inventajo, 7 parto de Aüstrio 9. prepozicio, 11. scienca aserto, 12. preflkso, 15 diservo, tft. prepozicio, 16. akvu|o, 17. samaono, 18. flinsekto, 20. parto de fervoio, 22. suflkso, 25. provizi per armitol, 25. adverbo, 26. dekorafo, 28. naclano, 29. ajo en la homa korpo.
La verlikalaj vortoj aignifas: 1. lando en Azto, 2. su
flkso, 5. rlpoztlo, 4. floro, 5. prepozicio (kiel 9. horizontale), 6. indigena kulturpopolo en Sudameriko, 8 movigl sur akvo, 10. legends duonsimia raso, 12. pelthava beateto, 14. spicafo, 15. slmovi, 18. epidemlo, 19. subbruleti, 2t. sovaga besto, 25. parto de cirklo, 24. besto el familio de musteloj, 26. me- talo, 27. pronomo.
Ciul vortoj sen gramatika flnafo.
S olvo en n -ro 3.
S o lv o | o l n -r o 1 .
I. S llab-enlgm o.
I. Violo, 2. Edison, 5. Radio, 4. Danubo, 5. Azeno, 6. Si-
«mo, 7. Turgenfev, 8. Ezoko, 9. Lanterno, ÎO. Oriento.
— Verda Stelo.
2. K rucvort-enlgm o.
Horizontale: l.hamak, 5. kiraa, IO. ebur, 12. lice, 15. kg, 14. rab, 16. mir, 17 il, 18. dolar, 20. du, 21. kablnet.
Vertikale: 1. helik, 2. abel, 5 mug, 4. ar, 6. il, 7. rlm,
8. acid, 9. serur, 11. kali, 14. rob, lö jban, 18. da, 19. re.
N -ro 2 V e rd a S te le 1 9 2 6
■ ■ I I I M
Verda Stelo kostas
por 15 monatol (okt. 1926 ĝis dec. 1927) por simpla abono sv. fk. 3.— ; por kolekliva abono sv. fk. 2 40 (sc estas mendaMj minimume 5 abono) al sama adreso), sv fk. 1.80 (9e estas mendata]
minimume 10 abono) al sama adreso) ka) sv. fk. 1.30 (se estas mendata) minimume 23 abono) a] sama adreso). Egalvaloron de diversa, valutoj vidu sur la litolo!
ĝin en Kalifornio. Titolol kaj teksto) de la filmo estas en Hollywood tradukata) »nur“ en 38 lingvoln.
P-n, New York.
La CefaJ h a v e n o l d a la m o n d o .
Sekvanta) naû haveno) havis en 1923 debiton de pli ol 10 miliono) da luno) :
19 654 000 17 161 000 17 017 000 16059000 15 336 000 15142 000 13 273000 New York
London Antwerpen Rotterdam Hamburg Shanghai Liverpool
Buenos Aires 12 306 000 Cherbourg 10 933 000
La p o le n c a M u s s o lin i.
Eĉ lia) kontraŭulo) ne povas nei, ke en multa) rilato) la regado de la dlktatoro estas utila al la itala popolo. En pasinta jaro li aranĝis »trltik- batalon", kies soldato) estis la agrikulturisto).
Li donis al tiu) .soldato)“ la taskon produkti sur ĉiu hektaro 50 kg da tritiko pli ol ĉe la pasinta rikolto. La rezultato estis bonega, ĉar malgraŭ nefavora vetero la tutrikolto donis tri miliardojn da kilogramo), anstataû la atepdebla) du ka) kvarona miliardoj. La unuan premion (20000 lirofn ka) motorplugilon) ricevis sicilia kampulo, kiu sur areo de 80 hektarol sukcesis triobligi la rikolton (de 500 ai 1500 kg po hektaro). Mussolini esperas, ke en venonta jaro oni povos plialtigi la rikolton ĝis tri miliardo) ka) sepcent kvindek miliono) da kilogramo).
Ill n e wolfs estl lib e r lg a ta j . . .
ĉar pli bonan vivon ili ne povis interŝanĝi. La temo estas pri kristana) edzino) de arabo). Laû komisio de Ligo de Nacio), la anglino f-ino Jeppe vofaĝis Sirion por liberigi (unajn kristanajn virinoln el la haremoj de arabo). Dum kvar)ara agado la komisiono de f-ino Jeppe liberigis 1400 virinoin, plejparte armeninojn, kiu) estis en sia infanaĝo de la propra] gepatro) vendita) al arabo) au kiul estis rabitaj kaf aûkciitaj en la sklava foiro. Pie) mal
facile estis interkomuniki$i kun la severe gardata) knabino) ka| inform! ilin, ke ili estas liberigota), se ili tion deziras. Pie) ofte la interkomunikadon peradis iavistino), kiu) havis liberan aliron al la haremo). Multaj knabino) tarnen ne deziris sian liberiĝon. Ili estis tute kontental pri sia sorto, ekamis sian edzon majstron ka) ne émis interŝanĝi sian oran kaĝon por vivo de laboro.
Kuloj.
Kiu ne konas la bestetoln kun longa) kruro) ka) eĉ pli longa) pikilo), kiul svarme dancadas en la varma aero de la somervespero) ? Sed ordinaraj homo) scias malmulte pri ĉi tiu) insekto) krom la fakto, ke ili pikas, ka] ofte tro pikas.
Eĉ scienculoj ne multe diras pri kulo] escepte, por malbeni ilin, spéciale kiam la kulo uzas sian pikilon por suprengrimpi ĝis la pinto de kalva, glafa kapo — same kiel alpisto uzas grimpbastonon.
Serĉante miajn librofn, mi multe interesiĝas pri la diversai speco) de kulo) ka) iliai ofte strangaf nomo). Mi trovis kvln speco)n, kiu) nomiĝis per nur unu alfabeta litero — same kiel submarboato).
Jen ili: La O kulo, kiu tre bone vidpovas;
la E-kulo, kiu tre subite aliigas la flugdirekton ; la L-kulo, kiu ĉiam troviĝas super la sama ter- peco; la V-kulo ka) la M-kulo, kiul ĉiam iradas kune; la unua kriaĉas kompatinde por altiri bon- korulojn, sed ili nur trovas la pikilon de la dua.
Similajn morojn havas la Logi-kuloj, kiu) estas tre lerta).
Konata profesoro antaû nelonge anoncis la eltrovon de nova speco, kiu skribis en la aeron simile al reklamon skribanta aeroplano. Li ĝin nomis ln-kulo, sed ĝi estis nur la kul-ino. â i ne povas paroli kiel ni, liai âi skribadas siajn opiniojn pri modo), edzol, infanoj, k. c. en la aeron. Alia scienculo ankaû eraris pri kulo. Unu tagon li subite blasfemis, ka) kiam iu demandis al li, kio lin mordas, li ekkriis: „Eor, fi-kulol) \ *
La demandinto povis ceriigi, ke la kulpa insekto
Ne sendu manuskriptojn
por Verda Stelo, escepte de interesa), mallonga), o rig in a la j artikolo). Tradukojn ni havas amase.
estis longforma bruna besteto kun granda pinĉilo ce la vosto — certe ne kulo.
Oni iom dubas pri speco nomita Se-kulo', ĝi supoze trovigas en Usono/ Sed estas nenia dubo pri Ver-kulo, kiu kutime skribadas literaturaĵojn,
Kulo) ofte trovigas en la proksimo de akvo, spéciale lageto). Tie oni povas vidi la Ban-kulon, tre puran ka) riĉan specon ; ka) ankaü la Vel-kulon, kiu iras sur la akvo kiel âipo sed ĝuas tre mal- longan vivon.
M i konfesas, ke mi estas iom grasa viro, sed mi ne povas kompreni, kial iu profesoro insultis min pri tio, kiam mi petis lian opinion pri kulo).
Jen lia malafabla respondo : „Nenian bonan vorton mi povas diri, Porkulo*).* Tarnen sen lia helpo ml eitrovis la faktojn sekvantaln :
Du malsano) estas trovebla) inter la kulo).
Trovigas la Tuber-kulo, ka) la Ve-kulo, kiu ne povas dormi.
Eksterlanda speco estas \a Dan-kulo-, en alia) lando) ili ne estas tiel Renfila). Speco tre mal- âatita de la homo) estas la Ven-kuloj, kiu) venas ka) venkas antaû ol oni ilin vidas. Tre moderna estas la Padi-kulo, kiu konstruas ricevilon el
la malsupraîo) de planto).
Speco nomita ŝel-kulo neniam portas zonon ĉirkaŭ la talio, sed havas tre fortikan haûton. La K al-kulo tiel nomiĝas, ĉar ĝi nur atakas homoln kun doloranta) piedoj, ka) tiam ili povas nombri la doloroln.
Kvankam ekzistas Ju-kuloj, neniam trovigas Dea-kuloj, des pli bonet Sed kiu scias, ke la kulo] estas religia)? Tarnen estas vere. Ciu) estas P i-k u lo j ka) mulia) estas Tro-pi-kuloj. Ill ĉiul adoras Di-kulojn.
La pie) eksterordinaran fakton mi tenis ĝis la flno de mia skizo. Tri-kuHnoj povas fari ŝtrump- etojn t Tre utila) besteto', ĉu ne?
< Originale verkia
W ilfried M. Appieby,
________ Cheltenham.
*) Forfikulo.
2) . . . por kulo.
Linflva tasko.
K o re k to ta te k s to .
(Hodiaü ni donaa kiel taskon nur unu tongan mal- bonalilan frazon. Tiu Ci frazo estas dividota je kelkal mallongai kaj bonslilaj frazetoj. Kompreneble. ekzistas diversoj bonaj solvoj de tiu Ci tasko, unu el kiul ni publik- igos en la decembra numéro )
Kiam mi antaû kelka) semajnoj en la urbo estis, vizilis mi ankaŭ la aŭtomobilakcesoraĵfabrlkon de mia onklo, kiu tre afabl«. homo estas ka) al mi ĉiuln ejojn ka) maŝinojn montris kaj klarigis, mi estante tute nespertulo sed multe interessante pri maŝino) ka) dezirante mem taŭga inĝeniero fariĝi, pro kio mi la supermaŝinkonslrulernejon vizili deziras, klon ankaû la gepatro) mia) konsentas, ĉar ill min kapabla homo fariĝi volas.
Anoncelel.
(Klarlffol : L = letcrof, PK = pofttkarto), PI «■ poàlkartoi 11uslrilal M P = p o tfrn a rk o l, M B — m o n blleto j, kĉl. = kun ĉluj la n d o j, b fl. ==
P o ltm a r k o ] b lld fla n k « .)
VERDAJ PERLOJ por la brodado de featkostumol. Prezo po mil 1 rmk aŭ egalvaloro. S-ro J. Collier, 181 Frederick Rd., Aslon Birmingham, Anglujo.
Seriozan PM interŝanĝadon kun Ĉiuj mondparlo) deziras instrulsto Theo Hollenbeck, Horrem bei Köln, Qermanujo.
Ne sendas unue. Respondaa certe.
19-jara iunulo deziraa korespondi per PI (bfl) ka| inleräangi PM kun fraülinoi kaj sinjoroj en la sama a£o. Por duona dolaro mi sendos 100 ekz. da plej bonaj PM Ĉeĥoslovakaf. S-ro St. Maupic, Del. de UEA, Kardaäova Recice, ĉefioslovakio. Certe respondos
Pri pentroarto kaj aHaj temoj deziras korespondadi K-do
B. B irju k o v , Perm, Ĥ udoĵestvennyj Tehnikum , S o vetu n io .
S-ro M. Martorano, S. Miniato, Pisa, Italujo, deziras inter- aanfti PM kĉl. laŭ Y vert 1927. Donas italajn, koloniajn ktp.
S-ro Andres Fiol, sir. Peregil 9, Palma, Baléares, Hispanujo, deziras interâangi Pl kaj PM kun gesamideanoj el Skot- lando, Islando, Finnlando, Danujo, afrikaj kaj sudamerikaj landoj. Nepre respondos.
F-lo B Inkret, Ljubljana, Univerza, j-igoslavio, deziras kores
pondi kun fraŭlinoj ĉiulandai per Pl kai L.
Mi deziras korespondadi kĉl. per PI. Respondo tjarantiata.
Bruno Rönnebeck, Berlin N. 20, Koloniestr. 129, Oermanujo.
Neŭtrala Esperanto Unuiĝo deziras korespondadi kun eksterlandaj esp. grupoj ĉefe lerere kai P. 1 Esperantista Unui$o, Bad Reichenhall, Qastejo Blaue Traube, Ger-
m anulo.
F-ino M. Simane, Dagfda, Alejas sir. 4, Latvio, deziras korespondadi kĉl. pri diversaj temoj per L ka| PI.
S-ro Theod. Studer, atudenlo, Horgen Ĉe ZUrich, Svisujo, deziras korespondi kĉl sed nur pri politiko aktuala.
S-ro Adalberto Levai, drogisto, »Sana drogerio“, Bratis
lava, Had2a nm. 8, Cehoslovakio, deziras korespondadi kun ĉiulandaj gesamideanoj. Respondos certe.
S-ro Max Gross, Berlin-Spandau, Schäfersrr. 14, Germanuio, deziras korespondadi per PI (bfl.) aŭ L kĉl. Mi certe respondos.
S-ro Gunnar Nyatröm, 24-jara fraülo, Grebbestad. Folkhögs- kolan, Svedujo, deziras korespondi per PI kĉl.
S-ro Adolf Nettelbeck, Charlottenburg, Cauerstr. 16, Ger- . manujo, deziras korespondi kun eksterlando. Respondo
garantiata.
F-ino Dora Doose, Flensburg, Nordergraben 62, Schleswig- Holstein, Germanujo, interSangas PM (ankaü donas danajn) kaj PI.
F-ino Erna Schmitt, 22-jara, Kaiserslautern, Blelchstr. 27, Germanuio, deziras korespondadi kĉl.
S-ro Julio Magyar, Központi géphdz, Tatabdnya, Hungarujo, inter£an£as PI kaj L kĉl.
S o lvo
ei la oktobra numéro.
Karlo staris ĉe la bordo de 1’ rivero, la mano)n en la poâol de sia pantalono (aû : la mano] en la poâo] de lia pantalono), kaj rigardis ĝian akvon, sur kies klara supraĵo respeguliĝis lia staturo.
Poste li levis siajn okulojn ka) direktis la rigard- o|n trans la riveron. Tie, sur la alia bordo, li vidis homoln starantajn (au : starantaj) apud sia) boato). Du el ili saltis en la riveron, per sia) forta) brakoj dispuâis la akvon de la rivero kaj naĝis tra ĝiaj ondoj al Karlo. Kiam ili alprok- simiĝis, Karlo ekkonis en ili Petron ka) Jozefon, siajn iamain lernejajn kamaradoln, kiu) ankorau nun estis lia) bona) amiko). Nun ili alvenis kai saltis sur la bordon. Karlo bonvenigis ilin, ka) ili etendis al li siain mano|n, kiuin li forte premis.
* Pim. de red. — Kvankam ne logis premio, multaj ge- samideanoi, pro nura intereso, aendis al ni la solvon de la lingva tasko (kaj de la enigmot) en la pasinta numéro, inter ili 8 (ara intano. la pie, juna kongresanino de la XVII-a, Iraülineto Ursula Döring el Freiburg 1. Br., kiu tre bone solvis la lingvan taskon.
Spéciale
rekomendindai libre!:
Rmk.
Z a m e n h o f. Fundamenîo de Esperanto
. 0.80
— Fundamenta Krestomatio . . . 2.—
— Lingvaj respondoj . . . . 1.—
— Provcrbaro Esperanto . 1,—
— Ifigenio en Taŭrido (laü Goethe) . 1.20
— La rabeno de Baharaĥ (laû Heine) kaj
La gimnazio (laü Salom-Alejhem) . . 0.80
— Marta. Romano (laû s-Ino Orzeazko) . 2.—
Kabe. Vortaro de Esperanto (Eaperanto-Es-
peranta) . . . 1 . 6 0
Jung. La Alta Kanto de la Amo . . 0.75 O b erro fm an kaj Jung. La lastaj tagoj de
D-ro L. L. Zamenhof . . . . 1.20 Wleaenfeld. Galerio de Zamenhofoj . . 1.—
Bulthuis. Taglibro de vila&pedelo (Bûcher) . 0.50 F o rg e . Abi8moj. Romano. Bindita . , 4 50
— ôaltego trans jarmiloj. Romano. Bindita . 5.—
Luyken. Pro lâtar. Romano. Bindita . 7 .-sL
— Stranga heredaĵo. Romano. Bindita . 7.—
Rleck. Oni ridas. Libro de humorafo) . 0.50 Bulthuis. Malriĉa en spirito. . . 0.50 Bukedo I kaj II. Rakontoj de diversnaciaj aütoroj.
Prezo po . . . . . 0 50
K vln jaro de S ovetlando, lluatrita . 1.75 Trarbach. Teknika vortarelo por Pedagogio,
Logiko kaj Psikologio . . . . . 0.55
Unu „R e ic h s m a rk “ — 1.25 sv. F k . P o r a frd n k o aldonu 10*/o (m in im u m e 0.20 H p ik .), el G e rm a n u io k a j A û s trlo 5°/o
(m in im u m e 0.10 R m k .),
Mendoj super 10 Rmk. estas plenumataj sen afranko.
Heroldo de Esperanto, Horrem bei Köln
Libreja fako.
)una| esperantlstoj apartenantal al Kristana Ligo de Junaj Viroj deziras korespondi kun samideanoj el Ĉiuj landoj.
Adreso: S-ro Carl Viksten, Ndssjö, Svedujo.
F-ino Jeanne Moyersoon, Bruxelles, 16 rue de Birmingham, Belgujo, deziras inlerŝangi PM kaj PK.
F-ino Betsy Van den Steen, rue Rogier 152, Bruxelles, Belgujo, deziras interäangi PM kaj PK.
S-ro M. Michalski, Berlin Frledenaŭ (Germ ), Stubenrauch
strasse 50, deziras interŝanĝadon de Pi (bfl ) kun ekster- landanoi.
Kiu deziras kĉl. fidindan interäangadon de PM ? Mi donofr ruman okupacian hungaran, Ĉehan laŭ bazo Zumstein kaj Michel. Stefano Mayer, juristo, Horna okruZ îa 26, Preäov, ĉeĥoslovakio. Tuj kaj nepre respondos.
Kvin kursanoi volas korespondadi kun ÖiulandanoJ pri
Ĉiatemo. Skribu al ni multaj, ni certe respondos. Adreso : K-do Trebitch Ludoviko, Ujpest, Rdköczy u 24, Hungarujo.
Grupo de arudenîoj-orientalistoj de Mez-Azia Régna Uni- versitato (fakoj : turkologia, iranologia kaj pedagogia) deziras serioze interkorespondadi Ĉu kolektive, Ĉu in- dividue kun samfakanoj el Ĉiuj landoj pri studado de Oriento kaj studenta vivo. La leterojn oni adresu:
Orienta fakultato, al lnternacia Korespondejo, Taâkenî, str. de Karl Marks 6, USSR.
Samideanoj ĉiulandaj! Mi deziras korespondadon kĉl. per L kaj PI (b fi). Skribu al mi Ĉiam. Mi certe kun go jo respondos. L pri iu temo. Deziras daùran korespondadon.
S-ro Rudolf Dix, Del. de UEA, Zeulenroda ThLir., Greizerstr. 54, fermagazeno. Germanuio. [2 S-ro Josep M. Terradas, str. Sant Rafel 26, tabakvendeio,
Barcelona, Hispanujo, deziras korespondi kun la tuta mondo. Ĝiam respondos.
S-ro Szaban Nandor, komercisto, Debrecen, Cegledstr. 22, Hungarujo, deziras intersangi PM nur seriozajn laü nombro aü katalogo Michel. Tu) respondos.
S-ro Gustav Telander, Bjuv, Freden 117, Svedujo, deziras PI montrantajn karb- kaj alispecajn minejojn de la tuta mondo. Interàange sendas kartojn laüdezirajn.
Viglal, spritaj fraûlinoj el la tuta mondo! Korespondu per Pl kaj L kun mi, 21-fara arĥitektura studenfo, Fritz Do
leschal, Haida, Nordbohemio, ĉeĥoslovakio.
S-ro Jozef Hrabé, ano de UEA, Praha XII, na Kozaĉce 8, Ceĥoslovakio, interâangas PM laû Yvert aŭ Michel eĉ po pecoj. Respondaa senprokraste
S-ro Heino Heiîmliller, inslruisfo, Bremen 9. Waller Heer- stras8e 154, Germanuio, deziras seriozan korespondadon kun perfekta franca kolego.
S-ro Walter Wolf, fervojasistanto, Leipzig, Güterabfertigung Bayrischer Bahnhof, Germanujo, deziras korespondadi kun la tuta mondo per L, PK, PI (bfl ). Ankaû inter- âangas PM, fotografafojn kaj gazetojn ilustrilajn. Certe
kaj ĉiam respondos,
K-do Max Krauspe, Schweidnitz i. Schl., Bahnhofsîr. 4, Ger
manujo, deziras korespondi kun ekateriandanoj per PI (bfl.) Gl. MB kai L. Tuj respondos.
Lafileft« dcvtga teksto iuj»>anllnifV6: V arlag and Druck (Bldorielo kat P reatlo) : G e b rju n g , O. m b. H. Horrem bet Köln. Verantw ortlicher Schriftleiter (Bespondeca B edaktoro): Teo Jung, Horrem b. Köln
