A b o n o .
S l m p l a l a r a b o n o 2.— sv. fk
K o l c k t i v a ) d b o n o f a l unu a d re s o : m in im u m e 5 ab onoi po 1.50 m in im u m e 10 a b o n o i po 1 20 sv. f k .; m in im u m e 25 a b o n o i po 1.10 sv. fk.
L a p rezo i v a lid a s n ur ĉe anfatfa p ag o p or tuta la ro . C e a 'im a n ie r a pago (m o n a ta , k v a ro n la ra k. a .) unu n um éro k o s ta s 0,20 sv. fk ., 5 ek z de unu n u m é ro po 0.15 sv. fk ., 10 e k z. po t».12 sv. fk ., 25 e k z . po 0.11 sv. fk .
P a y a n te p e r a g e n lo , ald on u 20% p or p era d o .
R e k la m o .
A n o n c o l : po u n u ce n tim e fra k o lo n e ro (8.5 cm la r £ a ) e jja lv a lo ro de 3.— sv. fk . A n o n c e t o i (n u r ko n tra ŭ an taŭ a p a g o ) : po en p re s o kaj v o rto (aŭ m a llo n g ig o ) e g a lv a lo r o dc 0 10 sv. fk ., m in im u m e 1.— sv. fk . *
M a b a t o : 3 foie 10%. 6 foie 15%, 12 fo ie ?O°/o.
P a g a n te per a g e n to , a ld o n u 20% p o r p e ra d o .
eroldo de Esperair
H o r r e m b e i K ö ln (G e r m a n u jo ) Fako: V e r d a S te lo .
R e d a k to ro : Teo Jung.
P o ŝ tĉ e k a f k o n to j:
G e rm a n u io : K öln 75102 H e ro ld o de E s p e ra n to , H o rre m .
D a n u i o 4962, H e ro ld o de E s p e ra n to , H o rre m (G e rm a n u io )
D iv e rs la n d a fn v a lu to fn ni akceptas je sekvanta kurzo:
0.10 s v ls a fra n k o — 0.05 a rg . peso, 1 a n g la penco, 0.14 a ü s tra Allingo, 0,14 b e lg o , 0 16 b ra z . m ilr., 3 bulg lev o j, 0 65 ĉsl. krön □. 0.07 */• d a n a k ro u o , 8 est. m a rk o i, 0.80 finn a m a rk o ,0 .5 0 fr. fra n k o , 0.08 g erm , m a rk o , 1.50gr. d ra k iu o i, 0 .1 2 i/t hlsp. p eseto , 0.12 p engo, 0.45 ttala liro , 0.04 iap. icno, 1.10 1st. d ln a ro l, 0.10 la lv a la to , 0.20 lito va lid o , 0.05 nederl guld , 0.08 n o rv. k ro n o , 0.17 p o la z lo to , 0.40 p o rt, e s k u d o , 4 ru m . lc o i, 0,07’ u sved a k ro n o , 0.04 lu rk a funto, 0.02 u ru g v . peso, 0.02 u so n a d o ln ro . L a d iv e rs a jn v a lu to jn nl a k ce p ta s nur el la ko n c e rn a i la n d o i. sed el ĉiu la u d o ni ' a k c e p ta s pagon p e r sv. fk , g e rm , rm k , us. d o la ro , a n g la funto aŭ sveda k ro n o . H uso! pagu al la a g e n te io de H e ro ld o : G e o . T e te rin . F o n ta n k a 21, kv. 7, L e n in g ra d , laŭ k u rz o : 0.10 s f k . — 0.04 o r -r u b l. kai 20% p o r p e ra d o .
ro 1 Jan u aro *1927
Esperanto progresas.
E speranto.
D epost ja n u a ro 1927 E s p e ra n to estas oficiale in stru ata en a v ia d - istaj lern ejo i de Polujo. In s tru - an to estas P ro f. L. K ro n e n b e rg . L a ô e fo d e P o la M ilitis ta ra S an ec a S e rv o , g e n e ra lo D -ro R o u p p ert, prom esis p e r speciala o rd o n o atentigi la m ilitistain ku racisto jn p ri la g ra v e c o de E s p e ra n to .
Japanaj sciencistoj s e rio ze a p o - g as E sp eran to n kaj eldonas unu g ra v a n verko n post a lia en la in te rn a c ia lingvo. Lastatem p e ap eris en E s p e ra n to am pleksa scienca ra p o rto de la A e ro lo g ia O b s e rv a to rio d e T a te n o kun m u l- taj ilu s tra jo j, piano), tab elo j k a j d ia g ra m o j, de P ro f. O ish i, d ire k - to ro de I' o b s e rv a to rio .
L a tutm onde ko n a ta eldonejo R u d o lf M osse en B erlin jus a p e r- igis n o vajn vo lum ojn de sia » B ib - lio te k o T u tm o n d a “ k u n E s p e ra n to - tra d u k o j el la h u n g a ra k a j la rusa lin g v o j. A n k aü la firm o H irt & S o h n en L e ip zig jam eldonis 2 0 v o lu m - ojn de sia E s p e ra n to -b ib lio te k o .In te rn a c ia M o n d lite ra tu ro “ kun tra d u k o j el lin g v o j ja p a n a , a n g la , fra n c a , g e rm a n a , h o la n d a , b u i- g a ra , k ro a ta k. a.
English.
S ince January the 7th, E sp e ra n to is being o ffic ia lly taught in the A e ro nautical schools o f Poland. The teacher is P ro f. L. K ron enb erg. The C h ie f o f the P o lish M ilita ry B o a rd o f H ealth, G eneral D o c to r R ouppert, has p ro m ised to call the atte ntio n o f the m ili
ta ry students b y a special o rd e r to the im p o rta n ce o f E speranto.
Japanese S c ie n tis ts s tro n g ly s u p p o rt E sp eranto and are p u b ’is h in g one im p o rta n t w o rk after an other in the in te rn a tio n a l language. R ecently there appeared in E sp e ra n to an e x tensive s c ie n tific re p o rt o f the A e ro - lo g ic a l o b s e rv a to ry at T aten o w ith m any illu s tra tio n s , plans, tables and d ia g ra m s, b y P rof. O is h i, the d ire c to r o f the o b se rva to ry.
The u n iv e rs a lly k n o w n p u blishe rs R u d o lf M osse o f B e rlin have lust b ro u g h t out som e new volum es o f their .B ib lio te k o T u tin o n d a “ (W o rld L ib ra ry ) in E sp e ra n to tra n s la tio n s fro m the H u n g a ria n and Russian languages. The firm o f H irt & S o h n o f L e ip zig , have b y now published 20 vo lu m e s in its E sp e ra n to .In te r
nacia M o n d lite ra tu ro " (L ib ra ry o f Inter
n a tio n a l W o rld lite ra tu re ) w ith tra n s la tio n s fro m the Japanese, E n g lis h , French, Dutch, G erm an, B u lg a ria n and C ro a tia n languages.
D eutsch.
A b Januar 1927 w ird in polnischen F liegerschulen E sp e ra n to o ffiz ie ll unterrichtet. U nterricht.sleiter is t P ro f.
L. K ro n e n b e rg D e r C h e f des P o l
nischen M 'li är-G esundheitsdienstes, G eneral D r R ouppert, hat versprochen, in einer besonderen V e ro rd n u n g die M ilitä rä rz te auf die W ic h tig k e it des E sp e ra n to hinzuw eisen.
Japanische W isse n sch a ftle r lassen dem E sp e ra n to ihre ernsthafte U n te r
stützung angedeihen und geben ein w ichtig es W erk nach dem andern in der in te rn a tio n a le n Sprache heraus.
Leb hin erschien in E sp e ra n to ein um fangreicher w issenschaftlicher B e
richt des A e ro 'o g isch e n O b s e rv a to riu m s von T a ie n o m it zahlreichen Illu s tra tio n e n . Lageplänen, Tabellen und D iagram m en, von P rof. O is h i, -O .ie k tu r des O b se rva to riu m s.
D er w eltbekannte V e rla g R u d o lf M osse in B e rlin hat soeben einige neue Bände seiner. .B ib lio te k o T u t- m o n d a “ (W e lt-B ib lio th e k ) m it E s p e r- anto-U ebersebungen aus dem U n garischen und dem Russischen her- ausgebracht. Auch die F irm a H irt
& S o hn in L e ip z ig hat bereits 20 B ände ih re r E s p e ra n to -B ib lio th e k
„In te rn a c ia M o n d lite ra tu ro " (In te rn a tio n a le W e ltlite ra tu r) herausgegeben, m it Uebersebungen aus . dem Japa
nischen, E nglischen, Französischen, Deutschen, H o lä n d is c h e n , B u lg a ri
schen, K roatischen u. a.
Français.
A p a rtir de Janvier 1927 l ’espé
ra n to est o fficie lle m e n t enseigné dans les écoles d 'a v ia to n de la P o lo g n e p a r M r. K ron enb erg. Le chef du service de Santé m ilita ire p o lo n a is gé
néral Dr. R ouppert a p ro m is d ’ a ttire r spécialem ent atte ntio n des m édecins- m a io rs sur l ' im p o rta n ce de 1* espé
ra n to .
Les sava nts (aponais appuient sé
rieusem ent l ’espéranto et d ’im p o rta n ts o u vra g e s dans cette langue p a ra is sent l'u n après l ’autre. D ernière
ment il a paru en espéranto un sub
stantiel ra p p o rt scie ntifiqu e de I’
O b se rva to ire A é ro lo g iq u e de T ateno, ra p p o rt dû au professeur O is h i, d i
recteur de l’O b s e rv a to ire , et c o n tenant de nom breux illu s tra tio n s , plans, tableaux et diagram m es.
L a m aison d 'é d itio n R u d o lf M osse de B e rlin , connue dans le m onde entier, vie n t d ’éditer de nouveaux volum es de sa .B ib lio te k o T u tm o n d a "
(B ib lio th è q u e U n iv e rs e lle ) contenant des tra d u c tio n s en espéranto du h o n g ro is et du russe. La firm e H irt & S o h n en L e ip z ig a déîà fa it paraître v in g t vo lu m e s de sa c o lle c tio n en espéranto .In te rn a c ia M o n d lite ra tu ro “ (L itté ra tu re U n ive rse lle Internationale) qui renferm e des tra du ctio n s du (aponais, de l’a n g la is, de l ’allem and, du h o lla n d a is , du bulgare, du croate etc.
;AI fondo de internacia Presa kai Eldona Sociefo!
V e r d a S te lo , m a lg ra ü sia nur trim o n a ta ekzisto, /azn a k ir is g ra n d a n a m ik a ro n k a j v a s ta n d is v a s tiĝ o n .
H e ro ld o « aperanta en la sam a eldonelo, lam e n iris la 8 an ja r o n de s ia e k z is ta d o ô is nun aperis preskaü 400 numéro). C ia m H e ro ld o e iira d is nepre ré g u lé . D eposî n o ve m b ro 1920 eĉ ne unu sem aino pa sis sen apero de nova num éro de H e ro ld o .
A n ka ü la L lb r e ja fa k o iom post io m a ttira s tid e la n k lie n la ro n .
K rom tio ni préparas la a p e rig o n de d iv e r s a j g r a v a i e ld o n a jo j. .
Entute do n ia e n tr e p r e n o sukeesas« des p li, car ni posedas p ro p ra n p re s e jo n .
S ed mankas al ni du aferoj :
1. sufiĉa in te rn a c ie c o de la e ld o n e lo ;
2. sufiêa k a p ita lo p o r g v id i nian entrepenon laû d e zirind eco kal bezono.
P o r a k iri tio n : la sufiêe in te rn acia n bazon kaj la sufiĉan ka p ita lo n , ni intencas fo n d i, sur la bazo de nia jam ekzistanta preseio-eldonelo, In t e r n a c ia n P re s a n k a j E ld o n a n S o c ie to n .
Kaj p o r e b lig i la p ro ksim u m a n a n ta û ka lku lo n p ri tio , laû k iu j mezuro) kaj kun k io m da k a p ita lo p o v o s estl fondata la p ro je k tita S o c ie to , ni petas ĉiujn gesam ideanojn, kiu l emas p a rto p re n i en la S o cie to , s k rib i al ni kiel eble plej baldaü, p ro - v iz o re tute nedevige, k io m d a a k e io j p o 1OO rm k . (1 2 5 sv. f k ) i l i e v e n tu a le d e z iro s .
E n ia pasinta ja ro , la eldono de nurai L ib ro - A k c io j h a v ig is al ni m onsum on de ê. 1500 rm k.
O n i do devus kredi, ke estus fa cile h a v ig i m u lt- o b la n sum on, se temas ne pri sim p la i lib ro j, sed pri jam funke ian ta kaj de j a r o j e k z is ta n ta e n tre p re n o k u n p ro p ra , k o n s ta n te p iig ra n d iĝ in ta p re s
ejo. La presejo ko n sista s nun el k v a r presm aâinoj, in te r ili du tute nova! kaj m odernaj, m oderna ste re o tlp io kaj cetera) necesaj in s ta la ĵo l. P lia k a p ita lo e b lig u s al ni, aêeti pluafn m odernaln m a ŝin o ln (ekz. lin o tip o n ) k a j m a te ria lo n kaj per tio ĝ is m in im u m o m a ia itig i ia k o s to jn p o r la el- d o nad o de gazetoj kal lib ro j, km estus la p ie j c e rta g a ra n tio p o r b o n a re n tu m a d o de ia k a p ita lo .
Do, helpu al ni p lig ra n d ig i kai p lig ra v ig i nian entreprenon, j e v ia p r o p r a in te re s o k a j je tlu d e la fcsperanto - m o v a d o ! Kiel eble plej baldaü sendu ai ni via n p ro v iz o ra n nedevigan a n o n c iĝ o n l Poste ni vid o s, k io esios aranĝebla.
ĉ ld o n e ĵo d e V erd a S telo kaj H ero ld o .
Tra Esperantujo,
E s p e ra n to o fic ia le In s tru a ta e n P r a k t ik a K o m erca L e rn e jo d e B u k u re S to .
La d ire k to ro de la notnita lerneio, s -ro J. T e o - d o ru , sekr. de la kom erca ĉam bro, e n ko n d u kis E sp e ra n to n o fic ia le en la unuaj du kla so j. A l la 120 le rn antoj in stru a s E sp eranton s ano| H a ra - b a g iu ka| T im iŝ .
R a b ln d r a n a t T a g o r e .
Dum sia v iz ito al B a lka n o , esperantistol en B ukureâto ka| S o flo sa lu tis kai in te rv lu is la fainan hindan poeton kaj tra n s d o n is al li lite ra tu ra jn esp. lib ro jn ka| esp. gazetojn.
E s p e ra n to e n P a le s tin o .
M o v a d o ekzistas precipe en Jerusalem » kaj en Tel A v iv (P rin te m p a M onteto). Dum o k to b ro kaj n o ve m b ro Ĉ. 50 personol sukeese fin is esp.
kurson . E l ili 20 a liĝ is al Jerusalema Esp.
A s o c io .
E s p e ra n to e n ro m a n o .
H ispana poeto M ig u e l de U nam ano v e rk is ro m a n o n no m ita n .N e b u lo ", e ld o n ita n ĉe M eyer
& Jessen en M ünchen (âajne en germ ana tra - du ko — Red.), en k iu ankaŭ tro v iĝ a s te ksto pri E s p e ra n to : . . . . O u v i ne o p in ia s k ie l m i, ke venos la ĝenerala paco d a n k ’ al E s p e ra n to ? . . . Se v i nur lernus E sp e ra n to n !“
Tr la m o n d o .
La nova ja ro ko m e n ci£ is. K iel kutim e, ankaü je la nuna ja ro estas lig ita l m ulta) esperol kai revoj. Sed se ni kredos m odernan p ro fe to n , ĝ i ne estos tre lu m p ortan ta . (Legu la a rtik o lo n .H o ro s k o p o de la la ro 1927* en la h o d ia ü a num éro I) Tarnen, D -ro K ro n s trö m ne povas s e n k u ra ĝ ig i nin. T ia i p ro fe ta lo l la estas interesai kaj eble eĉ p o va s tiin ig i k e lk a jii su p e rstiĉa in a n im o in . N i esp erantistol eslu pli fidem ai hom oi I N i fid u nian feliĉon, nian .s te lo n ", kiu superlum as nian v iv o v o io n , la la b o ro in kai penoln p o r nia Idealo, ka| kiu finfin e nin g v id o s al la g lo ra celo I
E n C e ntra A m e rik o denove o k a z is unu el la jam ku tim a i re vo lu cie to j. ô i estis d ire k tita ko n tra û la k o n s e rv a tiv a pre zid a n to de N ik a ra g v o , D iaz.
L ia it re g ista ro n re ko n is la U n u iĝ in ta i S ta to f, k iu l a lb o rd ig is m arina jn trup ojn, per tio elvokan te a kra in p ro te sto ln de a lia l a tn e rika i àtato,. ô is nun la situ a cio a n ko ra û ne estas k la rig ita .
E n Ĥ in u jo la in ilito daûradas. La K a n to n - trup oj p li kal pli p ro k s im iĝ a s al Sanha). A pud Fulan, Ĉ. 100 m ejloln okeidente de S a nha j, k o m e n ciĝ is b a ta lo kun la tru p o i de S u n ĉva n fa n . En H a n k a ü regas tre m alam ikem a sento k o n tra û la eüropanoi, kiu l ne po vas sin m o n tri ekster sia| dom ol. Kiatn tiu m ilitb ru lo e s tin g iĝ o s ?
La E sp e ra n to -m o va d o , kiel kutim e dum tiu ĉi
sezono, ankaü en nuna v in tro estas ĉiulande en
N -ro 1 V a r d a S talo 1 9 2 7
plena flora do. La unua) kurso] parte |am fin iĝ is , nova) adepto) a lig is al la g ru p o j, ka) kun freŝa) fo rlo ) ont préparas la novajn kuraojn. Ne forgesu, p o r la kom enca in s lru o ka) p o r la perfektiga) vespero) vaste u tilig i V erdan S te lo n t ô i estas p o r kom encanto ka) progresanto interesa, in s tig a v ig lig ilo , p o r k iu li vo lo n te pagas la etan abon- prezon.
F a riĝ u la jus kom encita ja ro p o r nia m ovad o ka) po r la tuta m ondo kie l eble plej prospéra I
Lingvaj p rip en so j.
La vivo transiras la iimojn de / ’ inle/ekto
je ĉiuj flankoj. Bergson.
Esperanto naskiĝis ne de inteiekta sed de agema deziro.
E n tre rim a rk in d a lib ro , kies tito lo estas : wL a L in g v a jo ka) la V iv o “ 1), P rof. B a lly el ô e n e v o notas, ke p o r la lin g v o ), kie l cetere ĉie, la fo n to de ĉia v iv o estas ne la intelekto, sed la sento.
T ie Ĉi la intelekto, la racia lo g ik o ludas la ro lo n de k o re k tllo ; ĝ i p o va s „n o rm a lig i“ , ĝ i ne kreas.
S e tu), se de sia n a s k iĝ o E sp eranto v iv is , sian v iv o n ĝ i suidas al liu ĉi fa kto , p ri k iu mi jam ofte in s is tis ka) ree in sistas, ke Z a m e n h o f k re is sian lin g v o n ne kie l lia) antaûulo) ka) posteulo), p o r k o n te n tig i ian sciencem an deziron,
kiu estus lerta k o m b in o de lin g v a es- p rim ilo pure lo g ik a , sed p o r tra d u k i, p o r k o n ig i, p o r k o m u n ik i al k ie l eble pie) m u ltn o m b ra j hom o) la sentoin, kiu) p le n ig is lia n anim on, lian ko ro n .
E sp eranto ne estas id o de pure lo g ik a s p irito , ĝ i estas la fllo de agema sento, ka) tiu ĉi sento estas la am o, la pie) alta el ĉiuj amo) : la am o al h o m a ro ; kaj am o sola — ne pru- dento — kreas, v iv ig a s .
E l tio ne rezullas, ke la in te le k to , . la racio , la lo g ik o ne h a vls, ne devas h a vi sian g ra va n taskon en la k o m b in o de lin g v o , en ĝia evoluado, au p li ĝuste p liriĉ ig o , sed, kom prenante la devenon, la esencon de nia lin g v o , oni zorge evito s, ke, sub preteksto ĝin p lire g u lig i, g in fa ri p li racia, p li lo g ik a , o n i elprenu el ĝ i la v iv o n , o n i donu al ni anstataû v iv a n ta jo ian plene lo - g ika n , racian sistem on, — ne v iv - kapablan, — p o r la g o )o de teoriem - uloj, kiu) v iv a s en la m ond o de 1’
ab strakto, p o r la m a lĝ o jo de la hom o) — cetere ne m a lp li scienca), ol
la aliaj, — kiu) v iv a s en nia surfera m ondo kaj v id a s en la internacia lin g v o ne nur p rilin g v a n sed precipe socian problem on. A l tiu) ho m o i, agema), la Zam enhofa s o lv o suflĉas, Ĉar, post m ultja ra sperto plene kon te n tig a , ĝ i permesas p o r la u tilo , p o r la bo no de I’ ho m a ro plej altan esperon. Ke tiu ĉi espero e fe ktiviĝ o s, lio de- pendas de ni esperantisto), de nia fideleco, de nia d is c ip lin o ’ ).
Th. Cart, Prez. de la Eap. Akademio.>) Ch. Bally : .Le Langage et la Vie“. Payot, Paria 1926.
*) Por eati aocia levilo la lingvajo bezonaa diaciplinon.
— Bally.
Du maroj.
De «S. Oorodechi/.
A ù s k u itu m a ro n — V i a ü doa k o ro n
D e T m a rm is te ro j ! A ù s k u H u k o ro n —
V i a ü d o s m a ro n D e T h o m s u fe ro j!
El rusa lingvo trad. D. Vigodakij.
N o vu lo .
De S t. Z iv a n o v ic , Z agreb.
La suno estas elironta. M a lg a ie aspektas la ĉie lo d e , escepte de tie, kie la a ŭ ro ro vekiĝas.
Regas krepusko, ka) m alena ro s o k o v ra s herbon kaj arbo jn. E stas )e la k v in a ka] duono matene.
S u r re lo j veturas vag ona ro ), kvazaü ili ram pas kie l serpentoj ka) m alaperas en nubo) da fum o en la m a lp ro ksim o . Ili bruas sur la reloj, fajfas kaj ra p id a s kiel drako), kiu) fo rira s en la re g io n o jn de senflnaj m alp ro ksim o ).
L a drako) dire kta taj de hom a m a n o t
Iom post iom la suno le viĝ a s kie l grandega g lo b o fandita en fajro.
Kun s u n le viĝ o n a skiĝ a s nova tago, ka) kiam ĝ i aŭdiĝas, aperas sur apuda) relo) k u rb ig ita j om broj, kiu) a lira s la d ife k tita jn va g o n o jn . Ili kunvenas p o r kom en ci la la b o ro n .
lu seriozm iena in sp e k to ro d is d iv id a s la la b o ro n , ka) baldaü eksonas m arteloj, ekzumas borm asino) kaj ekkn aras levilo). S e k c io ko n sista n ta el du- deko da hom o) kom encas la b o ri. La in sp e kto ro stara s ka) tra n k v ile rig a rd a s la hom ojn.
— L e v u 1
— H o — h o — ho 1
Fine ni ven ko sl
De D -ro *S. N is h i,
Prof, de Anatomio Ce Imperia Universitato de Tokio.
Vere m irin d a estas la g ran da ku ltu rp ro g re so , kiu n la japano tra v iv is en la daüro de la lasta duonjarcento. La kaŭzo kuŝas sendube en la n a tu ro de la popolo, kiu posedas m irin d e gran dan adaptokapablon le frem daj k u ltu ro j p li altaj. Iam ni en kond ukis hinan ku ltu ro n , k iu re g a d is nian v iv o n p li ol o l m il ja ro jn . P ost m alferm o de nia p o rd o p o r eüropa k u ltu ro nia v iv o denove a li- fo rm iĝ is ka) nuntempe ni efektive v lv a d a s en e ü ro p -a m e rika kultu ro . Sed p o r d a ŭ rig i ĉi tiun v iv s ta to n — ka] tio estas kom preneble absolute necesa p o r subteni nian p o zicio n in te r k u ltu ra j popolo) de la m ondo — ni ne povas ka) devas esti malatenta) in te r a lia j du grava) m alhelpoj staranta) su r la v o jo de nia ku ltu rp ro g e sa d o .
Laü la b io lo g ia leĝo de fam a z o o lo g o A . O ka lu ka ra kte ro de o rg a n ism o , k iu iam helpis al ĝia prosperado, fa ri ĝo s poste la kaûzo de ĝ ia pereo. Ka) interese estas, ke la sama p rin c ip o regadas ankaü en la k u ltu rh is to rio . L a unua m alhelpo, kiu k o n tra ü - sta ra s al nia ku ltu rp ro g e sa d o , estas la hinaj lite ro j, kiu) iam helpis nin en la ku ltu rp ro g re sa d o . P o r lib e rig i nin de tiu ĉi m alhelpo, du m ovado) agadas jam 'de longe. La unua e s ta s 'tie l nom ata Kana- m o zi-m o va d o , kiu klo p o d a s anstataüigi la h in a jn
P a rto p re n a n to j de la 14-a Japana E s p e ra n to -K o n g re s o en T o k io .
La bone aukcesinta kongreao okazia paaintan aütunon kun partopreno de C. 2 5 0 geaamideanoj. La propaganda kunveno „ Verda Veapero* kunvenigia
pub I ikon de â. 1500 per sono j.
lite ro jn uzatajn en la japana s k rib a d o per nia p ro p ra alfabeto, K anam ozi, kaj en la sama d ire kto sed iom m odere efikas la k lo p o d o p lim a lm u ltig i la nom bron kaj p lifa c ilig i la o rto g ra flo n de la h in a j lite ro j. La dua estas nom ata R om azi-m ovado, t. e. la m o va d o e n ko n d u ki la latinan alfabeton, R om azi, en la Japanan skrib a d o n . A m baû m ovado), precipe la lasta, tro va s sia fla n ke m ulte da ano) precipe in te r akadem iaj scienculo). Sed al tiu) ĉi pure nacia) problem oj m i ne v o la s ko n ce rn i plu.
La temo, kiun mi nun v o la s iom p li detale p ritra k ti, estas fre m d lin g v a prob lem o, k iu estas
Tia) e k k rio j aŭdiĝas tie, kie o n i surmetas la rado)n sur la aksojn.
â v ito kvazaü fluas de su r frunto), ka] nove n a skita suno ma)este le viĝ a s en la d e lo n .
P ost kelka) m omento) la in sp e k to ro ekvidas, kie l al li venas altstatura hom o havanta ankaü larĝ afn ŝu llro fn . Vera h o m e g o t P ost m om ento li alvenas ka) salutas la in sp e kto ro n . Sed el lia buso éliras nur trem etanta voĉo . L i dem andas p ri laboro. La in sp e kto ro respondas nee, car li havas sufiĉe da laboranto). L a hom ego in sista s :
— K om patu m in, m i Jam estas tutan m onaton sen lab ora
1S ub in flu o de tiu) d vo rto ) la in sp e k to ro cédas ka) sendas la hom egon al tiu), kiu) surm etas la ra d o jn su r la aksojn. A l si mem li p a ro la s :
— M i m ald ung os du aliajn. T iu d la b o ro s p o r du ! ĉ iu ) radoj s u riro s s u r a k s o in sen m a l
helpo 1 L i n u r laboru, li p o v a s ! — T ie l k o n v in k e p a ro la s al si mem la in s p e k to ro kaj iras al la hom o), al kiu) ii laute, per g ra v a vo ĉo , d ira s :
— M i revenos je tagm ezo. O is tiam v i devas surm eti sesdek rado|n sur a kso jn t VI kom prenas, P e tro ? T iu ci estas n o vu lo , m ontru al li la la b o ro n | P etro, la pie) aĝa el la b o ris to ), kapjesas, kaj la in s p e k to ro fo rira s .
L a levado kom encis, ka) la oku lo) de P etro flkse rig a rd a s la a lve n in to n . Poste Petro iras al unu rado kun la n o v u lo kaj a n ko ra ü unu ka- m ara do kaj ordo nas levi ĝ in .
— H o — h o — h o !
La ra d o ne m o viĝ a s de sur tero.
— H o — h o — ho !
Ree la rado restas sur la tero.
— Tenu ĝ in p li forte, Jo h a n o ! — d ira s Petro serioze al la n o vu lo . — E sta s maleble, ke ni tri ne povu ĝin levi. Tenu ĝin, levu gin iom pli fo rte ! Jen, levu ni, ni levuuuu t
Johano e kru ĝ iĝ a s kiel k u irita ka n kro , kaj el lia brusto aŭdiĝas tusego, sed la rado ne m o viĝ a s.
tute a lis ig n ife g ra v a en Japanujo o l en alia) k u ltu r- la ndo j. E n Japanujo oni ankoraü generale erar- o p in ia s , ke la angla lin g v o estas senplue in te r
nacia. T ie oni ĉiutage perradie d isaud ig as anglan le cio non , eldonadas m ulte da angla) Jurnalo) ka) gazeto) ; o n i legas ĉie eĉ o fic ia la jn s u rs k rib a ĵo jn ka j a flŝo in angle s k rib ita jn ; o n i ekzemple sentis neniel stranga, aü skulti anglan p a ro la d o n de la m o rtin ta ĉe fm in istro s -ro K atoo ĉe la 6-a O rie n ta K ongreso p o r T ro p ik a M e d icin o , la unua in te r
nacia scienca ku n sid o o ka zin ta la pasintan ja ro n en T o k io , kie tre m ulte da japana) m em bro] ankaü devis p a ro la d i en la angla lin g v o , multe da ili fiel maüerte, ke neniu p o v is ko m p re n i ilin . — Jam en mezlernejo) juna) geknaboj estas de vig a ta j lerni la anglan lin g v o n tute m a lsim ila n al ilia nacia lin g v o , p o r k io ili eluzas sufiĉe bonan parton de sia lerneia v iv o , kvazaü en iu a n gla au usona k o lo n io I En faklernelo) gestudento) devas kro m la a n g la laûfake plue eklerni la germ anan au fran can lin g v o n , kaj scienculoj devas pli m a lp li bone el- le rn i almenaü tri m odernajn n a c ilin g v o jn p o r in te r- k o m u n ik i kun frem dlanda) k o le g o j ka) p o r in te r- nacie p u b lik ig i siajn sciencajn verkojn.
T ie l estas nuntem pa stato de frem daj lin g v o ) en Japanujo, ka) tiam aniere tre m ulte da pie) taügaj japano) perdas sufiĉe bonon parton de sia ia b o r- fo rto p o r la lernado de fremda) lin g v o ). Kian grandan servon oni povus fa ri al la p o p o lo ka) al la ho m aro, se o n i povus d e d id d tiun grandan oferon de ener g io p o r sia fa ko an- stataü p o r frem daj lin g vo ) I La frem daj lin g v o ), kiu) nin helpas en la k u ltu r
progresado, efikas tiel samtempe rekte m alhelpe al ĝ i. Kiam aniere oni povus sin sa vi de tiu d d ile m o ? Ka) p o r respondi tiun d dem andon n a s k ig is nia E speranta m ovado.
La in te rn a c ilin g v a problem o estas lastatem pe (p o r tiel d iri) tutm onda, ke ne nur en m algranda) regnoj de E ü ro p o kaj A m e rik o sed ankaü en G erm anujo ka) F ra n cu jo kaj eĉ en A n g lu io ka) U sono oni jam kom encis plise rio ze p ri- pensi p ri tio. Ka) m irin d e estas, ke la japano, kiu p li o l alia) popolo) sentas la necesecon de internacia h e lp lin g v o , g is antaü ne longe tiel indiferente sintenadis antaŭ ĝ i, ke E sp eranto restis longtem pe nur en la m ano de m alm ulte da juna) id ealistoj. Bed estas evidente, ke o n i ne p o v is lo nge suferi sub la iu g o de ia frem daj lin g v o j; de antaü kelke da ja rc]
la p ra k tik a uzado de E speranto p li ka) p li d is v a s tiĝ is inter studentoj kaj scienc
ulo). precipe m edicinal. P ost lo n g te m p a va g a d o en la la b irin to de la fremda) lin g v o j ill fin fi ne e k tro v is la e lire jo n t Nuntempe preskaü d u ) faklernelo) havas esperantistajn g ru p o jn kaj m ulte da scienculo) )am kom encis uzi E speranton kie l p u b lik ig ilo n p o r sia) scienca) verko). La E sper- a n to -m o va d o en Japanujo tiam aniere jam tra n s iris de la idealista revo en la epokon de la p ra k tik a uzado. N i esperantisto) nuntempe k lo p o d a s e n ko n d u ki E speranton en d u jn fa k o jn kie l nian solan internacian h e lp lin g vo n , kal post ne lo nge , ni estas certa], E speranto estos akceptata kie l so la o flc ia la h e lp lin g v o in te rn acia de Japanujo,
— M i ne povas levi ĝin, m i ne povas I P etro m oke e k rid a s :
— M i scias, v i ne povas, ĉa r v i ne volas.
Sed gardu v in t C u v i scias, kio n d iro s la in sp e kto ro ? T io al li ne plaĉos. M i bone lin k o n a s ! L i o p in ia s vin v a lo ra k ie l du a lia j, alie li vin ne d u n g u s !
Johano nur m algaje ekridetas ka] respondas nenion, dum P etro a lvo ka s an koraü unu la b o risto n p o r levi la radon, kal tiel ili, kie l la alia], kvarope levadas la radojn.
Kiam s o n o rilo a n oncis tagm ezon, la laboristo) Jetas sia jn m arteloin ka) h a ltig a s la bo rm asinojn.
C iu) s id iĝ a s sur herbo, elprenas el dorsosako) n u tra jo n ka) ekm anĝas. N u r Johano restas sur la relo).
La la b o risto ) avide m angas. Johano ilin ne rig a rd a s , ka| lia) o k u lo l estas d ire k tita j al la m a l
p ro k s im o , kie sur ĉefaj relo] aperas kaj m alaperas vag ona ro ). La v a g o n a ro l ! Ilia vo)o estas sen- fin a . . .
A n ka ü P etro m anĝas kaj kaŝe observas la novulon preskaü dum dek m inutoj. T ia m li ĉesas m anĝ i kaj paŝas al li. Per kutim a vo ĉo li de
m andas :
— C u v i ne m a n g o s ?
Tium om ente ekbruis ra p id a va g o n a ro , kaj j o hano d ira s dolore, kvazaü al si mem :
— La unua hom o dem andas m in post k v a r tago), Ĉu m i ne m angos !
Petro ektrem as, kvazaü fu lm o to n d ro aŭdiĝis.
L a vorto ) de Johano so n is en la bruado de I*
v a g o n a ro k ie l m isteraj sono) el sublero. K rom
tio li v id is en lia o k u lo grandan larm on. A l li
nun estas klare, k io okazas en la anim o de T
n o vu lo nun, ka) k io o ka zis tiam , kiam ii, alie
bona Petro, al li m alice rid is . L i kom prenas nun
bone la d o lo ra n ride to n de Johano kaj sciiĝ a s, ke
kaâitaj d o loro) estas la pie) m a ifa cila j. — —
N -r o 1 V e r d a S te lo 1927
k io jam parte e fe k tiv iĝ is , kia tn la Japana A k a d e m io la pasintan ja ro n tio n ap ro bis. K al nur tiam nia k u ltu ro estos lib e rig a ta de la m a lh e lp o de la frem daj lin g v o j ka j p o v o s d a ŭ rig i sia n sanan kre ska d o n .
F ine ni ve n ko s t
O p in io d e e m in e n tu lo -
Jack L o n d o n p r i E s p e ra n to .
E n la
fa m aro m a n o de Jack L o n d o n .M a r tin E d e n " (ĉap. XIII) m i tro v is sekvantafn v o rto jn , k iu j m ontra s, ke la m o n d ko n a ta v e rk is to , tre so b ra ka l p ra k tik a pensulo, s a m o p in ia s kun ni, esper- a n tis to j, p ii la eduka v a lo ro de la lin g v o j. K o m - p a ru cetere mem :
. . . . estas egale, k io n v i studas. V i p o va s stu d i la fra n ca n , la germ ana n, aŭ je t i ĉ io n - ĉ i k a j p r o f u n d iĝ i en E s p e ra n to n . V i a tin g o s la s a m a n k u ltu rn iv e lo n . S am e v i p o va s o k u p iĝ i p ri la g re k a aü la la tin a , sed la lasta] neniam u tilo s al v i p o r io afn . . .*
N i ko n sta ta s, ke L o n d o n tra k ta s en la citita) fra z o ) un uflan ke la e d u k a n v a lo ro n de la lin g v o - s lu d a d o , a lia fla n k e la s e n u tile c o n el p ra k tik a v id p u n k to de tia studa do. La k o n k lu d o estas p o r E s p e ra n to perfekte fa vo ra .
E d u k a v a lo ro de E s p e ra n to : egala k ie l tiu de la lin g v o ) fra n ca , germ ana, greka , la tin a .
P r a k tik a u tile c o de E sp e ra n to : egala k ie l tiu de la in g vo ) fra n ca , g e rm a n a ; la g re k a ka)
la tin a ne havas ia n ajn p ra k tik a n utilecon .
L a o p in io de L o n d o n estas a n ka ŭ la nia,
ĈU ne ?
D -ro L. Dreher.Horoskopo de la iaro 1922.
La dana a s tro lo g o D ro J. 1. K ro n s trö m jus elsendis sian a s tro lo g ia n ia rlib ro n p o r la )aro 1927.
B e da û rin d e lia i p ro fe ta jo j ne estas la plej bonaj, kva n ka m e k b rilo j de n o va e p o ko tro v iĝ a s in te r ili, n o va epoko, k iu n a s k iĝ a s en terurai n a s k iĝ -
•doloro).
La dana gazeto P o litik e n anoncas la lib ro n k a j s k rib a s i. a. p ri la enhavo la jenon :
,,Tu| en la ko m e n co de la ja ro , la 3-an de ja n u a ro , o ka za s e k lip s o de la suno. T io estas p ro fe ta jo p ri m albona) e k o n o m ia j tem poj, sen- ia b o re co kaj pe rd o p o r la ka m p a ra n o j, sed feliêe la p la n e d o J u p ite ro meze de la m o n a to e n iro s la z o d ia k a n ko n ste la cio n F iŝ o j, kaj tio ha vas bonan in flu o n al m ona feroj kaj m ultaj a lia j aferoj.
P recipe Isla n d o , N o rv e g u io , F in n la n d o kaj H o la n d o p r o fllos de la .p a c p la n e d o “ , kiu m ild ig o s la severajn k o n tra û o jn . S ed en m a rto je e k v in o k s o (la 21-an) o ka zo s m o rto de p lu ra l ko n a ta j kaj InfluriC aj hom oj. R ibe lem uloj nekom pleze a g ita d a s, k a i precipe p o r F ra n c u lo , Ita lu jo kaj U s o n o la a n ta û s ig n o j estas m a lb o n a j. P o r la a g rik u ltu ro i l i ne aspektas bone, la e k s p o rto h a ltiĝ o s p ro s trik o j, la v a lo ro de la ka m p a ra j bienetoj m al- a ltiĝ o s . L a v irin o j lu d o s g ran dan ro lo n , ka j la r ila to j en la hejm oj o k a z ig o s m u lta jn k o n flik to jn . E n la gazetaro kaj la lite ra tu ro tarnen n a s k iĝ o s n o v a v iv o kaj e p o kfa ra n ta n o v a jo ; aperos rim a rk - in d a j e ltro v a jo j en la kem io kaj en la ra d io te k n ik o . S e d o fic is to j de ŝta to kaj ko m u n u m o severe sentos
La v o jo a l D Io .
O rie n ta legendo.
R a k o n tita de M u d je k e e w is .
F o je la k a lifo H a ru n al Raâid reven is hejmen la ç a de Casado. Irante p o r rip o z i li m alperm esis a l sia j s e rv is to j je m o rto p u n o , lin ve ki. E n la sam a h o ro fo rk u ris el la p a laco Z o ra id a , lia s k la v - n o . C a r la k a lifo ŝin tre am is, s e rv is to ra p id is a l li p o r lin in fo rm !. La k a lifo o rd o n is lin sen- k a p ig i kaj p lu d o rm is .
Z o ra id a e k s c itis en la u rb o rib e lo n k o n tra û la k a lifo , kaj unu el lia] v e z iro j lin v o k is , p o r ke li fo rp e lu la rib e la n to jn . La k a lifo o rd o n is lin a e n k a p ig i ka j p lu d o rm is .
K ia m p ro k s im ig is la h o ro de 1’ p re ĝ o , neniu k u ra ĝ is lin a lv o k i ; fine tarnen fa ris tion M e s ru r k a j, lin vekante, li d iris : .S in lo r o , la h o ro de I’
p re ĝ o ve n is I** L a k a lifo salte le v iĝ is ka j, lin d a n k in te , li fa ris la la v o jn kaj preĝis. Poste li s u rĉ e v a liĝ is kaj d is p e lls la rib e la n to jn . Z o ra id a n li o rd o n is je ti en la m aron.
K aj sin turnante al sia j se rvisto ] li d iris : .K r e - d a n to l, vere m i d ira s al v i : C iu j v ir in o j de I’
m o n d o kaj Ciuj tro n o j de 1’ te ro ne v a lo ra s unu h o ro n de rip o z o t S ed p li m ulte o l la rip o z o de tu ta v iv o v a lo ra s preĝ o ; Car ĝ i venas de D io k a j ko n d u ka s al D io . M a lp le n u m i la preĝon s ig -
n ifa s p e rd ig i al si mem la p a ra d izo n t**
Jen kie l p a ro lis H arun al R aŝid, k iu e n iris la p a ra d iz o n .
®
La SanktaJ T r i ReĝoJ.
De Kaatelano.
E s tis m a llo n g a tem po p o st la m o n d m ilito . E n G e rm a n la n d o en la in d u s lria j re g io n o j on i fo rte sentis la m a n ko n de nutrajo). La ta g o n an laû la festo de la S a n k ta j T r i Rego] (6 jan.) k e lk a j k a rb m in is to j en la ĉ irk a ŭ a ĵo de la u rb o Essen ve n is tra la p o rd e g o de ka rb m in e jo p o r ir i hejm en.
la m a lb o n a jn tem pojn k a j p o stu lo s p lia ltig o n de la sa la jro .
C irk a û la 11-a de ju n io o ka zo s s tra n g a j k o n - ste la cio j sur la ĉielo, kaj nova ep oko e kko m e n co s kun a lia d is trib u a d o de la v iv v a lo ra jo j. A p e ro s n o va tip o de d ik ta to ro , la . V ir o de la N o rd o “ , kiu dum ke lka tem po ne estas rim a rk a ta p ro la . V ir o de la S u d o “ ; sed iom po st io m li p ren os la estradon en sia jn m anojn kaj o k a z ig o s g ra n d a jn re fo rm o jn . P li se rio za j aferoj ol m a lg ra n d a jo j o ku p o s la eklezion, la in te le k tu la ro n kaj la sciencon.
La le rn ejo estos re fo rm a ta , kaj la in fa n o j estos edukataj al p li o l p ie d p ilk o kaj b o ksa d o , la v irin o j h a v o s in te re son p o r a lia j aferoj o l fo rlo n d a d o de la h a ro j kaj m a llo n g ig o de la jupoj. L a b o rs o estos re fo rm a ta , la ko m e rca jo j kaj la v a lo ro ) estos d is trib u a ta j en p li justa m aniero, kaj aperos n o va teatra a rto , kiu ĝ o jig o s kaj la o re lo n kal la a n im on.
Sed tarnen m a llu m iĝ o s denove. E k lip s o de la lu n o p ro fe ta s p ri epidem ioj kaj p e s to s im ila j m a lsa n o j, an kaü p ri tertrem o, b ru le g o , s u p e ra k v iĝ o ,
s •Saluto.
1
(Kantehîa laü la melodio de germana kan to»Stim m t an m it hellem, hohen K lang* }
s Vin, la n d o . k o rs a lu fa s n i, F e liĉ a la n d " de 1’ tero .
== Vin, la n d ' en p le n a h a rm o n i'
== S u b s ig n o de V E s p e ro ! g K a j estu, k u n to ĝ a n to j vi,
T re k o re s a lu ta ta j
—• E n la n d o de E s p e r’ a ! n i.
O e fra to j, v i, a m a taj !
g L a Ve r d a n S te /o n o fte n i
— S a /u ta s k a n ts o n o re ; ==
== L a ce lo n , k iu n m o n tra s ĝ i,
555 N i s e k vas g ra n d fe rv ore. — -~
K a j s a m e n i vin. V erda F la g ', ==
S a lu ta s k a j k o n fid a s ; 5=
Ĉ a r v i j a a ! fe iiĉ a ta g ’, m A l fin a v e n k ' n in g v id a s . 5=
F o rte g e lig a s n in Ja s o r t' ÊËÊ
A ! k a r a E s p e ra n to : =5
S a lu t’ a / v i p e r doJĉa v o r f 3
E n p o e z i’ k a j k a n to t =
Vin, b ê la H n g vo de g e n i’.
N i ŝ a ta s k u n fe rv o ro .
S P e r v i s a lu to n se n d a s n i A ! ĉ iu n o b la k o ro .
S a lu ta s re e v in s u r te r’. 1
L u /H ’ de 1’ a lta celo. xss
V in, la n d o k u n va ste g a s fe r ■ — y S u b b r ii ' de ! ' V e rd a S te lo ! 1 A ! v i n in lig a s a m ru b a n d ’. 1 H o , estu m u /tŝ a ta ta !
Vi, de r E s p e ro v e rd a la n d ’,
== M ilo b le s a lu ta ta ! SB
J. D„ Ôenevo.
^lliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil^
S u rv o je unu el ili d iris : .M o rg a û estos fe sto ta g o , kaj ni ne Ia b o ro s. P ro tio m i pro p o n a s, ke ni veturu al M ü n s te r-la n d o 1). T ie ni p o vo s, p o r m o n o ka] a fa b la j p a ro lo ], de la k o m p a ra n o j aĉeti te r- p o m o jn , o v o jn , buteron, â in k o n ktp.**
.Jes, bone,** d iris a lia , . v i estas p ra va ; Ci tie ni devas m a ls a tm o rti, eĉ kun la m o n o en la m ano.
K va n ka m m i estas suflĉe laça, tarnen m i p a rto - prenos.**
T ria m ln is to ankaü p ro m e sis ku n v e tu ri. L a postan ta g o n jam frum atene per la unua v a g o n a ro la tri m in ls to j fo rv e tu ris el la fu m n ig ra ce n tro de la in d u s tria l la b o re jo j. A n ta û tagm ezo ili a lv e n is en m a lg ra n d a sta cio . De tie ili m a rŝis a n k o ra ü p li o l tutan h o ro n . F ine ili a tin g is v ila ĝ o n , en k iu ili esperis ric e v i la s o p irita jo jn .
Sed b a ld a ü ili p o v is k o n s ta ti, ke ili ne h a v is bonâancon, Car la lo ĝ a n to l de la v ila g o estis en la preĝejo. K io n nun fa ri ? S u r la s tra to estis m alva rm e, trin k e jo ne e kzistis.
P o st m a llo n g a p rip e n so la tr i m ln is to j d e cid is ankaü e n iri la preĝejon, p o r p a s ig i la tem pon. T ie a lve n in te , ili tuj v id is , ke la d i-s e rv o jam ko m e n c- iĝ is . L a p a s tro s ta ris su r la p re d ika p u p itro kaj p re d ik is p ri la S a n k ta j T r i Reĝoj. K aj ĝuste en la m om ento, kia m la tri m in is to j senbrue e n iris , la p a stro dem andis en sia p re d ik o : .D e kie v e n is la tri fre m d a j v ir o j p o r a d o ri Jesuon ? “
La tri m in is to j tre e k tim is p ro tiu j p a ro lo j kredante, ke la p a stro a lu d is ilin . U nu el ili puâis la alian per la ku b u to en la fla n k o n kaj flu s tris :
.D ir u g in do al li t**
Kai k ia m la p a stro ree d e m a n d is : De kie ve n is la tri fre m d a j v iro l ?**, nun la plej ku ra ĝ a re sp o n d is la ŭ tvo ĉe : .D u el ni estas el G else nkirche n2) ka j la a lia estas el K aternberg t**3)
l ) Kampara regiono prokaime de la urbo Münster en Vestfalio.
s) Urbo| en la rejn-vestfalia induslria regiono.
k a ta s tro fo j de aerŝipo) aû v a g o n a ro j. La antaû- s ig n o j estas precipe m inacantaj p o r U sono.
E k lip s o de la suno p lim a lb o n ig o s Cion ka) ludos g ra v a n ro lo n en A n g lu io kaj S k a n d in a v io . A n k a ü la hotnaj p a sio j e k b ru liĝ o s kaj o ka zo s atencoj, k rim o j kaj s k a n d a lo j. O k a z o s g ran da b ru lo de teatro au s im ila ko n stru a jo .
Julio fa riĝ o s p li bona kom ence, sed poste estos s e n v u a lig a ta v ic o de s p iritis ta j tro m p a jo j, kaj . la ruĝa k o k o k r io s “ ĉirka ŭ e en la la n d o (t. e. b ru lo ), la b ild o s im ila s ba ta lka m p o n .
P asado de M e rk u ro en n o ve m b ro a n ta ü d iro s k rim o jn , fe rv o ja jn k a ta s tro fo jn kaj m o rb ilo jn (m a l- sanon). O k a z o s tu rn ig a j ventegoj en la h in d a m aro, kie aperos tute nova in su lo . La ju n u la ro v e s tiĝ o s en ka s k o j kaj ŝtalo . A te n tu Ci tiun ju n u l-
a ro n ! ô i profetas pri b rila estonteco.
E n decem bro no va e k lip s o de la lu n o profetas p ri m ulte da m a ls a n o j, precipe en la pulm oj ka j o rg a n o i de s p ira d o , ankaü p ri m u lte n o m b ra j k rim o j k o n tra û v irin o j ka j in fa n o j; o ka zo s m o rto de m ulte da ko n a ta l h o m o j de la bo rsa ka) teatra m ondo. S p éciale m a lfa v o ra j estas la a n ta û s ig n o j de tre a ltra n g a s in jo rin o .
La 24-an de decem bro o ka zo s e k lip s o de la suno, kiu p ro fe ta s p ri m ilito kaj ribe lo. ô ta te s tro m o rto s , a lia estos fo rp e la ta , m u lta j v iv o ] p e rd iĝ o s okaze de g ra n d a akciden to . L a la b o ris to j s in a rm o s al grandega fln b a ta lo kun la la b o rd o n a n to j.
O n i ne plu aü dos io n p ri la . V ir o de la Nordo**.
Trad. M . N
El Scienco kal T e k n ik o .
L lk v lg o d e k a r b o .
Dum la in te rn a cia konferenco p ri m o la ka rb o en P itts b u rg (P e n s ilv a n io ) D -ro F rie d ric h B e rg iu s el H e id e lb e rg (G e rm a n u jo ) ra p o rtis p ri . L a tra n s - fo rm a d o de la k a rb o je ole o per hidrogeno**
k ro m a lio jenon ;
E l la m eto doj, fa b rik i el k a rb o oleon, la unua — d is tila d o de la k a rb o — jam longtetnpe estas kon ata. Sed la k v a n to da oleo ric e v ila per tia tra k ta d o estas m a lg ra n d a laü la p ro p o rc io je la restanta k v a n to da k o a k s o , k a j p ro tio la p ro - cedadoj de la k a rb o d is tila d o ĉe m alalta k ie l ĉe a lla tem peraturo estas k o n sid e ra ta l kie l m aniero) de la k o a k s p ro d u k ta d o , liv e ra n ta j m a lg ra n d a n k v a n to n da gu d ro . G u d ro — kie l apuda p ro - d u k ta jo — p o va s esti vendata nur tio m , kio m la n a skiĝ a n ta k o a k s k v a n to estas vendebla.
L a unu de la kem iaj m eto doj ko m e n ciĝ a s ĉe la va p o re ca j p ro d u k ta jo j dum la k o a k s ig o , ĉe la a kva gaso, m ik s a jo el k a rb o n -o k s id o kaj h i
d ro g e n o , n a s k iĝ a n ta , se a kva v a p o ro fluetas tra n s a rd a n ta jn k a rb o jn , laü la fo rm u lo : C -J- H . O = C O -f- H j.
E l la a kva g a so la m e to d o p ro d u k ta s k a ta liz e
£e n o rm a ls aü a ltig ita prem o atm osfera per s in - tezo a lk o h o lo jn aü h id ro k a rb id o jn . G ra n d a n sukeeson h a vls tia j p ro ce d o j ĉe la p ro d u k ta d o de m etila a lk o h o lo (C H aO H ) ka) s im ila j re la tiv e a ltv a le n ta j k o m b in a jo j. Sed nuntem pe a n ko ra ü ne estas klare, ĉu tiam an iere p ro d u k tita l su b sta n co j p o v o s k o n k u ri kun la na tu ral te rg a s o lin o ) (p e tro l- eterol), Car la k a rb o n o , enhavata en la (p o r la k a ta liz o ) p u rig lta a k v a gaso. estas re la tiv e m ulte- ko sta , kaj Car estas a p lik o ta j tre granda) kva n to ) da v a lo ra h id ro g e n o .
Enigma angulo.
1. S ila b -e n lg m o .
a, ce, da, do. e, fo. fun, ha, i, la, |o, lar, lu, men, ni, ni, no, no, po, po, ao, stro, ta, lo, ve. ve.
El ĉi-supraj 26 ailabol formu 8 vortoin, kiea ko mène- literoj de aupre malaupren legatai kal kics trial literol de malsupre supren leg a ta j nomaa bondeziron ofte apiikatan okaze de larâanfto (ch legu por 8). La vortoj aignifaa : 1. pief grava libro por esperantiatol, 2. poemo, 5. nutrafo, 4. lando en Eùropo, 5. kampofloro, 6. âipistol gin Ŝataa, 7. interpunkeia signo, 8. biblia urbo.
2. S lla b -e n lg m o .
8portilo, 4. m algrandiga auftkao, 6. arbo, 7. flava koloro, 8. fiâo, 9. prefikao, 10. itala monero kai muzikilo.
La vortoj sen gram atika flnafo.
S o lv o ) en n -r o 2.
SolvoJ e l n -r o 3 d e 1 9 2 6 .
1.
1. Zodiako, 2. Am eriko, 4. mucida, 4. efrm era, Ö nom ina- tivo, 6. Huberto, 7. okra. 8 floro. — Zdtnei.hüf, decembro.
2.
H o rizo n tale ,: 1. karb, 4. stel, 7. eg, 8 art, 9. ml, 10. okr, 11. rab, 12. an, 15. opi, 14. re, 16. lian, 17. gril.
V e rtik a le : I. ke, 2. ag mi, 5. baron, 4. strlg, Ö. embrl, 6. li, 12. al, 15. el.
3.
Muelisto,
N -ro 1 V e r d a S te lo 1 92 7
La alia kem ia m etodo, kiun B e rg lu s In ve n tis en la |a ro 1913 ka) nom is „ L ik v ig o de la k a rb o “ , u tilig is la h id ro g e n o n enhavitan en la natura te rk a rb o |am le proksim um e 4 % ka) aldonas al ĝ i nur tiom da artefarita hidroge no, ke el la k a rb o (k a rb o n o -h id ro g e n o -o k s ig e n o -ko m b in a ĵo ) na skiĝ a s la oleoj (likva ) k a rb o n o -h id ro g e n o - ko m b in a ĵo )).
La te kn ika e fe k tiv ig o de la procedo p o s tu lis dekjaran la b o ro n . H o d ia ü la lik v ig o de la ter*
k a rb o estas teknike e lla borita. P ast la e b lig o , fa b rik i el la reakcia) gaao) m alm ulte kosto n h i
d rog eno n, estas eble, fa b rik i tiam aniere el ka rb o benzinon, gasoleon, ŝm iro le o n (oleecan lu b rik a ĵo n ) ka) heltoleon je prezol, e b ligan taj k o n k u ro n ko n tra ü la natura p ro d u k ta ĵo .
C i tiu procedo estos uzebla per k o m b in a d o kun la g a sfa b rike jo ), kiu) povus fa ri parton de sia bezonata g a s k v a n to en k a rb lik v ig e jo i ka) u tiiig i la p ro tio m a lg ra n d ig ita n k o a k s k v a n to n dum la fa b rik a d o de la h id ro g e n o p o r la k a rb - lik v ig e jo j. La p ro d u k ta jo de fiel in s ta lita gasejo d o estus gaso ka) oleo, anstataü — ĝ is nun — g a so ka) koakso. C e tia ko m b in a d o in te r gasejo ka) k a rb lik v ig e jo la g a sp ro d u kta d o ne plu dé
pendus de la ko a k s -m e rk a to (disve ndo ), kaj gaso — la plej senfum a b ru la jo — povus estl en p li g ra n d a k v a n to ka) )e pli m alalta prezo d is - p o n ig a ta p o r la konsum anto).
Se la tre karbo nriĉa) aü preskaü purkarbona) a n tra cito j estas esceptata), preskaŭ ĉiu) terkarbo) ka) b ru n ka rb o l (lig n ito )) estas uzeblal p o r la ka rb - lik v ig o , precipe la m ola l ka) pulvora) ka rb o j, m alfacile vendeblaj p o r alia) celo). T ie l la karb- lik v ig a procedo povas a d a p tiĝ i Je la ple) granda m ezuro al la in d u s tria l k o n d iĉ o l de ĉiu te rito rio ka) ties te rriĉa ĵo .
EI „Casseler Tageblatt* kompilis D reusicke.
A ü to v o fo M a d r id o -V a le n c io .
La hispana kab ine to kon sentis al p riva ta en- trepreno koncesion p o r la k o n stru a d o de rekta a ŭ to v o jo M a d rid o -V a le n c io . La v o jo m ezuros 270 km L a p riva ta enlrepeno ra)los preni im - poston de a ŭ to m o b ilisto ), kiu) uzos tiun ĉi vo jo n ko n stru o ta n eksklu zive p o r aü to m o b ila tra fik o .
La p le j g r a n d a m a rp ro fu n d e c o .
A ntaŭ nelonge mezura ŝip o de la japana flo to m ezuris en la P a ciflka oceano in te r la b o rd o de Japanulo ka) la B o n in -in s u lo i la m aron ka) kon--
• statis profundecon de 9455 m etroj. T io estas la ple) granda profundeco m ezurita ĝ is nun. O n i kredis ĝ is nun, ke la ple) granda profund eco de • la m aro tro v iĝ a s apud la K u rilo ), in s u lg ru p o en la norda p a rto de I’ P a ciflko , kie usona m iits ip o k o n sta tis profundecon de 8500 m etro).
N o v a g ig a n ta e n e r g io -p r o d u k te fo .
En 1930 N o v io rk o denove havos la Dlej grandan e n e rg io -p ro d u kte lo n de la m ondo. G is tiam oni intencas fin k o n s tru i la prod ukte jo n p o r 700 000 k ilo v a to ), kiu n la N ew Y o rk E d is o n C o m p , k o n - struas apud la E ast R ive r (O rie n ta R ivero). La ko n stru ko sto ) estas ta k s ita j je 50 m ilio n o ) da dolaro). C is nun la ple) granda en e rg io p ro - duktejo estas G o ld e n b e rg w e rk apud K o lo n jo (G erm .) kun 400 000 k ilo v .
La lu m re k la m o .
La lu m re kla m o estas la plej m oderna ka, la ple, efika el ĉiui re kla m m a n ie ro , O n i jam ne povas im a g i g ra n d u rb o n sen la e kb rila n ta j, mal- lum iganta) ka) reaperanta) flrm ta b u lo j, la kuranta) elektraj litero), la ko io rŝa n ĝ a n ta i reklam o) p ri iu ĉo ko la d o , lik v o ro , a ü to m o b ilo k. s., la lu m -o rn a m - ita, feneslroj, fasadoj ka) k o n tu ro j de kafejoj, tea- tro), k in o j, m agazenoj. Piej efika nuntempe estas la re kla m o de la a ü to m o b ila firm o „ C itr o e n “ sur la E iffe l-tu ro en P a rizo , p o r kiu estas in s ta lita l 50 000 lampeto). K iel konate, ankaü la p a sin tja ra
„G e s o le i“ -e k s p o z ic io en D ü sse ld o rf (G erm .) d a n kis sian bonan flnancan sukceson g ran dpa rte al la riĝe ga a p lik o d e la lu m reklam o , per kiu ĝi so rĉis vespere sian vastan terenon ,e fea paradizo ka) sian palacaron kun la granda ilu m in ita Rejn- ponto je vere fabela urbo. La lu m re kla m o estas m a rŝ in ta kaj festos ciatn p li pran dajn triu m fo jn .
D iversaîo .
La In te rn a c la D o m o e n N o v jo r k o ,
kiu n ni )am m enciis en nia novem bra num éro (en ĝ i s -in o Dave H. M o rris , n a skita V a n d e rb ilt, p a ro lis antaü p li ol 600 studento, d ive rsn a cia l, el kiu, 111 a liĝ is al E sp e ra n lo -ku rso ), tiu lnternacia D o m o estas vere bonega he)mo p o r studentoj.
G i estas k o n stru ita en 1923, per subvencio de s -ro John D. Rockefeller ju niora . Kuŝante apud » la silenta, potenca H udson - rive ro , ko n tra ü la m onum enta T o m b o de G ran t, kiu portas la v o rto ln
„L e t us have peace“ (N i havu paeon), ĝ i mem estas granda m onum ento de paco, portanta super la p o rta lo la s u rs k rib o n „T h a t B ro th e rh o o d M a y P re v a il“ (Ke frateco regu). La lnternacia D o m o havas 20 etaĝoin sub- kai superterajn ka) lo ĝ ig a s ĉ. 600 slu d e n to ln el 70 na cioj. La v irin o j lo g a s en la m a ld e kstra parto ka, la v iro j en la dekstra.
La dom o estas sidejo de In te rko le g ia K o s m o p o lita K 'u b o , kiu havas Ĉ. 1500 m em brojn. La k lu b o tre fa vo ra s E s p e ra n to n .
A n k o ra ŭ e k zis ta s a v e n tu r o f.
La 9-an de februaro okazos antaü la m ilita trib u n a lo en M eknes proceso ko n tra ü la eksĉefo de I’ generalstabo de A bd el K rim , E i Had) A lem an, kaj estas verŝajne, ke tiu ĉi plej grand- s tila a ve n tu risto de 1’ nuntem po estos kon dam na ta je m ortpuno. La vera nom o de E l H adj A lem an estas Joseph Klem s, ka j li n a s k iĝ is en D üssel
d o rf (G erm anujo). E n la ja ro 1914 li dezertis el la germ ana arm eo ka j a liĝ is al la fra n ca F rem d- ula le gio. P ro sia e kste ro rd in a ra braveco li baldaŭ ava ncis ka, fa riĝ is armea tre z o ris to . P o st defraüdoj li dezertis el la Frem dula legio, ka) estis akeeptata ĉe la trib o l de I’ Rifo. Per sia in te lig e n te co li sukeesis a v a n c i je ĉefo de 1’ ge
neralstabo de A b d el K rim , kaj multa, grava, operacio j ko n tra ü la fra n co j kaj h isp a n o j en M a ro k o estas lia verko. Kun la fa lo de A bd el K rim ankaü la stelo de E, Had) Alem an (a lin o m e Joseph Klem s) e s tin g iĝ is , kaj nun la brava aven
tu ris to atendas sian kondam non.
lo m d a s ta tis tik o p ri P a r iz o .
Laü ra p o rto de la urba k o n s ila n to s -ro E m ile M assard, dum la ja ro 1926 e k lo ĝ is 70 798 frem d- ulol en P a rizo, in te r ili 13 522 ita lo l kaj 6 444 rusoj. E n la sama la ro o ka zis en P a rizo 1341 s in m o rtig o j, 429 personoj estas m o rtig ita i de tra m - va g o n o j, aütobuso) aü a ü to m o b ilo j kaj 3395 g ra ve vundita), 164 persono) es»as atence m o rtig ita ) ka, 308 vundita). 2000 hundo) estas kaptita) kaj ko n - d u kita j al la urba hundo garde lo, el ili nur 984 estas aĉetitaj. E stas tro vita ) 159 898 objekto), in te r kiu l p li o l 30 000 plu vo m b re lo ). F ine, o ka zis 229 g ra v a j ŝteloj ; 944 a ü to m o b ilo j estas ŝtelitaj.
Alo. Paris.
â is n u n 1 2 7 N o b e l- p r e m io l.
Dum la 25-,ara e kzista d o de la N o b e l-fo n d a jo estas d is d o n ita j entule 127 prem io), el kiu i ric e v is G e rm a n u io 2 8 , F r a n c u jo 2 l, B ritu jo 15, S ve d u jo 9, S v is la n d o 8, U so n o 7, À ü s trio kaj N e derla ndo po 6, B e lg u io kaj D anujo po 5, Ita lu lo ka) N o r- ve g u io po 4, H is p a n u io 5, K anado kaj P o lu jo po 2, H in d u io kaj R uslando po 1.
K iun a g o n a tin g a s b e s to j T
La m etuzalem oj in te r la bestoi estas la k ro k o - d ilo l kai testudegol, kiu, atin gas aĝon de 300 jaro,. E lefanto) kaj baleno, povas a tin g i 200 jarofn. 100 Jaroin kaj pli a tin g a s azeno, a g io , papago, ansero, cig n o , ka rp o kai ezoko ; 50—60 ja ro jn êevalo, 40 ja ro in bufo, 25— 30 hundo, 25 b o vo , 20—22 kato, 20 k o k o , 10—15 fo rm ik o , 10 ,aro|n verm o. Ple, m allong e viv a s la efemera m uâo; ĝ i m ortas la sanian la g o n , en kiu ĝi n a skiĝ is.
G ra v a s k e le ttro v o e n O rie n ta A fr ik o .
B rita p a le o n to lo g ia ekspedicio tro v is en N a ku ru (O rien ta A frik o ) bone ko n se rvita n skeleton de sidante e n te rig ita v iro , kiu ne estas ano de la negra raso. Kun la skeleto o n i tro v is p li o l cent ŝtonajn ob iektoln. La aĝon de la skeleto o n i esperas ko n sta ti per e sp lo ro de la te rta v o lo , en kiu ĝ i estis e n te rig ita .
Linsva tasko.
K o re k to ta te k s to .
(En la sekvonta anekdofo devas esîi aldonaîaf la vorto) mankantaj kaj signitaj per streko.)
S en p ag a vesp erm ang o.
V iro kun tri — e n iris en restoracion. Ili a l- ta b liĝ is , ka) p o st rig a rd o al la m e n u o ka rlo la v iro v o k is la kelnerin on kaj m endis k o lb a so jn p o r ĉiuj.
Kun ĝ o ja — la infano, m anĝ is la — , la v iro ankaü.
„C u m i — p li da k o lb a s o j? “ dem andis la — la in fa n o jn .
„Jes, certe,“ ili ĥore e k k riis .
„K e ln e rin o l P li da — p o r la — ka, kruĉon da biero p o r — !“
P ost plenum o de la m endo, la — trin k is la — ka, d iris al la — : „E s tu bonaj in fa n o j, finm anĝu via jn — ka) restu ci tie ! M i e liro s p o r — suke r- ajojn p o r v i kaj revenos — d u -tri m in u to j.“
Pasis du, tri, k v in , dek — , kaj la — eksilentis.
A lp ro k s im ig is al ili la — kaj — , ĉu — scias, kiam ilia — revenos.
„ P a tr o ? “ ili — . „ T iu v iro ne estas nia — . L i re n ko n tis nin ekstere sur la stra to kaj — nin, ĉu ni ŝatus m anĝi ko lb a so jn , ka j kiam ni respondis, ke jes, li — n in ĉi tien.“
Kom preneble la — neniam — , kaj per tiu ru zo li h a v ig is al — ka, al la — b o n e g a n — senpagan.
(Kom unikis PĴoro, Londono.)
S o lvo ”**4
el la decembra num éro. J
La saloneto estis o rn a m ita per m a ro da flo ro j. C ie ili kuâis su r la p la n ko , sur la tablo, sur la d iva n o , sur la seĝoj — eĉ su r la m uro, ka j de la p la fo n o ili pendis. La tuta ĉam bro estis kvazaŭ sorĉe ŝanĝita je k o lo rĝ o ja , eb riige bo n o d o ra flo rĝ a rd e n o . Ka, en tiu ĉi flo rĝ a rd e n o la knabino mem estis la plej bêla flo ro . Ka, ankaü si p o rtis kro n o n de ruĝaj petaloj sur la kapo, de kiu la m a llig ita n ig ra h a ra ro flu is en g ra n d a j o n doj g is la zono. Ka) ce la zono ŝi p o rtis same ruga jn flo ro jn .
V id i endî !
Se v i a n ko ra ü ne konas la ne ütralan
C lu sem ajn an o rg a n o n de la E s p e r- a n to -m o va d o , oetu tu) senpagan sp e ci- m enon! N eniu grupo, neniu p ro p a g a n d is to , neniu, k iu intense in te re siĝa s kai o k u p iĝ a s p ri la E sp e ra n to -m o va d o , p o va s g in m al- ha vi. S k rib u eĉ hodiaü al la a d m in i- s tra c io de
Heroldo de Esperanto, Horrem bel Köln.
L ilip u t - S te lo
la pie) " m alg ra nda (]/s cm ) kaj tarnen efika in s ig n o sur p in g lo . (V erda stelo sur blanka c irk lo .)
Prezo RM 0 60 plus 0.20 p o r a fra n k o (G erm anu io kaj A ü s trio 0.10).
Heroldo de Esperanto, Horrem bei Köln
L ib re ja fa ko (G erm anuio).
Ä R w a c e t& i.
(K farlgol: L = leterol, PK = poŝtkartoj, PI = pofttkartol llustrltaj M P = pofttmarkoi. MB = monbllelo), k tl. = kun ĉiui landol, bfl. = [P o ttm a rk o ] blldflanke.)
C L A C T O N -O N -S E A , Anglujo, Penaiono. Konstant« aü dumtempa loĝado. Apud la maro, bulikoj kaj stacidomo.
Altklaaa estabfejo. ĉ iu hejmkomforto. Pctu tarifon fanglan aü esperantan) de f-ino Thorne, G ranville House, G ranville Road.
PRO M O R T O de mia partro mi bedaürinde ne povas skribi nun al ĉiuj gekorespondantok Tial mi Ĉi-voje, kvankam iom malfrue. deziras al mial gekonatoj ĝojigajn festtagojn k«l bonan novjaron. Josef Isner, studento de farmaclo, Nürnberg 5, Egidienpîaÿ 22-11, Germ anujo.
N O M Ô A N Ô O . Ni sciigaa niajn gekore«pondantojn, ke de
post nun nia familia nomo ne plu estas M a n n e r , sed Selma, Umari, O lli, Liisa kaj Leena V i r k k a l a , en Laihia, Finnlando.
S -ro José Ordiriana, str. Rosendo Nobas 17,2, Barcelona, Hispanujo, sekr. de „Esp. Am ikeco“, deziras korespondi per Pl.
S -ro Leo Zeilinger, 20-jara, Wien X IV , Pereiragasse 17/5, Aŭslrio, deziras korespondi per L kai PK.
Kun belaj fraulinoi deziras korespondi fraülo W . O riic k i, Warszawa, str. Pulawska 26/28, Polujo. [1 Kun diverslandanol interŝanĝas PI s-ro E. jaraczewskt,
Warszawa, str. Chm ielna 89, log, 28, Polujo. ( I Preben Wissing, „Mia nesîo", Rygardsaliè, Hellerup, Danujo,
deziras interŝm ĝi PM kun la tuta mondo. El Germ anujo la plei novajn. Se vi sendas per rekomendita letero, mi faros la saman kun garantio por«respondo. Komencu tuj t
(1
F -lo José Grifé, 16 iaroj, librotenisto, str. Manresa 19, M oni8îrol de Montserrat, Hispanujo, deziras interàanéi
PI kĉl 4]
S -ro Kiri 1 Uzunov. Petriĉ, Bulgarujo, deziras korespondi kaj interŝangi Pl, L kaj gazetojn kun ekstereuropanoj.
S -ro Koĉo Zipoâliev, poŝtisto, Petriĉ, Bulgarujo, deziras korespondi kaj interâangi PJ kaj L kĉl. gesamideanof.
S -ro Angel Stoev, Pefriĉ, ul. Carsi n-ro 100, Bulgarujo, deziras korespondi kaj interâanji PI kaj L kun gei-ano i el Ĉiuj landoj.
Juna M o Stojan Vasilev, Begleâ - Plevensko, Bulgarujo, deziras korespondi kĉl. kaj inîerâangi nur PI, vidaĵoin, pezaĝojn, panoramojn kai esperantlingvajn naciajn gazetojn. Respondos tuj kaj akurate.
Fraŭlo J. E. Viner, „C arrig art", Waxwell Lane, Pinner^
Anglujo, volas korespondadi kun tuîmondaj sam ideanoj en esperanta, angla aü franca lingvoj.
S -ino edzino de Karlo Schönwald, Budapest VII, A ngol- u 5a-5 7, Hungarujo, deziras korespondi kun iom lingvo- spertai geiam ideanoj en la tuta mondo.
Du fraûlinoj, instruisîinoj, deziras korespondi per L ka PK kun gesamideanoj el la tuta mondo. Skribu al Mara Panova kaj Ivanka Lakova, Sadovec per Teliŝ^
Bulgarujo.
Sc vi sendas interesan PK al s-ro A. Wissing, ,M ia nesto*
Rygaardsalle, Hellerup, Danujo, vi ricevos PK de lia
domo. [t
Du junal amikinoi f-inoj Arbah Aleksandra kaj Kosteckaja Eiena, dezirss korespondi kĉl per Pl kaj L kaf inrer- âanêi muzikajojn. Nepre respondos. O strovidova 61, Strudŝkola, Odessa, Rusujo»
S -ro Robert Bönsch, Bratislava, Untere Kramer 695, C eh o - slovakio, deziras korespondadi kĉl. Respondo garantiata.
S -ro Hideo Jamanaka, O saka, Centra Telegrafejo, Japanujo, deziras intersanĝi telegrafajn paperojn nur kun getele- . grafistoj. Ne sendas unue Certe respondos.
S -ro Bazilo Manjko, Ekaterinoslav, Skvoznaja 22, Rusujo, deziras korespondadi kĉl. pri Radio, muziko kaj pri laborista vivo. Respondo garantiata.
S -ro Francisko Csauth, Novi Sad, Poŝtanski pretinac 116, jugoslavio, korespondas per PI (bfl ) nur kun jenaj landoj;
Brazilio, Bolivio, Danujo, Danzig, Reap. D om iniko, Egip- lujo, Grekujo, Gujano, Madagaskaro, Monako, Norvegulo, Portugalujo. Panamo. Svisujo, Turkujo kaj Venezueio.
S -ro Aug Errlen, La Mayenne 68 Grande rue à M ayenne Francuio, deziras korespondi por plibonigi sian scion kai interâangi vidafkartojn kun germanaj gesamideanoj.
Tuj kaj certe respondos.
S -ro Eduard Forst, Sadowa Wisznia, Polujo, deziras inter- sangj PM kun la luta mondo. Respondas ĉiam sen-
prokraste.
S -ro Miĥaelo Vlasov, Ekaterinoslav, Kajdaki 5 ulica 5, Rusujo, deziras korespondi kĉl. pri ĉiuj lemoj. Respondo
garantiata.
LAttlcfre dcvtga I« Ire to ^erm anllngva: V erlag und Druck (Btdonefo kai Presefo) : O cbr. Jung, O. ra. b .H ., Horrem bei Köln. Verantw ortlicher Schriftleiter (Ueepondeca Uedaktoro) : Teo Jung, Horrem b.Köln
