BEZPARTYJNE POLSKO-KATOLICKIE PISMO LUDOWE.
J—il"iBFIWiil HIII11 !!■ l iii iliir li '1- ... ~TT~ilHI PDCBA
E > _— W e k s p e d . m ie s ię c z n ie 1 ,2 0 z ł z o d n o s z e -RQPONMLKJIHGFEDCBA
I I 4 & u p i a i C l > n ie m p r z e z p o c z t ę 2 0 g r . w ię c e j . W w y p a d k a c h n ie p r z e w id z ia n y c h , p r z y w s t r z y m a n iu p r z e d s ię b io r s tw a , z ło t e n ia p r a c y , p r z e r w a n ia k o m u n ik a c j i, a b o n e n t n ie m a p r a w a ż ą d a ć p o z a t e r m in o w y c h d o s t a r c z e ń g a z e t y , lu b z w r o t u c e n y a b o n a m e n t u . Z a d z ia ł o g ło s z e n io w y r e d a k c ja n ie o d p o w ia d a . R e d a k c ja i a d m in is tr a c j a : t u . M ic k ie w ic z a J . T e le fo n ® . K o n t o c z e k o w e P . K . O . P o z n a ń 2 0 1 ,2 5 2 . — R e d a k to r p r z y jm u je o d 1 0 — 1 2 ..
Sumiennem wykonywaniem obowiązków, budujemy silną Ojczyznę!
O r a l f t e w a n i a ■ Z a o g ło s z . p o b ie r a s ię o d w ie r s z a m m . (7 w y i U o Z U l i l d a ła m .) 1 0 g r , z a r e k la m y n a s t r . 4 -1 a m . w w ia d o m o ś c ia c h p o to c z n y c h 3 0 g r n a p ie r w s z e j s t r . 5 0 g r . g a b a tu u d z ie la s ię p r z y c z ę s te m o g ła s z a n iu . .G ło s W ą b r z e s k i* w y c h o d z i t r z y r a z y t y g o d n . i t o : w p o n ie d z ia łe k , ś r o d ę i p ią t e k . P r z y s ą d o - w e m ś c ią g a n iu n a le ż n o ś c i r a b a t u p a d a . D la w s z e lk ic h s p r a w s p o r n y c h w ła ś c iw y j e s t S ą d w W ą b r z e ź n ie . Z a t e r m in o w y d r u k , p r z e p i
s a n e m ie js c e o g ło s z e n ia a d m in is t r a c j a n ie o d p o w ia d a .
aB^HBKiMaGSHBaraEsaBssaE&nBaMnBaBBaaanM
Nr. 109 W ą b r z e ź n o , K o w a le w o , G o lu b , wtorek 20 września 1932 r. Rok XII
Kartelowa eMonomja
Z N I Ż K A P I A Ć - Z W Y Ż K A C E N . N ie m o ż n a s ię u s k a r ż a ć , ż e w d o b ie k r y z y s u g o s p o d a rc z e g o O p a tr z n o ś ć o d m ó w iła n a m s z c z ę ś c ia p o s ia d a n ia z n a w c ó w e k o n o m ji. R o d z ą s ię z b a w c z e id e e , w y n a jd y w a n e s ą n ie z a w o d n e le k a r s tw a n a z ła g o d z e n ie , je ś li n ie p o k o n a n ie z u p e łn e tr u d n o ś c i g o s p o d a r c z y c h . P r y m o - c z y w iś c ie d z ie r ż ą b e z p o ś r e d n io z a in te r e s o w a n i — a w ię c t, z w . s f e r y g o s p o d a r c z e . M ę ż o w ie p r z e m y s łu , z w ła s z c z a t. z w . w ie lk ie g o p r z e m y s łu s k a r te liz o - w a n e g o w s k a z u ją n ie u s ta n n ie d r o g i w z m o ż e n ia p r o d u k c ji, p o d n ie s ie n ia z d o l n o ś c i k o n k u r e n c y jn e j p o ls k ie g o p r o d u k tu n a r y n k a c h z a g r a n ic z n y c h itp . D r o g i t e z a ś p r o w a d z ą — z d a n ie m ty c h le k a r z y g o s p o d a r c z y c h p o p r z e z o d p o w ie d n ią p o lity k ę c e ln ą , o d p o w ie d n ie k r e d y ty , o b n iż e n ie k o s z tó w p r o d u k c ji.
T o o s ta tn ie z a ś s z c z e g ó ln ie b y w a a k c e n to w a n e . A le m o ż n o ś ć o b n iż e n ia k o s z tó w w id z ą o n i w p o w a ż n e m u s z c z u p le n iu , je ś li n ie z u p e łn e m z n ie s ie n iu u - b e z p ie c z e ń s p o łe c z n y c h , o g r a n ic z e n iu u r lo p ó w r o b o tn ic z y c h i p r a c o w n ic z y c h . I n n y c h m o ż liw o ś c i o b n iż e n ia k o s z tó w s ię ta m n ie d o s tr z e g a , c h o ć — w ia d o m o
— r o b o c iz n a s ta n o w i, n a p r z y k ła d w w ę g lu , ty lk o 4 0 % k o s z tó w o g ó ln y c h , w in n y c h z a ś p r z e m y s ła c h n ie s ię g a n a w e t 2 0 % . N ie w id z i s ię p r z e d e w s z y s tk ie m i n ie c h c e w id z ie ć k o n ie c z n o ś c i o b n iż e n ia c e n y w y r o b ó w s k a r te liz o w a n y c h , k tó r y c h w y s o k o ś ć w d z is ie js z y m s ta n ie r z e c z y n ic z e m w y tłu m a c z o n a b y ć n ie m o ż e .
Z a jr z y jm y n ie c o d o c y f r .
W s k a ź n ik c e n h u r to w n y c h d la w ę g la w y k a z u je n ie z m ie n n ie c y f r ę 1 2 1 ,2 , p r z y jm u ją c c e n y w r o k u 1 9 2 7 z a 1 0 0 , c e n y c e m e n tu n a w e t s ię p o d n io s ły , m e ta le w y k a z a ły b a r d z o n ie z n a c z n ą o b n iż k ę ,
S p ó jrz m y n a to m ia s t n a z a r o b k i g ó r
n ik ó w i h u tn ik ó w n a p r z e s tr z e n i ty lk o m a r z e c - c z e r w ie c b r . P r z e c ię tn y z a r o b e k d z ie n n y r o b o tn ik a n a k o p a ln i w y n o s ił w m a r c u b r . n a G . Ś lą s k u 9 ,6 9 , w Z a g łę b iu D ą b r o w s k ie m w k w ie tn iu 8 ,2 9 , w Z a g łę b iu K r a k ó w s k ie m 7 ,3 8 . W h u ta c h : w w o j. Ś lą s k ie m 1 1 ,9 2 , w o j. k ie le c k ie m 6 ,9 6 .
P r z y to c z o n e c y f r y o b e jm u ją c a ły z a r o b e k z w s z y s tk ie m i d o d a tk a m i, w a r to ś c ią w ę g la d e p u ta to w e g o , w a r to ś c ią ^ v y - n a g r o d z e n ia u r lo p o w e g o , b e z p o tr ą c e ń s k ła d e k d o u b e z p ie c z e n io w y c h in s ty tu - c y j, p o d a tk u i k a r .
P r z y jr z y jm y s ię te r a z z a r o b k o m c z e r w c o w y m . W k o p a ln ia c h w ę g la p r z e c ię tn y z a r o b e k s p a d a z 9 ,6 9 d z ie n n ie d o 9 ,0 9 , w h u ta c h ż e la z a n a Ś lą s k u z 1 1 ,9 2 n a 1 0 ,8 8 , w w o j. k ie le c k ie m z 6 ,9 6 n a 6 ,7 2 .
N a le ż y z a z n a c z y ć , iż c y f r y t e n ie d a ją o b r a z u p o ło ż e n ia r o b o tn ik a , g d y ż n ie ilu s tr u ją d n i p r z e p r a c o w a n y c h p r z e z r o b o tn ik a . G d y b y ś m y z a ś p o r ó w n a li z a r ó b k i z lip c a b r . z z a r o b k a m i z lip c a 1 9 2 8 t —. n ie tr u d n o b y b y ło s tw ie r d z ić , że
o b n iż k i z a r o b k ó w p r z e k r o c z y ły w n ie k tó r y c h d z ia ła c h 5 0 % .
Szpieg niemiecki schwytany we Franci!
P a r y ż . t( P ia t.) O z a a T e s z to iw a n y m s z p lie g u n i e m i e c k i m , 2 1 - l e t n im F r a n c i s z k u L u tz u , ( p o id io id z ą ic y m z B a td e n ji, w ł a - id z e p o l i c y j n e k o m u n i k u j ą , (ż e p r z e d k i l
k u d n i a m i z a u w a ż o n o g o , j a k k r ą ż y ł d o k o ł a l o t n i s k a w o j s k o w e g o w S t r a s b u r g u . P o d o s ł o n ą n o c y W d a ło m u s i ę d o t r z e ć d o j e d n e g o z h a n g a r ó w . L u t z , .p o z o s ta j ą c y p o d o b s e r w a c j ą , z o s t a ł s c h w y t a n y w d h w ili, g d y k o ł o K e h l u s i ł o w a ł p r z e k r o c z y ć g r a n i c ę . D o k u m e n t y o s o b i s t e z a a r e s z t o w a n e g o n i e b y ł y w p o r z ą d k u .
M A N E W R Y N IE M I E C K I E .
P o d K ila n ją o d b y ły s ię w ie lk ie m a n e w r y lo tn ic z o - m o r s k ie p r z y lic z n y m u d z ia le o r - g a n iz a c y j c y w iln y c h . — O to p r z e c iw lo tn ic z y k a r a b in m a s z y n o w y R e ic h w e h r y n a
p o z y c ji.
Wymiana więźniów
z R o s ji S o w i e c k i e j, w l i c z b i e 4 0 o s ó b S to łp c e , ( P a t.) W y m i a n a w i ę ź n ió w
m i ę d z y P o l s k ą i S o w i e t a m i o d b y ł a s i ę d n , 1 5 b m . w K o ł o s o w i a ń a g r a n i c y p o l
s k o s o w i e c k i e j . F o r m a ln o ś c i , z ł ą c z o n e z w y m i a n ą , r o z p o c z ę ł y s i ę o k o ł o g o d z i n y 1 4 - e j, g d y ż o t e j p o r z e p r z y b y ł d o K o ł o - s o w a p o c i ą g , w i o z ą c y z p o l s k i o s o b y , p r z e z n a c z o n e d o w y m i a n y . W y m ia n a t a p r z e c i ą g n ę ł a s i ę d o p ó ź n e j n o c y . S o w i e ty , o i l e d o t ą d w ia d o m o , w y id a ły 4 0 w i ę ź n ió w , a r a z e m z i c h r o d z in a m i 9 1 o s ó b , B a r a n o w ic z e . ( P a t,) W d n , 1 6 w r z e ś n i a o g o d z . 7 ,3 0 r a n o n a s t a c j ę B a r a n o w i c z e c e n t r a l n e p r z y b y ł z e S t o ł p c ó w p o c ią g , w i o z ą c y b , w i ę ź n i ó w p o l i t y c z n y c h
G d z ie ż s z u k a ć te d y k o n s u m e n ta w y r o b ó w p r z e m y s ło w y c h ? N a r o li g o n ie z n a jd z ie m y , a le tr u d n o d o p a tr z e ć s ię g o w ś r ó d r z e s z p r a c u ją c y c h , p o k a ż d e j z a ś d a ls z e j o b n iż c e z a r o b k ó w b ę d z ie to c o r a z m n ie j r e a ln e .
M o ż liw o ś c i o b n iż e n ia z a te m k o s z tó w p r o d u k c ji u p a tr y w a ć n a le ż y g d z ie in d z ie j, z w ła s z c z a , je ż e li t o o b n iż e n ie m a m ie ć is to tn ie z n a c z e n ie d la k o n s u m e n tó w , D a ls z a o b n iż k a z a r o b k ó w r o b o tn ic z y c h p r z y d z is ie js z e j lic z b ie ś w ię - tó w e k i s ta n ie z a tr u d n ie n ia n ie m o ż e d a ć
B r a k o w a ł o b o w i e m w i z y f r a n c u s k i e j . P r z y r e w iz j i o s o b i s t e j z n a l e z i o n o p r z y n im d o k u m e n ty s z y f r o w a n e . L u t z a p o d d a n o p r z e s ł u c h a n i u , k t ó r e t r w a ł o c a ł y d z ie ń i c z ę ś ć n o c y . A r e s z to w a n y p r z y z n a ł ’ ż e j e s t s z p ie g i e m n ie m ie c k im i, c z ł o n k i e m p a r t j’i h i t l e r o w s k i e j i n a l e ż y d o o r g a n i z a c j i o b r o n y p r z e c i w l o t n i c z e j , o r a z , ż e p r z y b y ł d o F r a n c j i d l a w y p e ł
n i e n i a p e w n e j m is ji, k t ó r ą j e d n a k a r e s z t o w a n i e u d a r e m n i ł o ,
—o—
o r a z 4 0 i n n y c h o s ó b , c z ł o n k ó w r o d z in . J e d e n z w i ę ź n i ó w p o l i t y c z n y c h W e r y h o , k t ó r y m i a ł b y ć r ó w n ie ż w y m ie n io n y , z m a r ł j e s z c z e w d n , 5 w r z e ś n i a w S o w i e t a c h , W ś r ó d
w ię ź n ió w je s t 1 7 - u k s ię ż y k a to lic k ic h i 1 p r a w o s ła w n y .
2 - c h z t y c h k s i ę ż y , m i a n o w ic i e
k s , F e d o r o w ic z i k s . S k a ls k i s k a z a n i b y li n a ś m ie r ć .
7 - u k s ię ż y b y ł o w i ę z i o n y c h w S o l ó w k a c h , S ą t o B a z y lii S ty s ło , D o m in ik I - w a n o w , J ó z e f J ó ź w ia k , S t a n i s ł a w P r z y - r ę fb e l, k s , p r a ł a t L e n i n g r a d u , F r a n c i s z e k
ż a d n y c h r e z u lta tó w , a w y w o ła ć m u s i s łu s z n e o b u r z e n ie ju ż n ie ty lk o r o b o tn i k ó w , a le i c a łe j z d r o w o m y ś lą c e j o p in ji p u b lic z n e j.
W a lk a p r o w a d z a n a z ta lo m u p o r e m p r z e z p r z e m y s ł s k a r te liz o w a n y je s t w s z a k w a lk ą n ie o p r o d u k c ję , n ie o r y n e k , — je s t w a lk ą o s z ty w n o ś ć c e n . J e ż e li ju ż t a s z ty w n o ś ć m a b y ć n ie ty k a l- n e m ta b u , n ie c h ż e k o n s e k w e n c je u s z ty w n ie n ia p o n o s z ą c i, c o w s z ty w n o ś ć w ie r z ą i z n ią s w ó j b y t w ią ż ą , — n ie c h z a te n k a p r y s k a r te lo w c ó w n ie p ła c i
B u ja ls k i, F r a n c i s z e k T r o c k i i W i k t o r K r y w e ń c z y k .
iO g o d z , 8 - e j p o c i ą g p r z y b y ł n a s t a c j ę B a r a n o w i c z e p o l e s k i e , g d z i e w i ę ź n i ó w p r z y d ź w i ę k a c h O r k i e s t r y p o w i t a ł s t a r o s t a N e u g e b a u e r , b u r m is t r z m , B a r a n o - w i c z e J a r m u l s k i , o r a z p r z e ld f e ta w ic ie l C z e r w o n e g o K r z y ż a id r , M a l k i e w i c z . W i ę ź n i o w i e z o s t a l i r o z l o k o w a n i w w y - n ia jję ty c h d l a n i c h k w a t e r a c h , w k t ó r y c h o d b ę d ą 1 0 - d n io w ą k w a r a l n ta n n ę . O p i e k o w a ć s ię n i m i b ę d z ie s e k c j a C z e r w o n e g o K r z y ż a o r a z s e k c j a k o m i te t u p r z y ję c ia w i ę ź n i ó w p o l i ty c z n y c h w B a r a n o w i
c z a c h ,
Kowa wojna domowa
S z a n g h a j. ( P a t) , W C h i n a c h w y b u c h ł a n o w a w o j n a d o m o w a . G u b e r n a t o r p r o w i n c j i S z a n tu n g u H a n - f u - s z u , r o z p o r z ą d z a j ą c y 8 0 t y s i ę c z n ą a r m ją , r o z p o c z ą ł d z i a ł a n i a w o j e n n e p r z e c i w k o L iu - c z ie n - n ie n o w i k t ó r y w c i ą g u o s t a t n i c h 5 l a t s p r a w o w a ł w ł a d z ę w o k r ę g u c z e d u .
P o s i a d a o n 3 0 .0 0 0 ż o ł n i e r z y . M i e s z k a ń c y o k o l i c , o b j ę ty c h a k c j ą w o j e n n ą , u c i e k a j ą w p o p ł o c h u . J a p o ń s k ie w ł a d z e k o n s u la r n e o d b y ł y w z H a n - f u - s z u k o n f e r e n c ję w s p r a w i e o c h r o n y t y s i ę c z n y c h r z e s z o b y w a t e l i j a p o ń s k ic h , z a m i e s z k ą - ł y c h n a t e r e n i e w a l k .
Plany Papena
B e r lin . ( P a t.) „ N u e m b e r g e r Z t g .M o - g ł a s z a r e w e l a c y j n e i n f o r m a c j e o p l a n a c h r z ą d u P a p e n a w z w ią z k u z z a p o w i e d z i a n ą r e f o r m ą u s t r o j u R z e s z y ,
W e d ł u g t y c h in if o rm a c y j, d o t y c z ą c y c h c z ę ś c i s k ł a d o w e p a ń s tw a p r u s k i e g o z a m ie n i o n e z o s ta n ą n a p r o w i n c je a t r y b u c ja c h , n a t o m i a s t k r a j e z w i ą z k o w e , r z e s z y o s iln ie z d e c e n t r a li z o w a n y c h j a k B a w a r j a . B a d e n j a , W i n t e r b e r g j a i S a k s o n j a z a c h o w a j ą s w ó j u d z i e l n y c h a r a k te r .
„ N u e m ib e r g e r Z t g ,“ p o d k r e ś l a , ż e i n f o r m a c j e o t y c h p l a n a c h z o s t a ł y p o t w i e r d z o n e w b e r l iń s k ic h k o ł a c h . R z ą d R z e s z y z a p o ś r e d n i c t w e m s w e g o p r z e d - s a w i c i e l a b a r o n a v o n L e s n e r a m i a ł ju ż n a w i ą z a ć k o n t a k t z r z ą d e m b a w a r s k i m , k t ó r y w y r a z i ł g o t o w o ś ć p d p a r c i a p o l i
t y k i iP a p e n a , K a n c l e r z P a p e n w g r u d n i u w y j e d ż i e d o B a w a r j i , R ó w n ie ż m i n i s t e r s p r a w w e w n ę tr z n y c h S a y l z a m i e r z a u - r z ą ld z iić o b j a z d w s c h o id n ic h t e r e n ó w b a w a r s k i c h .
s p o łe c z e ń s tw o i n ie c h n ę d z ą s w ą n ie o - k u p u je g o r o b o tn ik .
P o z a w s k a ź n ik a m i c y f r i k o n tr - c y f r , k tó r e m i k a r t e le z a m g lić p o tr a f ią k a ż d ą p r a w d ę , is tn ie je w y m o w a ż y c ia . J e s t o - n a d o b r y m r a c h m is tr z e m i s z y b k o d o - d a je i m n o ż y . M o ż e b y le p ie j n ie p r z y s p ie s z a ć te j f u n k c ji d o d a w a n ia n ę d z y , g d y s o b ie c h c e s ię z a c h o w a ć d o c h o d y w e d łu g n o r m z n a jle p s z y c h c z a s ó w .
S u m a b o w ie m p e w n e g o d n ia m o ż e s ię o k a z a ć p r z e r a ż a ją c ą .
L . T o m a s z k ie w ic z ,
Str. 2 ---QPONMLKJIHGFEDCBAG Ł O S W Ą B R Z E S K I ... N r. 109
W kilku wierszach
W niektórych dziennikach ukazały się w ia
dom ości o m ających jakoby nastąpić przesu
nięciach na szeregu stolic biskupich. Infor
m acje pow yższe są w ytw orem fantazji. (K AP l N O W Y YO RK . (Pat.) Znany m alarz i ka
rykaturzysta polski C zerm ański odleciał sa
m olotem z N ow ego Y orku do H ollyw ood, gdzie przez m iesiąc będzie pracow ał nad ilu
stracjam i dla m iesięcznika „Fortune44 w N o
w ym Yorku.
LIPSK . (Pat.) Epidem ja paraliżu dziecię
cego rozszerza się w Saksonji w dalszym cią
gu. O now ych w ypadkach ciężkich zachoro
w ań donoszą z szeregu m iejscow ości w rejen- cji kam ienickiej, gdzie liczba chorych w y
nosić m a około 50 dzieci.
BERLIN. (Pat.) W ybory do R eichstagu odbędą się w dn. 6 listopada br.
BU EN O S AIRES. (Pat.) Parlam ent przy
jął ustaw ę, przyznającą kobietom praw a w y
borcze.
BRUKSELA. (Pat.) Pewien działacz ko
m unistyczny skazany został na rok w ięzie
nia i 2800 franków grzyw ny za zam ieszczony w organie kom unistycznym „Le D rapeau rou
ge44 artykuł, obrażający króla i rodzinę kró
lew ską.
W IEDEŃ. (Pat.) Policja w iedeńska za
trzym ała sław ną artystkę chińską A nnę M ay W ong, pod zarzutem spow odow ania w ypad
ku sam ochoodw ego, w następstwie którego cyklista przejeżdżający ulicą został ciężko ranny.
M ANEW RY M IĘDZYDYW IZYJNE N A W O ŁYNIU.
B aw iący w Polsce szef sztabu arm ji Stanów Zjednoczonych gen. M ac A rthur obecny był na m anew rach m iędzydyw izyjnych pod R ó
w nem , na które zaproszeni zostali rów nież i zagraniczni attaches w ojskow i, akredytow a
ni w W arszaw ie. — Ilustracja nasza przed
staw ia gen. M ac A rthura w rozm ow ie z so
w ieckim attache w ojskow ym
Pieniądz zaoszczędzony pracuje dla nas
W szyscy w iem y, że pieniądze złożo
ne w K asie O szczędności przynoszą procent.
(N iew ielu jednalk zastanow iło się do- ląd m ad tem , jak to m ożliw e, że K asa O szczędności m im o znacznych wyldlat- ków na personel biurow y, pom ieszcze nie K asy i artykuły biurow e, m oże jesz
cze znaleźć środki na 'w ypłacenie w kła dcom procentów od ich oszczędności, tw orzyć fundusze rezerw ow e, a często przeznaczać ponadto pew ne sum y na cele użyteczności (publicznej.
O tóż cała tajem nica tego stanu rze czy tkw i w tem , żepieniądz, złożony do K asy O szczędności, nie leży tam bez
czynnie, lecz pracuje. A kto pracuje, za
rabia.
A w ięc pieniądz zarabia.
Z arabia nie tylko na siebie, a raczej na sw ego w łaściciela, to znaczy na pro
centy, które jego w łaściciel otrzym uje od K asy, ale także na część kosztów adm inistracyjnych K asy.
A dzieje się to tak:
W każdej m iejscow ości znajduje się znaczna liczba ludzi, potrzebujących pożyczki czy to na rozbudow ę sw ych przeidlsiębiorstw , czy to na zakup no w ych m aszyn lub surow ców , potrzeb nych ido fabrykacji tow arów . Przedsię biorcy ci chętnie zapłacą K asie O szczę
dności pew ne w ynagrodzenie za w ypo
życzenie im pieniędzy, które im sam ym przynoszą korzyści zw ykle znacznie w yższe, od płaconego K aśie w ynagro dzenia za pożyczkę.
Kącik sportowy
POLSKA - W ŁOCHY 8 ; 8.
POZNAŃ. 19. 9. M iędzynarodowy m ecz bok
serski Polska— W łochy zakończył się wynikiem 8:8. W ynik ten powinien brzm ieć 11:5 /dla Polski gdyż sędzia N iem iec był stroniczy. — Polska założyła protest.
W YNIKI LIGOW E.
K RAK ÓW . Legja — G arbarnia 2:0 (2:0).
POZNAŃ). W arta — Ł. K. S. 5:3 (4:1). ( LW Ó W . Pągoń — Cracovia 1:1 (0:0).
K ATOW ICE. Ruch — W isła 6:3 (0:1).
— o—
PO LA C Y ZAJM UJĄ TRZY PIERW SZE M IEJSCA W TALLINNIE.
Tallinn. (Pat.) W sobotę rozpoczęły się w T allinnie w obecności naczelnika państw a estońskiego m iędzynarodow e zaw ody konne Z udziałem ekip: polskiej, estońskiej i ło
tew skiej.
W pierw szym konkursie o nagrodę Tow a
rzystw a Jeździeckiego Polacy odnieśli pier-
W ynaigrodzenie to nazyw a się pro
centem od pożyczki.
O czyw iście, że procent ten pobiera
ny przez K asę od tych, którym ona pie
niędzy pożycza, m usi być nieco w ięk
szy od tego, który K asa w ypłacaw kład com , gdyż tylko w ten sposób K asa m o
że pokryć sw oje w ydatki adm inistracyj ne.
K om unalna K asa O szczędności m o że starającem u się o pożyczkę w ypłacić pienliądze tylko wtejdly, jeżeli w zam ian
otrzym a pełne zaibezpieczenie.
Z abezpieczenie to odbyw a się prze
w ażnie w form ie t. zw . hipoteki, to jest zapisu dłużnego na rzecz K asy w księ dze w ieczystej nieruchom ości (dom u, fabryki, obszaru igruntow ego). R ów nież jako zabezpieczenie pożyczek przyjm u je K asa papiery w artościow e o t. zw .
„pupilam ej pew ności** (t. zn. takie, za które odpow iadają gm iny, organa sam o
rządow e itp.}.
w szy w ielki sukces, zajm ując trzy pierw sze m iejsca. Pierw szym był por. K uciński na koniu „R eszka", drugie zajął rtm . Szosland na „A li", a trzecie kpt. Sałęga na „M arokko".
K U6O CINSKI JEST DO BRYM BIEG ACZEM , M Ó W I NURM I.
H elsingfors. (Pat.) W tych dniach w ró
cił z A m eryki N urm i, który ośw iadczył przedstaw icielom prasy:
„K usociński jest dobrym biegaczem , tak dobrym , jak o tem m ów iłem przed igrzyska
m i olim pijskiem i. Iso-H ollo nie m iał naw et cienia szans przeciw niem u w biegu na 10 km . W biegu tym K usociński odbił nogi, ale w łaściw ą przyczyną jego rezygnacji ze startu na 5000 m tr. — była obaw a o zdobytą sław ę św iatow ą".
—o—
W ALASIEW ICZÓW NA PR A C U JE W K O N
SU LA C IE PO LSK IM W N EW - YO RK U.
N ow y York. (Pat.) Polonja w C leveland urządziła serdeczne pożegnanie dla Stanisła
w y W alasiew iczów ny, która przeniosła się do N ew Y orku, gdzie pracuje w konsulacie polskim , jako urzędniczka.
Za parę tygodni W alasiew iczów na w yje- dzie stąd do Polski na studja w C . I. W . F.
Z ebraniem funduszów na stypendjum dla niej zajął się prof. Stefan M ierzw a, dyrektor Fundacji K ościuszkow skiej.
—o—
PR ZYG OD A K UZYNA W ALASIEW ICZÓ W NY N ew York. (Pat.) C zternastoletni Zygm unt I W alasiew icz, kuzyn znanej lekkoatletki, Sta
nisław y W alasiew icz, uciekł z dom u przed i- grzyskam i olim pijskiem i i dziw nym sposo
bem (nie posiadał gotów ki) dostał się do Los A ngeles.
Policja w Los A ngeles aresztow ała chłop
ca, który ośw iadczył, że uciekł z dom u, bo chciał w idzieć, „jak biega Stasia".
O czyw iście, że pieniądze, pobrane przez przedsiębiorcę z K asy O szczęd*
ności w form ie pożyczki nie pozostają dłiugio u w ego. Przeciw nie oddaje on je praw ie natychm iast dalej na zakup tow arów lub m aszyn albo pokryw a nie m i u przedsiębiorcy budow lanego, ko
szty rozbudow y sw ej fabrykiitp. Ten o- statni nie trzym a pieniędzy rów nież u I siebie, bo przecież m usi opłacać robot
ników , rachunki za surow ce, za tran sport i inne,
W ten sposób pieniądz pracuje i za
rabia. C zęść teigo zarobku przypada w udziale i tym , którzy sw e oszczędno ści w K om unalnej K asie O szczędności skła.dają i to bez żadnego z ich strom y w ysiłku.
Jakże w ięc idealnym pracow nikiem jest pieniądz zaoszczędzony i złożony
w K . K . 0.1 Pracuje zanas, pow iększa
jąc nasz m ajątek, nie żądając za to nic w zam ian, oprócz poszanow ania dla niego sam ego i jego pracy,
— o —
Policja zw róciła się do rodziców chłopca z żądaniem przysłania pieniędzy na jego po
w rót do dom u. R odzice odpisali, że nie m ają pieniędzy, w obec czego — w ładze Los A nge
les będą zapew ne zm uszone odesłać chłopca na w łasny koszt.
— o—
W IĘZIENIE ZA ZNIEW AG Ę SĘDZIEG O Berlin. (Pat.) Sąd w H eidelbergu skazał w tych dniach m iejscow ego piłkarza na czte
ry tygodnie w ięzienia za czynne zniew ażenie sędziego na boisku.
Kronika kościelna
D iecezja chełm ińska.
J. E. K s. B iskup D r. O koniew ski m ianow ał adm inistratorem : ks. pre
fekta Jaranow skiego z G rudziądza w B iskupicach: ks. pref. K lucka z Sta
rogardu w Szczepankach; ks. prof.
Szarafińskiego z T orunia w Strzep- czu; przeniósł ks. w ikarjusza B oruc
kiego z G ronow a do K onarzyn; ks.
D aniełew icza z B iskupic do W ięc
borka, ks. G asińskiego do G rudziądza przy farze, ks. K nittera z O sielska do L ipusza; ks. J. R adtkiego z K aszczor- ka do N ow ej C erkw i, ks. R eszkę z L i
pusza do K aszczorka; ks. Sójkow skie- go z W ielkiejłąki do Starogardu; ks.
W iczarskiego z N ow ej C erkw i do R yw ałdu; ks. W ysieckiego z W ięc
borka do G dyni przy parafji M . B.
N ieustającej Pom ocy; ks. Jagłę z G dyni do Sarnow a, ks. L andm essera z Pelplina do Jabłonow a.
W DRODZE HU WYŻYNY.
39) — o— (Ciąg dalszy).
— Skończyłam już w szystko. Pow iedziałam to, co pow iedzieć obow iązaną byłam , nie klęcz pan, nie proś, nie błagaj, to na nic ci się nie przyda, klam ka zapadła;
kiedyś ostrzegałam pana przed tą w alką, która nie prze
czę i dla m nie w esołą nie będzie, aleś pan słów m oich nie słuchał, w ierzyć nie chciał, spraw dzić w ięc ich pra
w dę teraz koniecznie m usisz.
M ateusz zerw ał się na rów ne nogi.
— P an i... zapom inasz! — zaw ołał.
— O czem , panie?
— 2e jesteś m oją żoną, że ja tu panem , że ja m am praw o ci rozkazyw ać.
— T ak! no, proszę, i z tych słów pańskich m a w y
nikać, iż, jeśli gróźb tw ych nie usłucham , użyjesz siły.
O h, po panu tego spodziew ać się było m ożna. Ja przy
najm niej spodziew ałam się tego, przeto nie sądź m nie pan proszę tyle naiw ną, bym się prezciw tw ej sile za
bezpieczyć nie m iała. O t, tutaj w tej flaszeczce, jest parę kropelek płynu, który użyję, jeżeli będziesz chciał nadużyć sw ej siły, to cię pozbaw i m ojej osoby, szyldu, do tw oich zam iarów ; szczeblu z drabiny, po której tak zaw zięcie na w ysokości piąć się pragnąłeś.
D oktor uczul się zw yciężonym , spuścił oczy ku zie
m i i zadrżał.
K azia go zrozum iała i odgadła.
Pierw szą w alną bitw ę z nią przegrał.
A le tacy ludzie, jak on, nie zw racają uw agi na pier
w szą przegraną, postanow ił w ięc w alczyć dalej, na teraz uznając za konieczne opuszczenie placu boju.
W yszedł w ięc i nie rzekł ani jednego słow a.
K azia szybko podskoczyła ku drzw iom i zam knęła
ie na klucz. .
B udzący się dzień zastał ją jeszcze w e łzach ...
T ak rozpoczęło się now e życie K azi, za cel w niem postaw iła sobie stw orzenie piekła na ziem i człow iekow i,
który zgruchotał jej szczęście. ,
Inaczej rozpoczęło się życie Zuzi.
Sm utna, ale spokojna podała ona rękę Józefow i,
! który dla niej usłał gniazdo praw dziw e, starając się do schronienia, jakie jej ofiarow ał znieść i zgrom adzić w szystko, coby jej jakąkolw iek przyjem ność przynieść m ogło, a gdy ją tam przyw iódł, łza się w jej oku zakrę
ciła, uścisnęła m u rękę serdecznie i rów nież serdecznie szepnęła:
— Poczciw y, zacny jesteś panie Józefie!...
O n z szacunkiem , nieśm iało ucałow ał jej rękę i co żyw o uciekł do w arsztatu.
T am , silniej jak zw ykle uderzał m łotkiem w podesz
w y, w eselszym był i w eselej rozm aw iał z czeladzią, czuł się jednem słow em , szczęśliw ym .
Śm ierć K onrada zaćm iła m u to szczęście na czas jakiś.
K ochał on tego człow ieka; szanow ała Z uzanna, ze łzam i też w oczach odprow adzał w raz z sw ą żoną przy
jaciela sw pólnie przebytych lat m łodocianych na w ieczny spoczynek.
T ak rozpoczęte życie dw ojga par nie zm ieniało się w niczem .
D oktor M ateusz tylko zyskał olbrzym io na pacyen- tach, w chodził w m odę.
U żyw ali go w szyscy z „tow arzystw a**, płacili do
brze, pieniądze sypały się jak z rogu obfitości do jego kieszeni, a m im o to, choć głów ne jego m arzenia poczęły się realizow ać dziw nie się jakoś zm ienił.
O w a sw oboda daw na opuściła go zupełnie, a stąpa
jąc po froterow anych posadzkach pańskich salonów , nie czul się tak pew nym sw ych kroków , jak daw niej.
Spostrzegł, że m im o ożenienia, którem pragnął się w kupić w pańskie tow arzystw o, traktow ano go tam jak
intruza z góry, niejednokrotnie dając do poznania, że przyjęto go tam z łaski.
G ryzło go to bardzo, bo nie o takiem stanow isku m arzył dla siebie.
Spostrzegł, że się oszukał, bo nie otrzym yw ał tego, czego tak pragnął i dla czego tak haniebnych dopuścił się czynów .
G dy go coś dotknęło, zaciskał sw e pięści, gryzł pa
znokcie i m rucząc, chodził po pokoju.
M ając zam knięte drzw i przed sobą do pokoju żony, osam otniony począł zastanaw iać się nad sw ojem poło
żeniem .
W szędzie spotyka tw arze zim ne i obojętne, a za
pragnął w reszcie jakiegoś cieplejszego otoczenia.
Przyw odził sobie na pam ięć przeszłość, przypusz
czając, iż tam m oże znajdzie kogoś życzliw szego dla
siebie. . . % l '(
Przypom niał sobie i w zdrygnął się. *
D w óch tow arzyszy, praw dziw ych niegdyś przyja
ciół spoczyw ało, dzięki jem u... w grobie.
Jeden się rozpil, inni gardzili.
Serce m a zaw sze sw oje praw a, prędzej czy później naw et u najzatw ardzialszego grzesznika dopom ni się o sw oją daninę.
T aki nam iętny, jak M ateusz, człow iek, nie m ógł po
przestać na sam ej nam iętności ku złotu.
C hciał kochać i być kochanym .
W śród tych pragnień jakiegokolw iekbądź , uczucia, sw ój w zrok najpierw zw rócił ku żo n ie... /<;:% ; ! Pokochał ją tak, jak kochać um iał, po sw ojem u, a, im w ięcej ona odpychała go od siebie, tem w ięcej jakaś i
nieprzeparta siła ku niej go popychała. •
— G łupcze, szaleńcze, — m aw iał do siebie, gdy m j1 na w szystkie objaw y m iłości zaraz odpow iadać .^
chciala. — T y i m iłość! toć to farsa! błazeństw oĘ (Ciąg dalszy, nastąpi).
