Echo Trzeciego Zakonu Św. o. Franciszka. R. 2, nr 5 (1884)

I I IIIIIIIMI '■i:llll!il!tl(IIIIIII|!lll!|iia I I II IM I I I I I I I I I I I I I I I I III I lnaillM UUll

" R ok II. L isto pad,

. Nr.

.

E l O H ©

TRZECIEGO ZAKONU

Ś w . O . F r a n c i s z k a .

Wychodzi w zeszytach m i e s i ę c z n i e i kosztuje rocznie:

w K r a k o w i e

ce n tó w ;

z p r z e s y łk ą do A u s tr y ji

ce n tó w , i N ie m ie c I m.

fen.

P o je d y ń c z y zeszyt w K r a k o w i e

ce n t., z p rze sy łk ą

ct. =

fen.

R ed ak to r: Ks. LEON, K apu cy n.

Wydawca: Dr. Władysław Miłkowski.

REDAKCYJA i ADMINISTRACYJA

w K S I Ę G A R N I K A T O L I C K I E J „ D ra W ła d y sła w a M iłkow skiego w K rakow ie. <3]

____________________ Ligii

i i i i i i i l i r i i 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 :1: 1 1 1 : 1 1 .i.:i;ii',!iiiii!iiiiiii!ii|iiiiiiiiiii)ii]iiiuiiiiiiiiR

1 I IIIII I 1 I 1 1 IIIII I II1 I I I 1 I I I 1 11:11.1:11 1 I I 1 lllllllI lillllllllllinilllllllJlilIIIIIIII1 I llllllItlllllllllllllllllllllllllr

Miesiąc listopad i t. d ... 129

Cześć Przenajśw. S a k r a m e n tu ... 182

Patro n k a na l i s t o p a d ... 136

O d p u s t y ... 151

K r o n ic z k a ...151

Biblijografija . . . ... 1^5 N e k r o l o g i j a ... 158

O f i a r y ...160

K alendarzyk te r c y ja rs k i... —

|<s>- ^{- 129}

M iesiąc listopad, burzliw y i ch ło d n y , wi- chrow em sw em w yciem przypom ina, nam dziw nie płaczliw e jęk i d u s z w c z y ś c u cierp ią­

cych, — i dlatego osoby pobożne zw ykły ten m iesiąc głów nie pośw ięcać n ab o ż e ń stw u za dusze zm arłych.

Lecz to nabożeństw o, w ogóle w szystkim w iern y m zalecane, p o w innoby być osobli­

wie ulubione i praktykow ane przez syny i córki serafickiego zakonu, k tó ry oraz po­

k u tn y najw ięcej m a podobieństw a do stan u dusz czyścowych, a stąd i w spółczucie ich nąjżyw ićj budzić pow inien.

C zyściec, ja k uczy nasza w ia ra , jestto

m iejsce kary za g rz e c h y pow szednie, lub za

nied o stateczn o ść p o k u ty po odpuszczonych

grzechach śm ierteln y ch . U sposobienie tych

dusz je s t św ięte, zgodność woli ich z wolą

Bożą je s t tak zu p ełn a i doskonała, że ani I

---

t& je d n e j chw ilki u m n iejszen ia m ęki, rów nają­

cej się piekielnym katuszom , nie pragną bez w oli Bożej.

T ęsknota za B ogiem bez g ran ic, bo już nie tłu m i je j zm ysłów i ciała zasłona. Mi­

łość Boża, iście seraficzna, żywa i ognista, gdyż po zw leczeniu ziem skiej pow łoki, Bóg i B óg sam , tylko je s t jej przedm iotem je­

dynym . A le m ęka ich i p okuta bez żadnej zasługi, zadosyćuczynną tylko m a wartość a m ęk a to straszn a bo czysto-duchow a: m iarą jej, m iara tęsk n o ty za B ogiem i m iłości ku N iem u duszy, która Go ju ż w chw ili sądu tw arzą w tw arz w idziała i poznała, jak im jest w chw ale, m ajestacie, piękności, dobroci bez granic.

D usza ta, traw io n a tę s k n o tą i ogniem m ęki palona, w o ła : „zlitujcie się n ad e m ną, przy n ajm n iej wy, przyjaciele m o i!“ I któż w pierw szy m rzędzie ty c h przyjaciół stanąć pow inien, je śli n ie dzieci serafickiego za­

konu '? kto żywiej odczuć, dokładniej pojąć czyścow ą m ękę je s t zdolny, jak ci, którym B óg je s t w szystkiem , którzy nie przykuw ają się do św iata, lecz przechodzą przez to ży­

cie, ja k przez czyścow ą m ękę p okuty za g rzech y swoje i za g rzech y św iata, którzy zw lekając z siebie starego człowieka, z po- żądliw ościam i jego, n ad n atu raln y m w zro­

kiem sięgają w niebiosy i z krzyża ziem skiej

131

swej pokuty obejm ują K ościół w ojujący i cierpiący i darzą go skarbem sw ych zasług w ielkich u Boga, choć m ałem i, pospolitem i uczynkam i zdobytych nieraz.

Zachodzi tu p y tan ie: ja k ie zasługi i jak ie czyny najw iększą pom oc cierpiącym duszom je d n a ją i ja k ie osobliwie dzieciom serafic­

kiego zakonu najstosow niejsze by były.

C hcąc z duszam i w czyścu w ejść w św ię­

te pow inow actw o i zapew nie im pomoc n ieustanną, ciągły w spółudział we w szyst­

kich sw ych dobrych uczynkach, czyni się św ięte zobow iązanie, zw ane aktem heroicz­

nym , za dusze zm arłych. A kt ten, jakkol­

w iek heroicznym zw any, z pow odu m iłości wielkiej, któ ra myśl jeg o n atch n ę ła, nie ru j­

nuje bynajm niej tych, którzy się n a ń zdo­

bywają, nie przeszkadza n aw et do ofiarow a­

nia m odłów , odpustów i zasługujących czy­

nów , z k tó ry ch części zadosyć-czyniącej korzystają dusze czyścowe w in n y c h in ten - cyjach pochw alnych, dziękczynnych, błag al­

nych, a chociaż obowiązuje do dobrow olnego ofiarow ania się na m ęki w czyścu za dusze, które Bóg w w yrokach sw ych wybierze, w szystko tu je d n a k zostaw ione p rzem ądrym i m iło sn y m rządom Boskiej O patrzności i m iłosierdzia, któ re nikogo n ig d y n ie krzyw - t dzi. P o m o cn ą niezm iernie duszom czyśco- w ym je s t przenajdroższa M szy świętój ofia-

§>

---

^ ra , w niej bowiem nieskończoność zasług krw i B aranka, k tóry gładzi grzechy świata, p łynie w kraj pozagrobow y i gasi męki płom ienie.

Potem , m odlitw a przez zasługi Jezusa C hrystusa Bogu ofiarow ania, potem wszel­

kie um artw ienie, wszelka, tak, co do duszy, ja k co do ciała, jałm użna.

W szystkich ty ch środków , dla każdego łatw ych i przy stęp n y ch dzieci serafickiego zakonu z osobliwą gorliw ością ku ratu n k o ­ wi w czyścu cierpiących dusz niech uży­

w ają; miłość ich bow iem , rów nie jak wiara, jak w szystkie in n e cn o ty , osobliwym blas­

kiem jaśn ieć pow inny.

Ślę przeto n a początku tego m iesiąca w im ieniu dusz w płom ieniach m ęki zatrzy­

m anych, to błagające w ezwanie do dzieci serafickiego zakonu : „Zlitujcie się nad na­

m i przynajm niej wy, przyjaciele n a s i! '1

CześO Przenajświętszego Sakramentu.

Słowo o Kongresach Eucharystycznych.

„Ojcze, przyszła godzina, wsław Syna T w e g o ! ..." (św. J a n r. X V I., w. 1). To m odlitw a, którą w W ieczerniku, przed pój-

■ ---

ściem do Ogrójca, a zaraz po ustanow ieniu E u c h a ry sty i N ajśw iętszej, P an .Jezus w zno­

sił do Ojca P rzedw iecznego. Czyż m ożem y w ątpić, że m odlitw ę tę samą, za Boskim M istrzem Sw oim, pow tarzali, pow tarzają do­

tąd, i do skończenia św iata pow tarzać będą Św ięci w szystkich wieków ? Im bliżej, któ­

ry z n ic h naśladow ał nasz Boski w zór św ię­

tości, im ściślej by! z N im połączony, im praw dziw iej m ógł w ołać z P aw łem św ię­

ty m : „Żyję ju ż n ie ja , ale żyje we mfiie C h ry stu s'1, tem donośniej, tem goręcej po­

w ierzał każdą swego życia spraw ę m ów iąc:

„Ojcze, w sław Syna T w e g o ! “

Jakże prom iennie, z ja k im u p ałem sera- ficznej m iłości prośba ta w ydzierała się z serca serafickiego Ojca, naszego św iętego F ra n c isz k a ! Gdy p rzep atru jem y uw ażnie całe Jego życie, zdaje się, że tam w szyst­

ko osnute na tej prośbie, jak o b y j e d y n e j:

„Ojcze, w sław Syna T w e g o " !

Jeżeli Bóg p o zw o li, p rzypatrzym y s i ę ; w krótce tro ch ę szczegółowiej, ja k seraficki nasz Ojciec p ro śb ę to stosow ał do uw ielbie­

nia, do w sław ienia Syna Bożego, Syna M ar^i D ziew icy, P an a naszego Je z u sa C hrystusa w N ajśw iętszym S akram encie Je g o miłości, w tej tajem nicy, do której On sam w W ie­

czerniku odnosił to gorące w lan ie Swego

Boskiego s e r c a : „Ojcze, wsław Syna Twego!“

---

/ Dziś dotykam y tylko tej m yśli, a zwró­

cim y się zaś głó w n ie do tego, że jako sera­

ficki nasz Ojciec p a ła ł żądzą uw ielbienia P a n a naszego Jezu sa C h ry stu sa w całera Jego P rzen ąjśw iętszem życiu, a szczególnie w Boskiej E uch ary sty i, tak podobnie Syny duchow ne P atry jarc h y naszego, bracia i sio­

stry trzeciego zakonu, obow iązani są tchnąć tym duchem żarliwości, w edle Jaski każde­

m u użyczonej, i n ie mogą być obojętnymi n a to, co się ściąga do czci P rzenajśw ięt­

szego S ak ram en tu .

W iek nasz X IX ., jako z jednej strony jest w iekiem szalonego zepsucia i zastrasza­

jącej bezbożności, połączonej z praw dziw ie pogańskiem i zasadam i, z drugiej nosi on na sobie cechę dziw nie Bożą, dziw nie gło­

śno w ołającą o tem , że, dziś obfituje ła ­ ska i m iłosierdzie Boskie, chcące gw ałtem zbawić człow ieka. W sposób uderzający okazuje się to przez nadzw yczajny wzrost i rozszerzenie n abożeństw a ku N ajsłodsze­

m u Sercu P an a Jezusa, skąd jakoby ko­

n iecznie w ypływ a cześć coraz większa Przenajśw iętszego S akram entu.

Otóż żaden w iek, od początków chrze­

ścijaństw a, w czasach naw et najśw ietniej­

szych dla Kościoła Bożego nie m iał lak rozrzew niających, tak doniosłych m anifesta- cyi w iary i miłości ku P rzenajśw iętszem u

t

135

S akram entow i, jakie rozjaśniają p o ch m u rn e i burzliw e stu lecie nasze. N ajp ięk n iejszą podobno z ty c h m anifestacyj re lig ijn y c h są tak zw a n e : „K ongresy E u c h a ry sty c z n e “, z k tó ry ch pierw szy odbył się w e F ra n c y i w połow ie roku 1881 w m ieście L ille.

Są one św ięcie przem yślnym w ynalazkiem m iłości P a n a naszego Je z u sa C hrystusa, p a ­ łającej w sercach katolickich, a poniew aż je d n y m z pierw szym ku pow zięciu tej my ■

śli Bożej, a raczej ku jej przyjęciu z na­

tc h n ie n ia D u ch a św iętego, b y ł g o d n y Syn św iętego Ojca F ranciszka, najznakom itszy może po P iu sie IX . i po L eo n ie X III.

tercy jarz naszego w ieku ksiądz p ra ła t Se- g u r, *) podw ójnie w ięc ten fakt relig ijn y obchodzić m oże cały zakon tercy jarsk i i dla

*) K s ią d z p rałat de S ć g u r w p ićrw s z y c h l a ­ ta ch k a p łań stw a p ia s to w a ł zn ak o m itą w S to lic y św . i b lisk ą k a rd y n alstw a g o d n o ść au d yto ra R o ty , c z e ­ g o d o b ro w o ln ie z r z e k ł się w m ło d ym je s z c z e w ie k u , d o tk n ię ty zu p ełn ą n tratą w z ro k u . O jc ie c św ię ty P i ­ us I X . , k tó re g o św ią to b liw y p rałat b y ł szczegó ln ym u lu b ień cem , w zam ian za g o d n o ść au d ytora R o ty , m ia n o w a ł go p rotonotaryju szem A p o s to ls k im z p rz y ­ w ile ja m i B isk u p ićm i ; d latego tćż p ra ła t ten zajm o­

w a ł w k a p itu le p aryskićj św iętego D y jo n iz e g o m iej­

sce k a n o n ik a-b isk u p a ze w szy stk ićm i in sygn iam i bi- sk u p ićm i, do k tó r y ch S to lic a św ięta p raw o m u dała.

O b szern iejszy je g o ży c io ry s m am y zam iar zam ieścić , w E ch u .

I .

pobożnych czytelników E c h a sądzimy, że zajm ujący będzie. W y k azu je on także, iż w rozsław ianiu tej tajem nicy m iłości, jak ą je st P rzen ajśw iętszy S ak ram en t, O patrzność Bo­

ska lubi się posługiw ać duchow ną rodziną serafickiego Ojea św iętego F ran ciszk a, i po­

uczy nas, a razem zachęci, byśm y także w ty ch w ielkich m an ifestacy jach euchary­

stycznych brać m ogli ud ział pokorny i ci­

chy, lecz niem niej p rzy jem n y Boskiem u sejcu P a n a Jezusa. F r . S.

(D alszy cią g nastąpi).

Patronka na listopad:

Żywot św. Elżbiety, królowej węgierskiej, księżnej Turyngii.

Ś w ięta E lż b ie ta u ro d ziła się roku 1207 w P resb u rg u , z ojca A ndrzeja, króla wę­

gierskiego, i G iertru d y , córki księcia K aryn- tyi. W czw artym roku życia, jako zaręczo­

ną synow i landgrafa T uryngii, księciu L u ­ dwikowi, w yw ieziono j ą do T uryngii.

M ała E lżbieta została ta k w cześnie sie­

rotą. O derw ana od rodziców, w yw ieziona z ojczyzny, w obcy kraj, do ludzi n iezn a­

nych. W ychow anie je j pow ierzonem zostało

- 137 -

osobie pełnej cnót i przym iotów . S karby łask B ożych i błogosław ieństw , jak b y po­

tokiem spływ ały na onę d z ie c in ę ; w szyst­

kie je j m yśli i m łodocianne uczucia i czy­

ste p rag n ien ia, zdaw ały się dążyć jen o do służby Bożej. Skoro czas pozw alał, szła do kaplicy zamkowej i tam , u p adłszy na tw arz, k ła d ła przed sobą otw orzony P s a ł te r z , a chociaż lite r jeszcze nie znała, jed n ak ż e rączki składając i oczki w księgę u tk w iw ­ szy, trw a ła w m odlitw ie i rozmyślaniu,"* a sk upienie jej ducha, w w ieku tak m łodym , w szystkich obecnych w podziw ienie w p ra­

wiało. M iłość bliźniego i szczodrobliwość w rozdaw aniu jałm u żn y , k tó re w sposób tak osobliwy nacechow ać m iały w iek jej póź­

niejszy, n a p e łn ia ły już w tedy n ie w in n ą tę duszę. P ien iąd ze, ja k ie m ieć m ogła, i za­

siłki, które pod jakim bądź p ozorem sobie uprosić potrafiła, na ubogich obracała. Mo­

d litw a więc i ja łm u ż n a , oto pierw sze czyn­

ności je j życia! Je d n a k ż e w pośród łask i darów , któ re Bóg n a nią zlew ał, znajdo­

w ały się nieraz i dotkliw e zm artw ienia, k tó re są także łaskam i, a n aw et w ysokiego rzędu łaskam i, bylebyśm y tylko na n ich się poznać um ieli. W 9-tym roku życia stra ­ ciła przyszłego ojca swego, landgrafa H er­

m ana, była dla niej ta stra ta praw dziw em nieszczęściem ; św iątobliw y ów książę kochał

. J

ją, dla je j pobożności anielskiej i dopóki on żył, n ik t się nie odw ażył przeszkadzać jej w re lig ijn y c h ćw iczen iach ; po śmierci księcia H erm an a, rzeczy in n y ob ró t wzięły;

m atka jej narzeczonego, księżna Zofija i jej przyszła bratow a, n ie u sta n n ie czyniły Elż­

biecie p rzy k re w ym ów ki za pokorną, po­

staw ę, p ro sto tę obyczajów, pobożność i roz­

daw anie ja łm u ż n . U rzęd n icy dw orscy i pa­

now ie, gardząc jej pobożnością, bezczelnie d o ż y li ją szyderstw y i zniew agam i, co czy­

n ili publicznie. L ecz w u tra p ie n ia c h tych m łoda księżniczka czerpała now e siły do żarliw ego służenia, i gorętszego kochania Boga. „Jako lilija m iędzy cierniem , — nie­

w in n a E lżbieta, kw itnąc i w korzeniając się w śród prześladow ań, roztaczała w około sie­

bie zachw ycającą w onność pokory i cierpli­

w ości". — Gdy te zniew agi E lżbiety umy­

słu w ykoleić z drogi praw ej n ie zdołały, postanow iono odesłać ją do rodziców ; lecz jej narzeczony, m ło d y książę, o p arł się tym niecnym intrygom , Elżbietę pocieszał, um a­

c n ia ł w pobożności, a doszedłszy lat 20-stu E lżbietę, liczącą 18-sty rok, pojął za żonę.

P rzez cały ciąg m ałżeńskiego pożycia, przed­

staw iali budujący przy k ład zw iązku chrze­

ścijańskiego ; i śm iało rzec można, że nie

było św iętej, którejby sw oją doskonałością

nie w yrów nała Elżbieta. Pom im o swej m łodo­

ści, E lżb ieta n ig d y nie zapom niała, ż e ja k o P a n Je z u s je s t głow ą Kościoła, tak mąż je s t jej g ło w ą: że przeto we w szystkiem pow inna być m u uległą, jako K ościół ulega C hrystusow i, P an u sw em u. M ałżonek od Bog.i je j dany, g o d zien był za wszech m iar jej m iłości i zaufania. L udw ik był szlachet­

ny, waleczny, zdobny najp ięk n iejszem i zale­

tam i duszy i ciała, a pobożność g orąca i szczera, św ietniejszym czyniła jeszcze blask tylu w znislych przym iotów . N ietylko, że n ie przeszkadzał żarliw ej pobożności swej m ałżonce, ale owszem często z nią na mo­

d litw ie czas traw ił, podzielając jej religijne ćw iczenia.

Sw iątobliw em i czynam i zachęcając siebie w zajem nie do w stąpienia na coraz wyższe szczeble chrześcijańskiej doskonałości, u siło ­ wali prześcignąć się w biegu, a m iłość Bo­

ża w nich gorejąca, zdaw ała się być ogniem w spólnej miłości, która ich serca spajała.

Jeśli kiedy mąż u d ał się w podróż, E lż­

b ieta w tedy zdejm ow ała z siebie su k n ie książęce i w dow i u b ió r przyoblekając, kryła tw arz sw oję pod g ę stą z a sło n ę ; pokuty i u m artw ień p rzy m n ażała sobie w dw ójnasób, noce p raw ie całe trw ając n a m odlitw ie i rozm yślaniu o n ieb iesk im Oblubieńcu swej duszy.

- 139 -

Skoro zaś m ąż w racał, staran n ie przybie rała się w szaty jej stanow i w łaściw e i bie­

g ła nieb aw em na jeg o spotkanie, z naiwną pro sto tą i radością. N ie szczędziła usiło­

w ań, aby się podobała oczom jego: tak połączeni św iętym m ęzłem je d n o śc i, po­

kory i czystości w obliczu Boga, p ełn i mi­

ło sierd zia i dobrej w oli dla ludzi, p ełn i m i­

łości w zajem nej, lecz m iłości, która obojga do Boga ciąg n ęła, stali się dla nieba i zie­

mi b u d u jący m w idokiem . Z nała dobrze św.

księżna całe n ieb ez p ieczeń stw o szczęścia, którem O patrzność ją obdarzyła; to też w pośród otaczających ją zaszczytów nie zaniechała gorliw ie pracow ać n ad odrywa­

niem serca swego od dóbr i przyw iązań doczesnych. Oczy jej duszy były ciągle do do nieba zw rócone, a im w iększego szczę­

ścia kosztow ała n a ziem i, tern w ięcej obo­

w iązaną się czuła do w ierności i gorącej w dzięczności ku B oskiem u dobroczyńcy sw o­

je m u ; pam iętała i na to, że przed ścisłą Bożą spraw iedliw ością, dusze najczystsze n a ­ wet, n ie są bez zmazy, i że nie masz ofia­

ry, którejby przy n ieść Bogu n ie należało, dla w ysłużenia sobie n ie b a ; p o k o rn a a cier­

pliwa, przym nażać w ięc sobie um artw ień

poczęła; pod szatam i księżęcem i nosiła wło-

sien n ieę — a czy n iła to z wesołością, nie

okazując najm niejszej niecierpliw ości. Mó

w iła nieraz o tych, którzy się m odląc przy­

b ierali tw arz sm ę tn ą i su ro w ą: „Tak w y­

glądają, jakby P a n a Boga chcieli p rzestra­

szyć: niechże Mu dają, co mogą, ale wesoło i z dobrego serca". W e w szystkich czynno­

ściach, w ubiorze, w przyjm ow aniu p o k ar­

mu, jaw ną była cnota u m artw ien ia.

T ak w ielkie było m iłosierdzie E lżbiety i politow anie nad nieszczęśliw em i biednem i, że jednogłośnie za nie uzyskała chw alebny t y t u ł : patronki ubogich, pod którym do dziś dnia całem u św iatu chrześcijańskiem u je s t znaną.

U zyskaw szy pozw olenie od męża, śp ie ­ szyła co prędzej do p e łn ie n ia m iło sier­

n y ch uczynków , nie kładąc m iary jałm uż- n o m : dla członków cierp iący ch C hrystusa, pozbyw ała się c h ę tn ie wielu rzeczy, aby łzy b ied n y m o b e trz e ć ; wszakże i w tym zapale, iście nadludzkim , n ie spuszczała z uw agi roztropności, k tó ra je s t je d n ą z cech św iętości: chorzy, kalecy, w rzodam i okryci, byli szczególnie przedm iotem jej p rzed zi­

w nej troskliw ości, — k tó rą Bóg cudem po­

błogosław ił.

B azu jednego, g dy E lżbieta schodziła

ścieżką wązką, kam ienistą, niosiąc w rogu

sw ego płaszcza żyw ność dla ubogich, n ad ­

spodziew anie spotkała męża, z polowania

w racającego. „Obaczę, co niesiesz — za­

ug in ającą się pod ciężarem m ałżonkę i ch cia ł odsłonić płaszcz, k tó ry z pewnym p rzestrach em E lżb ieta z całą siłą trzym ała".

Lecz ja k ie ż było zdziw ienie Ludwika, g dy zobaczył niezliczone gałązki róż czer­

w onych i biały ch n iep o ró w n an ej piękności, a ponad głow ą żony u jrz a ł krzyż, św ietne- mi prom ieniam i jaśn iejący . N ie zatrzym u­

ją c je j dłużej, zaczął rozm yślać o cudzie i o św iętości swej m ałżonki.

W pośród tych za tru d n ie ń pobożnych, Elżbieta otrzym ała nieoszacow any podarek:

oto, św ięty F ran ciszek dopiero co b y ł usta­

n o w ił trzeci swój zakon i ze w szystkich stro n św iata zb ierał w ojow ników pod św.

chorągiew ubóstw a. E lżb ieta b y ła natural­

nie je d n ą z pierw szych b ohaterek, co bie­

g nąc za głosem now ego A postoła, w stępo­

w ały do trzeciego zakonu. Otóż tedy kar­

d y n ał U golini, siostrzeniec papieża In n o ­ centego I I I ., w inszując św iętem u Ojcu na­

szem u takiej w sp an iałej zdobyczy, radził, aby w dow ód swej życzliwości, przesłał księżnej T u ry n g ii upom inek jaki, a to mó­

wiąc, zd ją ł z jego ram io n płaszcz ubogi, któ ry m się św ięty okryw ał i kazał odesłać go księżnie do N iem iec.

E lżbieta o d eb rała z najwyższą radością

oną zaszczytną ubóstw a chorągiew i z czcią

— 143 —

TOŚgS--- - w ielką przez całe sw e życie płaszcz ten chow ała, a um ierając zostaw iła, jako skarb swój jed y n y , najw iększej przyjaciółce swo­

jej. In try g i dworaków, n iep rzy jazn y ch E lż­

biecie, n ie ustaw ały, nadto Bóg naw iedził krzyżem służebnicą sw ą, — bo m ałżonek je j zw any pow szechnie L u d w ik iem pobożnym , n a w ypraw ie do Z iem i św iętej przeciw M u­

zu łm an o m — zakończył życie.

I któż zdoła opisać głęboką żałość Elż­

biety, gdy wieść tak sm u tn a o śm ierci uko­

chanego m ałżonka doszła do je j u s z u :

„Jeśli b rat mój, rzekła, um arł, ja także u m rę św iatu i w szystkim jego próżnościom “ . N ie przeczuw ała, że w tej chw ili sam a so­

bie przepow iedziała jeszcze stokroć cięższy krzyż.

H enryk, brat zm arłego L udw ika, idąc za ra d ą p o d stęp n y ch dw oraków , w stą p ił na tro n T u ry n g ii, a dla zap ew n ien ia sobie w ładzy, pow ziął niegodziw y zam iar w ygna­

nia z zam ku w dow y i dzieci b rata swego.

„Córka królów , księżna T uryngii, płacząc w yszła z zam ku pieszo, niosąc n a ręk u swo- ję now o-narodzoną dziecinę, a troje sta r­

szych prow adzone były przez dwie służe­

bnice, któ re pani swojej nie chciały opu­

ścić w nieszczęściu11. I stało się to b ezp ra­

wie w śród z im y .— W eszła E lżb ieta do m ia­

sta E isenach, które przedtem dobrodziejstw y

Z v

i>

sw em i o b sy p y w ała; tam zaś now a czekała j ą próba, bo książę H e n ry k kazał w mie­

ście ogłosić, że ktokolw iek się poważy dać księżnej p rzy tu łek , lub dzieci jej przyjąć, w jego n iełask ę w p a d n ie ; tu dopiero oka­

zała się lu d u niew dzięczność, n ad sam roz­

kaz H e n d ry k a o k ru tn ie js z a : w szyscy bez w yjątku opuścili E lżb ietę. N apróżno nie­

szczęśliw a z czw orgiem d ziatek płacząc, p u k ała do d o m ó w ; nig d zie n ie znalazła p rzy tu łk u . O północy, usłyszaw szy odgłos dzw onka franciszkańskiego, zw ołujący za­

konników na ju trzn ię, poszła do kościoła, prosząc zakonników , aby odśpiew ali Te De- u m , n a podziękow anie Bogu za um artw ie­

nia, którem i naw iedzić ją raczył. Krzyżem leżąc u stopni ołtarza, dziękow ała Bogu, że zsyłając jej ubóstw o i ogołocenie zupełne, u czy n ił po d o b n ą do siebie, złożonego w żłóbku B etleem skim .

Jeszcze długo tu ła ła się E lżbieta po tem m ieście, k tó rem u tyle dobrodziejstw wy­

św iadczyła, aż w końcu ksiądz jeden, choć sam ubogi, odw ażył się przyjąć do domu sw ojego b iedną, tułającą się w dow ę i kró­

lew skie s ie r o ty ; lecz n ien aw iść jej n ie ­ przyjaciół i w tem sch ro n ien iu doścignąć ją potrafiła, tak, że z probostw a się wy­

dalić , a do karczm y udać się m u s ia ła ;

w ty m jed n y m przytułku, którego jej n ik t

W --- ---

e3Sf>S n ie zazdrościł, m ieszkała, spędzając w ko­

ściołach w iększą część d n ia i nocy. „ S ta m ­ tąd przynajm niej nik t m n ie w ypędzić nie może, m ów iła, gdyż do Boga należę, a w tem m iejscu gosp o d arzem je s t B ó g “ . W śród tylu c ierp ień E lżb ieta ani na chw ilę nie zapom niała, że krzyże ciężkie idą z rąk Boga sam ego, przetóż i serce jej w spo­

koju się z a c h o w a ło : i ani szem ranie, ani s k a r g a , an i słowo żalu n ie splam iło ust je j. U legając woli Bożej, przyjm ow ała w szyst­

kie nieszczęścia, k tó re się na nią potokiem z le w a ły : to też Bóg m iłosierny, naw iedza­

ją c ją tylu krzyżam i, z ojcow ską m iłością u m iał gorycz w niepojęte przem ien iać sło­

dycze. I g dy we dnie i w nocy m odliła się rzew nie, objaw ienia cudow ne i zachw y­

ty niebiańskie w zm acniały i pocieszały jej duszę, tak, że w raz z A p o sto łem m ogła z a w o ła ć : „P o śró d boleści i zgryzot opły­

wam w radości “ . — W chw ilach najw ięk­

szych udręczeń, w idyw ano oblicze E lżb ie­

ty, prom ieniejące niew ypow iedzianą radością, k tó ra w ypełniać m u sia ła jej duszę, zatopio­

ną w Bogu. Ś w iat ani rozum ie, ani zdoła pojąć ty ch tajem n ic radości s e r c a ! wszakże błogosław ieni czystego serca, bo oni Boga oglądają w szczęściu, rozkoszy, jakiem i na­

w iedza ic h duszę. — O patrzność Boża przy­

szła sam a w pomoc i dała obrońców wdo-

- 145 —

dali spraw iedliw ości d la E lżb iety : otwarcie i surow o w ym aw iali H en ry k o w i zbrodnie jeg o , grożąc m u straszn ą zem stą Boga.

H en ry k , przerażony en erg iczn em i przedsta­

w ieniam i, oddal posag bratow ej, a m łodego H erm ana, siostrzeńca sw ojego, osadził na tro n ie księstw a T u ry n g ii i H esyi; Elżbieta p rzy stała na odebranie m ajątk u swego, i odtąd najdoskonalej w ypełniać poczęła wszyst­

kie cnoty, k tó ry ch P a w e ł św ięty od wdów chrześcijańskich w y m a g a ; dnie i noce na m odlitw ie spędzała, a cały czas, w olny od rozm yślań, pośw ięcała n a uczynki pobożne.

B ogiem tylko zajęta, p row adziła życie ubo­

gie, sam otne, um artw io n e. Św ięty Bona­

w en tu ra, który żył za jej czasów, m ó w i:

że chleb i jarzy n y były jej pożyw ieniem — i ta córka k rólew ska p ra c ą rąk w łasnych zarabiała na u trzy m an ie. Taki sposób ży­

cia ściąg n ął na n ią wiele znów przykro­

ści i k ilk ak ro tn ie zakłóciły jej pokój, ale Z baw iciel najdroższy, zsyłając jej rozm aite pociechy i łaski, w ynagradzał stokrotnie obelgi św iatowe. W krótce potem zbudo­

w ała sobie przy klasztorze Braci M niejszych dom eczek d rew niany i tam zam ieszkała, jako uboga wdowa, któ ra przybyw a służyć Zbawicielowi w pokorze — i tam p rzep ę­

dzała z dziećm i i n iek tó rem i w iernem i słu-

147 - ' * ---<ap

gam i ostatnie try lata swojego życia, wy- konyw ując codziennie heroiczne uczynki.

Tak zaś pokochała swój sta n ubożuchny, że n aw et na w ezw anie ojca je c h a ć do W ęgier nie chciała. O dm ów iła pro śb ie cesarza niem ieckiego, by została jego żoną,.

Z w ielką uległością zn o siła surow ość swego spow iednika. L ecz piękna jej dusza, już dojrzew ając dla nieba, m iała w krótce ulecieć do tej ojczyzny, do której n ieu stan ­ n ie w zdychała. Zbawiciel, w m iłosierdziu sw ojem , skrócił jej doczesną pielgrzym kę, bo zaledw ie 24-ty rok skończywszy, E lż­

b ieta skon swój bliskim uczuła i z coraz w iększą żarliw ością odpraw iała w szystkie ćw iczenia pobożne. W niedzielę po św ię­

ty m M arcin ie w yspow iadała się, przyjęła o statn ie S ak ram en ta, k tó ry ch ze św iętą n ie ­ cierpliw ością oczekiwała, a pobożnie w oła­

ją c : „O ! Maryjo! przybądź na pom oc, bo nadchodzi chw ila, w której Bóg w oła sw o­

ich przyjaciół, by przybyw ali na go d y ...

O blubieniec przychodzi po oblubienicę swo- j ę “ , schyliła głow ę i oddała spokojnie Bo­

gu ducha, 19 listopada 1232 roku. — W k ro t­

ce cuda głosić poczęły św iętość pokornej słu żeb n icy B ożej; spraw dzono je kanonicz­

nie, a 4 lata po śm ierci, G rzegorz II. pa- pióż, w dzień Z ielonych Ś w iątek w poczet św iętych zaliczył św iętą E lżbietę.

---

Oto je s t k rótki żyw ot ta k pow szechnie na ziem i naszej w ielbionej i kochanej św.

E lżbiety, królowej w ęgierskiej. P rzedstaw ia nam św iętą, jak o w zór doskonałości, dla w szystkich stanów. B y ła to najcnotliw sza dziew ica, n ajp rzy w iązań sza i najw ierniejsza m ałżonka, najczulej kochająca m atka, święta wdowa, najszlachetniejsza pani, i najświę- tobliw sza te rc y ja rk a . łącząca najściślejsze z Bogiem zjednoczenie, z pośw ięceniem bez g ra n ic dla bliźnich.

Chw ała T obie C hryste Jezu , żeś nam za przy k ład dał św iętą E lżbietę.

M O D L I T W A

do świętej Elżbiety, królowej Węgierskiej.

(O jciec św ięty P iu s I X , d n ia 9 sierpn ia 1861 roku , n ad a ł 300 d n i odpustu w szystkim w iernym , k tó r zy pobożnie, z sercem p rzyn ajm n ićj skruszonem o d m ów ią tę m odlitw ę).

0 św ięta Elżbieto, cnót w zniosłych pełna, Tyś pokazała św iatu, jaśn iejący m p rzy k ła­

dem swoim , co może w duszy chrześci­

jańskiej miłość, w iara i pokora. Tyś użyła w szystkich w ładz duszy do um iłow anie j e ­ dynie Boga.

Tyś ukochała Go m iłością tak czystą i tak gorącą, że Cię On u czy n ił g o d n ą przed-

j w cześnie na ziem i kosztować onych rozko-

---

■ <2P’>S

*) <|

szy i słodyczy rajskich, które użyczone są duszom w ezw anych na n ieb iesk ie gody B aranka Bożego.

Św iatłem n adprzyrodzonem i n iew zru ­ szoną w iarą oświecona, Tyś się okazała pra­

w dziw ą uczennicą E w an g ielii św iętej, uw a­

żając w osobie bliźniego sam ego P an a J e ­ zusa, te n przedm iot je d y n y uczuć Twoich, i dlatego pokładając Twe rozkosze w obco­

w aniu z ubogiem i, służąc im, łzy ich ociera­

jąc, dodając im o d w a g i, w spierając ich m iłosiernie w szystkiem i sposobam i w cho­

robach i tak w ielu nędzach, którym podle­

ga b ie d n a ludzkość nasza.

Tyś się sam a w dobrach ziem skich do ubóstw a przyw iodła, aby w spierać ubóstw o bliźniego, i aby się ubogacić dobram i nie- bieskiem i. Tyś była tak pokorna, że nie przestając na tem , iż zam ieniłaś tro n na niską chatę, a płaszcz królew ski na ubogą su kienkę św iętego F ra n c isz k a , chciałaś je ­ szcze, chociaż n iew in n a, poddać się życiu u m artw ien ia i p o k u ty , a radośnie objąć K rzyż O dkupiciela B oskiego, c h ę tn ie , jak On, przyjm ując zniew agi i prześladow ania n ajn iesp raw ied liw sze. Tyś zapom niała świa­

ta, zap o m n iała sam ej siebie, aby tylko pa­

m iętać o Bogu. O najm ilsza św ięta E lż b ie ­ to ! łącząc głos nasz z głosem licznych na- bożnych, ośm ielam y się nazw ać Ciebie imie- S--5ba--- - —

- 149 —

niem sercu najdroższem . A ch, Ty, którą B óg tak bardzo um iłuje, ehciejże być n ie ­ bieską przyjaciółką dusz naszy ch i dopomóż im, aby się stały m iłem i najukochańszem u Jezusow i, O lubieńcow i Tw em u. Rzuć ku nam, z wysokości niebios, chociaż je d n o z m iło­

siern y ch w ejrzeń, któ re na ziem i leczyć potrafiły najboleśniejsze choroby. Żyjąc w w ieku tak p ełn y m nędzy duchow ej, tak zim nym i tak obojętnym , uciekam y się do Ciebie z ufnością, abyś nas św iatłem Two- jem ośw ieciła, abyś nas ogrzała ogniem Twojej w zniosłej m iłości, i abyś n am po­

kój serca uprosiła. Teraz, gd y błogosław i­

m y P ana, że Im ię Tw oje w sław ił na tym św iecie blaskiem Tw oich cnót heroicznych i w iekuistą nagrodą, jaką je uw ieńczyć ra- czył, Ty nas błogosław , o św ięta E lżbieto uko ch an a z jaśniejącego tronu, na którym zasiadasz obok św iętego Św iętych, i użyczaj n am Twej opieki w śród niebezpiecznego pielgrzym ow ania naszego, otrzym aj nam grzechów odpuszczenie i otw órz nam drogę, która tam prow adzi, gdzie Ty je s te ś w K ró­

lestw ie N iebieskiem . A m en.

— 151 -

Odpusty zupełne,

nad a n e w iecznem i cza sy, w kościołach B r a c i M n ie jszy c h św. 0 . Ir a n c is z k a .

L i s t o p a d .

12 listopada św. D ydaka, w yznawcy.

19 „ św. E lżbiety, królowej w ęgier­

skiej, wdowy.

28 listopada św. Jakóba, z M a r c h ii, wy­

znawcy.

29 listo p ad a W szystkich Ś w iętych, trzech zakonów św. Ojca F ranciszka.

C r r ą b a n i I I . N a p ogran iczu W ie lk ie g o K s i ę ­ stw a P o zn a ń sk ie g o a G ó rn e g o S zląsk a, p ołożon a jest w ieś G rę b a n in , w łasn o ść d zied ziczn a J. W . pani h rab in y K r ę s k ić j. W tćj to m iejscow ości zn ajd u je się k o ś c ió łe k fu n d acy i ś. p. T o m ick ie- k ie g o , n aó w czas d z ie d z ica G ręb an in a, pod w ezw an iem N ie p o k a la n e g o P o c z ę c ia N ajśw iętszej M a ry i P a n n y , w ie lk ić m i ła sk am i s ły n ą ce j, a z m ie jsco w y ch ja k o tć ż i z d a le k ic h o k o lic w ie rn y ch w w ie lk ie j czci i p oszan ow an iu zostającej. W tym że przeto k o śció łk u , w d ru g ie św ięto Z e sła n ia D u ch a św iętego ku zb u ­ d o w a n iu i za ch ęcen iu lic z n ie na ten czas zgrom a­

d z o n y ch w ie rn y ch , o d b y ła się u ro czysta cerem onija o b łó cz y n osób w su k ien k ę tercyja rką św iętego O V a

Kroniczka.

F ra n c iszk a , d o p ełn ion a p rzez księd za T e o fila Bona w en tu rę M aryją Jo n asza, m ającego do teg o fa c u lta - tem. P r z y ję c i i zapisan i w k sięg ę trze cie g o zakonu św ię te g o O jca F r a n c is z k a bracia i sio stry są jak następuje :

B r a cia . 1. K a z im ić r z S o ły g a , im. z. A n to n i.

2. Jan J e rz y k , im. z. F ra n c is z e k . 3. W o jc ie c h J a rcza k , im. z. K a zim ić rz . 4. Ja n D o m agała, im. z. C y ry ja k . 5. B a rtło m ićj S ib iń sk i, im. z. D y d ak .

Siostry.

1. M aryjan n a J a rcza k , im. z. R ó ż a W iterb ska . 2. K a ta r z y n a S o ły g a , im . z. Salom ea.

3. A n to n in a J e r z y k , im . z. J a d w ig a . 4. E lź b ić ta D o m a g ała, im. z. K o le ta . 5. T e k la J a rcza k , im . z. F ra n ciszk a . 6. L u d w ik a H ess, im . z. B r o n isła w a . 7. M a ry ja n n a KLiczka, im . z. Teresa.

8. K o r d u la C h ełm iń ska , im . z. K la r a . 9. M a ryjan n a J a n y , im . z. K u n e g u n d a . 10. K a ta r z y n a S ib iń sk a , im . z. R e g in a , u . J ó ze fa M isterek, im . z. F ra n c is z k a . 12 . M a ryjan n a S o ły g a , im . z. H y ace n ta .

13. „ K o w a liń s k a , im. z. K a ta r z y n a B on . 14. R o z a lija S ib iń k a , im . z. M a ryja, F ra n ciszk a . 15 . A n n a K ic z k a , im. z. J o len ta .

16. M a ryjan n a J a rcza k , im. z. S ta n isła w a . 17 . K a ta r z y n a J a rcza k , im . z. „ 18. J u lija n n a S m ó łk a , im . z. A n n a . 19. F ra n c is z k a Ja n y , im . z. F lo re n ty n a . 20. L u c y ja S ib iń sk a , im . z. U rszu la.

W dzień zaś o k ta w y B o ż e g o C ia ła p rzy o b le ­ k ła su k ie n k ę tercyjarską św ięteg o O jca F ra n ciszk a

--- <3 & £

153

I dziedziczka G ręb a n in a J . W . p a n i h ra bin a M a ­ ry ja K lęsk a im . z. A n to n in a .

D n ia 15 sierp n ia b. r. p o d c za s o d pu stu , w u ro ­ czystość W n ie b o w z ię c ia N a jśw ię tsz e j M a ry i P a n n y , po o d praw ion ćm n a b o ż e ń stw ie o b le c z o n e z o s ta ły następujące o so b y :

1. J oan n a S o b o ta , im . z. M a r y ja , J ó ze fa . 2. M aryja D ę b ę c k a , im . z. F r a n c is z k a . 3. M arta S z u w a rt, im . z. „ 4. M a ryja P ia n k a , im . z. M a g d alen a . 5. T e k la K o b a , im . z. B a rb a ra.

6. B a lb in a W a la s iń s k a , im . z. H elen a . 7. B a rb ara K ic z k a , im . z. E lź b ić ta . 8. S zym o n Czaja, im. z. W o jc ie c h . 9. A n n a K ib in e r t, im . z. F ra n ciszk a . 10. B arb ara K u le k , im . z. A n ie la .

K r a k ó w . J u b ila c y ja zakonna. D n ia 4 p aź­

dziern ika b. r., w u ro czysto ść św iętego F ra n c iszk a w ko ściele O . O . K a p u c y n ó w , o d b y ła się rzew n a cerem onija ju b ila c y i zakon nćj brata R em ig ieg o Ser- w ońskiego, k apu cyn a, k tóry 50 lat p rze ży ł w zg r o ­ m adzeniu, w klasztorze k ra k o w sk im .

M i \ t a t . A rch id y je cezyja Poznańska. D n ia 4 w rześn ia, w u roczystość R ó ż y z W ite rb u , św iętćj trzecieg o za ko n u św ię te g o O jca F ra n ciszk a , o d b y ł się w y b ó r p rze ło żo n y ch tercyjarstw a, w parafii M ix- tat, do k tó re g o 178 osób p rzystąpiło. W. ks. Franciszek Walenty Iwaszkiewicz p rzy ją ł także trzeci zako n , o trz y m a ł im ię B ern ard , M aryjan i został dyrektorem w sw ćj parafii. P o odpraw ion ćm nab ożeństw ie i od- Snićw anym hym nie o D u ch u P rzen ajśw iętszym , przez

' I

fs r w ---

I ’ O jca K r e s c e n te g o , k a p u cyn a z K r a k o w a , na p rze ło ­ żoną w y b ra n a zo stała : Zofija K rz e m ie n ie c k a , s e k re ­ tarką L o k a d y ja D o b ie c k a , k a sy je rk ą F r a n c is z k a L i ­ siecka, rad czyn iam i : K u n e g u n d a N o w a k , M aryja J a b ło ń sk a , K o s ta n c y ja N ę d zy ń sk a , M a ry ja L isie ck a . W s z y s tk ie te sio stry w y b ra n e z o s ta ły na la t 3, w e ­ d le n o w ćj r e g u ły n ad an ćj d la tr ze cie g o za ko n u przez O jca ś w ię te g o L e o n a X I I I ., w ro k u 1883.

O s t r o w o , w d zień u ro cz y sty od eb ran ia B lizn św ięteg o O jca F ra n c is zk a serafickiego, 1 7 w rześn ia, z a ło ż y ł tercyjarstw o w k o ście le parafijaln ym w m ie­

ście O strow ie, w d y je c e zy i P o zn a ń sk ie j O jc ie c K r e s - ce n ty, k a p u cy n , w y r o b iw s z y w p rzó d p oz w o le n ie na w y staw ian ie N a jśw ię tsz e g o Sakram en tu dla w szyst­

k ic h k o ś cio łó w , w k tó r y ch p o z a k ła d a ł trzeci zakon, na d zień 2 sierpn ia, 1 7 w rześn ia i 4 październ ika.

P o od praw ien iu so len n ćj M szy i k azan iu , p rzy ją ł do trzeciego za ko n u JW. ks. Edmunda, Józefa, Ma­

ryją księcia Radziwiłła, któ ry p r z y ją ł im ię zakon ne ś w ię te g o F ra n c is z k a S a le ze g o , i W. ks. Stanisława, Franciszka Fabisza, profesora w gim nazyjum O strow ­ skim , im ię zakon e B o n aw en tu ra, M aryja. O b u je- d n oczeście u d zielon o w ła d z ę przyjm ow an ia b raci i sióstr do trzecieg o zakon u .

P r z e m y ś l . D n ia 23 sierp n ia, o go d zin ie 3 po p ołu d n iu zg rom ad zili się lic z n ie tercyjarze w raz z W ie le b n ćm i siostram i F e lic y ja n k a m i i ich w y ch o ­ w an kam i w k o ście le O . O . R e fo rm a tó w , ab y o trzy­

m ać o d N . O jca B ern ard a a P ortu-R om atino b ło g o ­ sła w ień stw o . P o kró tkiej m od litw ie u w ie lk ie g o o ł­

tarza u d z ie lił im go O jcie c G ien era ł, ku w ie lk ić j ich

p ociesze d u ch ow n ćj.

1!>5

D o trze cie g o za k o n u O jc ie c A lb in , R e fo rm at w P rzem yślu , p rz y ją ł w ostatnim m iesiącu następu­

ją ce o sob y :

1. F ra n c is zk a L e s z cz y ń s k a , im . z. K a ta rzy n a . 2. K a ta r z y n a L e w a r to w sk a , im . z. K u n e g u n d a . 3. E m ilija S z e lw ie ń sk a , im . z. A n n a .

4. Z ofija B le ch o w s k a , im . z. M aryja.

5. M a ryja W ie c h , im . z. F ra n ciszk a . 6. J ó re fa S m olarska, im . z. Izab e lla . 7 . M a rcin T o m k ó w , im . z. Jan.

8. W ła d y s ła w a B ie lsk a , im. z. K la r a .

W R o z w a d o w i e

k o ściele O . O . K a p u ­ cy n ó w , p rzyjęte zo sta ły do trzecieg o zakon u przez W ie le b n e g o O jca Jo ach im a, następujące osob y :

1 . Wiel. ks. Andrzej Różycki proboszcz z Pniowa, im. z. Franciszek Ksawery.

2. M aryjan n a O rszu lska, im . z. K la r a . 3. L u d w ik Z a b aw a im . z. F ra n cisze k . 4. W a le n ty D u d e k , im. z. „ 5. J ó z e f D u d e k , im . z. F e lik s . 6. W ik to r y ja D u d e k , im . z. K la r a . 7. W ła d y s ła w D u d e k , im . z. S a lw ator.

8. F ra n c is z e k D u d e k , im . z. W e ro n ik a . 9. F ra n c iszk a M a ch a jk a, im. z. E lźb ić ta .

N a c z e le b ib lio g rafiji notujem y ukazanie się z d ru ku zap o w ied zian ego Kalendarza katolickiego kra­

kowskiego na rok Pański 1885, w y d a n e g o przez k się g a n ią k a to lic k ą naszego w y d a w c y .

K a le n d a r z ten, m ożna p o w ied zićć śm iało, jest je d y n ćm u nas, prow adzon ćm z planem w y d aw nie-

Biblijografija.

U s ł .

tw em religijn ym , stojącćm n ieró w n ie w y źćj od ca ­ łe j literatu ry ka len d arzow ej, sprzedaw anej po na­

szy c h m iasteczkach, będącej n ajczęściej aglom eratem b ezsen so w ych , je że li nie g o rszą cych p ow iastek i od­

g rz e w a n y c h an e g d o te k . T re ść zaró w n o n auczająca ja k zajm ująca, r y c in y p ra w d ziw ie a rty sty czn ie w y ­ konane czy n ią z kalen d arza k a to lic k ie g o w y d a ­ w n ictw o tak ponętne, że k to raz za k u p ił go w latach zeszłych,* n iew ątp liw ie n ie ty lk o sam in n e­

g o ka len d arza nie ku p i, ale i sąsiad ów zach ęci do n ab yw an ia tego kalendarza.

P o p rzedm ow ie w y d a w cy -re d a k to ra , po czę­

ści ka len d arzow ej starannie zestaw ion ej, idą, ja k w latach p op rzed n ich opisy sły n n y ch w P o ls c e w ize ­ ru n k ó w N ajśw iętszej P a n n y . S z e re g arty k u łó w o tw ie­

ra piękny* w iersz : N a nowy rok M iro sła w a D o b rzań ­ sk ie g o , dalej id zie h iera rch ija katolicka, obejm ująca z O jcem św iętym na czele szereg c a ły dostojn ików św iętego k o leg iju m starszyzną zakonną, za ko n ów w P o ls c e istn ie jących , rezyd u jącą w R z y m ie i w resz­

cie w y k a z d u ch o w ień stw a d y je c e zy i krako w skiej.

Jestto ru b ryk a n o w a a b ard zo pożądana. N astępu­

ją c y po tym opis kościoła ś w ię te j B a rba ry est w y ­ jątkiem z drukującej się k sią żk i : K r a k ó w św ., pióra red a k to ra -w y d aw cy . P ie r w sz a część tej p racy już w y sz ła z dru ku p. n. „ W a w e l“ . M on og ra fije bi­

skupów su fra g a n ów św ieżo m ian ow an ych w K r ó ­ le stw ie stan ow ią ja k b y d alszy ciąg p racy ks. T . C h r o m e c k ie g o , um ieszczonej w zeszłoroczn ym k a­

len d arzu o n o w y c h b isku pach d y jecezyaln ych . N a stę ­ puje szereg a r ty k u łó w , u p am iętn iających w ie lk ie ro­

czn ice roku u b ie g łe g o : O świętym K a zim ierzu J a g ie l­

lończyku ks. C h ro m e ck ie g o ; O św. F lo ry ja n ie przez

ks. kan on ik a K r u k o w s k ie g o ; o świętym J a n ie z D u ­

kli', o św iętym K a ro lu Borom euszu\ w reszcie z p o ­

w o d u 300-letniej ro cz n icy J a n a K ochanow skiego

a r ty k u ł o tym ojcu n aszy ch p oetów , d ają cy jasną

157

§> 4

ch arak terystykę teg o m ęża, którym się naród szczy ci.

P o w ia stk a nestora naszej literatu ry J . I. K raszew ­ skiego p. n. P odróż do m iasteczka, n iety lko , że sta­

n o w i p raw d ziw ą lite ra ck ą ozd ob ę k a le n d arza, ale ten d en cyją d y d ak tyczn o-m o raln ą dosk on ale lic u je z ca łćm w y d a w n ic tw e m . S ą d Skarbnika jest także za j­

m ującą a n au czającą p o w ie ścią z życia g ó rn ik ó w n aszy ch . N ie o ce n io n e w iad o m o ści z h ig ie n y O cie­

p le i o zarazie (to ostatnie szczeg ó ln iej na czasie z p ow od u grasu jącćj na p ołu d n iu E u r o p y cholery) k o ń cz ą w ła ś c iw ą część literack ą kalen d arza.

I d zie po nich część p r a k t y c z n a : d z ia ł g o sp o ­ darski, fraszki, przep isy stęp lo w e, p o czto w e , tele­

graficzn e, ro zk ład p o ciąg ó w na k o le ja ch n aszych, spis jarm arkó w , w reszcie n o w y k a ta lo g k sięgarn i k a ­ to lick iej.

Ś ró d p rze śliczn y ch ry cin zw raca u w ag ę prze- dew szystkiem kolorow any obrazek, p rzed staw iający całą lita n iją loretańską do N a jśw iętsz e j P a n n y w obrazkach w form ie m ed alijon ó w , a w śro d ku w i­

dn ieje cu d o w n y w izeru n ek N ajśw iętszej P a n n y C zę ­ stoch ow sk iej. P o d nim : o rz e ł i p ogo ń i n a p is : K r ó lo w o P o ls k i, m ódl się za nam i ! J eżeli do tego d odam y p rześliczn y kalendarzyk biurkowy z g o d ła ­ m i Bożeg o N arodzen ia ja k o prem ijum bezp łatn e, czarn y papier p e rg am in o w y do n otatek i p ow iem y, że w sz y stk o to ko sztu je razem ty lk o 50 centów (I markę) to zap ew n e k a żd e g o cz y te ln ik a naszego zach ęcim y do za op atrzen ia się w ta k ieg o p rzyjaciela dom ow ego, ja k im je st istotnie kalen d arz k a to lic k i k ra k o w sk i.

P o rto od je d n e g o egzem p larza w y n o si 20 ce n ­

tó w , (40 fen igó w ), od d w ó ch lu b trzech 25 centów ,

(50 fen igów ), a od czterech aż do 14 egzem larzów

ty lk o 36 ce n tó w (72 fenigów ).

Nekrologija.

W czasach n aszy ch o b o jętn o ści re lig ijn ćj — i cn o ty sła b n ą — to tćż raduje się n iew ym ow n ie serce k a to lic k ie , je ż e li p o sły sz y o ch rześcijań sk iej m i­

ło ści b ra tersk ieg o p o św ięcen ia d la b liź n ic h . T a k i w z ó r n astręcza nam śm ierć W ie le b n e g o O jca E m ilija n a O łtarzew skiego, k a p u cyn a, zm arłego na w y g n an iu w C y w ils k u , g u b e rn ii K a z a ń s k ić j, dnia 27 m arca b . r. S . p. O jc ie c E m ilija n u ro d ził się dnia 18 m arca 18 1 9 roku w W a r s z a w ie — w 19-tym roku ży c ia w stą p ił do za ko n u św ię te g o O jca F r a n ­ ciszka; po w y św ię c e n iu na k a p łan a, p rzez w iele lat sp e łn ia ł o b o w ią ze k za k rystyjan a p rzy k o ście le O . O.

ka p u c y n ó w w W a rsz a w ie , w io d ą c ż y w o t cich y , p o ­ ko rn y , p raco w ity , na m o d litw ie i p rzyo zd ab ian iu dom u B o że g o u p ły w a ją c y . O p atrzn ość za ch o w a ła go na późniejsze czasy, a b y z a jaśn ia ł w p e łn i b lasku cn o ty n ajd oskon alszej, ja k ą je st m iło ść b liźn ie g o ,

i to w śró d n ajcię ższy ch o k o lic zn o śc i.

G d y b y ł g w ard yja n em w L ę d z ie , n ad szed ł b rze­

m ienny n ieszczęściam i ro k 1863. O jcie c M aksym T a - re jw a s p e łn iał o b o w ią z k i kap elan a za u p o w ażn ie­

niem w ła d z y d y jecezaln ćj w K a lis k i ć m ; po ro zb iciu ostatn iego o d d ziału , p o w r ó c ił do k lasztoru i tu szczę śliw ie p rze b y w a ł aż do dnia 20 m aja 1864 roku;

d en u n cy jo w a n y przez w y r o d k a sp o łeczeń stw a lu d z­

kie g o , zo sta ł aresztow an y, do m iasta K o n in a o d w ie ­ z io n y i tam dn ia 19 lip c a na śm ierć s k a z a n y ; k la ­ sztor zam k n ięty, a reszta za k o n n ik ó w w y w ie zio n a na S y b ir , a O jc ie c E m ilijan do cię ż k ic h robót skazan y.

P o k ilk u latach zw o ln io n y od robót, p rzen iesion y zo sta ł do T u n k i ; tu z d alek ieg o lasu n o sił drzew o na b arkach , d la zb u d o w an ia sobie sch ron ien ia,

---

w ia ł ziem ię, s z y ł o d zien ie, g o to w a ł, p r a ł, i ciężko p raco w ał. N ic b y w tćm nie b y ło n ad z w y czajn e g o , bo za k o n n ik k a żd y o sw o jo n y jest z pracą, ale los w sp ó ln ćj n ie d o li p o łą c z y ł g o z O jcem B a zylim , w sp ó łb ra tem zak o n n y m , sparaliżo w an ym od la t ośmiu.

T u ro zp o czę ła się słu żb a m iło ś ci b ra tn ićj, p raw d zi­

w ie b o h atćrsk ićj.

P rz e z 9 la t w m ałćm n iew y g o d n y m m ieszkan ku , w ostrym klim a cie, o to c z y ł b ićd n e g o p ara lity k a m a­

cierzyń ską troskliw o ścią. K a r m ił, p o ił, d ź w ig a ł c h o ­ rego , spełn iając w s z e lk ie p o słu g i. P o 19-stn latach w y g tia n iach , n ad eszła w reście d la O jc a E m ilijan a upragn ion a am nestyja p ow rotu do ro d zin n e g o kąta, ale d la n ieg o sam ego ty lk o ! J a k ż e tu p ozostaw ić w śró d o b cy c h b ićd n eg o Ł a z a r z a ! C ze k a w ię c tćj samej ła s k i i d la O jca B a z y l e g o ; p rzy sz ła w p ra w ­ dzie i d la n iego , ale w śró d zim y c ię k ić j ; o d kła d a w ię c w sp ó ln y p ow ró t do w io sn y , g d y tym czasem B ó g snać, ch cąc g o d n ićj g o w y n a g ro d zić , po io - c io - d n io w ćj ch o ro b ie zapalen ia p łu c , p o w o łu je go do siebie. S p o c z ą ł na o b cćj ziem i, p o g rze b an y rękam i ks. F ilip o w ic z a , w sp ó łw y g n a ń ca . Ż eg n a m y C ię z o d ­ d alen ia, d ro gi nam O jcze , w ie rn y p rzyja cielu ! w sp ić- raj nas m od litw ą z g ó rn y ch p r z y b y tk ó w , ja k nam p ozosta w iłeś g o d n y n aślad o w an ia p r z y k ła d m iło ści b ratn ićj i p o św ięcen ia .

O jc ie c B a z y li L a ssota zm arł w parę m iesięcy w C y w ils k u i p o c h o w a n y o b o k sw e g o opiekun a.

T ekla M a r y ja Taborska panna z B a ra n o w a (A r c h id y je c e z y ja P o zn a ń sk a), o b lć cz o n a w su kien kę tr ze cie g o za ko n u św ię te g o O jca F ra n ciszk a , dnia 8 m aja t. r. ju ż w dniu 25 sierp n ia t. r. w u ro c z y ­ stość ś w ię te g o L u d w ik a , p atron a tercyjarstw a, opa­

trzo n a św iętćm i Sakram en tam i, p o w o ła n ą zo stała do

P a n a . D w a d n i przed śm iercią z w ie lk ą g o to w o ścią

i rad ością u c z y n iła profesyją i o trzym a ła ab solu cyją . i

g ie n e ra ln ą z odpustem zu pełnym .

W dniu 30-tym z. m. w e w si Z b u c zy n , w p o ­ w ie cie sied leck im , zm arł ksiąd z M an sw et K ossakow ­ ski, n ieg d y ś w ik a r y ju sz Z gro m ad zen ia O. O . B e rn ar­

d y n ó w w K r z e ś lin ie , a od 18-stu la t w ikaryju sz parań ji Z b u c zy n .

U r o d z o n y w roku 18 12 -ty m p rzy ją ł św ięcen ie w roku 18 4 1.

D o ostatnićj c h w ili n ie z rz u cił h ab itu za k o n ­ n ego. K o ś c io ło w i u b y ł c ic h y i w y tr w a ły p racow n ik w w in n ic y P a ń sk ićj.

Ofiary.

JSa m is y je zak o n n ik ó w św. F ra n ciszk a

z ło ż o n o w A d m in istra c y i „ E c h a " : F ra n c iszk a Ż e le ch o w sk a 20 fra n k ó w .

J . K r ie g e r od siebie i od b ra ci te rcy ja rzó w z W r z e sz c z y I m arkę i 50 fen ig ó w .

N ie c h o d p o czy w a ją w p ok oju !

Nro. 3236.

lm prim i perm ittitur.

C racoviae, d. I j Octobr. 1884*

KALENDARZYK TERCYJARSKI.

Listopad.

1

.

. N u ncyja, W d . T er.

w Rzym ie.

2

. B. M ałgorzata z Lorenu, ks. Alanson i hr. Pcrchi, W d. T er. — um arła z a klauzura w Rzym ie.

3

. B. Ja n a G recio

, od ś. O. F ranciszka p rzyjęty do T erc.

4

. P obożna L u d w ik a T erc., czcicielk a w ielka M ęki J. Chr. i B oleści N. P . M aryji.

5

. B. F ranciszka, T er.

w Grim ónie.

6 . B . M agdalena, W d . Ter. w Tornelli,

. B . Innocenty z R icci, Ter.

w D rylaw ie.

8 . B . M ateusz, T e r. w P iu lli.

9

. B. M aryja Ruiz., W d . T er.

w A lkazar.

10

. B. B eatrix, W d . Ter.

w Lizbonie.

11

. B. A gn ieszka, P o lk a , duchowna eórka św ."K un e- gundy, królow ej polskiej.

12

. O d p u s t . Św. D ydak.

13

. Św. G ab ryjel, Japończyk, Ter. Mecz.

.

. B. Joanna Hr. L ign y, Ter.

w Luxemburgu.

15

. B. Franciszek Hr. Katany, Ter.

. On zbudo­

wał klasztor ś. O. Franciszkow i na górze Alwerno.

16

. Sw. E lżbieta z A m elii P . Ter.

.

. B. Sabina Pawrenna Ter.

18

. B. Gerard z W illamatrna, Ter.

.

19

. O d p u s t i A b s o

u c y j a g e n e r a l n a . Ś. E l ż ­ b i e t a , W ęgierka, Ter., głów na Patronka.

20

. B. Tomasin, Ter.

w Ulmccie.

21

. B. E lżbieta w R oty Ter., odznaczała się modlitwą i umartwieniem.

22

. B. M aryja z Rugiel, W d. Ter.

w Ul mecie.

23. B. A lbert Hr. M ontegu, od św. O. Franciszka przy.

ję ty do Ter.

24

. B . M aryja Gonzalwa. W d. Ter.

.

. Ś w. A n g f i l a Maresciano, W d. Ter.

.

. O d p u s t . Św. Leonard.

27

. Ś w. D e l f i n a Ter. żona ś. Elzeara.

28

. O d p u s t . Św. Jakób z Marchii.

29

. O d p u s t . W s z y s t k i c h Ś w i ę t y c h trzech Z a ­ konów ś. O. Franciszka.

B. K atarzyn a Cajlon, W d. Ter.

. -fl

KSIĘGARNI KATOLICKIEJ

Dr. WŁADYSŁAWA M1ŁKOWSK1E60

W K R A K O W I E

w y sz ły dziełka:

TRZECIEGO ZAK Sw. FRANCISZKA

P R Z E Z J£s. ^ E G D K l ,

przełożył Wł. M.

W yd an ie d ru gie, p ow iększon e, zaw ierające nową regule te r cy ja rs k ą , poprzedzone E n c y k lik ą O jca św. o Tercyjar-

stwie, ozdobione obrazkiem św. P atryjarchy.

Cena egzemplarza te z oprawy 30 ct. (60 fen.), a w pięknej oprawie płóciennej z brzegami pąsowerai 60 centów (1 marka i 20 fenigów.

T E G O Ż A U T O R A :

P A S E M Ś w . F R A N C I S Z K A .

Wydanie czwarte. Cena 4 ct. (8 fen.)

Ojca św. z Bożej łaski Papieża Leona XIII

K O N ST Y T U C Y A

franciszkańskiej regule Trzeciego zakonu świeckiego

W yd anie wtóre, przejrzane.

C en a e g z e m p la r z a 5 cen tó w (10 fenig-ów).

r r

W D K U K A K N I w K R A K O W IE

pod z&randpm A. S ^ ^ /s k ie g o .