Echo Trzeciego Zakonu Św. o. Franciszka. R. 5, nr 12 (1888)

? Rok V. Czerwiec 1888. Nr. 12. <

BOH©

TRZECIEGO ZA K ON U

£w. O. Franciszka.

Wychodzi w zeszytach m i e s i ę c z n i e i kosztuje rocznie:

w Krakowie 50 centów;

z przesyłką do Austryji 65 centów, do Niemiec I m. 50 fen., do Francyi i Wioch 2 franki,

do Ameryki */, dolara.

Pojedyńczy zeszyt w Krakowie 5 centów, z przesyłką 7 ct. ■= 14 fen.

Redaktor I Wyriawca: Dr. Władysław Mlłkowskl.

R K D A K C tJA i ADMINISTRACYJA

w K S I l ^ U t M K A T O L I C K I E J D ra W ładysław a Milkowakiego w Krakowie, gj

■HI

SPIS RZECZY.

Od R edakeyi... 705

Pobyt w Rzymie pielgrzymki Tow, św, Win­ centego a P a u l o ... 709

Śmierć i jej nauki w przykładaoh (C. d.) , . 737 R o z m a ito śc i... 749

Kroniczka...753

Biblijografija... 761

N e k ro ło g ija ...763

Odpowiedzi Redakcyi . ... 763

Spis rzeczy, zawartych w roczniku V. „Eoha“ . . 765

O g ło s z e n ie ... 768 Kalendarzyk.

W DRUKARNI Z W I^ Z K O W Ź J w KRAKOW IE pod r'.rządem A. Ssyjewsklogo.

jf<---

- 705 -

--- >

n

Od B ed a k cyi.

Kończymy piąty rok wydawni­

ctwa „Echa“ .

Celem naszego pisma: ro%s{ćr{enie I I I Zakonu w Polsce. Liczy on dość członków, ale przewalanie z klasy mniej wykształconej, niezupełnie do­

brze jego ducha i cel rozumiejącej;

stąd nieraz skrzywienie i przeina­

czenie pojęć, które sprawia, {e wielu od Tercyjarstwa, zu>tas{c{a \e sfer wyższych, odstręcza się z góry. Te­

mu uprzedzaniu się ku Tercyjarstwu dopomaga i ta okoliczność, (e owe sfery w ogóle bardzo mato dostar­

czają członków korporacyjom ko­

ścielnym na zewnątrz, jako takie wy­

stępującym, jak np. bractwa. Wielu Znowu nie chce wstąpić do szeregów tercyjarskich , gdyż sądzą

>

to zaciągają obowiązki nadzwyczaj­

nych jakichś praktyk.

--- -1--- > ‘ftY

«Hg- « ► _ --- ^ Uprzedzenia sfer tych usunąć i w ten sposób utorować drogę I I I Zakonowi i u inteligencyi, jest na­

ssem zadaniem. Środkiem: podawanie wiadomości, dotyczących Jego Świę­

tego Patryjarchy, całej rodziny serafic­

kiej, a szczególniej Tercyjarstwa i to w Polsce. Z uwagi zaś, {e Tercyja- rzów,jako wiernych synów Kościoła, obchodzi {rwo całe {ycie katolickie, nie zamykamy się ściśle w ramach I I I Zakonu i poruszamy rzeczy i sprawy ogólnie {ycia duchowego dotyczące. Obok za)PS\e wysokiej wartości

D z ie ł św . F ra n c isz­

k a ,

O. Schoup- p e ’go,

Ś m ierć i j e j n a ­

u k i w p r z y k ła d a c h ,

cie gorąco zalecanych przez wieko­

pomnej pamięci Ojca św. Piusa I X i 'Biskupów

Z łotych zia rn ek ,

które w dalszym ciągu w roczniku szó­

stym zakończyć mamy nadzieję

,

większego rozmiaru podamy:

Fio-

--- ---

— 707 —

# < -

A A

r e tti

K w ia tk i św . F r a n ­ c iszk a

Assy&U

skiego);

A lw e r n ia i Ansy z,

święte miejsca galeonu serafickiego

,

przekład dziełka O. Filiberta See- bbck'a;

H is to r y c z n y o p is ko­

ściołów fr a n c is z k a ń s k ic h k ra k o w sk ich ,

„ K ra k ó w ś w i ę t y

W aw el

bliczność wydaliśmy w r. 1881),

JMie- sią c e u c h a ry sty c zn y ,

knie napisany pr\e\ pewnego Tra­

pistę i wiele innych prac, które ma­

my bąd{ gotowe

,

Współpracownikami

„ ^{K ch a “}

duchowni i świeccy, znani z talentu i gorliwości w sprawach Bożych.

Uznanie ze strony ‘Dostojników Kościoła i czytelników, cena wresz­

cie prenumeracyjna nadzwyczaj ni­

ska, Icażą nam spodziewać, że liczba naszych prenumeratorów zwięk­

szając się, dozwoli nam E c llO ulepszać.

r " \

---

*

N A JŚ W IĘ T S Z E S E R C E JE Z U S A . s

— 709 —

---

Pobyt w Rzym ie pielgrzymki Tow. św, Wincentego a Paulo,

Ustęp ton z opisu pielgrzymki Towarzystwu św. Wincentego a Paulo do Rzymu przetłuma­

czonym został z czasopisma, wydawanego przez Radę główną tegoż Towarzystwa p. t. BuUctin dc la societe de S. Vincent dc Paul. Podajemy go w Echu z uwagi, że HI. Zakon św. Franciszka po­

siada niejeden węzeł, łączący go z przerzeczonem Towarzystwem. Św. Wincenty a Paulo, Patron tego ostatniego, liył Tercyjarzem, a osoby, należące do III. Zakonu i wypełniające w ten sposób życzenie Ojca św. tyle słuszne, nie powinny na tein poprze­

stać , ale iść dalćj w myśl Papieża, który również światu chrześcijańskiemu poleca wykonywanie uczyn­

ków miłosierdzia w Tow. św. Wincentego u Paulo.

Należąc do tego Towarzystwa, Tercyjarze ułatwią sobie znakomicie wypełnienie przepisu §. 8. bulli Misericors Dei Filius, polecającego im „ćwiczenie się w dziełach pobożności i d o b r y c h u c z y n ­ k a c h 1. M aryjan Bartynowslci.

V

Wieczorem d. 31 stycznia b. r. większa część pielgrzymów przybyła do Rzymu spe- cyjalnym pociągiem, zamówionym za stara­

niem Rady Głównej. Między niemi znajdo-

— 710 —

--- i <,

wało się 24 wychowańców różnych dów, zostających pod opieką Towarzystwa.

Nazajutrz t. j. d. 1 lutego kard. Ricci-Parac- ciani, protektor Tow., odprawił w bazylice watykańskiej przed ołtarzem katedry św.

Piotra mszę św., w czasie której pielgrzymi przyjęli Kom unijąśw. Wzruszający widok sprawiali bracia nasi różnej narodowości, ze­

brani społem około katedry Piotrowej. An­

glicy, Irlandczycy, Amerykanie, Włosi, Niem­

cy, Szwajcarzy, Francuzi, przedstawiciele Konforoncyj w Egipcie, Stanach Zjednoczo­

nych A m eryki, Brazylii, Chili i St Zj.

Kolumbii, — wszyscy stanowili jedno serce, jednym byli ożywieni duchem. We czwar­

tek d. 2 lutego Ojciec św. pozwolił, by członkowie Rady Głównej i prezesowie oraz delegaci Rad Wyższych znajdowali się na mszy świętej, przezeń odprawionej i przy­

jęli z jego ręki Komuniją św. Oto jak jeden z uczestników tego szczęścia opowiada tę chw ilę: „O godz. 3 kwadranse na 8 zebra­

liśmy się w liczbie 19, w małym salonie czerwonym , gdzie już przygotowano dla nas stołki. Drzwi dębowe, prowadzące do kaplicy, były jeszcze zamknięte. O 8 godzi­

nie otwarto je i w głębi, nawprost małego oratoryjum, ujrzeliśmy ołtarz, nad którym, wśród świec zapalouych, można było widzieć obraz, przedstawiający Najśw. Pannę, odda-

w

<---

-t

- 711 -

---

i /

ją,cq, cześć Dzieciątku Bożemu. Szaty kapłań­

skie przygotowano na ołtarzu od strony Ewangielii; dwaj kapelani, w sutannach fijo- letowych i rokietach, czynią, ostateczne przy­

gotowania. Uklęknęliśmy wszyscy. Naraz we drzwiach ukazuje się Ojciec św., trzy­

mając w ręku kropidło. Wielki płaszcz czer­

wony uwydatnia tem lepiej jego szczupłą postać, odzianą w białą sutannę i bladość jego twarzy. Ojciec św. jest nieco pochylo­

ny naprzód; rysy noszą wyraz zamyślenia oraz znużenia; drżącą ręką kropi obecnych, a twarz powoli się rozjaśnia. Ubiera się na­

stępnie w szaty kapłańskie i zaczyna od­

prawiać powoli mszę św., akcentując dobi­

tnie każdą zgłoskę modłów śś. W chwili Komunii św. każdy z nas się zbliża i przyj­

muje chwalebne Ciało Zbawiciela z rąk Na­

miestnika Jezusa Chrystusa. Ktoż potrafi wy­

powiedzieć uczucia tej chw ili! Po mszy pa­

pieskiej odprawił drugą mszę św. jeden z kapelanów. Ojciec św. odchodząc, powie­

dział: „Pojutrze zobaczę was w szystkich;

dziś was b ło g o sław ięW ie czo rem dnia tego zebrali się nasi bracia w kościele francuskim św. Ludwika, na błogosławieństwie Przen.

Sakramentem, dawanem przez kard. Schiaf- fiuo. Czcigodny Przełożony tego kościoła udzielił pomieszczenia naszemu sekretaryja- towi na czas pielgrzymki. W sobotę rano

» t< ---

- 712

! 4 lutego Msgr. Sebastiani, prezes rzymskiej Bady Wyższej ') odprawił dla naszych braci Mszę św. w kościele XX. Misyjonarzów, w cza­

sie której przystąpiono do Komunii św. O 11 godzinie, przed południom w sali książęcej pałacu watykańskiego zebrało się półtora tysiąca osób. Członkowie Rady G łów nej2) oraz przedstawiciele Bad Wyższych, znajdu­

jących się poza granicami Francy i i Rada Wyższa Rzymska zajęli miejsca rezerwowa­

ne około stóp tronu J. Świątobliwości. Kil­

ka minut po J 2 ukazał się Ojciec św. Grzmot wiwatów i oklasków powitał Go wchodzą­

cego. Otoczenie papieskie składali: Msgr.

Maęchi i Della Volpe, którzy zajęli miejsca po prawej i lewej stronie tronu; za niemi postępowało 10 kardynałów, dziekan św.

kollegijum Sacconi, Ledóchowski, sekretarz stanu Rampolla, protektor Tow. Ricci -P a- racciani, Laurenzi, Melchers, Verga, Masella, Schiaffino, Parocchi i t. d. oraz Azarian, pa- tryjarcha carogrodzki ob. onn. Krótko przed audyjencyją kard. Ricci otrzymał i pokazał --- 3>-«

■) Ks. Waleryjan Sebastiani, kan. bazyl. ś\v.

Jana Later., protonotar. apost. i prałat dom. J. Ś.

2) Byli obecnymi: prezes, 2 vice - prezesów, vice-podskarbi, 1 z vice-sekretarzóvv, 4 członków re­

zydujących w Paryżu, prezesowie Rad Wyższych w Rzymie, Gienewie, Bononii, Turynie, Medyjolanie,

Londynie, Fryburgu i La Haye.

— 713 —

|H S--- s - ł *

A Ojcu św. depeszę od Rady Wyż. z Quebec;

z nad brzegów rzeki św. Wawrzyńca serca naszych braci z Kanady zjednoczyły się z naszemi i pośpieszyły złożyć u stóp Jego Świątobliwości hołd swój Papiestwu i Ko­

ściołowi. Następnie zbliża się p. Pages, pre­

zes gieneralny Towarzystwa i odczytuje na­

stępujący adres:

„Ojcze św.! Wielką to zuchwałością z na­

szej strony, żeśmy prosili o łaskę udziele­

nia nam jednej z tych audyjencyj, do któ­

rych tylu pielgrzymów w zdycha; ośmielić nas do tego mogła tylko chyba dobroć oj­

cowska, z jaką Wasza Świątobliwość raczyła łaskawie, przy rozpoczęciu swego panowa­

nia, przyjąć nasze hołdy i dodać odwagi na­

szej słabości. 33 lat temu, kiedy Pius IX raczył podobnie, jak dziś W. Świątobliwość, zebrać członków Towarz. św. Wincentego a Paulo, przybyłych do Rzymu, z powodu ogłoszenia uroczystego dogmatu Niep. Pocz.;

wszyscy oni, wychodząc z tego pałacu, gdzie głos Namiestnika Chrystusowego pasował ich na rycerzów miłości, wzięli Boga za świad­

ka ich wierności. Czyż to nie było za wiele dla naszej ułomności, oraz na dnie próby, mające nawiedzić nasze Tow.? Nie! Kościół bowiem nie przestał nami się opiekować i zachęcać nas do wytrwałości. Konferencyje szybko powstawały, za działaniem widocz-

714 -MS

nem Opatrzności Bożej i wsparciem naszego św. P atrona; a gdy się spostrzeżono, że Tow. liczy już 50 lat bytu, ustaliło się w całem chrześcijaństwie. Chwilę tę Wasza Świątobliwość uznała za stosowną, by ogło­

sić św. Wincentego a Paulo patronem po­

wszechnym dzieł miłosierdzia, od niego po­

chodzących. W tym samym czasie raczyła W. Świątobliwość udzielić audyjencyi kon- ferencyjom rzymskim. „Podobnie jak św.

Wincenty it Paulo, wasz Protektor11, powie­

działeś im Ojcze św., „bądźcie i wy także apostołami miłosierdzia, czyniąc dobrze braciom waszym i prowadząc ich na ścież­

kę zbawienia drogą miłości. Oby świat, oświecony waszemi przykładami i waszemi dziełami, nauczył się cenić zasługi i miło­

sierdzie chrześcijańskie". A w następnym roku, w pamiętnej encyklice, mówiąc o współ­

zawodnictwie ludzi świeckich i sług Kościoła w sprawie obrony religii, rozszerzania Ewan- gieln i niesienia pomocy nędzy, raczyła W. Ś. publicznie wypowiedzieć pochwałę naszego Towarzystwa: „Całe (Tow.) po­

święca się na to, aby nieść pomoc biednym i nieszczęśliwym, a to z dziwną przenikli­

wością i niemniej godną podziwienia skrom ­ nością. Ale im bardziej Tow. to ukrywa do­

bre swe uczynki, tem lepiej służy sprawie miłości chrześcijańskiej, tem jest zdatuiei-

i

— 715 —

?

pomieszania usłyszeliśmy, że W. 8. tak chwali nasze słabe i skromne usiłowania;

niech Bóg nas zachowa, byśmy się mieli chełpić z tego i pozwolili sobie kiedyś za­

pomnieć, że prostota i pokora naszych za­

łożycieli, obok wierności naszym ustawom, była źródłem wszystkich ła s k , jakie Bogu się podobało zesłać na nasze Tow., a które dają mu również ducha posłuszeństwa i silnego przywiązania do Stolicy Apost.

Ojcze św.! Ilekroć Najwyżsi Pasterze przemawiali w sprawie naszej, Tow. nasze doznawało zawsze szczęśliwych skutków te­

go potężnego wstawiennictwa i z Ich bło­

gosławieństwem wzrastała nasza pomyślność.

Racz więc i dziś jeszcze dodać odwagi na­

szej ułomności. Z wzrostem liczby konfe- rencyj zwiększa się nasza odpowiedzialność, a zdać rachunek przed Bogiem z braku na­

szej gorliwości przyjdzie nam tem trudniej.

Oto ci bracia, przybyli ze wszystkich stron świata, by obaczyć wzór stałości, wytrwa­

łości, siły, sprawiedliwości oraz miłosierdzia ewangielicznego i w ten sposób skrzepić swą gorliwość: oto oczekujemy, jak z ust Namiestnika Chrystusowego zstąpią na to zebranie słowa zachęty; zaniesiemy je kon- ferencyjom, których tu jesteśmy przedsta­

wicielami niegodnómi. Oby Bóg udzielić

r

JHŚ--- ^

— 716 —

# < r --- =>#

i , i

raczył W. Ś.„ długich lat jeszcze dla tryjum- fu Kościoła. Korząc się u stóp Twych, Oj­

cze św., prosimy najpokorniej W. Ś. o ła­

skawe udzielenie nam błogosławieństwa apostolskiego

Po przeczytaniu tego adresu, Ojciec św.

powstał i z wielką powagą i słodyczą ra­

czył wygłosić następującą przemowę:

„Wielką to dla Nas przyjemnością, naj­

drożsi synowie, kiedy dziś widzimy przed Nami Konferericyje św. Wincentego a Paulo, tak licznie reprezentowane i podzielamy z całego serca uczucia je ożywiające, życze­

nia i pragnienia, w ich imieniu wyrażone.

Wielką to Nam także sprawia pociechę, że przy tej okazyi uroczystej Naszego Jubileu­

szu kapłańskiego możemy do waszego po­

bożnego Stowarzyszznia wypowiedzieć słowo pochwały i zachęty i potwierdzić te zaszczyt­

ne wzmianki, tak często, jak to powiedziano przed chw ilą, a My dodajmy, tak sprawie­

dliwie czynione. Wiemy, jak się powodzi wszędzie waszym konforencyjom, a w tej pomyślności radzi widzimy czyn opatrzno­

ściowy. W naszych czasach w istocie, może prędzej niż kiedyindziej, społeczeństwo chore czuje potrzebę ulżenia sobie za po­

średnictwem dzieł miłosierdzia. Miłosierdzie jest oznaką właściwą i odróżniającą pra­

wdziwych uczniów Jezusa Chrystusa. To też

r i

# « r --- -H #

- 717 -

•--- --- 4v

nasi nieprzyjaciele, którzy sobie wzięli dziś za cel wykorzenić chrześcijaństwo z pośród narodów, usiłują, wszelkiemi sposoby usunąć z umysłów ideę i pojęcie tej cnoty i starają się z przezornością zdradliwą prawdziwe chrześcijańskie miłosierdzie zastąpić miło­

sierdziem fałszywem i kłamanem. Nieodzo- wnem jest, byście pokusie tak śmiałej, a tak smutnej stawili silny opór, rozszerzając wa­

sze dzieła miłosierne coraz bardziej, posłu­

gując się przemyślnością prawdziwie św., któraby waszej działalności nadała moc wni­

kania coraz głębiej i przokonywania tern silniej, rozszerzając zbawienny wpływ miło­

sierdzia na ludzi wszelkich klas i używając jej jako lekarstwa najskuteczniejszego na wszystkie nieszczęścia, na wszystkie potrzeby społeczeństwa. A wszystko to winniście czy­

nić z ufnością nieograniczoną w siłę boską tej cnoty, co potrafi zwyciężyć przeszkody najsilniejsze i ugłaskać naturę najmniej kar­

ną. Oto, kochani synowie, macie pole dla waszej gorliwości. Wstąpiliście na nie pełni zapału i szlachetności, prowadzeni przykła­

dem i kierunkiem Apostoła miłosierdzia wielkiego św. Wincentego a Paulo. Nie przestajcież na niem dalej waszego poświę­

cenia, odważnie, bez obawy, nie oglądając się na wzgląd ludzki, równocześnie ze skrom­

nością i bez ostentacyi. Wtedy okażecie lHJ--- i

718 —

o-:- : °

Ą ^

światu czem jest i co potrafi zdziałać duch Jezusa Chrystusa, na korzyść i dla dobra ludzkości. Duch ten, jak to wiecie, kochani synowie, nie radzi bynajmniej, by przycho­

dzić tylko w pomoc potrzebom fizycznym, ani żeby dopomagać samym nędzom ciała;

miłosierdzie chrześcijańskie wyżej spogląda:

wzięło sobie za cel ostateczny i zadanie nędzę duchową, dusz, ich szczęście wieczne.

Jestto jego oznaką charakterystyczną, jego posłannictwem Szczytnem: wykonywanie i przedłużanie posłannictwa samego boskiego Odkupiciela. Z tego to ducha, pewni jesteś­

my, kochani synowie, że wasze Tow. żyje i niem jest przejęte, o tym samym duchu św. i nadnaturalnego miłosierdzia żyją wa­

sze serca i nim uderzają. Przechowujcież go w sobie starannie, w całej jego czysto­

ści i usiłujcież go udzielić otaczającym was.

Miłosierdzie wtedy zrobi sobie z was i z nich apostołów. Przez nie na nowo zapa­

licie w wielu duszach płomień wiary, za­

ćmiony zwątpieniem ; przez nią wzbudzicie nadzieję tam , gdzie panuje rozpacz i znie­

chęcenie. Miłością odżywicie w łonie rodzin życie chrześcijańskie, wykonywanie obowiąz­

ków religijnych, miłość Kościoła św., posłu­

szeństwo jego praw om , uszanowanie jego powagi. Oto są, kochani synowie, owoce ko­

sztowne miłosierdzia chrześcijańskiego. Oby

i

719

V

<*

Bóg raczył je z całej Swej dobroci błogo- ' sławić i rozmnażać w waszych rękach, umacniając was w waszych pobożnych, a trudnych pracach. W oczekiwaniu i jako zadatek tych niebieskich ła s k , udzielamy wszystkim tutaj obecnym i przesyłamy wszystkim konferencyjom , które was wy­

słały, jak niemniej licznym rodzinom ubo­

gim, odwiedzanym i wspomaganym przez was, Naszego Apost. błogosławieństwa11.

Po tej mowie, w ciągu której niejedno oko było łzą zroszone, p. prezes gieneralny przed­

stawił Ojcu św. subskrypcyją, otwartą przez Radę główną na Jubileusz kapłański Jego Świątobliwości. Bursa z materyi srebrzystej zawierała te ofiary w sumie 118.300 fr. ł).

Równocześnie p. Pages wręczył Papieżowi 2 księgi bogato oprawne: jedna z nich obej­

mowała spis ofiarodawców, druga imienną listę konferencyj świata całego. Następnie każdy z członków Rady G łów nej, z dele­

gatów Rad Wyższych, członków Rady Wyż­

szej Rzymskiej, Prezesów Rad Centralnych oraz Prezes Rady Miejscowej Rzymskiej zo­

stali dopuszczeni do Jego Świątobliwości i klęcząc usłyszeli z Jego ust kilka słów, peł­

nych dobroci ojcowskiej, otrzymali party­

kularne błogosławieństwo, oraz zaszczyt uca-

8) Wzrosły późniśj do 119.240 fr.

ĄKHg--- łowania pierścienia i ręki. Benodykcyja uro­

czysta, dana przez Ojca św. całemu otocze­

niu, zakończyła audyjencyją. Wszakże łaski, udzielone przez Papieża naszym braciom, nie były wyczerpane. Najwyższy Pasterz z wyszukaną uprzejmością, odkrywającą Je ­ go dobroć i serce ojcowskie, postanowił, że wszyscy pielgrzymi przyjęci już w sobotę, będą do Niego dopuszczeni na nowo gru­

pami w dniach następnych, t. j. w niedzielę, poniedziałek i wtorek, iżby każdy z nich miał szczęście widzieć Go zbliska i otrzy­

mać od Niego błogosławieństwo. „Znużyło mię to wprawdzie nieco'1, mówił Ojciec św.,

„ale chciałem , by wszyscy odjechali zado­

woleni".

P. Prezes gieneralny w mowie, mianej na zebraniu ogólnem w Paryżu, w pierwszą niedzielę postu, powiedział, że mając za­

szczyt przedstawiać J. Świąt, braci naszych, oraz' ich rodziny, był przez trzy dni świad­

kiem widoku niezrównanego; uw ażał, jak wszyscy ci pielgrzymi napróżno usiłowali ukryć swo wzruszenie. „Jestem ojcem lOga dzieci", mówił jeden, „proszę W. Świąt, o błogosławieństwo dla mej rodziny". „Opu­

ścimy wnet naszych krewnych", mówili inni, „pobłogosław nasze powołanie". „ Je ­ stem przemysłowcem i mam pod moim rozkazem 300 robotników, których racz W.

Świąt, pobłogosławić". Ojcze św. błogosław moję paraf i ją; błogosław dzieła, któremi kie­

ruję; błogosław tych, któremi się opiekuję;

błogosław moję konferencyją; błogosław mych chorych krewnych. U innych wzru­

szenie tamowało głos. Do jednej damy, której słowa łzy wstrzymały, rzekł Ojciec św.: „Czemuż płaczesz, wszak dzień dzisiej­

szy winien być dla Ciebie dniem radości !8.

Nakoniec we wtorek, d. 7 lutego wieczorem, raczył Ojciec św. mota proprio przyjąć na audyjencyi prywatnej Prezesa gieneralnego i 2 wiceprezesów1), i wciągu rozmowy, trwają­

cej 20 minut darować każdemu z nich, w do­

wód swego zadowolenia, kosztowną kameę, z wyrytym na nim swym portretem. — P ro­

gram pielgrzymki obejmował' także zebranie ogólne wszystkich członków Towarzystwa obe­

cnych w Ezymie. Odbyło się ono w niedzielę dnia 5 lutego w sali Palestryny pałacu Do- ria-Pamphili na placu Navona. Zebrało się przeszło 500 braci. Przewodniczył Najprzew.

ks. Mennillod, biskup lozański i gienewski, w obecności Najprzew. ks. Koruma, bisk.

trowirskiego, oraz ks. Sebastianiego, prezesa rzymskiej Bady wyższej. Po modlitwie, bę­

dącej otwarciem posiedzenia, jeden z wice­

prezesów gieneralnych odczytał następną mo- A

4) PP. Thurcau-Dangin i Michała Cornudet.

w

f t i < - ---

- 722 -

#-<---~śMI wę : „Najprzewiel. Ks. Biskupie ! Pierw szeir/

naszem słowem winno być wyrażenie podzię­

kowania i wdzięczności dla Waszej Paster­

skiej M ości, któryś zaszczycił nas przyję­

ciem przewodnictwa dzisiejszemu zebraniu.

Miło nam wspomnieć, żeś jest starym przy­

jacielem, i to przyjacielem naszego Towa­

rzystwa zarówno w jego dobrych, jak i złych czasach ; a pomiędzy niezliezonemi dziełami, jakie Opatrzność Twej trosce pasterskiej po­

wierzyła, chcesz i nadal zostawić miejsce naszym skromnym pracom w Twem sercu ojcowskiem ; Ojciec św., przyjmując Cię przed kilku dniami, w y rzek ł, że po licznych, a twardych próbach rządzisz spokojnie, z mą­

drością,, od kilku lat dyjecezyją św. F ra n ­ ciszka Salezego. Ale te rządy spokojne nie obywają się bez nieustannej pracy. To też obecność Twa, mimo zm ęczenia, tutaj dzi­

siejszego wieczoru jest dla nas tem cenniej­

szą zachętą i tem słuszniejszym powodem naszej ku Tobie wdzięczności. Następnie, zwracając się do ks. Koruma, rzekł: „Naj­

przewiel. ks. Biskupie! Pozwól mi i Tobie również złożyć podziękę, żeś raczył towa­

rzyszyć ks. Biskupowi gienew skiem u, by zaszczycił naszą sesyją swą obecnością.

Stasburg nie zapomniał o sympatyi, zawsze okazywanej naszym konferencyjom, a wie­

my, że i w Trewirze nie zbywa nam na

'

--- H

- 723 -

<--- — ---

t Twej życzliwości. Szanowni Panowie i ko­

chani B racia! Nie chcąc was długo wstrzy­

mywać od posłyszenia słów wymownych, których oczekujemy wszyscy, krótko się sprawię. Wszakże, gdy się znajdujemy ra­

zem, nazajutrz po onym wczorajszym nie­

zapomnianym o wzruszającym d n iu , jakżeż się nie cieszyć wspólnie z owej niezrówna­

nej życzliwości, jaką nasz ukochany Papież Leon X III raczył udzielić Towarzystwu, przyjmując je u siebie i wygłaszając doń mowę pełną ojcowskiej dobroci i rad wzma­

cniających. Jakże nie wznieść razem okrzy­

ku miłości i wdzięczności! 43 lat temu, jak Papież Grzegorz XVI raczył uroczyście za­

twierdzić nasze młode konferencyje, wyda­

jąc jedno breve, udzielające nam cennych odpustów ze skarbu Kościoła św. 10 lat później chwalebnej pamięci Pius IX prze­

wodniczył sam zebraniu ogólnemu naszego Towarzystwa w Ezymie, nazajutrz po ogło­

szeniu uroczystem dogmatu Niep. Poczęcia N. Panny, naszej głównej Patronki. Naj­

starsi z pośród nas nie zapomnieli tej wzru­

szającej sceny. Odkąd zasiadł na Stolicy Piotrowej nasz Najwyższy Pasterz, trzyma­

jący ręką tak silną i tak wprawną rządy Kościoła, nie przestał wylewać na nas swych łask i błogosławieństw. Uczcił wT najznako­

mitszy sposób św. Wincentego a Paulo.

A wczoraj szczyt, że tak powiem, swój łaski okazał nam w swej przemowie, tak pełnej powagi, siły i zapału, co tak głęboko poru­

szyła serca nasze i pozostawiła w każdem z nich jakoby szlak świetlany, mający nas prowadzić na drodze naszych skromnych usiłowań. Za wzorem swego Pasterza nasi biskupi i pasterze udzielają nam zachęty i błogosławieństwa. Jesteśm y niemi obsypani, szan. Panowie i kocham Bracia. A jakże owe błogosławieństwa Kościoła użyźniły pole naszej pracy! W r. 1854 było 1500 kon­

ferencyj. Mimo prób i trudności czasów późniejszych, Bada główna, składając Ojcu św. dary szlachetne naszych konferencyj w sumie blisko 120.000 fr., mogła Mu oiia- rować złotą księgę, zawierającą listę 4.200 konferencyj, liczących 82.511 członków.

Nasza stara Europa sama jedna liczy 2.525 konferencyj, wszakże nie jej tylko jest sprawą, że ubodzy błogosławią religiją Chry­

stusową i imię św. W incentego a Paulo.

Ameryka posiada 594 konferencyj, nie u w a­

żając swego dzieła za dokonane, Azyja 59, Oceanija 14 i Afryka 9. Wczoraj, na audy- jencyi watykańskiej prawie wszystkie na­

rody ziemi otaczały tron Najw. Pasterza i mogliśmy bez przesady zaśpiewać: L audate D om inum omnes gentes, chwalcie Pana wszystkie ludy. Ale, szan. Panowie i kocha-

J

- 725 —

--- i

ni Bracia, jeźli nie jest nam wzbronionem rozważać z radością tak wielkie łaski i tak pocieszające rezultaty, to prawda zmusza nas wyznać, że nie zawdzięczamy ich ani naszym tylko siłom, ani przedewszystkióm naszym własnym zasługom. Po Bogu i po opiece naszych duchownych zwierzchników tylko pokorze i wiernemu zachowywaniu naszych ustaw zawdzięczamy rozszerzenie się naszego Towaraystwa. Radujmy się więc z pociech, jakie Bóg raczył nam udzielić, ale usiłujmyż stać się ich godnemi, pozo­

stając pokornemi i wiernemi. Wczoraj otrzy­

maliśmy zaszczyt, pozwólcież nam powie­

dzieć dziś, że zaszczyt jest ciężarem : Ilonor- onus: Jeden z naszych prezesów opowia­

dał m i, iż chciał niedawno nałożyć na je ­ dnego z braci obowiązek przewodniczenia konfereneyi, a gdy się tenże wymawiał, przypominając, że stał niedawno temu na czele dzieła, które się nie powiodło, odpo­

wiedział mu ów prezes: „Otóż właśnie d la­

tego, że uznajesz teraz twoje niepowodze­

nie, uważam cię za zupełnie zdatnego na dobrego prezesa; posiadasz bowiem pokorę".

Miejmy więc pokorę, moi kochani bracia;

nic dobrego nie zdziałamy, jeżeli nie uzna­

my z całą prostotą, że sami przez się jesteś­

my zupełnie niezdolni. Wierność naszym prawom! O gdybyśmy zbadali szczerze na- -> ó

«HSr 726 -3**>

i > sze sumienie, o jakże łatwo byłoby stwier­

dzić, że nie mamy z czego się chełpić.

Okólniki, zapełniające Przewodnik, wskazują nam nawiedzanie ubogich w mieszkaniu, jako dzieło zasadnicze, a odkąd nasz dzielny i czcigodny Prezes gieneralny jest na czele nas, niejednokrotnie powracał do uwag w tej kwesty i. A przecież jakżeż my odwiedzamy ubogich? Ozy odwiedzamy ich wszyscy?

Ozy odwiedzamy ich regularnie każdego ty­

godnia? Czy idziemy sami do mieszkania ubogiego? Czy siadamy przy jego ognisku?

Czy odkrywamy głowę, wchodząc do ubo­

giego, jak to czynił i polecał Fryderyk Oza- narn, który sądził, że ten szczegół, pozornie nieznaczny, nie pozostaje bez pożytku? Ozyż nie ma konferencyj, odwiedzających zamało rodzin? Niektóre z nich nawet nie odwie­

dzają zupełnie, pod pozorem , że ubogich nie masz w ich miejscowości. Nie prowa­

dzę dalej tego rachunku. Wszakże, któżby się ośmielił tw ierdzić, że 011 koniecznym nie jest? Gdyby każdy z nas chciał go na prawdę uczynić, otrzymałby z pewnością w rezultacie nieporównany wzrost dobra, zdziałanego przez nasze konferencyje. Czyż nie były skądinąd poleceniem słowa, wy­

szło wczoraj z dostojnych ust Leona X III, gdy mówił nam, iż winniśmy się poświęcać

„z odwagą, bez obawy, nie oglądając się na w

— 727 —

r

->■ «

wzgląd ludzki, równocześnie ze skromnością i bez ostentacyi“; gdy dodał, że ducli J e ­ zusa Chrystusa „nie radzi przychodzie w po­

moc tylko potrzebom fizycznym, ani żeby dopomagać samym nędzom ciała", ale że

„miłosierdzie chrześcijańskie wyżej spoglą­

da", że „wzięło sobie za cel ostateczny i zadanie nędzę duchową dusz, ich szczęście wieczno11. „Starajcie się więc, powiedział jeszcze Ojciec św., zachować w całej czysto­

ści tego ducha św. i nadnaturalnego miło­

sierdzia, który ożywia i którym uderzają wasze serca". Odczytajmy, szan. Panowie i kochani Bracia, tę podziwienia godną mowę, której nie mogliśmy wysłuchać bez wzru­

szenia, połączonego z łzami. Będzie ona naj- lepszem objaśnieniem naszych praw, a od dnia tego pięknego rozpocznie się dla na­

szego Towarzystwa nowa era żarliwości, po­

święcenia i dobrych uczynków11.

Po odczytaniu tych słów na zaproszenie ks. Mermilloda, zabrał głos w języku nie­

mieckim ks. Korum, jakoby dla stwierdze­

nia jedności, panującej we wszystkich sercach:

„Najprzew. ks. Biskupie, szan. Panowie i kochani Bracia! Może się będzie zdawało dziwnem, że zamierzam do was przemówić kilku słowami w języku, dla większej części obcym. Wytłómaczy mnie niepodobieństwo oparcia się nader uprzejmemu zaproszeniu

— 728 —

®-s--- A ks. Biskupa fryburgskiego, oraz chęć powin­

szowania konferencyjom św. W incentego a Paulo, że przybyły do Rzymu na uro­

czystość Jubileuszu Leona X III. Cóż to za pociecha dla serca kapłana widzieć, jak uczniowie św. Wincentego a Paulo zbiegają się ze wszystkich stron świata, by okazać swe przywiązanie do katedry Piotrowej i złożyć hołd swego uczucia synowskiego wspólnemu Ojcu chrześcijaństwa! Zebraliśmy się tutaj, Panowie! na konferencyją między­

narodową, a jakkolwiek z różnych krajów i różnego języka, znaleźliśmy się wszyscy, ja­

ko członkowie jednej rodziny, w podziwie- nia godnej wspólności zamiarów i uczuć.

Różnemi językami mówimy, ale jeden język od wszystkich zrozumiany nas wiąże, język serca i miłosierdzia.

Pozwólcie mi, drodzy Panowie, wyjawić uczucia, jakiemi byłem przejęty, widząc tłumy braci Towarzystwa św. Wincentego a Paulo idących do Watykanu na posłuchanie u Oj­

ca św. Ci uczniowie miłosierdzia zebrani zdała i zbliska, by usłyszeć następcę Pio­

tra i zastępcę Chrystusa tu na ziemi i usły­

szeć z ust Jego naukę wiary i jakoby wska­

zówkę dla miłosierdzia w czasach dzisiej­

szych, zdawali urzeczywistniać proroctwo syna Amosowego: „1 będzie w ostateczne dni przygotowana góra domu Pańskiego na

|U

r --- wierzchu gór i wywyższy się nad pagórki, a popłyną do niej wszyscy narodowie. Pój­

dą też wiele ludzi i rzekną: Chodźmy a wstąpmy na górę Pańską, i domu Boga Ja- kóbowego, a nauczy nas dróg swoich, i bę­

dziemy chodzić ścieszkami, bo z Syjonu winijdzie zakon, a słowo Pańskie z Jeruza- lem “. Niewątpliwie, mówi Izajasz o założe­

niu Kościoła Chrystusowego, lecz widok przezeń opisany odnawia się we wszystkich epokach opatrznościowych historyi i Ko­

ścioła. Rzym jest Jerozolimą Nowego Za­

konu, a z Ezymu wychodzi głos Najwyż­

szego Pasterza dla nauczania świata słowa Bożego.

Słuchaliście, Panowie, wczoraj tego głosu P apieża, który wam oznaczył te ścieszki, jakiem i macie kroczyć, dla zastosowania apo­

stolstwa miłości do potrzeb naszej opoki.

Wielki to zaszczyt dla naszych konferencyj odebrać publicznie pochwałę od Namiestnika Chrystusowego, ale dla waszych serc, jako chrześcijan i uczniów św. Wincentego a Paulo, jeszcze większą radość i pociechę sprawia otr/.ymać, w kwestyjach wiary, nauki od na­

szego Ojca, usłyszeć zachętę do pracy bez ustanku dla zbawienia naszych braci nie­

szczęśliwych; „z ufnością w siłę Boska tej cnoty, co potrafi zwyciężyć przeszkody naj­

silniejsze i ugłaskać naturę najmniej karną".

y

- - - r- - - :- - - S - t !

- 729 -

— 730 -

ę^Sr---5^

Wspomnienie tego zebrania pam iętnego, wspomnienie onych słodkich wzruszeń, któ­

rych doświadczyliście u stóp Papieża, nie wyjdzie nigdy z waszej pamięci. Pozosta­

niecie im nadewszystko wiernymi, pracując z nowym zapadem nad utrzymaniem, wzmo­

cnieniem i rozszerzeniem dzieł waszych.

Konferencyje św. Wincentego a Paulo do­

czekały się godziny, oznaczonej przez Opa­

trzność, epoki, pełnej głębokich wstrząśnień, gdzie wiara osłabła w wielu duszach i gdzie sądzą, że środki, leżące poza przepisami Ewangielii i miłosierdzia chrześcijańskiego, uleczą rany społeczeństwa chorego. Fryde­

ryk Ozanam opowiadał to w jednej mowie, wygłoszonej we Florencyi, o początkach To­

warzystwa. Mówił nam, że kilku młodych przyjaciół zjednoczyło się dnia pewnego, by okazać, co potrafi miłosierdzie, natchnione i prowadzone wiarą chrześcijańską. Ucząc się historyi Kościoła, podziwiali dzieła cudo­

wnego miłosierdzia i powiedzieli sobie, że ta sama wiara jednakie skutki wydaje. Było ich 7, a pierwsza ich konferencyja przy­

pominała owo ziarno gorczyczne w Ewan­

gielii. Pokorny on zaczątek ściągnął na młode latorośle miłosierdzia żarty ze strony ich kolegów, napojonych doktrynami komuni- styczneini owej epoki. Wszakże w 20 lat później, ziarno gorczyczne, ożywione i zwil- SM;--- --- --- X

- 731 —

SK.--- ne-®

n n

żone rosą miłosierdzia, przeobraziło się w drzewo potężne, udzielające w swóm cie­

niu schronienia tysiącom nieszczęśliwych.

Pozwólcie mi, Panowie, powiedzieć, byście się wczytywali w listy i przemowy Oza- nama, tego gorliwego apostoła miłosierdzia, a zobaczycie, jaki św. zapał ożywiał człon­

ków Towarzystwa, by zaprowadzić ubogiego do Jezusa Chrystusa, by dopomódz jego nieszczęściu, a przedewszystkiem uleczyć jego rany moralne. „Miłosierdzie, mówił on, jestto ogień, gasnący w braku żywiołów, a żywiołem miłosierdzia są dobre uczynki."

A dalej porównywując ludzkość z podróżnym, ranionym w przypowieści o Samarytanie, pisze: „W naszej drodze, słabi Samarytanie, odważmy się przybliżyć do tego wielkiego chorego, może się on nas uie przestraszy ; starajmy się zbadać jego rany i nalać w nie oliwy; niech dostaną się do jego uszu sło­

wa pociechy i pokoju. A następnie, kiedy mu z oczu spadną łuski, powierzymy go w ręce tych, których Bóg ustanowił stró­

żami i lekarzami dusz; którzy są do pe­

wnego stopnia naszemi gospodarzami w piel­

grzymce doczesnej, gdyż dają naszym du­

szom, błądzącym i zgłodniałym, słowo św.

za pokarm i nadzieję świata lepszego na schronienie".

y ^W

«Kr 732

>\ Oto, Panowie, duch, co powinien ożywiać i kierować naszemi usiłowaniami i pracami.

Nie wystarczy zaradzać, w miarę sił naszych, potrzebom fizycznym biednych i chronić ich od głodu i chłodu; trzeba nadto przyjść w pomoc jego duchowi choremu, jego sercu owrzodziałemu. Dziś we wszystkich krajach społeczeństwo podzieliło się na dwa obozy cale różne: dwie armije straszliwe stoją obecnie: ubogi, robotnik z jednej stro n y ; z drugiej r bogaty i właściciel. Duma i za­

zdrość ich dzielą. Polityka czysto ludzka, obojętna, lub niechętna ideom chrześcijań­

skim, pragnąca coraz bardziej wycofać Boga ze spraw tego świata, napróżno usiłuje usu­

nąć tę przepaść. Tymczasem rozszerza ją tylko. Jeżeli nie chcemy zginąć, musimy ko­

niecznie wstrzymać uderzenie na siebie tych dwóch armij. Kto zatem ma przyjść w pomoc społeczeństwu zagrożonemu? kto ugasi nie­

nawiść i odrodzi zaufanie i miłość? Ucznio­

wie św. Wincentego a Paulo. Im to, zdaje się, Opatrzność wydzieliła sprawę pojednania i pokoju. Oni skłonią serce bogatego ku ubo­

giemu i wzniosą duszę ubogiego do boga­

tego. Pierwszym przypomną, że są włoda­

rzami Opatrzności na tym świecie, drugich nauczą, że Jezus Chrystus, stając się ubogim, z miłości dla nas, zbogacił nas dobrami ła­

ski, za cenę swego krzyża i swej krwi. Ob-

733 —

■HE---

M A

fitość jednych wypełni niedostatek drugich, i w ten sposób utrwali się, według słów apostoła, prawdziwa równość chrześcijańska.

O. panowie, kiedy ubogi zobaczy, że go miłujemy, jak brata, kiedy pozna, że cenimy jego duszę, jako odkupioną Krwią Chrystu­

sową, nie znajdzie już w jego sercu miejsca nieufność i zazdrość, a pojednanie nastąpi prędko. Mówiłem przed chwilą o Ozanamie;

pozwólcie mi jeszcze zacytować jego słowo:

„Ubogich, mówił, widzim oczami ciała, oni są obecni i możem włożyć rękę i palec w ich rany, a ślady korony cierniowej są widzialne na ich czole: niemożebne, by nie­

wiara znalazła tu miejsce, a my winilibyśmy upaść im do nóg i powiedzieć: Wy jeste­

ście naszemi panami, a my będziemy wa- szeini sługam i; wy jesteście dla nas obrazami świętemi Boga, którego nie widzimy, i nie umiejąc kochać Go inaczej, miłujemy Go w własnych osobach.

Obyśmy wszyscy, panow ie, mogli być ożywieni te mi uczuciami, obyśmy mogli za­

wsze oglądać oczami wiary Jezusa Chrystusa w osobie ubogich — wtedy staniemy się uczniami prawdziwemi św. Wincentego a Paulo.

Św. Paweł opowiada, w liście swym do Galatów, że przyszedł do Jerozolimy, by zdać sprawę z prac swych przed temi, któ-

\<

---:---- w

® ^h «-

rzy się zdali być filarami Kościoła: przed Piotrem, Jakóbem i Janem. „Ci, powiada, poznawszy łaskę mnie daną, dali mi i Bar­

nabie prawicę społeczności, aby my między pogany, a oni między obrzezanemi przepo­

wiadali. Tylko abyśmy pamiętali na ubogie ').

Tantum u t pauperum memores essemus. “ Przybyliśmy do Rzymu, panowie, by zdać sprawę z naszych prac księciu Apostołów, Namiestnikowi Chrystusowemu. Wczoraj ra­

czył nas zachęcić i pobłogosławić. Dzisiej­

szego wieczoru zebraliśmy się tutaj, by uści­

snąć sobie nawzajem dłoń i stwierdzić na­

szą jedność, jako dzieci św. Wincentego a Paulo. Niebawem rozłączymy się, by wró­

cić do naszych ognisk. Pozwólcie mi, pano­

wie, do was zastosować pożegnanie Apo­

stołów. Dokądkolwiek mamy skierować swe kroki, choćbyśmy byli nie wiedzieć jak od­

daleni nawzajem, pozostańmyż zawsze zje­

dnoczeni w miłosierdziu, w miłości ubogich:

Pamiętajmy na ubogie. Tantum ut paupe­

rum memores simus.

Wreszcie przemówił ks. Mermillod. Tłó- maczył się, iż przyjął przewodnictwo zebra­

nia. Uczynił to, jak mówił, z posłuszeństwa.

Wszakże później znalazł do tego tytuł, mia­

nowicie starszeństw a, gdyż znajdował się

*) Rozumie się : polecili nam.

-3~f>

<— — — .— --- A

Opowiedziawszy kilka zajmujących szczegó­

łów, dotyczących św. Franciszka Salezego i św. Wincentego a Paulo, zawołał: „Coście przybyli, zobaczyć do Rzymu? Przybyliście ujrzeć s iłę : Namiestnika Chrystusa. Mówi­

liście, oglądając Go: oto ostatni szczebel w ludzkości. Nad nim nie masz nikogo, prócz Boga“. Ks. Mermillod, przedstawia­

jąc następnie obraz wzruszający walk Ko­

ścioła, wykazał, jak On zawsze zwyciężał prawdą. Miłosierdzie jednoczy serca i wi­

dzimy teraz ludzi, należących do narodów najbardziej różnorodnych, zjednoczonych tem samem uczuciem. Radził wszystkim człon­

kom odczytać wyraźnie nauki papieskie, zawarte w Jego encyklikach, gdzie znajdą rozwiązanie pytań, poruszających społeczeń­

stwo. Kończąc, zachęcił ich do prowadzenia walki w sprawie dobrej, gdyż ludzie będą walczyli, a Bóg da zwycięstwo. Ks. Seba- stiaui, prezes rzymskiej Rady wyższej, prze­

mówił nakoniec po włosku. Oto tłómaczenie mowy dostojnego p rałata: „Jedną z ozdób pontyfikatu Leona X III. jest manifestacyja powszechna, mająca miejsce obecnie, z po­

wodu Jego jubileuszu kapłańskiego. Towarzy­

stwo nasze, niebędące nigdy na końcu, gdy idzie o okazanie wiary i miłosierdzia, chciało

736

r

dni temu, na grobie św. Piotra, a wczoraj u stóp tronu sławnego Papieża; obowiąz­

kiem naszym jest prosić o pomyślność Ko­

ścioła św. i za Głowę widzialną, nim rządzącą.

Szczęśliwym się czuję, że jestem obecnie pre­

zesem Rady wyższej konferencyj rzymskich, ale szczęśliwszym jeszcze winien być p. Prezes gieneralny Towarzystwa i jego Rada, że urzą­

dzili manifestacyją w sposób, przechodzący nasze oczekiwanie. To też w imieniu swojem i w imieniu konferencyj rzymskich, wyra­

żam mu moje podziękowanie, oraz wyrazy radości prawdziwej. A teraz zwracam się do was, kochani Bracia; oto wasza wiara za­

prowadziła was do stóp Namiestnika Chry­

stusowego, by się w ten sposób okazać. Nie cofnęliście się przed uciążliwościami długiej podróży. Życzę wam szczęśliwego powrotu do waszych rodzin; starajcie się, by u was wiara zawsze się łączyła z uczynkami; żeby te uczynki was uświęciły i dały wam pokój serca, który sam jeden potrafi was zapro­

wadzić do Nieba. “

Pod koniec p. Prezes gieneralny, będąc tłó- maczem uczuć wszystkich, podziękował tym wszystkim, zaczynając od Ojca św., którzy tylu pochwałami obsypali pielgrzymkę, i tyle radości wlali w serca pielgrzymów. Po prze­

mówieniu jeszcze p. Lofari, sekretarza rzym-

v \<

--- ---><«

skiej Rady wyższo,j, modlitwa i błogosławień­

stwo biskupów zakończyły sesyją.

Oto krótki przebieg pobytu w Rzymie pielgrzymki Towarzystwa św. Wincentego a Paulo.

■- 73? - / 1

Śmierć i jej nauki w przykładach

p r z e z O. F r. Km. S c lio u p p e ^ o T o w . J e z . (Z oryginału przełożył Wł. M.)

(Ciąg dalszy, patrz: „Echo" Nr. 9 z r. b.)

Część druga.

---

§ I. Los nasz tu na ziem śm ierci. i, pod praw em

Istnienie człowieka na ziemi jest i przej­

ściem i pokutą zarazem. Przychodzimy na ten świat jako podróżni; atoli podróż nasza nie jest podróżą dla przyjemności. Życie na­

sze, jakkolwiek tak krótkie, pełne jest nędz.

Los n asz.n a tej ziemi jest tego rodzaju," że śmierć, jeżeli na nią patrzymy okiem wia­

ry, ukazuje go nam w świetle prawdziwem.

Czyliż nie widzimy jak ludzkość cała, jak człowiek każdy zstępuje do grobu ? Prawda, że ludzie nie umierają wszyscy naraz, ani n a g le ; są porywani pokoleniami po sobie następującemi, które giną jedne po drugich. I

--- --- ---M

- 738 -

r

| kuęły;*w kolei rzeczy świat nowożytny, mi­

mo swych wynalazków i postępu, zniknie w pyle grobowym, jak wieki poprzednie.

Wobec tego faktu człowiek każdy winien sobie powiedzićć: istnienie moje na tej zie­

mi jest jeno przejściem. Wczoraj nie było mnie, a jutro już mnie nie będzie. A b o- w i e m , jak mówi apostoł, n i e m a m y t u m i a s t a t r w a j ą c e g o : a l e p r z y s z ł e ­ g o s z u k a m y (Do Żydów, X III, 14).

Z drugiej stro n y : jakaż jest przyczyna tej śmiertelności powszechnej i wszystkich nędz jej towarzyszących ? Czemu ludzkość jest wydaną na zagładę? B ó g ś m i e r c i n i e u c z y n i ł : a n i s i ę w e s e l i w z a t r a ­ c e n i u ż y w y c h (Ks. Mądrości I, 13).

Czemuż więc najszlachetniejsze stworzenie ziemskie, człowiek, uczyniony na obraz Bo­

ży, udarowany Jego łaskami i najdroższemi dary, skazany jest na śmierć ? Niestety ! śmierć jest karą, karą straszną za grzech, którego rodzaj ludzki od samego swego za­

wiązku stał się winnym względem Stwórcy.

J a k o p r z e z j e d n e g o c z ł o w i e k a g r z ó c h n a t e n ś w i a t w s z e d ł , a p r z e z g r z e c h ś m ie r ć : i ta k n a w s z y ­ s t k i e l u d z i e ś m i e r ć p r z e s z ł a , w k tó ­ r y m w s z y s c y z g r z e s z y l i (Do Rzym.

V, 12).

-JH*

f*Sr

— 739 -

To mówi wiara. Wskazując na niezmier­

ne spustoszenia, których ziemia jest widowi­

skiem i na kości zmarłych, pokrywające jej po­

wierzchnią, pokazuje nam przyczynę, mówiąc:.

Per peccatum mors, śmierć jest dziełem grzechu.

Lecz obok dzieła grzechu, wiara ukazuje nam także dzieło

Jezusa C hrystusa,

ciężające grzech i wielką naprawę, uczynio­

ną przez Tego, który rzekł rodzajowi ludz­

kiemu: Ego sum resurrectio et vita , ja je ­ stem zmartwychwstaniem i życiem. Jest zmartwychwstaniem i życiem , albowiem, mówi apostoł, O n ś m i e r ć s k a z i ł a ż y ­ w o t o ś w i e c i ł i n i e s k a z i t e l n o ś ć p r z e z E w a n g i e l i j ą (II, do Tym. 1, 10).

Jak rozumieć należy ten dogmat tak po­

cieszający? Jeżeli śmierć jest zgładzona, skąd pochodzi, że my umieramy jeszcze?

Oto wyjaśnienie.

Jezus C hrystus

śmierć w jej przyczynie i w jej zasadzie, którą jest grzech. Odcierpiawszy za grzech na krzyżu, Zbawiciel przywrócił wszystkim tym, którzy wierzą w Niego, wraz z prze­

baczeniem za zbrodnie popełnione, nieśmier­

telność szczęśliwą. Prawda, że i oni tak sa­

mo umierają i że wielkie prawo śmierci doczesnej zostało utrzymane, z powodów sprawiedliwości i miłosierdzia; atoli śmierć dla nich jest jeno przejściem do żywota

--- >K«I