C e n i i ł 1 S ,—
Poznań, dnia 8 m a rc a 1 9 4 7 N r 1 0
Podaiek dochodowy
O bow iązu l * U W A G I W STĘPNE ---, . ™ , . ... .. „ „ „
w ego d e k re tu ,! stY c n iia 1946 r. prze© isv no- P oprzedzających te rm in y p ła tn o ś c i lu b uiszczenie d a n in y
1946 r. zost ał y z dl da 8 st yczni a ^ * " “ ł ---
SZYm « ^ i e z o s t a n i e i C y t n ? 1 k t ó r y w naj bl i ż- Ws p o mn i a n y d e k r e t J Dz i e n mk u Us t a w R. P.
» o c ą ob ow iązu ją cą od d n i a T r JąCT W chodzi W ży c ie z sow anie do d o c h o d ó w ” 1 s ty c z iu a »947 r. i m a zasto- r. z w y j ą ł e m p« C ^ T tYCh *»° d n iu ‘ stycznia rodowej na M g o s p o d ^ o w a n Y * anov': l3cego, iż Daniny N a- stą za k o s z ty u zyska nia nr? * jf * *?? Odzyskanych nie uważa
* « “ - « v j^ u p o , o c
osiąg nię tych w rokuPY Y a \Y ° <Jll<>si s i9 ró w n ie ż do dochodów te rm in y pła tn o ści d ^ ^ T - T d 1946' a to ze na w r. 1946. Y n a ro d o w e j, p rz y p a d a ją c e ju ż nm iem an ia” “ le js c u c h le lib y ś m y w y p ro w a d z ić z m yln e g o
^ w ró c ili sig do nas o f af e r r n r h C ^ ^ l n i k ó w , k tó rz y P iją c e j k o n c e p c ji: ^ e s"tanc>'wiska odnośnie nastę-
Q) założenie: ar* o j ■>
d J t i* ! * 0 ™ d o ch o d o w ym s M e r d t * n o w e Iiz u ^ c e g o p rze pisy
£ “ , i ' t <>■’ Socho » » I W u je : „ P rie p U y
« w r s r r .2 r ; „■
IsjcM C ' JCictorCL,ę;!yr h, - i
2 ?c,?r\«c," r v re- Ł ,f ,l' " » ! S 5
SJTS5? w rek"
p rze sła nka i w n io se k • K u ądoenieJ VYk° n a w « e d ° w m s.w ° Ti >tXia0cu dochodo- w y m stw ie rdza m. in n y m i że ó i ^ a i n ° d a tn ik Pro w a d zi k s ię -
niego r e r a c h Przez
k r 3 , “ ra c h u n k o w y n ie po- w y ® w -? Z ro k le m kalen darze
« T r o k P° d a te k ^ da- się 0ą ? ^ atkowy wymierza w okresie' rach” , osi3gniętego rego k o n ie c p w ^ w y m - k tó ’ ro k p o d a tk o w y y p ” 8, ?® dany chdd o s i ą g n i j kr2Y,k ia d : d o ' ch u n k o w y m i ' n lq ° k re s ie l a ‘ 10. 1946 pcdlena Y 19?5 r ' do 31.
w ro k * P o d a t k o w y m i ^ 11
W tym numerze:
P odatek do cho do w y. — N o w e liz a c ja z ry c z a łto w a nego p o da tku o b rotow ego . — D zia ła lo ść naukow a, lite ra c k a i a rty s ty c z n a a p o d a te k do ch o d o w y. — an stw ow e Z a k ła d y G ra fic z n e — p o d a te k o b ro to w y ic to c h o d o w y . ~ W y ja ś n ie n ia w spra w a ch skarb o
w y c h zasady b ila n s o w a n ia ). — P o ra d n ik księ go - (K on ta fina nso w e w e d łu g je d n o lite g o p la n u .. . ' ... W y ja ś n ie n ia w spra w a ch k s ię g o w y c h . — e je s tra c ja oraz um a rzan ie p rz e d w o je n n y c h lis tó w ip o ecznych, lis tó w d łu g ó w g ru n to w y c h i re n to w y “ - — N ieprze strze ga ne p rz e p is y p ra w n e. — k o n tr o la zapasów m ag azyn ow ych . — K o m u n ik a ty .
W najbliższych numerach:
N o \ j y d e k re t o p o d a tk u d o c h o d o w y m — Rozpo
rządzenie w y k o n a w c z e d o d e k re tu o pod. doch. — d0 * * * * * ° P0»»- Pod- - P o ra d n ik n ik | 9y We9° ~ S k rz y n k a o d p o w ie d z i — K om u-
Stałe działy:
Skarbowość — Księgowość — Pieniądz 1 kredyt — - K ^ ^ c j a — U staw o L w - - Adm inistracja przemysłowa - Przemysł — Rzemiosło — Handel.
W y n ik a ło b y z tego, iż d la p o d a tn ik ó w , k tó ry c h okres ra c h u n k o w y 1945/46 s k o ń c z y ł się w m ie siąca ch ro k u 1946 po prze dzających te rm in y p ła tn o ś c i lu b uiszczenie d a n in y n a ro d o w e j, do cho da m i o s ią g n ię ty m i w ro k u p o d a tk o w y m 1946 będą ró w n ie ż d o c h o d y o s ią g n ię te prze d uiszczeniem d a n in y n a ro d o w e j. D a ls z y stąd w n io s e k , że je ż e li p rze p is d o ty c z ą c y n ie p o trą c a ln o ś c i d a n in y n a ro d o w e j od dochodu
„s to s u je się d o d o ch o d ó w o s ią g n ię ty c h w ro k u p o d a tk o w y m 1946“ , to n ie stosu je się do p o d a tn ik ó w ,. k tó r y c h o k re s ra
c h u n k o w y u p ły w a w r o k u p o d a tk o w y m 1947, o d k tó re g o dc-- chodów m o g lib y d a n in ę po trą c ić .
Z dan ie m naszym w n io s k o w a n ie to n ie o d po w ia da , zna
n y m nauce p ra w a , m etod om in te rp re ta c ji.
Przede -w szystkim p o s ta n o w ie n ia w sp om nianego a rt. 2 d e k re tu n o w e liz u ją c e g o , dotyczące w y ją tk u odnoszącego się do d o ch o d ó w o s ią g n ię ty c h “w r o k u p o d a tk o w y m 1946, n ie s ta n o w ią p rz e p is u sam odzielnego a t y lk o in te g ra ln ą część art. 2 s tw ie rdza jące go , iż d e k re t stosu je się do dochodów o s ią g n ię ty c h od d n ia 1 s ty c z n ia 1947 r. oraz do nadw yżek, o s ią g n ię ty c h w ro k u 1946/47 przez p o d a tn ik ó w pro w a dzą
c y c h k s ię g i h a nd low e, g d y p r z y ję ty przez n ic h r o k ra c h u n k o w y n ie p o k ry w a się z ro k ie m k a le n d a rzo w ym .
O m aw ianym , po s ta n o w i et n io m n ie m ożna w żadnym p rz y p a d k u p rz y p is y w a ć znacze
n ia w ty m k ie ru n k u , iż o d n o szą się o n e w y łą c z n ie d o do
c ho dó w o s ią g n ię ty c h w ro k u p o d a tk o w y m 1846; p rz e c iw n ie , p o tw ie rd z a ją one t y lk o zasadę, iż da nina n a ro d o w a n ie będzie p o trą c a ln a ró w n ie ż o d do cho
d ó w o s ią g n ię ty c h w o k re s ie ra c h u n k o w y m 1946/47 a w ię c w ro k u p o d a tk o w y m 1947.
P rz y ję c ie p o ruszo nej na w s tę p ie k o n c e p c ji za p ra w d z i
w ą d o p ro w a d z iło b y do n ic z y m nieu zasadnionego u p iz y w ile jo *- w a n ia te j g ru p y p o d a tn ik ó w , ktÓTa od p o z o s ta ły c h ró ż n i się t y lk o fa k te m p ro w a d z e n ia ksią g h a n d lo w y c h w ro k u ra c h u n k o w y m n ie p o k ry w a ją c y m się z ro k ie m k a le n d a rz o w y m . Bezza
sadność ta k ie g o u p rz y w ile jo wania w y d a je się n ie ulegać w ą tp liw o ś c i,
N a p o d k re ś le n ie z a s łu g u je oko liczn ość, iż rozporządzenie w y k o n a w s z e do d e k re tu o p o d a tk u d o c h o d o w y m z d n ia 6
- 7 6 -
g ru d n ia 1946 r. w c h o d z i..w ż y c ie z m ocą o b o w ią zu ją cą od d n ia l s ty c z n ia 1943 r. dtąd też w tra s c i sw ej z a w ie ra w y k o n a n ie p rz e p is ó w d e k re tu o p o d a tk u do cho do w ym w sta ry m b rz m ie n iu o b o w ią z u ją c y m do clnia 31 g ru d n ia 1945 r, Rów nocześnie je d n a k n a le ż y dostosow ać om a w ia ne roz
porządzenie w y k o n a w c z e i do d e k re tu o p o d a tk u dochodo
w y m w je g o b rz m ie n iu z m ie n io n y m od Unia i stycznia 1947 r. W ty m u k ia d z ie rzeczy w ła ś c iw e stoso w an ie p rz e p is ó w w p o w o d z i zm ia n w p ra w d z ie u za sad nio nych zm ie
n ia ją c ą się s y tu a c ją gospodarczą — le c z n ie ra z ze w z g lę d ó w cho ćby te c h n ic z n y c h n ie z u p e łn ie s k o o rd y n o w a n y c h , n a p o ty k a na znaczne tru d n o ści,
2. O B O W IĄ Z E K P O D A T K O W Y A- P o d m io ty o b o w ią z k u
W rozd zia le ty m d e k re t o p o d a tk u d o c h o d o w y m do d a ł do d o ty c h c z a s o w y c h p rz e p is ó w o osobach o b o w ią z a n y c h do o p ła c a n ia p o d a tk u n o w e p o s ta n o w ie n ia w ty m k ie ru n k u , iż p rz e d s ię b io rs tw a p a ń s tw o w e i sam orządow e p o d le g a ją o b o w ią z k o w i po d a tko w e m u , a m ia n o w ic ie każde prze d się b io rs tw o o d d z ie ln ie , n ie z a le ż n ie od tego, czy m a od ręb ną
ósobowość p ra w n ą . v
Z a p a ń stw o w e lu b sam orządow e p rz e d s ię b io rs tw o , pod- ie g a ją c e o d d z ie ln ie o b o w ią z k o w i .podatkow em u m im o b ra k u od rę b n e j o so bo w ości p ra w n e j, uw aża się zespół urządzeń 0 w s p ó ln y c h założe nia ch g o spo da rczych o b ję ty c h je d n ą r a c h u n k o w o ś c ią i je d n y m bilansem .
O b y d w a w a ru n k i: zespół urządzeń oraz je d n a ra c h u n kow ość i b ila n s s ta n o w ią ta k s a ty w n ie in te g ra ln ą całość 1 m uszą b y ć s p e łn ia n e łą c z n ie i rów no cześnie ja k o uzasad
n ie n ie od dzieln eg o o b o w ią z k u p o d a tko w e go.
D a le j, p o s ta n o w ie n ie to o d n o s i się m. i. do przedsię
b io rs tw „s a m o rz ą d o w y c h " a w ię c n ie ty lk o do prze d się b io rs tw sam orządu te ry to ria ln e g o , lecz i in n y c h sam orzą
dów .
N o w e la w p ro w a d z a z dniom 1 stycznia 1947 r. da le ko idącą zm ia nę w o k re ś le n iu ro z m ia ru o b o w ią z k u p o d a tk o wego d la p o szczeg óln ych k a te g o rii p o d a tn ik ó w w szczegól
ności, je ż e li cho dzi o o p o d a tk o w a n ie w e d łu g D z ia łu I I i I V d e k re tu . W d o ty c h c z a s o w y m b o w ie m s ta n ie rzeczy w e d łu g D z ia łu I I p o d le g a ły o p o d a tk o w a n iu zasadniczo:
1. p rz e d s ię b io rs tw a p a ń s tw o w e i z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o ora z p rz e d s ię b io rs tw a i m a ją tk i po zostające pod zarządem pa ń s tw o w y m lu b z w ią z k ó w sam orządu t e r y to ria ln e g o n ie o b ję te p la n e m go spo da rczym Państwa-,
2. s p ó łd z ie ln ie należące do z w ią z k u rew izyjnego,- 3. po zo sta li p o d a tn ic y , t j. oso b y fizyczne , p ra w n e (flie - w y m ie n io n e w p k t. 1 i 2) i spa dki n ieo bję te .
W e d łu g D z ia łu I V zasadniczo: p rz e d s ię b io rs tw a pań
stw o w e i z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o orpz p rz e d s ię b io rs tw a i m a ją tk i po zostające pod zarządem p a ń s tw o w y m i z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o o b ję te p la n e m go
spodarczym Państwa.
N o w e la n a to m ia s t z ry w a z p o ję c ie m p rz e d s ię b io rs tw i m a ją tk ó w o b ję ty c h lu b n ie o b ję ty c h p la n e m gospodar
czym P aństw a a nadto w p ro w a d z a ro z d z ia ł p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h ora z przedsiębiorstw i m a ją tk ó w * p o z o s ta ją c y c h p o d zarządem p a ń s tw o w y m o d p rz e d s ię b io rs tw z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o oraz p rz e d s ię b io rs tw i m a
ją tk ó w po z o s ta ją c y c h pod zarządem ty c h z w ią z k ó w . O d tą d o p o d a tk o w a n iu w e d łu g D z ia łu I V d e k re tu p o d le g a ją zasadniczo p rz e d s ię b io rs tw a p a ń s tw o w e ora z p rze d s ię b io rs tw a i m a ją tk i pozostające p o d zarządem p a ń stw o w y m z zastrzeżeniem u p o w a ż n ie n ia m in is tra s k a rb u do po
ciągania, do o b o w ią z k u p o d a tk o w e g o w e d łu g p rz e p is ó w d z ia łu I I c a ły c h g ru p bądź poszczególnych p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h ora z p rz e d s ię b io rs tw i m a ją tk ó w p o z o s ta ją c y c h pod zarządem pa ń s tw o w y m .
Z d ru g ie j s tro n y m in is te r s k a rb u u p o w a ż n io n y je s t do p o cią gan ia w p o ro z u m ie n iu z prezesem C entralneg o U rzę
du P la n o w a n ia i w ła ś c iw y m 'm inistre m do o b o w ią z k u p o d a t
kow eg o w e d łu g p rz e p is ó w D z ia łu I V p rz e d s ię b io rs tw p a ń s tw o w y c h m a ją c y c h fo rm ę spó łe k h a n d lo w y c h oraz p rze d s ię b io rs tw o k a p ita le m ieszanym : p a ń s tw o w y m , s p ó łd z ie l
czym i z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o , na w n io s e k o r ganu zarządzającego ty m i p rz e d s ię b io rs tw a m i, p o w z ię ty na s k u te k u c h w a ły o rg a n u stanow iącego.
N a le ż y p o d k re ś lić , iż to o s ta tn ie u p o w a ż n ie n ie n ie do
ty c z y — w p rz e c iw ie ń s tw ie do up o w a żn ie n ia pierw szego p rz e d s ię b io rs tw i m a ją tk ó w p o zo sta ją cych p o d zarządem p a ń s tw o w y m e w e n tl. z w ią z k ó w sam orządu te ry to ria ln e g o .
Z. M ie lc a rz e w icz (ciąg da lszy na stąpi)
N o w e liza c ja zryczałtow anego podatku obrotowego
N o w y d e k re t o p o d a tk u o b ro to w y m z d n ia 21 g ru d n ia ÍS45 r. (Dz, U . R. P. N r. 3, poz 23) z a w ie ra nr. in n y m i u p o
w a ż n ie n ie d la m in is tra s k a rb u do z ry c z a łto w a n ia w drodze rozporządzenia po boru p o d a tk u o b ro to w e g o od p o d a tn ik ó w , n ie p ro w a d z ą c y c h k s ią g h a n d lo w y c h , bez usta le n ia sum o-brotu w poszczególnym p rzyp a d ku . R yc z a łte m m ogą b y ć o b ję te rów no cześnie p o d a te k oraz należność za k a rtę re je s tra c y jn ą .
N a d e le g a c ji te j o p ie ra się rozporządzenie m in is tra s k a rb u z d n ia 20 s ty c z n ia 1948 r. o po borze p o d a tk u o b ro tow e go w fo rm ie ry c z a łtu , k tó r e w n a jb liż s z y m czasie z o sta n ie zn o w e liz o w a n e w części d o ty c z ą c e j w y s o k o ś c i p o d a tku. D la p rz y p o m n ie n ia p o d a je m y :
O b o w ią z e k p o d a tk o w y
P o d a tk o w i o b ro to w e m u w fo rm ie r y c z a łtu p o d le g a ją , św iadcze nia w y k o n y w a n e :
1. pTzez o s o b y tru d n ią c e się ha nd lem n a targach, w ha- ia c h ta rg o w y c h i ty m p o d o b n y c h m ie js c a c h sprzedaży oraz na u lic a c h , p la ca ch i po dw órzach , bez p o s ia d a n ia w ty m c e lu s ta ły c h m ie js c sprzedaży.
Z a s ta łe m ie js c e sprzedaży uw aża się. je d n o lu b k ilk a z a m k n ię ty c h lu b o tw a rty c h pom ieszczeń, ja k stra g a n y, b u d k i, s toiska itp ., je ż e li p o z o s ta ją n a je d n y m i ty m sam ym m ie js c u . Kosza, w a liz y itp . o p a k o w a n ia n ie uw aża s ię za s ta łe pom ieszczenie, n a w e t je ż e li stale z ty c h o p a k o w a ń są sprzedaw ane to w a ry .
2. przez o s o b y tru d n ią c e się ha ndlem c b n o śn ym i d o m okrą żnym .
3. przez o so b y tru d n ią c e s ię h a n d le m ara targach, w h a la c h ta rg o w y c h i ty m p o d o b n y c h m ie js c a c h sprzedaży ora z u lic a c h , p la ca ch i p o d w ó rz a c h bez po sia d a n ia w ty m celu s ta ły c h m ie js c sprzedaży — rozw oźn ie, t j. z w o z ó w , w ó z k ó w , ło d z i, ro w e ró w itp .
4. przez w ę d ro w n y c h lu b u lic z n y c h p o rtre c is tó w i fo to g ra fó w .
5. przez o so b y tru d n ią c e się ha nd lem k o ń m i, b y d łe m , trzodą ch le w n ą lu b o w c a m i i baranam i.
6. prze z oso by tru d n ią c e się furm aństw em .
N ie p o d le g a ją p o d a tk o w i o b ro to w e m u w fo rm ie ry c z a ł
tu św iadcze nia w y k o n y w a n e przez p o d a tn ik ó w pro w a dz- c y c h k s ię g i ha ndlow e.
P o d a tk o w i w fo rm ie ry c z a łtu n ie podlega ró w n ie ż d o staw a do m ie szkań spo żyw co m p ro d u k tó w sp o żyw czych , w y k o n y w a n a osobiście bez o b ce j p o m o c y i bez u ż y w a n ia w ła s n y c h lu b w y n a ję ty c h ś ro d k ó w lo k o m o c ji (w ozów , w ó z k ó w itp ). oraz u lic z n a sprzedaż gazet.
O b o w ią z e k o p ła c e n ia p o d a tk u o b ro to w e g o w fo rm ie r y c za łtu c ią ż y na po w yższych , ta k s a ty w n ie w y m ie n io n y c h osobach, na k tó r y c h c ią ż y o b o w ią ze k o p ła c a n ia p o d a tk u o b ro to w e g o z m o c y a rt. 2 d e k re tu z d n ia 21 g ru d n ia 1945 r.
o p o d a tk u o b ro to w y m p r z y u w z g lę d n ie n iu z w o ln ie ń z a rt.
3 teg o d e k re tu . O sob y z w o ln io n e o d o b o w ią z k u p o d a tk o w e go z a rt. 3 d e k re tu z d n ia 21 g ru d n ia 1945 r. n ie p o d le g a ją zatem o b o w ią z k o w i o p ła c a n ia p o d a tk u w fo rm ie r y czałtu.
W szczególności z g ru p y osób, z w o ln io n y c h o d p o d a t
k u o b rotow ego , w chodzą %v rachubę o so b y d o k o n u ją c e sprze
da ży w y tw o ró w w łasne go lu b d z ie rż a w io n e g o gospodar
stw a rolne go, n ie p rz e ro b io n y c h sposobem p rz e m y s ło w y m , d a le j p rz e m y s ł lu d o w y i d o m o w y oraz pra ca cha łu p n icza albo rzem ieślnicza, w y k o n y w a n a ub oczn ie przez ro ln ik ó w lu b p ra c o w n ik ó w ro ln y c h o so biście albo z ud zia łe m n a j
w y ż e j jedn ego c z ło n k a n a jb liż s z e j ro d z in y .
R ze m ie śln icy (rę k o d z ie ln ic y ) — poza w ę d ro w n y m i lu b u lic z n y m i fo to g ra fa m i i p o rtre c is ta m i — n ie p o d le g a ją p o d a t.
k o w i o b ro to w e m u w fo rm ie ry c z a łtu n a w e t w te d y , g d y w y k o n u ją s w ó j zaw ód w ę d ro w n ie ( u lic z n ie ).
77
W yso k o ś ć p o d a tk u
Z ry c z a łto w a n y p o d a te k o b ro to w y w y n o s i dzien nie : 1. od osób tru d n ią c y c h się ha nd lem n a targach, w ha
la c h ta rg o w y c h i ty m po d o b n ych m ie js c a c h sprzedaży oraz na u lic a c h , p la ca ch i po d w ó rza ch bez p o sia dan ia w ty m celu s ta ły c h m ie js c sprzedaży
2. o d osób tru d n ią c y c h się ha ndlem obnośnym i dom okrą żnym
3. o d osób tru d n ią c y c h się ha nd lem rozw oźnie, lj- z w o zów , w ó z k ó w , ło d z i, ro w e ró w itp .
a) p rz y h a n d lu z w ozu b) w in n y c h przyp a d ka ch
4. od w ę d ro w n y c h lu b u lic z n y c h p o rtre c is tó w i fo to g ra fó w
5. o d osób, tru d n ią c y c h się ha ndlem k o ń m i, b y dłem , trzo d ą chlew n ą lu b -o w c a m i i baranąm i:
a) od je d n e j s z tu k i w y s ta w io n e j na sprzedaż p rz y h a n d lu k o ń m i, b y d łe m , lu b trzo d ą chlew ną
b) od je d n e j s z tu k i w y s ta w io n e j na sprzedaż p rz y h a n d lu ow cam i lu b baranam i 3. od osób tru d n ią c y c h się furm ań stw em :
a) od każdego w o zu je d n okon ne go b) od każdego w o zu parokonnego
^ k re ś lo n e w y ż e j s ta w k i zrycza łto w a n e g o p o d a tk u ob-
° 5 % —. p rZy w p ła c a n iu p o d a tk u z g ó ry za jeden tyd zie ń ,
o 10% -— p rz y w p ła c a n iu p o d a tk u z g ó ry za m iesiąc, o 20% — p rz y w p ła c a n iu p o d a tk u z g ó ry za k w a rta ł, r , PrzY o p ła c a n iu p o d a tk u z g ó ry za ty d z ie ń uw aża się
“ k o le jn o n a s tę p u ją c y c h d n i roboczych, za m iesiąc — 25 dni roboczych, za k w a r ta ł — 75 d n i roboczych. D la ustale- en ią su m y p o d a tk u m no ży się s taw kę dzienną przez 6,25, bądź 75, stosu jąc na stępnie o d p o w ie d n ią ob niżkę [5%, 10%
bądź 20%).
W y m ie n io n e s ta w k i z rycza łto w a n e g o p o d a tk u o b roto
wego o b e jm u ją z a ró w n o -p rz y zastosow aniu o b n iż k i ja k i bez je j zastosow ania ró w n ie ż należność za k a rtę re je s tra c y jn ą .
Z w ra c a m y uw agę, iż w y m ie n io n e s ta w k i zo s ta ły po d
w yższone o 100%, p r z y czym p o d w y ż k a ta w e jd z ie w życie 50 zł 30
100 60 50
200 50 100 160
, J . ' J. 2 1 V» Y ‘‘tŁW t-U W CJUi/AC »» “ 1 . *Vem P ^ rw s z y m m ie siąca następującego po d n iu ogło- z
szenia
, P łatność p o d a tk u
k o r J w ^ i ek- p.°°ie ra si£l za k a ż d y dzień, w k tó r y m są w ko n y w a n e św iadcze nia po dle g a ją ce p o d a tk o w i.
D or;<.riaWląZf o p ła c a n ia p o d a tk u p o w s ta je z dn ie m ro k o w i' w y!k o n y w a n ia św iadczeń p o d le g a ją c y c h poda c h a n ^b° w v w i o p ła cania p o d a tk u u s ta je z dniem zani
*P o H a tIv °n T T a n i^ s w la dczeń p o d le g a ją c y c h podatkom m i e s L c ^ Ł l eSt codziennie l« b z g ó ry za tydzie w a nia św «h k ™a rta ł 7 nai b liższYm od m ie js c a w yko m n - W a n r 7 6n UrZe‘ dzlc s k a rb o w y m lu b do rą k upow a w aniem KTIi k c j° 7 rlusza llrz (l du skarbow ego za p o k w it
u j™ ,, d' T1nhinąda^ le p ° datnl,ka' fu n k c jo n a riu s z , upow a rritv m a c ie c h i i f 311' 9 p o d a tk u , o b o w ią z a n y je s t okazać 1 d o Yp o b iS a n ia poWdąa tkuaZ Up° W ażnienie u ^ da
-się d0odd a tk ó w ł °ZaCz w I K . datkU z ry c z a Ito w a ^ ™ pobie]
P odatek na zasadach o g ó ln y c h — u w a g i i spostrzeżenia O soby, obow iązane zasadniczo do o p ła c a n ia p o d a tk u obrotow ego w fo rm ie ry c z a łtu , m ogą b y ć p o c ią g n ię te do op łacania p o d a tk u o b rotow ego na zasadach o g ó ln y c h na po dstaw ie d e c y z ji w ła ś c iw e g o urzę du skarbow ego za c a ły ' 7 P od atkow y, w k tó r y m de c y z ja została w y d a n a i podat- dc?r 3CZ0Ila- P o c ią g n ię c ie do o b o w ią z k u opłacania Wi o b rotow ego na zasadach o g ó ln y c h p o w o d u je obo- nośnv i nabYcfa w ła ś c iw e j k a r ty re je s tra c y jn e j w m y ś l od- ciącni ri .p o s ta n o w ie ó d e k re tu o p o d a tk u o b ro to w y m —- w bow iem * trze ch ' lic z dc od dn ia doręczenia d e c y z ji: w ty m cy jn a ni przY padku należność za w ła ś c iw ą k a rtę rejestra- i musi 7 eści sią ju ż w k w o c ie zrycza łto w a n e g o po da tku
K w o t Ulszczona odrębnie.
czaltow anp za d a n y ro k p o d a tk o w y ty tu łe m zry- o b ro to w v ,p o d a tk u o b rotow ego zalicza się na podatek
i na ro k .
W fo rm ie Cr t r l eanZ pośr.ód o p ła c a ją c y c h p o d a te k o b ro to w y yczartu może m ieć m ie js c e w od n ie sie n iu do
ty c h p o d a tn ik ó w , co do k tó ry c h na p o dstaw ie m a te ria łó w , ja k im i urzą d rozporządza, zostanie stw ierdzone, że w p ła c o ne przez n ic h k w o ty z ty tu łu zrycza łto w a n e g o p o d a tk u o b ro . tow e go są z b y t n is k ie w stosunku do k w o t, ja k ie p rz y p a d a ły b y do uiszczenia z t y tu łu w y m ia ru p o d a tk u na zasa
dach og ólnych.
Je że li założym y, iż do om aw ianego rozporządzenia o poborze p o d a tk u o b ro to w e g o w fo rm ie ry c z a łtu , opartego ju ż na d e le g a c ji u s ta w o w e j, nie ukażą się (poza o k ó ln ik ie m M in is te rs tw a S karbu z dnia 1 k w ie tn ia 1946 r.) żadne p rz e p is y w y k o n a w c z e , to w y p a d a p o d k re ś lić , iż rozporządzenie p rz y obecnej s w e j k o n s tru k c ji nasuw a szereg w ą tp liw o ś c i.
T a k np. — s to so w n ie do p o s ta n o w ie ń rozporządzenia — n ie p o d le g a ją p o d a tk o m o b ro to w e m u w fo rm ie ry c z a łtu św iadcze nia w y k o n y w a n e przez p o d a tn ik ó w p ro w a dzących k s ię g i h a n d lo w e .
O p ie ra ją c s ię na ścisłości po stano w ie ń now ego dekretu o p o d a tk u o b ro to w y m , k t ó r y d o k ła d n ie ro z ró ż n ia p o ję c ia ks ią g h a n d lo w y c h , k s ią g up roszczo nych oraz k s ią g p o d a t
k o w y c h , zaczerpnięte z d e k re tu o p o s tę p o w a n iu p o d a tk o w y m a na dto na p o s ta n o w ie n ia c h rozporządzenia m in is tra skarb u z d n ia 31 p a ź d z ie rn ik a 1946 r. o księ g a ch h a n d lo w ych , up roszczo nych i p o d a tk o w y c h — n a le ż y s tw ie rd z ić , iż p o ję c ie „k s ią g h a n d lo w y c h ", u ż y te w rozp orzą dzen iu z dn ia 20 s ty c z n ia 1946 r. je s t ró w n ie ż ścisłe, a co za ty m id zie, oznacza tzw. no rm a ln e k s ię g i handlow e, p ro w a d z o ne zgodnie z w y m o g a m i kod eksu hand low eg o oraz zasada
m i k s ię g o w o ś c i i z w y c z a ja m i h a n d lo w y m i.
System uproszczony ra c h u n k o w o ś c i k u p ie c k ie j dopusz
c zalny je s t ty lk o w p rze d się b io rstw a ch m n ie js z y c h , a jego dopuszczenie oznacza ustępstw o na rzecz te j g ru p y p o d a t
n ik ó w . J e ś li ta k je st, to w y m a g a n ia staw iane in n y m , w ię k s z y m p o d a tn ik o m o n ie ró w n ie s iln ie js z y m p o te n c ja le eko n o m ic z n y m m uszą b y ć wyższe, tzn. i system ra c h u n k o wości, k t ó r y m a b y ć stoso w an y przez te g ru p y p o d a tn ik ó w , m usi o c z y w iś c ie zadow alać w yższe w y m o g i.
J e ż e li zatem rozporządzenie o z ry c z a łto w a n y m p o d a tk u o b ro to w y m d o ty c z y ( co z d a je się nie uleg ać w ą tp liw o ś c i) ta k ic h w ła ś n ie p o d a tn ik ó w z g ru p y u p rz y w ile jo w a n y c h , k tó ra p o w in n a m ieć m ożność p o s łu g o w a n ia się system em uproszczonym , to w ty m sta n ie rzeczy w e d łu g in te rp re ta c ji be zpośredniej odnośnego p rz e p is u rozporządzenia p o d a t
n ic y pro w a d z ą c y n ie k s ię g i h a n d lo w e a k s ię g i uproszczone łu b p o da tko w e , p o d le g a lib y m im o to p o d a tk o w i w fo rm ie ry c z a łtu .
N a trafno ść te j k o n c e p c ji zd a ją się w s k a z y w a ć ró w n ie ż odnośne p o s ta n o w ie n ia § 36 rozporządzenia m in is tra s k a r
bu z d n ia 31 p a ź d z ie rn ik a 1946 r. o księ ga ch h a n d lo w ych , up roszczo nych i p o d a tk o w y c h z w a ln ia ją c e p o d a tn ik ó w o p ła c a ją c y c h z ry c z a łto w a n y p o d a te k o b ro to w y od o b ow iązku p ro w a dzen ia ks ią g p o d a tk o w y c h .
Z w o ln ie n ie to m a c h a ra k te r p o d m io to w y i sta n o w i p e w nego ro d z a ju p r z y w ile j dla p o d a tn ik ó w o p ła c a ją c y c h p o d a te k o b ro to w y w fo rm ie ry c z a łtu , z k tó re g o to p r z y w ile ju je d n a k s k o rzysta ć n ie są zobow iązani.
O ko lic z n o ś ć ta w p o łą cze n iu z faktem , iż om aw iane ro z
porządzenie m in is tra s k a ib u o księ g a ch h a n d lo w y c h , u p ro szczonych i p o d a tk o w y c h n ie z a w ie ra analogicznego z w o l
n ie n ia „ ry c z a łto w c ó w " od o b o w ią z k u pro w a d ze n ia ksią g uproszczonych — je ż e li s p e łn ia ją o n i W arun ki ustaw ow e n a k ła d a ją c e na n ic h te n ob ow iąze k — p o tw ie rd z a nasz up rze d n i w n iose k.
Z p u n k tu w id z e n ia p ra k ty c z n e g o m ó g łb y zaintere so
w a n y p o d a tn ik w ysu ną ć arg um e nt ,_dość ż y c io w y w nastę
p u ją c y m k ie ru n k u : je ż e li p o s ta n o w ie n ia art. 20 d e k re tu o p o d a tk u o b ro to w y m u p o w a ż n ia ją m in is tra skarb u do z r y cza łto w a n ia p o d a tk u o b rotow ego „b e z u s ta la n ia sum o b ro tu w poszczególnym p rz y p a d k u ", to nasuw a s ię p y ta n ie , w ja k im to celu p o d a tn ic y , o b ję c i ty m ry c z a łte m m a ją p ro w a dzić k s ię g i uproszczone ew en ti. po d a tko w e , ty m w ię c e j, je ż e li p o s ta n o w ie n ia tego a rty k u łu m ó w ią t y lk o o p o d a tn i
k a c h nie p ro w a d zą cych ks ią g h a n d lo w ych .
O d p o w ie d ź na to p y ta n ie p rz y obecnej k o n s tru k c ji obo
w ią z u ją c y c h w te j m ierze prz e p is ó w b y ła b y p o z o rn ie ła tw ą . Szukać je j je d n a k bę d z ie m y przede w s z y s tk im w k o n s tru k c ji p ra w n e j w spom nianego przepisu art. 20 de k re tu o p o d a tk u o b ro to w y m , k tó r y u p ow ażnia m in is tra skarbu do z ry c z a ł
to w a n ia ty lk o „p o b o ru " p o d a tk u a w iec in s ty tu c ji w ad m i- .lu s tra c ji s k a rb o w e j, m a ją c e j ściśle sprecyzow ane gra nice
nie w k ra c z a ją c e w zakres postępow ania w y m ia ro w e g o . N a le ż y p rz y ją ć , iż w ten sposób zam ierzano u d ostęp nić w ła d z y sk a rb o w e j te n m a te ria ł, ja k i je j poprzez ew enti.
76
zbadanie, p ro w a d z o n y c h przez p o d a tn ik a ksiąg, będzie p o trz e b n y do stw ie rdze nia , t e wpłacone, przez p o d a tn ik a k w o ty z ty tu łu zrycza łto w a n e g o p o d a tk u ob ro to w e g o są z b y t n is k ie w stosu nku do k w o t, ja k ie p rz y p a d ły b y do uiszczenia z ty tu łu w y m ia ru p o d a tk u obrotow ego na zasadach o g ó l
nych.
Powyższe u w a g i na su w a ją się tyra w ię c e j, iż z rozp o
rządzenia n ie w y n ik a w y ra ź n ie i bezpośrednio, czy p o d a t
n ik , dla k tó re g o op łacanie p o d a tk u o b rotow ego n ie w fo r
m ie ry c z a łtu a na zasadach o g ó ln y c h b y ło b y n ie p o ró w n a nie k o rz y s tn ie js z e , u p ra w n io n y je s t dom agać się p o c ią g n ię
cia go do op łacania p o d a tk u na zasadach ogólnych.
P rz y p a d k i te okażą się w p ra k ty c e n ie c h y b n ie dość liczne, g d y ż s ta w k i p o d a tk u zryczałto w a neg o są stosun
ko w o w y s o k ie a na dto u z a le ż n ia ją ob ow iąze k opła cania p o d a tku od e lem e ntów s z tyw n ych , ch o cia żby w rze czy
w is to ś c i p o d a tn ik z ty c h czy in n y c h w z g lę d ó w zu p e łn ie nie d o k o n y w a ł o b ro tó w (p o ró w n a j o b o w ią z e k op ła cania p o da tku np. p rz y h a n d lu b y d łe m w o k re ś lo n e j w y s o k o ś c i od s z tu k i w y s ta w io n e j na sprzedaż, d a le j p rz y fu rm a ń s tw ie itd.).
Z. M ie le a rz e w ic z
Państw ow e Z a k ła d y G raficzne
Podatek obrotowy i dochodowy
W p ra k ty c e w y m ia ro w e j w y ło n ił się szereg k w e s ty j spo rnych i w ą tp liw o ś c i p rz y o p o d a tk o w a n iu p o d a tk ie m o b ro to w y m i do cho do w ym * C entralneg o Zarządu P ań stw ow ych Z a k ła d ó w G ra fic z n y c h (C. Z. P. Z. G.) i p o d le g ły c h tem u Z arząd ow i z a k ła d ó w gra ficznych .
C elem p ra w id ło w e g o i je d n o lite g o tra k to w a n ia Cen
tra ln e g o Zarządu P ań stw ow ych Z a k ła d ó w G ra fic z n y c h i p o d . le g ły c h m u z a k ła d ó w pod w zględem m a te ria ln y c h prze pisów p o d a tk o w y c h ja k . ró w n ie ż po stępo w a nia p o da tko w e go, M i
n is te rs tw o S karbu w y ja ś n iło co następuje:
C e n tra ln y Zarząd P a ń stw o w ych Z a k ła d ó w G ra fic z n y c h został p o w o ła n y zarządzeniem przew odniczącego K o m ite tu E konom icznego R ady M in is tró w , z d n ia 8 czerw ca 1945 r.
Z zarządzenia tego w y n ik a , że C e n tra ln y Zarząd Pań
s tw o w y c h Z a k ła d ó w G ra fic z n y c h je s t p rze dsiębiorstw e m p a ń stw o w ym , n ie w y d z ie lo n y m z a d m in is tra c ji p a ń s tw o w e j i n ie p o s ia d a ją c y m od ręb nej osobow ości p ra w n e j. Ten sam c h a ra k te r p ra w n y ma zatem i C e ntrala D ru k ó w , będąca o r
ganem w y k o n a w c z y m C. Z. P. Z. G. w zakresie z a o p a try w a n ia u rz ę d ó w ł in s ty tu c y j o znaczeniu ogó-łnopaństw ow ym w w y tw o r y p rz e m y s łu graficznego.
Pozostające pod zarządem C. Z. P. Z. G. z a k ła d y g ra ficzn e są bądź re a k ty w o w a n y m i z okre su p rze dw oje nn ego d ru k a rn ia m i p a ń s tw o w y m i, bądź — w o lb rz y m ie j w iększości p rz y p a d k ó w — sta n o w ią m a ją te k p o n ie m ie c k i lu b opusz
czony.
Z o m ó w io n e j s tru k tu ry p ra w n e j C. Z. P. Z. G, i p o dleg
ły c h mu z a k ła d ó w g ra fic z n y c h w y n ik a ją poniższe w ska za
n ia n a ' tle w y g a s ły c h z dn ie m 31 g ru d n ia 1945 r. u sta w 0 p o d a tk u o b ro to w y m i dochodow ym , ja k ró w n ie ż o b o w ią z u ją c y c h o d dn ia 1 s ty c z n ia 1946 r. d e k re tó w o p o d a tk u o b ro to w y m i do cho do w ym .
P odatek o b ro to w y :
O bo w ią zek p o d a tk o w y na zasadach o g ó ln y c h c ią ż y za
ró w n o na C. Z. P. Z. G. z ty tu łu je g o p ry w a tn o -p ra w n y c h 1 o d p ła tn y c h świadczeń, ja k ró w n ie ż na p o d le g ły c h m u d ru k a rn ia c h w z a kre sie w s z y s tk ic h , sp e łn ia n ych przez nie świadczeń.
D ziałalność n au ko w a, a podatek 1
1. D zie ła na uko w e
M in iste rstw o . S karb u p o le c iło o k ó ln ik ie m . N r 436 z dnia 18 lip c a 1945 r. p rz y w y m ia rz e p o d a tk u dochodow ego (usta
le n iu z a licze k na p o d a te k d o cho do w y) za la ta ka le n d a rzo w e 1945, 1946 i 1947 d la p o d a tn ik ó w , o s ią g a ją cych p rz y c h o d y z h o n o ra rió w a u to rs k ic h za d z ie ła o tr w a łe j w a rto ś c i n a u k o w e j, usta lać k o s z ty u z y s k a n ia na 100% p rzych o d u a to b io rą c pod uw agę, iż d z ie ła tego ro d z a ju w y d a w a n e w ty m okre sie pochodzą z op raco w ań p o d e jm o w a n y c h w czasie o k u p a c ji, co b y ło połączone z n ie p o m ie rn ie w ie lk im n a k ła dem m a te ria ln y m .
P o d a tn ik ó w tego ro d z a ju n a le ż y prze to z w a ln ia ć od opo
da tkow a nia .
D la uznania d z ie ła za dzieło na u ko w e i p rz y z n a n ia au
to ro w i u lg i w p o d a tk u dochodow ym , o k tó r e j m ow a w po-
Z u w a g i je d n a k na to, że C. Z. P. Z. G. (C e n tra la D ru k ó w ) oraz n ie k tó re po d le g łe m u d ru k a rn ie p a ń stw o w e są p iz e d s ię b io rs tw a m i p a ń s tw o w y m i, n ie m a ją c y m i od ręb nej od Państwa osobow ości p ra w n e j —• św iadczenia C. Z. P. Z. G.
(C e n tra li D ru k ó w ) spełnione do d n ia 31 g ru d n ia 1945 r. na rzecz d z ia ła ją c y c h w im ie n iu i na rach u n e k P aństw a u rz ę dów , in s ty tu c y j lu b z a kła d ó w , ró w n ie ż n ie m a ją c y c h od ręb
nej osobow ości p ra w n e j a także do tego dn ia w yko n a n e św iadczenia poszczególnych d ru k a rń p a ń s tw o w y c h na rzecz o k re ś lo n y c h urzędów , in s ty tu c y j lu b z a k ła d ó w (a w ię c i na rzecz C. Z. P. Z. G.), n ie p o d le g a ją p o d a tk o w i.
Z agadnienie to, je ż e li chodzi o św iadcze nia w yko n a n e po d n iu 1 s tyczn ia 1946 r., a w ię c p o d rządem d e k re tu z dn ia 21 g ru d n ia 1945 r. o p o d a tk u 'o b ro to w y m , prz e d s ta w ia się o d m ie nnie z u w a g i na prze pis ust. 3 art. 2 w spom nianego dekretu, w m y ś l k tó re g o p rz e d s ię b io rs tw a p a ń stw o w e i p o zostające pod zarządem pa ń s tw o w y m są w zakre sie p o d a tk u obrotow ego o d rę b n y m i p o d m io ta m i p o d a tk o w y m i, niezależnie od tego, czy m a ją odrębną osobowość prawną.
Ś w iadczenia zatem, o k tó r y c h w y ż e j m ow a, w y k o n a n e po d n iu 1 stycznia 1946 r. p o d le g a ją p o d a tk o w i o b rotow em u.
P odatek do cho do w y:
Za okre s do dn ia 31 g ru d n ia 1945 r. na C. Z. P. Z. G.
(C e n tra li D ru k ó w ) ja k ró w n ie ż na p o d le g ły c h m u d ru k a r
n ia c h p a ń s tw o w y c h (nie m a ją c y c h o d rę b n e j od Państwa osobow ości p ra w n e j) n ie c ią ż y o b o w ią z e k p o d a tk o w y ze w zg lęd u na z w o ln ie n ie p rz e w id z ia n e w art. 5 p k t. 7 us ta w y o p o d a tk u dochodow ym .
O dnośnie okre su po d n iu 1 sty c z n ia 1946 r. p rze d się b io rs tw a p o d le g łe C. Z. P. Z. G. tra k to w a ć na le ży ja k o n ie o b ję te planem gospodarczym Państwa i w k o n s e k w e n c ji — za po dlega ją ce o p o d a tk o w a n iu p o d a tk ie m do cho do w ym w e d łu g prze pisów d z ia łu I I d e k re tu z dn ia 8 stycznia 1946 r,
P rzedsiębiorstw a te w in n y za czas od 1 stycznia 1946 r.
uiszczać należne -zaliczki w tr y b ie p rz e w id z ia n y m w ro zp o rządzeniu m in is tra skarb u z d n ia 20 stycznia 1946 r. w w y sokości w y n ik a ją c e j z zastosow ania stop y p o d a tk u z art. 18 pow ołanego d e k re tu z dn ia 8. II. 1946 r.
lite ra c k a i artystyczna dochodow y
w o ła n y m o k ó ln ik u , na le ży uw ażać za m ia ro d a jn ą o p in ię o d p o w ie d n ie j in s ty tu c ji n a u k o w e j (w y d z ia ły u c z e ln i aka d e m ic k ic h , in s ty tu ty badawcze, -stowarzyszenia n a u k o w e itp .
W p rz y p a d k a c h w ą tp liw y c h n a le ż y p rze d ło żyć zaśw iad
czenie w y d a n e przez M in is te rs tw o O ś w ia ty .
K sią żek s z k o ln y c h z re g u ły n ie n a le ż y uw ażać za dzieła n a u k o w e z w y ją tk ie m ty c h ks ią ż e k szkolnych , z a tw ie rd z o n y c h przez M in is te rs tw o O ś w ia ty , k tó r e M in is te rs tw o O ś w ia ty w y ją tk o w o z a k w a lifik u je do rzędu d z ie ł n a u k o w ych .
2. T w órczość na uko w a, lite r a d i a, p u b lic y s ty c z n a i a rty s ty c z n a
W zakre sie tw órczo ści n a u k o w e j, lite ra c k ie j, p u b lic y s tyczn e j i a rty s ty c z n e j, M in is te rs tw o S karb u p o le c iło bez p rze pro w ad zan ia d a ls z y c h dochodzeń p rz y w y m ia rz e po-
-
79
-zV em doch °d o w e g o za ła ta po d a tk o w e 1946 i 1947 uznaw ać ,, t _“ a ly 23 k o s z ty u zyska nia S0% p rz y c h o d ó w osią g n ię tych
ogo ro d z a ju tw órczości.
W y jątk0W 0 n ai eż y uznaw ać za k o s z ty u zyska nia 75%
w y ż s z e *i< W prZ y w y m ia rz e P ° d a tk u dochodow ego za po- v . k . L ite ra to m od dochodu osiągniętego za prace o odpo-
‘ Cdnim po zio m ie lite ra c k im — na po dstaw ie o p in ii w y d a - jGJ przez Z w ią z e k Z a w o d o w y L ite ra tó w P olskich.
2. K o m p o zyto ro m od dochodu osiągniętego za prace 0 od po w ie dn im po zio m ie a rty s ty c z n y m — na podstaw ie
w y d a n e j przez Z w ią z e k . A u to ró w , K o m p o z y to ró w 1 W y d a w c ó w („Z a ik s ” ) lu b w o d n ie s ie n iu do k o m p o z y to ró w s y m fo n is tó w przez Z w ią z e k K o m p o z y to ró w Polskich.
3. A rty s to m plastykom od dochodu, osiągniętego aa praca o o d p o w ie d n im po zio m ie a rty s ty c z n y m na po dstaw ie o p in ii w y d a n e j przez Z w ią z e k Z a w o d o w y P o ls k ic h A rty s tó w P la s ty k ó w lu b S tow arzyszenie A r c h ite k tó w R zeczypospoli
te j P o ls k ie j („S. A . R. P ."): p o d po ję cie m a rty s tó w -p la s ty k ó w rozu m ie się tw ó rc ó w dzieia n ie zaś w y k o n a w c ó w dzieła — (p o w ie la n ie w zoru).
Jednocześnie w przypadkach, g d y b y w y m ia r lu b do m ia r zaliczek na po da te k d o cho do w y za ro k 1946 d o k o n a n y został niezgodnie z zasadam i p o w y ż e j w y ra ż o n y m i, M in is te rs tw o S karbu p o le c iło z urzę du spro sto w a ć w y m ia r z a lic z e k i um o
rz y ć e w e n tu a ln ie p rz y p a d a ją c e od od pisanej ró ż n ic y w p o d a tk u d o d a tk i za zw lo k ę .
Z apłacone su m y d o d a tk ó w za z w ło k ę podlegających- um orzeniu zarachow ane będą na poczet b ieżą cych na le ż
ności.
W y ja śn ien ia w spraw ach skarbow ych
Zasady bilansowania
rn n w f' "V!‘ ~ B y<!a°szcz — 1. Z agadnienie odpisu, o k tó ry m r Puni c i e b) ustępu 3 — T y g o d n ik a G osp." N r 45 2 z ü stro n a ty tu ło w a — p o d d a liś m y swego czasu analizie r ,. na t0 ' że w o ry g in a ln y m tekście odnośnego okóh 2 'ta f M in is te rs tw a S karb u (Dz. Urz., M in . Sk. N r 21, poz J ró w n ie ż m ow a je s t o „d o d a tk o w y m od pisie na zużycie
^ y W y s o k o ś c i d z ie s ię c io k ro tn e j roczn ej r a ty am orty-
v . ° dP ° w ia dające tem u u re g u lo w a n iu odnośne postano- H^ le ' dotyczące u s ta le n ia p o d sta w w y m ia ru p o d a tk u do- , , ow e9 ° d ia P rzed się bio rstw p a ń s tw o w y c h i -pozostają- . Pod zarządem p a ń s tw o w y m , k o n s tru u je obciążenie w -wvonV 'Yy n i!^oy eg-0 ,,d o d a tk o w y m odpisem na zużycie c y jn e j" ° C* d z ie w ię c io k ro tn e j rocznej Taty am ortyza- w s z y m ^ r z t ^ a r iï 3 d w u k o n s tru k c ji w y n ik a , iż w pier-
! ^ a^ UsS ° i ' ° kreŚ l6nia: ” d° w y s o k o ś c i” w dru-
m y ś iaS i dWa ^ nn0 l mv -nne U Ż yde ty c h okre śle ń nasuwa
s le rs tw a S karb u spra w ę oleólnika M in i-
nie -może w żn-a-n,™, „ ę „ go’ 12 ł3Czna w yso kość odpisu je d n a k należałoby dlp rz ^P ad|k u w yno sić w ię c e j n iz 10/ 10, to sem o k ó ln ik a p o iu la t * nosci sPra w y w y s u n ą ć pod adre- przez zastąpienie s łń w P r°a t0WaiUa odnośne9 ° zarządzenia roczn ej r a ty " d? w ysoko ści d z ie s ię c io k ro tn e j w ię c io k ro tn e j roczn ej r T / U ^ r t y z ” y jn e j”^ 50^ ^ 1 o k ó ln ik 2 Mirn N to s \w a Yt4 ^ r b u kzmrl zaop1a trz o n ° w spom niany r -: „ w s p ra w ie ustalenia nnri=t Z dn ia 17 P a źd zie rn ika 1946 wego za ro k p o d a tk o w y 1940 p o d a tk u dochodo- p o d a in ik ó w sektora 1946 (k a le n d a rz o w y 1945) dla z jego tre ś c i n a le ż y 5 i spó łd zielczeg o" a nadto
n ie dochodów iz d o ty c z y on w y łą c z -
op o d a tko w a n iń w ś n ię t y c h ,w ro k u 1945 a po d le g a ją cych s ta re j u s ta w y -, r ?k,U P ę d n ik o w y m 1946 na podstaw ie U - R P- N r 2, p0r n6S zWOrW^ 3 6 r datkU dochodoW ym (DZ' U staw °ZR ° p Î o 6 w y k o n a w c z e ogłoszone w D zienn iku de kretu Z * , 3' P? Z’ * 3 Z r ' lg,l*7 odno-si się do nowego (Dz U R pP°m oU do oko do w ym z d n ia 8 s ty Îz n ia 1946‘ r.
n ia ' 1946 r ^ 2' P° Z' 14* o b o w i3zl,.jqcego od d n ia 1 stycz- z 1 te^ ° d e k re tu zaś r ° k p o d a tk o w y p o k ry w a się te ™ ? k a le n d a rzo w ym , w k tó ry m osiągnięto dochód. Na liś,m „SadnłCZ^-,Zm^ant' w P odstaw ie o p o d a tk o w a n ia zw ró c i- m y uw agę C z y te ln ik ó w w N r 10 „T y g o d n ik a Gospodarcze- k o w v W s k u te k p o w yższe j z m ia n y na ro k podat- wenn -dokonane będą dw a w y m ia ry p o d a tk u dochodo-
,e 9o a m ia n o w ic ie :
u z y s k ” 3 P odstaw ie u s ta w y z ro k u 1936 od dochodów , w r o t,, u . W m k u Poprzedzającym ro k p o d a tk o w y , t j „ ks ia o , k ®le“ d a rzo w ym 1945 lu b — w razie prow adzenia przyparta doch° d ó w w ro k u gospodarczym , któ re g o kon ie c w r n I , ? “ W ro k u k a le n d a rz o w y m 1945 — in n y m i s ło w y
° k u gospodarczym 1944/45.
2) na p o dstaw ie d e k re tu z ro k u 1946 — od dochodów o sią g n ię ty c h w ro k u k a le n d a rz o w y m 1946 łu b — w razie pro w a dzen ia ksią g h a n d lo w y c h — w o d n ie s ie n iu do ź ró de ł -przychodów o b ję ty c h k s ię g a m i — w ro k u ra c h u n k o w y m 1945/46, któ re g o k o n ie c przypada w ro k u 1946.
Z pow yższego w y n ik a , że p rz e p is y § 25 ust. 4 rozp orzą
dzenia w yko n a w cze g o z dnia- 6 g ru d n ia 1946 r. do d e k re tu o p o d a tk u do cho do w ym m ogą b y ć stosow ane do piero począw szy od w y m ia ró w p o d a tk u w y m ie n io n y c h w y ż e j pod 2) i o c z y w iś c ie ró w n ie ż w ro k u p o d a tk o w y m 1947.
3) Z te k s tó w przytoczo ne go na w s tę p ie o k ó ln ik a M i
n is te rs tw a S karbu i § 25 ust. 4 rozporządzenia w yko n a w cze g o w y n ik a , że w a rto ść p rz e d m io tó w m a ją tk u stałego, p o dlega
ją c y c h zuż y c iu i s ta n o w ią c y c h w łasność p o d a tn ik a przed dniem 1 w rz e ś n ia 1939 r. p o w in n a być p rz y jm o w a n a do' b i
lansu (a ktyw o w a n a ) w e d łu g cen z przed dnia 1 w rze śnia 1939 r., zm niejszana w ra z ie d o k o n y w a n ia od pisów na zuży.
cie m etodą bezpośrednią o coroczne no rm aln e od-pisy.
U stalon e m n o ż n ik i: 10-krot-ny i 2 5 -k ro tn y n a le ż y bo
w ie m p rz y ją ć ty lk o dla ob licze nia w y s o k o ś c i a w ię c sum y ro c z n y c h o d p isó w po d w a ru n k ie m p rz e n ie s ie n ia 9/10 w z g lę d n ie 24/25 ty c h o d pisów na specjalne k o n to : „N a d z w y czajne o d p is y na z u ż y c ie " i w p ro w a d z e n ia do pa s y w ó w bilansu.
2 ostatniego w a ru n k u w y n ik a ja sno , że n ie m a m o w y o przeszacow aniu (w a lo ry z a c ji) -m ajątku stałego, pochodzą
cego z przed dnia 1 W rześnia 1939 r. G d y b y ta k b y ło , to do p a s y w ó w b ila n s u m u s ia ło b y b y ć w p row a dzo ne k o n to „R ó ż
nice z przeszacow ania m a ją tk u stałego p rz y ję te g o do b i
lansu o tw a rc ia w e d łu g cen sprzed 1 w rze śnia 1939 r.", podobnie, ja k to p o w in n o m ie ć m ie jsce p rz y przeszacow aniu rem a n e n tó w (v. str. 353 w N r 45 T y g o d n ik a p k t. 2 a).
J a k k o lw ie k w § 25 ust. 4 rozporządzenia w yko n a w cze g o m ow a je s t t y lk o o p o d a tn ik a c h p ro w a d zą cych k s ię g i h a n
dlow e , to po w yższych zasad n a le ż y przestrzegać rów nie ż p rz y pro w a dzen iu ksią g uproszczonych, do k tó ry c h w m y ś l p o stano w ie ń § 33 rozporządzenia m in is tra skarb u z dnia 31 pa ź d z ie rn ik a 1946 o księgach h a n d lo w y c h , uproszczonych i -podatkow ych m a ją o d p o w ie d n ie zastosow anie prze pisy do.
tyczące d o k o n y w a n ia o d p isó w na zużycie w księgach han
d lo w y c h .
Poza ty m odnośne p rz e p is y dotyczące k s ią g uproszczo
n y c h w y ra ź n ie n a k a z u ją w y c e n ia ć do in w e n ta rza prze d m io t y m a ją tk u stałego w e d łu g ceny na-bycia lu b k o s z tó w w y tw o rz e n ia bez ja k ie g o k o lw ie k przeszacowania.
4) P rzy u d z ie le n iu w N r 6 „T y g o d n ik a " o d po w ie dzi c z y te ln ik o w i B. C. z W ło c ła w k a zna ny nam b y ł je d y n ie p ro je k t rozporządzenia w yko n a w cze g o do d e k re tu o p o d a tk u dochodow ym , stąd też przed ostatecznym p rz y ję c ie m m noż
n ik a 25, o p o ro w a liś m y d la zachow ania pe w ności po stępo
w a n ia m n o ż n ik ie m 10.
5) P rzep isy § 18 rozporządzenia w y ko na w czeg o do de
k re tu o p o d a tk u do cho do w ym dotyczą w y łą c z n ie oddzielnego"
i sam odzielnego ź ró d ła p rz y c h o d ó w w y m ie n io n e g o w art.
8 ust. (2) p k t. 6) dekTetu o p o d a tk u do cho do w ym , tj. „sp rze daży p rz e d m io tó w i p ra w m a ją tk o w y c h ".
-
80
-Poradnik księgowego
Konia finansów© według jednolitego planu koni
K on ta fina nso w e k s ię g i g łó w n e j są u ję te w k la sie d ru g ie j (oznaczonej lic z b ą „1 ") je d n o lite g o p la n u kon t.
B io rąc pod uw agę p o d z ia ł na g ru p y mieszczą się one w c y fra c h od 10 do 18, b o w ie m osta tn ia gru pa te jż e k la s y je s t przeznaczona dla k o n t, na k tó ry c h u w id a c z n ia m y po zycje pozabilansow e.
N a p ie rw s z y m m ie js c u w te j k la s ie uw zg lę d n io n o ko n ta dla o b ro tu go tów ką . P rzedsiębiorstw a, k tó re o b o k ka s y za
sadniczej — g łó w n e j, prow adzą ponadto k a s y pom ocnicze albo p o sia dają k o n ta bankow e, w k tó ry c h czy to ze w z g lę du na bezpieczeństwo czy też z p rz y c z y n gospodarczych np. przeprow adzania tra n s a k c y j drogą o b ro tu b e z g o tó w k o wego, dzielą tę grupę (10) na dalsze p o d g ru p y, przeznacza
ją c c y fry :
100 — 102 dla g o tó w k i, z n a jd u ją c e j się w przedsię
b io rs tw ie , !
103 — 109 dla k o n t ba nko w ych.
P rz y k ła d o w o w ię c m o g lib y ś m y dokonać następującego po działu :
10 Kasa
100 Kasa głów n a 101 Kasa p o rio ry jn a 102 Kasa w y p ła t albo
10 Kasa
100 K asa w z ło ty c h p o ls k ic h 1000 Kasa g łó w n a 1001 K asa podręczna 101 Kasa w a lu t obcych 102 — w o ln a —
103 N a ro d o w y B ank P olski 104 Pocztowa Kasa O szczędności 105 B ank L u d o w y
itd .
K onta kas w a lu to w y c h p ro w a d z im y w ów czas, gd y p rz e d s ię b io rs tw o posiada ró w n ie ż g o tó w k ę w obcej w a lu cie .
G rupę 11, przeznaczoną dla czekó w i w e k s li obcych, d z ie lić m ożem y dla le pszej p rz e jrz y s to ś c i i k o n tro li na o p ie w a ją ce na w a lu tę k ra jo w ą i zagraniczną, — ponadto w e k s le obce na ta kie , k tó re posiadam y w e w ła s n y m p o rt
felu , k tó ry c h te rm in p ła tn o ś c i jeszcze nie m in ą ł, na w e ksle z d ysko ntow an e i protestow ane. W ty m celu dla czeków re z e rw u je m y p o d g ru p y od lic z b 110 — 114, n a tom ia st dla w e k s li od 115 — 119.
N a k o n c ie w e k s li p ro te s to w a n y c h 'księ g u je m y n ie ty lk o sumę, na ja k ą o p ie w a da ny w e k s e l ,lecz ró w n ie ż koszty pro te stu, b o w ie m pra w o regresu s łu ży nam jednocześnie w stosunku do p o n ie s io n y c h k o sztó w z ty tu łu p ro te s tu oraz in n y c h bezpośrednio zw ią za n ych z u zyska n ie m na le żnej nam sum y w e k s lo w e j.
W na stępnej g ru p ie (12) u w id a c z n ia m y p a p ie ry w a r
tościow e, k tó re p o d z ie lić m ożna na:
a) p a p ie ry o s ta ły m o p roce ntow a niu, b) p a p ie ry o n ie s ta ły m o p roce ntow a niu.
Do p ie rw s z y c h za lic z a m y b ile ty skarbow e, p o życzki państw ow e, o b lig a c je państw ow e, sam orządowe, lis ty za
staw ne do d ru g ie j — a k o ji.
W s z e lk ie g o ro d z a ju w y n ik i p o w s ta łe z o b ro tu p a p ie ra m i w a rto ś c io w y m lu b z y s k i z k u p o n ó w k s ię g u je m y w k la sie następnej je d n o lite g o p la n u .kont, przeznaczonej d la w y n ik ó w p o zao pe ra cyjn yoh .
W następnej k o le jn o ś c i przeznaczono d la o d b io rc ó w gru p ę 13, zaś dla do staw có w grupę 14. W k s ię g o w o ś c i prze
b itk o w e j u k ła d a m y te k o n ta w po rzą d ku a lfa b e ty c z n y m p o s łu g u ją c się o d p o w ie d n im i sko ro w id za m i. Ponadto celem zach ow ania d o k ła d n e j r e je s tra c ji zap row adzo nych k o n t
„O d b io rc ó w " i „D o s ta w c ó w " k o rz y s ta m y z dalszego ozna
czenia p o s łu g u ją c się s y m b o lłs ty k ą alfa be tyczn ą lu b lic z bow ą np. 13/1, 13/2, a lbo 13/a, 13/b, itd . W p rz e d s ię b io r
stw ach, w k tó r y c h b y łb y w ska zan y p o d z ia ł w e d łu g p e w n y c h o k rę g ó w (np. w o je w ó d z tw a , p o w ia ty ), k o rz y s ta m y ró w n ie ż z s y m b o lis ty k i g e og raficzne j.
O d d z ie ln ie n a le ż y w y k a z y w a ć o d b io rc ó w n ie ś c ią g a l
n y c h p rz y zastosow aniu podgrup, t j. d la o d b io rc ó w ozna
czenia 130, dla w ą tp liw y c h 131. P rzy z a m k n ię c iu k o n t dla te j o s ta tn ie j p o d g ru p y z a kła d a m y o d p o w ie d n ią rezerw ę
w te j samej k la s ie .w g ru p ie 18 (podgrupa 181. Rezerwa na o d b io rc ó w w ą tp liw y c h ) o b cią żają c k o n to w g ru p ie 20 tj. N a k ła d y i s tra ty po zao pe ra cyjn e i nadzw yczajne.
W te j g ru p ie k o n t, t j. z ty tu łu d o k o n y w a n y c h tra n s a k c y j z o d b io rc a m i i do staw ca m i zda rzyć się może, że z p e w n y m k lie n te m z a ła tw ia m y zakup i sprzedaż a na w e t o b ro ty 0 in n y m charakterze. Ze w zg lęd u na do kła d n ą p rze jrzysto ść 1 ła tw ość uzgadniania k o n t zaleca się założenie od ręb nych k o n t zależnie od stan ow iska danego k lie n ta w stosunku do przedsiębiorstw a.
Różne może b y ć i saldo w k o ń c u ro k u gospodarczego na ty c h k o n ta c h i z ty c h p rz y c z y n do z ja w is k zup ełnie z w y k ły c h na le ży z a lic z y ć konieczność w y k a z a n ia pewnego zob ow iąza nia w obec o d b io rc ó w po s tro n ie p a s y w ó w w b i
la n sie zam kn ię cia (np. z ty tu łu w p ła ty na poczet n ie w y k o nanego do końca ro k u gospodarczego św iadczenia ze s tro n y naszej) ja k i w y k a z a n ie w ie rz y te ln o ś c i w a k ty w a c h wobec dostaw ców , je ż e li d o k o n a liś m y w p ła ty ty tu łe m za
lic z k i na n ie z a la tw io n e zam ó w ie nie przez dostawcę.
W g ru p ie 15 z a kła d a m y k o n ta dla a k c e p tó w o p ie w a ją c y c h na w a lu tę k ra jo w ą lu b zagraniczną. Będą tu ta j f i g u ro w a ły w e k s le w łasne z naszego w y s ta w ie n ia oraz takie , k tó re z o s ta ły cią gn ion e na nas przez dostaw cę (tzw. tra ty ).
N a leżn ości i zob ow iąza nia k ró tk o te rm in o w e , k tó re n ie w y n ik a ją z tra n s a k c y j kup na lu b sprzedaży, k s ię g u je m y w g ru p ie k o n t 16 je d n o lite g o p la n u k o n t.
Ponieważ ch a ra k te r ty c h należności w zg lę d n ie zobo
w iązań może b yć ró żn o ro d n y, k o n ie c z n y je s t w te j g ru p ie da lszy po dział. I ta k d la p rz y k ła d u o d d z ie ln ie w p o d g ru pach i dalszym podziale w y k a z u je m y należności i zob ow ią
zania z ty tu łu ro z lic z e ń z p ra c o w n ik a m i fiz y c z n y m i, u m y s ło w y m i, z in s ty tu c ja m i p a ń s tw o w y m i, sam orządow ym i, z p rz e d s ię b io rs tw a m i i osobam i, co do k tó ry c h p o w s ta ły zobow iązania lu b należności o cha rakterze in n y m (tj. nie kupuo-sprzedaż). Ponadto w y k a z u je m y w te j g ru p ie r o z li
czenia m ię d z y o d d zia ła m i oraz zob ow iąza nia ba nko w e z t y tu łu u zyska n ych pożyczek. W ty m celu przeznaczam y c y fro w o 160 — 164 dla należności k ró tk o te rm in o w y c h , 165 — 169 dla zobow iązań k ró tk o te rm in o w y c h .
O dnośnie ro z lic z e ń z p ra c o w n ik a m i p rz e d s ię b io rs tw a należą tu ta j w s z e lk ie w y p ła c o n e z a lic z k i, p o ż y c z k i i e w tl.
n a d p ła ty w yn agrodzeń.
G rupa 17 o b e jm u je k o n ta o b ra zu ją ce na leżności i zo
bo w ią zan ia d łu g o te rm in o w e a w ię c udzie lon e p o ż y c z k i, n a leżności hipoteczne, d łu g i hipoteczne, d łu g o te rm in o w e po
ż y c z k i bankow e, należności d łu g o te rm in o w e u o d b io rc ó w , d łu g o te rm in o w e k r e d y ty d o staw có w itd . Z a le żn ie od ro dza ju i ilo ś c i ty c h d łu g o te rm in o w y c h p o z y c y j przeznaczam y id e n ty c z n ie ja k w y ż e j p o d g ru p y
170 — 174 d la należności d łu g o te rm in o w y c h , 175 — 179 d la z o b o w ią z a ń d łu g o te rm in o w y c h . W g ru p ie 18 z n a jd u ją się k o n ta re z e rw i ro zlicze ń m ię d z yo kre so w ych . T w o rzo n e w podg rupa ch (180 — 187) re z e rw y z d o k ła d n y m o k re ś le n ie m m a ją c h a ra k te r spe cja lny, bez w p ły w u na k a p ita ł zasadniczy. Do n ic h z a lic z a m y w y ż e j w sp om n ian ą reze rw ę n a w ą tp liw e na leżności, d a le j reze r
w y na p o d a tk i sporne lu b n ie w y m ie rz o n e , re.zeiw y na fundusz e m e ry ta ln y p ra c o w n ik ó w itp .
Zadaniem k s ię g o w o ś c i je s t m ię d z y in n y m i z a lic z y ć k o s z ty pro w a d ze n ia prz e d s ię b io rs tw a do tego okresu, do k tó re g o is to tn ie należą. Są to tzw. sum y przechodnie lu b a n ty c y p a c je okre ślo ne w je d n o lity m p la n ie k o n t m ianem ro z lic z e ń m ię d z y o k re s o w y c h . R ozgraniczenie w s p o m n ia n y c h k o s z tó w od b yw a ć się m oże w okresach m ie sięczn ych lu b ro czn ych z po działe m n a ro z lic z e n ia m ię d zyo kre so w e czyn
ne i bierne. W ty m celu w p o dg rupa ch stosu jem y nastę
p u ją c y . p o dział:
188 R o zlicze nia m ię d zyo kre so w e czynne, 1880 R o zlicze nia m ię dzyo kre sow e m iesięczne, 1881 R o zlicze nia m ię d zyo kre so w e roczne, 189 R ozliczenia m ię d zyo kre so w e bierne,
1890 R o zlicze nia m ię d zyo kre so w e miesięczne, , 1891 R o zlicze nia m ię d zyo kre so w e roczne.
W te j g ru p ie k s ię g u je m y ró w n ie ż -W pływy, k tó r e do
tyczą przyszłego okre su np. w p ły w kom ornego od lo k a to ró w
