MIESIĘCZNIK POŚWIĘCONY NAUCE, TECHNICE, STATYSTYCE ORAZ ORGANIZACJI W POLSKIM PRZEMYŚLE NAFTOWYM
WRZESI EŃ 19 46
[PO LITE C H N IK I
Nr 9 R O C Z N I K U
1. K o n g re s T e c h n ik ó w P o ls k ic h ... 305
2. P rz e m ó w ie n ie W ic e m in is tra P rz e m y s łu In ż . B . R u m iń s k ie g o . . . . 306
3. I n ż . S t a n i s ł a w P s a r s k i : G o s p o d a rk a gazow a w ło n ie Z je d n o c z e n ia N a fto w e g o i G azu Z ie m n e g o ... 307
4. I n ż . J ó z e f W o j n a r : S z k o le n ie k a d r fa c h o w c ó w w p rz e m y ś le n a fto w y m ... . . 309
5. I n ż . T a d e u s z R e g u ł a : O d b u d o w a g ó rn ic z a z łó ż ro p n y c h
.
. . . 3126. I n ż. W ł a d y s ł a w S e t k o w i c z : P r o d u k c ja b e n z y n y n o rm a ln e j . . . 315
7. P a m ię c i ty c h , k tó r z y o d e s z l i ... 316
8. I n ż . K a z i m i e r z M i s c h k e : O pa sach n a p ę d o w y c h w w ie r t n ic t w ie 325 9. L e o n Ż u k r o w s k i : P ro b le m im p o r tu r o p y n a f t o w e j ... 326
10. P rz e g lą d z a g r a n ic z n y ... 329
11. D z ia ł s p r a w o z d a w c z y ... 333
12. W ia d o m o ś c i b i e ż ą c e ... 336
13. S ta ty s ty k a n a f t o w a ... 317
„HecJiTb“
Ni
9. CeHTHÓpb 1946. He({>T. H h c t h t y t Ilo J ib m a , KpaKOB, y ji. JIoóBOBCKaa 49 O T J I A B J 1 E H H E : C r p . 1. C'e3A n o jib c io rx r e x m i K O B ... 3052. Penb 3 a ii. M in n rc rp a IIpoMbniiJiOHHOcTii Hh tk. B . PyMHHbCKoro . . . . 306
3. I I h >k. C. I I c a p c k m: Pa30Boe xo3HftcTB0 b oo’CAmremrw uecpTHiroii w ra30B0H npoMbiuiJie-HHOCTW... 307
4. M k jk. H . B o ft u a p : IIpT-icnocoSjieHHe T e x x a flp b H e d m n ro ft npoM biuiJieH - h o c t m...309
5. Mh j k. T. P e r y j i a: B y n irm m a a pa3pa5oTxa nechrraHbix M ecropoxcAeroift . 312 6. Mh j k. B . Cc t k o b m h: I Ipo m3boac tbo H op.uajibH oro 5eH3nna . . 315
7. n a a ia r n yniegm M X ... 316
8. Hh j k. K . M t i u i K e : O B e fly u p ix peM Hax n p u S y p e r o n i...325
9. JI. S C y K p o B C K w : B o n p o c BB03a Hecfcroi : ... ... 326
10. K H oerpaH H aa x p o m i K a ...329
11. OTgea c s e g e iT H f t ... ... 333
12. T e x y u p re i n B e c w s . 336
13. H e^jTH H aa C T a - m c r a a c a ... 3 1 7
„Petroleum“ Nr 9. September 1956.Petroleum Institute Poland, Kraków, Łobzowska 49
C O N T E N T S : 1. C ongress o f P o la n d s T e c h n i c i a n s • 305 2. Speech p ro n o u n c e d b y V ic e m in is te r O f I n d u s tr y B. R u m iń s k i...3063. S t a n i s ł a w P s a r s k i : G as M a n a g e m e n t o f U n io n o f P e tro le u m a n d Gas I n d u s t r y . 307
4. J ó z e f W o j n a r : P ro fe s s io n a l S cho ol T r a in in g i n O il I n d u s t r y . 309 5. T a d e u s z R e g u ł a : U n d e rg ro u n d O il M in in g ... ...312
6. W ł a d y s ł a w S e t k o w i c z : Y ie ld o f S tr a ig h t r u n G a s o lin e . . . . 315
7. I n M e m o r ia m ... 316
8. K a z i m i e r z M i s c h k e : O n d r iv in g B e lts f o r D r illin g . . . 325
9. L e o n Ż u k r o w s k i : P ro b le m o f O il I m p o r t ... 326
10.
F o re ig n R e v i e w ... 32911.
R e p o rtin g P a r t ... 33312.
C u r r e n t N e w s ... 33613. O il S t a t i s t i c s ... 317
NAFTA
M I E S I Ę C Z N I K P O Ś W I Ę C O N Y N A U C E , T E C H N I C E , S T A T Y S T Y C E O R A Z O R G A N I Z A C J I W P O L S K I M P R Z E M Y Ś L E N A F T O W Y M
RED AG U JE IN S T Y T U T N A F T O W Y
R o k I I W r z e s i e ń 1 9 4 6 r .
Nr
9K o n g r e s T e c h n i k ó w P o l s k i c h
7&>yu r$ \
/ - A
( p o l i t e c h n i k i )
ę K \ v y
N a c z e ln a O r g a n iz a c j a T e c h n ic z n a ( N O T ) została powołana do ż y c ia j a k o jedyne przedstawicielstwo łwlata te c h n ic z n e g o w stosunku do Państwa, społeczeństwa i zagranicy. NOT o b e jm u je swoją działalnością cały teren Rzeczypospolitej, skupia w sobie w charakterze członków wszystkie polskie stowarzyszenia inżynierów i techników, które zadeklarowały swoje przystąpienie do tej o r g a n iz a c ji. Jako instytucja n a d r z ę d n a dla całokształtu techniki polskiej koordynuje NOT prace poszczególnych stowarzyszeń branżowych i współpracuje z władzami nad o d b u d o w ą gospodarczą i przemysłową Polski. Pracami NOT kieruje Rada Główna, wybrana przez Zjazd Delegatów. Rada Główna powołuje do życia Oddziały o k r ę g o w e N O T , k ie r o w a n e p r z e z Zarządy Oddziałów.
NOT zwołuje w dniach 1 , 2 1 3 g r u d n ia br. w Katowicach l-szy K o n g r e s Techników Polskich.
W dniach 1, 2 i 3 grudnia br. w Katowicach obradować będzie Kongres Techników Polskich.
W Kongresie wezmą udział przedstawiciele wszystkich przemysłów w Polsce, reprezentanci nauk ekonomicznych i technicznych oraz przedstawiciele władz i całego społe
czeństwa.
W 60 referatach będzie przedstawiony obecny stan naszej gospodarki narodowej, będą naświetlone słabe miejsca wszyst
kich jej działów, a równocześnie będą podane sposoby poprawy istniejącego stanu.
Kongres zajmie się przede wszystkim naszym 3-letnim planem gospodarczym.
Plan gospodarczy ma podać ogólny kierunek prac w każdej dziedzinie naszego życia gospodarczego, i tak shar- monizować tę pracę na poszczególnych odcinkach przemysło
wych, aby w wyniku tego planu cały przemysł pracował zgodnie dla ostatecznego celu, jakim jest dobrobyt gospodarczy kraju.
Nie my pierwsi stwarzamy takie plany.
Plany takie istniały w każdym dobrze zorganizowanym kraju. Znane są ogólnie „piatiletki" rosyjskie oraz mniej ogłaszane plany niemieckie i innych krajów. I my w Polsce mieliśmy już takie plany. Organizacje inżynierów przedsta
wiły na Zjeżdzie Ogólnopolskim w 1937 r. wielki program w odniesieniu do wszystkich dziedzin życia gospodarczego.
W programie tym projektowano w niektórych gałęziach prze
mysłu nawet kilkakrotne podniesienie produkcji, co jednakże z powodu wypadków ogólnie znanych nie zostało osiągnięte.
Nie łudźmy się dziś, że wystarczy nam wypracować 3-letni plan i wykonać go, aby już w Polsce było dobrze. Nawet najlepiej opracowany 3-letni plan nie dokona tego. Może na
stąpić jedynie pewna poprawa. Na to, aby w Polsce było dobrze, musimy takich planów wykonać więcej.
Na dobrobyt krajów Zachodu złożyło się wiele dziesiątek lat wytężonej pracy całych narodów.
Pracować musimy, bo wartości, które stworzymy naszą pracą nie zniszczy nam tak łatwo wróg, gdyż dadzą nam one moc obrony. Od tej twórczej pracy nie wolno się nikomu uchylać, wszyscy muszą do niej bezzwłocznie przystąpić, bez względu na zapatrywania polityczne.
Wytężona, intensywna praca będzie najlepszą odpowiedzią na zakusy na nasze Ziemie Odzyskane na zachodzie Polski.
Zniszczoną Warszawę oraz inne miasta i wsie, zniszczone fabryki musimy szybko odbudować!
Ci, którzy widzieli leżące w pośrodku polskiej nafty znisz
czone Jasło
—na pewno zrozumieli, że tego, co barbarzyńcy niemieccy zniszczyli w przeciągu kilku dni, nie da się od
budować w przeciągu 3 lat. A przecież niszczono nas kon
sekwentnie przez przeszło 5 lat wojny.
Pamiętać również musimy, że zmienił się obecnie charakter naszego państwa
—z ongiś rolniczego na przemysłowo-rolny.
Fakt ten narzuca nam konieczność natychmiastowego zorga
nizowania planu naszej całej produkcji.
Jeżeli dawniej mogliśmy sobie pozwolić
—bez obawy gło
du
—na rozrzutność w gospodarce rolnej, to dziś musimy zaniechać dawnych błędów i zabrać się do jak najdalej idącej intensyfikacji gospodarki rolnej, musimy zwiększyć wydajność zbóż z hektara.
Podobnie przedstawia się sprawa na odcinku nafty. Mamy dobrze w pamięci niedawne, przedwojenne czasy, kiedy to największą naszą troską był eksport produktów naftowych, a dziś sami importujemy ropę i produkty, gdyż obecne 130000 ton rocznej produkcji stanowi jedynie część naszego zapo
trzebowania.
Pod hasłem znalezienia dróg dla zwiększenia produkcji ropy odbyła się w październiku 1945 r. Konferencja Tech
niczna Przemysłu Naftowego w Krośnie
—był to kongres techników naftowych.
A następnie w maju br. odbył się pierwszy Zjazd Pra
cowników Przemysłu Naftowego, na którym podano wszyst
kim nafciarzom, co dotychczas w przemyśle naftowym osiąg
nięto i jakie są plany pracy na przyszłość.
Wygłoszone na tym Zjeżdzie niezwykle ciekawe przemówienie Wiceministra Inż. B. Rumińskiego, ujęło zwięźle całokształt pracy przemysłu haftowego i wskazało drogi jego rozwoju.
Na Kongresie będą przedstawione referaty z dziedziny nafty, wskazujące dalsze drogi rozwoju przemysłu naftowego.
Referaty te będą przedyskutowane na Zjeżdzie Naftowym Stowarzyszenia Inżynierów i Techników Przemyślu Paliw Płynnych w Niegłowicach w dniu 28 września br.
Zjazdowi Naftowemu życzy Redakcja „Nafty“ jak naj
lepszych rezultatów dla dobra rozwoju i rozbudowy pol
skiego przemysłu naftowego.
Przemówienie Wiceministra Przemysłu Inż. B. Rumińskiego
wygłoszone na zakończenie I-go Zjazdu Pracowników Przemyślu Naftowego
wdniu 20 maja 1946 r. w Krakowie
Z ja z d d o b ie g a k o ń c a . T r z e b a w ię c p o d s u m o w a ć je g o w y n i k i , p o d k r e ś lić t o , c o b y ł o w r e f e r a t a c h i w y k a z a ła d y s k u s ja . J a k i b y ł k o ń c o w y a k o r d , z c z y m m a m y r o z je c h a ć s ię d o d o m ó w .
P o r a z p ie r w s z y b y ł e m u w a s la te m u b ie g łe g o r o k u . C ię ż k a b y ła w ó w c z a s s y tu a c ja . N ie p e w n o ś ć i z łe n a s tr o je . N a jle p s i fa c h o w c y w ą t p i l i w p r z y s z ło ś ć p r z e m y s łu n a f to w e g o . P y t a liś c ie : „ c z y d a c ie p ie n ią d z e , c z y o p ła c i s ię w i e r c ić ? " P a m ię t a m , c o o d p o w ie d z ia łe m : „ J e s t e ś m y b i e d n i, a le m a m y in n e p o g lą d y n i ż „ M a ł o p o l s k a " i „ V a c u u m " . B ę d z ie m y e k s p lo a to w a ć w s z y s tk ą n a f t ę , ja k a z n a jd u je s ię w z ie m i. P r z y g o t u jc ie m a t e r ia ły . P o w ie d z c ie , il e w a m t r z e b a p ie n ię d z y i c o z a t o d a c ie d la k r a j u ? "
N a k o n f e r e n c ji te c h n ic z n e j w K r o ś n ie je s ie n ią z e s z łe g o r o k u o ś w ia d c z y liś c ie : „ p o t r z e b u je m y 1 ,5 — 2 m i l i a r d ó w z ło t y c h , a w c i ą g u t r z e c h l a t b ę d z ie m y m o g l i p o d w o ić , a n a w e t p o t r o ić o b e c n ą p r o d u k c j ę r o p y " . I n ie z a d łu g o o t r z y m a liś c ie ja s n ą o d p o w ie d ź :
„ Z 10 m il i a r d ó w z ło t y c h , k t ó r e m a m y n a in w e s t y c je w c a ły m p r z e m y ś le , d a je m y w a m m i l i a r d z ło t y c h , m im o , że w a r to ś ć w a s z e j p r o d u k c j i s t a n o w i z a le d w ie 5 % w s t o s u n k u d o c a łe j w a r t o ś c i p r o d u k c j i p r z e m y s ło w e j k r a j u " .
T a k ie j o d p o w ie d z i n ie o t r z y m a ł ż a d e n p r z e m y s ł.
D a liś m y w ię c e j, n i ż m o g liś c ie s ię s p o d z ie w a ć , w ię c e j, n i ż s ię w a m n a le ż a ło .
Z r o z u m ie liś c ie tę n a s z ą d o b r ą w o lę . Z r a d o ś c ią z a b r a liś c ie s ię d o p r a c y . W y s z liś c ie z w ie r c e n ia m i d a le k o p o z a te r e n ja s ie ls k o - k r o ś n ie ń s k i. W ie r c ic ie k o lo Ż y w c a , w o k o lic a c h B ia łe j, a n a w e t k o ło K ł o d a w y w W ie lk o p o ls c e . D o b r y p o c z ą te k z o s ta ł z r o b io n y . I n n e n a s t r o je d z iś , n i ż r o k t e m u . C z u je c ie s w o ją w ie lk ą o d p o w ie d z ia ln o ś ć z a d a ls z y r o z w ó j p r z e m y s łu n a f to w e g o . Z t y c h n a s t r o jó w w n o s z ę , Że p ie n ią d z e , k t ó r e z o s t a ły p r z y z n a n e n a w ie r c e n ia , b ę d ą r a c jo n a ln ie w y k o r z y s ta n e .
C o w y k a z a ła k o n f e r e n c ja . R o z w a ż m y k o le jn o : 1. O g r a n i c z e n i e w i e r c e ń e k s p l o a t a c y j n y c h
A b y N a f t a m o g ła ż y ć i r o z w ija ć s ię , t r z e b a w ię c e j w ie r c ić . A le w ie r c e n ia e k s p lo a ta c y jn e n ie w ie le d a d z ą . N a t y m o d c in k u n a le ż y t y l k o w y r ó w n y w a ć i u t r z y m y w a ć is t n ie ją c ą p r o d u k c ję . I n ie t u je s t s e d n o z a g a d n ie n ia . A b y n a f t a m o g ła ż y ć , t r z e b a r o z w i j a ć w i e r c e n i a p o s z u k i w a w c z e . T r z e b a w t y m k ie r u n k u p r z e s ta w ić c a łą d z ia ła ln o ś ć w i e r t n ic z ą . Z w r a c a łe m n a t o u w a g ę i p o d k r e ś la m z n o w u . C h c ę s z c z e g ó ło w o ś le d z ić p r a c ę n a t y m o d c in k u i p ro s z ę c o m ie s ią c o d o k ła d n e s p r a w o z d a n ia , g d z ie i ile u w ie r c o n o , ja c y k ie r o w n ic y i r o b o t n i c y w y r ó ż n i l i s ię s w ą p r a c ą , ja k i c h z a t o n a g r o d z o n o . P ro s z ę r ó w n ie ż o d o k ła d n e in f o r m a c je o w y p a d k a c h n ie d b a ls tw a i le n is t w a , ja k z a to u k a r a n o , w z g lę d n ie , k o g o p r z e d s t a w io n o d o z w o ln ie n ia .
2 . Z m i a n y s t r u k t u r y o r g a n i z a c y j n e j T o p r z e s ta w ie n ie p r o g r a m u n a w ie r c e n ia p o s z u k iw a w c z e m u s i z n a le ź ć o d b ic ie w s t r u k t u r z e o r g a n iz a c y jn e j p r z e m y s łu n a f to w e g o .
T y l k o C e n t r a l n y Z a r z ą d p o w in ie n p o z o s ta ć w K r a k o w ie . Z j e d n o c z e n i a m u s z ą p r a c o w a ć w t e r e n i e . K ie r o w n ic t w o te c h n ic z n e , a p a r a t a d m i
n i s t r a c y jn y i k o n t r o l n y m u s i b y ć b liż e j s z y b ó w . I n ż y n ie r o w ie i t e c h n ic y z e Z je d n o c z e n ia m u s z ą w ie d z ie ć w ię c e j, c o s ię d z ie je n a k o p a ln ia c h . T r z e b a r ó w n ie ż , a b y a d m in is t r a c ja i k o n t r o la fin a n s o w a in t e r e s o w a ły s ię b a r d z ie j, n i ż d o t ą d , o s z c z ę d n o ś c ia m i i k a lk u la c ją .
S t r u k t u r a o r g a n iz a c y jn a N a f t y p o w in n a w r ó c ić d o s w e g o n a t u r a ln e g o p o d z ia łu n a : k o p a ln ie , g a z i r a f in e r ie . O b o k te g o , ja k o o d r ę b n y d z ia ł — p o s z u k iw a n ie n a f t y . P r o p o n u ję w ię c u t w o r z e n ie t r z e c h p o d s t a w o w y c h Z je d n o c z e ń P r z e m y s łu N a f to w e g o :
1. Z je d n o c z e n ie K o p a l ń P r z e m y s łu N a ft o w e g o , 2 . Z je d n o c z e n ie G a z u Z ie m n e g o P r z e m y s łu N a f
to w e g o ,
3 . Z je d n o c z e n ie R a f i n e r ii P r z e m y s łu N a ft o w e g o . J e s z c z e w d r u g i m p ó łr o c z u p o w i n n y Z je d n o c z e n ia z a c z ą ć p r a c ę w te r e n ie , p r z y c z y m ja k o s ie d z ib ę t y c h Z je d n o c z e ń w y z n a c z a m J a s ło z ty m c z a s o w ą s ie d z ib ą w L i b u s z y . O c z e k u ję o d p o w ie d n ie g o p r z e p r a c o w a n ia m a t e r ia łó w i p o s t a w ie n ia w n io s k u d o z a t w ie r d z e n ia w M in is t e r s t w ie P r z e m y s łu .
W y o d r ę b n i e n i e p a l i w s y n t e t y c z n y c h W z w ią z k u z e z m ia n ą s t r u k t u r y o r g a n iz a c y jn e j i p r z e s ta w ie n ie m n a w ie r c e n ia , n a b ie r a r ó w n ie ż o d r ę b n e g o z n a c z e n ia Z je d n o c z e n ie P a l iw S y n t e t y c z n y c h i F a b r y k a w O ś w ię c im iu . C h a r a k t e r p r a c y w p r z e m y ś le p a liw s y n t e t y c z n y c h n ie m a n ic w s p ó ln e g o , p o z a k o ń c o w y m p r o d u k t e m , z p r z e m y s łe m n a f t o w y m . R o z w ó j f a b r y k i z d ą ż a ć b ę d z ie w k ie r u n k u p o w s t a n ia w ie lk ie g o k o m b in a t u c h e m ic z n e g o o s z e r o k ie j g a m ie p r o d u k c j i ś c iś le c h e m ic z n e j. R o z w ią z a n ie te g o z a g a d n ie n ia w y m a g a z m o b iliz o w a n ia d z ie s ią te k in ż y n ie r ó w - c h e m ik ó w , m e c h a n ik ó w i p r o w a d z e n ia n a w ie lk ą s k a lę b a d a ń t e c h n o lo g ic z n y c h . W t y c h w a r u n k a c h F a b r y k a P a l i w S y n t e t y c z n y c h m u s i b y ć w y o d r ę b n io n a i p o d p o r z ą d k o w a n a b e z p o ś r e d n io M i n i s t e r s t w u P r z e m y s łu .
P ro s z ę d y r e k t o r a P a w lik o w s k ie g o o o p r a c o w a n ie i p r z e d s t a w ie n ie w t y m k ie r u n k u o d p o w ie d n ic h w n io s k ó w .
N a d s z e d ł c za s, a b y O ś w ię c im , t o n ie o d łą c z n e d z ie c k o p r z e m y s łu n a f to w e g o o d e s z ło o d s w o ic h r o d z ic ó w . A le t o n ie z n a c z y , a b y S y n te z a m ia ła o d r a z u z e r w a ć s t o s u n k i Z N a f t ą . D o b r e , w ie r n e i p r z y z w o ic ie w y c h o w a n e d z ie c k o n i g d y n ie c h c e z r y w a ć z e s w y m i r o d z ic a m i, t y m b a r d z ie j, g d y je s t je s z c z e m ło d e i n ie d o ś w ia d c z o n e . C e n t r a l n y Z a r z ą d w i n ie n p r z y n a jm n ie j je s z c z e d o k o ń c a te g o r o k u n ie ś ć p o m o c w z a o p a t r y w a n iu f in a n s o w y m i m a t e r ia ło w y m o r a z m o b iliz o w a ć in ż y n ie r ó w i r o b o t - n ik ó w - f a c h o w c ó w d o z o r g a n iz o w a n ia t e j n o w e j f a b r y k i . B u d o w a O ś w ię c im ia s ta ć s ię m u s i p u n k t e m h o n o r u c a łe j p o ls k ie j t e c h n ik i .
N A F T A Str. 30 7
4 . U p o r z ą d k o w a n i e g o s p o d a r k i i o s z c z ę d n o ś c i O m a w ia ją c p e r s p e k t y w y w p r z e m y ś le , m ó w iliś c ie r ó w n ie ż o b r a k a c h i b łę d a c h f in a n s o w y c h . I s łu s z n ie , b o n a w e t w n a jw s p a n ia ls z y c h z a g a d n ie n ia c h m u s i b y ć k a lk u la c ja . D e c y d u ją k o s z t y p r o d u k c ji i o p ła c a ln o ś ć . N a o s t a t n im Z je ź d z ie p o d k r e ś liłe m w y r a ź n ie , ja k d r o g o p r a c u je p r z e m y s ł n a f t o w y , Z p o w o d u m a łe j je s z c z e w y d a jn o ś c i p r a c y , b r a k u m a s z y n i u r z ą d z e ń o r a z n a d m ia r u lu d z i . N a je d n e g o p r a c o w n ik a p r z y p a d a p r z e s z ło t r z y r a z y m n ie j n a f t y , a n iż e li p r z e d w o jn ą . O b e c n ie w i e r c i s ię 4 5 o t w o r ó w , w t y m k i l k a p o s z u k iw a w c z y c h . A le w ie r c e n ia p o s tę p u ją b a r d z o w o ln o , p r z e c ię t n ie d o 2 m d z ie n n ie n a o t w ó r , t a k że ś r e d n ie w y w ie r c e n ie je d n e g o o t w o r u t r w a d o d w ó c h la t . A w ie r c e n ia p o c h ła n ia ją b lis k o 5 0 % c a łe g o b u d ż e t u . W e d łu g d o t y c h c z a s o w y c h o b lic z e ń , 1 m o d w ie r t u k o s z to w a ć b ę d z ie n ie z ł 5 0 0 0 , ja k p r o je k t o w a n o , a le o k o ło 1 5 0 0 0 d o 2 0 0 0 0 z ło t y c h . A p r z e c ie ż n a s z y b a c h p r a c u je d u ż o w ię c e j lu d z i, a n iż e li p r z e d w o jn ą . P r z e c ię t n ie n a je d n y m s z y b ie z a m ia s t 2 0 — 2 5 lu d z i p r a c u je d z iś 4 0 — 5 0 p r a c o w n ik ó w . I t u d o c h o d z im y d o i s t o t y z a g a d n ie n ia , k t ó r e g o , n ie s t e t y , n ie z r o z u m ia ła d o t ą d a n i D y r e k c ja , a n i te ż n a le ż y c ie n ie d o c e n ił Z w ią z e k Z a w o d o w y .
D l a w s z y s t k ic h je s t ja s n e , ż e w p r z e m y ś le n a f t o w y m p r a c u je p r z y n a jm n ie j 2 0 0 0 p r a c o w n ik ó w z a d u ż o . T a k p o s t a w iłe m p r z e d W a m i s p r a w ę w r o k u u b ie g ły m i z g o d z iliś c ie s ię , że t r z e b a p r z e r z u c ić n a p o c z ą t k u p r z y n a jm n ie j o k o ło 1 0 0 0 p r a c o w n ik ó w n a Z a c h ó d . Z r o z u m i a ły t o i z g o d z iły s ię n a ta k ą d e c y z ję Z w ią z k i Z a w o d o w e , k t ó r e d o s k o n a le w ie d z ą , że p o d n ie s ie n ie d o b r o b y t u m a s p r a c u ją c y c h z a le ż y t y lk o o d w y d a jn o ś c i p r a c y i z w ię k s z e n ia p r o d u k c ji. N i e m o ż n a p r z e c ie ż , d la te g o , że w ła d z a w P o ls c e n a le ż y d o p r z e d s t a w ic ie li k la s y r o b o t n i c z e j, t o le r o w a ć p r ó ż n ia c t w a i a n a r c h ii. J e ż e li R z ą d z d e c y d o w a ł s ię n a p r z e z n a c z e n ie m il ia r d a z ło t y c h n a p r z e m y s ł n a f t o w y , t o p o to , a b y m ó c u c z y n ić te n p r z e m y s ł r e n t o w n y m i k w it n ą c y m .
P o m y ś la łe m , c o w p r z y p a d k u n ie o p ła c a ln o ś c i n a f t y z r o b iła b y „ G a l i c j a " lu b „ N o b e l " . M y n ie c h c e m y r e d u k o w a ć , le c z p r z e r z u c a ć n a d m ia r p r a c o w n ik ó w d o in n y c h p r z e m y s łó w . I m u s im y to p r z e p r o w a d z ić m im o d o ty c h c z a s o w e j b ie r n o ś c i Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h . P r o s z ę , a b y w c ią g i 2 — 5 m ie s ię c y p r z e d s t a w io n o m i w y k a z y p e r s o n a ln e fa b r y k , k o p a lń i p o d le g ły c h i n s t y t u c j i , p o d a n o s ta n p r z e d w o je n n y w e d łu g p r o d u k c ji i il o ś c i p r a c o w n i
k ó w , s ta n o b e c n y i p r z e w id z ia n e z a t r u d n ie n ie . P ro s z ę o p o m o c w t y m w z g lę d z ie z a r ó w n o p r z e d s t a w ic ie li Z w ią z k u , P a r t i i , ja k i w s z y s t k ic h p r a c o w n i k ó w p r z e m y s łu n a fto w e g o . M u s i c ie z r o z u m ie ć ,
Że u p o r z ą d k o w a n ie g o s p o d a r k i w N a f c ie le ż y w i n te r e s ie je j p r a c o w n ik ó w .
5 . P o d n i e s i e n i e p r o d u k c j i
D o ś w ia d c z e n ie u c z y , że r o z w ó j g o s p o d a r k i m o ż n a o s ią g n ą ć p r z e d e w s z y s t k im p r z e z p o d n ie s ie n ie p r o d u k c ji. D y r . W i l k m ó w i ł o z w ię k s z e n iu p r o d u k c ji n a s e k c ji T u r z e p o le , J a s z c z e w i G r a b o w n ic a . C is z a , ja k a p a n o w a ła w t y m m o m e n c ie , ś w ia d c z y ła n a jle p ie j o w r a ż e n iu , ja k ie ta w ia d o m o ś ć w y w a r ła n a u c z e s tn ik a c h Z ja z d u . D y r . W i l k w s p o m n ia ł r ó w n ie ż o u t r z y m a n iu p r o d u k c ji, m im o t r u d n y c h w a r u n k ó w b e z p ie c z e ń s tw a , n a s e k c ji W a ń k o w a w M o - k r e m . Z te g o w id a ć , ż e m o ż n a p o d n ie ś ć p r o d u k c ję n a w e t w c ię ż k ic h w a r u n k a c h t e r e n o w y c h , a w ię c t y m b a r d z ie j m o ż n a to p r z e p r o w a d z ić i w in n y c h o ś r o d k a c h i w o g ó le w c a ły m p r z e m y ś le n a f t o w y m . W y p a d k i te n a le ż y p r z y ją ć ja k o w z ó r d o n a ś la d o w a n ia . A je ż e li m ó w ię o t y c h w i e lk i c h w y s iłk a c h , n ie m o ż n a p o m in ą ć r ó w n ie ż C e n t r a l i P r o d u k t ó w N a f t o w y c h , k t ó r a w t y m r o k u z w ię k s z y ła z n a c z n ie p r z e ła d u n k i i i m p o r t d o k r a j u , p r z e p r o w a d z iła s p r a w n ie d o s t a w y p a liw d la A k c j i S ie w n e j i in n y c h o d b io r c ó w i d a je s o b ie d o s k o n a le r a d ę , m im o w i e lu b r a k ó w i t r u d n y c h w a r u n k ó w p r a c y .
6 . P r z y s z ł o ś ć n a f t y o d w a s z a l e ż y J a s n a r z e c z , że b e z m a s z y n i u r z ą d z e ń n ie w y o b r a ż a m y s o b ie r o z w o ju p r z e m y s łu . D la t e g o te ż M in is t e r s t w o d o k o n a ło p o w a ż n y c h z a m ó w ie ń r y g ó w i u r z ą d z e ń w A m e r y c e . I w t y m c e lu d e le g o w a n o t a m d y r . W in k l e r a . P r a w d o p o d o b n ie je s z c z e w c ią g u r o k u c z ę ś ć t y c h u r z ą d z e ń n a d e jd z ie d o k r a ju , c o n a p a w a n a s s z c z e g ó ln ą o t u c h ą i r a d o ś c ią . A le n a w e t w t a k ie j s y t u a c ji, k ie d y m a m y ju ż p r z y z n a n e p ie n ią d z e , k ie d y o t r z y m a m y n ie z a d łu g o m a s z y n y i u r z ą d z e n ia , p r z y s z ło ś ć te g o p r z e m y s łu z a -, le ż y o d W a s — in ż y n ie r ó w , w ie r t a c z y i r o b o t n i k ó w .
W y m o ż e s a m i n ie z d a je c ie s o b ie s p r a w y , że r o z p o c z ę liś c ie ju ż w ie lk ą p r a c ę , p r z e ła m a liś c ie p s y c h ik ę , z a c z ę liś c ie w i e r c ić i o s ią g a c ie p o w a ż n e r e z u l t a t y . D z is ie js z y u s t r ó j o b o w ią z u je n a s d o in n e j p r a c y , a n iż e li w c z a s a c h , k ie d y r o b o t n i c y n ie m ie li d o s t ę p u d o w y ż s z y c h s t a n o w is k , k ie d y p r a c o w a li d la o b c y c h . T e n u s t r ó j i a w a n s s p o łe c z n y z o b o w ią z u je w a s d o w y r z u c e n ia p r e c z p r ó ż n ia c t w a i a n a r c h i i. P o s t a n o w iliś c ie o d k r y ć n o w e z ło ż a n a f t y , r o z b u d o w a ć p r z e m y s ł n a f t o w y , u p r z e m y s ło w ić k r a j.
Z t y m p r z e k o n a n ie m , że w a s z a t w a r d a i n ie u s tę p l i w a p r a c a p o c ią g n ie z a s o b ą w s z y s t k ic h n a f c ia r z y , p o w r a c a jc ie d o d o m ó w i w a r s z ta tó w i p o k a ż c ie P o ls c e , że n ie t y lk o b y l iś m y k r a je m n a f t y , a le n i m je s z c z e b ę d z ie m y .
Inż. Stanisław Psarski
Gospodarka gazowa w łonie Zjednoczenia Przemysłu Naftowego i Gazu Ziemnego
(Skrót referatu na Kongres Techników Polskich)
W p r z e d w o je n n e j P o ls c e s ie ć g a z o c ią g ó w d a le k o - g o ś c i o k o ło 2 0 0 k m , z e ź r ó d łe m g a z u w D a s z a w ie , b ie ż n y c h d z i e li ła s ię n a d w ie g r u p y : ' w s c h o d n ią o r a z s ie ć g a z o c ią g ó w n a t e r e n ie b y łe g o w o je w ó d z tw a i z a c h o d n ią . P ie r w s z a z n i c h o b e jm o w a ła g a z o c ią g i s ta n is ła w o w s k ie g o , d łu g o ś c i o k o ło 5 0 k m , ze ź r ó d łe m n a t e r e n ie b y łe g o w o je w ó d z t w a lw o w s k ie g o , d ł u - g a z u w K a ł u s z u i d r u g a z a c h o d n ia n a z ie m ia c h w o je -
w ó d z t w a k r a k o w s k ie g o i k ie le c k ie g o , o d łu g o ś c i o k o ło 4 5 0 k m z e ź r ó d łe m g a z u w R o z to k a c h p o d J a s łe m .
W o k r e s ie w o je n n y m g r u p a g a z o c ią g ó w z y s k a ła n o w y g a z o c ią g 1 2 " o d łu g o ś c i 2 5 0 k m n a p r z e s tr z e n i o d S t r y ja p r z e z D r o h o b y c z , S a m b o r , P r z e m y ś l, J a r o s ła w d o S t a lo w e j W o l i . D z i ę k i w y b u d o w a n iu te g o g a z o c ią g u z o s ta ło d o k o n a n e o k r ę ż n e p o łą c z e n ie z ło ż a d a s z a w s k ie g o z e z ło ż e m r o z t o c k im . D a ls z y m n a b y t k ie m w o je n n y m je s t w y b u d o w a n ie g a z o c ią g u 1 0 " T a r n ó w — K r a k ó w o d łu g o ś c i 9 8 k m , u m o ż li
w ia ją c y d o s ta w ę g a z u z ie m n e g o d o K r a k o w a . Z ło ż a g a z o w e w O p a r a c h i D a s z a w ie , k t ó r y c h m o ż liw o ś ć p r o d u k c y jn a d o c h o d z i d o 2 0 0 0 m 3/ m i n . , n a z a s a d z ie n o w o u s ta lo n e j g r a n ic y , z n a la z ły s ię p o z a n a s z y m te r e n e m . P o z o s ta ło z ło ż e g a z o w e w R o z to k a c h , p o łą c z o n e z s ie c ią g a z o c ią g ó w d a le k o b ie ż n y c h i d z ię k i w y b u d o w a n iu g a z o c ią g u 7 "
o d łu g o ś c i 2 5 k m S t r a c h o c in a — I w o n ic z d r u g ie z ło ż e g a z o w e w S t r a c h o c in ie .
E k s p lo a ta c ja z łó ż g a z o w y c h w P o ls c e w c z a s ie o k u p a c ji n ie m ie c k ie j o d b y w a ła s ię w s p o s ó b r a b u n k o w y i w e d łu g p o m ia r ó w o s t a tn io w y k o n a n y c h m o ż liw o ś ć p r o d u k c y jn a z ło ż a g a z o w e g o w R o z t o k a c h s p a d ła z p o w o d u r a b u n k o w e j e k s p lo a ta c ji Z 5 5 0 m 3/ m i n . w r o k u 1 9 5 9 n a 1 0 0 m 3/ m i n . w r o k u 1 9 4 6 , zaś z a p a s g a z u w y n o s i o b e c n ie o k o ło 5 0 0 m il i o n ó w m 3 k a t e g o r ii s t w ie r d z o n y c h . W r a z ie z a ś , je ś li s z y b H a n k ó w k a 1 (ś w ie ż o w ie r c o n y ) d a o c z e k iw a n e w y n i k i , t o m o ż n a lic z y ć o 1 5 0 0 m i l i o
n ó w m 3 w ię c e j.
C e c h ą c h a r a k t e r y s t y c z n ą d r u g ie g o n a s z e g o z ło ż a g a z o w e g o je s t m a ła s t o s u n k o w o p r o d u k c ja p r z y w y s o k im c iś n ie n iu g ło w ic o w y m , c o w s k a z u je n a m a łą p r z e p u s z c z a ln o ś ć p r o d u k u ją c e g o p ia s k o w c a c z a r n o r z e c k ie g o . N a k il k a la t p r z e d w o jn ą o c e n ia n o z a p a s g a z u w S t r a c h o c in ie n a 1 0 0 0 m i l i o n ó w m 3, b r a k je d n a k d a n y c h , k t ó r e b y d o k ła d n ie p o d a w a ły p o c z ą tk o w e c iś n ie n ia z ło ż a p r z y d o w ie r c e n iu i w la t a c h n a s t ę p n y c h , u n ie m o ż liw ia ją n a r a z ie o b lic z e n ie z a p a s u .
R e jo n s t r a c h o c iń s k i p o p o k r y c iu w ła s n e g o z a p o t r z e b o w a n ia , a w ię c d la s e k c ji G r a b o w n ic a , T u r z e - p o le i J u r o w c e , m ia s to S a n o k i t d . , k t ó r e w y n o s i o k o ło 6 0 m 3/ m i n . , m o ż e s w ó j n a d m ia r o d d a w a ć n o w o z m o n t o w a n y m 7 " g a z o c ią g ie m d o r u r o c ią g u d a le k o b ie ż n e g o p o d k a r p a c k ie g o .
W e d ł u g p o m ia r ó w w y k o n a n y c h n a w io s n ę 1 9 4 6 r . , z ło ż e g a z o w e w S t r a c h o c in ie m o ż e s u m a r y c z n ie p r o d u k o w a ć o b e c n ie d o 2 0 0 m 3/ m i n , , a w ię c p o p o k r y c iu lo k a ln e g o z a p o t r z e b o w a n ia 6 0 m 3/ m i n . m o ż e p r z e tła c z a ć d o r u r o c ią g u p o d k a r p a c k ie g o d o
1 4 0 m 3/ m i n .
J a k z p o w y ż s z y c h c y f r w y n ik a , d o z w o lo n a m o ż l i
w o ś ć e k s p lo a t a c y jn a z ło ż a r o z t o c k ie g o w y n o s i o k o ło 1 0 0 m 3/ m i n . , s tr a c h o c iń s k ie g o d la r u r o c ią g ó w d a le k o s ię ż n y c h 1 4 0 m 3/ m i n . r a z e m w ię c n ie c a łe 10 m il io n ó w m 3 m ie s ię c z n ie . I lo ś ć w ię c g a z u , ja k ą d y s p o n u je m y , n ie w y s t a r c z a n a p o k r y c ie z a p o t r z e b o w a n ia lic z n y c h k o n s u m e n t ó w , t r z e b a b y ł o w ię c z a w r z e ć u m o w ę z Z S R R n a d o s ta w ę g a z u z r e jo n u d a s z a w s k o - o p a r s k ie g o , g w a r a n t u ją c ą d o s ta w ę 4 0 0 t y s . m 3/ d o b ę . J a k d o ty c h c z a s il o ś c i te j w c a ło ś c i je s z c z e n i g d y n ie o t r z y m a n o , a f a k t y c z n ie o d b i ó r w a h a s ię o d 1 4 0 — 150 m 3/ m i n . G a z t e n z a s ila c a łą p ó łn o c n ą s ie ć g a z o c ią g ó w , o k r ę g t a r n o w s k i i K r a
k ó w ,- a n a w e t w o s t a t n im c z a s ie g a z o c ią g p o d k a r p a c k i u z u p e łn ia n y je s t t y m g a z e m w w y s o k o ś c i d o 2 0 m 3/ m i n .
W o b e c p o s tę p u ją c e j r o z b u d o w y o b e c n ie p r o d u k u ją c y c h p ó l g a z o w y c h , o r a z in t e n s y w n y c h w ie r c e ń p o s z u k iw a w c z y c h z a g a z e m , n a t e r e n a c h r o k u ją c y c h ja k n a jle p s z e n a d z ie je , n a le ż y u z n a ć z a g a d n ie n ie o b e c n e g o b r a k u g a z u z ie m n e g o z a s ta n p r z e jś c io w y , k t ó r y w n ie d a le k ie j p r z y s z ło ś c i u le g n ie z a s a d n ic z e j z m ia n ie .
P r o d u k c ja g a z o lin y w y p r o d u k o w a n e j z g a z u z ie m n e g o z 8 - m i u is t n ie ją c y c h g a z o lin ia r ń z a 1 9 4 5 r . w y n io s ła 2 2 4 7 t o n , p r z y c z y m s u m a r y c z n ie p r z e z w s z y s t k ie g a z o lin ia r n ie p r z e p ły n ę ło 5 7 m il i o n ó w m 3 g a z u , c o w o b e c p r o d u k c j i p r z e d w o je n n e j g a z o lin y 4 5 0 0 0 t o n , a il o ś c i p r z e r o b io n e g o g a z u 2 8 0 m i l i o n ó w m 3 je s t w ię c e j n i ż m a ło . R e a liz u je s ię w ię c o b e c n ie t z w . „ W i e l k i P r o g r a m G a z o lin o w y “ , k t ó r e g o c e le m je s t z w ię k s z e n ie p r o d u k c j i g a z o lin y i g a z u p ły n n e g o , p r z e z p o d d a n ie r a c jo n a ln e j p r z e r ó b c e c a łe j ilo ś c i p r o d u k o w a n e g o g a z u , a w ię c z a r ó w n o g a z u o w y s o k ie j z a w a r t o ś c i g o z o lin y z o t w o r ó w r o p n y c h , ja k te ż i g a z ó w o n is k ie j z a w a r to ś c i g a z o lin y , t z w . p ó łs u c h y c h , z p ó l g a z o w y c h . P r o g r a m t e n , k t ó r e g o w y k o n a n ie r o z ło ż o n o n a t r z y la ta , p r z e w id u je b u d o w ę 4 - c h n o w y c h g a z o li
n i a r ń ( T u r z e p o le , R o z t o k i, G l i n i k M . , S t r a c h o c in a ) i b u d o w ę in s t a la c ji s t a b iliz a c y jn e j w J e d lic z u .
D o z w ię k s z e n ia p r o d u k c j i g a z o lin y i g a z u p ł y n n e g o p r z y c z y n ią s ię p o w a ż n ie n o w e u n a s m e t o d y g o s p o d a r k i r o p ą , z m ie r z a ją c e d o u n ik n ię c ia s t r a t le k k ic h f r a k c j i . W s e n s ie t y m m o n t u je s ię u r z ą d z e n ia d o o d g a z o w a n ia i s t a b iliz a c ji r o p y . O g ó ln ie b io r ą c , r e a liz a c ja „ W ie l k ie g o P r o g r a m u G a z o lin o - w e g o " p o z w o li n a m n a k il k a k r o t n e z w ię k s z e n ie o b e c n e j p r o d u k c ji g a z o lin y i g a z u p ły n n e g o .
D l a z ła g o d z e n ia p r z y n a jm n ie j w p e w n y m s t o p n iu b r a k u b e n z y n y p r o je k t u je s ię w z d łu ż w s z y s t k ic h g a z o c ią g ó w c o k ilk a d z ie s ią t k i l o m e t r ó w w y b u d o w a n ie s t a c ji k o m p r e s o r o w y c h , w k t ó r y c h s p r ę ż a ło b y s ię d o b u t l i s t a lo w y c h g a z z ie m n y d o 5 5 0 a t m . S k o m p r y m o w a n y w t e n s p o s ó b m e ta n , d z ię k i s w o je j w y s o k ie j lic z b ie o k t a n o w e j, z n a k o m ic ie n a d a je s ię d o n a p ę d u s i l n i k ó w s a m o c h o d o w y c h .
P la n o w a n a je s t b u d o w a g a z o c ią g u Z a b r z e — K r a k ó w , o d łu g o ś c i p o w y ż e j 1 0 0 k m , k t ó r y p o łą c z y s ie ć g a z u k o k s o w n ic z e g o z s ie c ią g a z u z ie m n e g o . N a s t ę p n ie p r o je k t u je s ię b u d o w ę g a z o c ią g u O ś w ię c im — D ę b o w ie c ( k o ło S k o c z o w a ) o d łu g o ś c i 4 5 k m . W D ę b o w c u o b e c n ie w i e r c i s ię d w a s z y b y , k t ó r e d a ją w i e lk i e p r a w d o p o d o b ie ń s t w o d o w ie r c e n ia s ię s i l n y c h g a z ó w .
W r o k u 1 9 4 8 p la n o w a n a je s t b u d o w a g a z o c ią g u L u b i e n i a — W a r s z a w a o d łu g o ś c i 1 5 0 k m .
N a s tę p n ie , o il e r o z b u d o w a p o la g a z o w e g o w S t r a c h o c in ie d a o c z e k iw a n e w y n i k i , t o p la n o w a n e je s t p o łą c z e n ie S t r a c h o c in y z P r z e m y ś le m o d ł u g o ś c i 7 0 k m , c o u m o ż l i w i t r a n s p o r t g a z u d o p r z e m y s łu c e n t r a ln e g o w S a n d o m ie r s k ie m i d o W a r s z a w y , u n ie z a le ż n ia ją c s ię o d g a z u d a s z a w s k o - o p a r s k ie g o , a w ię c o d z a g r a n ic y .
R u r y d la p o w y ż s z y c h g a z o c ią g ó w m a m y z a m ia r — w m ie js c e d o ty c h c z a s s to s o w a n y c h r u r w a lc o w y c h b e z s z w u — u ż y w a ć r u r y z g r z e w a n e o d u ż e j ś r e d n ic y , a s t o s u n k o w o m a łe j g r u b o ś c i ś c ia n k i, c o z a o s z c z ę d z i d u ż e il o ś c i s t a li o r a z e n e r g ii d la p r z e tła c z a n ia g a z u .
N A F T A Str. 309
Inż. Józef Wojnar
Szkolenie kadr fachowców w przemyśle naftowym
(Skrót referatu na Kongres Techników Polskich)
Z h i s t o r i i s z k o l n i c t w a n a f t o w e g o P o ls k i p r z e m y s ł n a f t o w y je s t n a js t a r s z y m p r z e m y s łe m n a f t o w y m w ś w ie c ie . P o c z ą t k i je g o r o z w o ju s ię g a ją 1 8 5 4 r . P ie r w s z a „ S z k o ła G ó r n ic z a d la P r z e m y s łu N a f t o w e g o " z o s ta ła u t w o r z o n a w r . 1 8 7 8 w B ó b r c e k o ło K r o s n a . W r . 1 8 9 7 p o w s ta ła w B o r y s ła w iu „ K r a j o w a S z k o ła G ó r n ic z a i W i e r t n ic z a " , w k t ó r e j s z k o lo n o s z t y g a r ó w d la k o p a lń w o s k u z ie m n e g o i d o z o r c ó w r u c h u k o p a lń n a f t y . O d r . 1 9 0 8 S z k o ła ta k s z t a łc iła k a n d y d a t ó w n a k ie r o w n ik ó w k o p a lń a ż d o r . 1 9 2 8 , k ie d y t o z o s ta ła p r z e o r g a n iz o w a n a n a „ P a ń s t w o w ą S z k o łę W i e r t n ic z ą “ Z 2 - l e t n i m p r o g r a m e m n a u c z a n ia , p r z e z n a c z o n ą d la s z k o le n ia k a n d y d a t ó w n a d o z o r c ó w r u c h u . W r . 1 9 3 5 p o w s t a ła w K r o ś n ie p r y w a t n a
„ S z k o ła W i e r t n i c z a " , k t ó r a s z k o liła r ó w n ie ż d o z o r c ó w d la r ó ż n y c h g a łę z i k o p a ln ic t w a n a fto w e g o . W la ta c h 1 9 4 0 — 1941 is t n ia ła w B o r y s ła w iu
„ S z k o ła W ie r t n i c z a " ( S z k o ła B u r ils z c z y k ó w ) , w k t ó r e j p r o w a d z o n o 1- r o c z n e k u r s y d la w ie r t a c z y i i n n y c h z a w o d ó w . W la ta c h 1 9 4 2 — 1 9 4 4 S z k o ła W i e r t n ic z a ( S t a a tlic h e B o h r f a c h s c h u le ) w B o r y s ła w iu i je j f i l i a w J a ś le p r z y g o t o w y w a ła w ie r t a c z y n a 2 - le t n ic h , a k ie r o w n ik ó w n a p ó łr o c z n y c h k u r s a c h .
W s t y c z n iu 1 9 4 5 I n s t y t u t N a f t o w y u r u c h o m i ł w K r o ś n ie z f i l i ą w G r a b o w n ic y k o ło B r z o z o w a
„ S z k o łę N a f t o w ą " z d w o m a 2 - l e t n i m i o d d z ia ła m i, je d e n d la m a js t r ó w , d r u g i d la t e c h n ik ó w n a f t o w y c h ; o p r ó c z t y c h z a s a d n ic z y c h o d d z ia łó w b y ł y p r o w a d z o n e w S z k o le i p r z y z a k ła d a c h p r a c y k u r s y s p e c ja ln e . J e ż e li c h o d z i o s z k o ln ic t w o w y ż s z e , t o w . r . 1921 u t w o r z o n o n a P o lit e c h n ic e L w o w s k i e j p r z y W y - J d z ia le M e c h a n ic z n y m O d d z ia ł N a f t o w y z k i l k o m a ' s p e c ja ln y m i k a t e d r a m i, n ie z a le ż n ie o d s t u d jó w n a f t o w y c h n a W y d z ia le C h e m ic z n y m , za ś n a A k a d e m ii G ó r n ic z e j w K r a k o w ie o d c h w i l i je j u t w o r z e n ia is t n ia ła K a t e d r a W ie r t n i c t w a i E k s p lo a t a c ji N a f t y . O b e c n ie n a A k a d e m i i G ó r n ic z e j są d w ie o d d z ie ln e k a t e d r y j W i e r t n i c t w a i o s o b n o E k s p lo a t a c ji N a f t y .
C h a r a k t e r y s t y k a p r z e m y s ł u n a f t o w e g o P r z e d w o jn ą g ł ó w n y m i o ś r o d k a m i i n a jw ię k s z y m i s k u p ie n ia m i p r z e m y s łu n a f to w e g o b y ł B o r y s ła w i D r o h o b y c z , w k t ó r y c h b y ł o z a t r u d n io n y c h p r a w ie p o ło w a p r a c o w n ik ó w n a f t o w y c h . W s k u t e k te g o i s t n i a ły t a m n a jle p s z e w a r u n k i d la s z k o ln ic t w a z a w o d o w e g o .
O b e c n ie n a s z p r z e m y s ł n a f t o w y je s t r o z r z u c o n y n a d u ż e j p r z e s t r z e n i w p a s ie p r z y k a r p a c k im , d ł u g im n a o k o ło 3 0 0 k m a s z e r o k im o k o ło 5 0 k m , c o z n a c z n ie u t r u d n i a s p r a w ę s z k o ln e g o n a u c z a n ia . K o p a l n ie n a f t y z a t r u d n ia ją p r a c o w n ik ó w w lic z b ie o d 2 0 d o 0 5 0 , w t y m t y l k o 5 k o p a lń z a t r u d n ia w ię c e j n i ż 2 0 0 p r a c o w n ik ó w , są t o : .
1) K r o s n o z C e n t r a l n y m i W a r s z t a t a m i i k o p a ln ia m i n a m ie js c u i w p o b l iż u z a t r u d n ia o k o ło 1 0 0 0 p r a c o w n ik ó w , 2 ) G r a b o w n ic a — 6 4 8 , a w r a z z p o b l is k im i k o p a ln ia m i — 1 0 4 3 p r a c o w n ik ó w , 3 ) K r y g — 6 1 0 p r a c o w n ik ó w i a n a lo g ic z n ie 1 1 5 7 , 4 ) R ó w n e — 2 0 5 i 3 3 7 o r a z 5 ) W a ń k o w a — 3 2 5 p r a c o w n ik ó w .
W c z t e r e c h r a f in e r ia c h n a f t y je s t z a t r u d n io n y c h p o o k o ło 5 0 0 p r a c o w n ik ó w , w je d n e j 2 2 0 a w d w u p o z o s t a ły c h je s t z a ję t y c h 1 2 6 i 6 9 o s ó b .
O s o b n ą g r u p ę s t a n o w i F a b r y k a M a s z y n w G l i n i k u M a r i a m p o ls k i m k o ło G o r l i c o 1 1 5 7 p r a c o w n ik a c h .
Ł ą c z n ie w p r z e m y ś le n a f t o w y m p r a c u je 1 1 3 8 0 o s ó b ( li p ie c 1 9 4 6 ), z c z e g o n a k o p a ln ic t w o n a f to w e p r z y p a d a 7 1 1 3 , n a r a f in e r ie n a f t y 2 5 5 0 , n a F a b r y k ę M a s z y n 1 1 5 7 , a n a i n n e z a k ła d y i d y r e k c ję Z je d n o c z e n ia P r z e m y s łu N a f t o w e g o — 5 6 0 p r a c o w n ik ó w .
P o n a d t o p r z y s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w n a f t o w y c h
„ C e n t r a la P r o d u k t ó w N a f t o w y c h " ( C P N ) z a t r u d n i a 1 6 3 5 o s ó b r o z r z u c o n y c h p o c a łe j P o ls c e . W p r z e m y ś le n a f t o w y m i p r z y s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w n a f o w y c h p r a c u je o g ó łe m 1 2 0 1 5 o s ó b .
Z p o w y ż s z y c h d a n y c h w y n ik a , ż e z p o w o d u s p e c y f ic z n y c h w a r u n k ó w , w ja k ic h z n a jd u je s ię p r z e m y s ł n a f t o w y , t y l k o n ie lic z n e o ś r o d k i p o s ia d a ją w a r u n k i d o z a ło ż e n ia s z k ó ł z a w o d o w y c h , w w ię k s z o ś c i zaś m ie js c o w o ś c i, o m n ie js z e j lic z b ie p r a c o w n i k ó w , m o ż ń a p r o w a d z ić je d y n ie d o r a ź n e k u r s y . Z n a m ie n n y m je s t t o , że n a o g ó ln ą lic z b ę 11 3 8 0 p r a c o w n ik ó w , je s t z a le d w ie 3 3 8 u c z n ió w p r z e m y s ło w y c h , c o s t a n o w i t y l k o 3 % o g ó łu p r a c o w n ik ó w . S ą t o w y łą c z n ie u c z n io w ie w a r s z t a t o w i, g d y ż o b o w ią z u ją c e je s z c z e p r z e p is y g ó r n ic z o - p o lic y jn e — n ie d o z w a la ją n a z a t r u d n ia n ie w k o p a ln ic t w ie n a f t o w y m o s ó b m ło d s z y c h o d 1 8 -le t n ic h . I s t n ie je t u ta k a a n o m a lia , ż e a b y z o s ta ć w y z w o lo n y m r z e m ie ś ln ik ie m , ś lu s a r z e m , t o k a r z e m c z y s z e w c e m , m u s i s ię p o u k o ń c z e n iu s z k o ły p o w s z e c h n e j t e r - i m i n o w a ć 3 la ta i r ó w n o c z e ś n ie 5 la ta u c z ę s z c z a ć
>:d o s z k o ły z a w o d o w o - d o k s z ta łc a ją c e j ( o b e c n ie d o
’ ś r e d n ic h s z k ó ł z a w o d o w y c h ) , a p o t e m d o p ie r o m o ż n a s ię w y z w o li ć n a c z e la d n ik a , a b y z a ś z o s ta ć w ie r t a c z e m c z y d e s t y la t o r e m n ie p o t r z e b a w o g ó le c h o d z ić d o s z k o ły , n a w e t p o w s z e c h n e j, b o p r z y p r z y j m o w a n i u d o p r a c y n i k t s ię o t o n ie p y t a . P o k i l k u c z y k il k u n a s t u la ta c h p r a c y w p r z e m y ś le t a k i r o b o t n i k z o s ta je a lb o n ie m ia n o w y m , b e z ż a d n e g o d o k u m e n t u , d e s t y la t o r e m c z y r a f in a t o r e m , a lb o te ż Z g ła s z a s ię d o e g z a m in u p r z e d K o m i s ją U r z ę d u G ó r n ic z e g o n a w ie r ta c z a , lu b n a w e t n a k ie r o w n ik a . T a k i k a n d y d a t b a r d z o n ie c h ę t n ie z g ła sza s ię d o S z k o ły N a f t o w e j , b o p o c o s ię ta k d łu g o u c z y ć , n ie m a ją c c z ę s to e le m e n ta r n e g o p r z y g o t o w a n ia te o r e ty c z n e g o , s k o r o d a le k o ła t w ie j i b e z p o r ó w n a n ia s z y b c ie j m o ż n a u z y s k a ć k w a lif ik a c je p r z e d K o m i s ją U r z ę d u G ó r n ic z e g o . A ż e p r z y t y m m a ło lu b p r a w ie n i c n ie u m ie , u ż y w a z a z w y c z a j p r z e z r ó ż n y c h z n a jo m y c h t a k ie j p r o t e k c ji , ta k ie g o n a c is k u n a e g z a m in a t o r ó w , że n ie r a z je s t b a r d z o t r u d n o s ię t e m u o p r z e ć . K o m i s ja E g z a m in a c y jn a z ło ż o n a p r z e w a ż n ie z p r a k t y k ó w , a n ie n a u c z y c ie li a n i p e d a g o g ó w , z d e le g a tó w r ó ż n y c h o r g a n iz a c ji, n ie d o c e n ia ją c w a ż n o ś c i p o d s t a w t e o r e t y c z n y c h , a lb o k ie r u ją c s ię p r z y t y m i n n y m i w z g lę d a m i, w i ę k s z o ś c i ą g ł o s ó w u z n a je ta k ie g o k a n d y d a t a , c z ę s to k r o ć p ó ła n a l
f a b e tę , z a u z d o ln io n e g o d o z o r c ę , a n a w e t k ie r o w n i k a r u c h u k o p a lń . T o b y ł y p o w o d y , d la k t ó r y c h
w o k r e s ie p r z e d i p o l- s z e j w o jn i e ś w ia t o w e j t r u d n o b y ło u t r z y m a ć S z k o łę W ie r t n i c z ą , b o n ie b y ło u c z n ió w . N i e s t e t y i o b e c n ie p o w t a r z a s ię te b łę d y . W r o k u b ie ż ą c y m U r z ą d G ó r n i c z y u r z ą d z ił ta k ie e g z a m in y aż c z t e r y , 2 d la m a js t r ó w i 2 d la k ie r o w n i k ó w , w y p u s z c z a ją c 9 k ie r o w n ik ó w i 2 6 d o z o r c ó w , m im o t o , że w s z y s c y k a n d y d a c i b y l i b a r d z o s ła b o p r z y g o t o w a n i, ż e p o z a w ia d o m o ś c ia m i z p r a k t y k i n ie u m i e li p r z e d m io t ó w t e o r e t y c z n y c h , że w i e lu Z n i c h n ie z n a ło d o b r z e c z te r e c h d z ia ła ń a lg e b r a ic z n y c h , a p r a w ie ż a d e n n ie z n a ł r y s u n k ó w t e c h n ic z n y c h . E g z a m in y t a k ie o d b y w a ją s ię n a z a s a d z ie
§ 4 2 i 4 3 K r a j o w e j U s t a w y N a f t o w e j z r o k u 19 0 8 . P a r a g r a fy te m o g ą is t n ie ć n a p a p ie r z e , a le e g z a m i
n ó w t a k ic h n ie n a le ż y u r z ą d z a ć , b o o n e u t r u d n i a ją d z ia ła ln o ś ć s z k o l n ic t w u z a w o d o w e m u . W S z k o le N a f t o w e j są id e a ln e w p r o s t w a r u n k i, u c z ą c y s ię w S z k o le p r a c o w n ic y n ie tr a c ą z u p e łn ie z a r o b k ó w a n i p r e m ii, o t r z y m u j ą b e z p ła t n e p o m ie s z c z e n ie w in t e r n a c ie i in n e u l g i.
P o t r z e b y w z a k r e s i e k a d r i i c h s z k o l e n i e P r z e d w o jn ą w p r z e m y ś le n a f t o w y m b y ło z a t r u d n io n y c h 1 4 0 0 0 o s ó b , o b e c n ie p r a c u je 11 3 8 0 , n ie u w z g lę d n io n o t u p r a c o w n ik ó w z a ję t y c h p r z y s p r z e d a ż y p r o d u k t ó w n a f t o w y c h . S p o ś r ó d 1 1 3 8 0 o s ó b je s t 10 3 in ż y n ie r ó w , 3 6 9 t e c h n ik ó w , 7 2 0 m a j
s t r ó w , 5 7 2 4 k w a lif ik o w a n y c h r o b o t n i k ó w , 3 3 5 5 n ie - k w a lif ik o w a n y c h i s e z o n o w y c h r o b o t n i k ó w , 3 4 7 u c z n ió w a 7 6 2 u r z ę d n ik ó w .
T r z y l e t n i p la n r o z b u d o w y p r z e m y s łu n a f to w e g o p r z e w id u je z w ię k s z e n ie te j li c z b y o 1 0 0 0 o s ó b r o c z n ie , t j . d o 1 2 5 0 0 w r . 1 9 4 7 , 1 3 5 0 0 w r . 1 9 4 8 a d o 1 4 5 0 0 r . 1 9 4 9 . G ł ó w n y n a c is k w 3 - l e t n i m p la n ie je s t p o ło ż o n y n a P o s z u k iw a n ia N a f t o w e , w k t ó r y c h p la n o w a n y je s t w z r o s t z 5 4 0 p r a c o w n i
k ó w d o 1 2 7 9 , p r z y c z y m s a m y c h in ż y n ie r ó w b ę d z ie p o t r z e b a 2 6 , t e c h n ik ó w 6 1 , a r o b o t n i k ó w k w a l i f i k o w a n y c h 5 9 0 .
U r z ę d n i c y są r o z r z u c e n i p o w s z y s t k ic h z a k ła d a c h i n ie z a c h o d z i p o t r z e b a s p e c ja ln e g o ic h - s z k o le n ia . N a le ż a ło b y je d y n ie z o r g a n iz o w a ć k u r s y w p r o w a d z a ją c e ic h b liż e j w p r o c e s y w y t w ó r c z e w p r z e m y ś le n a f t o w y m . O g ó ln ie d a je s ię o d c z u ć b r a k d o b r y c h b u c h a lt e r ó w i s t e n o t y p is t e k . Z o r g a n i
z o w a n ie k u r s ó w s t e n o g r a f ii n ie t y lk o d la s te n o t y p is t e k a le i d la w y ż s z y c h u r z ę d n ik ó w b y ł o b y b a r d z o w s k a z a n e .
J e ż e li c h o d z i o p r a c o w n i k ó w t e c h n i c z n y c h , to n a le ż y t u o p r ó c z z a p o t r z e b o w a n ia w z w ią z k u Z r o z b u d o w ą p r z e m y s łu p r z y ją ć u z u p e łn ie n ie z p o w o d u n a t u r a ln e g o u b y t k u w s k u t e k ś m ie r c i i e m e r y t u r . N o r m a ln ie p r z y j m u je s ię w p r z e m y ś le 3 % u b y t k u . W p r z e m y ś le n a f t o w y m u b y t e k te n b ę d z ie n ie c o w y ż s z y Z te g o p o w o d u , że p r z e m y s ł t e n je s t p r z e m y s łe m s t a r y m , p r z y jm o w a n ie n o w y c h p r a c o w n ik ó w w o s t a t n ic h la ta c h b y ł o b a r d z o o g r a n i
c z o n e , a u s ta w a n a f to w a n ie z e z w a la n a z a t r u d n ia n ie w k o p a ln ic t w ie o s ó b m ło d s z y c h o d 1 8 - le tn ic h . Ś r e d n i w ie k p r a c o w n ik ó w u m y s ło w y c h w y n o s i 4 0 la t , a 3 6 la t f iz y c z n y c h , ś r e d n io 3 8 la t . P r z y jm u ją c , z u w a g i n a p o w y ż s z e , 4 % u b y t k u , o b lic z y m y r o c z n e z a p o t r z e b o w a n ie n o w y c h p r a c o w n ik ó w t e c h n ic z n y c h w p r z e m y ś le n a f t o w y m .
O b e c n ie in ż y n ie r o w ie s t a n o w ią 1 % o g ó łu p r a c o w -
n i k ó w , t e c h n ic y 3 ,5 % , m a js t r z y o k o ło 6 ,5 % , k w a l i f i k o w a n i r o b o t n i c y o k o ło 5 0 % , n ie k w a lif ik o w a n i o k o ło 5 0 % , u c z n io w ie 5 % a u r z ę d n ic y o k o ło 6 , 5 % .
Z a t e m w s k u t e k n a t u r a ln e g o u b y t k u i r o z b u d o w y p r z e m y s łu p o t r z e b a b ę d z ie w n a fc ie w 1 9 4 7 r . — 15 in ż y n ie r ó w , 5 5 t e c h n ik ó w , 1 1 2 m a js t r ó w i 5 0 0 r o b o t n i k ó w k w a lif ik o w a n y c h . W la ta c h 1 9 4 8 i 1 9 4 9 c y f r y te b ę d ą w z r a s ta ć p o o k o ło 1 0 % .
J a k k o lw ie k 15 i n ż y n i e r ó w w r o k u m o ż e d a ć b e z t r u d n o ś c i je d n a w y ż s z a u c z e ln ia t e c h n ic z n a , c o o b e c n ie m a m ie js c e , w A k a d e m i i G ó r n ic z e j, to je d n a k p o t r z e b n a je s t je s z c z e p r z y n a jm n ie j je d n a k a t e d r a w i e r t n ic t w a i w y d o b y w a n ia n a f t y n a je d n e j Z P o l it e c h n ik p r z y W y d z ia le M e c h a n ic z n y m ; c h o d z i o s p e c ja lis t ó w k o n s t r u k t o r ó w u r z ą d z e ń i n a r z ę d z i d la p r z e m y s łu n a f to w e g o , k t ó r y c h je s t w i e lk i b r a k o r a z o s p e c ja lis t ó w m e c h a n ik ó w d o r u c h u k o p a lń i r a f in e r y j. P r z e m a w ia z a t y m r ó w n ie ż i te n w z g lą d , że d u ż y p r o c e n t in ż y n ie r ó w , s p e c ja liz u ją c y c h s ię w p e w n y m k ie r u n k u , p r z e c h o d z i d o i n n y c h p r z e m y s łó w . N ie z a le ż n ie o d te g o n a le ż y s t w o r z y ć p r z y je d n y m z W y d z ia łó w C h e m ic z n y c h P o li t e c h n ik k a t e d r ę t e c h n o lo g ii n a f t y , c e le m s z k o le n ia in ż y n ie r ó w d la r a f in e r y j.
T e c h n i k ó w n a f t o w y c h n a le ż y s z k o lić c z ę ś c io w o w s z k o ła c h s p e c ja ln y c h w p r z e m y ś le n a f t o w y m , c z ę ś c io w o w in n y c h s z k o ła c h t e c h n ic z n y c h . D o t a k ic h s p e c ja ln y c h s z k ó ł n a le ż y o b e c n a S z k o ła N a f t o w a z 2 - l e t n i m O d d z ia łe m d la T e c h n ik ó w . R o c z n ie z te g o O d d z ia łu b ę d z ie w y c h o d z ić o k o ło 2 5 t e c h n ik ó w , zaś b r a k u ją c a ilo ś ć 5 0 b ę d z ie p r z y p ły w a ć z i n n y c h s z k ó ł. 1 1 2 m a js t r ó w s z k o lić n a le ż y c z ę ś c io w o w S z k o le N a f t o w e j , c z ę ś c io w o n a k u r s a c h s p e c ja l
n y c h , b ą d ź te ż w in n y c h s z k o ła c h p r z e m y s ło w y c h . P o d o b n ie p r z e d s t a w ia s ię s p r a w a 5 0 0 k w a l i f i k o w a n y c h r o b o t n i k ó w . 2 - l e t n i O d d z ia ł d la M a j s t r ó w w S z k o le N a f t o w e j w K r o ś n ie , w je j f il i a c h w G r a b o w n ic y i w G o r lic a c h o r a z n a k u r s a c h d la d e s t y la t o r ó w i r a f in a t o r ó w m u s i d a ć tę ilo ś ć p o t r z e b n y c h k w a lif ik o w a n y c h r o b o t n i k ó w . B ę d z ie to w y m a g a ć b a r d z o i n t e n s y w n e j p r a c y w t e j d z ie d z in ie .
S p r a w a u c z n i ó w p r z e m y s ło w y c h w p r z e m y ś le n a f t o w y m , t o s p r a w a n i e z w y k łe j d o n io s ło ś c i. Z a p o t r z e b o w a n ie n o w y c h p r a c o w n ik ó w z a r ó w n o w s k u te k n a t u r a ln e g o u b y t k u , ja k i w s k u t e k r o z b u d o w y p r z e m y s łu , w ilo ś c i o k o ło 1 0 0 0 o s ó b r o c z n ie w i n n o s ię p o k r y w a ć w w ię k s z o ś c i m ło d z ie ż ą . M u s i m y o d m ło d z ić p r z e m y s ł n a f t o w y , a p r z e z t o p o d n ie ś ć p o z io m o ś w ia t o w y i k u l t u r a l n y .
M i n i m a l n y w ie k p r a c o w n ik ó w w k o p a ln ic t w ie n a f t o w y m n a le ż y u s t a w o w o o b n iż y ć d o la t 16, d o p u ś c ić u c z n ió w d o k o p a ln ic t w a n a f to w e g o n a w z ó r u c z n ió w w p r z e m y ś le m e t a lo w y m i r z e m io ś le . U c z n ió w n a le ż y s z k o lić n ie t y lk o p r a k t y c z n ie a le i t e o r e t y c z n ie w s z k o ła c h p r z e m y s ło w y c h , a g d z ie t y c h s z k ó ł b r a k , n a s p e c ja ln y c h k u r s a c h .
U c z n io w ie z a t r u d n i e n i n a k o p a ln ia c h i w r a f in e r ia c h p o ło ż o n y c h w p o b l iż u m ia s t, w k t ó r y c h są s z k o ły d o k s z ta łc a ją c e z a w o d o w o — w i n n i d o n ic h u c z ę s z c z a ć . P r z y p r z y j m o w a n i u u c z n ió w i in n y c h d o p r a c y n a le ż y b e z w z g lę d n ie ż ą d a ć ś w ia d e c t w s z k o ln y c h i b e z d o w o d ó w u k o ń c z e n ia p e łn e j s z k o ły p o w s z e c h n e j n ie p r z y jm o w a ć d o p r a c y . W s k a z a n y m b y b y ł o w p r o w a d z ić o b o w ią z e k b a d a ń le k a r s k ic h i p s y c h o t e c h n ic z n y c h .
N A F T A Str. 3 1 1
SCHEMAT SZKOLENIA FACHOWCÓW DLA PRZEMYŚLU NAFTOWEGO.
B- badani* Irfcarski* zdolności do pracy
0
- *giomin doktorski E - fgzamln wstępny F - uznani* kwotlflk. prm O U.G Kg- kurs z*rowyKj- kurs j*dnoroczny -K21" 1 roczn* kursy sp*cjałn*
“ J*dno.dwu.trzy lub czt*ro l*tnlo praktyka w prz*myil*.
Oprać o wat: Ini. Wojnar J.
C z ę ś ć m ło d z ie ż y t r z e b a k s z t a łc ić w k ie r u n k u n a f t o w y m . W t y m c e lu z o s ta ła u t w o r z o n a w G l i n i k u M i r i a m p o l s k i m 3 - le t n ia S z k o ła P r z e m y s ło w o - N a f t o w a . S z k o ła ta t y p u g im n a z ja ln e g o b ę d z ie u p o w a ż n ia ć p o je j u k o ń c z e n iu d o w s t ę p u d o lic e u m t e c h n ic z n e g o l u b n a 2 - l e t n i O d d z ia ł n a T e c h n ik ó w w S z k o le N a f t o w e j . W s z k o le t e j je s t p r o w a d z o n y n a r a z ie je d e n o d d z ia ł w a r s z ta to w y , a p r z e w id z ia n e p la n e m są 2 d a ls z e : k o p a ln ia n y i r a f i n e r y j n y ; te d w a o s t a tn ie b ę d ą u r u c h o m io n e s k o r o t y lk o z a i s t n i e ją k u t e m u w a r u n k i ( p o m ie s z c z e n ie , u r z ą d z e n ie ) . A b s o lw e n c i t e j s z k o ły b ę d ą s t a n o w ić k la s ę w y s o k o k w a lif ik o w a n y c h r o b o t n i k ó w n a f t o w y c h .
P l a n s z k o l e n i a f a c h o w c ó w ( w y k r e s )
P la n p o w y ż s z y je s t p o m y ś la n y w d u c h u n a w s k r o ś d e m o k r a t y c z n y m . P r z e z k o le jn e p r z e jś c ie n a jp ie r w 2 - le t n ie g o O d d z ia łu d la M a j s t r ó w , a n a s tę p n ie 2 - le t n ie g o O d d z ia łu d la T e c h n ik ó w k a ż d y r o b o t n i k — n a w e t w p ó ź n y m w i e k u m o ż e z o s ta ć k ie r o w n ik i e m k o p a ln i c z y r a f i n e r i i n a f t y . T y l k o t a k i a w a n s p o p r z e z p r a c ę n a d s o b ą p o p r z e z n a u k ę i s z k o łę je s t c e lo w y m i w ła ś c iw y m .
W n i o s k i ;
1. P r z e m y s ł n a f t o w y je s t r o z r z u c o n y n a d u ż e j p r z e s t r z e n i z z a k ła d a m i o s t o s u n k o w o m a łe j lic z b ie p r a c o w n ik ó w , c o z n a c z n ie u t r u d n i a o r g a n iz a c ję s z k o ln ic t w a fa c h o w e g o ; d z ie s ię ć w ię k s z y c h o ś r o d k ó w p o s ia d a w a r u n k i d la p r o w a d z e n ia p r z y f a b r y c z n e j t e o r e t y c z n e j n a u k i z a w o d o w e j.
2 . N a le ż y o b n iż y ć m i n i m a l n y w ie k p r z y jm o w a n y c h p r a c o w n ik ó w d o k o p a ln ic t w a n a f to w e g o Z 18 d o 16 la t i n a ło ż y ć n a p r z e m y s ł o b o w ią z e k d o k s z ta łc a n ia z a w o d o w e g o m ło d z ie ż y a n a lo g ic z n ie , ja k t o m a m ie js c e w p r z e m y ś le m e t a lo w y m , w r z e m io ś le i w h a n d lu .
■ 3 . Z a p o t r z e b o w a n ie n o w y c h p r a c o w n ik ó w w il o ś c i o k . 7 0 0 o s ó b r o c z n ie p o k r y w a ć w w ię k s z o ś c i u c z n ia m i, p r z y c z y m r ó w n o c z e ś n ie n a le ż y z w ię k s z y ć w y d a t n ie lic z b ę u c z n ió w p r z e m y s ło w y c h . 4 . Z a n ie c h a ć u r z ą d z a n ia e g z a m in ó w n a z a s a d z ie
§ 4 2 i 4 3 K r a j o w e j U s t a w y N a f t o w e j ja k o p r z e s ta r z a łe j, n ie r z e c z o w e j i n ie r e a ln e j, g d y ż t a k ie e g z a m in y d e z o r g a n iz u ją s p r a w ę fa c h o w e g o n a u c z a n ia i w ła ś c iw e g o p o d w y ż s z e n ia k w a lif ik a c ji.
5 . U t w o r z y ć n a je d n e j z P o l it e c h n ik K a t e d r ę W ie r t n i c t w a i W y d o b y w a n ia N a f t y p r z y W y d z ia le M e c h a n ic z n y m o r a z K a t e d r ę T e c h n o l o g i i N a f t y p r z y W y d z ia le C h e m ic z n y m . 6 . R o z b u d o w a ć ś w ie ż o u t w o r z o n ą S z k o lę P r z e -
m y s ło w o - N a f t o w ą w G l i n i k u M a r i a m p o ls k i m d la m ło d z ie ż y p r z e z u r u c h o m ie n ie d w u d a l
s z y c h o d d z ia łó w : k o p a ln ia n e g o i r a f in e r y jn e g o . 7 . K o n t y n u o w a ć d z ia ła ln o ś ć S z k o ły N a f t o w e j
w K r o ś n ie , k ie r u ją c s ię p r z y t y m p o t r z e b a m i p r z e m y s łu n a f t o w e g o ; z w ię k s z y ć s z k o le n ie f a c h o w c ó w d la p r z e m y s łu r a f in e r y jn e g o . 8 . Z o r g a n iz o w a ć k u r s y s t e n o g r a fii o r a z k u r s y
w p r o w a d z a ją c e w p r o c e s y w y t w ó r c z e u r z ę d n i k ó w n a f t o w y c h .
9 . U m o ż l i w i ć r o b o t n i k o m a w a n s d o s t a n o w is k k ie r o w n ic z y c h d r o g ą n a t u r a ln ą p r z e z n a u k ę i s t u d ia a n ie p r z e z s z tu c z n e n o m in a c je .
