• Nie Znaleziono Wyników

Nafta : miesięcznik poświęcony nauce, technice, statystyce oraz organizacji w polskim przemyśle naftowym, R. 2, Nr 1

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Nafta : miesięcznik poświęcony nauce, technice, statystyce oraz organizacji w polskim przemyśle naftowym, R. 2, Nr 1"

Copied!
40
0
0

Pełen tekst

(1)

M IE S IĘ C Z N IK P O Ś W I Ę C O N Y N A U C E , T E C H N IC E , S T A T Y S T Y C E

O R A Z O R G A N IZ A C J I W P O L S K IM P R Z E M Y Ś L E N A F T O W Y M

(2)

T R E Ś Ć :

S t r o n a 1 . I n ż , J ó z e f W o j n a r : „ N a f t a “ ... 1 2. I n ż . W i k t o r H l a s k o : M a r n o t r a w s t w o w p r z e m y ś l e . . . 4 3 . D r H e n r y k T e i s s e y r e ; P r z e w o d n i e r y s y t e k t o n i k i K a r p a t i m o ż l i ­

w o ś c i r o z w o j u p o l s k i e g o k o p a l n i c t w a n a f t o w e g o w K a r p a t a c h i n a P r z e d ­ g ó r z u ... 7 4 . B r o n i s ł a w G ą s k a : Z a m y k a n i e w ó d c e m e n t e m ... I I

5 . I n ż . W a c ł a w S c h i l l e r : A n a l i z a k r z y w e j s p a d k u p r o d u k c j i . . . 1 3 6. P a m i ę c i t y c h , k t ó r z y o d e s z l i ... 1 4 7 . I n ż . A f r y k a n K i s ł o w : P l a n p r a c g e o f i z y c z n y c h w K a r p a t a c h i n a

P r z e d g ó r z u ... 2 8 8. D r H u g o B u r s t y n : A k t u a l n e z a g a d n i e n i a c h e m i c z n e n a s z e g o p r z e m y ­

s ł u r a f i n e r y j n e g o ... 3 1 9 . D z i a ł s p r a w o z d a w c z y ... . . . . . . . . . 3 4

1 0 . W i a d o m o ś c i b i e ż ą c e . . . . . . 3 9

1 1 . S t a t y s t y k a N a f t o w a ... 1 5

„ H e 4 ) T b “ JVs l . H n B a p b l 9 4 6 . H e«})T 5inofiH H C T H T yT I l o n b u i a , K p a i< O B ,y ji.J Io 6 3 0 B C K a H 4 9

O r J I A B J I E H H E :

C r p . 1. Mh j s. M. B o i ł n a p : „ H eęjrrb “ ... 1 2 . H h k B . r j i a c k o : P a c T o m r re j i ł c t b o n n p o M b i i n j i e H H O C T W ... 4 3. Ä p . T e i i c c e i i p e : O c n o B H b ie n e p r b i T eK T om n cn K a p n a -r mb c o m o/khoctm

pa3BWTMH nojibCKOü HedsTHHOíí npoMbinuieHHOCTM B K a p n a T a x

i

n a n p e p -

ropbM ■ : ... 7

4 . B . r o H C K a : I l e M e i m í p o B a m i e C K B a j K M H ...I I 5. H h j k. B. I I l M j i J i e p : AHajiM 3 K p jtB b ix n p o f l y K t p i n ... 13 6. n o cM ep T H b re B O c n o M i n r a m m ... 14 , 7. H h j k. A . K m cjio b : n j i a H reocj)M3MHecKHX paG oT b K a p n a T a x n H a H p e g -

r o p b H : ... 2 8 8. J t p . r . B y p c T b i H : A K T y a jib H b ie B o n p o c b i xmmmm b n a ix r e k H e d r r e n e p e p a -

G aT b iB aioiu ew n p o M b im j ie iin o c T M ... 31 9. O T fleji cBefleH M ti ... 3 4

1 0 . T e u y m n s m3b¿c t m h . . . . . . 3 9

11. H ccpT B H an c r a T M C T M K a ... 15

„ P e t r o l c u i n “ y N ' r . 1 . J a n u a r y 1 9 4 6 . P e t r o l e u m I n s t i t u t e P o l a n d , K r a k ó w , Ł o b z o w s k a 4 9 *

C O N T E N T S :

P a g e 1 . J ó z e f W o j n a r : „ P e t r o l e u m “ ... l

2 . W i k t o r H ł a s k o : W a s t e i n I n d u s t r y . . . 4

3 . H e n r y k T e i s s e y r e : M a i n s F e a t u r e s o f C a r p a t h i a n s T e c t o n i c s . P o s s i ­ b i l i t i e s o f O i l M i n i n g i n t h e C a r p a t h i a n s a n d F o r e l a n d . . . 7 4 . B r o n i s ł a w G ą s k a : O i l W e l l C e m e n t i n g ...11 5 . W a c ł a w S c h i l 1 e r : A n a l y s i s o f P r o d u c t i o n C u r v e s ...1 3 6 . A M e m o r i a l ... 1 4 7 . A f r y k a n K i s ł o w : G e o p h i s i e a l R e s e a r c h P r o g r a m i n t h e C a r p a t h i a n s

a n d F o r e l a n d ... 2 8 8 . H u g o B u r s t y n : A c t u a l C h e m i c a l P r o b l e m s o f R e f i n i n g I n d u s t r y . . 3 1 9 . R e p o r t i n g P a r t ... 3 4

1 0 . C u r r e n t N e w s . 3 9

1 1 . O i l S t a t i s t i c s ... 1 6

(3)

AFTA

M I E S I Ę C Z N I K P O Ś W I Ę C O N Y N A U C E , T E C H N I C E , S T A T Y S T Y C E O R A Z O R G A N I Z A C J I W P O L S K I M P R Z E M Y Ś L E N A F T O W Y M

R E D A G U J E I N S T Y T U T N A F T O W Y

R o k I I . S t y c z e ń 1 9 4 6 r . N r 1

I n ż . J ó z e f W o j n a r

„ N a

Z a p e w n e n i e j e d e n % c z y t e l n i k ó w z a s t a n a w i a ł s i ę d l a c z e g o m i e s i ę c z n i k n a s z n a z w a n o „ N a f t ą " . W s z a k p r z e d w o j e n n y d w u t y g o d n i k n o s i ł n a z w ę „ P r z e m y s ł N a f t o w y " .

S ł o w o _ „ n a f t a “ j e s t p o c h o d z e n i a c h a l d e j s k i e g o , w z g l ę d n i e m o ż e s t a r o p e r s k i e g o , z n a n e r ó w n i e ż j ę ­ z y k o w i g r e c k i e m u , k t ó r e k o n k u r o w a ł o z ł a c i ń s k i m w y r a z e m „ p e t r o l e u m “ ( p e t r a — o l e u m ) , p o a n g i e l ­ s k u „ o i l “ l u b „ r o c k - o i l “ , p o r o s y j s k u „ n i e f t “ i d o ­ t y c z y r o p y n a f t o w e j n a z y w a n e j c z ę s t o w j ę z y k u p o l s k i m „ o l e j e m s k a l n y m " .

S ł o w o „ n a f t a " d o t y c z y r ó w n i e ż p r o d u k t u d e s t y ­ l a c j i r o p y n a f t o w e j , u ż y w a n e g o j a k o o l e j ś w i e t l n y , z w a n e g o w i n n y c h j ę z y k a c h p r z e w a ż n i e „ k e r o s e n e "

( „ k e r o s i n e “ ) ; w p o l s k i e j g w a r z e l u d o w e j n a f t ę ś w i e t l n ą _ n a z y w a n o „ k a m f i n ą " .

W u b i e g ł y m s t u l e c i u c z ę ś c i e j u ż y w a n o t e r m i n u

„ n a f t a “ n a o k r e ś l e n i e o l e j u s k a l n e g o ; p o c h o d z i ł o t o m o ż e s t ą d , ż e g ł ó w n y m i n a j w a ż n i e j s z y m w ó w ­ c z a s d e s t y l a t e m b y ł a n a f t a ś w i e t l n a . O d p o c z ą t k u i s t n i e n i a p r z e m y s ł u n a f t o w e g o d o d n i a d z i s i e j s z e g o u ż y w a s i ę t a k i c h o k r e ś l e ń : „ g ó r n i c t w o n a f t o w e " ,

„ k o p a l n i c t w o n a f t o w e " , „ n a f c i a r s t w o " , „ n a f c i a r z “ ,

„ t e c h n o l o g i a n a f t y " , „ r a f i n e r i a n a f t y " i i n n e . T o b y ł p i e r w s z y w z g l ą d , k t ó r y m k i e r o w a l i ś m y s i ę p r z y s z u k a n i u n a z w y d l a n a s z e g o m i e s i ę c z n i k a .

D r u g i m a r g u m e n t e m , k t ó r y u z a s a d n i a ł w ł a ś c i ­ w o ś ć n a z w y m i e s i ę c z n i k a , b y ł a t r a d y c j a . N i e w i e l u n a f c i a r z y w i e o t y m , ż e „ N a f t a “ b y ł a c z a s o p i s m e m n a j d ł u ż e j w y c h o d z ą c y m w P o l s c e , b o a ż 2 2 % l a t a p r z e d p i e r w s z ą w o j n ą ś w i a t o w ą , a p r z e z 1 7 % l a t w o k r e s i e m i ę d z y p i e r w s z ą a d r u g ą w o j n ą .

R o z p o c z y n a j ą c d r u g i r o k p r a c y „ N a f t y “ p r a g ­ n i e m y z a u w a ż y ć , ż e j e s t t o r ó w n o c z e ś n i e 6 5 r o k o d c z a s u p o j a w i e n i a s i ę p i e r w s z e g o p o l s k i e g o c z a s o ­ p i s m a n a f t o w e g o . P o n i ż e j p r z e d s t a w i m y w k r ó t ­ k o ś c i h i s t o r i ę p o p r z e d n i c h t y c h c z a s o p i s m .

P i e r w s z y m c z a s o p i s m e m n a f t o w y m w j ę z y k u p o l s k i m b y ł „ G ó r n i k " — p i s m o p o ś w i ę c o n e s p r a ­ w o m „ g ó r n i c t w a n a f t o w e g o w G a l i c j i " . P i e r w s z y n u m e r „ G ó r n i k a " z o s t a ł w y d a n y w s t y c z n i u 1 8 8 2 r . R e d a k c j a t e g o c z a s o p i s m a , k t ó r e m i a ł o s i ę p o j a ­ w i a ć w e d l e z a p o w i e d z i „ o k o l i c z n o ś c i o w o " 6 r a z y n a k w a r t a ł , m i e ś c i ł a s i ę w b i u r z e K r a j o w e g o T o ­ w a r z y s t w a N a f t o w e g o w G o r l i c a c h ; p o c z ą t k o w o d r u k o w a n o g o w e L w o w i e a n a s t ę p n i e w T a r n o w i e .

f t a "

W l a t a c h 1 8 8 3 i 1 8 8 4 w y c h o d z i ł o o n o b e z z m i a n . W r o k u 1 8 8 5 „ G ó r n i k " w y c h o d z i ł j a k o m i e s i ę c z n i k , a z k o ń c e m n a s t ę p n e g o r o k u 1 8 8 6 u s t a ł o d a l s z e w y d a w a n i e g o z p o w o d u w z r a s t a j ą c e g o c i ą g l e d e f i c y t u .

D r u g i m z k o l e i c z a s o p i s m e m n a f t o w y m b y ł d w u t y g o d n i k „ P r z e g l ą d G ó r n i c z y , t e c h n o l o ­ g i c z n y i p r z e m y s ł o w y “ , k t ó r y m i m o t a k p r z y ­ d ł u g i e j n a z w y z a w i e r a ł p r z e w a ż n i e a r t y k u ł y o g ó r ­ n i c t w i e n a f t o w y m , s t a n o w i ą c y m w ó w c z a s — w e d ł u g p r z e d m o w y w y d a w c y — „ n a j w i ę k s z y r u c h p r z e m y ­ s ł o w y k r a j u " . R e d a k c j a t e g o p i s m a z n a j d o w a ł a s i ę w K r o ś n i e , g d z i e b y ł o o n o r ó w n i e ż d r u k o w a n e , a j e g o w y d a w c ą b y ł p r z e m y s ł o w i e c J a n N e p o m u c e n z O l e k s o w a G n i e w o s z . P i e r w s z y n u m e r t e g o d w u ­ t y g o d n i k a u k a z a ł s i ę w c z e r w c u 1 8 8 9 r . W a r c h i ­ w u m I n s t y t u t u N a f t o w e g o z n a j d u j e s i ę 5 p i e r w ­ s z y c h n u m e r ó w t e g o c z a s o p i s m a , n i e s ą n a m j e d ­ n a k z n a n e d a l s z e j e g o l o s y .

_ W r o k u 1 8 9 3 p o j a w i ł s i ę p i e r w s z y r o c z n i k c z a s o ­ p i s m a „ N a f t a “ , w y d a w a n e g o p r z e z T o w a r z y s t w o T e c h n i k ó w N a f t o w y c h w e L w o w i e i w t y m r o k u w y s z ł o j e g o 6 n u m e r ó w . W l a t a c h 1 8 9 4 i 1 8 9 5 w y s z ł y I l - g i i I I I - c i r o c z n i k „ N a f t y " , a w r o k u 1 8 9 6 „ N a f t a “ p o j a w i a s i ę j a k o d w u t y g o d n i k p o ­ ś w i ę c o n y s p r a w o m k r a j o w e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , w y d a w a n y j u ż j a k o w s p ó l n y o r g a n T o w a r z y s t w a T e c h n i k ó w N a f t o w y c h i K r a j o w e g o T o w a r z y s t w a N a f t o w e g o w G a l i c j i . Z a d a n i e m t e g o c z a s o p i s m a b y ł o

„ p o d n i e s i e n i e t e c h n i k i w i e r t n i c z e j , s t w o r z e n i e i u t r z y m a n i e r o z g a ł ę z i o n e j s i e c i i n f o r m a c y j n e j o r a z w y t w o r z e n i e i u t r z y ­ m a n i e m i ę d z y o g ó ł e m p r z e m y s ł u ł ą c z n o ś c i i s p ó j n i “ , g d y ż

„ j e d n y m z p i e r w s z y c h k r o k ó w d o s t w o r z e n i a e k o n o m i c z n y c h i p o l i t y c z n y c h p o d s t a w i s t n i e n i a n o w o ż y t n e g o s p o ł e c z e ń ­ s t w a j e s t n a f c i a r s t w o , k t ó r e m u s w o j e i s t n i e n i e z a w d z i ę c z a s z e r e g i n n y c h g a ł ę z i p r o d u k c j i “ .

W r . 1 8 9 7 d o t e g o m i e s i ę c z n i k a d o ł ą c z a n o s t a ł y d o ­ d a t e k w j ę z y k u n i e m i e c k i m p o d t y t u ł e m „ N a p b t a " , a t o c e l e m n a l e ż y t e g o i n f o r m o w a n i a z a g r a n i c y o s p r a ­ w a c h g a l i c y j s k i e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o . W t y m t e ż r o k u „ N a f t a " s t a ł a s i ę j u ż w y ł ą c z n i e o r g a n e m K r a j o w e g o T o w a r z y s t w a N a f t o w e g o , d o k t ó r e g o j a k o S e k c j a T e c h n i c z n a w e s z ł o T o w a r z y s t w o T e c h ­ n i k ó w N a f t o w y c h . W n a s t ę p n y c h l a t a c h 1 8 9 8 , 1 8 9 9 , 1 9 0 0 , 1 9 0 1 , 1 9 0 2 i 1 9 0 3 w y c h o d z i n a d a l „ N a f t a "

j a k o m i e s i ę c z n i k , z k i l k u m i e s i ę c z n ą p r z e r w ą w r o ­

(4)

S t r .

z N A F T A N r i

k u 1 9 0 0 , w a l c z ą c z t r u d n o ś c i a m i f i n a n s o w y m i . J e d y n i e w y d a n i e n i e m i e c k i e b y ł o o p ł a c a l n e z e w z g l ę d u n a l i c z b ę p r e n u m e r a t o r ó w d o c h o d z ą c ą d o 5 0 0 , p o d c z a s g d y w y d a n i e p o l s k i e m i a ł o t y l k o 5 0 p r e n u m e r a t o r ó w i b y ł o c i ą g l e d e f i c y t o w e . O d p o ł o w y 1 9 0 4 r o k u , w s k u t e k p o l e p s z e n i a s i ę s t o ­ s u n k ó w f i n a n s o w y c h w y d a w n i c t w a , „ N a f t a “ b y ł a w y d a w a n a j a k o d w u t y g o d n i k , p r z y c z y m z m i e ­ n i o n o d o t y c h c z a s o w y j e j c h a r a k t e r t e c h n i c z n o - n a u k o w y n a h a n d l o w o - e k o n o m i c z n y . W l a t a c h 1 9 0 5 i 1 9 0 6 w y c h o d z i ł a „ N a f t a " w s p o s ó b n i e z m i e n i o n y . W r o k u 1 9 0 7 z a c z ą ł s i ę p o j a w i a ć d o d a t e k d o

„ N a f t y " p o d t y t u ł e m „ P r z e g l ą d t e c h n i c z n o - n a f - t o w y " , r e d a g o w a n y p r z e z Z w i ą z e k T e c h n i k ó w W i e r t n i c z y c h w B o r y s ł a w i u i w t e j f o r m i e w y ­ c h o d z i „ N a f t a “ w l a t a c h 1 9 0 8 , 1 9 0 9 i 1 9 1 0 . W r o k u 1 9 1 1 p r z e s t a j e w y c h o d z i ć d o d a t e k t e c h n i c z n y d o

„ N a f t y " , g d y ż w t y m r o k u p o j a w i a s i ę n o w e c z a s o ­ p i s m o p t . „ R o p a “ , r e d a g o w a n e i w y d a w a n e p r z e z Z w i ą z e k T e c h n i k ó w W i e r t n i c z y c h w B o r y s ł a w i u . W r o k u 1 9 1 2 w y c h o d z i X X - t y , a w 1 9 1 3 X X I - s z y r o c z n i k „ N a f t y “ , k t ó r a n u m e r e m 1 4 - t y m z d n i a 3 0 l i p c a 1 9 1 4 r o k u , z p o w o d u w y b u c h u w o j n y ś w i a t o w e j , z a m y k a s w ą p r a w i e 2 2 - l e t n i ą o w o c n ą d z i a ł a l n o ś ć .

P o w o j n i e ś w i a t o w e j u k a z u j e s i ę „ N a f t a “ w r o k u 1 9 2 2 j u ż j a k o o r g a n Z w i ą z k u P o l s k i c h P r z e m y s ł o w c ó w N a f t o w y c h , p r z y c z y m — j a k p i ­ s z e D r S t a n i s ł a w S c h a t z e l — t y t u ł c z a s o p i s m a w y ­ d a w a n e g o p r z e z t a k d ł u g i e l a t a p r z e z K r a j o w e T o w a r z y s t w o N a f t o w e i b ę d ą c e j e g o w ł a s n o ś c i ą , z o s t a ł u ż y t y p r z e z P o l s k i Z w i ą z e k P r z e m y s ł o w c ó w N a f t o w y c h b e z p o r o z u m i e n i a s i ę z K r a j o w y m T o ­ w a r z y s t w e m N a f t o w y m . „ N a f t a “ w y c h o d z i k a ż ­ d e g o m i e s i ą c a a ż d o s i e r p n i a 1 9 3 9 r o k u j a k o o r g a n Z w i ą z k u P o l s k i c h P r z e m y s ł o w c ó w N a f t o w y c h , S p ó ł ­ d z i e l n i z o g r . o d p . w e L w o w i e . C h a r a k t e r „ N a f t y "

j e s t g o s p o d a r c z y , r z a d k o w n i m p o j a w i a j ą s i ę a r t y ­ k u ł y t e c h n i c z n e i s ł u ż y o b r o n i e i n t e r e s ó w c z y s t y c h p r o d u c e n t ó w r o p y , m a ł y c h o k a p i t a l e k r a j o w y m p r z e d s i ę b i o r s t w n a f t o w y c h .

K r a j o w e T o w a r z y s t w o N a f t o w e r o z p o c z ę ł o w r o ­ k u 1 9 2 6 w y d a w a ć n o w e c z a s o p i s m o p o d t y t u ł e m :

„ P r z e m y s ł N a f t o w y " j a k o d w u t y g o d n i k , w c i ą ­ g a j ą c d o k o m i t e t u r e d a k c y j n e g o , o p r ó c z k i l k u o s ó b , r ó w n i e ż S t o w a r z y s z e n i e P o l s k i c h I n ż y n i e r ó w P r z e ­ m y s ł u N a f t o w e g o . D w u t y g o d n i k t e n w y c h o d z i ł p o ­ d o b n i e j a k i „ N a f t a " a ż d o w y b u c h u w o j n y w r o k u 1 9 3 9 . W c z a s o p i ś m i e t y m b y ł y p u b l i k o w a n e z a ­ r ó w n o r e f e r a t y t e c h n i c z n e , w y g ł a s z a n e p o p r z e d n i o n a d o r o c z n y c h Z j a z d a c h N a f t o w y c h , o r a z a r t y k u ł y g o s p o d a r c z e , e k o n o m i c z n e i h a n d l o w e . P o c z ą t k o w o m i a ł o o n o c h a r a k t e r w i ę c e j t e c h n i c z n o - s t a t y s t y c z n y , a n a s t ę p n i e r a c z e j h a n d l o w o - g o s p o d a r c z o - p r a w n y . N p . r o c z n i k 1 9 3 8 n a o g ó l n ą l i c z b ę 6 6 8 s t r o n z a ­ w i e r a ł t y l k o 1 5 0 s t r o n p r a c z z a k r e s u k o p a l n i c t w a , c o s t a n o w i z a l e d w i e 2 2 % t r e ś c i „ P r z e m y s ł u N a f ­ t o w e g o “ , n a t o m i a s t a r t y k u ł y n a t e m a t y g o s p o d a r - c z o - p r a w n e i o g ó l n e z a j m u j ą a ż 6 0 % j e g o o b j ę ­ t o ś c i . G ł ó w n y m c e l e m d w u t y g o d n i k a b y ł a o b r o n a i n t e r e s ó w w i e l k i c h f i r m n a f t o w y c h , o k a p i t a l e p r z e ­ w a ż n i e z a g r a n i c z n y m , g r u p u j ą c y c h s i ę w K r a j o ­ w y m T o w a r z y s t w i e N a f t o w y m , w k t ó r y m o n e m i a ł y w t y m c z a s i e p r z e w a g ę i d e c y d u j ą c y w p ł y w

n a s p r a w y f i n a n s o w e . O m a w i a n i e p o l i t y k i g o s p o ­ d a r c z e j R z ą d u , w y s u w a n i e p o s t u l a t ó w p r z e m y s ł u n a f t o w e g o i i n t e r e s ó w w i e l k i e g o k a p i t a ł u b y ł y g ł ó w ­ n y m z a d a n i e m t e g o d w u t y g o d n i k a . N i e m n i e j j e ­ d n a k , m i m o p r o w a d z o n e j p e w n e j p o l i t y k i p r z e m y - s ł o w o - g o s p o d a r c z e j , d w u t y g o d n i k „ P r z e m y s ł N a f ­ t o w y “ b y ł r e d a g o w a n y b a r d z o p o w a ż n i e , m i a ł w i e l u w s p ó ł p r a c o w n i k ó w r e k r u t u j ą c y c h s i ę s p o ś r ó d c z ł o n ­ k ó w S t o w a r z y s z e n i a P o l s k i c h I n ż y n i e r ó w P r z e m . N a f t . , s p o ś r ó d p r o f e s o r ó w P o l i t e c h n i k i i A k a d e m i i G ó r n i c z e j o r a z i n n y c h i n s t y t u c j i n a f t o w y c h , i o d - z w i e r c i a d l a ł l o s y p o l s k i e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , j e g o l e p s z e i g o r s z e c h w i l e , o k r e s y j e g o r o z w o j u , a r ó w n o c z e ś n i e t r u d n o ś c i i p r z e s z k o d y n a j a k i e n a p o t y k a ł i w a l c z y ł z n i m i .

„ G e o l o g i a i S t a t y s t y k a N a f t o w a P o l s k i "

w y c h o d z i ł a o d r o k u 1 9 2 6 p o c z ą t k o w o j a k o d o d a ­ t e k d o „ P r z e m y s ł u N a f t o w e g o " , a o d r o k u 1 9 2 8 j a k o o s o b n y u r z ę d o w y m i e s i ę c z n i k z d o d a t k i e m r o c z n y m , p o c z ą t k o w o p o d p o w y ż s z y m t y t u ł e m , z a ś o d r o k u 1 9 3 4 p o d z m i e n i o n ą n a z w ą „ K o p a l ­ n i c t w o N a f t o w e w P o l s c e " . S t a t y s t y k a t a w y c h o ­ d z i ł a w o p r a c o w a n i u K a r p a c k i e j S t a c j i G e o l o ­ g i c z n e j , a n a s t ę p n i e K a r p . I n s t y t u t u G e o l o g i c z n o - n a f t o w e g o , a ż d o w y b u c h u w o j n y w r o k u 1 9 3 9 . O s t a t n i z e s z y t w y s z e d ł z a m i e s i ą c c z e r w i e c 1 9 3 9 r .

N a w i ą z u j ą c d o t y c h t r a d y c j i , w c z e r w c u 1 9 4 5 r . I n s t y t u t N a f t o w y r o z p o c z ą ł w y d a w a ć m i e s i ę c z n i k f a c h o w y , k t ó r y n a z w a ł w ł a ś n i e „ N a f t ą " . C z a s o ­ p i s m o n a s z e w y c h o d z i ł o r e g u l a r n i e z k o ń c e m k a ż ­ d e g o m i e s i ą c a , w g r u d n i u u b . r . w y s z e d ł 7 - m y j e g o n u m e r . P i e r w s z y n u m e r „ N a f t y “ z a w i e r a ł 3 2 s t r o n y d r u k u , n a s t ę p n e z e s z y t y b y ł y c o r a z t o o b s z e r n i e j s z e a i l o ś ć s t r o n k o l e j n o w z r a s t a ł a z 3 2 d o 4 8 s t r o n .

D z i ę k i z a s t o s o w a n i u m a ł e g o k r o j u c z c i o n e k , p o ­ j e m n o ś ć „ N a f t y " b y ł a z n a c z n i e w i ę k s z a o d p r z e d ­ w o j e n n e g o „ P r z e m y s ł u N a f t o w e g o “ c z y t e ż o d i n ­ n y c h f a c h o w y c h c z a s o p i s m . Ł ą c z n i e w r o k u 1 9 4 5 r o c z n i k „ N a f t y " s k ł a d a s i ę z 2 8 4 s t r o n d r u k u ; j e s t t o w i ę c p o w a ż n y t o m a r t y k u ł ó w f a c h o w y c h , w i a d o m o ś c i i d a n y c h s t a t y s t y c z n y c h . N a j w i ę k s z ą p o z y c j ę w o b j ę t o ś c i „ N a f t y " s t a n o w i ą a r t y k u ł y t e c h n i c z n e , k t ó r e w r o c z n i k u z a j ę ł y 1 1 3 s t r o n d r u k u , c z y l i 4 0 % o b j ę t o ś c i r o c z n i k a ; s t a t y s t y k a n a f t o w a m i e ś c i s i ę n a 8 6 s t r o n a c h ( 3 0 % ) .

P o d o b n i e j a k I n s t y t u t N a f t o w y p o w s t a ł j a k o p i e r w s z a t e g o r o d z a j u i n s t y t u c j a w p o w o j e n n e j P o l s c e , t a k s a m o n a s z m i e s i ę c z n i k w y s z e d ł j a k o p i e r w s z e f a c h o w e c z a s o p i s m o t e c h n i c z n e . „ N a f t a "

s t a ł a s i ę b o d ź c e m d o w y d a w n i c t w a c z a s o p i s m t e c h ­ n i c z n y c h w P o l s c e i b y ł a p o w i t a n a p r z e z p r z e m y s ł n a f t o w y i ś w i a t t e c h n i c z n y w P o l s c e w y r a z a m i u z n a n i a . Z n a l a z ł o t o s w ó j o d d ź w i ę k z a r ó w n o w p i s ­ m a c h d o r e d a k c j i „ N a f t y " j a k i w p r a s i e c o d z i e n n e j . P o u k a z a n i u s i ę p i e r w s z e g o n u m e r u „ N a f t y "

Z j e d n o c z e n i e P r z e m y s ł u N a f t o w e g o w y r a z i ł o s w o j e z a d o w o l e n i e w n a s t ę p u j ą c y c h s ł o w a c h :

„ C a ł y p r z e m y s ł z r a d o ś c i ą p o w i t a ł u k a z a n i e s i ę p i e r w s z e g o n u m e r u m i e s i ę c z n i k a , k t ó r e m u ż y c z y j a k n a j p o m y ś l n i e j ­ s z e g o r o z w o j u i k t ó r y , j a k k o l w i e k r e p r e z e n t u j e j e d y n i e d r o b n y u ł a m e k ś w i a t o w e j p r o d u k c j i , s t a n ą ć w i n i e n z c z a s e m p o d w z g l ę d e m f a c h o w y m d o w y ś c i g u z w y d a w n i c t w a m i z a g r a n i c z n y m i “ .

(5)

N r i

D z i e n n i k R z e s z o w s k i w 6 1 - s z y m n u m e r z e z d n i a 5 1 V I I u b . r . : w o s o b n y m a r t y k u l e p o d a j e t r e ś ć p i e r w ­ s z e g o n u m e r u „ N a f t y " , p o d k r e ś l a w a ż n o ś ć i z n a ­ c z e n i e m i e s i ę c z n i k a o r a z z a u w a ż a , z e : „ w y d a w n i c ­ t w o „ N a f t y " m o ż e p o s ł u ż y ć z a w z ó r i g o d n e n a ­ ś l a d o w n i c t w o p r z e z i n n e p r z e m y s ł y " .

M i e s i ę c z n i k „ N a f t a " d o t a r ł r ó w n i e ż d o n a s z y c h k o l e g ó w z a g r a n i c ą , c z e g o d o w o d e m s ą d w a l i s t y o d p o l s k i c h i n ż y n i e r ó w w A n g l i i . J e d e n z n i c h i n ż . R . O s w a l d w l i ś c i e d o I n s t y t u t u N a f t o w e g o p i s z e :

„ D o s z e d ł d o n a s t u t a j j e d e n z n u m e r ó w c z a s o p i s m a

„ N a f t a “ , k t ó r y n a w i ą z u j e d o t r a d y c j i t a k d o b r z e u t r w a l o ­ n y c h w n a s z y m p i ś m i e n n i c t w i e n a u k o w y m . B y ł b y m b a r d z o w d z i ę c z n y i t d . "

J a k z p o w y ż s z e g o v t y n i k a „ N a f t a " s p e ł n i ł a p o ­ k ł a d a n e w n i e j n a d z i e j e .

P r a c ę „ N a f t y " u ł a t w i ł y d w i e w a ż n e o k o l i c z n o ś c i . P i e r w s z ą z n i c h b y ł a u r o c z y s t o ś ć o t w a r c i a I n s t y ­ t u t u N a f t o w e g o w K r o ś n i e w d n i u 7 s t y c z n i a u b . r . , d r u g ą s t a n o w i ł a T e c h n i c z n a K o n f e r e n c j a N a f t o w a , o d b y t a w d n i a c h 1 5 i 1 6 p a ź d z i e r n i k a u b . r . N i e ­ z w y k l e c e n n y m a t e r i a ł z t e j k o n f e r e n c j i b y ł o p u ­ b l i k o w a n y w n u m e r a c h 5 , 6 i 7 - y m , k t ó r y o b e c n i e u k a z a ł s i ę j a k o o s o b n e w y d a w n i c t w o .

S p o ś r ó d a r t y k u ł ó w t e c h n i c z n y c h p r z e w a ż a j ą p r a ­ c e o e k s p l o a t a c j i r o p y . M a t e r i a ł ó w g e o l o g i c z n y c h m i a ł a „ N a f t a " r ó w n i e ż s t o s u n k o w o d u ż o , k t ó r y c h j e d n a k n i e m o ż n a b y ł o w y d r u k o w a ć z p o w o d u b r a k u m i e j s c a . Z d z i a ł u r a f i n e r y j n e g o i s y n t e t y k i p i s a ł a t y l k o ś . p . D r I n ż . E w a N e y m a n - P i l a t i m i m o z a p r o s z e ń n i e w p ł y n ą ł d o r e d a k c j i a n i j e d e n a r t y ­ k u ł z t y c h d z i a ł ó w , p o z a p r a c a m i w y ż e j w y m i e ­ n i o n e j w s p ó ł p r a c o w n i c z k i „ N a f t y " . R ó w n i e ż m a ł o b y ł o a r t y k u ł ó w z z a k r e s u w i e r t n i c t w a . P o z a t y m m a ł o b y ł o w „ N a f c i e " k o m u n i k a t ó w z c o d z i e n n e g o ż y c i a p r z e m y s ł u n a f t o w e g o .

J e ż e l i c h o d z i o w s p ó ł p r a c o w n i k ó w „ N a f t y " , t o

Z

p r z y k r o ś c i ą t r z e b a s t w i e r d z i ć , ż e p o z a p r a c o w n i ­ k a m i I n s t y t u t u N a f t o w e g o t y l k o n i e l i c z n a g a r s t k a u c z e s t n i c z y ł a w p r a c a c h w y d a w n i c z y c h „ N a f t y " .

Z z a d o w o l e n i e m n a t o m i a s t n a l e ż y t u p o d n i e ś ć , Ż e w b r e w p r z e d w o j e n n e j t r a d y c j i , k i e d y d z i a ł a l ­ n o ś ć z w i ą z k ó w z a w o d o w y c h b y ł a u w a ż a n a z a s z k o ­ d l i w ą d l a p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , Z a w o d o w y Z w i ą ­ z e k P r a c o w n i k ó w N a f t o w y c h w s p ó ł p r a c o w a ł z r e ­ d a k c j ą „ N a f t y " , c z e g o d o w o d e m s ą d w a a r t y k u ł y g e n e r a l n e g o s e k r e t a r z a t e g o Z w i ą z k u .

A p e l u j e m y z a t e m d o p r a c o w n i k ó w p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , a b y z e c h c i e l i w s p ó ł p r a c o w a ć z r e d a k c j ą m i e s i ę c z n i k a i p o z o s t a w a ć z n i ą w b l i s k i m k o n t a k ­ c i e . C h o d z i t u n i e o w i e l k i e p r a c e n a u k o w e , t r z e b a p i s a ć t a k j a k k t o u m i e o s w y c h s p o s t r z e ż e n i a c h , t r z e b a i n f o r m o w a ć s z e r s z y o g ó ł o s w y c h d o ś w i a d ­ c z e n i a c h i o s i ą g n i ę c i a c h . N i e t r z e b a s i ę s i l i ć n a w y k w i n t n y s t y l — w r u c h u n i e m a c z a s u n a s t y ­ l i z a c j ę — p o t r z e b u j e m y k r ó t k i c h a r t y k u ł ó w i a k t u ­ a l n y c h k o m u n i k a t ó w . N a j t r u d n i e j j e s t p o r a z p i e r w ­ s z y c o ś n a p i s a ć , p o t e m t o j u ż i d z i e j a k „ z p ł a t k a “ . R e d a k c j a „ N a f t y “ p o p r a w i s t y l a n a w e t f o r m ę . W t e n s p o s ó b m i e s i ę c z n i k s t a n i e s i ę p o w s z e c h n y m n a s z y m c z a s o p i s m e m , w t e n s p o s ó b s t a n i e s i ę p r a w d z i w y m z w i e r c i a d ł e m ż y c i a p o l s k i e j n a f t y , p r z y c z y n i s i ę d o r o z w o j u p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , k t ó r y t ą d r o g ą u d o w o d n i s w o j ą ż y w o t n o ś ć w P o l s c e i z a g r a n i c ą .

S t r . 3

N i e m a j u ż d z i ś w p r z e m y ś l e t a j e m n i c , z a z d r o ­ ś n i e s t r z e ż o n y c h p r z e z f i r m y n a f t o w e z e w z g l ę d ó w k o n k u r e n c y j n y c h , a ż e t a k b y ł o m a m y n a t o w i e l e p r z y k ł a d ó w . D o w o d e m t e g o b y ł o c h o w a n i e „ p o d k o r c e m " r e z u l t a t ó w k o s z t o w n y c h b a d a ń g e o s e j s m i - c z n y c h n a P r z e d g ó r z u K a r p a t , t r z y m a n i e w t a j e m ­ n i c y r e z u l t a t ó w w i e r c e ń z a g a z e m w Ż d ż a r a c h i i n n e . D z i ś n i e m a t a j e m n i c f i r m o w y c h , w s z y s t k i e o s i ą g n i ę c i a m o g ą i p o w i n n y b y ć p u b l i k o w a n e z m y ­ ś l ą r o z w o j u i d o b r a p o l s k i e g o p r z e m y s ł u n a f t o ­ w e g o , k t ó r y s t a n o w i z w a r t ą o r g a n i z a c y j n ą c a ł o ś ć , w k t ó r y m n i e b ę d z i e j u ż b e z p l a n o w e j , r a b u n k o w e j g o s p o d a r k i f i r m o w e j . D z i ś p r z e m y s ł n a f t o w y j e s t p o l s k i n i e t y l k o z s a m e j n a z w y , n i e t y l k o d l a t e g o , Ż e P o l a c y w n i m p r a c u j ą , j a k t o b y ł o p r z e d w o j n ą , k i e d y w 8 0 % z n a j d o w a ł s i ę o n w r ę k a c h o b c e g o z a g r a n i c z n e g o k a p i t a ł u , d z i ś p r z e m y s ł n a f t o w y j e s t n a p r a w d ę p o l s k i . N a m o c y u s t a w y o „ p r z e j ę c i u n a w ł a s n o ś ć P a ń s t w a p o d s t a w o w y c h g a ł ę z i g o s p o ­ d a r k i n a r o d o w e j " , u c h w a l o n e j p r z e z K r a j o w ą R a d ę N a r o d o w ą d n i a 3 s t y c z n i a b . r . , p r z e m y s ł n a f t o w y Z o s t a ł u n a r o d o w i o n y .

C h c ą c z r e a l i z o w a ć n a k r e ś l o n e p o w y ż e j p o s t u l a t y , R e d a k c j a „ N a f t y " p r z y s t ę p u j e d o u t w o r z e n i a i n ­ s t y t u c j i s t a ł y c h k o r e s p o n d e n t ó w i w s p ó ł p r a c o w n i ­ k ó w „ N a f t y " . P r o s i m y o z g ł a s z a n i e s i ę n a t a k i c h w s p ó ł p r a c o w n i k ó w . R o z u m i e m y o b e c n e t r u d n o ś c i b y t o w a n i a , n i e m o ż e m y d o m a g a ć s i ę t e j p r a c y b e z i n t e r e s o w n i e . B ę d z i e m y z a n i ą p ł a c i ć w e d ł u g d o t y c h c z a s o w y c h s t a w e k , t j . p o 5 0 g r d o 1 z ł z a s ł o w o w a r t y k u ł a c h , a p o 1 z ł z a s ł o w o w k o m u ­ n i k a t a c h . P r a g n i e m y w t e n s p o s ó b w y n a g r o d z i ć c z ę ś c i o w o t r u d p i s a n i a i s t r a t ę c z a s u .

P o d o b n i e n i e p o m y ś l n i e p r z e d s t a w i a s i ę s p r a w a p r e n u m e r a t o r ó w „ N a f t y " . D a l e k o w i ę k s z y m z a ­ i n t e r e s o w a n i e m c i e s z y s i ę „ N a f t a " p o z a n a f t ą . C o r a z t o w i ę c e j p r e n u m e r a t o r ó w p r z y b y w a z P o l s k i i z a g r a n i c y , a z p r z e m y s ł u n a f t o w e g o j e s t i c h n i e ­ w i e l u . C o p r a w d a Z j e d n o c z e n i e N a f t o w e , w s z y s t ­ k i e s e k t o r y , s e k c j e , r a f i n e r i e , w y d z i a ł y i o d d z i a ł y o t r z y m u j ą „ N a f t ę " w d r o d z e s ł u ż b o w e j , d z i ę k i c z e m u t e n k t o s i ę i n t e r e s u j e „ N a f t ą " m a m o ż n o ś ć p r z e c z y t a n i a j e j , a l e p r z e c i e ż t o n i e w s z y s t k o . C z a s o p i s m o f a c h o w e p o w i n n o s i ę m i e ć u s i e b i e w d o m u , p o w i n n o s i ę g r o m a d z i ć , a r o c z n i k i o p r a ­ w i a ć . P r z e s z k o d ą w n a b y w a n i u „ N a f t y “ n i e p o ­ w i n n y b y ć w z g l ę d y f i n a n s o w e , b o c e n a 2 0 c z y 3 0 z ł w m i e s i ą c u ( 1 5 0 z ł p ó ł r o c z n i e ) , n i e j e s t z a w y s o k a w s t o s u n k u d o p o b o r ó w n a w e t n a j m n i e j z a r a b i a ­ j ą c e g o p r a c o w n i k a . C e n a t a i t a k j e s t p r e m i ą d l a k a ż d e g o n a b y w c y , b o f a k t y c z n y k o s z t „ N a f t y " j e s t k i l k a k r o t n i e w y ż s z y .

L i c z y m y w i e l e n a t w o r z o n ą o b e c n i e o r g a n i z a c j ę i n ż y n i e r ó w i t e c h n i k ó w n a f t o w y c h . W i e r z y m y , ż e z w i ą z e k t e n z w i ę k s z y l i c z b ę w s p ó ł p r a c o w n i k ó w i p r e n u m e r a t o r ó w „ N a f t y " , p r z y c z y n i a j ą c s i ę w t e n s p o s ó b d o p o d n i e s i e n i a k u l t u r y t e c h n i c z n e j s w y c h c z ł o n k ó w .

P r a g n i e m y , a b y n a s z o r g a n o b e j m o w a ł w s z y s t ­ k i e d z i a ł y p r z e m y s ł u n a f t o w e g o i w s z y s t k i e z a ­ i n t e r e s o w a n i a j e g o p r a c o w n i k ó w , a b y o d g r y w a ł o n r o l ę ł ą c z n i k a m i ę d z y c a ł o ś c i ą p r z e m y s ł u n a f t o w e g o Z j e d n e j , a c z y n n i k a m i o f i c j a l n y m i i s p o ł e c z e ń s t w e m

N A F T A

(6)

S tr .

4

N A F T A

N r i

i z a g r a n i c ą z d r u g i e j s t r o n y , a b y „ N a f t a “ d a w a ł a d o w o d y n a s z y c h w y s i ł k ó w n a p o l u o d b u d o w y z n i s z c z o n e g o i r o z b u d o w y u s z c z u p l o n e g o p r z e z w o j n ę p o l s k i e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , a b y p r z e z t o s p e ł n i a ł a t e s a m e s z c z y t n e z a d a n i a , j a k i e w u b i e ­ g ł y c h o k r e s a c h , o d z a r a n i a p r z e m y s ł u n a f t o w e g o ,

w y p e ł n i a ł y w p o d o b n y s p o s ó b p o p r z e d n i e p o l s k i e c z a s o p i s m a n a f t o w e . „ N a f t a " w i n n a s i ę z n a l e ź ć w r ę k u k a ż d e g o n a f c i a r z a , w „ N a f c i e “ p o w i n i e n s i ę w y p o w i a d a ć i j ą p r e n u m e r o w a ć k a ż d y t e c h n i k i i n ż y n i e r n a f t o w y , k a ż d y p o s t ę p o w y r o b o t n i k n a f t o w y .

I n ż . W i k t o r H l a s k o

M a r n o t r a w s t w o w p r z e m y ś l e

P o d a ją c p o n iż e j a r ty k u ł in ż . W . H ła s k i i p o d n o szą c z u z n a ­ niem in ic ja ty w ę a u to ra , z w r a c a m y uw agę c z y te ln ik ó w n a n iezm iern ie w a ż n e i a k tu a ln e za g a d n ie n ie n a u k o w ej organi­

z a c ji iv k a ż d y m p r z e ja w ie ż y c ia czło w ie k a . D o p rz e p r o w a d z e ­ n ia tej a k c ji w Polsce n a jb a rd zie j p o w o ła n y m je s t I n s t y tu t N a u k o w e j O r g a n iz a c ji w W a r s z a w ie , k tó r y p o w ojnie w z n o w ił j u ż sw o ją d zia ła ln o ść. W p r z e m y ś le n a fto w y m m a w sw oim p ro g ra m ie te za g a d n ie n ia O d d z ia ł N a u k o w e j O r g a n iz a c ji i B e z p ie c z e ń s tw a P r a c y I n s ty tu tu N a fto w e g o , w in ie n je z u rz ę d u o p racow yw ać W y d z ia ł P la n o w o -G o sp o d a rc zy C en ­ tralnego Z a r z ą d u P r z e m y s łu P a liw P ły n n y c h .

N ie w olno n a m p r z y te j sposobności p o m in ą ć m ilczen iem , ż e p r z e d w o jn ą w la ta c h 1 9 2 8 — 1 9 3 6 ro z w ija ła d zia ła ln o ść w ty m k ie r u n k u S e k c ja N a u k o w e j O r g a n iz a c ji S to w a r z y s z e ­ n ia P o lskich In ż y n ie r ó w P rz e m y s łu N a fto w e g o , k tó r a osią­

gn ęła b a rd zo p o w a ż n e r e z u lta ty p r a k ty c z n e w p o lsk im p r z e ­ m yśle n a fto w y m , z w ła s z c z a z a ś w k o p a ln ic tw ie n a fto w y m . Z n a la z ło to o d d źw ię k w p o lsk ie j lite r a tu r z e n a fto w e j:

I n ż . Z . K a z u b s k i: O r g a n iz a cja p ra c y w p r z e m y ś le n a fto w y m . P r z e m y s ł N a fto w y r. 1 9 2 8 str. 1 1 , 3 3 .

S t . M a z a n e k : M e to d y n a u k o w ej o rg a n iza c ji tt> p rz e m y ś le n a fto w y m . P r z e m . N a f t . r. 1 9 2 8 s tr . 6 0 1 , 6 2 1 . I n ż . J . W o jn a r: B a d a n ia c za su c zy n n o ści w ie r tn ic zy c h .

P r z e m . N a f t . r. 1 9 2 8 , s tr . 6 0 0 , 6 8 2 , r. 1 9 2 9 , s tr . 4 . I n ż . J . W o jn a r : O u tw o rze n ie B iu r a p o r a d i doboru z a w o ­

dowego d la p r z e m y s łu n a fto w eg o . P r z e m , N a f t . r. 1 9 2 9 , s tr . 4 6 3 , 4 8 5 .

I n ż . W . S u lim ir s k i: N a u k o w a o rg a n iza cja w p rz e m y ś le n a f­

to w ym . P r z e m y s ł N a f t . r. 1 9 3 0 , s tr . 3 4 9 , i n a m ię d z y ­ n a ro d o w ym Z je ź d z ie N a fto w y m w P a r y ż u .

P r o f. i n ż . J . B ie ls k i: U jednostajnienie sposobów c z y n ie n ia i zb ie ra n ia s p o s tr ze że ń s ta ty s ty c z n y c h p r z y w ierceniu.

P r z e m . N a f t . 1 9 3 0 , s tr . 2 , 2 7 , 5 6 .

R E D A K C J A

J u ż p o r a z w t ó r y w o k r e s i e ć w i e r ć w i e k o w y m p r z y p a d ł o w u d z i a l e n a s z e m u p o k o l e n i u o d b u ­ d o w y w a ć z n i s z c z o n y p r z e z d z i a ł a n i a w o j e n n e k r a j n a s z i r o z w i ą z y w a ć s k o m p l i k o w a n e z a g a d n i e n i a n a t u r y g o s p o d a r c z e j o r a z o r g a n i z a c y j n e j . G d y p r z e d 2 5 - u l a t y , p o p r z e s z ł o s t u l e t n i e j n i e w o l i , p r z y s t ę ­ p o w a l i ś m y d o t y c h p r o b l e m ó w , b e z w i e d n i e p o p e ł ­ n i l i ś m y s z e r e g z a s a d n i c z y c h b ł ę d ó w , k t ó r e z a c i ą ż y ł y w n a s t ę p s t w i e n a n a s z e j g o s p o d a r c e n a r o d o w e j . N a ó w c z e s n e p o c z y n a n i a n a s z e p a t r z y ł s z e r o k i ś w i a t z p e w n y m p o b ł a ż a n i e m , n i e r o k u j ą c n o w e m u P a ń s t w u d ł u g i e g o ż y w o t a , n a z y w a j ą c P o l s k ę z ł o ­ ś l i w i e — p a ń s t w e m s e z o n o w y m ! J a k o j e d y n y a r ­ g u m e n t n a o s t r ą k r y t y k ę , s k i e r o w a n ą p r z e c i w n a m , m o g l i ś m y w y s u n ą ć b r a k n i e z b ę d n y c h t r a ­ d y c j i o r a z d o ś w i a d c z e n i a w p a ń s t w o w e j a d m i n i ­ s t r a c j i , c o p o w a ż n i e u t r u d n i ł o n a m r a c j o n a l n e r o z ­ w i ą z a n i e p o d s t a w o w y c h z a s a d n a s z e j g o s p o d a r k i n a r o d o w e j . D z i s i a j n a t o m i a s t s p r a w a t a p r z e d ­ s t a w i a s i ę i n a c z e j ; p o s i a d a m y b o w i e m z a s o b ą 2 0 - o l e t n i ą p r a k t y k ę n i e z a l e ż n e j , s t a l e p o l e p s z a j ą c e j s i ę g o s p o d a r k i n a r o d o w e j o r a z p e w n e d o ś w i a d c z e n i e ,

a c o z a t e m i d z i e , n i e m o ż e m y s i ę p r z e d t y m ż e ś w i a t e m z a s ł a n i a ć b r a k i e m z r o z u m i e n i a d l a t a k w a ż n e g o z a g a d n i e n i a , j a k i m j e s t z o r g a n i z o w a n i e w z a r a n i u w z n o w i o n e j n a s z e j n i e z a l e ż n o ś c i p a ń ­ s t w o w e j g r u n t o w n y c h p o d s t a w d l a n a s z e g o g o ­ s p o d a r s t w a n a r o d o w e g o . M u s i m y z a t e m d o t e g o p r o b l e m u p r z y s t ą p i ć z p r e m e d y t a c j ą o r a z g r u n ­ t o w n y m p r z e s t u d j o w a n i e m w s z y s t k i c h w a r u n k ó w , j a k i m w d z i s i e j s z e j d o b i e , i n t e r e s u j ą c e n a s j a k o p r z e m y s ł o w c ó w z a g a d n i e n i e z o r g a n i z o w a n i a n a ­ s z y c h w a r s z t a t ó w p r a c y , z a d o ś ć u c z y n i ć p o w i n n o . W e ź m y p r z y k ł a d z i n n y c h k r a j ó w , j a k d o r o z w i ą ­ z a n i a p o d o b n y c h p r o b l e m ó w p r z y s t ę p o w a ł y , c h o ­ c i a ż w a r u n k i l o k a l n e p o z o r n i e t a k i c h s t u d i ó w n i e w y m a g a ł y . P o w i e l k i e j w o j n i e w r o k u 1 9 2 0 - y m , p o m i m o , ż e w i e l k i p r z e m y s ł a m e r y k a ń s k i c h S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h z n a j d o w a ł s i ę w o k r e s i e s w e g o r o z k w i t u , p r z e s z e d ł s z y n a p r o d u k c j ę p o k o j o w ą i z a s p a k a j a j ą c p o t r z e b y w y c z e r p a n e g o w o j n ą K o n ­ t y n e n t u , F e d e r a c j a I n ż y n i e r ó w A m e r y k i P ó ł n o c n e j ( A m e r i c a n E n g i n e e r i n g C o u n c i l ) , z d o b r z e z n a n y m i p o p u l a r n y m w P o l s c e I n ż . H e r b e r t e m H o o v e r e m n a c z e l e , p o w z i ę ł a m y ś l z b a d a n i a n a j w a ż n i e j s z y c h g a ł ę z i p r z e m y s ł u t a k p o d w z g l ę d e m i c h o r g a n i ­ z a c j i , j a k i w a r u n k ó w p r a c y i s a m e j w y t w ó r c z o ś c i , a t o w c e l u z a p o b i e ż e n i a w p r o w a d z a n i u n i e p r z e s t u d i o w a n y c h i n n o w a c j i o r a z c z y n i e n i a e k s p e ­ r y m e n t ó w n i e z g o d n y c h z p o d s t a w o w e m i p r a w a m i e k o n o m i c z n y m i . B e z s t r o n n o ś ć o r a z z u p e ł n a d y s ­ k r e c j a s k o n s t a t o w a n y c h w y n i k ó w w k a ż d y m p o ­ s z c z e g ó l n y m w y p a d k u , b y ł y s o l e n n i e p r z e s t r z e g a n e . F e d e r a c j a I n ż y n i e r ó w d l a p r z e p r o w a d z e n i a t y c h b a d a ń , w y ł o n i ł a z e s w e g o g r o n a K o m i t e t , w s k ł a d k t ó r e g o w e s z ł o k i l k u n a s t u d o ś w i a d c z o n y c h p r a k ­ t y k ó w i e k o n o m i s t ó w z H e r b e r t e m H o o v e r e m n a c z e l e . K o m i t e t w c i ą g u k i l k u m i e s i ę c y z b a d a ł w n i e k t ó r y c h w i ę k s z y c h g a ł ę z i a c h p r z e m y s ł u w s z y ­ s t k i e z a s a d n i c z e p r z y c z y n y m a r n o t r a w s t w a p r a c y l u d z k i e j , p r a c y m a s z y n , e n e r g i i , m a t e r i a ł ó w , z b ę d ­ n y c h t r a n s p o r t ó w i m a n e w r ó w , o r a z r z u c i ł ś w i a t ł o n a w i e l e z a n i e d b a n y c h l u b t e ż t e n d e n c y j n i e z l e k c e ­ w a ż o n y c h , a m a j ą c y c h p o w a ż n e z n a c z e n i e z a g a d n i e ń i n i e d o c i ą g n i ę ć , k t ó r e n a l e ż a ł o u s u n ą ć , a b y w y z y ­ s k a ć w s z y s t k i e m o ż l i w o ś c i z w i ę k s z e n i a w y t w ó r ­ c z o ś c i i p o t a n i e n i a t e j ż e . G d y K o m i t e t w n i k n ą ł w ż y c i e p o s z c z e g ó l n y c h p r z e d s i ę b i o r s t w , p r z e r a z i ł s i ę o g r o m e m z a g a d n i e ń , j a k i e p r z e d n i m s t a n ę ł y , z w ł a s z c z a n a t u r y o r g a n i z a c y j n e j . W y n i k i s w y c h b a d a ń p o d a ł K o m i t e t w k s i ą ż c e p o d t y t u ł e m :

„ W a s t e i n I n d u s t r y “ , p r z y c z e m z a c h o w a n o d y s k r e c j ę »

(7)

N r i

N A F T A

S t r . f

w k t ó r y c h m i a n o w i c i e z a k ł a d a c h b a d a n i a b y ł y p r z e ­ p r o w a d z o n e i n i e d o m o g i s k o n s t a t o w a n e . K s i ą ż k a t a d z i ę k i z a b i e g o m i i n i c j a t y w i e p r o f . K . A d a m i e c k i e g o i I n ż . P i o t r a D r z e w i e c k i e g o , z a z e z w o l e n i e m H o o ­ v e r a , z o s t a ł a p r z e t ł u m a c z o n ą i w y d a n ą w j ę z y k u p o l ­ s k i m p o d t y t u ł e m : „ M a r n o t r a w s t w o w p r z e m y ś l e " .

J a k k o l w i e k d z i e ł o t o j e s t z b i o r o w ą p r a c ą u m y s ł ó w a m e r y k a ń s k i c h , s p e c y f i c z n i e p o d c h o d z ą c y c h d o w i e l u z a g a d n i e ń o r a z d o t y c z y m a r n o t r a w s t w a , s k o n s t a t o w a n e g o w p r z e m y ś l e a m e r y k a ń s k i m , p r z e d s t a w i o n e w n i m p o g l ą d y , z a r z u t y i p r o p o z y c j e , m o g ą w p e w n e j m i e r z e d o t y c z y ć r ó w n i e ż i i n n y c h g o s p o d a r c z y c h k o m p l e k s ó w , a w i ę c w t e j l i c z b i e i n a s z e j p o l s k i e j g o s p o d a r k i p r z e m y s ł o w e j . D l a P o l s k i m i a ł a b y t a k a p r a c a t y m w i ę k s z e z n a c z e n i e , Ż e p r z e m y s ł n a s z , j a k o z n a c z n i e s ł a b s z y i g o r z e j z a o p a t r z o n y , m ó g ł b y z p o d o b n e j a k c j i w y n i e ś ć o l b r z y m i e k o r z y ś c i , g d y ż n a w e t w a m e r y k a ń s k i c h s t o s u n k a c h w y n i k i w p r o w a d z o n y c h , w n a s t ę p s t w i e z l e c e ń K o m i t e t u , d a ł y b a r d z o p o k a ź n e g o s p o d a r c z e k o r z y ś c i . O g ł o s z o n a i p o d a n a d o p u b l i c z n e j w i a ­ d o m o ś c i p r a c a i n ż y n i e r ó w a m e r y k a ń s k i c h m a t y m w i ę k s z ą w a r t o ś ć , ż e n i e o g r a n i c z a s i ę w y ł ą c z n i e d o w s k a z a n i a p r z y c z y n m a r n o t r a w s t w a , a l e p o d a j e r ó w n i e ż i ś r o d k i z a r a d c z e t a k s w e g o p o m y s ł u , j a k i z a p o ż y c z o n e u i n n y c h b r a n ż , g d z i e d a ł y o n e d o b r e w y n i k i . W d z i e l e s w y m w s k a z u j ą a u t o r z y n a w i e l k i e o b o w i ą z k i , j a k i e c i ą ż ą n a w s z y s t k i c h c z y n n i k a c h b i o r ą c y c h u d z i a ł w ż y c i u g o s p o d a r ­ c z y m , a z w ł a s z c z a p r z e m y s ł o w y m s w e g o k r a j u . P r z e b i j a w n i m p o g l ą d , ż e s a m p r z e m y s ł i p r a c a w n i m n i e t y l k o s ł u ż ą d o z a s p o k o j e n i a i n t e r e s ó w i n d y w i d u a l n y c h j e d n o s t e k , a l e s ą j e d n y m w i e l k i m p o l e m d o p r a c y , n a l e ż ą c y m d o c a ł e g o n a r o d u . H o o v e r z a z n a c z a , ż e p r z e m y s ł t y l k o w ó w c z a s w y p e ł n i c i ą ż ą c e n a n i m w i e l k i e g o s p o d a r c z e z a ­ d a n i e , p r z y c z y n i a j ą c s i ę d o w z m o ż e n i a b o g a c t w a n a r o d o w e g o , a w i ę c i d o o g ó l n e g o d o b r o b y t u , j e ś l i _ w s z y s c y p r a c u j ą c y w n i m t a k r o b o t n i c y , j a k i p r a c o d a w c y o ż y w i e n i b ę d ą z r o z u m i e n i e m s w e j m i s j i , p o c z u c i e m o b y w a t e l s k i m i w s p ó l n ą o d p o w i e d z i a l n o ś c i ą z a w y n i k i s w e j p r a c y . J a k ż e w i e l k ą m i s j ę m a m y d o s p e ł n i e n i a , a b y z a d o ś ć u c z y n i ć t e m u w a ż n e m u p o s t u l a t o w i !

W e d ł u g H o o v e r a , w i e l k i e s z k o d y p r z y n o s i p r z e ­ m y s ł o w c o m m n i e m a n i e , ż e d o s k o n a ł y m i u r z ą d z e ­ n i a m i t e c h n i c z n y m i m o ż n a z a s t ą p i ć d o b r e i f a c h o w e k i e r o w n i c t w o . B r a k d o b r z e u j ę t e g o s y s t e m u k o n ­ t r o l i n a d p r o d u k c j ą , a z w ł a s z c z a k o s z t ó w w ł a s n y c h , j e s t c z ę s t o p o w o d e m z n a c z n y c h s t r a t i u n i e m o ż l i ­ w i a u s t a l e n i e d o k ł a d n e j o c e n y p r z y c z y n , k t ó r e s t r a t y t e s p o w o d o w a ł y , o r a z u t r u d n i a , a c z a s e m i u n i e m o ż l i w i a z o r i e n t o w a n i e s i ę j a k i e i g d z i e p o ­ c z y n i ć n a l e ż y u l e p s z e n i a , a b y z ł u z a p o b i e c . W w i e l u w y p a d k a c h m a r n o t r a w s t w o w g o s p o d a r c e m a t e r i a ł a m i p o m o c n i c z y m i a n a w e t i s u r o w c a m i , m i a ł y p o w a ż n y w p ł y w n a u j e m n y k o ń c o w y w y n i k r e n t o w n o ś c i p r z e d s i ę b i o r s t w a . W i e l e u w a g i p o ­ ś w i ę c a s i ę w ł a ś c i w e j o r g a n i z a c j i s a m e j p r o d u k c j i , p r z y c z y m , w b r e w w s z e l k i m p r z y p u s z c z e n i o m , K o ­ m i s j a s t w i e r d z i ł a n a g m i n n y b r a k t e j ż e c o p r z y c z y ­ n i a ł o z a k ł a d o m o l b r z y m i e s t r a t y , s p o w o d o w a n e : n i e u z a s a d n i o n y m i p r z e r w a m i w r u c h u , z b ę d n y m i c z y n n o ś c i a m i , z ł y m p o d z i a ł e m f u n k c j i p o m i ę d z y

r o b o t n i k a m i , w a d l i w y m i t r a n s p o r t a m i i t p . , c o p o ­ c i ą g a ł o z a s o b ą z m n i e j s z e n i e w y d a j n o ś c i , n i e p r o ­ d u k t y w n e z u ż y c i e e n e r g i i p o p ę d o w e j , c o r a z e m w p o w a ż n y m s t o p n i u w p ł y w a n a p o d w y ż s z e n i e k o s z t ó w w ł a s n y c h , a w i ę c i z m n i e j s z e n i a z y s k u p r z e d s i ę b i o r s t w a . P r a c e K o m i s j i o b e j m u j ą i d o ś ć s z c z e g ó ł o w o r o z p a t r u j ą c a ł y s z e r e g z a g a d n i e ń d o ­ t y c z ą c y c h s y s t e m ó w p ł a c r o b o t n i c z y c h , t a k d n i ó w ­ k o w y c h , j a k i a k o r d o w y c h i z a w i e r a j ą w i e l e c i e ­ k a w y c h u w a g i z l e c e ń , k t ó r e j e d n a k n i e z a w s z e d a ł y b y s i ę p r z e s z c z e p i ć n a n a s z g r u n t . D l a o r i e n ­ t a c j i , j a k A m e r y k a n i e p o d c h o d z ą d o o c e n y w a r t o ś c i p r a c y p o d a m , ż e n i e t e n z p r a c o w n i k ó w j e s t n a j ­ t a ń s z y , k t ó r y z a d a w a l a s i ę n a j m n i e j s z ą g a ż ą c z y t e ż z a r o b k i e m , l e c z t e n , k t ó r y p r z y n o s i p r z e d s i ę b i o r ­ s t w u n a j w i ę k s z ą k o r z y ś ć , z a r a b i a j ą c p r z y t e r n b a r d z o w i e l e . N a l e ż y z a t e m j e d n o s t k i s p e c j a l n i e u z d o l n i o n e w y r ó ż n i a ć w d o b r z e z r o z u m i a n y m i n t e r e s i e k a ż ­ d e g o p r z e m y s ł o w c a , d z i a ł a o n b o w i e m p o d n i e c a ­ j ą c o n a o t o c z e n i e , d o p i n g u j ą c j e d o i n t e n s y w n i e j ­ s z e j p r a c y . O s o b n y d z i a ł s t a n o w i s t u d i u m n a d k o r z y ś c i a m i , j a k i e p o ś r e d n i o o s i ą g n ą ć m o ż e p r a c o ­ d a w c a p r z e z z a p e w n i e n i e s w y m p r a c o w n i k o m j a k n a j d a l e j p o s u n i ę t e g o b e z p i e c z e ń s t w a p r a c y , w a ­ r u n k ó w h i g i e n i c z n y c h , w j a k i c h p r a c a t a k w w a r ­ s z t a t a c h j a k i b i u r a c h s i ę o d b y w a ; s t w i e r d z o n o b o w i e m , ż e s ą t o w a r u n k i , m a j ą c e d u ż y w p ł y w n a w y d a j n o ś ć p r a c y n i e t y l k o p o s z c z e g ó l n y c h j e d n o s t e k , a l e i c a ł y c h z e s p o ł ó w r o b o t n i k ó w p r a c u j ą c y c h w d o b r y c h w a r u n k a c h .

T r u d n o j e s t t u t a j p r z y t o c z y ć w s z y s t k i e z a g a d ­ n i e n i a , k t ó r e _ z o s t a ł y p o r u s z o n e i o p r a c o w a n e w s p r a w o z d a n i u K o m i s j i , z r e s z t ą n i e j e s t z a d a n i e m n i n i e j s z e g o k r ó t k i e g o a r t y k u ł u s t r e ś c i ć c a ł o k s z t a ł t p r a c K o m i s j i ; p o d a ł e m t y l k o n i e k t ó r e , a b y u w i d o c z ­ n i ć w s z e c h s t r o n n o ś ć j e j d z i a ł a l n o ś c i i g ł ę b o k i e w n i k n i ę c i e w e w s z y s t k i e z a g a d n i e n i a , s k ł a d a j ą c e s i ę n a c a ł o k s z t a ł t ż y c i a p r z e m y s ł o w e g o i s z c z e r ą c h ę ć d o p o m o ż e n i a m u w r o z w i ą z a n i u o r g a n i z a ­ c y j n y c h j e g o p r o b l e m ó w o r a z z w i ę k s z e n i a r e n t o w ­ n o ś c i .

K a ż d y p r z e m y s ł m a , r z e c z o c z y w i s t a , s w o j e s p e c y f i c z n e i c h a r a k t e r y s t y c z n e p r o b l e m y ; n i e s t e t y a n i m e t a l u r g i a , a n i n a f t a , a n i g ó r n i c t w o , n i e b y ł y p r z e z K o m i s j ę H o o v e r a b a d a n e , m o ż e m y z a t e m

Z

p r a c j e j w y c i ą g n ą ć t y l k o k o r z y ś ć c o d o z a g a d n i e ń s t a n d a r d o w y c h , p o w t a r z a j ą c y c h s i ę w e w s z y s t k i c h r o d z a j a c h p r z e m y s ł ó w . N i e u m n i e j s z a t o w n i c z e m d l a n a s g ó r n i k ó w i h u t n i k ó w , a n i t e ż i i n n y c h d z i e d z i n p r z e m y s ł u , w a r t o ś c i i z n a c z e n i a p r a c y d o k o n a n e j p r z e z K o m i s j ę H o o v e r a ; n i e t y l e n a m b o w i e m c h o d z i o z a p o ż y c z e n i e o p r a c o w a n y c h i p o d a n y c h d a t , i l e o r z e c z z n a c z n i e w a ż n i e j s z ą , 0 p o d j ę t ą i n i c j a t y w ę i w s k a z a n i e n a m d r o g i , j a k ą p ó j ś ć b y n a l e ż a ł o , a b y n a l e ż y c i e z o r g a n i z o w a ć 1 u p o r z ą d k o w a ć n a s z ą g o s p o d a r k ę n a r o d o w ą . R o z ­ w a ż a n i a o r a z r a d y K o m i s j i w k a ż d y m p o s z c z e g ó l ­ n y m w y p a d k u n i e b y ł y n a r z u c o n e , l e c z p o z o s t a ­ w i a n e d o o s o b i s t e g o u z n a n i a k i e r o w n i c t w a d a n e g o z a k ł a d u l u b t r e s t u w p r o w a d z e n i a i c h w ż y c i e l u b t e ż p r z e j ś c i a n a d n i m i d o p o r z ą d k u d z i e n n e g o . K o m i s j a j e d n a k n i e z a n o t o w a ł a a n i j e d n e g o f a k t u s p o s t p o n o w a n i a l u b z b a g a t e l i z o w a n i a s w e j a k c j i , a r a d y j e j o r a z z a l e c e n i a b y ł y s k w a p l i w i e w y z y s k i -

(8)

S t r .

6

N A F T A N r i

w a n e i t o z a w s z e z d o d a t n i m w y n i k i e m . M a ł o t e g o , n i e k t ó r e g a ł ę z i e p r z e m y s ł u a m e r y k a ń s k i e g o , k t ó r e p r z e z K o m i s j ę H o o v e r a n i e b y ł y b a d a n e , z a c h ę c o n e d o b r y m i w y n i k a m i t e j a k c j i , p r z e p r o ­ w a d z i ł y n a w ł a s n ą r ę k ę w s w o i c h z a k ł a d a c h p o ­ d o b n e s t u d i a , k t ó r e i m u m o ż l i w i ł y w p r o w a d z e n i e u s i e b i e c a ł e g o s z e r e g u z m i a n , z w ł a s z c z a o r g a n i ­ z a c y j n e j n a t u r y . T r y u m f z a t e m i d e i , r z u c o n e j p r z e z A m e r y k a ń s k ą R a d ę I n ż y n i e r ó w b y ł w i e l k i , a o s i ą g n i ę t a k o r z y ś ć p r z e s z ł a w s z e l k i e o c z e k i w a n i a .

W s z y s t k o t o , c o w y ż e j p o d a ł e m , n a s u w a m y ś l , e r a c z e j p y t a n i e , c z y w d o b i e o b e c n e j , k i e d y j e ­ s t e ś m y w t r a k c i e k s z t a ł t o w a n i a i o r g a n i z o w a n i a n a ­ s z e g o ż y c i a g o s p o d a r c z e g o , g d y p o w s t a j ą w i e l k i e Z j e d n o c z e n i a p r z e m y s ł o w e , h a n d l o w e , t r a n s p o r ­ t o w e i i n n e , g d y m a m y d o r o z w i ą z a n i a t y l e w a ż n y c h

* i z a s a d n i c z y c h p r o b l e m ó w , z w ł a s z c z a n a t u r y o r g a ­ n i z a c y j n e j — c z y n i e n a l e ż a ł o b y p ó j ś ć z a p r z y ­ k ł a d e m A m e r y k a ń s k i e j R a d y I n ż y n i e r ó w i w y ł o n i ć s p o ś r ó d l i c z n y c h n a s z y c h I n s t y t u t ó w b a d a w c z y c h o r a z N a u k o w y c h O r g a n i z a c j i P r a c y ś c i s ł ą K o ­ m i s j ę , k t ó r a b y z g ł ę b i ł a i z b a d a ł a k o l e i n o n a j w a ż ­ n i e j s z e b o l ą c z k i i w a d y o r g a n i z a c y j n e n a s z y c h p r z e m y s ł ó w i g o s p o d a r k i r o d z i m y m i s u r o w c a m i . U m o ż l i w i ł o b y t o z b u d o w a ć z d r o w e , a w i ę c i s i l n e f u n d a m e n t y p o d g m a c h n a s z e g o g o s p o d a r s t w a n a ­ r o d o w e g o , p r z y s t o s o w u j ą c j e d o p o t r z e b i i n t e ­ r e s ó w k r a j u . P o l e d o d z i a ł a n i a d l a t e g o r o d z a j u a k c j i w P o l s c e b ę d z i e b a r d z o d u ż e , o t e r n s i ę m o g ł e m n a o c z n i e p r z e k o n a ć j a k o c z ł o n e k p a ń s t w o ­ w e j K o m i s j i , p o w o ł a n e j w l a t a c h 1 9 3 5 — 1 9 3 6 d o z b a d a n i a g o s p o d a r k i w z a k ł a d a c h u p a ń s t w o w i o ­ n y c h l u b t e ż f i n a n s o w a n y c h c z ę ś c i o w o p r z e z S k a r b P a ń s t w a . Z w i e d z i ł e m w ó w c z a s i b r a ł e m u d z i a ł w b a d a n i u p o k a ź n e j i l o ś c i w i ę k s z y c h i m n i e j s z y c h z a k ł a d ó w p r z e m y s ł o w y c h i ś m i e m t w i e r d z i ć , ż e Z n a k o m i t a i c h c z ę ś ć d o m a g a s i ę g r u n t o w n e j r e o r ­ g a n i z a c j i t a k p o d w z g l ę d e m t e c h n i c z n y m j a k i o r ­ g a n i z a c y j n y m , a n i e k t ó r e z n i c h p r z e d s t a w i a ł y o k a z y z o r g a n i z o w a n e g o m a r n o t r a w s t w a . Z o d n o ś ­ n y m r a p o r t e m K o m i s j a n a s z a z w r ó c i ł a s i ę w r o k u 1 9 3 6 d o k o m p e t e n t n y c h c z y n n i k ó w , k t ó r e p r z e ­ s z ł y n a d n i ą d o p o r z ą d k u d z i e n n e g o , a t o z e w z g l ę ­ d ó w n a t u r y p o l i t y c z n e j . J a k t w i e r d z i H . H o o v e r , a z n i m i i n n i w y b i t n i e k o n o m i ś c i , w s z e l k a p o w a ż n a a k c j a p o d j ę t a p r z e z c z y n n i k i m i a r o d a j n e w c e l u r a c j o n a l n e g o z o r g a n i z o w a n i a p o s z c z e g ó l n y c h o d ­ c i n k ó w n a r o d o w e g o g o s p o d a r s t w a , m u s i d a ć d o b r e w y n i k i , w r e z u l t a c i e b o w i e m u z d r o w i o n a s ł a b e p l a c ó w k i , p o d w o i z y s k i z d r o w y c h j e d n o s t e k , a c o j e s t n a j w a ż n i e j s z e , w p ł y n i e n a z w i ę k s z e n i e w y t w ó r ­ c z o ś c i , p o t a n i e n i e w y r o b ó w i w z m o ż e n i e d o b r y - b y t u w k r a j u ! J e s t e ś m y z a b i e d n i , a b y z l e k c e ­ w a ż y ć t e m o ż l i w o ś c i , j a k i e p r z e d n a m i s i ę o t w i e ­ r a j ą i n i e s p r ó b o w a ć d r o g i r a c j o n a l n e g o z o r g a n i ­ z o w a n i a n a s z e j g o s p o d a r k i n a r o d o w e j , d ą ż ą c d o z w i ę k s z e n i a w y t w ó r c z o ś c i p r z e m y s ł o w e j , p o t a n i e ­

n i a t e j ż e i z w i ę k s z e n i a r e n t o w n o ś c i , z a i n w e s t o w a ­ n y c h w n a s z y m p r z e m y ś l e i g o s p o d a r s t w i e n a r o ­ d o w y m w i e l u m i l j a r d ó w z ł o t y c h .

P o z o s t a w i a m b i e g ł y m k a l k u l a t o r o m p o l e d o o c e n y , j a k i e k o r z y ś c i m o g ł a b y p r z y n i e ś ć a k c j a d o b r z e u j ę t a w d u c h u p o w y ż e j u z a s a d n i o n y m w c i ą g u 1 0 - u l a t , g d y b y ś r e d n i a w y t w ó r c z o ś ć n a ­ s z e g o g o s p o d a r s t w a n a r o d o w e g o w z r o s ł a j e d y n i e o 2 — 3 % i o t y l e ż z o s t a ł y z m n i e j s z o n e j e j k o s z t y w ł a s n e ? N a w e t p r z y t a k m a ł y m w z r o ś c i e w y t w ó r ­ c z o ś c i , o t r z y m a ł o b y s i ę c y f r ę d o ś ć p o w a ż n ą a p r z y l e p s z y m w y z y s k a n i u w s z y s t k i c h m o ż l i w o ś c i , c y f r a t a z n a c z n i e b y w z r o s ł a . A m e r y k a ń s k a R a d a I n ż y ­ n i e r ó w o b l i c z y ł a , ż e s a m t y l k o p r z e m y s ł S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h , n i e p r z y j m u j ą c p o d u w a g ę i n n y c h d z i e d z i n g o s p o d a r s t w a n a r o d o w e g o S t a n ó w , j a k : ż e g l u g i , k o m u n i k a c j i , h a n d l u i r o l n i c t w a , u z y s k a ł d r o g ą r e o r g a n i z a c j i i r a c j o n a l i z a c j i s w e g o s y s t e m u g o s p o d a r c z e g o o s z c z ę d n o ś ć w y n o s z ą c ą w c i ą g u l O - o l e c i a s u m ę o d 6 d o 7 m i l i a r d ó w d o l a r ó w .

W s z e l k i z a t e m w k ł a d t a k p r a c y j a k i p i e n i ę d z y , j a k i b y z o s t a ł w t ę i m p r e z ę w ł o ż o n y , w r ó c i s i ę t y s i ą c k r o t n i e , n a u k a z a ś n a s z a p r z y t e j s p o s o b n o ś c i z d o b ę d z i e c e n n ą , b o n a p r a k t y c z n y c h d a t a c h i s p o ­ s t r z e ż e n i a c h o p a r t ą z b i o r o w ą f a c h o w ą p r a c ę , k t ó r a s p o p u l a r y z u j e i r o z p o w s z e c h n i i d e ę i p o t r z e b ę o r g a n i z a c j i k a ż d e j d z i e d z i n y n a s z e g o ż y c i a . Z a p o ­ m o c ą t e j a k c j i i r o z p o w s z e c h n i e n i a d z i e ł a , o p a r ­ t e g o n a w y n i k a c h p r a c y n a s z e j K o m i s j i , w s z c z e ­ p i m y w k r e w t e c h n i k ó w i a d m i n i s t r a t o r ó w , b i o ­ r ą c y c h c z y n n y u d z i a ł w ż y c i u g o s p o d a r c z y m K r a j u , p o c z u c i e i w a r t o ś ć , j a k ą d o b r a o r g a n i z a c j a w i c h p o c z y n a n i a c h , a w i ę c i o s o b i s t e j k a r j e r z e k a ż d e g o

Z

n i c h n i e w ą t p l i w i e o d e g r a !

B y ł b y m s z c z ę ś l i w y , g d y b y i n i c j a t y w a w t e j m i e r z e p o d j ę t a , z o s t a ł a p o d c h w y c o n ą p r z e z Z j e d ­ n o c z e n i e P r z e m y s ł u N a f t o w e g o , k t ó r y z a p o ś r e d ­ n i c t w e m s w e g o o r g a n u , j a k i m j e s t m i e s i ę c z n i k

„ N A F T A " , z e c h c i a ł b y w s z c z ą ć n a ł a m a c h n a s z e g o p i s m a o d p o w i e d n i ą p r o p a g a n d ę w c e l u z a i n t e r e s o ­ w a n i a t y m z a g a d n i e n i e m c z o ł o w y c h p r z e d s t a w i ­ c i e l i i n n y c h Z j e d n o c z e ń , a m o ż e n a w e t i c z y n n i k ó w m i a r o d a j n y c h o r a z z b a d a n i a u s t o s u n k o w a n i a s i ę t y c h ż e d o p o r u s z o n e j a k c j i .

N i e j e s t o b o j ę t n e m , j a k a O r g a n i z a c j a i k t o o s o b i ś c i e s t a n i e n a c z e l e e w e n t u a l n i e p o d j ę t e j a k c j i , a w i ę c i K o m i s j i . W A m e r y c e u d a ł a s i ę o n a , g d y ż d z i a ł a p o d f i r m ą i k i e r o w n i c t w e m j e d n e g o

Z

p o w a ż n i e j s z y c h i p o p u l a r n y c h o b y w a t e l i k r a j u , z a j a k i e g o u c h o d z i ł I n ż . H . H o o v e r . M u s i m y z a t e m i m y o p r z e ć s i ę n a p o w a ż n e j O r g a n i z a c j i l u b s t w o r z y ć t a k o w ą a d h o c s p e c j a l n i e d l a t e g o c e l u , s t a w i a j ą c n a j e j c z e l e j e d n e g o z p o w a ż n i e j ­ s z y c h i p o p u l a r n y c h e k o n o m i s t ó w n a s z y c h , p r a k ­ t y c z n i e o b e z n a n y c h z ż y c i e m p r z e m y s ł u .

Cytaty

Powiązane dokumenty

natorów i członków Komisji Nauczania, również Naczelnik Urzędu Górniczego Inż. Staufer i jego zastępca oraz przedstawiciel Zjednoczenia Przemysłu Naftowego

Przy realizacji tej uchwały zdecydowano się niezależnie od robót w Lipinkach rozpocząć również roboty odbudowy górniczej w Starej Wsi powiat Brzozów.. Prace

HerjiTHHofi HHCTHTyT IloJibuia, KpaKOB,yji.. HecpTiniaa CTaTwcmiKa

[r]

K apoTK an MCTopriH noJibCKOw HecpTHHOii

krcśnicńskic

Pragnąc sprostać p rzyjętym na siebie zadaniom, Redakcja zam ierza z Nowym Rokiem w prow adzić w w ydaw nictw ie pew ne zmiany. Zostanie zw iększona w ielkość k

dla rejonów Gorlice, Krosno — Jasło i Sanok oraz szcze­. gółow e zestaw ienia dla poszczególnych obszarów