• Nie Znaleziono Wyników

Nafta : miesięcznik poświęcony nauce, technice, statystyce oraz organizacji w polskim przemyśle naftowym, R. 1, Nr 5

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2022

Share "Nafta : miesięcznik poświęcony nauce, technice, statystyce oraz organizacji w polskim przemyśle naftowym, R. 1, Nr 5"

Copied!
48
0
0

Pełen tekst

(1)

^lllllll!lllllll!ll!!!!¡lllllllllllllllllllll!lll¡lllll!l!tllHllll!liij¡l!!llllllll!ll!lllllllllllllllllllll¡llll!!lllll¡!!l!imil!lin!ii:!!!!ll!íllllll>[tl!lllllllllllllllli!lllllllll¡»!lil!l[llim

N A F T A

MIESIĘCZNIK

N r 5

PAŹDZIERNIK 1945

ROCZNIK I

N A K Ł A D E M

CENTRALNEGO ZARZĄDU PRZEMYSŁU P A L IW P Ł Y N N Y C H W K R A K O W IE

a ... ... .

P O L IT E C H N IK 'i

(2)

— 4 . I n ż . J ó z e f W o j n a r : Czy, k ie d y i gd zie w iercić? . . . . . . 149

, 2 . P r o f . I n ż . S t a n i s ł a w P a r a s z c z a k : S y tu a c ja k o p a ln ic tw a n a fto ­ w e g o i w id o k i ro zw o ju na p rzy szło ść . ... 151

•• '3 . I n ż . Z d z i s ł a w W i l k : N o w a era w n aszym p rzem y śle n a fto w y m . . 155

— 4. I n ż . A d a m W a l i d u d a : M a szty p rzew o źn e do p rzecią g a n ia pom p w g łę b n y c h (ciąg d a l s z y ) ..., . . ICO / / 5. D r I n ż . E. N e y i n a n - P i l a t i D r I n ż . i n k i e r : R ozszerzen ie ^ su ro w co w ej b a zy dla p a liw p ły n n y c h w op arciu o p rzem y sł k o k so w n ic z y 162 — 6. E m i l J e r z y k : P r z e m y s ł n a fto w y w P o lsc e w o b ecn y ch w a ru n k a ch . 1G3 — 7. I n ż . H e n r y k G ó r k a : Z łoża ro p y w P otok u oraz p ro b lem y ich e k s ­ p lo a ta c ji ...1 . . 166

*“8i F i l i p C z e r m a k : Z ałożen ia p ro g ra m o w e p rzem y słu n a fto w e g o n a ok res n a jb liż s z y ' ... 179

. 9. D r I n ż . Z d z i s ł a w S o k a i s k i : S tra ty le k k ic h w ę g lo w o d o r ó w w r o ­ p ie (ciąg d a l s z y ) ... 183

10. D z ia ł sp ra w o zd a w czy . . . 185

11. P rzeg lą d g o s p o d a r c z y ... . 192

12. W iad om ości b i e ż ą c e ... 194

13. S ta ty sty k a N a f t o w a ... ...167

„Hetj)Tb“ N2 5 O k th ó p 1945. HerjiTHHofi HHCTHTyT IloJibuia, KpaKOB,yji. JloSaoBCKaa 49 O T J I A B J I E H H E : Ct p- 1. H h j k . H o c M t p B o i l H a p : H yaoro j i h, Korga h rge 6ypiiTb? . . . . | 4 0 2. n p o c b . MHW. C T S H MC J i a B I l a p a m a K : C ocToanue HecpTHHOM n p o - MblUIJieHHOCTH M B03M0JKH0CTW pa3BMTHH B S y g y m e M ... 151

3. Hh w. 3. Bh j i ł k: Hob an sp a b nOJiscKOil HecjiTHHoii npo.MbimjienHOCTM 155 4. Hh jkF A g a m B a J t M g y g a : nepegBiiJKHbie MaHTbi gjia rjiySoio-ix nacocoB (n p o g o J iJ K e H w e )... 160

5. f l p . H H K . E. H e i i M a H - I I j I J I f l T H g p . MH3K. H. B M H K J i e p : P a c u n i- peirne CbipbeBoii 6a3bi gjin >rcngKoro TonjiwBa npu noggepJKKe kokcobom npoM biuiJieH iiooiM ... 162

6. 3 mm ji h H E k h k : HecjJTHiiaH npoMbimjieHHOCTb b H ojibm e b HacTOHigeM 163 7. I f h jr.- T e ii p m x T y p k a : HerpTHHoe MecTopojKgeHwe b H o to k o w n p o - SaeMbi ero S K cniioaT aipm ...166

8. d? u jiji n H e p m a k : nporpaMMHbie Te3HCbi iiecjiTHHoii npoMbiuuieHHocTH b OjiuiKaiimeM S y g y m e M ... . . 179

9. U p . j i hIK. 3 . C o k a ji b c km ił : noTepw aerKirx yraeBogopogOB b HecpTM (npogojiJKeime) ... 183

10. OTgeJi C B e g e H H ił... 185

11. 3KoiioMMHecKoe o ó o 3 p e H i i e ... 192

12. TeKyigHe i i 3 B e c m a ...194

13. HecpTiniaa CTaTwcmiKa ... . . . . . . . . 167

„ P e tr o le u m “ N r 5 . O ctober 1 9 4 5 . P e tr o le u m In stitu te P o la n d , K r a k ó w , Ł o b z o w s k a <49. C O N T E N T S : Page 1. J ó z e f W o j n a r : S ch o u ld w e d rill, w h y , w h e n , w h e r e ? ... 149

2. .P rofessor S t a n i s ł a w P a r a s z c z a k : S itu a tio n o f O il In d u stry and P ro sp ects o f its F u tu re D e v e l o p m e n t ...151

3. Z d z i s ł a w W i l k : P o lish O il In d u stry en ters a n e w P erio d . . . . 155

4. A d a m W a l i d u d a : P o rta b le M asts for D eep W ell P u m p s (C ontinuation) 160 5. E. N e y m a n - P i l a t a nd J. W i n k l e r : M an u factu re e x te n d e d on B y — P ro d u cts o f C ok in g I n d u s t r y ...162

6. E m i l J e r z y k : P o lish O il In d u stry in p r e se n t C on d ition s . . . . 163

7. H e n r y k G ó r k a : T he P o to k O il F ield and its P rod u ction P ro b lem s 166 8. F i l i p C z e r m a k : P ro g ra m m a tic T h e se s o f P o lish O il In d u stry fo r n e a r e s t F u t u r e ... 179

9. Z d z i s ł a w S o k a 1 s k i: L ig h t H y d ro ca rb o n L o sses in C rude O il (C on­ tin u a tio n ) . . ... . ...183

10. R ep o rtin g P a r t ... 185

11. E con om ic R e v ie w . . . . . . . . i . . . . . . . 192

12. C urrent N e w s . 194

13. S ta tis tic s . 167

(3)

N A F T A

M I E S I Ę C Z N IK P O Ś W I Ę C O N Y N A U C E , T E C H N I C E , S T A T Y S T Y C E O R A Z O R G A N I Z A C J I W P O L S K I M P R Z E M Y Ś L E N A F T O W Y M

REDAGUJE INSTYTUT NAFTOWY

Rok I. 25 p a źd ziern ik a 1945 r. N r 5

Inż.

J ó z e f

Wojnar

\

CZY, KIEDY I GDZIE WIERCIĆ?

Na marginesie Konferencji Naftowej

Gzy, k i e d y i g d z ie w i e r c i ć ? P o d t a k i m h a s ł e m o d ­ b y ł a się d w u d n i o w a K o n f e r e n c j ą N a f t o w a w K r o ­ ś n i e w d n i a c h 15 i 16 X. b r . T a k i e p y t a n i e w y s u n ą ł w i c e m i n i s t e r Inż. B. R u m i ń s k i z e b r a n y m n a k o n ­ f e r e n c j i . Czy w o g ó le o p ł a c a się w i e r c i ć ? C zy n i e l e ­ p i e j z a m i a s t w y d a w a ć p i e n i ą d z e n a w i e r c e n i a , s p r o ­ w a d z a ć r o p ę , ł u b g o l o w e p r o d u k t y .n a f t o w e z z a ­ g r a n i c y ? Czy n i e k o r z y s t n i e j b y ł o b y , z a m i a s t n a w i e r c e n i a p r z e z n a c z y ć k a p i t a ł n a i n w e s t y c j e d l a u r z ą ­ d z e ń p a l i w z a s t ę p c z y c h ? A j e ż e l i w i e r c i ć , to c z y t o z- p o c z ą ć w i e r c e n i a z a r a z , d z iś , n a t y c h m i a s t , c z y le p i e j z t y m p o c z e k a ć i W ie r c ić z a 'ro k , d w a lu b p ię ć , k i e d y b ę d z i e l e p s z a k o n i u n k t u r a g o s p o d a r c z a ? D ziś w y d a j e m y z a d u ż o n a i n w e s t y c j e , c h o r u j e m y n a p r z e ­ r o s t i n w e s t y c j i , i n w e s t u j e m y o b e c n i e o k o ł o 30°/o n a ­ s z e g o b u d ż e t u , p o d c z a s g d y Z S R R w o k r e s i e s w y c h n a j w i ę k s z y c h 5 - c i o l e t n i c h p l a n ó w g o s p o d a r c z y c h i n w e s t o w a ł t y l k o 18°/o. Czy w r e s z c i e w i e m y g d z i e w i e r c i ć , c z y z n a m y n a s z e m o ż l i w o ś c i n a f t o w e , ozy s ą z b a d a n e g e o l o g i c z n i e n a s z e t e r e n y p o d w z g l ę d e m m o ż l i w o ś c i p r o d u k c j i T o p y i g a z u ?

N a p y t a n i e czy i g d z ie w i e r c i ć o d p o w i e d z i e l i w y ­ c z e r p u j ą c o t r z e j r e f e r e n c i : p r o f . St. P a r a s z c z a k , in ż.

M. F i n g e r o l m t i in ż . J. O b l u ł o w i c z . Z r e f e r a t ó w t y c h w y n i k a , że n a l e ż y p r o w a d z i ć w i e r c e n i e e k s p l o a t a c y j ­ n e w t a k i m t e m p i e , a b y n i e d o p u ś c i ć d o n a t u r a l n e g o s p a d k u p r o d u k c j i r o p y , a n a w e t s p o w o d o w a ć p e w i e n j e j p r z y r o s t . W u z g o d n i o n y m w s p ó l n y m p r o g r a m i e w i e r c e ń p r o d u k c y j n y c h n a l a t a 1946 i 1947, 'r e f e r e n c i p r z e w i d u j ą o d w i e r c e n i e 60 55 5 m w c i ą g u n a j b l i ż ­ s z y c h 2 la t, p l a n u j ą c w z r o s t p r o d u k c j i d o 120 000 to n r o p y n a r o k . G ł ó w n y j e d n a k w y s i ł e k w i e r t n i c z y w i n i a n i ś ć w k i e r u n k u w i e r c e ń o d k r y w c z y c h i p o ­ s z u k i w a w c z y c h ; t y c h o s t a t n i c h m a m y w y k o n a ć w p r z e c i ą g u d w ó c h l a t w w y s o k o ś c i 89 394 m . P r z y j ­ m u j ą c k o s z t y w i e r c e ń p o 5 0 00 z ł za 1 m b . p o t r z e b ­ n y d o te g o c e l u k a p i t a ł w y n i ó s ł b y o k o ł o 850 0 00 00 0 z ł o t y c h .

M i n i s t e r In ż . R u m i ń s k i i N a c z e l n y D y r e k t o r C Z P P P D r W i n k l e r z a r z u c i l i t e m u p l a n o w i , że j e s t n i e r e a l n y : „ z a d u ż o ż ą d a c i e p i e n i ę d z y , a za m a ł ą p r e l i m i n u j e c i e p r o d u k c j ę r o p y ; z a 1 m i l i a r d z ł o t y c h m o ż n a z r o b i ć w i e l k i e d z i e ł o , m o ż n ą r o z w i ­ n ą ć i n n ą w i e l k ą g a ł ą ź p r z e m y s ł u , a b r a k u j ą c ą r o p ę

s p r o w a d z a ć z z a g r a n i c y w d r o d z e w y m i a n y z a i n n e s u r o w c e i w y r o b y “ .

Ozy p r z e w i d y w a n y w z r o s t p r o d u k c j i d o 120 000 t o n r o c z n i e n i e j e s t z a m a ł y ? N a t u r a l n y s p a d e k p r o ­ d u k c j i w y c z e r p u j ą c y c h się n a s z y c h z łó ż r o p n y c h w y ­ n o s i o«d 3 % ( R ó w n e ) d o 48°/o ( G r a b o w n i c a ) , ś r e d n i o 1 4 ,8 % . O b e c n a n a s z a p r o d u k c j a w il o ś c i 9 512 to n ( s i e r p i e ń 1945) r o p y m i e s i ę c z n i e p o r o k u w y n i o s ł a b y w s k u t e k n a t u r a l n e g o s p a d k u t y l k o 8 100 t o n , a p o 2 ia t a c li 6 90 0 t o n . . P r z e s t a ć w i e r c i ć o z n a c z a z a t e m l i k w i d o w a ć p r z e m y s ł n a f t o w y . W p r a w d z i e p r z y p o ­ m o c y tz w . m e t o d w t ó r n y c h , j a k w t ł a c z a n i e g a z u d o z ło ż a , w y g r z e w a n i e , t o r p e d o w a n i e i . i n n e , m o ż n a z a h a m o w a ć s p a d e k p r o d u k c j i , m o ż n a n a w e t w s z c z e ­ g ó l n i e k o r z y s t n y c h w a r u n k a c h u z y s k a ć z n a c z n y p r z y ­ r o s t p r o d u k c j i ; n a d ł u ż s z ą j e d n a k m e t ę n i e d a s ię z a h a m o w a ć s p a d k u p r o d u k c j i p r z e z i c h s t o s o w a n i e . N a j w a ż n i e j s z y m i n i e z a w o d n y m ś r o d k i e m z a t r z y m a ­ n i a s p a d k u , o r a z p o d w y ż s z e n i a p r o d u k c j i — s ą w i e r ­ c e n i a . P r o d u k c j a j e s t w y k ł a d n i k i e m i l o ś c i p r z e w i e r ­ c o n y c h m e t r ó w .

Z p o d a n e g o tu w y k r e s u , p r z e d s t a w i a j ą c e g o p r o ­ d u k c j ę r o p y i g a z u , o r a z il o ś c i u w i e r c o n y c h m e t r ó w o d r o k u 1921 p o k o n i e c 1944 d l a n a s z e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o w o b e c n y c h g r a n i c a c h ( d a w n y o k r ę g g ó r ­ n i c z y j a s i e l s k i w r a z z W a ń k o w ą i R o p i e n k ą ) , — w y ­ n i k a j a s n o i n i e z b i c i e , że w i e l k o ś ć p r o d u k c j i j e s t b e z p o ś r e d n i ą f u n k c j ą ilo ści u w ie r c o m y c li m e t r ó w . W z r o s t t e n w y s t ę p u j e z j e d n o r o c z n y m o p ó ź n i e n i e m . Z a l e ż n o ś ć la j e s t - w i d o c z n a n a j w y r a ź n i e j w ł a t a c h 1934 d o 1938, k i e d y ilo ś ć o d w i e r c o n y c h m e t r ó w w z r o ­ s ł a z 44 0 00 m d o 86 0 00 m , a p r o d u k c j a p o d n i o s ł a się ze 118 0 00 d o 160 0 00 to n . N a j w i ę c e j m e t r ó w o d w i e r c o n o w r o k u 1938, b o a ż 86 330 m ; g d y b y nie b y ł o p r z e s z k ó d w o j e n n y c h l i c z b a u w i e r c o n y c h m e ­ t r ó w n a z a c h o d z i e w y n i o s ł a b y w r. 1939 o k o ł o 95 000 m e t r ó w , a p r o d u k c j a r o p y 171 000 t o n r o p y . W l a ­ t a c h 1940 d o 1943 r ó w n i e ż to j e s t w i d o c z n e . S p a d e k w i e r c e ń w ty c h l a t a c h p o c i ą g n ą ł z a s o b ą o b n i ż e n i e się p r o d u k c j i r o p y . P e w n e z a b u r z e n i e te j z a l e ż n o ś c i w i e r c e ń o d p r o d u k c j i w c z a s i e o k u p a c j i n i e m i e c k i e j n a s t ą p i ł o g ł ó w n i e z te g o p o w o d u , że w i e r c o n o w ó w ­ c z a s d u ż o d l a w y j a ś n i e n i a i r o z w i ą z a n i a p e w n y c h z a ­ g a d n i e ń g ô o l o g i e z n o - z ł o ż o w y c l i , d o c z e g o N i e m c ó w

(4)

p c h n ę l i n a s i g e o lo g o w ie . D o p i e r o w r o k u 1943 i 1944 N i e m c y z o r i e n t o w a l i .się w t e j g r z e p o l s k i c h g e o l o ­ g ó w i p r z e s z l i t y l k o n a p e w n e i n i e z a w o d n e w i e r c e ­ n i a p r o d u k c y j n e ; b y ł o to j u ż j e d n a k z a p ó ź n o , a b y o s i ą g n ą ć z te g o r e a l n e k o r z y ś c i .

A n a l i z u j ą c d a l e j p o n i ż s z y w y k r e s , w i d z i m y , że p r o d u k c j a r o p y i g a z u o b e c n y c h n a s z y c h z łó ż s t a l e r o s ł a Od r o k u 1921. W t y m c z a s i e p r o d u k c j a r o p y w P o l s c e s p a d ł a z 703 500 ton w r o k u 1921 d o 507 250 t o n w r o k u 1938, a d o 404 00 0 ton w r o k u 1943. Od r o k u 1935 s p a d e k p r o d u k c j i B o r y s ł a w i a w y r ó w n u j e z a g ł ę b i e z a c h o d n i e , w n i e k t ó r y c h l a t a c h (n p . w r o ­ k u 1938) n a w e t z n a d w y ż k ą . P r o c e n t o w y u d z i a ł za-

s t o s u n e k t e n j e s t j e s z c z e k o r z y s t n i e j s z y , g d y ż ś r e d ­ n i o 1 m u w i e r c o n y p r z y n i ó s ł 1,43 t o n y r o p y . G d y b y n i e b y ł o w t y m c z a s i e w i e r c e ń — p r o d u k c j a r o p y s p a d ł a b y ze 118 448 t o n n a 61 578 to n . A n a l o g i c z n i e w p o r ó w n a n i u d o 'r o k u 1930 ‘b e z r u c h u w i e r t n i c z e g o p o 14 l a l a c h p r o d u k c j a n a s z a s p a d ł a b y ze 101 000 d o 17 700 t o n . tj. d o 1 7 7 2 % p r o d u k c j i r o p y z r o ­ k u 1930.

N a w y k r e s i e k r z y w a n a t u r a l n e g o s p a d k u p r o d u k c j i ( k r z y w a k r e s k o w a n a ) w y k a z u j e j a k i b y ł b y p r z e b i e g n a s z e j p r o d u k c j i r o p y , g d y b y n i e b y ł o w i e r c e ń i g d y ­ b y n i e s t o s o w a n o z a b i e g ó w d l a z w i ę k s z a n i a p r o d u k ­ cji. P r o d u k c j a p o n i ż e j lej k r z y w e j p r z y p a d a j ą c a n a

1921 22 23 24 25 26 27 26 29 1930 31 32 33 34 35 36 37

i m R o p a U w ie r c o n e m e t r y

Utracona produkcja ropy Produkcja sta ra

38 39 1940 41 42 43

'/

zz

/

a Gaz wskutek dzT-.tań w o d n y ch .

P r o d u k c ja r o p y i gazów o ra z u w ierco n e m e lr y w latach 19 2 1 — 19 4 4

Produkcja nowa

g ł ę b i a z a c h o d n i e g o i B o r y s ł a w i a w p o l s k i e j p r o d u k ­ c ji p r z e d s t a w i a s i ę n a s t ę p u j ą c o :

r o k 1921 1931 1938 1943

Zagł. zaCh. 7°/o 1 5 , 5 % 2 7 % 3 8 %

B o r y s ł a w 8 0 % 6 8 % 4 9 % 4 5 %

D z i a ł o s i ę to g ł ó w n i e d z i ę k i i n t e n s y w n e m u r u c h o ­ w i w i e r t n i c z e m u w z a g ł ę b i u z a c h o d n i m .

S u m a r y c z n a il o ść p r z e w i e r c o n y c h m e t r ó w m u s i b y ć u t r z y m a n a w p e w n y m s t o s u n k u d o w i e l k o ś c i p r o d u k c j i , w p r z e c i w n y m r a z i e , w w y p a d k u z a m a ­ łe g o r u c h u w i e r t n i c z e g o , m o ż e n a s t ą p i ć z a m i a s t z a h a m o w a n i a n a t u r a l n e g o s p a d k u p r o d u k c j i , w r ę c z s p a d e k w y d o b y c i a m i m o w i e r c e ń . O c z y w i s t y m j e s t . żc z a l e ż n o ś ć ta d o t y c z y t y l k o w i e r c e ń p r o d u k c y j n y c h a n i e o d n o s i s i ę d o w i e r c e ń p o s z u k i w a w c z y c h . W o k r e s i e d u ż e g o r u c h u w i e r t n i c z e g o , tj. w r. 1934—

1938. o d w i e r c o n o n a o b e c n y m o b s z a r z e P o l s k i ł ą c z ­ n i e 307 183 m ; d a ł o to w sumtie. p r z y u w z g l ę d n i e n i u n a t u r a l n e g o s p a d k u s t a r e j p r o d u k c j i ok. 40 0 00 0 000 m 3 g a z u , o r a z 307 527 to n r o p y z m ow o d o w i e r c o n y c h o t w o r ó w ; n a k a ż d y o d w i e r c o n y m e t r p r z y p a d a o k . 1 30 0 m * g a z u i 1 t o n a r o p y . D l a o k r e s u 1930 i 1944

s t a r e ' w i e r c e n i a w l a t a c h 1930— 1944, w y n o s i 6 19 924 t o n ; p r o d u k c j a p o w y ż e j k r z y w e j k r e s k o w a n e j p r z y ­ p a d a n a n o w e 'W iercenia p o r o k u 1930 i w y n o s i 1 119 524 t o n r o p y ; p r o d u k c j a n o w a s t a n o w i w i ę c 6 4 . 4 % a p r o d u k c j a s t a r a z a l e d w i e 3 5 . 6 % , tj. p r a w i e 73 c a ł k o w i t e g o w y d o b y c i a r o p y o d r. 1930 n a t y m o b s z a r z e (1 738 448 to n ) . P r z y t y c h o b l i c z e n i a c h p r z y j ę t o za p o d s t a w ę n a t u r a l n y s p a d e k r o c z n y p r o ­ d u k c j i r o p y w w y s o k o ś c i 1 2 % , j a k k o l w i e k ś r e d n i o w y n o s i o n o b e c n i e d l a c a ł e g o p r z e m y s ł u 1 4 ,8 % , a w l a t a c h w c z e ś n i e j s z y c h b y ł o n n a p e w n o z n a c z n i e w y ż s z y . Ś r e d n i r o c z n y s p a d e k p r o d u k c j i r o p y w y ­ n o s i o b e c n i e d l a k o p a l ń S o k t o r u G o r li c e 1 2 % , d l a S e k t o r u K r o s n o — 7 % , a d l a S e k t o m S a n o k — aż 2 5 % . P o n i ż s z e z e s t a w i e n i e p o d a j e t e n s p a d e k d l a p o s z c z e g ó l n y c h s e k c y j : * ) S e k c j a G o r li c e 1 3 % , S ę k o ­ w a X I — 3 4 % , K o b y l a n k a X II — 1 3 % , K r y g IV — 1 1 % , K r y g V — 9 % . ' L i p i n k i V I — 1 1 % , B i e c z V II — 1 1 % , H a r k l o w a — 1 0 % ; D o b r u c o w a — J a s z c z ó w — 9 % . P o t o k — 6 % . T u r a s z ó w k a — 1 0 % , K r o ś c i e n -

*) D ane ustalone przez K om isję eksploatacyjną przy planow aniu p ro ­ dukcji dla obliczania norm .

(5)

N A F T A Str. 151

3°/o, I w o - G r a b o w n i - - 2 1 % , S a ­

si dila n a í - k o — 8 % , W ę g l ó w k a —- 6 % , R ó w n e —

n ic z P o l. — 9 % , I w o n i c z z P n . — 4 % , c a — 4 8 % , T m r z e p o l ę — 2 0 n/o, M o k r e — n o k — 3 1 % , W a ń k o w a — 4 % .

S p r a w a s p a d k u p r o d u k c j i r o p y i g a z u j.

c i a n z y 'z a g a d n i e n i e m z u p e ł n i e j a s n y m i n ie w y m a g a ­ j ą c y m k o m e n t a r z y . D la lu d z i z p o z a n a f t y , d l a i n ż y ­ n i e r ó w , t e c h n i k ó w a n a w e t e k o n o m i s t ó w z a t r u d n i o ­ n y c h n p . w p r z e m y ś l e m e t a l o w y m , czy n a w e t z p o ­ k r e w n i 011 y m z n a f t a p r z e m y ś l e g ó r n i c z y m , " s p r a w a ta j e s t n i e z r o z u m i a ł a , h o u mieli s p a d e k w y t w ó r c z o ­ ści m a m i e j s c e t y l k o w o k r e s i e k r y z y s u , h o w i e l k o ś ć p r o d u k c j i j e s t u niicih z a l e ż n ą t y l k o o d c z y n n i k ó w , k t ó r e m o ż n a d o w o l n i e r e g u l o w a ć . W k o p a l n i c t w i e n a f t o w y m n u r się d o c z y n i e n i a <■/. c z y n n i k a m i n i e ­ z a l e ż n y m i o d c z ł o y i e k a . N p . f i z y k a l n e w ła ś c i w o ś c i z łó ż n a f t o w y c h p o w o d u j ą z a w s z e n a t u r a l n y s p a d e k p r o d u k c j i iropy i g a z u , k t ó r y j e s t z u p e ł n i e n i e z a l e ż n y o d w o li c z ł o w i e k a i u w a r u n k o w a n y j e s t p r a w a m i p r z y r o d y . D l a t e g o leż d l a u ltir z y m a n ia p r o d u k c j i r o p y i g a z u n a j e d n a k o w y m p o z i o m i e miusi się c z y n i ć w i e l k i e w y s i ł k i ; m o ż l i w e to j e s t j e d n a k t y l k o n a k r ó t ­ k a « n e tę p r z e z s t o s o w a n i e r ó ż n y c h z a b i e g ó w , z c z a ­ s e m j e d n a k m u s i n a s t ą p i ć s p a d e k , a w k o ń c u i z a ­ n i k p r o d u k c j i . D l a t e g o też p l a n o w a n i e p r o d u k c j i r o ­ p y n a p r z y s z ł o ś ć m u s i b y ć .r o b i o n e b a r d z o o s t r o ż ­ nie. W y k o n a n i e p l a n u w 200 ozy 3 0 0 % , o c z y m się c z ę s t o s ł y s z y w p r z e m y ś l e m e t a l u r g i c z n y m , c z y w g ó r ­ n i c t w i e , o s i ą g a n e p r z y n a d m i e r n y m w y s i ł k u p r a ­ c o w n i k ó w , j e s t 'w k o p a l n i c t w i e n a f t o w y m m o ż l i w e t y l k o w w y p a d k u s z c z ę ś l i w e g o o d k r y c i a n o w y c h , b o ­ g a t y c h złó ż c z y h o r y z o n t ó w r o p n y c h , k t ó r e m o ż n a p r z e w i d y w a ć , a l e - k t ó r y c h n i e m o ż n a p l a n o w a ć , h o j e s t to z a l e ż n e od s z c z ę ś l i w e g o p r z y p a d k u i p r z y r o ­ d z o n y c h w a r u n k ó w z ł o ż o w y c h . N a p l a n o w a n i u p r o ­ d u k c j i z a w i e d l i się .n a w e t R o s j a n i e , k t ó r z y s ą m i ­ s t r z a m i w p l a n o w a n i u . M i a n o w i c i e w o k r e s i e I p i a - t i l e t k i w 1927— 1932 w y k o n a l i 5 -c i o l e l n i p l a n w c i ą g u 2Vz ł a t ; o ś m i e l i ł o icli to d o z a p l a n o w a n i a n a o k r e s I l - g ł e j p i a t i l e t k i 4 - r o k r o t n e g o w z r o s t u p r o d u k c j i , l i c z ą c n a o d k r y c i e d r u g i e g o R a k u . P l a n t e n c a ł k o w i ­ cie z a w i ó d ł * ) .

*) In ż. J. W ojnar: „Produkcja, organizacja i eksploatacja ropy w p rz e ­ myśle naftow ym Z S R R .“ , dw utyg. „Przem ysł naftow y“ r. 1934, zeszyt 23.

W n a f c i e c z ę s t o z a w o d z ą o b l i c z e n i a i p r z e w i d y w a ­ n i a . W r o k u 1927 a m e r y k a ń s c y g e o l o g o w i e o b l i c z y li z a p a s y r o p y S t a n ó w Z j e d n o c z o n y c h A. P. n a 10 la t.

T y m c z a s e m S t a n y Z j e d n o c z o n e p o d n i o s ł y s w o j ą p r o ­ d u k c j ę w c i ą g u k i l k u n a s t u n a s t ę p n y cli l a t d w u k r o t ­ nie, w y k a z u j ą c ś r e d n i o 7 % r o c z n y p r z y r o s t p r o ­ d u k c j i r o p y , a w r o k u 1939 o b l i c z o n o p o n o w n i e z a ­ p a s y r o p y w S t a n a c h Z j e d n o c z o n y c h n a 2 478 m i l i o ­ n ó w to n . p o d c z a s g d y c a ł k o w i t e w y d o b y c i e r o p y w S t a n a c h Z je d li, d o r. 1939 w y n o s i 3 0 0 2 m i l i o n y to n .

P r z e m y s ł n a f t o w y nćc m o ż e b y ć o p a r t y n a ś c i s łe j k a l k u l a c j i k u p i e c k i e j , m o ż e o n p r z y n i e ś ć b a r d z o d u ­ że z y s k i , n i e k i e d y k i l k a d z i e s i ą t k r o t n e a m o ż e te ż p r z y s p o r z y ć p r z e d s i ę b i o r c y n i e p o w e t o w a n e s t r a t y ; p r z e m y s ł 'n a f t o w y m a z n a m i o n a l o t e r i i , g r y , a n a w e t h a z a r d u . N i e m n i e j j e d n a k m u s i m y się s t a r a ć z m n i e j ­ s z y ć d o m i n i m o m to r y z y k o , m u s i m y w i e r c e n i a p o ­ p r z e d z a ć g e o l o g i c z n y m i i g e o f i z y c z n y m i b a d a n i a m i . P o s i a d a m y -z n a c z n e t e r e n y j u ż z b a d a n e g e o l o g i c z ­ n i e i g e o f i z y c z n i e i m o ż e m y n a -nich p r z y s t ą p i ć d o w i e r c e ń . N ie n a l e ż y w ą t p i ć , że z n a j d u j ą s ię u n a s b o g a t e z ł o ż a n a f t o w e , n a co w s k a z u j ą p o l a g a z o w e i ś l a d y g a z ó w n a p r z e d g ó r z u , p o d k t ó r y m i , b y ć m o ­ że, g ł ę b i e j z n a j d u j ą się o b f i t e z ł o ż a r o p y . P r z y p u ­ s z c z e n i e -to m o ż e m y o p i e r a ć r ó w n i e ż n a a n a l o g i i do złó ż w R u m u n i i , k t ó r a d o p i e r o p o p r z e j ś c i u z w i e r ­ c e n i a m i n a P r z e d g ó r z e K a r p a t o t r z y m a ł a w i e l k i e p r o d u k c j e i w e s z ł a d o ś w i a t a n a f t o w e g o j a k o p o ­ w a ż n y p r o d u c e n t r o p n y .

A z a t e m m u s i m y w i e r c i ć , m u s i m y w i e r c i ć z a r a z , w i e r c i ć w K a r p a t a c h i n a P r z e d g ó r z u , a n a N iż u p r o ­ w a d z i ć i n t e n s y w n e p o s z u k i w a n i a g e o l o g i c z n e .

O d p o w i e d ź n a p y t a n i e M i n i s t e r s t w a P r z e m y ś l u b r z m i :

j e ż e li c h c e m y w .n a fc i e e g z y s t o w a ć , j e ż e l i n i e c h c e m y l i k w i d a c j i p o l s k i e g o p r z e m y s ł u n a f t o w e g o , je ż e li c h c e m y g o s p o d a r c z e g o r o z w o j u P o l s k i — m u ­ s i m y b e z z w ł o c z n i e r o z p o c z ą ć w i e r c e n i a n a w i e l k ą s k a l ę , m u s i m y p r z y s t ą p i ć d o i n t e n s y w n y c h b a d a ń g e o lo g i c z n y c h .

Od t e m p a t y c h p r a c . o d w i e l k o ś c i p r z e z n a c z o n e g o n a t e n c e l k a p i t a ł u , o d s p r a w n o ś c i t y c h r o b ó t — b ę ­ d z i e z a l e ż a ł icli w y n i k . O to j e s t j e d n o m y ś l n a i j e d n o - z g o d n a o p i n i a z e b r a n y c h n a k o n f e r e n c j i n a f t o w e j .

P r o f . I n ż . S i a n i s l a w P a r a s z c z a k

SYTUACJA KOPALNICTWA NAFTOWEGO I WIDOKI ROZWOJU NA PRZYSZŁOŚĆ

Referat w ygłoszony na Konferencji Naftowej w Krośnie dnia 15 października 1945 roku

P r o d u k c j ę o b e c n ą c z e r p i e s ię z k o p a l ń p o ł o ż o n y c h w ś r ó d K a r p a t n a p r z e s t r z e n i o d p o w i a t u le s k i e g o n a w s c h o d z i e p o N o w y S ą c z n a z a c h o d z i e . S k ł a d a s ię n a n i ą o k o ł o 35 o d r ę b n y c h p ó l n a f t o w y c h z o g ó l n ą c y f r ą o k o ł o 23 0 0 o d w i e r t ó w p r o d u k c y j n y c h , o c h w i l o w e j s u m a r y c z n e j p r o d u k c j i n i e w i d l e p o n a d 9000 t o n w m i e s i ą c u .

M a k s y m a l n a p r o d u k c j a r o c z n a te g o o b s z a r u n a p r z e s t r z e n i o s t a t n i c h 15-tu l a t w y n o s i ł a 160 000 t o n ( r o k 193 8 i 1939). w s t o s u n k u m i e s i ę c z n y m z a t e m

o k o ł o 13 00 0 to n . J a k w i d a ć , c h o d z i t u o p o l a n a f t o ­ w e n i e w i e l k i e g o r z ę d u i o o d w i e r t y o b a r d z o n i s k i e j p r z e c i ę t n e j p r o d u k c j i . Ś r e d n i a w y d a j n o ś ć o d w i e r t u w y n o s i ł a m i a n o w i c i e w 1939 r. o k o ł o 200 kg, a o b e c ­ n ie z a l e d w i e 140 k g d z i e n n i e .

N a t a k s ł a b ą w y d a j n o ś ć o d w i e r t ó w s k ł a d a j ą się d w i e p r z y c z y n y :

p i e r w s z a , to n a t u r a l n y c h a r a k t e r o m a w i a n y c h p ó l i w y n i k a j ą c a s t ą d n i e w i e l k a n a o g ó ł w y d a j n o ś ć ,

d r u g a , to d a l e k o j u ż p o s u n i ę t e s c z e r p a n i c p r z e z

(6)

e k s p l o a t a c j ę , p r o w a d z o n ą n a w i ę k s z o ś c i p ó l o d w i e l u d z i e s i ą t k ó w la t.

P r z e w a ż a j ą c a w i ę k s z o ś ć n a s z y c h p ó l n a f t o w y c h leży w o b r ę b i e t®w. c e n t r a l n e j " d e p r e s j i k a r p a c k i e j , w y p e ł n i o n e j o l b r z y m i ą m a s ą w a r s t w k r o ś n i e ń s k i c h , s i l n i e z d y s l o k o w a n y c h i n i e p o s i a d a j ą c y c h n a o g ó ł z n a c z e n i a j a k o p o k ł a d y p r o d u k c y j n e . S p o ś r ó d w a r s t w t y c h w y n u r z a j ą s ię l o k a l n i e w a r s t w y s t a r s z e , r o p o - n o ś n e , w f o r m i e w ą s k i c h , 'd łu g i c h a n t y k l i n , s t r o m o w y p i ę t r z o n y c h , c z ę s t o w y p r a s o w a n y c h i w y t a r t y c h . T e g o ' r o d z a j u n i e k o r z y s t n e S tr u k tu r y n i e z a w i e r a j ą z n a t u r y w i ę k s z y c h złó ż r o p y , a d u ż a i c h i l o ś ć n i e w y r ó w n y w a te g o p o d s t a w o w e g o b r a k u .

Z ło ż a te z a l e g a j ą n a o g ó ł n i e g ł ę b o k o , co u ł a t w i a ł o o d k r y w a n i e i r o z b u d o w ę p o s z c z e g ó l n y c h pól.

W z w i ą z k u z t y m i f a k t e m , i ż c h o d z i t u o k o l e b k ę k o p a l n i c t w a n a f t o w e g o , z h i s t o r i ą w i e l u j u ż d z i e s i ą t ­ k ó w l a t , m o ż n a ś m i a ł o p o w i e d z i e ć , że n a c a ł e j p r z e ­ s t r z e n i o d W a ń k o w e j p o G o r l i c e z e z łó ż t e g o t y p u , n i e w i e l e p o z o s t a ł o n i e w y k o r z y s t a n y c h .

Ś w i a d c z ą o t y m z r e s z t ą d o w o d n i e c y f r y w i e r c e ń i p r o d u k c j i o s t a t n i c h l a t p r z e d w o j n ą . 1 t a k w c z a s i e o d 1932 d o 1939 r o k u p o d n i o s ł a s ię i l o ś ć o d w i e r c o ­ n y c h m e t r ó w z o k r ą g ł o 30 000 n a 86 000, z a t e m p r a ­ w i e t r z y k r o t n i e, p o d c z a s g d y . p r o d u k c j a w z r o ­ sła w t y m c z a s i e w s z y s t k i e g o ze 115 00 0 t o n n a 160 00 0 to n , a z a t e m z a l e d w i e o 3 0 % . T o w y s o k i e t e m p o w i e r c e ń w y s t a r c z a w . n a s t ę p n y c h d w u l a t a c h j u ż t y l k o d o u t r z y m a n i a p r o d u k c j i , a n i e z n a c z n y s p a ­ d e k w i e r c e ń w 3 n a s t ę p n y c h l a l a c h p o w o d u j e z m i e j ­ s c a z d e c y d o w a n e o b n i ż e n i e s i ę p r o d u k c j i .

D o w o d z i to j a s n o , iż d r o g ą i n t e n s y f i k a c j i w i e r c e ń p r o d u k c y j n y c h n a d o t y c h c z a s e k s p l o a t o w a n y c h p o ­ l a c h n a f t o w y c h , p r z e d s t a w i ć p r o d u k c j i n a p o z i o m w y ż s z e g o r z ę d u n i e s p o s ó b .

N ie u l e g a te ż k w e s t i i , ż e o b e c n e p o l a n a f t o w e n ie z a b e z p i e c z a j ą w n a j s k r o m n i e j s z e j n a w e t m i e r z e p r z y ­ sz ło ś c i k o p a l n i c t w a n a f t o w e g o .

Z w r o t i z a s a d n i c z ą z m i a n ę s y t u a c j i p r z y n i e ś ć m o g ą j e d y n i e w i e r c e n i a p i o n i e r s k i e n a n o w y c h t e r e n a c h o b i e c u j ą c y c h , a n i e t k n i ę t y c h d o t y c h c z a s ś w i d r e m , i g ł ę b o k i e w i e r c e n i a p o s z u k i w a w c z e n a o b s z a r a c h o b e c n i e e k s p l o a Iow anyO h.

N a r o z w i ą z a n i e c z e k a d o t y c h o z a s s z e r e g z a g a d n i e ń i t a k :

1. O b s z a r K a r p a t m i ę d z y S ą c z o m a Ż y w c e m ; 2. W g ł ę b n e s t r u k t u r y w o b r ę b i e d e p r e s j i k a r p a c ­

k i e j , p o s i a d a j ą c e n a j p r a w d o p o d o b n i e j k o r z y s t ­ n i e j s z ą b u d o w ę niż z d y s l o k o w a n e w a r s t w y w i e r z c h n i e i t y m s a m y m l e p s z e w a r u n k i a k u ­ m u l a c j i i z a c h o w a n i a r o p y ;

3. Z b a d a n i e p r z y p u s z c z a l n e j 'r o p o n o ś n o ś c i p o k ł a ­ d ó w s t a r s z y c h , J u r y i ' P e r m u , w s z c z e g ó l n o ś c i n a o b s z a r z e P r z e d g ó r z a , g d z i e t w o r z ą p o d ł o ż e ; 4. Z b a d a n i e r o p o n o ś n o ś c i n i ż u p o z 11 a ń s k o - p o m o r -

s k i e g o , w s z c z e g ó l n o ś c i k u j a w s k i e g o o b s z a r u d i a p i r ó w s o l n y c h , j a k o o d p o w i e d n i k a w y s t ę p o ­ w a n i a p r o d u k t y w n y c h złó ż r o p y w N i e m c z e c h . S ą to w s z y s t k o k a p i t a l n e z a g a d n i e n i a o d e c y d u j ą ­ c y m z n a c z e n i u d l a p r z y s z ł o ś c i p r z e m y s ł u n a f t o w e g o w P o l s c e , w y m a g a j ą c e b a r d z o d u ż e g o w y s i ł k u t e c h ­ n i c z n e g o i f i n a n s o w e g o , k t ó r e j e d n a k p o w i n n y i m u ­ sz ą b y ć r o z w i ą z a n e w m o ż l i w i e k r ó t k i m c z a s i e j a k o

n i e o d z o w n a k o n i e c z n o ś ć p o d y k t o w a n a w z g l ę d a m i n a d o b r o P a ń s t w a .

S y t u a c j a n a o d c i n k u g a z u z i e m n e g o p r z e d s t a w i a się w c h w i l i o b e c n e j r ó w n i e ż n i e o w i e l e k o r z y s t ­ n i e j .

D y s p o n u j e m y m i a n o w i c i e o b e c n i e d w o m a t y l k o p o l a m i g a z o w y m i , p o ł o ż o n y m i w o b r ę b i e K a r p a t , a to p o l e m T o z l o c k i m i s t r a c h o c i ń s k i m . C h w i l o w a p r o ­ d u k c j a o b y d w ó c h p ó l p o k r y w a z b i e d ą t y l k o w ł a s n e z a p o t r z e b o w a n i e p r z e m y s ł u n a f t o w e g o l a k , że p o z o ­ s t a ł e o ś r o d k i z a s i l a n e m u s z ą b y ć g a z e m z D a s z a w y . P o l e r o z l o c k i e j e s t j u ż s i l n i e s c z e r p a n e i d y s p o ­ n u j e p r z y p u s z c z a ł b y m z a p a s e m t y l k o k i l k u s e t m i l i o ­ n ó w m e t r ó w s z e ś c i e n n y c h , w y s t a r c z a j ą c y m p r z y o b e c ­ n y m p o b o r z e g a z u z a l e d w i e n a p a r ę lat.

P o l e w S t r a c h o c i n i e n i e j e s t w p r a w d z i e d o s t a t e c z ­ n i e z b a d a n e o d n o ś n i e z a s i ę g u i p r z y p u s z c z a l n e g o z a ­ p a s u g a z u , n i c m o ż n a go j e d n a k ż e u w a ż a ć z a w y s t a r ­ c z a j ą c e z a b e z p i e c z e n i e , n a w e t p r z y j m u j ą c o p t y m a l n e w a r u n k i .

Z a g a d n i e n i e g a z ó w z i e m n y c h , j a k to w i e m y z p r z y ­ k ł a d u D a s z a w y i O p a r , l e ż y n i e w K a r p a t a c h , lecz n a P r z e d g ó r z u i t a m p o w i n n o z n a l e ź ć r o z w i ą z a n i e , z w ł a ­ s z c z a , iż s ą w y s t a r c z a j ą c e p r z e s ł a n k i d l a p e ł n e g o w t y m w z g l ę d z i e o p t y m i z m u n a d u ż y m o b s z a r z e od P r z e m y ś l a p o W i s ł ę .

B li ż e j l e ż ą c y m z a d a n i e m n a o d c i n k u g a z o w y m j e s t s t w i e r d z e n i e w i e r c e n i a m i g a z o n o ś n o ś c i p ó ł n o c n e g o r o z w i d l e n i a p o l a r o z t o c k i e g o , s t w i e r d z o n e g o g e o l o g i c z ­ n i e , co w p o z y t y w n y m w y p a d k u s t w o r z y ł o b y p o w a ż ­ n ą r e z e r w ę g a z o w ą , p r z y p u s z c z a l n i e te g o s a m e g o r z ę d u , co p o ł u d n i o w e p o l e R o z t o k .

N ie j e s t p o z a t y m w y k l u c z o n e , ż e t e r e n t e n m o ż e z a w i e r a ć r ó w n i e ż 'r o p ę z u w a g i n a z d e c y d o w a n i e r o p n y c h a r a k t e r g a z u r o z t o c k i e g o . ( W i e r c e n i e n a t y m t e r e n i e b ę d z i e p o d j ę t e l a d a d z ie ń .)

D w u l e t n i p r o g r a m w i e r t n i c z y w y s u n i ę t y w z w i ą z k u z o p i s a n ą s y t u a c j ą o p i e r a się z a s a d n i c z o n a n a s t ę p u ­ j ą c y c h z a ł o ż e n i a c h :

1. P o d n i e s i e n i e c h w i l o w e j p r o d u k c j i r o p y d o 120 0 00 t o n r o c z n i e i u t r z y m a n i e j e j n a t y m p o ­ z i o m i e w c i ą g u d w ó c h n a j b l i ż s z y c h l a t , a to p r z e z :

a) w y z y s k a n i e w s z y s t k i c h ś r o d k ó w t e c h n i c z n y c h d l a w y d o b y c i a p e ł n e j p r o d u k c j i , o s i ą g a l n e j z e k s p l o a t o w a n y c h o t w o r ó w ;

b ) P o d n i e s i e n i e j e j d o ż ą d a n e j w y s o k o ś c i i w y ­ r ó w n y w a n i e n a t u r a l n e g o s p a d k u p r z e z o d p o ­ w i e d n i ą lecz n i e n a d m i e r n ą i l o ś ć w i e r c e ń p r o ­ d u k c y j n y c h , z p r e f e r e n c j ą w i e r c e ń r o z s z e r z a ­ j ą c y c h t e r e n p r o d u k c y j n y .

2. S k i e r o w a n i e m o ż l i w i e d u ż e g o w y s i ł k u n a w i e r ­ c e n i a p i o n i e r s k i e ( W i l d C a ti n g ) o k a p i t a l n y m z n a c z e n i u d l a p r z e m y s ł u , o r a z w c z ę ś c i n a w i e r ­ c e n i a p o s z u k i w a w c z o - o d k r y w c z e n a o b s z a r z e o b e c n i e j u ż e k s p l o a t o w a n y m d l a o d k r y c i a ś w i e ­ ż y c h . n i e s o z e r p a n y c h j e s z c z e złóż w t y m r e ­ j o n i e .

3. W y k o n a n i e n i e o d z o w n y c h p r a c w s t ę p n y c h geo- l o g i c z n o - b a d a w c z y c h i g e o f i z y c z n y c h n a t e r e n a c h p r z y s z ł y c h w i e r c e ń , n i e p r z y g o t o w a n y c h j e ­ s z c z e d o te g o r o z s t r z y g a j ą c e g o s t a d i u m p r a c y , w s z c z e g ó l n o ś c i w r e j o n i e k u j a w s k i m .

(7)

N A F T A Str, 153

P r o p o n o w a n y p r o g r a m w i e r t n i c z y p r z e w i d u j ; ; w g l o b a l n e j cytfrze w r a z z IV k w a r t a ł e m b r . . k t ó r y ł ą c z y się z p r o g r a m e m d w u l e t n i m , o d w i e r c e n i e

o k r ą g ł o 170 00 0 m e t r ó w .

Z c y f r y te j p r z y p a d a n a r o k 1946 — o k r ą g ł o 86 0 00 m e t r ó w , n a r o k 1947 — o k r ą g ł o 75 0 00 m, p o d c z a s g d y w I V - t y m k w a r t a l e 1945 r. p r z e w i d u j e s ię n i e s p e ł n a 9000 m e t r ó w .

P r o c e n t o w y u d z i a ł w i e r c e ń p o s z u k i w a n y c h i po- s z u k i w a w c z o - o d k r y w c z y c h w g l o b a l n e j c y f r z e z m e ­ t r ó w w y n o s i 52,5°/o, z t y m , że w z r a s t a z 4 5 % w r o k u 1945 n a 5 8 , 5 % w r o k u 1947.

W o g ó l n e j c y f r z e m e t r ó w s t a n o w i ą w i e r c e n i a r o p ­ n e p o n a d 132 0 00 111, a w i ę c 7 8 % , g a z o w e z a ś o k r ą ­ gło 38 000 111, z a t e m 2 2 % .

W w y k o n a n i u p r o g r a m u m o g ą n a s t ą p i ć i p r z y p u ­ s z c z a l n i e n a s t ą p i ą p r z e s u n i ę c i a i z m i a n y w z a l e ż n o ­ ści o d w y n i k u p o s z c z e g ó l n y c h w i e r c e ń , o d c z e g o u z a ­ l e ż n i o n y m j e s t w w i e l u w y p a d k a c h los n a s t ę p n y c h w i e r c e ń . D o t y c z y to z w ł a s z c z a w i e r c e ń p o s z u k i w a w ­ c z y c h . o n ie d a j ą c y m się 7. g ó r y p r z e w i d z i e ć w y n i k u . D r u g i m m o m e n t e m , k t ó r y m o ż e i p o w i n i e n p o w a ż ­ n i e w p ł y n ą ć n a w y k o n a n i e p r o g r a m u , z w ł a s z c z a w 1947 r o k u , lo s p o d z i e w a n a p o p r a w a w y d a j n o ś c i p r a c y ł u d z i i u r z ą d z e ń w m i a r ę p o s t ę p u j ą c e j p o p r a w y w a r u n k ó w ż y c i o w y c h i m a t e r i a ł o w e g o z a o p a t r z e n i a p o t r z e b r u c h u . W y b i t n ą r o l ę av t y m w z g l ę d z i e g r a ć b ę d z i e r ó w n i e ż u n o r m o w a n i e i u s p r a w n i e n i e m o ż l i ­ w o ś c i t r a n z y t o w y c h i l o k o m o c j i .

W a r u n k i e m p o d s t a w o w y m w y k o n a n i a p r o g r a m u j e s t o c z y w i ś c i e m o ż n o ś ć o t r z y m a n i a n a c z a s n i e ­ o d z o w n y c h m a t e r i a ł ó w i u r z ą d z e ń , w s z c z e g ó l n o ś c i z k r a j o w y c h m a t e r i a ł ó w , r u r w i e r t n i c z y c h , li n s t a l o ­ w y c h , s ta li n a r z ę d z i o w e j o r a z m a t e r i a ł u d r z e w n e g o , z z a g r a n i c z n y c h z a ś , u r z ą d z e ń i n a r z ę d z i w i e r t n i ­ c z y c h s y s t e m u „ R o t a r y “ , p r z e w i d z i a n y c h d l a g ł ę b o ­ k i c h w i e r c e ń , a n ie p o s i a d a n y c h p r z e z p r z e m y s ł i n i e w y r a b i a n y c h w k r a j u .

Z z a k r e s u w y m i e n i o n y c h ria w s t ę p i e k a p i t a l n y c h z a g a d n i e ń o b e j m u j e p r o g r a m n a s t ę p u j ą c e k l u c z o w e w i e r c e n i a :

W i e r c e n i a r o p n e

a) d w a w i e r c e n i a w o b r ę b i e w a r s t w k r o ś n i e ń s k i c h w r e j o n i e w s c h o d n i m d l a z b a d a n i a w g ł ę b n y c h w a r s t w ,

b) d w a w i e r c e n i a w r e j o n i e N o w y S ą c z — L i m a n o w a , n a w g ł ę b n e s t r u k t u r y ,

c) j e d n o w i e r c e n i e w r e j o n i e M s z a n y D o l n e j z. t y m s a m y m c e l e m ,

d) t r z y w i e r c e n i a w r e j o n i e Ż y w c a w o b r ę b i e z a z n a ­ c z a j ą c y c h się l a m r o z l e g ł y c h w y p i ę t r z e ń , w b l i ż e j n i e z n a n y c h w a r u n k a c h g e o l o g i c z n y c h ,

e) j e d n o w i e r c e n i e w r e j o n i e R u s k a d l a z b a d a n i a s t a ­ r e g o p o d ł o ż a .

N i e z a l e ż n i e o d p o w y ż s z y c h w i e r c e ń , s z c z e g ó l n e j w a g i, u w z g l ę d n i o n o w p r o g r a m i e s z e r e g w i e r c e ń p o ­ s z u k i w a w c z y c h i o d k r y w c z y c h n a o b s z a r a c h j u ż e k s p l o a t o w a n y c h , p o s i a d a j ą c y c h p o w a ż n e z n a c z e n i e d l a te g o o b s z a r u .

Z g a z o w y c h w i e r c e ń w y m i e n i ć n a l e ż y p r z e d e w s z y s t k i m g ł ę b o k i e k l u c z o w e w i e r c e n i a n a P r z e d ­ g ó r z u , a to:

a) t r z y w i e r c e n i a w r e j o n i e M i e lc a , b) j e d n o w i e r c e n i e w r e j o n i e P i l z n a , c) j e d n o w i e r c e n i e w r e j o n i e D ę b i e j ',

o r a z s z e r e g w i e r c e ń p ł y t s z y c h w o k o l i c y -P i l z n a i Z d ż a r .

Z w y m i e n i o n y c h g ł ę b o k i c h w i e r c e ń g a z o w y c h p r z y ­ n a j m n i e j j e d n o m a n a c e lu p o p r z e b i c i u w a r s t w t o r ł o ń s k i c h , z b a d a ć d o t e c h n i c z n i e o s i ą g a l n e j g ł ę b o ­ k o ś c i r ó w n i e ż s t a r e p o d ł o ż e .

N a' p ó ł n o c n y m o d g a ł ę z i e n i u R o z t o k p r z e w i d z i a n e są d a l e j t r z y w i e r c e n i a i d a l s z e , w z a l e ż n o ś c i o d w y ­ n i k u w i e r c e ń o d k ry w c z y s c h .

R e j o n k u j a w s k i n i e j e s t o b j ę t y p r o g r a m e m w i e r ­ c e ń p o s z u k i w a w c z y c h , g d y ż n i e j e s t j e s z c z e d o n ic h p r z y g o t o w a n y . T e r e n te n w y m a g a p r z e d e w s z y s t k i m p o w a ż n e j p r z y g o t o w a w c z e j p r a c y g e o l o g i c z n e j i g e o ­ f i z y c z n e j w s z c z e g ó l n o ś c i d l a u m i e j s c o w i e n i a w g ł ę b ­ n y c h w y p i ę t r z e ń s o l n y c h , z k t ó r y m i w i ą ż ą s i ę m o ż l i ­ w o ś c i i s t n i e n i a złó ż r o p n y c h .

D la p r a c t y c h b ę d z i e się m u s i a ł o S t w o r z y ć s p e c j a l ­ n ą o r g a n i z a c j ę b a d a w c z ą , g e o l o g i c z n o - s e j s m i c z n ą w r a z z p r z y n a l e ż n a g r u p ą w i e r t n i c z ą d la w i e r c e ń r d z e n i o w j x h i s t r z a ł o w y c h , w y p o s a ż o n a w p o t r z e b ­ n a a p a r a t u r ę , u r z ą d z e n i a i ś r o d k i l o k o m o c j i .

A p a r a t u r ę m u s i s ię s p r o w a d z i ć z A m e r y k i , g d y ż b r a k j e j w k r a j u , o. w s k a z a n e m ze w s z e c h m i a r w y ­ d a j e się r ó w n i e ż s p r o w a d z e n i e z s e j s m i c z n ą a p a r a ­ t u r ą , k t ó r ą w m i ę d z y c z a s i e z p e w n o ś c i ą u d o s k o n a ­ l o n o , a m e t o d y p r a c y m u s i a ł y r ó w n i e ż z n a c z n i e p o ­ s t ą p i ć , S p e c j a l i s t y d o j e j o b s ł u g i , "do c z a s u w y s z k o ­ le n i a s ię w ł a s n e g o p e r s o n e l u .

Zc w z g l ę d u n a w i e l k i z a k r e s p r a c , o k a ż e się d a l e j k o n i e c z n e m z m o b i l i z o w a n i e w s z y s t k i c h g e o lo g ó w n a f t o w y c h , p o t r z e b n y c h d l a p r a c b a d a w c z y c h i k o n ­ t r o l n y c h .

T e c h n i c z n a s t r o n a w y k o t i a n i a p r o g r a 111 u

R e a l i z a c j a p r o g r a m u w y m a g a o c z y w i ś c i e o d p o w i e d ­ n i c h m a t e r i a ł ó w , u r z ą d z e ń , ś r o d k ó w t r a n s p o r t o w y c h , o r a z n i e o d z o w n e j il o ści s ił f a c h o w y c h n a d z o r c z y c h i w y k o n a w c z y c h .

Z m a t e r i a ł ó w k r a j o w y c h n a p i e r w s z y m m i e j s c u n a ­ le ży w j u n i e n i ć r u r y w i e r t n i c z e w o r i e n t a c y j n e j i l o ­ śc i ok. 15 00 0 t o n , o k o ł o 2 0 00 'to n s t a l i na n a r z ę ­ d z i a w i e r t n i c z e 1 ok. 1 500 to n lin s t a l o w y c h . P o z a t y m p o t r z e b n e b ę d ą p o w a ż n e i l o ś c i r ó ż n y c h m a t e r i a ­ łó w r u c h o w j ’c h , a z w ł a s z c z a p a s ó w w i e l b ł ą d z i c h , nie- o d z o w J i y c h d o w i e r c e ń .

D l a g ł ę b o k i c h w i e r c e ń p o s z u k i w a w c z y c h p o t r z e b n e b ę d ą d a l e j u r z ą d z e n i a w i e r t n i c z e „ R o t a r y “ , k t ó r e w r a z z r u r a m i p ł u c z k o w y m i i n a r z ę d z i a m i m u s i się s p r o w a d z i ć z A m e r y k i (USA).

O d n o ś n e z e s t a w i e n i a s ą g o l o w e i o b e j m u j ą p o z a m a t e r i a ł e m w i e r t n i e z j o n r ó w n i e ż p o m o c n i c z ą a p a r a ­ t u r ę S c h l u m b e r g e r a d l a e l e k t r y c z n e g o r d z e n i o w a n i a , n i e o d z o w n ą p r z y w i e r c e n i a c h S y s t e m e m „ R o t a r y “ , o r a z u r z ą d z e n i a i a p a r a t u r y d la b a d a ń g e o f i z y c z ­ n y c h .

U z y s k a n i e t y c h u r z ą d z e ń j e s t p o d s t a w o w y m w a ­ r u n k i e m ' w y k o n a n i a p r o g r a m u .

R e a l i z a c j a p r o g r a m u w y m a g a ć b ę d z i e d a l e j o d p o ­ w i e d n i e g o ' p o w i ę k s z e n i a s t a n u , p e r s o n e l u w i e r t n i c z e ­ go i ‘ w a r s z t a t o w e g o . ' P o t r z e b n ą n a t e n cel il o ś ć sil

(8)

f a c h o w y c h o k r e ś l i ć m o ż n a w p r z y b l i ż e n i u n a 1500 lu d z i . Z a p a s u t e g o k o p a l n i c t w o n i e p o s i a d a , a p r z e ­ p r o w a d z a n e w ł a ś n i e z w o l n i e n i e 1000 r o b o t n i k ó w d l a p o t r z e b p r z e m y s ł u z a c h o d n i e g o s t w o r z y d o d a t k o w o b a r d z o p o w a ż n e t r u d n o ś c i w s k o m p l e t o w a n i u p o t r z e b ­

n y c h b r y g a d . W z w i ą z k u z w y s u n i ę t y m p r o g r a m e m w i e r t n i c z y m i p r z e w i d y w a n y m z a p o t r z e b o w a n i e m sił f a c h o w y c h , w s k a z a n e m b y ł o b y z r e d u k o w a n i e o b o ­ w i ą z k u z w o l n i e n i a r o b o t n i k ó w d o sił n i e k w a l i f i k o - w a n y c h j a k o ł a t w i e j s z y c h d o z a s t ą p i e n i a z c h w i l ą z a p o t r z e b o w a n i a . P o z a t y m d l a z a b e z p i e c z e n i a s o b i e p o t r z e b n e g o s t a n u p e r s o n e l u t e c h n i c z n o - n a d z o r c z e g o i w y t k o n a w c z e g o p o w i n n o k o p a l n i c t w o j u ż o b e c n i e u z y s k a ć z e z w o l e n i e n a p r z y j m o w a n i e t a k i c h s ił s p o ­ ś r ó d e w a k u o w a n y c h ze w s c h o d u .

R e a s u m u j ą c , s t w i e r d z i ć n a l e ż y , i ż s y t u a c j a k o p a l ­ n i c t w a n a f t o w e g o w y m a g a b e z w z g l ę d n i e z a s a d n i c z e j z m i a n y d o t y c h c z a s o w e j p o l i t y k i w i e r t n i c z e j , a to p r z e z p r z e r z u c e n i e m a k s y m a l n e g o w y s i ł k u w i e r t n i ­ c z e g o n a w i e r c e n i a p o s z u k i w a w c z e , o d e c y d u j ą c y m z n a c z e n i u d l a p r z y s z ł o ś c i p r z e m y s ł u n a f t o w e g o w P o l ­ sce.

W t y m c e l u n a l e ż y :

1. O g r a n i c z y ć w i e r c e n i a p r o d u k c y j n e n a s t a r y c h t e ­ r e n a c h p r o d u k c y j n y c h d o m i a r y n i e o d z o w n e j d l a u t r z y m a n i a p r o d u k c j i n a p o z i o m i e o k . 120 000 r o p y r o c z n i c .

2. S k i e r o w a ć p o z a t y m c a ł y w y s i ł e k n a m o ż l i w i e n a j ­ i n t e n s y w n i e j s z e w y z y s k a n i e m o ż l i w o ś c i p r o d u k ­ c y j n y c h i s t n i e j ą c y c h o t w o r ó w , z z a s t o s o w a n i e m j a k n a j s z e r s z y m m e t o d z w i ę k s z a j ą c y c h w y d o b y ­

cie. ' : ' I

3. Z w i ę k s z y ć p r o d u k c j ę g a z o l i n y p r z e z r o z b u d o w ę g a z o l i n i a r ń i u r z ą d z e ń d o s t a b i l i z a c j i r o p y . 4. O p r a c o w a ć i p r z y s t ą p i ć d o r e a l i z a c j i p r o j e k t ó w

g ó r n i c z e j o d b u d o w y n a d a j ą c y c h s i ę d o te g o c e lu złó ż T o p n y c h .

5. C a ł y w y s i ł e k p o z a t y m r z u c i ć n a w i e r c e n i a i p r a ­ ce b a d a w c z e n a t e r e n a c h r o k u j ą c y c h n a d z i e j ę o d ­ k r y c i a n o w y c h złó ż r o p y , b o g a t s z y c h o d d o t y c h ­ c z a s o w y c h , k t ó r e b y p o z w o l i ł y p r z e s t a w i ć p r o d u k ­ c j ę n a s k a l ę w y ż s z ą , - o d p o w i a d a j ą c ą p o t r z e b o m k r a j u .

6. P r z y s t ą p i ć n i e z w ł o c z n i e d o w i e r c e ń p o s z u k i w a w ­ c z y c h z a g a z e m w s z c z e g ó l n o ś c i n a o b s z a r z e P r z e d ­ g ó r z a , d l a o d k r y c i a n o w y c h z a s o b ó w , z d o l n y c h z a b e z p i e c z y ć p r z y s z ł o ś ć .

7. Z o r g a n i z o w a ć , i u r u c h o m i ć w s z y b k i m t e m p i e i n a p o t r z e b n ą s k a l ę p r a c e b a d a w c z e g e o l o g i c z n e i g e o ­ f i z y c z n e n a n i ż u p o z n a ń s k o - p o m o T s k i m d l a p r z y ­ g o t o w a n i a le g o r e j o n u d l a w i e r c e ń p o s z u k i w a w ­ c z y c h .

N a p o k r y c i e k o s z t ó w p o w y ż s z y c h p r a c p o s z u k i - w a w c z o - b a d a w c z y c h i u m o ż l i w i e n i e r e a l i z a c j i p r o ­ g r a m u w i e r t n i c z e g o należ}':

1. S t w o r z y ć o s o b n y P a ń s t w o w y F u n d u s z W i e r t n i ­ cz y.

2. Z a p e w n i ć w r a m a c h u k ł a d u z USA p o t r z e b n e n a te n cel d o s t a w y u r z ą d z e ń i m a t e r i a ł ó w w i e r t n i ­ c z y c h o r a z a p a r a t ó w k o n t r o l n y c h i g e o f i z y c z ­ n y c h .

3. Z w o l n i ć p r z e m y s ł n a f t o w y o d o b o w i ą z k u o d d a ­ w a n i a p r a c o w n i k ó w f a c h o w y c h d l a p r z e m y s ł u z a c h o d n i e g o .

K o s z t w i e r c e ń

K o s z t y w y k o n a n i a p r o g r a m u w i e r t n i c z e g o m o ż n a o k r e ś l i ć j e d y n i e w g r u b y m p r z y b l i ż e n i u z u w a g i n a z m i e n n o ś ć c e n i r ó ż n o r o d n o ś ć w a r u n k ó w p r o j e k t o ­ w a n y c h w i e r c e ń , o r a z p r a c b a d a w c z y c h .

O p i e r a j ą c się w o r i e n t a c y j n e j o c e n i e n a p r z y b l i ż o ­ n y c h p r z e c i ę t n y c h k o s z t a c l i j e d n e g o m e t r a o d w i e r c o ­ n e g o , k t ó r e w y n o s z ą o b e c n i e o k . 45 0 0 zł d l a w i e r ­ c e ń p r o d u k c y j n y c h a o k . 600 0 zł cliła p o s z u k i w a w ­ c z y c h , n a l e ż y d l a p r o g r a m u p r z y j ą ć j a k o ś r e d n i k o s z t j e d n e g o m e t r a k w o t ę

zł 5000

K w o t a tu o b e j m u j e g l o b a l n i e k o s z t y b u d o w y b e z u r z ą d z e ń , k o s z t y r u r , m a t e r i a ł ó w , r u c h u i r o b o ­ c iz n y .

G l o b a l n y z a t e m k o s z t w i e r c e ń p r o g r a m o w y c h w w y ­ s o k o ś c i o k r ą g ł o 170 0 00 m e t r ó w , l i c z o n y c h p o z ł o ­ t y c h 5000 w y n i e s i e w p r z y b l i ż e n i u

z ł 85 0 000 000

Z k w o t y p o w y ż s z e j j e d y n i e d r o b n a c z ę ś ć w w y ­ s o k o ś c i zł 70 0 00 000 r o c z n i e z n a l e ź ć m o ż e p o k r y ­ c ie w n o r m a l n y m b u d ż e c i e k o p a l n i c t w a , z a t e m w o k r e s i e d w u l e t n i m zł. 140 000 000.

P o z o s t a ł a r e s z t a zł 710 0 00 000 b ę d z i e m u s i a ł a b y ć p o k r y t ą z o s o b n e g o f u n d u s z u s t w o r z o n e g o n a t e n cel.

N a k o s z t y i n w e s t y c y j n e u r z ą d z e ń p r ó b n y c h i e k s ­ p l o a t a c y j n y c h n a n o w o d o w i e r c o n y e h o t w o r a c h r o p ­ n y c h i g a z o w y c h , n i e z n a j d u j ą c y c h p o k r y c i a w n o r ­ m a l n y m b u d ż e c i e k o p a l ń , d o l i c z y ć n a l e ż y j e s z c z e d a l ­ sz ą k w o t ę w p r z y b l i ż e n i u o k . 20 00 0 000 zł.

W o b e c c z e g o d o p o k r y c i a p o z o s t a j e zł 730 000 000.

Z s u m y te j p r z y p a d a : ‘

n a r o k 1946 o k r ą g ł o . . . . z ł . 400 0 00 00 0

,. „ 1947 r e s z t a . . . . „ 33 0 00 0 000

N i e z a l e ż n i e o d p o w y ż s z e g o f u n d u s z u n a f i n a n s o ­ w a n i e w i e r c e ń n a l e ż y z a p e w n i ć k o p a l n i c t w u w r a ­ m a c h d o s t a w z USA u d z i a ł w u r z ą d z e n i a c h w i e r t n i ­ c z y c h , n a r z ę d z i a c h i m a t e r i a ł a c h , w a p a r a t a c h k o n ­ t r o l n y c h , o r a z g e o f i z y c z n y c h n a k w o t ę w e d ł u g p r z e d ­ w o j e n n y c h c e n USA o k r ą g ł o

$

2000000

S u m a r y c z n y k o s z t b a d a w c z y c h p r a c , g e o l o g i c z ­ n y c h i g e o f i z y c z n y c h p r e l i m i n o w a n y j e s t p o z a t y m w w y s o k o ś c i

o k r ą g ł o zł. 150 00 0 000.

T y l e ż w y n i o s ą te ż p r z y p u s z c z a l n i e k o s z t y p r z e w i ­ d z i a n y c h i n w e s t y c y j d l a z w i ę k s z e n i a p r o d u k c j i g a - z o t i n y i w y d o b y c i a r o p y .

Ł ą c z n i e z a t e m p o t r z e b n y b ę d z i e f u n d u s z w w y s o ­ k o ś c i

o k r ą g ł o zł 1 00 0 000 000.

J a k o ź r ó d ł o p o k r y c i a t y c h n a d z w y c z a j n y c h w y ­ d a t k ó w p o s ł u ż y ć m o g ł o b y o b c i ą ż e n i e n i e o d z o w n e g o w n a j b l i ż s z y c h l a t a c h i m p o r t u r o p y , w z g l ę d n i e k o ń ­ c o w y c h p r o d u k t ó w , o d p o w i e d n i ą o d p ł a t ą n a f u n d u s z w i e r t n i c z y .

O d p ł a t a t a k a w w y s o k o ś c i zł 2.— o d k g i m p o r t o ­ w a n y c h f i n a l n y c h p r o d u k t ó w u m o ż l i w i ł a b y , n i e o b ­ c i ą ż a j ą c b e z p o ś r e d n i o S k a r b u P a ń s t w a , w y k o n a n i e p r z e z P r z e m y s ł N a f t o w y p r o g r a m u , o d k t ó r e g o r e a l i ­ z a c j i z a l e ż y p r z y s z ł o ś ć k o p a l n i c t w a n a f t o w e g o w P o l ­ sc e i m o ż l i w o ś ć w y e l i m i n o w a n i a i m p o r t u w p r z y ­ sz łości.

(9)

N A F T A Str. 155 I n ż . Z d z i s ł a w W i l k

NOWA ERA W NASZYM PRZEMYŚLE NAFTOWYM

Referat w ygłoszony na Konferencji Naftowej w Krośnie dnia 16. X. 1

9 4 5

W n a s z y m p r z e m y ś l e n a f t o w y m m o ż n a r o z r ó ż n i ć k i t k a c h a r a k t e r y s t y c z n y c h o k r e s ó w . P i e r w s z y — to o zasy , k i e d y w i e r c o n o ż e r d z i a m i j e s i o n o w y m i a l b o też k o p a n o '/A n a f t ą , u ż y w a j ą c te g o c e n n e g o p r o ­ d u k t u j e d y n i e d o o ś w i e t l a n i a i d o w y r o b u s m a r u d o w o z ó w . O g e o lo g ii w ó w c z a s w o g ó le n i e m y ś l a n o .

D r u g i o k r e s to fo'A vój. j a k n a ó w c z e s n e c z a s y , d o p o z i o m u w y s o k i e g o ś r o d k ó w t e c h n i c z n y c h , d u ż a p r o ­ d u k c j a rop}', z k t ó r e j p r o d u k o w a n o w r o z w i j a j ą c y c h s ię r a f i n e r i a c h , p r z e w a ż n i e n a f t ę i n i e w i e l k i e il o ś c i s m a r ó w . Gaz u c h o d z i ł z u p e ł n i e n i e z u ż y t y w p o w i e ­ t r z e .

W t r z e c i m o k r e s i e p o b u d o w a n o r a f i n e r i e , z u ż y t k o ­ w a n o c z ę ś ć g a z ó w , w y d z i e l a j ą c z n i c h g a z o l i n ę . N i e ­ s t e t y w t y m o k r e s i e p r z e m y s ł n a f t o w y nie n a b y ł t a ­ k ie g o r o z m a c h u , n a j a k i z a s ł u ż y ł i k r ę c i l i ś m y się c i ą g l e n a t y c h s a m y c h w ą s k i c h o b s z a r a c h p o d k a r ­ p a c k i c h . W t y m o k r e s i e n ie w y z n a c z a n o j u ż s z y b ó w p r z e z r z u c e n i e c z a p k i n a w i a t r , lecz z o r g a n i z o w a n o s ł u ż b ę g e o l o g i c z n ą . N i e s t e t y j e d n a k n ie d o c e n i a n o p n ą c g e o l o g i c z n y c h w zgl. n ie s k o r z y s t a n o z e w s k a ­ z a ń g e o l o g ó w w p e ł n e j m i e r z e .

W c z a s i e w o j n y z d a w a ł o się, że N i e m c y p ó j d ą n a p o d s z e p t y n a s z y c h f a c h o w c ó w i r o z p o c z n ą p r a c e w i e r t n i c z e ma n o w y c h o b s z a r a c h . N i e s t e t y p o d t y m w z g l ę d e m n i c b y ł o p r a w i e ż a d n y c h r e z u l t a t ó w i n i ­ c z e g o n o w e g o n i e o d k r y t o . R d f i n e r y j n i c z m o d y f i ­ k o w a n o , z a ś r o z p o c z ę t e i n s t a l a c j e g a z o l i n o w e i g a z u p ł y n n e g o n i e z o s t a ł y w y k o ń o z o n e ; c e n n e u r z ą d z e n i a s p r o w a d z o n e z N i e m i e c w y w i ó z ł o k u ip a n t z p o w r o ­ te m .

W o k r e s i e t y m z a z n a c z y ł a ,się r o z b u d o w a s ł u ż b y g e o l o g i c z n e j , n i e w y r u s z o n o j e d n a k z w i e r c e n i e m p o z a s t a r e t e r e n y .

O s t a t n i o k r e s d a t u j e s ię o d u w o l n i e n i a n a s z y c h w s c h o d n i c h t e r e n ó w o d o k u p a n t a p r z e d r o k i e m , a z a ­ c h o d n i c h c z ę ś c i z a l e d w i e iprzed k i l k o m a m i e s i ą c a m i . W o k r e s i e t y m , w ś r ó d n i e z m i e r n i e c i ę ż k i c h w a r u n ­ k ó w z a c z ę l i ś m y o d b u d o w y w a ć t e n n a s z m i k r o s k o p i j ­ n y p r z e m y s ł i j a k k o l w i e k w t y m o k r e s i e b a r d z o d u ­ żo w y k o n a n o , to j e d n a k k a ż d y , k t o m y ś li o p r z y ­ sz ł o ś c i, m u s i p r z y z n a ć , żc t a k d a l e j z o s t a ć n i e m o ż e . P r o d u k u j e m y d z iś z a l e d w i e 8 000 to n r o p y i 200 to n g a z o l i n y m i e s i ę c z n i e . J u ż d z i s i a j s k a z a n i j e s t e ś ­ m y n a i m p o r t , a j e ż e li n a s z e ż y c ie g o s p o d a r c z e r o z ­ w i j a ć s i ę b ę d z i e n o r m a l n y m t o r o m , to i m p o r t le n p r z y b i e r z e , j a k n a n a s z e s t o s u n k i , o l b r z y m i e r o z ­ miary '.

M u s i m y z a c z ą ć z a t e m n a n o w o , m u s i m y z e b r a ć się d o s k o k u i n i e t y l k o n a d r o b i ć s p u s t o s z e n i a w o j e n n e , a l e n a d r o b i ć t a k ż e w s z y s t k i e te b ł ę d y i z a n i e d b a n i a , j a k i e p o p e ł n i o n o p r z e z s z e r e g l a t p r z e d w o j e n n y c h .

M ó w i m y t u t a j o p o w i ę k s z e n i u p r o d u k c j i r o p y . d o l e g o i d e a ł u p r z e d w o j e n n e g o 13 0 00 t o n m i e s i ę c z n i e .

Ś m i e m t w i e r d z i ć , że ta c y f r a n i e p o w i n n a b y ć d l a n a s i d e a l n a , że p o w i n n i ś m y o s i ą g n ą ć o w ie le w y ż s z ą p r o d u k c j ę , a l b o w i e m n a s z p r z e m y s ł p r z e d w o j e n n y n i e s t a ł n a w y s o k o ś c i z a d a n i a . M i e l i ś m y n a d m i e r n i e r o z b u d o w a n ą a d m i n i s t r a c j ę i z te g o w z o r u d z i s i a j n i e s k o r z y s t a m y c h o ć b y t y l k o d l a t e g o , że d z i ś o d ­ p a d n ą w s z e l k i e s p r a w y p o d a t k o w e , b r u t t o w e itp.

P o t r z e b u j e m y a d m i n i s t r a c j i s i l n e j i s p r a w n e j , k t ó ­ r e j g ł ó w n y m c e l e m j e d n a k b ę d z i e z a o p a t r z e n i e t e c h ­ n i k a w m a t e r i a ł y , t r a n s p o r t , i d y s t r y b u c j a p i e ­ n ię d z y .

N a p r z y s z ł o ś ć a d m i n i s t r a c j a m u s i t a ń c z y ć n a o k o ł o t e c h n i k a , a n ie o d w r o t n i e . T a k b o l ą c a s p r a w a t r a n ­ s p o r t u m u s i u l e c r a d y k a l n e j p o p r a w i e . O ile c h o d z i 0 t r a n s p o r t y s a m o c h o d o w e , to m i m o s z c z u p ł e g o p a r ­ k u s a m o c h o d o w e g o m o ż n a b y ł o w ię c e j , jalk d o t y c h ­ c z a s , O siągnąć.

O d c i ą g n i e m y - w s z y s t k i e s iły t e c h n i c z n e o d b i u r e k 1 r z u c i m y j e w t e r e n . D o te g o j e d n a k t r z e b a n a m ś r o d k ó w l o k o m o c j i , p o t r z e b a n a m s a m o c h o d ó w -— i tu n a l e ż y p o s t ą p i ć w s p o s ó b d r a k o ń s k i : p r z e d e w s z y s t ­ k i m s a m o c h o d y d l a t e c h n i k ó w , — c h o ć b y n a w e t te n i ó w p r a c o w n i k a d m i n i s t r a c y j n y m u s i a ł j e c h a ć k o ­ lej:! l u b p r z e j ś ć się p ie s z o .

J e s t r z e c z ą z r o z u m i a ł ą , że t r a n s p o r t y w o j s k o w e n a k o le i m a j ą p i e r w s z e ń s t w o .

N a t o m i a s t n i e z r o z m m i a ł e m j e s t , d l a c z e g o b y n ie m o ż n a w r e g u l a r n y m r o z k ł a d z i e j a z d y w y p u ś c i ć p r z y - n a j m n i e j j e d n e j p a r y p o c i ą g ó w t o w a r o w y c h i j e d n ą p a r ę o s o b o w y c h d z i e n n i e . D l a c z e g o p o c i ą g o s o b o w y c z e k a g o d z i n a m i w j a k i e j ś P i p i d ó w c e , s k o r o m o ż e b y ć w y p u s z c z o n y i o d p r a w i o n y w 5 m i n u t a c h .

G dy c h o d z i o te n p r z e d w o j e n n y t e c h n i c z n y i d e a ł u n a s , to j e ż e l i b ę d z i e m y s z c z e r z y — m u s i m y p r z y ­ z n a ć , że n a s z e p r z e d w o j e n n e u r z ą d z e n i a t e c h n i c z ­ n e n ie t y l k o n i e b y ł y w c a l e i d e a l n e , le cz w w i e l u w y p a d k a c h m o ż n a b y ł o s t w i e r d z i ć z d z i c z e n i e t e c h ­ n i c z n e , m a s z y n y z d e z o l o w a n e . b e z r e z e r w , u r z ą d z e ­ n i a t e r m i c z n e w p r o s t s k a n d a l i c z n e , l a b o r a t o r i a z a ­ k u r z o n e , n i e c z y n n e , źle w y p o s a ż o n e it d .

P o d ty m w z g l ę d e m j e s t d z iś je s z c z e g o r z e j , p o n i e ­ w a ż z o s t a l i ś m y o g o ł o c e n i p r z e z u c i e k a j ą c e g o n a ­ j e ź d ź c ę .

D z iś s t a j e m y z a t e m d o n o w e j p r a c y w t y c h n i e ­ z m i e r n i e c i ę ż k i c h w a r u n k a c h , i m u s i m y b y ć p r z y ­ g o t o w a n i z g ó r y .na o g r o m n e w y s i ł k i , a b y n a d r o b i ć g r z e c h y d a w n e , w ł a s n e i o b c e .

N a c z e l n y m z a g a d n i e n i e m n a s z e g o p r z e m y s ł u b ę ­ d z i e w i e r c i ć i j e s z c z e r a z w i e r c i ć . P r z e m y s ł n a f t o w y , k t ó r y n i e w ie r c i , tr ą c i t r u p e m , a od t r u p a k a ż d y u c i e k a . S t r a c i l i ś m y j u ż d u ż o f a c h o w c ó w , a j e ż e l i ta k d a l e j p ó j d z i e , - s tr a c i m y i r e s z t ę . A k i e d y w r e s z c i e c z y n n i k i m i a r o d a j n e z r o z u m i e j ą te n i e p o w e t o w a n e s z k o d y i z d e c y d u j ą się n a i n w e s t y c j e , n i e b ę d z i e k o ­ n i u w i e r c i ć .

Cytaty

Powiązane dokumenty

lonkawe lub ciemnobrunatne (rzadko). Od czasu do czasu pojawiają się wkładki typowych margli fukoidowych. Piaskowce są przeważnie średnio- i cienko-ławicowe, ale

natorów i członków Komisji Nauczania, również Naczelnik Urzędu Górniczego Inż. Staufer i jego zastępca oraz przedstawiciel Zjednoczenia Przemysłu Naftowego

Przy realizacji tej uchwały zdecydowano się niezależnie od robót w Lipinkach rozpocząć również roboty odbudowy górniczej w Starej Wsi powiat Brzozów.. Prace

[r]

K apoTK an MCTopriH noJibCKOw HecpTHHOii

krcśnicńskic

Pragnąc sprostać p rzyjętym na siebie zadaniom, Redakcja zam ierza z Nowym Rokiem w prow adzić w w ydaw nictw ie pew ne zmiany. Zostanie zw iększona w ielkość k

dla rejonów Gorlice, Krosno — Jasło i Sanok oraz szcze­. gółow e zestaw ienia dla poszczególnych obszarów