Nowiny Nyskie 2000, nr 16.

W numerze świątecznym przeczytasz m.in.:

NYSA , ul. A rm ii K rajow ej 26 tel. 4 3 5 51 97 , tel./fa x 4 3 3 4 7 99

N YSA , ul. K rzyw o u ste g o 28 tel. 4 3 3 47 98

SPRZĘT (jjp L G PRZY ZAKUPACH NA 10 RAT BEZ PIERWSZEJ WPŁATY,

BEZ OPROCENTOWANIA,

BEZ PORĘCZYCIELI, BEZ PROWIZJI W SYSTEMIE RATALNYM „ŻAGIEL"

Uwaga! A y c p A

4 .

Wielka promocja! ^ ■ ■ r i > 1 T

już od 49,oo zł Tylko do świąt.

N A J S T A R S Z E P I S M O W R E G I O N I E . U K A Z U J E S I Ę O D 1 9 4 7 R O K U .

Z A P R A S Z A M Y N A Z A K U P Y

SPRZĘTU RTV, AGD, ROWERÓW, ANTEN SAT

Nr 16

• Pisanka czy kraszanka

- o tradycji zdobienia jaj wielka­

nocnych, nie tylko przez kobiety, str. 6 - 7

• Poznać Amazonię

- fotoreportaż nysanina Sławo­

mira Wilczka, który przez półtora miesiąca zwiedzał i poznawał A m e­

rykę Południową,

str. 1 4 - 1 5

• Leczyć głodem?!

- nieko n w en cjo n aln a te ra p ia , która daje zdum iewające efekty,

str. 1 6 - 1 7

• Święta od kuchni

- jak przygotowują się do świąt znane osoby nyskiego powiatu i ich rodziny,

str. 2 8 - 2 9

• Może zdobędę Mount Everest

- opowieść o niepełnosprawnym M ariuszu, który zw iedza Polskę, jest ministrantem...

str. 4 2 - 4 3

•

Aż 6 stron sportu!!!

• Wielka świąteczna krzyżówka

• a ponadto jak co tydzień bardzo dużo bieżących in­

formacji i relacji z imprez.

S m u tk ie w ic z k ie r o w a ł z a k ła ­ dem 7 lat, K asprzak 10 m iesię­

cy. Ile będzie C ieśliński?

Nowy prezes Motor Nysa

O d ubiegłego tygodnia nowym prezesem M otor Nysa Sp. z o.o. jest Bogdan Cieśliński, który na tym sta­

nowisku zastąpił dotychczasowego prezesa spółki - Ber­

narda Kasprzaka.

Bogdan Cieśliński jest równocześnie szefem zakła­

dów w Grójcu, zajmujących się produkcją foteli do sa­

mochodów. Tak jak jego poprzednik, będzie fia razie łą­

czył obie funkcje. Dotychczasowy prezes Nysa M otor Bernard Kasprzak będzie nadal kierować działem czę­

ści zamiennych koncernu Daewoo. - To była wcześniej już zaplanowana decyzja i nie ma tu żadnych sensacji.

Tak zadecydowało kierownictwo koncernu i to wszystko

- mówi Kasprzak. .

m b

Absolutorium dla Zarządu

Wystawa Tomasza Zaleskiego

Od lewej: Tomasz Zaleski i Kazimierz Staszków W sobotni wieczór 15 kwietnia w Nyskim Dom u Kultury otw arto wystawę malarstwa młodego artysty, maturzysty nyskiego „Carolinum ” Tomasza Zaleskiego.

To jego pierwsza indywidualna wystawa. Dwa lata tem u jego prace m ożna było oglądać w muzeum, gdzie wystawiał wraz z innymi twórcami swojego pokolenia.

Na wernisaż przyszły tłumy młodzieży - kolegów i przy­

jació ł Tomka. Cieszyła także obecność nauczycieli.

Wszyscy świetnie się bawili.

2 0 kw ietn ia 2 0 0 0 r.

ISSN 1 2 3 2-0366

N r indeksu: 3 2 8 0 7 3

Cena: 1,50 zł

Ważne dla

niepełnosprawnych

Burmistrz Nysy Janusz Sanocki poinfor­

mował naszą redakcję, że osobom ze stwier­

dzonym inwalidztwem narządów ruchu, bez względu na stopień inwalidztwa, przysługuje karnet uprawniający do bezpłatnego parko­

wania na terenie miasta i gminy Nysa. K ar­

net taki wydawany jest przez burmistrza Nysy

na pisemny wniosek osoby zainteresowanej.

W spraw ie zachow ania się pracownicy U M iG , k tó ra odm ów iła wyjścia do osoby niepełnosprawnej (o czym pisaliśmy w ubie­

głym tygodniu w artykule „Bezduszny p ar­

kingow y”) prow adzone je st postępow anie wyjaśniające.

arł.

R ada Miejska w Nysie na ostatniej sesji w piątek 14 kwietnia udzieliła Zarządowi absolutorium z wykona­

nia budżetu za ubiegły rok. Z a udzieleniem absoluto­

rium opowiedziało się 20 radnych, przeciw było dziewię­

ciu, a dwóch wstrzymało się od głosu.

C z y ta j n a str. 4

W i e l k a n o c

Z okazji zbliżających się Ś w ią t Z m a rtw ych w sta n ia Pańskiego w iele n a d zie i, pog ody ducha, odpoczynku w gro n ie rodzinnym i ra d o ści p ły n ą c e j z budzącego się w iosn ą życia

życzy R edakcja

437b v30b

Pomoc z Trytona

Tygrys? G asim y!

Głośną akcją łapania tygrysa na warszawskim Tarchominie powinna dowodzić straż pożarna, nie policja.

Kwestię tę jasno rozstrzyga ustawa.

Jednak strażacy dowiedzieli się o zda­

rzeniu z mediów.

- Bardzo byliśmy zdziwieni, że nas nie poinformowano i że akcją dowo­

dzili policjanci - mówi brygadier Da­

riusz Malinowski, rzecznik prasowy Komendy Wojewódzkiej Straży Po­

żarnej w Warszawie.

- Każdą akcją w sytuacji nagłej, która nie ma znamion terrorystycz­

nych i kryminalnych, dowodzą straża­

cy. Wynika to z ustawy z 1991 roku - tłumaczy Malinowski. - Policja i straż miejska są tylko służbami wspomaga­

jącymi, które mają zabezpieczyć te­

ren, usunąć z niego ludzi.

N ęd za i brud

O 25. Brygadzie Kawalerii Po­

wietrznej z Tomaszowa Mazowieckie­

go stało się głośno po emisji telewizyj­

nego serialu „Kawaleria Powietrzna”.

Dyscyplina, ciężkie ćwiczenia i prze­

kleństwa przy wydawaniu rozkazów za­

niepokoiły widzów. Jak wygląda życie w elitarnej jednostce, sprawdzili pra­

cownicy Biura Rzecznika Praw Oby­

watelskich, którzy sporządzili raport.

Z dokumentu wynika, że w bryga­

dzie nie dochodzi do poważniejszych naruszeń prawa, ale zastrzeżeń jest wiele.

Piętrowe łóżka, ciasnota w izbach, brak podstaw owego w yposażenia świetlic, brudne ściany, zniszczone podłogi i toalety - mizerię finansową widać na każdym kroku. Niektórzy żołnierze młodego rocznika chodzili w zniszczonych butach i w dziurawych, brudnych mundurach.

S ta ty s ty k a zza k r a t

W 156 zakładach karnych i aresz­

tach śledczych w całej Polsce przeby­

wa ok. 62 tysiące osób, w tym 16 tys.

tymczasowo aresztowanych. Pozostali - to przestępcy skazani przez sądy oraz osoby ukarane przez kolegia ds.

wykroczeń. Jest wśród nich ok. tysiąca obcokrajowców z 56 krajów.

Miesięczne utrzymanie więźnia wynosi obecnie 1800 złotych. Dla po­

równania funkcjonariusz policji w Warszawie przez początkowe lata służ­

by musi wyżyć za 800 zł miesięcznie.

Z danych Centralnego Zarządu Służby Więziennej wynika, że coraz mniej więźniów ucieka zza krat. W la­

tach 90 - 91 zbiegło 138 osób. W ze­

szłym roku tylko 17. Coraz mniej osób nie wraca do zakładów z przepustek.

Najgorzej z powrotami było w latach 1991 - 93. Teraz nie zgłasza się do wię­

zień nikły procent skazanych.

S e n a to r b ez m a n d a tu Senat stwierdził wygaśnięcie man­

datu Mariana Jurczyka. Powodem jest wyrok Sądu Lustracyjnego o złożeniu przez senatora fałszywego oświadcze­

nia. Za wygaśnięciem mandatu głoso­

wało 42 senatorów, przeciw 20, a 12 wstrzymało się od głosu. Opozycja miała wątpliwości, czy Senat może głosować nad wyrokiem. Zastanawia­

ła się po co głosować, skoro wyrok po­

zbawia senatora mandatu. A gdyby wynik głosowania był sprzeczny z wer­

dyktem sądu? - Doszłoby do prawne­

go pata - mówi wicemarszałek An­

drzej Chronowski.

Specjalna komisja UM iG w Ny­

sie d o k o n a ła p o d ziału środków uzyskanych podczas tegorocznego Balu Trytona. W sumie do podziału było 11.384,10 złotych.

Po rozpatrzeniu zgłoszeń całość podzielo n o pom iędzy trzynaście osób i jedną organizację społeczną - W arsztaty Terapii Zajęciowej w Nysie. Komisja, którą tworzyli se­

k reta rz U M iG M irosław A rano-

wicz, naczelnik wydziału OKO Z u­

zanna Tracz - Latawska i inspektor wydziału OKO M ariusz Drożdżal postanow iła nie brać pod uwagę zgłoszeń o só b zam ieszk u jący ch poza gminą Nysa. Propozycje osób do przyznania pomocy finansowej ze środków uzyskanych na Balu Trytona zgłosiło dziewięć organiza­

cji katolickich i społecznych.

art.

Się zawaliło

W p ią tek 14 k w ietnia nyska stra ż p o ż a rn a o trzy m ała n ie c o ­ dzienne wezwanie. Przy jednym z domostw przy ul. Świętojańskiej za­

waliła się część stodoły. Strażacy zabezpieczyli walący się obiekt, a zaalarmowani pracownicy pogoto­

wia ratunkowego mogli rzec: „Nic tu po nas”.

Na szczęście skończyło się na sporym huku, a resztki pozostałe po stodole czeka rychła rozbiórka.

ag

W o k resie przedśw iątecznym policjanci z wydziału ruchu drogo­

wego Komendy Powiatowej w Nysie zapowiadają zwiększone działania w stosunku do kierujących pojaz­

dam i. N asilenie n a s tą p i w d ru g i dzień świąt.

- R a n o , w św iąteczny p o n ie ­ działek będziem y zwracać uwagę na bezpieczeństw o kultywujących tradycyjne „wielkie świąteczne po­

lewanie” poinform ował nas naczel­

nik W R D kom isarz T. D unat. W

Przez otwór w dachu

Z łodzieje wciąż udoskonalają swój warsztat. Nie mogli dostać się do jednego ze sklepów, to w drew­

nianym dachu wycięli otwór. Zgar­

nęli m nóstwo artykułów spożyw­

czych, na kwotę 5 tys. zł. Kradzież miała miejsce nocą 12/13 kwietnia w Nysie przy ul. Prudnickiej.

dw

godzinach południowych rozpocz­

ną się powroty do dom ów. Prze­

strzegam y kierowców przed zasia­

daniem za kierownicą po spożyciu alkoholu.

W ieczorem o tw ierają działal­

ność dyskoteki. Prosimy rodziców, by wpłynęli na swoje dzieci bawiące się na dyskotekach, później w raca­

ją ce do dom u sam ochodam i aby nie piły alkoholu. Powrót po piwku bardzo izęsto tragicznie się kończy.

JO TPE

P o d z ię k o w a n ie

Wychowankowie D om u Pomocy Społecz­

nej w Nysie, przy al. Wojska Polskiego 77, skła­

dają serdeczne podziękowania dla właściciela sklepu „Misiek” Pana Misiaszka za dar w p o ­ staci pralki automatycznej.

Rodzinie, Przyjaciołom, Sąsiadom , Znajom ym o raz wszystkim, którzy uczestniczyli w ostatniej d rodze

śp. dr. ROMANA TROJANOWSKIEGO

serdeczne podziękow ania składa żona

Młodzi krzyżacy

Moment wręczenia krzyżyków W łączności z młodymi ludźmi

z całego świata, a w szczególności z zebranym i w W atykanie, modliła się w sobotę 15 kwietnia br. w kate­

drze m łodzież z całego dekanatu nyskiego.

Centralny punkt mszy stanowił akt w ręczenia młodym specjalnie wykonanych na ten dzień krzyży­

ków. Wszystkie - w ilości 130 tysię­

cy - zostały zrobione z lufy czołgu, stacjonującego do niedawna w Gli­

wicach Łabędach. Są one repliką najstarszego polskiego krzyża, od­

nalezionego w O strow ie L ednic­

kim, datowanego na II połowę X wieku, a więc na lata bezpośrednio po chrzcie Polski. - Sens nie tkwi w noszeniu krzyża, ale w życiu z krzy­

żem. Nie jest łatwo być krzyżakiem, ale mam nadzieję, że podejmiecie ten tru d - p o w iedział w hom ilii ksiądz prałat Mikołaj Mróz.

Święto młodzieży obchodzone w wigilię Niedzieli Palmowej ma już kilkuletnią tradycję. Tegoroczne uroczystości mają jed n ak większy wymiar. Kolejnym etapem obcho­

dów Roku Jubileuszowego z udzia­

łem młodzieży naszego dekanatu będzie spotkanie w Głuchołazach.

W czerwcu natom iast młodzi ludzie w ezm ą u d z ia ł w najw iększym - ogólnopolskim zjeździe, który tra­

dycyjnie już odbędzie się na polach w Lednicy.

m h

K O M U N IK A T

Sekretarz miasta informuje mieszkańców Nysy, że na podstawie Zarządzenia Nr 74/00 burmistrza Nysy z dnia 17 kwietnia 2000 r.

Urząd Miejski w Nysie będzie nieczynny 2 maja br. w związku z dniami ustawowo wol­

nymi od pracy 1 i 3 maja.

Dzień ten będzie odpracowany w sobotę 6 maja 2000 r.

SERDECZNE PODZIĘKOWANIA WSZYSTKIM, KTÓRZY UCZESTNICZYLI W OSTATNIEJ DRODZE

NA M IEJSCE W IECZN EGO SPOCZYNKU

ŚP. ROMANA TROJANOWSKIEGO

składa

CÓRKA, ZIĘĆ i W NUKOW IE

Bezpieczne święta

N ie d z ie ln e p a lm y

W Niedzielę Palmową, czyli niedzielę poprzedzającą Wielkanoc, wierni Kościoła katolickiego święcą palmy. Czynią tak na pam iątkę uroczystego wjazdu Jezusa do Jerozolimy, w której to Syn Boży witany był gałązkami palmy. Współczesne palmy są bardzo kolorowe, wykonane z malowanych suszonych traw, kłosów zbóż a nawet drewna. Nieliczni mieli palmy z gałą­

zek bazi, ozdobionych zielonymi gałązkami i kwiatami.

Uroczyste procesje poprzedzające msze św. były dopełnieniem katolic­

kiego obrządku.

dw

P o d z ię k o w a n ie

Wychowankowie D om u Pomocy Społecz­

nej w Nysie, przy al. Wojska Polskiego 77, skła­

dają serdeczne podziękowania dla właściciela sklepu „Misiek” Pana Misiaszka za dar w p o ­ staci pralki automatycznej.

Rodzinie, Przyjaciołom, Sąsiadom , Znajom ym o raz wszystkim,

Ir r n ^ - i o c f n i r - z i M i ł i r n c t n t n i t u r \r r \ n 7 0

2506

O t w a r t e Z e b r a n i e L i g i N y s k i e j

Środa 19 kwietnia, godz. 18.00 Nyski Dom Kultury (część kawiarniana)

Przedstawimy sprawozdanie z pracy Zarządu Miejskiego, będzie można spotkać się z burm istrzem , członkami Z arządu i radnymi.

Przypomnimy również wyborczy program Ligi i zobaczymy jak go realizujemy.

Nysa i jej przyszłość to nasza wspólna spraw a - zapraszam y wszystkich bardzo serdecznie.

___________________________________________ Zarząd Ligi Nyskiej

Nowy komendant

K om isarz K azim ierz C h m ie­

lewski, dotychczasowy naczelnik wydziału krym inalnego Kom endy Powiatowej Policji w Nysie, został kom endantem Komisariatu Policji w G łuchołazach. Z a stą p ił on na tym sta n o w isk u n a d k o m is a rz a Adam a Bobera, który przeszedł na em eryturę. Przekazanie obowiąz­

ków miało miejsce 12 kwietnia, w obecności kom endanta KPP i bur­

mistrza Głuchołaz.

d w

Jutro będzie lepiej

Już 9 maja o godz. 19.00 w Ny­

skim D om u K ultury gościć będą krakowscy artyści, którzy zaprezen­

tują widowisko kabaretowe według Juliana Tuwima „Jutro będzie le­

piej”. W spektaklu wystąpią m.in.

Renata Nowicka, Tadeusz P. Łom ­ nicki, Jarosław Szwec.

ag

Legitymacja PCK

10 IV 2000 roku w Tymczaso­

wej Siedzibie Zarządu PCK w III Liceum Ogólnokształcącym w Ny­

sie odbyło się uroczyste rozdanie legitymacji członkowskich dla licz­

nego grona uczniów Zespołu Szkół Ekonom icznych, których opieku­

nem jest prof. Daniela Sienkiewicz.

Legitymacje wręczyła Michali­

na Kozak, wiceprezes nyskiego za­

rządu PCK. Uczniowie przygoto­

wali program o powstaniu i póź­

niejszej działalności PCK.

inf. wł.

ZAPROSZENIE

W s p ó ln o ta A p o s to ls k a Świętej E lżbiety b ard z o se r­

decznie zaprasza osoby sam ot­

ne i bezdom ne na spotkanie w ielkanocne, które odbędzie się dnia 24 kwietnia 2000 r. tj.

w drugi dzień świąt wielkanoc­

nych o godz. 13.00 w sali Li­

ceu m O g ó ln o k s z ta łc ą c e g o

„C arolinum ” w Nysie przy ul.

S o b ie sk ie g o 2 (n a p rz e c iw sióstr elżbietanek).

W razie potrzeby dowiezie­

nia osób na spotkanie, prosimy o zgłaszanie do sióstr elżbieta­

nek przy ul. Sobieskiego 7.

Z poważaniem siostra Dawida Opiekun Wspólnoty

Rok Jubileuszow y. Czas pojedn an ia.

Czas przebaczen ia. H istoryczn a to szansa.

Wykorzystujmy j ą godnie, ja k o stw orzen i i w iern i Panu Bogu.

N a szc zy t góry w ied zie n iejed n a trasa. U w ierzch ołka grupa w ę d ro w c ó w zje d n o c zo n a tru dem p o k o n a n ia góry.

Jedn ość w sp ó ln o ty lu d zk ie j n a jb a rd ziej w id o czn a w m a ­ lutkich dzieciach . N ie za le żn ie o d m iejsca na ziem i, w k tó ­ rym im p rzy szło ujrzeć św iat, je d n a k o w y je s t p ła c z - gd y im c o ś d o k u c za , s p o k o jn y sen w o p iek u ń czych ra m io ­ nach m a te k i u śm iec h w yrażający za d o w o len ie . D o ra sta ­ ją c y lu b zu p e łn ie dorośli, p o słu g u je m y się ró żn ym i ję z y ­ kam i, m a m y ró żn ą kulturę, obyczaje, św iatopoglądy. J ed ­ nacy z n ó w je s te ś m y w o b liczu zagrożeń, sm u tku , radości.

D e f a c to - sta n o w im y je d n o ść , p o z o r n e są za te m p o d z ia ­ ły. G d y z a k o d u je m y so b ie w p o d ś w ia d o m o ś c i je d n o ś ć w św ia d o m y m d zia ła n iu , efek tem b ę d zie p o je d n a n ie.

Wanda Dłuszyńska-Janik

S O N D A „ N O W IN ”

Burmistrz kontra gimnazjaliści

Burmistrz Nysy Janusz Sanocki zapowiedział, że 1 czerwca br. we­

źmie udział w szachowej rywalizacji z uczniam i z G im nazjum nr 1 w Nysie. Szkoła już się przygotowuje, ciekawe czy burmistrz również?

d w

Za ile święta?

Ile z naszeg o b u dżetu p rze zn a c za m y na wy*

datki ś w ią te c z n e ? J a k a je s t to k w o ta • duża, czy m ała ? O to za p y ta liś m y m ieszkan ki Nysy w p rze d ś w ią te c zn y m tygod niu .

Dla ciała I ducha

Z anim pójdziesz do lekarza - pod takim hasłem przebiegało spo­

tkanie rolniczek powiatu nyskiego z przedstawicielami Opolskiej Kasy Chorych, zorganizowane w piątek 14 kw ietnia przez O śro d ek D o ­ radztwa Rolniczego w auli Zespołu Szkół Rolniczych CK U w Nysie.

Panie uzyskały odpowiedzi na tra­

piące je pytania, ja k ie praw a im przysługują w ramach ubezpiecze­

nia zdrowotnego. W przerwie od­

była się degustacja potraw przygo­

tow an y ch ze zdro w ej żyw ności przez uczennice w ram ach przed­

miotu gospodarstwo domowe, pod kierunkiem nauczyciela Elżbiety Gibas.

Spotkanie zakończyło się p re­

zentacją filmu o sposobach dekora­

cji stołu św iątecznego. Rolniczki mogły zdobytą w ten sposób wiedzę skonfrontować z wystawą, przygo­

tow aną przez uczennice Liceum Ogrodniczego, pod bacznym okiem opiekunki Anny Skarbek.

d w

Stoły wielkanocne

Uczniowie Technikum Zawodo­

wego w Biechowie zorganizowali z okazji świąt wystawę „Stoły wielka­

nocne”.

Na stołach prym wiodły baby, m azurki, pisanki, oryginalne pal­

my, ozdoby świąteczne, a wszystko p ięk n ie u d ek o ro w an e w iosenną zielenią i co najważniejsze, w cało­

ści przygotowane przez uczniów.

Zaprezentowano również kilka nakryć do tego najw ażniejszego śniadania w roku, którym towarzy­

szyła wystawa prac dyplomowych

uczniów ostatnich klas liceum. D u­

szą przedsięw zięcia była nauczy­

cielka urządzenia i prow adzenia gospodarstwa domowego Stanisła­

wa Madeja.

Tego typu wystawy już na stałe weszły do kalendarza imprez szkol­

nych i zawsze cieszą się dużym po­

wodzeniem wśród zwiedzających.

N ie je d e n z nich m iał z a p ew n e ochotę na kawałek puszystej, wiel­

kanocnej baby. Niestety trzeba po­

czekać do świąt.

ag

Elżbieta

Na te święta akurat nic nie wy­

dam, bo wyjeżdżam. Trudno mi po­

wiedzieć ile się wydaje, nie liczyłam jaka to jest kwota, ale raczej bardzo dużo. Najwięcej pieniędzy pochła­

nia żywność, bo przecież tu chodzi o święta i o zastawiony stół.

W ładysława

To zależy ile jest ludzi na święta

»domu. Zapraszam zawsze rodzi­

nę, więc wydatki są duże. W tym roku zjedzie się do nas ok. 10 osób.

Najwięcej pieniędzy pochłania wę­

dlina i dodatki, bo alkoholu w zasa­

dzie nie pijemy. Wydaje się też na małe prezenty dla dzieci. Robimy zajączka. W iadom o, dziecku z a ­ wsze coś potrzeba, to zabawkę, to bucika. Ja maoi małą wnuczkę, to trzeba jej kupić sandałki, sukie- neczkę. Summa sum m arum to wy­

chodzi całkiem spora suma. Tak, że święta trzeba planować dosłownie z ołówkiem w ręku i to dużo wcze­

śniej.

B o żen a

Rodzina wydaje tyle pieniędzy ile ma. Najwięcej pieniędzy pochła­

nia p rz e d e w szystkim je d z e n ie , głów nie w ędliny. A le ja b ard z o mało wydaję, bo jestem bezrobotna i na święta chodzę do rodziców. Nie mam dużych dochodów, właściwie nie mam żadnych dochodów . Z opieki społecznej dostanę 160 zł na dwa miesiące. S taram się oszczę­

dzać, kupować najtańsze rzeczy w najtańszych sklepach. Jestem sa­

motna, a takim ludziom jest ciężko.

Przez cały rok chodziłam do urzędu pracy i nie było żadnej pracy. Na szczęście zbliża się sezon i mam przed sobą perspektywę pracy. *

K a ta rz y n a

Nas je st dwie rodziny i wyda­

jemy dużo na święta. Oczywiście, że najwięcej wydaje się na je d z e ­ nie. N a p re z e n ty ju ż nie mam y pieniędzy.

an, ag

Dni Nysy

już za miesiąc

Już za miesiąc czekają nas nie lada atrakcje w czasie trwania Dni Nysy. Już w piątek 26 maja o godz.

12.20 ro z p o c z n ie się k o ro w ó d uczniów wokół stadionu oraz kon­

kurs na najlepszą kreację postaci (sobowtóra), a od godz. 17.00 wy­

stąpią zespoły coverowe wykonują­

ce przeboje takich zespołów jak:

Bad Boys Blue, ABBA, Boney M.

O godz. 20.00 wystąpi K rzysztof Krawczyk w program ie milenijnym, a dwie godziny później gw iazda wieczoru Elektryczne G itary zespół Kuby Sienkiewicza - najlepszego lekarza wśród muzyków polskich i najlepszego muzyka wśród lekarzy.

W drugim dniu św iętow ania im prezy ro zp o czn ą się od godz.

9.00 rano. Po południu sobowtóry b ęd ą spacerow ać po m ieście. A

wieczorem o godz. 19.00 wystąpi Paweł Kukiz z zespołem Piersi. G o­

dzinę później Sound of „Smokie”

g ru p a z A nglii z le g en d a rn y m i przebojam i takim i jak: „Szpilki i igły”, „A lice” i w iele innych. O godz. 21.30 nastąpi rozstrzygnięcie konkursu sobowtóra, a na zakoń­

czenie sobotniego szaleństwa wy­

stąpi polska g rupa m łodzieżow a ONA.

W nied zielę o godz. 9.00 na Rynku odbędzie się pokaz starych samochodów, a pół godziny później au to m o b ile przejad ą przez ulice naszego m iasta. K abaretu Pigwa Show posłucham y o godz. 16.00.

Wieczorem koncert da Kasia Ko­

walska z zespołem, a na zakończe­

nie w ystąpi m łodzieżow a g ru p a muzyczna Myslowitz.

an

Nowe linie

W w ojew ództw ie opolskim zostały uruch o m io n e dwa nowe telefony inform acyjne. Z O gólnopolską Siecią Inform acji M iej­

skich, B ankiem In fo rm a cji G o sp o d arcz ej i Reklam y (h an d e l, p rodukcja, usługi, instytucje, usługi) m ożna połączyć się w ykrę­

cając n um er (0-77) 94-34. Je st to tzw. żó łta linia. Z aś pod n u m e­

rem (0-77) 94-39 funkcjonuje linia niebieska tj. O gólnopolska In fo rm acja M edyczna.

a g

Jaja z dziur?

Powiatowy Zarząd Dróg w Nysie zafundował mieszkańcom nyskiej uli­

cy Jagiełły niezły Żart wielkanocny, czyli zrobił sobie tzw. wielkanocne jaja. Dwa tygodnie przed świętami zajechał tam samochód służby drogo­

wej. Społeczność lokalna tej części miasta zamarła z wrażenia, dziwiąc się, że nareszcie ktoś zainteresował się ich wyboistą drogą.

U szc zę śliw ie n i m ie sz k ań cy , którzy od lat nie mogą doprosić się rem ontu nawierzchni zniszczonej drogi (dodatkow o unicestw ionej przez powódź), myśleli że jeśli nie chcą im zm odernizować jej grun­

townie, to chociaż załatają czyhają­

ce na kierow ców p u ła p k i m .in.

dziury po zapadniętych studzien­

kach i wymyte płaty asfaltu. P ra­

cownicy w pomarańczowych kami­

zelkach przez kilka godzin wnikli­

wie lustrowali stan ulicy (czytaj - dziur!). Potem ustawili przy jednej z dziur znaki drogowe m.in. ostrze­

gający o robotach drogowych i...

odjechali. Mieszkańcy jednak wciąż zacierali ręce z uciechy, licząc że następnego dnia pracownicy się po­

jawią np. ze sprzętem.

Czekali dzień... drugi.., a w ko­

lejnym ze zdziwieniem zobaczyli, że znaki zniknęły, a d ziura po stu ­ dzience kanalizacyjnej została wy­

pełniona (?) piaskiem . Pozostałe dziury i zagłębienia adm inistrator czyli Powiatowy Zarząd Dróg pozo­

stawił na kolejne święta wielkanoc­

ne. Będzie miał z czego robić sobie jaja!

d w

BANKOWY L E A S I N G

Zdrowych i Wesołych Świąt Wielkanocnych smacznego jajka i mokrego śmigusa dyngusa

Życzą

Pracownicy Bankowego Funduszu Leasingowego S A .

Biuro Handlowe Opole, ul. Ozimska 14 -16 pok. 316 Tel. 454 64 08, fax454 64 08.

W tra k cie dyskusji n a d spółką P G M L o k a to r ra d n y A W S H en ­ ryk D zia d k o w ia k p o ró w n a ł je j kondycję fin a n so w ą do kondycji zajech an ej szkapy.

Zajechana szkapa

Rada Miejska wNysie na ostat­

niej se sji w p ią te k 14 kw ietnia udzieliła Zarządowi absolutorium z wykonania budżetu za ubiegły rok.

Za udzieleniem absolutorium opo­

wiedziało się 20 radnych, przeciw było dziewięciu, a dwóch wstrzyma­

ło się od głosu.

Tuż przed głosowaniem, radni SLD Stanisław Arczyński i Mieczy­

sław Warzocha opuścili salę obrad.

W tym czasie w Paczkowie odbywa­

ło się walne zgrom adzenie udzia­

łowców „Polleny”, co dla radnych SLD było ważniejszym w ydarze­

niem od absolutorium i sesji w Ny­

sie. Z anim doszło do głosowania nad absolutorium, mogliśmy wysłu­

chać pełnych demagogii wystąpień radnych SLD podczas oceny działal­

ności sp ó łek gm innych AKW A, NEC i PGM Lokator.

K sięg o w a sztu c zka czy za d łu że n ie ?

Każda z tych trzech spółek wy­

kazała w bilansie za ubiegły rok stra­

tę rzędu kilkuset tysięcy złotych.

Łącznie ponad 2,4 min złotych. W spółce AKWA największy wpływ na stratę m iała am ortyzacja m ajątku spółki, który w ubiegłym roku po­

większył się o nową oczyszczalnię ścieków w Siestrzechowicach. Ale amortyzacja jest zapisem czysto pa­

pierowym. W rzeczywistości pomi­

mo bilansowej straty, kondycja fi­

nansowa spółki jest dobra. Firm a ma pieniądze i nie grozi jej utrata płynności finansowej. Gmina, mimo wprowadzenia w tym roku 7% po­

datku VAT od usług komunalnych, nie musiała podnosić ceny wody do­

datkowo o ten podatek.

Tłumacząc stratę, zarówno bur­

m istrz Nysy Janusz Sanocki jak i prezes spółki Władysław Konik pod­

kreślali, że końcowy wynik finanso­

wy jest efektem decyzji Rady o cenie wody i włączeniu do majątku spółki oczyszczalni w Siestrzechowicach.

Burmistrz mówił także, że ujemny bilans w końcowym rozliczeniu jest korzystny nawet dla samych miesz­

kańców gminy, bo pieniądze, które w postaci podatku spółka musiałaby odprowadzić do M inisterstw a Fi­

nansów pozostały w spółce na inwe­

stycje i można było ograniczyć pod­

wyżkę cen wody. Strata spółki NEC wynikła w dużej mierze z zaległości, jakie wobec tej firmy mają odbiorcy energii cieplnej, i sporych inwestycji, jakie spółka prowadzi. Inwestycje w NEC-u są konieczne, bo ceny ciepła mają być konkurencyjne.

Z a je c h a n a s zk a p a

N a jg o rz e j w ygląda sy tu a c ja PGM Lokator. Ta spółka pomimo przeprow adzonej restrukturyzacji nie może wyjść z kłopotów finanso­

wych. Ciążą na niej ogrom ne zobo­

w iązania zaciągnięte w ubiegłych latach. Poprzednie władze gminy z naruszeniem praw a zleciły PGM - owi m.in. rem ont basenu za 600 tys.

złotych. R em ont został przeprowa­

dzony za pieniądze pochodzące z czynszów. W ten sposób zamiast re­

montować kamienice, PGM odna­

wiał basen. Czynsze w dużej części

przeznaczane były także na horren­

dalnie wysokie pobory członków zarządu PGM -u. Spółka nieuczci­

wie rozliczała rem onty popow o­

dziowe, nie płaciła za energię ciepl­

ną. To wszystko złożyło się na jej kłopoty finansowe.

Najlepszym rozwiązaniem dla gminy byłoby ogłoszenie upadłości PGM-u. Ale Zarząd Gminy posta­

nowił ją restrukturyzować. W ciągu roku, po znacznej redukcji zatrud­

nienia, udało się zahamować wzrost zadłużenia i doprowadzić do sytu­

acji, w której pieniądze z czynszów idą na o d tw o rz e n ie su b stan cji mieszkaniowej.

Niestety, nie dla każdego jest to widoczne. SLD mający lewe spoj­

rzenie na wszystko, co robi Sanocki, uważa, że to właśnie obecny Zarząd Gminy i zarząd spółki spowodował katastrofę w PGM Lokator. Szczy­

towym osiągnięciem demagogii było wystąpienie radnego Stanisława Po- łosaka, który zachowując kamienną twarz zarzucił obecnym władzom gminy fatalne zarządzanie spółką PGM i doprowadzenie do jej zadłu­

żenia!!!

Poirytow any przem ów ieniem radnego Połosaka radny AWS Hen­

ryk Dziadkowiak przypomniał lewi­

cy, że to poprzedni Zarząd Gminy pozostawił spółkę PGM w stanie przypominającym zajechaną szkapę.

P o zb a w ie n i złudzeń

Po krytyce spółek, lewica skryty­

kowała całą ubiegłoroczną politykę gospodarczą Zarządu Gminy. Szef klubu radnych SLD Leszek Wierz­

chowiec przedstawiając stanowisko lewicy powiedział m.in. że wiele ubie­

głorocznych działań Zarządu wska­

zuje na łamanie ustawy o finansach publicznych, a podawane przez bur­

mistrza Sanockiego informacje o wy­

konaniu budżetu są naciągane i nie­

rzetelne. W imieniu swojego klubu radny Wierzchowiec apelował o nie- udzielenie Zarządowi absolutorium.

Zam iast polemiki z radnymi le­

wicy, burm istrz Sanocki poprosił przewodniczącego Rady Ryszarda Rogowskiego z AWS o odczytanie opinii Regionalnej Izby O brachun­

kowej nt. sprawozdania z wykona­

nia budżetu. R IO pozytywnie oce­

niła to sprawozdanie i ubiegłorocz­

ną działalność władz Nysy. Ocena R IO pozbawiła złudzeń radnych le­

wicy. Ich demagogia została bezli­

tośnie obnażona.

W ostatecznym głosowaniu tyl­

ko dziewięciu radnych SLD było przeciw, dwóch innych wstrzymało

się od głosu. Z a Hidzieleniem abso-l lutorium głosowało aż dwudziestu!

radnych. Po raz kolejny okazało się4j że nawet największa demagogia nie { jest w stanie przeskoczyć ekonomii if zdrowego rozsądku.

K lub fra je ró w

Intrygującą spraw ą om awianą!

na sesji była skarga pani Anny Kusz,1 dotychczasow ego najem cy lokalu|

g astro n o m icz n eg o „A lb atro s" w N O R . A nna Kusz skierow ała do Rady skargę na Z arząd Gminy, w której zarzuciła burmistrzowi braki reakcji na jej wcześniejsze pismo w;, spraw ie p rze targ u na dzierżaw ę’

„Albatrosa” . Zdaniem autorki skar­

gi, przetarg odbył się z naruszeniem ustawy o zam ów ieniach publicz­

nych, a dyrektor N O R złamał prawo wybierając o fertę przetargow ą, w k tó re j n ie było o k reślo n e j ceny dzierżawy za jeden metr kwadrato­

wy. W swojej ofercie nowy najemca

„Albatrosa” zadeklarował czynsz o 20 złotych większy od najkorzyst- ] niejszej propozycji innych oferen­

tów.

Doszło do dyskusji, w trakcie któ-j rej swoje stanowisko przedstawił rad­

ca prawny urzędu. Zdaniem radcyj dyrektor NOR miał prawo do swo­

bodnego wybrania oferty, a cenę moż­

na było określić, gdyż stający do prze­

targu podał sposób jej wyliczenia.

Gdyby takich ofert było więcej niż jed­

na, wówczas przetarg musiałby by<

ogłoszony na nowo. Komentując ten przetarg, radny Wiesław Michoń po wiedział, że Zarząd celowo „wpuści tego szczura”, bo chciał się w końcu dowiedzieć, ile faktycznie gmina po­

winna zarabiać na dzierżawie lokali gastronomicznych pozostających w dyspozycji NOR. Zdaniem Michonia,]

poprzedni dyrektor NOR przekonyl wał Zarząd Gminy, że stawki jakiej płacą najemcy lokali gastronomicz­

nych w NOR są maksymalne i więcej!

nikt nie zapłaci.

- Najważniejszy jest interes gmiJ ny, a ten nie został zagrożony.

Wy­

brano ofertę, która w tym roku przy niesie gminie ponad 35 tys. złotyd dochodu więcej, niż uzyskiwano v latach poprzednich - mówił Wiesław M ichoń. - To o czymś świadczy Obecny Zarząd Gminy to nie klul frajerów, których można naciąg;

Może poprzedni Zarząd dawał sięj naciągać, ale nie my. My dbamy o interes gminy i jej mieszkańców, nie o interes cwaniaków i kolesia*

Rada oddaliła skargę, uznając za bezzasadną.

A rtur Kurowsi r e k l a mi

S E R D E C Z N IE ZA P R A S ZA M Y do Salonu Płytek Ceramicznych p rzy ul. Orzeszkowej 16 (za Transbudem).

Tel. 433 46 38

oraz do sklepu przy ul. Jagiellońskiej 2 (obok Z E C ).

Tel. 433 06 80

T E R A Ł

PŁYTKI CERAM ICZNE I ARMATURA SANITARNA

r a f

> 20 kwietnia 2000.

Grecja

w gimnazjum

Greccy wojownicy

Wojskowa policja

W je d n e j z p o d w a rsza w sk ich jed n o stek śro d k a m i odu rzającym i h a n d lo w a ła n a w e t k a d ra za w odow a a to dlatego, że do je d n o s t­

ki tr a fili chłopcy z okolic W ołom ina...

magazynów są próby pozyskania wojskowej b ro n i i am unicji oraz m a teria łó w w ybuchow ych przez zorganizowane grupy przestępcze.

„ Ż o łn ie r z e ” gangów sta ra ją się przeniknąć do jednostek wojsko­

wych, Trzeba się liczyć z tym, że szefowie mafii będą wydawać swo­

im podw ładnym p o lecenia w stą­

pienia do wojska celem zdobycia um iejętności przydatnych w walce z konkurencją. O wadze problem u świadczy m.in. niedaw na spraw a m łodego sapera ze Szczecina, któ­

ry po aresztow aniu przyznał się że je s t „ ż o łn ie rz e m ” w gan g u . Po wcieleniu do wojska m iał za zada­

nie rozpoznać system przechowy- Od lewej: st. szer. M. Orszulak, szer.

K. Sujka, st. chor. F. Kucharczyk, kpr. Z. Jurczyk, szer. D. Rutkowski,

st. szer. A. Jaworski z Pucharem Komendanta Głównego Żandar­

merii Wojskowej Bogowie z Olimpu

Gimnazjaliści z „trójki” w ciekawy sposób zaprezentowali swoją pla­

cówkę uczniom klas szóstych z nyskich szkół podstawowych. Pokazali dzia­

łalność kółka teatralnego. U talentow ani uczniowie Gimnazjum nr 3 i SP 12 przedstawili inscenizację „Świat starożytnej G recji”, przygotowaną pod kierunkiem nauczyciela języka polskiego mgr Anny Jurasz. Temat ten re­

alizowali w ram ach ścieżki edukacyjnej: kultura polska na tle cywilizacji śródziemnomorskiej.

Goście mogli też zapoznać się z osiągnięciami gimnazjalistów oraz pro­

pozycjami zajęć pozalekcyjnych. Spotkanie zakończyły występy grupy dziewcząt dopingujących sportowców - tzw. cheerleaders.

Występ cheerleaders

Z daw nego WSW, żan d arm e­

ria wojskowa w swoim um unduro­

waniu zachowała tylko białe pasy.

R eszta um undurow ania, jak w ca­

łej armii, uległa zmianie. Zniknęło n aw e t z n a n e w szystkim ż o łn ie ­ rzom hasło: „kanary idą!”.

Placówka żandarm erii wojsko­

wej w Nysie swym zasięgiem wraz z powiatem nyskim obejm uje po­

wiat prudnicki i głubczycki o p o ­ wierzchni około 2.020 kilometrów kwadratowych, zamieszkały przez około 239 tys. osób. W spółpracuje z 14 jednostkam i policji i 12 je d ­ nostkam i straży granicznej. W pla­

cówce służy ponad 20 żołnierzy za­

wodowych i służby zasadniczej dla których „tatą” i „m am ą” jest logi­

styk, starszy chorąży F ranciszek K u c h a rc z y k . W ich dy sp o zy cji znajdują się m.in. trzy oznakowa­

ne samochody służbowe. Z a osią­

gnięcie najlepszych wyników w re­

a liz a c ji z a d a ń w 1999 ro k u (w skali k ra ju ) p la c ó w k a w N ysie otrzym ała puchar od kom endanta głównego żandarm erii wojskowej, gen. bryg. A. Kupisa.

- D ziałania żan d arm erii woj­

skowej w ynikają z ustaw y o p o ­ wszechnym obowiązku obrony RP - mówi dowódca placówki młodszy chorąży sztabowy Bogusław S ro­

ka. Naszym głównym zad an iem jest m.in. ochrona porządku i dys­

cypliny wojskowej, wykrywanie i ściganie sprawców wykroczeń go­

dzących w dyscyplinę i gotowość bojow ą, d ziałania profilaktyczne prowadzone wspólnie z dow ódca­

mi je d n o ste k wojskowych. Z a d a ­ nia te realizujem y w ram ach p atro ­ li, dochodzeń śledczych przy ścisłej w spółpracy z dow ódcam i je d n o ­ ste k w ojskow ych, policji, straży miejskiej, prokuratury wojskowej i wojskowych służb informacyjnych.

Jak wynika z oficjalnie publi­

kowanych rap o rtó w , w ostatnim czasie w polskiej arm ii znacznie obniżył się poziom dyscypliny. W ubiegłym roku największym zagro­

żeniem były sam ow olne o d d a le ­ nia, które ponadtrzykrotnie wzro­

sły w stosunku do roku 1998. Pod

Dowódca placówki mł. chor. sztab. Bogusław Sroka

koniec 1999 roku żandarm i w ca­

łym kraju poszukiwali 102 żołnie­

rzy, w tym 25 zawodowych.

- Bez uproszczenia procedury przepisów karania dyscyplinarne­

go tru d n o będzie przeciw działać samowolnym oddaleniom - stwier­

dził B. Sroka.

M item jest również pow iedze­

nie, że żołnierz w czasie służby za­

sadniczej wypija pół litra wódki dziennie. Z a co? Z a około 120 zło­

tych miesięcznego żołdu?

W skaźnik wykrywalności prze­

stępstw, jaki uzyskuje w skali kraju żandarm eria, waha się w granicach 75 p ro ce n t. D otyczy to głów nie przestępstw związanych z kradzie­

żą mienia.

W zw iązku z pow staw aniem zorganizow anych gru p p rze stęp ­ czych, coraz więcej z wojskowych zapasów ginie broni bądź m ateria­

łów w ybuchow ych. P rzykładem jest niedawne włam anie i kradzież około 123 kg trotylu z magazynów Wyższej Szkoły Oficerskiej w To­

ru n iu . C o z te g o że u s ta lo n o sprawców i odzyskano skradziony m a te r ia ł w ybuchow y? C ie ń n a Wojsku Polskim pozostał. Ż ołnie­

rze zaw odow i w ubiegłym ro k u przez „ ro z targ n ie n ie” zgubili 14 sztuk b roni służbowej. P ociechą jest fakt, że żandarm eria odnalazła wszystkie zagubione egzem plarze.

Ja k pow ied ział w wyw iadzie dla „Polski Z brojnej” kom endant główny ż a n d a rm e rii w ojskow ej, generał brygady Alfons Kupis, ol­

brzymim zagrożeniem dla naszych

w a n ia i o c h r a n ia n ia m agazynu b ro n i w p o d o d d z ia le i d o k o n ać kradzieży dwóch karabinów wraz z am unicją. Gangi mogą umieszczać swoich ludzi w wojsku po to, aby

„ ż o łn ie rz e ” p ó łśw ia tk a przeszli profesjonalne przeszkolenie (np.

pirotechniczne) lub zdobyli wzory wojskowych dokum entów.

D o jednostek wojskowych nie­

śmiałe podchody rozpoczynają d e­

alerzy n ark o ty k ó w . W je d n e j z podwarszawskich jednostek środ­

kam i o d u rza jąc y m i h an d lo w a ła nawet kadra zawodowa, a to d la te­

go, że do jednostki trafili chłopcy z okolic Wołomina...

D owódca nyskiej placówki, jak na razie nie spotyka się z tymi p ro­

blemami.

- Służba w oddziałach żandar­

merii jest na pewno ciekawsza niż w „zwykłej” jednostce wojskowej.

O kres przed- i poświąteczny jest dla nas bardzo pracowity - stwier­

d za B. S roka. - Z je d n o s te k na świąteczne urlopy wyjeżdżają żoł­

nierze, inni przyjeżdżają. K adra zaw odow a w ram a ch gotow ości bojowej musi być uchwytna i dys­

pozycyjna do każdego działania.

D la tych żołnierzy, którzy mu­

szą pozostać na święta w jed n o st­

ce, z udziałem dowództwa jed n o st­

ki i kapelana będzie zorganizowa­

ne uroczyste niedzielne śniadanie.

Tradycyjnych jajek na pewno nie zabraknie.

J O T P E

W ykonano j ą tech n ik ą u żyw a n ą p r z e z lu dn ość za m ieszk a łą na W ołyniu i U k ra in ie

Pisanka czy kraszanka?

Jajko - symbol życia

Wytwarzanie pisanek zawsze było domeną kobiet. Sztuka ta, w której nieprofesjonalne artystki osiągają m i­

strzostwo w komponowaniu ornamen­

tu o bardzo subtelnym rysunku, była rozwinięta niegdyś na terenie całego kraju. Tradycja bogatego zdobienia jajek utrzymała się we wschodnich i środkowych regionach Polski i oczy­

wiście na Śląsku Opolskim.

W iarę w znaczenie ja jk a jako symbolu życia ilustrują notow ane w Polsce północno-w schodniej zwy­

czaje w kładania jaj pod próg stajni przed pierwszym wiosennym wypę­

dzeniem bydła na pastwisko czy też zakopywania ich w polu.

Z kultem zm arłych w iązał się zwyczaj p rze tac za n ia p isa n ek po grobach w czasie uczt odbywanych na cm entarzach prawosławnych w o k resie w ielkanocnym . D alekim echem tego zwyczaju jest utrzym u­

jące się do tej pory w okolicach Bia­

łegostoku, Siemiatycz i Hajnówki układanie w tym czasie pisanek na grobach.

tu sztuki ludowej zacierała się kul- towo - magiczna rola pisanek. Wy­

konywano je p rzede wszystkim w celu podarow ania - przez kobiety własnym dzieciom i chrześniakom , przez panny - wybranym kaw ale­

rom.

Pisanki w ykonyw ano na ogół tuż przed W ielkanocą. N a wschod­

nich terenach okres ten wydłużał się i rozpoczynał od połowy wielkiego postu do Zielonych Świątków, lub też wiązał się z niektórymi stałymi datam i, np. z dniem św. Jerzego (23 IV) lub św. Stanisława (8 V).

J a k zdobiono ja jk a ?

W P olsce znanych je s t kilka podstawowych technik zdobienia jajek.

Najstarsza z nich - batikowa jest najpowszechniejsza. D om inuje ona w regionach wschodniej Polski oraz w okolicach R adom ia i Opoczna.

N a czyste jajko za pom ocą skrę­

conego z blaszki lejka, główki szpil­

ki lub cienkiego gwoździa nakłada się roztopiony wosk. Z a pomocą lej-

Z pisankam i wiążą się też pięk­

ne apokryficzne legendy, jak ta o M atce Boskiej, która chcąc wybła- gać życie swego Syna u Piłata, przy­

niosła pierwsze na świecie wymalo­

w ane jajka w darze dla jego dzrecf.

Pisanki te rozsypały się p..‘ c~!ym świecie a dzieci je pozbierały , co dało początek zwyczajowi o b d aro ­ wywania pisankam i właśnie dzieci.

W edług innej legendy w rzuca­

no skorupki z pisanek do rzeki, by woda zaniosła je więźniom w turec­

kiej niewoli jako przesłanie przypo­

minające W ielkanoc w rodzinnych stronach.

Już w drugiej połowie X IX wie­

ku, w okresie największego rozkwi-

ka uzyskiwana jest ciągła, stosunko­

wo cienka linia, natom iast szpilka rysuje krótkie kreski o kształcie wy­

dłużonej kropli lub przecinka.

Prymitywniejsze, nierówne linie daje nakładanie wosku naty;zkiem lub słomką. Po naryso\ ini wzoru w oskiem , iajko w kład:.ne je st do roztworu farby. W niektórych regio­

nach, zwłaszcza wschodnich, czyn­

ność ta pow tarzana jest kilkakrot­

nie, przy czym za każdym razem wzbogaca się o rnam ent o nowe ele­

menty. Przez zanurzanie jajka ko­

lejno w różnych barwnikach (poczy­

nając od najjaśniejszego) uzyskamy w ielobarw ną dekorację.

R zadką odm ianą techniki bati-

A żu ro w e p isan ki w ykonuje E. W antulok

Wzory, wzorki, symbole Zasady dekoracji pisanek stoso­

w ane od setek lat uwarunkowane s<

w znacznym stopniu przez techni­

kę zdobienia i kształt jajka, które narzuca podział wzdłużny - liniami przechodzącym i przez jego wierz­

chołek, i poprzeczny - opasujący jaj­

ko "równikowo". Utrzymywanie się wśród najbardziej rozpowszechnio­

nych motywów ornam entalnych ry­

su n k u krzyża, gw iazdy, sło ń c a i drzewka ma z kolei związek z pra­

starym i znakam i symbolicznymi.

W śró d trad y c y jn y ch tech n ik największe możliwości daje batiko- wanie za pom ocą „pisaka” , pozwa­

lające osiągnąć precyzję rysunku i utrzym ać czystość ciągłej i cienkiej kreski. Używając tego „pisaka” na jajku zwykle rysuje się siatkę linii dzielących powierzchnię na szereg symetrycznie rozmieszczonych pól.

W zdłuż linii podziału, lub między nim i w y rastały d r o b n e motywy, przeważnie geom etryczne i stylizo­

wane roślinne. Wiele z nich ma swo­

je nazwy, np. wiatraczki, grabki, pa­

zurki, jedlinki, serduszka. Taka ter­

minologia, kojarząca wszystkie zna­

ki o rnam entalne, uw ażane za ład­

ne i utrw alone w tradycji z symbo­

licznymi ujęciami drzew, roślin czy narzędzi ludzkiej pracy jest na wsi kowej w pisankarstw ie jest wytra­

w ianie zabarw ionego i pokrytego woskowym w zorem jajkaw n atural­

nych kwasach, np. w soku z kiszo­

nej kapusty. Po wytrawieniu na sko­

rupce pozostaje wzorek w natural­

nym kolorze.

C oraz powszechniej stosowaną techniką zdobienia jest wyskroby­

wanie wzoru za pom ocą ostrego na­

rzędzia - noża na wcześniej zafar­

bowanym na jeden kolor jajku. Ta technika została doprow adzona do m istrzostw a na Śląsku Opolskim , gda.;e obecnie stała się niem al nie­

podzielnie panującą.

D aw niej, do b a rw ie n ia ja jek używano szeregu barwników natu­

ralnych. Były to przede wszystkim wywary. I tak, wywar z kory dębo­

wej lub olchowej zm ieszanej z opił­

kam i żelaza daw ał k o lo r czarny;

pędy m łodego żyta barwiły na ko­

lor jasnozielony; łupiny cebuli p o ­ zwalały uzyskać szereg odcieni brą-

R o d zin n e z d o b ie n ie kraszan ek. O d le w e j có rk a Klaudia, m am a E lżbieta i d ru ga có rk a G /ze/a

Pisanki a żu ro w e z ka czy ch ja j w yk o n an e p rz e z U. C ieś lak z Wisł]

bardzo dobrze znana.

Batikowe pisanki zdobione przy użyciu szpilki pokryw a ornam ent zupełnie inny w swym charakterze, złożony z prostych i powtarzających się motywów - gwiazd, uproszczo­

nych kwiatków, wirujących kół i fa­

listych, rytmicznych układów linio­

wych.

Pisanki o w zorze wydrapywa nym ostrym narzędziem , zdobione są najbogatszym ornam entem , czę­

sto opartym na realistycznych mo­

tywach roślinnych lub figuralnych.

D użo też je st na nich napisów i em­

blem atów.

Najpiękniejsze pisanki wykona-;

ne te c h n ik ą d ra p a n ia wykonują m ie sz k a n k i Ś ląsk a O polskiego, osiągając niezwykłe bogactwo mo­

tywów roślinnych, przede wszystkimi dokończenie na sir. 7 K. G o zd ek z Tułowic

zu od złotawej żółci po brunatną czerwień. Dzisiaj większość barwni­

ków n aturalnych została wyparta przez chem iczne zestawy do kolo­

rowania jajek.

. 20 kwietnia 2000 sir. 7.

Pisanka czy kraszanka?

"Męskie" p is an ki T. G alii i S. H o łod iuka p re ze n tu je H e le n a W ojtasik je oglądających g ó ralka z Wisły.

Chociażby dlatego, że m ożna sobie narysować wzór jaki chcemy uzy­

skać.

O ryginalną pisan k ę przyw io­

zła J. C hrom ik z Ligoty Z am eckiej k/K luczborka - w ykonaną ze s tru ­ siego jaja. A by wypełnić m isterny­

mi w zoram i jajko, J. C hrom ik sp ę ­ dziła przy nim trzy dni.

O najczęściej stosowanych na Śląsku Opolskim technikach zdo­

bienia jaj wielkanocnych mówią: et­

n ograf M ałgorzata G oc, historyk sztuki Joanna Filipczyk i kierownik działu udostępniania i edukacji z M uzeum Wsi O polskiej H e le n a Gruszka.

Najczęściej stosowane są dwie te ch n ik i z d o b ie n ia - za p o m o cą techniki rytowniczej, czyli na zabar­

w io n ej s k o ru p c e w y d rap y w an ie ostrym nożem wzorków, najczęściej ornam entów roślinnych. W o stat­

nim okresie nastąpiła m iniaturyza­

cja tych ornam entów . W Muzeum Wsi Opolskiej mamy jajka z lat 60., gdzie były duże i wyraźne, po kilka kwiatów na je d n ej stronie. W tej chwili jest to tak zm iniaturyzowa­

ne że niekiedy, aby oglądnąć d o ­ kładnie wzór, trzeba sięgać po lupę.

Z m ien ił się rów nież sposób ro z­

mieszczania wzorów.

Drugi sposób zdobienia to na­

noszenie na zabarwionym w jednym kolorze woskiem jajku ornam entu, przeważnie geom etrycznego za po ­ mocą dwóch technik: pierwsza - za pomocą „lejeczka”. W kawałku dre­

w ienka um ieszczona je st cienka, n ajcz ęśc iej m ie d z ia n a ru re c z k a sklepana na końcu wokół igły i m a­

czana w rozgrzanym wosku pszcze­

lim. Nie może to być „wosk” kapią­

cy z rozgrzanej, kapiącej świeczki.

Jest to kardynalny błąd początku­

jących w zdobieniu pisanek.

D ru g a - za pom ocą łebka od

szpilki. W tedy uzyskujem y w zór

„łezki”. Najczęściej stosowany jest sposób mieszany. Lejek daje linie ciągłą, szpilka kropki, łezki.

Kiedyś wzorki nanoszono rów­

nież za pom ocą wystrzyżonej koń­

cówki gęsiego pióra. W tedy uzyski­

w ano wzór „trójkątnych łapek”.

K o le jn o z a n u r z a ją c ja jk o w barwniku i nanosząc kolejny wzór uzyskujemy przem ieszanie kolorów oraz to, że wzór wcale nie musi być

W iszące p isan ki B. R o stkow skiej koloru skorupki jajka.

D o corocznego konkursu zdo­

bienia jaj, ogłaszanego przez M u­

zeum Wsi Opolskiej zgłasza się po­

nad 80 twórców. Ta liczba utrzym u­

je się mniej więcej na stałym pozio­

m ie . Z m ie n ia ją się n a to m ia s t uczestnicy. Jedni odchodzą, poja­

wiają się nowi twórcy. Bardzo czę­

sto są to całe pokolenia - babcia, córka i wnuczek, co świadczy o tym że ta tradycja jest przekazywana.

To rodzina jest podstaw ą tego, co nazywamy kultywowaniem tra ­ dycji.

¡P K raszanki

cowałam go na drew nianej obsad­

ce i specyficznie go trzymając zaczę­

łam próbow ać. N ajp ierw m aluję surowe jajk o pszczelim woskiem , następnie wkładam do zimnej far­

by, którą barwi się baw ełnę i g otu­

ję. U gotow ane jajko wycieram do sucha i aby ładnie wyglądało sm a­

ruję tłuszczem. Pisanka jest gotowa.

Inną tech n ik ę zd o b ien ia p re ­ zentuje E. Pazur z córkam i K lau­

dią i Gizelą z O brow ca z gm. G o­

golin. Kraszanki wykonuje wyłącz­

nie z wydmuszek jaj.

Całe lata robiłam pełne jajka -

zaginie.

E lż b ie ta P azu r z c ó rk a m i w okresie przedświątecznym, stalowy­

mi nożykami wykonanymi z piły ta ­ śmowej „drapie” ponad sto krasza­

nek. Część z nich przeznaczają na sprzedaż, resztę dla znajomych w kraju i za granicą. O glądając prze­

piękne kraszanki, nie można odróż­

nić, kto je wykonał - m am a czy jej córki.

M ożna natom iast rozpoznać pi­

sa n k i w y k o n an e p rz e z E lż b ie tę W antulok z Wisły. Różnica polega przede wszystkim na zastosowaniu

Pisanka z ja ja strusieg o w ykonana p rz e z J. C h ro m ik jajka świadczy fakt, że po wykona­

niu piętnastu sztuk pisanek wiertło było całkowicie tępe.

W ykonanie takiej pisanki jest prostsze niż malowanie - przekonu-

wzorów. - Ponieważ robię ich bar­

dzo dużo - powiedziała E. W antu­

lok - od stycznia do świąt około ty­

siąc sztuk, wzory jakoś sam e mi wy­

chodzą i nie pow tarzają się.

Pani Elżbieta pisanki wykonuje również z surowych jaj. - Jaja nie mogą być wcześniej gotowane, po­

nieważ później na nich wychodzą kropeczki. Po wykonaniu wzoru jaj­

ko jest wydmuchiwane. Później taka pisanka może leżeć nawet trzydzie­

ści lat. Oczywiście pisanki mogą być w ykonane z gotowanych jajek, ale nigdy nie będą takie ładne jak z wy­

dm uszki. Ja k o ść ja je k zależy od tego, co kura je. N ajgorsze są „bia­

łe jajka” . B ardzo pękają, farba nie trzym a lub zm ienia kolor. Gdy we­

zmę takie jajko pod światło, to sko­

rupka wygląda jak sito. Chyba za­

dzwonię do ekologów, aby spraw­

dzili co hodowcy dają kurom jeść - śmieje się E. W antulok.

O ryginalnie prezentow ały się pisanki „ażurow e” w ykonane z ka­

czych jaj. N a wystawę przyjechały również z Wisły.

- Podstaw ą do w ykonania ażu­

rowej pisanki są kacze jaja. O ne m ają najtw ardszą skorupkę. Inne

N ie d a w n o w T u ło w ic k im Ośrodku Kultury odbył się konkurs zdobienia jaj. U dział w nim wzięło ponad 20 pań, (w tym również kil­

ku panów) z Opolszczyzny i góraU ka z Wisły. K ażda z uczestniczek konkursu, oprócz przywiezionych gotowych eksponatów , musiała wy­

konać na miejscu kilka pisanek lub kraszanek. Ponieważ sztuka zdobie­

nia ja je k je s t d la p rz e c ię tn e g o śm iertelnika sztu k ą dość tru d n ą , podpatrywaliśmy tajem nice wyko­

nania.

- Przypomniałam sobie, że moja mama i babcia pięknie m alowały jajka, tylko nie wiedziałam jak do tego się za b rać - mówi Krystyna Gozdek z Tułowic. Pam iętałam nie­

wiele. W końcu z kawałka blachy zrobiłam sobie mały lejeczek, umo-

dokończetiie ze str. 6 kwietnych, doskonale łącząc b aro ­ kową bujność o rn am en tu z logiką kompozycji.

Na O p o lsz cz y źn ie d o m in u ją dwie techniki zdobienia jaj wielka­

nocnych - p isa n k i, w ykonyw ane przez „wschodniaków” i kraszanki - przez Ślązaków.

mówi E. Pazur. Raz spróbowałam z w ydm uszki i ta k zo stało . W y­

dm uszka jest lekka, nie pęka i nie zam azuje się wzór. Te pełne jakoś się pocą w rękach. Kraszanki robię od dziecka. N auczyła m nie tego m oja m am a, teraz m oje córki a i wnuczki ju ż um ieją robić kraszan­

ki. Tradycja zdobienia na pewno nie

Pisanki

Kraszanki ro d zin y P azu ró w

do tego się nie nadają, stwierdziła autorytatyw nie E. W antulok. Jaja muszą być minimum pół roku wcze­

śniej wydm uchane, dlatego że one mają wewnątrz cienką błonkę któ­

ra musi wyschnąć. Po tym okresie możemy przystąpić do pracy. D o tego wystarczy norm alna wiertarka, ale wiertła muszą być z ostrzem dia­

mentowym. O tym, jak tw arde są te