610S WĄBRZESKI
RQPONMLKJIHGFEDCBAS E
P o n ie d z ia łe k K o n ra d a m . W to re k W a le ria n a i W irg iliu sz a Ś ro d a N a ta lii, R u iin y
klatn • we*MPad* miesięczni* 140 cic od- H&lU • noszeniem przez pocztę 20 gr , wypsAach nieprzewidzianych, przy wstrzy
mania przedsiębiorstwa, złożeniu pracy, przerwania ko- manikaeH, otrzymajęcy nie ma prawa żądać pozatermi- aowych dostarczeń gazety, lab zwrota eeny abona
mentu. Za dział ogłoszeń, redakcja nie odpowiada.
• Za ogłosz. pobiera się od wiersza
Ogłoszenia. mm. (7 łBm.) |0 gr, za reklamy M str. 3-łam. w wiadomościach potocznych 30 gr na pierw
szej str. 50 gr. Rabatu udziela tie przy częstem ogła
szaniu, .Głos Wąbrzeski** wychodzi trzy razy tygodn.
i to w poniedziałek, środę i piętek. Skrzynka poczto
wa 23. Redakcja i administracja ul. Mickiewicza fi Telefon 80. Konto czekowe P. K. O. Poznań 204,252,
D z iś w s c h ó d s ło ń c a ■> g o i'? - 7 3 2 z a c h . 1 5 .5 8
J u tro , • -
D z iś « k s ię ż y c a
6 .1 6 . 7 .2 9 6 .4 5 — , 1 6 .2
Nr. 139 • Wąbrzeźno, wtorek 27 listopada 1928 r. Rok VIII
Ww Ii! itiittni! Panie linii Pomorski!
D z iś, w e w to re k , 2 7 b m . p o w ia t w ą b rz e s k i g o śc ił b ę d z ie G o s p o d a rz a W o je w ó d z tw a P o m o r
sk ieg o , P a n a W o je w o d ę L a m o ta , k tó ry p rz y b y w a n a p o k a z p ra c k o n k u rs o w y c h m ło d y c h ro ln ik ó w p o w ia tu w ą b rz e s k ie g o , a u rz ą d z a n e g o p rz e z Z a rz ą d P o w ia to w y P o m o rsk ie g o T o w a rz y s tw a R o l
n ic z e g o .
W d ro d z e d o W ą b rz e ź n a w s tą p i P a n W o je
w o d a d o K o w a le w a . Z W ą b rz e ź n a u d a się n a P o d z a m e k G o lu b sk i, s ta m tą d n a p o k a z d o D ę b o w e jłą k i a w re sz c ie d o N ie d źw ie d zia .
O b e c n o ś ć D o s to jn e g o G o ś c ia w n a s z y m p o w ie c ie p rz y p ra c a c h k o n k u rs o w y c h m ło d y c h ro l
n ik ó w , je s t d o w o d e m , ż e n ie ty lk o R z ą d s ta ra się o to c z y ć g o rliw ą o p ie k ą ro ln ic tw o , a le ró w n ie ż N a jw y ż s z y G o s p o d a rz W o je w ó d z tw a s ta ra się z a p o z n a ć z lu d e m ro ln ic z y m i je g o p o trz e b a m i.
P o ra ź p ie rw s z y o d c h w ili o b ję c ia S w e g o o d p o w ie d z ia ln e g o s ta n o w is k a n a P o m o rz u , z a s z c z y c a s z P a n ie W o je w o d o n a s z p o w ia t i m ia s to W ą b rz e ź n o , b y z a p o z n a ć s ię z ż y c ie m c a łe g o p o w ia tu , b y p rz y jrz e ć się ła sk a w ie p ra c y m ło d y c h ro l
n ik ó w . >
T o te ż lu d n o ś ć p o w ia tu je s t C i P a n ie W o je w o d o w d z ię c z n ą z a to , ż e ra c z y łe ś p rz y b y ć o b e j
rz e ć , c o w n a s z y m p o w ie c ie p rz e z 1 0 la t N ie p o d
le g ło śc i s ię d o k o n a ło i c o z a m ie rz a s ię u c z y n ić w p rz y s z ło ś c i.
W s z y s tk ie p ra c e w y k o n u je lu d n o ś ć n a s z e g o p o w ia tu — b e z w z g lę d u n a w ie k , b e z ró ż n ic y s ta n u k u p o ż y tk o w i n a s z e j R z e c z y p o s p o lite j P o ls k ie j.
T o , c o z ro b io n o d o ty c h c z a s w n a s z y m p o w ie c ie , ro b io n o z tą n ie z ło m n ą w ia rą , ż e p ra c a n ie id z ie n a m a rn e — p rz e c iw n ie , — ż e u m a c n ia z g o d n ie z m ia n e m P o la k a g m a ch n a s z e j N a jja ś n ie js z e j R z e c z y p o s p o lite j.
W ie m y , ż e s a m i n ie p o d o ła lib y ś m y te j c ię ż k ie j p ra c y — ja k ą je s t u m a c n ia n ie fu n d a m e n tó w n a s z e g o b y tu p a ń stw o w e g o , g d y b y n ie w y d a tn a p o m o c n a s z e j w ła d z y , n a s z e g o R z ą d u , k tó ry c a le m s e rc e m p ra g n ie w ra z z N a ro d e m p o s ta w ić k ra j n a s z ta k siln ie , ja k n ie g d y ś P o lsk a b y ła z a c z a s ó w k ró la C h ro b re g o c z y k ró la K a z im ie rz a
W ie lk ie g o . .
Z a tę w s p ó łp ra c ę n a s z e g o R z ą d u z n a m i, ra c z p rz y ją ć P a n ie W o je w o d o — ja k o re p re z e n ta n t R z ą d u — s e rd e c z n e p o d z ię k o w a n ie o ra z p rz y jm n a s z e s z c z e re p rz y rz e c z e n ie , ż e b ę d z ie m y z a w sz e z g o d n ie p ra c o w a li z R z ą d e m , k u d o b ru n a s z e g o p a ń s tw a .
D o b rz e je st n a m te ż w iad o m e m , ż e R z ą d o b e c n y , d o c e n ia ją c w a ż n o ś ć P o m o rz a , p o s ta w ił n a je g o c z e le , C ie b ie P a n ie W o je w o d o , b y ś d b a ł
o ro z w ó j, b y ś d b a ł o n ie w p a ja ją c w s z ę d z ie
! w s z y s tk o to , c o m o ż e p o s łu ż y ć d o p o d n ie s ie n ia i u le p s z e n ia n a s z y c h s to s u n k ó w ta k n a ro d o w y c h , s p o łe c z n y c h ja k i e k o n o m ic z n y c h .
N a te rn b a rd z o o d p o w ie d z ia ln e m s ta n o w isk u P a n ie W o je w o d o , o k a z a łe ś w ie le n a d z w y c z a jn e j e n e rg ji i p rz e d się b io rc z o śc i, k tó re p o ś w ię c iłe ś d la d o b ra n a s z e g o P o m o rz a , w k tó re m , c h o ć o d k ró t
k ie g o T w e g o u rz ę d o w a n ia , z ro b iłe ś w ie le , o k a z a łe ś d u ż o z ro z u m ie n ia d la p o trz e b lu d n o ś c i p o m o rs k ie j.
S ta w io n y p rz e d n a jc ię ź s z e m i z a d a n ia m i, ja k ie m o ż e m ie ć d o p o k o n a n ia W o je w o d a , p o d e j
m u je sz je n ie z w ło c z n ie i o c h o tn ie , p o z o s ta ją c z a w s z e te rn , c z e m b y łe ś o d p o c z ą tk u w S w e j d z ia ła ln o ś c i s p o łe c z n e j — c z ło w ie k ie m p ra c y .
Z a to w s z y stk o , c o ra c z y łe ś P a n ie W o je w o d o u c z y n ić d o ty c h c z a s n ie ty lk o d la n a s z e g o p o w ia tu , a le d la c a łe g o P o m o rz a , s k ła d a m y C i P a n ie W o je w o d o w im ie n iu lu d n o ś c i n a s z e g o p o w ia tu , w s z y s tk ic h n a s z y c h C z y te ln ik ó w i w ła sn e m s e rd e c z n e p o d z ię k o w a n ie i ż y c z e n ia d łu g ie j, o w o c n e j p ra c y d la N a sz e j N a jja ś n ie js z e j R z e c z y p o s p o lite j.
P rz y jm ij to w s z y s tk o — P a n ie W o je w o d o , ja k o s ło w a s e rd e c z n e g o p rz y w ita n ia .
Redakcja i Wydawnictwo.
Jfie^drowe metody
C e l m a s p ra c o w n ik ó w fiz y c z n y c h i u m y s ło w y c h , o r
g a n iz u ją c y c h s ię w Z w ią z k a c h Z a w o d o w y c h , id ą z a ró w n o w k ie ru n k u b e z p o ś re d n ie g o w y w a lc z e n ia le p s z y c h w a ru n k ó w b y tu , w fo rm ie u d o s k o n a le ń te c h n ic z n y c h w p ra c y , u s ta w s o c ja ln y c h itd ., ja k i p o ś re d n ie g o , s k o n c e n tro w a n e g o w a k c ji i s a m o p o m o c y w d ą ż e n iu Z w . Z a w . d o g ro m a d z e n ia k a p ita łó w , z b ie ra n y c h z e s k ła d e k c z ło n k o w s k ic h , i o b ra c a n ia ic h n a p o ż y te k z rz e s z o n y c h , w m y śl ic h r e a ln y c h in te re s ó w . N a tu ra ln ie , h o ry z o n ty s ą z n a c z n ie s z e r
s z e , je d n a k p rz y to c z o n e w y ż e j c e le s ta n o w ią p o d s ta w ę g łó w n ą d z ia ła jn o ś c i o rg a n iz a c y j z a w o d o w y c h i p u n k t w y j
ś c ia ic h d a ls z e g o w s z e c h s tro n n e g o ro z w o ju . T o te ż ro z p a tru ją c n a te j p ła s z c z y ź n ie d z ia ła ln o ś ć lic z n y c h Z w . Z a w . i ic h c e n tra l, o trz y m u je s ię w ra ż e n ie n ie k o n s e k w e n tn e j d z ia ła ln o ś c i, ro z s ą d z a n ia o d w e w n ą trz p rz e z p o s u n ię c ia o c h a ra k te rz e w y łą c z n ie p a rty jn y m , n ie w ie le m a ją c y m w s p ó ln e g o z c e la m i ru c h u z a w o d o w e g o , ja k o ta k ie g o , lu b s p ro w a d z a ją c y m te o s ta tn ie n a m a n o w c e o d e rw a n y c h h a s e ł, — w re s z c ie — p o ś w ię c a ją c y m m o ż liw e d o u z y s k a n ia d o ra ź n e k o rz y ś c i p a rty jn e g o d o k try n e rs tw a .
Z s z c z e g ó ln ą ja s k ra w o ś c ią w y s tę p u ją p o w y ż s z e w y s o c e u je m n e c e c h y , w o rg a n iz a c y jn y m ru c h u z a w o d o w y m p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h . W in te re s ie s a m y c h p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h w p ro st s ię n a rz u c a k o n ie c z n o ś ć p o d ję c ia a k c ji w k ie ru n k u s k o n s o lid o w a n ia o g ó łu p ra c o w n ik ó w , i ic h Z w . Z a w ., z je d n o c z e n ia ro z p ro s z o n y c h s ił, ś ro d k ó w , p o c z y n a ń .
N ie s te ty , d z ie je s ię in a c z e j: k a ż d y Z w . Z a w . n a sw e m p o d w ó rk u c o ś ta m d łu b ie , z c z e m ś s ię b o ry k a , d o c z e g o ś s a m b o h a te rs k o s ię p rz e p y c h a . R o z u m ie się, ż e w ty c h c h a o ty c z n y c h w a ru n k a c h tw ó rc z a p ra c a p o z y ty w n a n a k a ż d y m k ro k u n a p o ty k a n a w ie lk ie p rz e s z k o d y , c z a s a m i z u p e łn ie u s ta je , d e m a g o g ja ś w ię c i n ie b y w a łe triu m fy k o s z te m re a ln y c h z d o b y c z y i m o żliw o ś ci ru c h u z a w o d o w e g o , ą lic y to w a n ie s ię m a ło d u s z n y c h i n ie o d p o w ie d z ia ln y c h a g ita to ró w , p rz e z Z w . Z a w , s ię g a ją c y c h d o p a rty jn y c h w y ż y n i d o s to je ń s tw , z a b ija z d ro w y p ę d d o je d n o ś c i i k o n s o lid a c ji, N p , is tn ie ją c a d o d z iś ta k z w . C e n tra ln a K o m is ja P o ro z u m ie w a w c z a Z w , Z a w , P ra c o w n ik ó w P a ń s tw o w y c h , n ie ty lk o
• n ie p o s ia d a s ta tu tu , re g u la m in u , o p ra c o w a n e j s tru k tu ry I fin a n s o w e j, a p rz e to n ie p o d e jm u je n ie o d z o w n e j e n e rg ic z - ' n e j d z ia ła ln o ś c i p ra k ty c z n e j, le c z p o n a d to g ro m a d z i I w s w y c h s z e re g a c h z a le d w ie c z ę ś ć o g ó łu p ra c o w n ik ó w p a ń
s tw o w y c h i ic h z a w o d o w y c h o rg a n iz a c y j i z e w zg lę d ó w p a rty jn o -p o lity c z n y c h n ie z a m ie rz a w y d o s ta ć s ię z ty c h c ia s n y c h ra m .
G d y w ro k u 1 9 2 7 to c z y ła s ię w C , K , P , d y s k u s ja n a te m a t w s p ó ln y c h w y s tą p ie ń z C e n tr, K la s . Z w , Z a w , (P P S ,), p a rty jn e p re z y d ju m C , K . P , p ra g n ę ło w n a s tę p s tw ie o w e z b liż e n ie c h w ilo w e u trw a lić , m im o o lb rz y m ie j z a s a d n ic z e j ró ż n ic y u s y tu o w a n ia s p o łe c z n e g o i p o s tu la tó w re b o tn ik ó w p rz e d s ię b io rs tw p ry w a tn y c h a p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h . T o te ż w g ru d n iu 1 9 2 7 p o d n io s ły się p rz e c iw ty m s tro n n y m in te n c jo m p re z y d ju m C , K , P , g ło s y p ro te s tu , o p ie w a ją c e , ż e w p ie rw n a le ż y p o d ją ć s ta ra n ia , b y m o ż liw ie w s z y s tk ie o rg a n iz a c je z a w o d o w e p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h d o C K P , p rz y c ią g n ą ć i w p rz ą g n ą ć d o w s p ó ln e j d z ia ła ln o ś c i, a d o p ie ro p ó ź n ie j w y s ila ć e n e rg ję w k ie ru n k u p rz e p ro w a d z e n ia k o n c e n tra c ji z c e n tra la m i ro b o tn ic z e m i. L e c z p o g lą d te n n ie z n a la z ł w C , K , P , z ro z u m ie n ia i u z n a n ia . D u ż o w o d y o d o w e g o c z a s u u p ły n ę ło , a d o C , K , P , w c ią ż je s z c z e n ie n a le ż y s z e re g Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h , a n i p a ń s tw o w y c h p rz e d s ię b io rs tw fin an s o w y c h i g o s p o d a rc z y c h , i, ja k w id a ć , C , K . P , w c a le n ie z a m ie rz a ic h d la w s p ó ln e j a k c ji p o z y s k a ć .
A rg u m e n t, ż e o w e n ie n a le ż ą c e d o C , K , P , Z w . Z a w . s ą p rz e w a ż n ie p a rty jn e , n ie w y trz y m u ją k ry ty k i, b o w ie m z je d n ej s tro n y s a m a C , K , P , b ro n ić się m u si p rz e d s ta - w ia n e m i je j z a rz u ta m i p a rty jn o ś c i i z s k w a p liw c ś c ią s ta ra s ię u c h o d z ić z a p o n a d p a rty jn ą , z d ru g ie j — je j p re z y d ju m p e rfid n ie ż o n g lu je o w y m z a rz u te m p a rty jn o ś c i i ro z c ią g a g o n a o rg a n iz a c je n ic w s p ó ln e g o z p a rty jn o ś c ią n ie m a ją c - c e, b y le ty lk o n ie d o p u ś c ić d o z a c h w ia n ia s ię w y łą c z n ie p a rty jn y c h w p ły w ó w i ic h p rz e w a g i,.,
S p ra w y te c o ra z b a rd z ie j s ię z a o s trz a ją i w o b e c n y m s ta n ie n ie d a d z ą s ię u trz y m a ć , C , K , P , n ie m o że n ie c h c ie ć o b ją ć d z ia ła ln o ś c ią s w ą lic z n y c h Z w ią z k ó w Z a w o d o w y c h , n ie ra z lic z ą c y c h k ilk a d z e is ią t ty s ię c y c z ło n k ó w , a p rz e c iw s ta w ie n ie re a ln y m in te re s o m o g ó łu p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h in te re s y je d n ej p a rtji m u si s ię s k o ń c z y ć ,
O g ó ł p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h d ą ż y ś w ia d o m ie d o z je d n o c z e n ia w ra m a c h b e z p a rty jn e j c e n tra li, i te d ą ż e n ia p o tra fią z n a le ź ć d la s ie b ie w ła ś c iw y w y ra z p ra k ty c z n y , a n a d a rg u m e n ta m i p a rty jn e g o p re z y d ju m C , K , P , p rz e jd ą
d o p o rz ą d k u d z ie n n e g o , F , Ż ,
ODSŁONIĘCIE POMNIKA PAPIEŻA BENEDYKTA XV.
W R z y m ie w o b e c n o ś c i P a p ie ż a w ie lk ie j lic z
b y k a rd y n a łó w , k o rp u s u d y p lo m a ty c z n e g o , s z e re g u c z ło n k ó w ro d z in y d e lla C h ie sa o ra z p ie lg rz y m e k z B o lo n ji i z in n y c h m ia s t o d b y ł się w B a z y lic e św . P io tra u ro c z y s ty a k t o d s ło n ię c ia p o m n ik a P a p ie ż a B e n e d y k ta X V -g o ,
UKRÓCENIE SAMOWOLI LITEWSKIEJ.
W z w ią z k u z c ią g łe m i p ro w o k a c ja m i, w y w o - ła n e m i p rz e z s tra ż e lite w s k ie n a p o g ra n ic z u p o l- s k ie m , w ła d z e p o g ra n ic z n e p o ls k ie z w ró c iły s ię z in te rw e n c ją d o k o m e n d a n tó w o d c in k ó w s tra ż y li
te w s k ie j, z p o w o d u n is z c z e n ia w ie c h i ro z k o p y w a n ia k o p c ó w ,
W s p ra w ie te j o d b y ła się n a p o g ra n ic z u k o n fe re n c ja p o ls k o - lite w s k a . N a in te rw e n c ję n a s z y c h w ła d z k o m e n d a n c i lite w s k ic h o d c in k ó w g ra n ic z
n y c h . N . T ro k , N ie m e n c z y n a i D u k s z t p rz y rz e k li p rz e d sta w ić c e n tra ln y m w ła d z o m lite w s k im i p rz e d s ię w z ią ć o d p o w ie d n ie k ro k i c e le m u k ró c e n ia s a m o w o li p o s z c z e g ó ln y c h s tra ż n ik ó w lite w sk ic h .
SREBRNY MEDAL ZA URATOWANIE POLSKICH LOTNIKÓW.
„ N ie m ie c k ie T o w a rz y s tw o R a to w a n ia R o z b it
k ó w O k rę to w y c h " o d z n a c z y ło s re b rn y m m e d a le m fu n d a c ji to w a rz y stw a k a p ita n a i d ru g ie g o o fic e ra p a ro w c a „ S a m o s " , k tó ry w s ie rp n iu r, b , w y ra to w a ł p o ls k ic h lo tn ik ó w tra n s a tla n ty c k ic h Id z ik o w s k ie g o i K u b a lę .
Pietielny taniec huraganu
Padają w graij dom^, toną c^rąty i łsdtie — ofiar i znacie straty.WVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
N a d A tla n ty k ie m p o n o w n ie sz a le je s tra s z n a b u rz a . Z a to n ą ł o k rę t fra c h to w y n iem iec k i „ H e r- re n w ijk " , Z z a ło g i u d a ło się d o ty c h c za s o c a lić ty l
k o 1 3 lu d zi, L o s p o z o stały c h 2 0 m a ry n a rzy je st n ie zn a n y . O k rę t lin ji W h ite S ta r L in e „ R e g in a ", n a k tó re g o p o k ła d z ie z n a jd u je się o b e cn ie m in . C h a m b e rla in , b ę d ą c y w d ro d z e p o w ro tn e j d o A n - g lji, p o śp iesz y ł to n ą c e m u p a ro w c o w i n a ra tu n e k .
L o n d y n 2 6 , 1 1 . O fia rą g ro ź n e j b u rz y sz a le ją c e j n a d A n g lją , p a d ł p a ro w ie c „ E lth a m “ , k tó ry ro z b ił się o s k a ły w o k o lic y C h a p el F o rth (a n g ie lsk a K o rn w a lja .) G d y ja k a ś łó d ź ry b a c k a sp o strz e g ła k o ły sz ą ce się n a w e zb ra n y c h fa la ch m o rz a s z c z ą t
k i ro z b ite g o o k rę tu , n a je g o p o k ła d z ie n ie b y ło ju ż n ik o g o .
P o c z ątk o w o p rz y p u sz c z a n o , iż z a ło g a p a ro w c a s k ła d a ją c a się z 11 lu d z i z d o ła ła się w y ra to w a ć z k a ta stro fy p rz y p o m o c y ja k ie jś ło d z i W sz y stk ie je d n a k p o sz u k iw an ia c z y n io n e w z d łu ż b rz e g ó w K o rn w alji ta k p rz e z p o lic ję , ja k i p rz e z ry b a k ó w p o z o sta ły d o tą d b e z re z u lta tu . O b e cn ie n ie u le g a ju ż w ą tp liw o śc i, iż 11 m a ry n a rz y z o k rę tu „ E lth am z n a la zło śm ie rć w o d m ę tac h w ó d , m im o , iż d o te j p o ry n ie w y ło w io n o ż a d n y c h z w ło k .
K o p e n h a g a 2 6 . 1 1 . B u rz a, k tó ra sz ła z A n g lji i N ie m ie c , ro z s z a la ła się n a d D a n ją . P rz y sz ło to ta k n a g le , ż e n a m o rz u m n ó stw o ło d z i ry b a c k ich n ie m o g ło ju ż w ró c ić d o p o rtu , O lo sie ic h n ic n ie w ia
d o m o , N a d K o p e n h a g ą p rz e sz ła u le w a , k tó ra m ia
ła c h a ra k te r o b e rw a n ia się c h m u ry , D ro .b n ie jsz e o - k rę ty n ie m o g ą w y p ły n ą ć n a m o rz e ,
S IŁ A B U R Z Y ,
S iła b u rz y w L o n d y n ie b y ła ta k o lb rz y m ia , ż e w ic h u ra p rz e w ra c a ła p rz e c h o d n ió w n a u lic ac h , W g o d z in a c h p o p o łu d n io w y c h d e sz c z p rz y b ie ra ł c h a ra k te r o b e rw a n ia się c h m u r. W s z elk a k o m u n ik a c ja lo tn ic z a p rz e rw a n a . K o m u n ik a c ja w K a n a le ró w n ie ż p rz e rw a n a , W O rk la n d H a rb u r u rw a ły się 2 h y d ro p lan y z u w ię z i i u n o sz o n e w ic h u rą w p o w ie trz u sp a d ły n a w o d ę . K o m u n ik a c ja te le g ra fic z n a i te lefo n ic z n a p rz e rw a n a . 11 o só b z a b ity c h . O rk a n d z iś ra n o w z m ó g ł się , Z L iv erp o o lu p o rw a ł w ic h e r
Novy olbrzym powietrzny msza na zdobycie Atlantyku
S e n sa c y jn e p rz y g o to w a n ia w s z w a jc ars k ich d o k a c h lo tn ic z y c h . — N o w y ty p sa m o lo tu , k tó ry u b ieg a się o p rz e lo t n a d o c e an e m . — N o w y a p a ra t m a b y ć n a jw ię k sz y m s a m o lo te m św ia ta. — 5 0 p a s a ż e ró w z n a jd z ie m iejsce w lu k s u s o .
w y c h k a b in a c h . — N o w e U le p sz en ia . (W ła sn a s łu żb a k o re sp o n d e n c y jn a .) G e n ew a , lis to p a d 1 9 2 8 r.
N ie p rz eb rz m iały jesz cz e e c h a e s k a p a d y z e p p e lin a n ie m ie ck ie g o d o S ta n ó w Z jed n o c zo n y c h , g d y z n o w u u k a z a ły się w ia d o m o śc i, d o n o szą ce , ż e je sz c ze je d e n n o w o - b u d u jąc y się o lb rz y m p o w ie trz n y ru sz y ć m a ju ż w n ied łu g im c z a sie d o p rz e lo tu p o p rz e z O ce a n A tla n ty c k i d la p rz ez w y c ię ż e n ia p rz e s trz e n i, d z ie lą c e j E u ro p ę o d A m e ry k i.
O to n a z ie m i sz w a jc arsk iej z n a jd u ją się w m ie jsco w o śc i A lten rh e in , p o ło ż o n e j n a d je zio re m B o d e ń sk iem w ie lk ie d o k i lo tn ic ze p o d n a z w ą z a k ła d y D o rn iera,, W z a k ła d a c h ty c h p ro w a d z o n a je s t o s tatn io — w śró d ta jem n ic zy c h p rz y g o to w ań — . b u d o w a n o w eg o ty p u sa m o lo tu , — k tó ry b ę d z ie n a jw ięk szy m s ta tk ie m p o w ie trz n y m , ja k i d o tą d z b u d o w a n y z o s ta ł w c a ły m św iec ie . O lb rz y m i te n sa m o lo t, k tó ry o trz y m ać m a n a z w ę „ O k rę tu p o w ie trz n e g o ’*, m a b y ć te ż w te n sp o só b s k o n s tru o w a n y , ż e n a d aw a ć b ę d z ie o n m ó g ł się p rz ed e w s z y s tk iem d la k o m u n ik a cji p o w ie trz n e j n a o lb rz y m ich p rz e s trz e n ia c h o c e a n ic z n y c h i ro z w iąż e w te n sp o só b o s ta te c z n ie a k tu a ln ą o b e c n ie s p ra w ę w p ro w ad z e n ia re g u la rn e j k o m u n ik a c ji p a s a ż e rs k ie j d ro g ą p o w ietrzn ą p o m ię d z y E u ro p ą a A m ery k ą.
G łó w n ą z a le tą n o w eg o o lb rzy m a p o w ie trz n e g o m a b y ć to , ż e je śli n a w e t sa m o lo t o p a d n ie n a fa le o c ea n u , k o n s tru k cja je g o b ę d z ie te g o ro d z aju , ż e b ę d z ie o n m ó g ł się u trz y m a ć n a p o w ie rz ch n i o c e a n u i s ta w i o p ó r fa lo m m o r
sk im .
O ro z m ia ra c h n o w eg o sa m o lo tu ś w ia d cz ą n a jlep iej d a n e , k tó re w y k a z u ją , ż e sa m e s k rz y d ła a p a ra tu m a ją m ie ć 5 0 m e tró w ro zc ią g ło ści. P o n a d to sa m o lo t w y p o sa ż o n y b ę d z ie w sz eść m o to ró w o łą cz n ej sile 6 ty s ię c y k o n i, W k a b in a ch te g o „ o k rę tu p o w ietrzn e g o * * z n a le ź ć m a p o m ie sz cz e
n ie 5 0 p a s a ż e ró w o ra z o k o ło 2 0 to n p rz e sy łe k i in n y c h c ię ż a ró w . O g ó ln a w a g a s ta tk u w y n ie ść m a o k o ło 4 5 to n .
K ad łu b sa m o lo tu n ie b ę d z ie , ja k w d o ty c h cz aso w y ch k o n s tru k c jac h , p ła sk i, le c z m a b y ć w y d łu ż o n y w e fo rm ie o k rę tu — c o u m o żliw i sa m o lo to w i sp o k o jn e z a n u rz e n ie się w fa la c h o c e an icz n y ch . P o n a d to z a ś śc ian y z b u d o w an e b ę d ą z m a sy w n e g o m a te rja łu , p rz y cz e m c a ła p rz e s trz e ń w e w n ę trz n a p o d z ie lo n a z o s ta n ie n a sz e reg o d d zieln y c h k o m ó
Bank Gospodarstwa Krajowego wstrzyma! - kredyty budowlane
Z W a rs z a w y d o n o sz ą , ź e n a o s ta tn im p o sie - , k re d y ty n a n o w e b u d o w le p o d ż a d n y m p o z o re m d z e n iu k o m ite tu ro z b u d o w y w W a rs za w ie d e le g a t | n ie b ę d ą u d z ie la n e , ty lk o n a b u d o w le, b ę d ą c e n a B a n k u G o s p o d a rstw a K ra jo w e g o o św ia d c z y ł, ź e | u k o ń c ze n iu .
Rokowania między Polską
W a rs za w a 2 6 , 11. R a d c a p o s e ls tw a p o lsk ie g o w W a szy n g to n ie d r, Ł e p k o w sk i, w y jec h a ł d o W a r sz y n g to n u . P o d c za s sw e g o p o b y tu w W a rsz a w ie , z d o ła ła u z g o d n ić z a p a try w a n ia w k w e s tia c h p o l
sk o - a m e ry k a ń s k ich u k ła d ó w h a n d lo w y c h . S p ra w a sz y b k ie g a o z a w a rc ia h a n d lo w eg o tra k ta tu o - ra z tra k ta tu p rz y ja ź n i m ię d zy P o lsk ą a A m e ry k ą
p rz e c h o d n ia i rz u c ił p o d sa m o c h ó d c ię ża ro w y . N ie sz c z ę sn y p rz e c h o d z e ń z g in ął n a m ie jsc u , W H u ll 6 -le tn ie d z ie ck o z o sta ło p rz y g n ie c io n e p rz e z w a lą c y się k o m in fa b ry c z n y . P o d g ru z a m i o ra n ź erji z g in ą ł o g ro d n ik w N o rd fild , N a staro ż y tn y m c m en ta rz u G in zb u ru p rz e w ró c iła w ic h u ra w szy stk ie p o m n ik i.
D o tk liw e sz k o d y p o c z y n ił te ż o rk a n n a w y b rz e ż u n ie m ie ck ie m , p rz e d e w sz y stk iem z a ś w H a m b u rg u , d o k ą d d o ta rł n a jp rę d ze j. W p o b liż u te g o p o rtu z a to n ę ło sz e ść ż a g lo w có w , a u u jśc ia E lb y z a to n ą ł o k rę t — śru b o w ie c . N iek ie d y w ia tr w ia ł z sz y b k o śc ią 1 2 6 k ilo m etró w n a g o d z in ę , o się g a - ją c w te n sp o só b re k o rd .
S z k o d y te są b a rd zo z n a c z n e . F a le z a la ły w ie le m iejsco w o ści. N ie p o k o ją c e w iad o m o śc i n a d c h o d z iły te ż w c iąg u so b o ty z e S e lez w ik a, g d z ie w s k u te k o rk a n u w ie le m ie jsc o w o śc i z o stało z a la n y c h ; w w ielu m ia sta c h w ia tr w y ry w a ł d rz e w a z k o rz e n ia m i i w y tła c z a ł sz y b y . N a w sz y stk ie stro n y p a d a ły d a c h ó w k i i k o m in y ; p o w sia c h z a to n ę ło m n ó stw o b y d ła .
S Z A L E J Ą C Y O R K A N U N IE M O Ż L IW IA Ż Y C IE . Z H a m b u rg a d o n o sz ą ż e o rk a n sz a leją c y w z d łu ż c a łeg o w y b rze ż a sz e le z w ic k o - h o lsz ty ń sk ie g o , w y rz ą d z ił n ie z w y k łe sz k o d y , z w łasz c z a w p o b liżu w y sp y S y lt, g d z ie d w ie w sie H o e rn u m i A rk su m z o s ta ły o d c ię te o d w y sp y i o to c zo n e w o d ą , W e z b ra n e fa le m o rsk ie z e rw a ły ta m ę k o le jo w ą , w io d ą c ą d o H o e rn u m , N o w o z b u d o w a n y u rz ą d p o c z to w y w W e s te rla n d z ie z a w a lił się, W K e itu n w ic h u ra z w a liła ż e laz n e k o m in y fa b ry cz n e , a p o c ią g , d ą ż ąc y to re m , p o ło żo n y m n a tz w , ta m ie H in d e n b u rg a , d łu g o śc i 11 k m ,, łą c z ą c e j lą d w y b rz eż a z W e ste rlan - d e m , n ie m ó g ł p rz e ła m a ć o p o ru w ia tru i m u siał s ta n ą ć w o tw a rte m p o lu . Z a w e z w a n y p a ro w ó z p o m o c n icz y u ru c h o m ił w p ra w d z ie p o c iąg a le sz y b k o ść p o c ią g u n ie p rz e k ra c z a ła te m p a k ro k u lu d z k ie g o , w s k u te k c z e g o p o c ią g d o W e ste r la n d p rz y b y ł z 2 i p ó ł g o d z in n em o p ó ź n ie n ie m .
re k , ta k , a b y w ra z ie w d a rc ia się p rz e z je d n ą śc ian ę w o d y , c ały a p a ra t n ie z o s tał p rz ez to u sz k o d zo n y . W te n sp o só b n a jw a żn iejsza d o tą d s p ra w a u trzy m a n ia się sa m o lo tu n a w y p a d e k k o n ie c z n e g o lą d o w an ia n a o c e a n ie z o s ta ła b y p o m y śl
n ie ro zw ią za n a.
Z a ło g a n o w e g o sa m o lo tu s k ła d a ć się b ę d z ie z 1 0 o só b , a to z k a p ita n a , d w ó ch p ilo tó w , d w ó c h m e ch a n ik ó w , d w ó c h p o m o c n ik ó w , d w ó c h ra d io te leg rafis tó w , o ra z je d n e g o fa c h o w c a n a w ig a c y jn e g o . J e d n y m z d a lsz y c h u d o sk o n a le ń w n o w ej k o n s tru k c ji b ę d z ie ró w n ież i to , ż e d z ię k i s p e c ja l
n y m k u ry ta rzo m m o n terz y k a ż d e j c h w ili w c za sie ja zd y s a m o lo tu d o s ta ć b ę d ą się m o g li d o m o to ró w , ta k , a b y z a ró w n o m ó c k o n tro lo w a ć m e c h a n iz m y , ja k b y k a żd e j c h w ili p o c zy n ić k o n ie c z n e p o p ra w k i. P o n a d to n a w e t, g d y b y je d e n z sz e śc iu m o to ró w z u p e łn ie się z e p su ł w y s ta rc z ą ju ż trz y m o to ry , b y s ta te k p o ru s z a ł się w p o w ie trz u z n o rm a ln ą sz y b k o śc ią . T a k z a te m i m o to ry z o s ta n ą w p e łn i z a b e z p ie c z o n e .
K a b in y d la p a s aż eró w m ają b y ć sz c z y te m lu k su su . Z b u d o w an e b ę d ą sp e c ja ln e o d d z ia ły sy p ia ln e , o g ó ln y z aś s a lo n b ę d z ie b a rd z o w y g o d n y i ro zm iaram i sw y m i p rz e w y ż sz y sa lo n w z ep p e lin ie .
N o w y te n s ta te k p rze lec ieć m a A tla n ty k w jeg o c z ę śc i p o łu d n io w e j i z d ą ż a ć te ż b ę d z ie d o A m ery k i P o łu d n io w e j, S tą d je d n a k p rz e p ro w a d z o n e s ą ju ż d a lsz e p o łą c z e n ia lo tn i
c z e z A m ery k ą P ó łn o c n ą . J e ś li z a te m te n p rz e lo t u d a się n o rm a ln a k o m u n ik ac ja p a s a ż e rs k a p o p rz e z O c ea n n a d ro d z e p o w ietrzn e j s ta n ą ć m a n a n a jb a rd z iej p ra k ty c z n ej p o d s ta w ie.
N a k o n ie c z a z n a c z y ć n a leż y , ż e z ak ła d y , k tó re b u d u ją te n n o w y ty p sa m o lo tu , m im o ż e z n ajd u ją się n a z ie m i sz w a jc arsk ie j, są w p o s ia d a n iu k o n c e rn u n ie m ie ck ie g o i n o w y sa m o lo t b u d u ją te ż n a z am ó w ie n ie n ie m ie ck ie g o tru s tu k o m u n ik a c ji p o w ie trz n ej. R ó w n o c ze śn ie je d n a k — w e d le n o w e g o m o d elu — b u d u ją z a k ła d y sz w ajc a rsk ie ró w n ież sa m o lo ty i d la W ło ch , o ra z d la Ja p o n ji.
T a k z a te m p ró b y p rz e z w y c ię ż e n ia p rz e s trz e n i o c e a n ic z n e j, d z ie lą c e j E u ro p ę i A m ery k ę, n ie z ak o ń cz y ły się jesz cz e i w n a jb liż sz e j ju ż p rz y sz ło śc i s ta n ie św iat c ały p rz ed d a lsz y m i, b a rd z o c iek a w y m i e k sp e ry m e n tam i. K . L ,
a Stanami Kjednoczonemi
b y ła w o sta tn im c z a sie p rz ed m io tem ro z w aż a ń w M in iste rstw ie S p ra w Z a g ra n icz n y c h , R a d c a Ł e p k o w sk i w ie z ie z so b ą d o W a sz y n g to n u in stru k cje R z ą d u d la p o sła C ie ch a n o w sk ieg o , c o d o d a lsz y c h ro k o w ań . J a k sły c h ać , p o d p isan ie u k ła d u h a n d lo w e g o m ię d zy P o lsk ą a A m e ry k ą m a n a stą p ić w n ie d a le k ie j p rz y szło ści.
T Y S IĄ C E R O D Z IN B E Z D A C H U . S z k o d y o g ro m n e .
W s k u te k b e z u s ta n n y c h d e sz c z ó w rz e k a M issi- ssip i w y lała , w y rz ą d za ją c o lb rz y m ie sz k o d y , n a s u m ę o k o ło 1 0 m iljo n ó w d o la ró w . D o ty c h c za s p o w ó d ź z a la ła sz e re g w io se k n a d M ississip i, sz cz e g ó ln ie w s ta n ie M issu ri, — P o d w o d ą z n a laz ły się o lb rz y m ie o b sz a ry , p rz e sz ło 1 0 0 0 ro d z in p o z o stało b e z d a c h u n a d g ło w ą. W S ta n a c h K a n z a s i Ilin o is w e z b ra n e w o d y M ississip i d o się g ły k ra ń c ó w w a łó w n a d b rz eż n y c h . P o d Q u in c y w o d a p rz e rw ała w * ały i z a la ła sz e re g te re n ó w n a d b rz e żn y c h . W e z b ra n e w o d y rz e k i C u m b erlan d z e rw a ły m o st k o le jo w y p o d P in ev ille w s ta n ie K e n tu c k y ,
O R G A N B R A T A M U S S O L IN IE G O S K O N F IS K O W A N Y W E W Ł O S Z E C H Z A P R Z E K R O C Z E N IE
U S T A W Y P R A S O W E J.
R z y m 2 6 . 1 1 . R e d a g o w a n y p rz e z b ra ta M u sso - lin ie g o d z ie n n ik „ P o p o lo d 'Ita lia " z o s ta ł sk o n fisk o w a n y p rz e z p re fe k ta m e d jo la ń sk ie g o z a z a m ie sz c z e n ie w ia d o m o śc i z n a p ise m : „ Z a s z ty le to w a ł n a rz e cz o n ą i z a b ił się w o b e c n o ści o jc a " . J a k w iad o m o istn ie je w e W ło sze c h z a k a z p o d a w a n ia w p ra sie p o d o b n y c h w y p ad k ó w .
Kupa) towar krajowy
K to św ia d o m ie ż ą d a i k u p u je to w a r z a g ra n icz n y , te n o d b ie ra c h le b p ra c o w n ik o w i p o lsk ie m u , te n p o d k o p u je p rz e m y sł p o lsk i,
te n u m n ie jsz a w a rto ś ć p ie n ią d za p o lsk ie g o , te n p rz y cz y n ia się d o z u b o ż e n ia k ra ju ,
te n p o tę g u je n ę d z ę i w y p ę d z a d z ie ci sw e i b ra c i n a c ię ż k ą p ra c ę z a g ra n ic ę ,
te n p o p y c h a p rz ez n ę d z ę sw y c h z io m k ó w n a d ro g ę p rz e s tę p s tw a ,
te n p o d k o p u je z a u fan ie w z d o ln o ść p o lsk ą , te n w z b o g a ca o b c o k ra jo w c ó w i w c isk a b ro ń w rę
k ę w ro g a P o lsk i,
te n je st — a lb o n ie m ą d ry m c z ło w ie k ie m , — a lb o w ro g ie m P a ń s tw a p o lsk ie g o .
D o b ry o b y w a te l - P o la k , k u p u ją c y ty lk o to w a r k ra jo w y , p rz y c z y n ia s ię :
d o z a tru d n ie n ia b e z ro b o tn y c h ,
d o w z m o ź ęp ia się istn ie ją c e g o p rz e m y słu p o ls k ie g o .
d o u tw o rz e n ia się n o w e g o p rz e m y słu ,
d o z a p e w n ie n ia d o b ro b y tu so b ie i sw o im d z ie c io m , d o z w ię k sze n ia w a rto ś c i p ie n ią d z a p o lsk ie g o , d o d o b ro b y tu o b y w a teli i k ra ju w ła sn e g o , d o z a n ik an ia p rz e s tę p s tw ,
d o w sp ó ln e j z g o d y i h a rm o n ji,
d o w z ro stu h o n o ru , s ła w y i p o tę g i P o ls k i!
Odezwa
— W e w to re k 2 7 b . m . p rz y je ż d ż a d o W ą b rz e ź n a o k o ło g o d z . 9 ,3 0 p a n W o je w o d a P o m o rsk i.
S z a n o w n e O b y w a te ls tw o p ro s z ę n a ju p rz e jm ie j o u d e k o ro w a n ie s w y c h d o m ó w p rz e z w y w ie sz e n ie c h o rą g w i b a rw y n a ro d o w e j n a c z e ść P a n a W o je
w o d y . B u rm istrz .
Wiadomości potoesne
Wąbrzeźno, d n ia 2 6 lis to p a d a 2 8 r.
— P o d w y ż k a ta ry fy k o le jo w e j o d m a ja p rz y s z łe g o ro k u . W m y śl d e c y z ji R z ą d u , p o w z ię tej p rz e d p a ru m ie sią c a m i, o d 1 sty cz n ia 1 9 2 9 ro k u m iała b y ć w p ro w a d z o n a n o w a p o d w y ż sz o n a ta ry fa k o le jo w a . T e k s t n o w e j ta ry fy ju ż b y ł u s ta lo n y o - k a z a ła się je d n a k k o n iec z n o ść p o c z y n ien ia w n im sz e re g u p o p ra w e k .
W o b e c teg o w p ro w a d z e n ie n o w e j ta ry fy k o le jo w e j m a n a s tą p ić d o p ie ro 1 -g o k w ie tn ia 1 9 2 9 r.
— P ro je k t z n ie sie n ia e g z a m in ó w m a tu ra ln y c h . W z w iąz k u z d e b a to w a n ą w M in is te rs tw ie W y z n a ń R e lig ijn y c h i O św ie c e n ia P u b lic z n e g o k w e s tją re fo rm y e g z a m in ó w m a tu ra ln y c h w y su w a n y je st p ro je k t z u p e łn e g o z n ie sie n ia e g z am in ó w p rz y k o ń c u stu d jó w w sz k o ln ic tw ie śre d n ie m .
M a tu ra z a s tą p io n a z o s ta ła b y k w a lifik ac y jn e - m i e g z am in am i w stę p n e m i n a w sz y stk ie w y d z ia ły u n iw e rs y te tu i in n y c h u c z eln i a k a d e m ic k ic h . T e g o ro d z aju e g z a m in y istn ie ją ju ż n a m ed y c y n ie , fa rm a c e u ty c e i n ie k tó ry c h w y d z ia ła ch p o litec h n ik .
— P o s ie d z e n ie R a d y M ie jsk ie j. W s o b o tę o g o d z , 6 -te j w iec z o re m o d b y ło się p u b lic z n e p o sie d z e n ie R a d y M ie jsk ie j, N a z e b ra n ie p rz y b y ło 1 8 c z ło n k ó w R a d y M ie jsk ie j. Z M a g is tra tu sta w ili się c z ło n k o w ie : p p . B u rm is trz S c h w a rz , B a lc e rs k i, D e rę g o w sk i i M ila n o w s k i. W m iejsc e s e k re ta rz a p , Ł u g ie w ic z a , k tó ry d la p e w n y c h p o w o d ó w n ie m ó g ł p rz y b y ć n a z e b ra n ie , p e łn ił fu n k c je p , A n to n i M a k o w sk i, w ic e p rz e w o d n ic z ą c y R a d y M ie jsk ie j. P o sie d z e n ie z a g a ił P rz e w o d n icz ą c y p . G ra je w sk i, k tó ry ró w n o c z e śn ie w sp o m n ia ł o n a g łe j śm ie rc i ś p . R o m a n a W o jtec k ie g o , b y łe g o c z ło n k a M a g istra-
