Nr. IX. Nakład 20W ega. Wtorek, dn. 28 stycznia 1930.Rok U*
Gazeta Wąbrzeska
Organ Katolicko- • NarodowyBóg i Ojczyzna! Telefon nr. 69. W jedności siła!
W rocznice powstania
styczniowego.PONMLKJIHGFEDCBA
P r z e d z iw n e m z r z ą d z e n ie m O p a trz n o ś c i o b c h o d z ą c d z ie się c io le c ie w y z w o le
n ia s ię z p o d ja r z m a p r u s k ie g o , o b c h o d z im y r ó w n o c z e ś n ie ro c z n ic ę p o w s ta n ia s ty c z n io w e g o , o s ta tn ie g o z b ro jn e g o p r o te s tu n a r o d u , k tó r y d o p ro w a d z o n y d o ro z p a c z y s tr a s z n e m p r z e ś la d o w a n ie m d o z n a w a n e m z e s tr o n y z a b o rc z e g o r z ą d u r o s y js k ie g o , u d e rz y ł —• w c z y n u s ta l.
D z ie ń 2 2 s ty c z n ia 1 8 6 3 r . i n a s tę p n e 2 0 z g ó r ą m ie s ię c y k r w a w o - z lo te m i w y r y te z o s ta ły lite r a m i n a k a r ta c h p o ro z - b io ro w e j h is to r ji P o ls k i. N ie lic z n a p o c z ą tk o w o g a r s tk a p a tr io ty c z n e j m ło d z ie ż y m ie s z c z a ń s k ie j, d r o b n ie js z a s z la c h ta , o f ic ja liś c i p r y w a tn i, d u c h o w ie ń s tw o n iż s z e c h w y c ili z a b ro ń , b y p o m ś c ić d o z n a n e k rz y w d y , a je ś li B ó g p o z w o li z rz u c ić s tra s z n e h a ń b ią c e ja r z m o . P o w s ta n ie w y b u c h ło w w a r u n k a c h d la n a s ja k n a jg o r s z y c h , w c h w ili n a jn ie o d p o w ie d - n ie js z e j, b e z n a le ż y te g o p r z y g o to w a n ia s ię , p r z y z u p e łn y m n ie m a l b r a k u b r o n i p r ó c z n ie lic z n e j m y ś liw s k ie j o ra z b r a k u n a jn ie z b ę d n ie js z y c h ś r o d k ó w m a te r ia l
n y c h .
G łó w n y m i o s ta tn im b o d ź c e m d o b o h a te r s k ie g o p o r y w u b y ła z a r z ą d z o n a p rz e z W ie lo p o lsk ie g o — n a c z e ln ik a r z ą d u z r a m ie n ia R o s ji — b a r b a r z y ń s k a
„ b r a n k a “ , k tó r ą w id z ą c , iż n a p o w s ta n ie s ię z a n o s i, „ p rz e c ią ć c h c ia ł w e z b r a n y w r z ó d “ . N ie c n y c z y n A le k s a n d r a W ie lo p o ls k ie g o s ta ł s ię is k rą r z u c o n ą n a p r o c h y .
K o ś c i z o s ta ły r z u c o n e , n a s ta ł d łu g i o k r e s k r w a w y c h z m a g a ń , o k r e s n ie z li
c z o n y c h o fia r, h e ro ic z n y c h n a d lu d z k ic h c z y n ó w . Z a le d w ie 1 0 .0 0 0 m ło d z ie ż y n a j
p r y m ity w n ie j u z b r o jo n e j o r a z 5 .0 0 0 s ta r
s z y c h w ie k ie m o c h o tn ik ó w s ta n ę ło p r z e c iw lic z n e j b o 9 0 .0 0 0 - n e j r e g u la r n e j d o s k o n a le u z b ro jo n e j a r m ji r o s y js k ie j, p r z e b y w a ją c e j p o d ó w c z a s w K ró le s tw ie , n a d k tó r ą o b ją ł n a c z e ln e d o w ó d z tw o g e n e r a ł R a m s a y . P o w s ta ń c y n ie m ie li ż a d n e g o p u n k tu o p a r c ia , ż a d n y c h fo rte c , m a g a z y n ó w , n ie m ie li p ię d z i z ie m i, g d z ie b y s ię b e z p ie c z n ie z o rg a n iz o w a ć , s c h r o n ić lu b o d p o c z ą ć m o g li, le c z r o z ło ż e n i n a jc z ę ś c ie j w o b o z o w is k a c h p o la s a c h , ś c ig a n i n ie u s ta n n ie z m ie js c a n a m ie js c e , p r o w a d z ili o d p o c z ą tk u w a lk ę ro z p a c z y , z a le d w ie w ie rz ą c , iż b y w ła sn e - m i ta k n ie lic z . s iła m i z w y c ię ż y ć m o g li.
K o m . C e n tr., k tó r y ty lk o z m u s z o n y d o p o w s ta n ia p r z y stą p ił, lic z y ł n a p o r u s z e n ie m a s i p o m o c z a g r a n ic z n ą . W o d e z w ie , o g ła s z a ją c e j p o w s ta n ie w e z w a ł d o b r o n i c a łą P o lsk ę , L itw ę i R u ś , o g ło s ił
„ w s z y s tk ic h s y n ó w P o ls k i b e z ró ż n ic y w ia r y i ro d u , p o c h o d z e n ia i s ta n u , w o l
n y m i i r ó w n y m i o b y w a te la m i k r a ju " , a z ie m ię , k tó r ą lu d r o ln ic z y p o s ia d a ł n a p r a w a c h c z y n sz u lu b p a ń s z c z y z n y , o g ło s ił o d te j c h w ili b e z w a r u n k o w ą je g o w ła s n o ś c ią i d z ie d z ic tw e m w ie c z y s te m ; w ła ś c ic ie le p o s z k o d o w a n i w y n a g r o d z e
n i b ę d ą z o g ó ln y c h f u n d u s z ó w p rz y s z łe g o p a ń s tw a p o ls k ie g o .
K o m ite t lic z y ł n a m a te r ja ln ą p o m o c s z c z e g ó ln ie F r a n c ji, g d z ie c e sa rz N a p o le o n I I I, w s k rz e s ic ie l z jed n o c z o n y ch W ło c h , o g ło sił z a s a d ę n a ro d o w o ś c i, a sy n o w ie c je g o k s iąż ę N a p o le o n H ie ro n im g o rą c o s p ra w ą P o ls k i się z a ją ł.
M im o w sz elk ic h o c z e k iw a ń ra ch u b y n a p o m o c o b c ą z a w io d ły . W ta k ic h w a ru n k a c h w a lk a m o g ła b y ć ty lk o w a lk ą p o d ja z d o w ą , k tó re j s p rz y ja ł te ren le s isty i b a g n isty K ró les tw a. T rw a ła o n a m im o to p rz esz ło p ó łto ra ro k u , a s k ła d a ła się z n ie z lic z o n y c h d ro b n y c h u ta rcz e k , ja k ic h w ięk sz e ty lk o w ra c h u b ę b io rąc , d a le k o n a d 6 0 0 n a lic z o n o . P rz ez p ie rw sz e trz y m ie sią c e o d d z ia ły m n ie js z e i
w ię k sz e tw o rz y ły się w ró ż n y c h s tro n a c h K ró le stw a . W ię k s ze b y ły : A p o li
n a re g o K u ro w sk ie g o w o k o lic y O jc o w a , M a rja n a L a n g ie w ic z a w S a n d o m ie r
s k ie m , L e o n a F ra n k o w sk ie g o w L u b e l
s k ie m , Z y g m u n ta P a d le w s k ieg o w P ło c k ie m itd . G łó w n ą ro lę z a ś o d e g ra ł M a - rja n L a n g ie w icz , b y ły o fic e r G a rib a ld ie g o , ja k o p ó ź n ie jsz y d y k ta to r. O g ło sz e n ie L a n g iew ic z a d y k ta to re m b y ło n ie s te ty je g o z g u b ą . R o s ja n ie b o w ie m w y tę ży li te ra z w s z y s tk ie s iły , b y z g n ie ść ja w n e g o ju ż n ie b ez p ie cz n e g o w ro g a , ja k o n a c ze l
n ik a p o w s ta n ia . P o d G ro c h o w is k am i sto cz y ł L a n g ie w ic z z a c ię tą z w y c ię sk ą b itw ę , w k tó rej z o b u s tro n p o 1 5 0 0 lu d z i p o le g ło . O to c z o n y je d n ak ż e p rz e z n o w e p rz e m a g a ją c e siły ro s y js k ie , w n ie m o ż n o śc i w y ż y w ie n ia b e z m a g a z y n ó w sw e g o w o jsk a , ro z d z ie lił je n a m n ie jsz e o d d z ia ły , s a m z aś u d a ł się w in n ą s tro n ę p rz e z G a lic ję ; tu je d n a k z o stał p o z n a n y i a res z to w a n y w T a rn o w ie (1 9 -g o m a rca ), p o te m o s a d z o n y w je d n e j z tw ierd z , n a M o ra w a c h .
U p a d ek L a n g ie w ic z a, n a k tó reg o
Wielki pożar składnicy jaj.
Spaliło się 2.800 mendli jaj.
B y d g o sz c z, 2 3 . 1. T e l. w ł.
W śro d ę s tra ż o g n io w a n a sz e g o m ia sta b y ła z a a la rm o w a n a w ie śc ią , iż n a u l. F lo rja n a c o ś się p a li. W c ią g u 2 m in u t a u to m o b ile p o ż arn e , p o d w o d z ą k o m e n d a n ta M ilew sk ieg o (o sta tn io o d z n ac z o n eg o z ło ty m k rz y ż e m z a słu g i) sta n ęły n a m ie j
sc u . J a k się o k a z a ło , p ło n ę ła sk ła d n ica P o z n a ń sk o - P o m o rsk ie j C e n tra li Z a k u p u i E k sp o rtu Ja j, m ie sz c z ą ca się p rz y u lic y F lo rja ń s k ie j n r. 8.
P o ż a r ro z sz e rz a ł się z sz a lo n ą sz y b k o śc ią, g d y ż w sk ła d n ic y z n a jd o w a ły się sk rz y n ie z ja ja m i, o ra z m a te rja ł o p a k u n - k o w y , ja k d e sk i, w e łn a d rz e w n ą itd .
P ra c a stra ż y p o ż a rn e j b y ła n a d z w y c z a j tru d n a i d o p ie ro p o k ilk u g o d z in a c h u d a ło się o g ie ń u g a sić . Z a w d z ięc z ać je d
Rozruchy bezrobotnych w Grudziądzu.
Utarczki z policję. - Całodzienne manifestacje.
G ru d z iąd z , 23. 1. T e l. w ł.
W e c z w a rte k d o sz ło w m ie śc ie d o n o w y ch ro z ru c h ó w k o m u n isty c z n y c h , w k tó ry c h b io rą u d z ia ł p rz e w a ż n ie b e z ro b o tn i o ra z ro z w y d rz o n e m ę ty m ie jsk ie . Z a c z ę
ło się o g o d z in ie je d e n a stej p rz e d p o łu d n ie m . K o m ite t b e z ro b o tn y c h , p o z o sta ją cy o b e c n ie w rę k a c h z b o lsz e w iz o w an e j P P S . le w ic y z g ło sił w M a g istra c ie p ro śb ę o z e
z w o le n ie n a o d b y c ie w ie c u p o d g o łe m n ie b e m k o lo F lo ry .
W ła d z e o d m ó w iły z e z w o le n ia n a o d b y c ie w ie c u , m im o to k o m u n isty cz n i p rz y w ó d c y w ie c u rz ą d z ili. W k ró tk im c z a sie z e b ra ł się tłu m , lic z ą c y k o lo 1000 g łó w , z ło ż o n y z b e z ro b o tn y c h , k tó ry c h ilo ść w m ie śc ie się p o w a ż n ie z w ię k sz y ła n a s k u te k z a m k n ię c ia U n ji.
W c ią g u k ilk u m in u t z jaw ił się sa m o c h o d a m i w ię k sz y o d d z ia ł p o lic ji, k tó ry p o trz y k ro tn em w e z w a n iu z g ro m a d z o n y c h d o ro z e jśc ia się , p rz y s tą p ił d o ro z p ra sz a n ia m a n ife stan tó w . T łu m z a a ta k o w a ł p o lic ję k a m ie n ia m i i o d ła m k a m i c e g ie ł, p rz y c ze m k ilk u fu n k c jo n a rju sz ó w P . P . z o stało k o n tu z jo w a n y c h . W o b e c p o w y ż sz e g o p o li
Chcą usunąć Prystora.
Socjaliści w obronie swych redut.
W a rs z a w a , 2 5 . 1. T e l. w ł.
W o jn a m ię d z y P P S . a m in . P ry sto re m o K a sy C h o ry c h n ie u sta je. N a w c z o ra j
sz e j k o m isji b u d ż e to w e j, p rz y o m a w ia n iu b u d ż e tu m in . p ra c y , p o sło w ie so c jalisty cz n i p rz y p u śc ili g e n e ra ln y a ta k n a m in . P ry sto ra. S z c z e g ó ln ie siln e b y ło p rz e m ó w ie n ie p o sła Ż u ła w sk ie g o , k tó ry z a rz u c ił m m . P ry sto ro w i, że w ie lu m ia n o w a n y c h p rz e z n ie g o k o m isa rz y K a sy C h o ry c h m a z a so b ą p rz e sz ło ść k ry m in a ln ą .
z w ró co n e b y ły o c z y w s z y stk ic h s tra sz n y m s ta ł się c io se m d la ś w ię te j sp ra w y , sp o w o d o w a ł w ie lk ie p rz y g n ę b ie n ie w s z e re g a c h p o w s tań c z y c h , a c o g o rsza , m ie jsc a m i u p a d e k n a d u c h u . Z a triu m fo w a ł w ró g , g d y ż z d a ło m u się , iż o g ie ń p o w s ta n ia z o stał te rn s a m em s tłu m io n y . N ie ta k je d n a k ż e się s ta ło . Z p o d p o p io łó w c h w ilo w e j k o n s te rn a c ji n o w y w y b u c h a p ło m ie ń , ś w ie ż em i o ż y w io n y s iła m i. N a w id o w n ię h e ro ic zn y c h z m a g a ń n o w e w y s tę p u ją p o sta cie , n o w i m ś c i
c ie le .
M a j w ła śn ie d rz e w a i k w ia ty ro z w ija ł g d y w sz e re g i p o w s tań c z e n o w a w s tą p i
ła o tu c h a , p o w s tan ie ro z sze rzy ło się n a P o ls k ę c a łą w g ra n ic a c h z a b o ru ro s y j
sk ie g o . P o w s ta je L itw a , p o w s ta je Ż m u d ź . T a m w y p ły w a ją n a p o w ie rz c h n ię z n a n e w h is to rji p o w s ta n ia n a z w i
s k a : L u d w ik a N a rb u ta , k s. M a c k iew i
c z a , B o i. K o ły sz ik o , K o n s ta n teg o K a li
n o w sk ie g o , Z y g m u n ta S ie rak o w s k ie g o . T e n o s ta tn i s ta je n a c z e le z e b ra n e g o p rz e z sie b ie o d d z ia łu w lic z b ie 2 .7 0 0 lu d zi, s ta c z a p o d B irz a n a m i z a cię tą trz y d n io w ą
n a k n a le ż y n a sz e j d z ie ln e j stra ży , że o - g ie ń n ie o g a rn ą ł są sie d n ic h b u d y n k ó w .
W ła śc ic ie la m i firm y p o sz k o d o w a n e j s ą L e o n K a tz z G d a ń sk a F K a ro l B a ro l ze L w o w a . S p a liło się 2 8 0 0 m e n d li ja j w a r
to śc i 8000 zł. o ra z m a te rja łu d rz e w n e g o z a
c a 18.000 zł. .
P o n ie w a ż w stę p n e d o c h o d z en ia u s ta li
ły , że z a c h o d z i tu m o ż liw o ść z b ro d n ic z e
g o p o d p a le n ia , p o lic ja a re sz to w a ła ja k o p o d e jrz a n e g o je d n e g o z p ra c o w n ik ó w fir
m y .
N ie za m o żn a lu d n o ść n a sz e g o m ia s ta je st b a rd z o p rz e ję ta fa k te m s p a le n ia o - w e j sk ła d n ic y , g d y ż p o c e n ie z n a c z n ie n iż sz e j o d ry n k o w e j n a b y w a ła tu n a d tłu c z o - n e , n ie n a d a ją ce się d o e k sp o rtu ja ja .
c ja z a ło ż y ła w ę ż e d o h y d ra n tó w i z a c zę ła tłu m z le w a ć w o d ą z sik a w e k . T o p o sk u t
k o w a ło .
B e z ro b o tn i b y li je d n a k w id o c z n ie k ie ro w a n i ja k ą ś d o św ia d c z o n ą rę k ą , b o n a ty c h m ia s t p o ro z p ro sz e n iu z b ie ra li się w in n y c h p u n k ta c h , u s iłu ją c sfo rm o w a ć p o c h ó d . Z a m ie sz a n ie trw a ło d o p o łu d n ia .
W c ią g u c a łe g o d n ia trw a ły u ta rc z k i p o lic ji z g ru p a m i, u siłu ją c y c h się z g ro m a d z ić b e z ro b o tn y c h . P o lic ja d o w ię k sz y c h z a b u rz e ń n ie d o p u śc iła .
G ru d z ią d z p o sia d a w c h w ili o b e c n e j 2 W 0 b e z ro b o tn y c h , z k tó ry c h o k o ło 600 n ie p o b ie ra ż a d n y c h z a siłk ó w . W te j o s ta t
n ie j lic z b ie je s t o k a ło 3 9 0 b e z ro b o tn y c h z ro d z in a m i. D la te j k a te g o rji o b m y ślił M a g is tra t ro b o ty m ie jsk ie , p rz y c z e m k a ż d y b e z ro b o tn y p ra c o w a łb y 12 g o d z in n a ty d z ie ń i o trz y m y w ałb y 9 zł. ty g o d n io w o . N a z o rg a n iz o w a n ie ro b ó t n a w ię k sz ą s k a lę m ia sto n ie m a śro d k ó w fin a n so w y c h , a p o m o c w ty c h ro z m ia rac h je s t n ie d o s ta te c z n a i b e z ro b o tn i p rz y jm o w a ć je j n ie c h c ą .
J a k się d o w ia d u je m y , w c z o ra js z y a ta k so c ja listó w b y ł p rz e d w stę p n e m p re lu d ju m d o g e n e ra ln e g o s z tu rm u n a p o z y cje m in . P ry s to ra . N a n a jb liż sz e m p o sie d ze n iu S e j
m u so c ja liśc i z g ło sz ą w n io se k o v o tu m n ie u fn o śc i d la m in . P ry sto ra .
W e d łu g z a p e w n ie ń , k rą ż ą cy c h w k u lu a ra c h S e jm u , in n e s tro n n ic tw a c e n tro le w u p o p rą w n io se k P P S ., c h o ć g o sp o d a rk a m l- n n is tra P ry sto ra w K a sa c h C h o ry c h d o t
k n ę ła g łó w n ie d z ia ła c z y so c ja listy c z n y c h .
b itw ę, le c z ra n n y ś m ie rte ln ie , d o s taje się d o n ie w o li. W K a lisk ie m w a lc z y , T a c z an o w s k i, w K ra k o w s k ie m B o h d a n B o ń c z a, w S a n d o m ie rs k ie m p o L a n g ie
w ic z u C z a c h o w sk i, w P ło c k ie m p o p o j
m a n y m i ro z s trz e la n y m P a d le w s k im F ry c z e, w P iń s z c z y ź n ie R o m u a ld T ra u g u tt i w ie lu in n y c h w ró ż n y c h o k o lic ac h . U k ra in ę p ra g n ie p o b u d z ić d o c z y n u W ła d y sła w P a d le w sik i, o jc ie c Z y g m u n ta d o s ta je się n ie s te ty d o n ie w o li i d z ie li lo s s y n a , z o s ta je ro z s trze la n y . C ie m n ę . k a rtę, p o w s ta n ia b y ło w ro g ie d o n ie g o u s p o s o b ie n ie lu d u u k ra iń sk ie g o . S m u t
n y m te g o d o w o d e m b y ła w ie ś S o lo w i- jó w k a (w R a d o m y s k ie m n a z a ch ó d o d K ijo w a ), g d z ie c h ło p i k ilk u n a s tu m ło d z ież y g ło sz ę c ej „ Z ło tą , H ra m o tę " (d e
k re ty rz ą d u n a ro d o w e g o o w o ln o ść c h ło p ó w ), w o k ru tn y sp o só b p o m o rd o w a li.
S p a d a n a p o w s ta ń c ó w c io s s tra sz n y , n ie o c ze k iw a n y . W ro g o d la P o la k ó w u - sp o so b io n e P ru s y , g d z ie p o d ó w c za s p o li-..
ty k ą k ie ro w a ł B is m a rc k , z a w a rły z R o s ją k o n w e n c ję, a b y je j w s tłu m ie n iu p o w s ta n ia p o m a g a ć . C z y n io n o fo rm a ln e o b ła w y n a p o w s ta ń c ó w , ro s y jsk im z a ś w o jsk o m p o z w o liły P ru s y c h ro n ić s ię n a sw e m te ry to rju m i z b ro n ią d o K ró le s tw a w ra c a ć n a p o la w a lk . i
N ie p o m o g ła in te rw e n c ja z a g ra n ic y i to rz ą d ó w : fra n c u s k ie g o , a n g ie ls k ie g o 1 a u s tria c k ie g o w p o s ta c i w y s ła n y c h d o P e te rs b u rg a n o t, z a s z k o d z iła o n a ra c z e j, z a o g n iła b o w ie m s to su n k i p o i.-ro s y js k ie , s k ło n iła rz ą d - ro s. d o te rn e n e rg ic z n ie j
sz e g o c z y n u , c e lem ry c h łe g o s tłu m ie n ia p o w s tan ia .
M im o h e ro ic z n y c h w y s iłk ó w z n a siz ej s tro n y , m im o d o k a z y w a n y c h c u d ó w w a le c z n o śc i — p o w s ta n ie u p a d ło . O s ta tn i b o h a te rsk i n ie u s tra s z o n y w ó d z p o w s ta ń c ó w , n a js z la c h e tn ie js z a z s z lac h e tn y c h d u s za R o m u a ld T ra u g u tt a re s z to w a n y 10 k w ie tn ia 1 8 6 4 z a w is ł 5 s ie rp n ia te g o ż ro k u , o p ro m ie n io n y a u re o lą b o h a te r s tw a i c h w a ły — - n a s z u b ien ic y u s to k ó w c y ta d e li. O s ta tn im i z p o w s tań c ó w b y li m . in . k s. S ta n is ła w B rz ó s k a i a d ju ta n t je g o W ilc z y ń sk i, k o w a l z z a w o d u . C i p o c h w y c e n i p rz ez R o s ja n p o w ie sze n i z o s ta li n a s z u b ien ic y n a ry n k u w S o k o ło w ie (P o d la sie ) w k w ie tn iu I8 6 0 r.
K ire m ż a ło b y o k ry ł się n a ró d c a ły , z a lu d n iły się s z lak i s y b e ry js k ie, z a p e ł
n iły k a to rg i m ę cz e n n ik a m i z a ś w ię tą s p ra w ę.
L e c z o b fity p o sie w k rw i, w y la n e j z a w o ln o ść O jc z y zn y , k rw i w o ła ją c e j o p o m s tę d o B o g a n ie p o sz e d ł n a m a rn e ! Je sz c ze p ó ł w ie k u c ię żk ie j, s ro m o tn e j n ie w o li — i z a ja ś n ia ło n a m p rz e c ie ż u - p ra g n io n e j w o ln o śc i sło ń c e . D z ie się ć la t te m u w ro c z n ic ę w y b u c h u p o w s ta n ia sty c z n io w e g o d n ia 2 2 s ty c z n ia w k ro c zy ło d o g ro d u n a sze g o — n a s ze w o js k o p o l
sk ie, w k rc z y li o sw o b o d z ic iele , w y ro ś li z k rw i i k o śc i, z ra n , z m ę c z e ń s tw a o jc ó w i d z iad ó w n a sz y c h .
S z u m ią n a c h w a łę O jc z y zn y p o ls k ie g o B a łty k u fa le w o ln o śc i p ie śń , s z u m ią d o s n u ty m , k tó rz y ją o fia rą k rw i s e r
d e c z n e j d o ż y c ia w s k rz e sili. N a d P o ls k i z ie m ia m i h e n p o d n ie b io s s tro p e m b u ja w e te ru b łę k ic ie w o ln y P ta k K ró le w sk i. U W is ły i B a łty k u b rz e g ó w c z u jn a s to i s tra ż lu d u p o m o rs k ie g o , k tó ry —
„ n ie d a z ie m i s k ą d je g o ró d ", ta k ja k ta m te j n ie d a L w ó w .
P o e p o c e s tu le tn ie j p rz e sz ło n ie w o li, ż a ło b y , k rw i i łe z , n a d e sz ła e p o k a triu m fu i c h w a ły , a triu m f te n — w o ln o ść i n ie p o d le g ło ść z a w d z ię cz a m y w w ie lk ie j m ie rz e ty m c o k re w s w ą n ie śli w o fie rz e, ro z sia li ją ja k o ru b in y c e n n e , ja k o z iarn o z d ro w e, p ło d n e i c z y ste , z k tó re g o w y ró s ł p o p ó ł w ie k u p lo n o b fity , w y ro s ła w o ln o ść n a ro d u , z a c o n ie c h b ę d z ie c z e ść p a m ię c i ic h
Str.« GAZETA WĄBRZESKĄ — CBAw t o r e k , d n ! a 2 8 s t y c z n i a 1 9 3 0 r .SRQPONMLKJIHGFEDCBA
n E s o s
D e m o n s t r a c j e w W i l n i e .
W i ln o , 2 5 . 1 . T e l. w l
Z p o w o d u w s z c z ę t e j w W i l n i e r o z p r a w y p r z e c iw p r z e w ó d c y b i a ł o r u s k i e j o r g a n i z a c j i T a r a s z k ie w ic z o w i g r u p a d e m o n s t r a n t ó w z a m i e r z a ła w s z c z ą ć a w a n t u r y , k t ó r e p o l i c j a w m i g z l i k w i d o w a ła .
E c h a z a j ś ć 3 1 p a ź d z i e r n i k a .LKJIHGFEDCBA
W a r s z a w a , 2 5 .1 . T e l. w ł.
W c z o r a j o b r a d o w a ła k o m is ja ś le d c z a d o z b a d a n ia z a jś ć w S e jm ie d n . 3 1 -g o p a ź d z ie r n ik a . K o m is ja u c h w a liła p o w o ła ć w c h a ra k te rz e ś w ia d k ó w p o s . S te fa n a D ą b r o w s k ie g o (K N ), k tó r y n a o s ta t- n ie m p o s ie d z e n iu k o m is ji b u d ż e to w e j w y s tą p ił z s ły n n e m i r e w e la c ja m i o z g r o m a d z e n iu s ię o f ic e ró w d n . 3 1 .1 0 . w s z p i
t a l u U ja z d o w s k im , p . o . d y r e k to r a k a n - c e la r ji s e jm o w e j p . P o m o r s k ie g o , s e k r e ta r z a m a rs z a łk a S e jm u p . D w e r n ic k ie g o o r a z z a ż ą d a ć o d w ła d z w o js k o w y c h a k tó w z p r z e s łu c h a n ia w k o m e n d z ie m ia s t a o f ic e r ó w , k tó r z y b y li w k r y ty c z n y m d n iu w p r z e d s io n k u g m a c h u s e jm o w e g o .
T ł u m w o b r o n i e o p r y s z k ó w . L u b lin , 2 5 . 1 . T e l. w ł.
O d d łu ż s z e g o c z a s u n a ta r g a c h m ie j s k ic h g r a s o w a ła b a n d a z ło d z ie ja s z k ó w , o k r a d a ją c a p r z e k u p n ió w . W c z o r a j a g e n
c i p o lic ji ś le d c z e j a r e s z to w a li je d n e g o c z ło n k a te j b a n d y , k tó r y s ta w ił o p ó r . — Z e b r a n e m ę ty s ta n ę ły w o b r o n ie a r e s z to w a n e g o , k tó r y k o r z y s ta ją c z z a m ie s z a n i a u s iło w a ł z b ie c .
A g e n t p o lic y jn y s trz e lił w p ie r w k il
k a r a z y w p o w ie tr z e , a n a s tę p n ie s k ie r o
w a ł lu f ę w u c ie k a ją c e g o z ło d z ie ja , s trz e lił i p o ło ż y ł g o tr u p e m n a m ie js c u . W ó w
c z a s tłu m z a a ta k o w a ł p o lic ję , k tó r a ty ] k o d z ię k i p r z y jś c iu p o m o c y w y s z ła c a ło z
c i ę a k i e j o p r e s j i .
T r o j a c z k i . * ’ L i d a , 2 3 . 1 . .
L id a p r z e ż y ła p r e d k ilk u d n ia m i n ie - la d a s e n s a c ję . O to ż o n a r o b o tn ik a d r o g o w e g o S te n b e rg a p o w iła tr o je d z ie c i
p ł c i m ę s k i e j .
D e m o n s t r a c j e w S o k a l u . L w ó w , 2 3 . 1 . T e l . w ł .
W c z o r a j w S o k a lu P P S . u r z ą d z iła
w l e c . N a z e b r a n ie p r z y b y ło k ilk u s te b e z
r o b o t n y c h . P o n ie w a ż n ie m ie li o n i z a
p r o s z e ń , p o lic ja z a ż ą d a ła , a b y o p u ś c ili
s a l ę . G d y b e z r o b o tn i n ie c h c ie li s p e łn ić
t e g o ż ą d a n ia , o p o r n y c h u s u n ię to s iłą . U s u n ię c i z s a li z a c z ę li d e m o n s tr o w a ć d o p ó ź n e j n o c y p o u lic a c h k r ą ż y ły w z m o c n io n e p a tr o le p o lic y jn e .
„ D l a d o b r a s z k o ł y " . W a rs z a w a , 2 5 . 1 . T e l. w ł.
P o s e ł J a k ó b K a r a u ł p r z e n ie s io n y „ d la
d o b r a s z k o ły '1 z W ło c ła w k a d o Ł o m ż y , w n ió s ł z p o w o d u te g o s k a rg ę d o T r y b u
n a ł u A d m in is tra c y jn e g o . T r y b u n a ł u - C h y lił r o z p o r z ą d z e n ie w ła d z s tw ie r d z a
j ą c , ż e p r z e n ie s ie n ie to n ie m ia ło n ic w s p ó ln e g o z „ d o b re m s z k o ły " .
C h i c a g o b a n k r u t u j e ! L o n d y n , 2 4 , 1 . ( R a d jo ) .
J a k d o n o s z ą z N . J o r k u , m i a s t o C h ic a g o z n a j d u je s i ę w p r z e d e d n iu b a n k r u c t w a . K a s y m i e j s k i e s ą p u s t e , d ł u g i m i a s t a w z r o s ł y d o o l b r z y m ic h s u m .
W z r o s t P o l a k ó w w P r u s a c h W s c h o d n i c h .
K r ó l e w i e c , 2 3 . 1 . T e l. w Ł A . E . T . d o n o s i :
„ K ó n i g s b . A l lg e m e in e Z t g . “ z a m i e s z c z a a r t y k u ł p . t . „ P o la c y w P r u s a c h Z a c h o d n ic h " , w k t ó r y m s t w i e r d z a w z r o s t ż y w io ł u p o l s k ie g o w o k r ę g a c h g r a n ic z n y c h P r u s Z a c h o d n ic h . P i s m o p o w o ł u je s i ę n a „ G a z e t ę O l s z t y ń s k ą " , k t ó r a m a b y ć p r z e n i e s i o n a d o w ł a s n e g o d o m u w Z ło t o w i e , z a k u p io n e g o p r z e z p o s ł a B a c z e w s k i e g o r z e k o m o n a c e l e s z k o l n e . N ic d z i w n e g o — p i s z e d z ie n n i k — ż e ż y w i o ł p o l s k i w z r a s t a p o n i e w a ż N i e m c y m a ją n a jb a r d z i e j l i b e r a l n e n a ś w ie c i e , ( ? ! ) p r z e p i s y o s z k o ł a c h m n ie j s z o ś c i o w y c h i o m n i e js z o ś c i a c h w o g ó le .
D la t e g o t e ż — s t w i e r d z a „ K ó n i g s b . A l l
K o n f e r e n c j a r o z b r o j e n i o w a z a s t o ł e m .
B a n k ie t w y d a n y p r z e z r z ą d a n g ie ls k i. O d le w e j: p a n i G r a n d i, ż o n a w ło s k ie g o m in . s p r . z a g r . S tim s o n , k ie r o w n ik d e le g a - ji a m e ry k a ń s k ie j, — • p r e m je r a n
g ie ls k i M a c D o n a ld , — p r e m je r f r a n c u s k i T a r d ie u .
K o n g r e s E u c h a r y s t y c z n y w P o z n a n i u .
C a ł a P o l s k a p r z y g o t o w a ć s i ę w i n n a g o d n i e . P o m ię d z y w s z y s t k i e m i m a n i f e s t a c j a m i ,
k t ó r e u j a w n i a j ą w i e lk o ś ć n a s z e j r e li g j i , ż a d n a m o ż e n i e z a j m u j e t a k d o m i n u ją c e g o s t a n o w i s k a , j a k k o n g r e s y e u c h a r y s t y c z n e , i ż a d n a n i e p r z y s p a r z a C h r y s t u s o w i w i ę c e j c h w a ł y i w i ę c e j m i ł o ś c i z e s t r o n y w y z n a w c ó w , k t ó r y c h w ia r a s i ę o - ż y w ia i k t ó r y c h ż y c i e n a d p r z y r o d z o n e p r z y b ie r a n a s i l e . P o t a k i c h ś w i e t n y c h m a n i f e s t a c ja c h d u s z e p o b o ż n e p o m n a ż a ją s w o ją ż a r li w o ś ć , d u s z e l e t n i e b u d z ą s i ę z e s w e g o o d r ę t w i e n ia , a d u s z e z a t w a r d z i a ł e p r z e n i k a n i e je d n o k r o t n ie ł a s k a B o ż a .
T o t e ż N a j d o s t o j n i e j s z y E p i s k o p a t P o l
s k i , z n a j ą c b ł o g ie s k u t k i k o n g r e s ó w e u c h a r y s t y c z n y c h i c h c ą c , a b y w i e r n i c a ł e j P o l s k i m o g l i w n im u c z e s t n i c z y ć , w y z n a c z y ł P o z n a ń , j a k o s i e d z ib ę P i e r w s z e g o K r a j o w e g o K o n g r e s u E u c h a r y s t y c z n e g o w P o l s c e , a L i d z e K a t o l ic k i e j a r c h i d ie c e z y j g n i e ź n i e ń s k i e j i p o z n a ń s k i e j z l e c i ł p r a c t o r g a n i z a c y jn e . K o n g r e s o d b ę d z i e s i ę w P o z n a n i u 2 6 — 2 9 g o c z e r w c a 1 9 3 0 r o k u .
Z o k a z j i K o n g r e s u E u c h a r y s t y c z n e g o P o z n a ń , k o l e b k a c h r z e ś c ij a ń s t w a w P o t - s e e , b ę d z i e w s w y c h m u r a c h g o ś c ił N a j d o s t o jn i e j s z y E p i s k o p a t P o ls k i o r a z l ic z n y c h p r z e d s t a w i c i e l i c a łe g o k r a ju : p r z y b ę d ą i o - d a c y n a s i z e m ig r a c j i, a w ię c z A m e r y k i , F r a n c j i, N i e m i e c i t i ) . , a b y o b e c n o ś c ią s w ą z a d o k u m e n t o w a ć ż y w y u d z ia ł w ż y c i u i r u c h u k a t o li c k im w P o l s c e . D n i E u c h a r y s t i i ś w . s k u p i ą i z ł ą c z ą i c h j e d n y m w ę
g e m e i n e Z t g . " w o s t a t n ic h c z a s a c h s z k o ł y p o l s k ie w N i e m c z e c h r o s n ą , j a k g r z y b y p o d e s z c z u , c o s i ę n a j b a r d z ie j u w y d a t n i a w o k r ę g u G r e n z m a r k u p o z n a ń s k o - z a c h o d n i e - g o . M i a n o w ic i e w o k r ę g u z ł o t o w s k i m z a ł o ż o n o 1 8 s z k ó ł , w M ię d z y r z e c z u j e d n ą , w B a b i m o s t a c h 4 i t d . D o s z k ó ł t y c h u c z ę s z c z a 1 0 0 0 d z i e c i , a w y k ła d a w n i c h 3 0 n a u c z y c i e l i .
Z a k ła d a n ie t y c h s z k ó ł , w y k u p i e n i e m a j ą t k u W o y n o w o z r ą k k s i ę c i a S c h a u m - b u r g - L i p p e o r a z i n n e m n ie j z n a n e o p i n j l n i e m i e c k i e j f a k t y d o w o d z ą — z d a n ie m
„ K ó n ig s b . A l l g e m e in e Z t g . " , ż e p o l i t y k a w s c h o d n i a r z ą d u R z e s z y n i e z n a jd u j e s i ę n a w ł a ś c i w e j d r o d z e .
z ł e m m i ło ś c i i p o k o j u ; R a d o s n e c h w i le , j a k i e n a r ó d p o ls k i p r z e ż y w a ć b ę d z i e w c z e r w c u r b . w c z a s i e K o n g r e s u E u c h a r y s t y c z n e g o , ł ą c z ą s i ę z d z i e s i ę c i o l e c i e m P o l s k i o d r o d z o n e j o r a z d z ie s ię c io le c ie m L i g i K a t o l ic k i e j a r c h i d ie c e z y j g n i e ź n i e ń s k i e j i p o z n a ń s k i e j.
C a ła P o l s k a w i n n a p r z y g o t o w a ć s i ę g o d n ie n a d n i ś w . E u c h a r y s t j i , ’ c a ł e j b o w ie m O j c z y ź n i e n a s z e j . t r z e b a s i ę o d r o d z i ć w C h r y s t u s i e , a p r z y c z y n i s i ę d o t e g o w ła ś n i e t e g o r o c z n y K o n g r e s E u c h a r y s t y c z n y .
B i u r a K o n g r e s u m ie s z c z ą s i ę p r z y S e k r e t a r i a c ie G e n e r a l n y m L i g i K a t o l ic k i e j w P o z n a n i u , A l . M a r c i n k o w s k ie g o 2 2 , I I I c i e p i ę t r o , p o k . 6 5 , d o k ą d n a l e ż y s i ę z w r a c a ć p o w s z e l k ie i n f o r m a c je .
C h o r o b a m e t r o p o l i t y S z e p t y c k i e g o . L w ó w , 2 5 . 1 . T e l . w ł .
K s . m e t r o p o l it a o b r z ą d k u g r e c k o • k a t o l i c k ie g o k s . S z e p t y c k i c i ę ż k o z a n i e m ó g ł.
M ę k a p a s t w ą p ł o m i e n i . W a r s z a w a , 2 5 . 1 . T e ł. w ł .
D z is i e j s z e j n o c y s p ł o n ę ło 5 0 w a g o n ó w m ą k i w s k ł a d z i e „ B a n k o w e D o m y " f i r m y
| „ ł n d u s t r j a " .
K i e p u r a w f i l m i e d ź w i ę k o w y m . W a r s z a w a , .
P i s m a t u t e js z e d o n o s z ą , ż e J a n K i e p u r a , k t ó r y o b e c n ie b a w i w S a n R e m o n a n a j b li ż s z e m i e s i ą c e z a a n g a ż o w a n y z o s t a ł n a b a r d z o k o r z y s t n y c h w a r u n k a c h p r z e z j a k i e ś n i e m i e c k o - a n g ie l s k ie p r z e d s ię b io r s t w o d o f i l m u d ź w ię k o w e g o . W m a r c u K i e p u r a p r z y je ż d ż a d o W i e d n i a i d o B u d a p e s z t u n a g o ś c i n n e w y s t ę p y .
Z w y c i ę s t w o P o l a k ó w . G s t a a d , 2 3 . 1 .
D z i ś o d b y ł s i ę w G s t a a d ( z a c h o d n i a S z w a jc a r j a ) m e c z p o m i ę d z y r e p r e z e n t a c j ą W a r s z a w y a m i e js c o w y m k l u b e m h o k e j o w y m R o s e y , * k o ń c z o n y p i ę k n e m z w y c ię s t w e m P o la k ó w w s t o s u n k u 6 : 1 ( 4 : 0 , 2 : 0 , 0 : 1 ) . D r u ż y n a n a s z a m i a ł a w y r a ź n ą d u ż ą p r z e w a g ę n a d p r z e c iw n i k ie m . W o s t a t n i e j s e r ji P o l a c y g r a l i s ł a b o i p o z w o li l i z d o b y ć g r a c z o m s z w a jc a r s k im h o n o r o w ą b r a m k ę . P u n k t y d l a W a r s z a w y z d o b y l i , A d a m s k i , T u p a l s k i i K r y g ie r p o d w a . W p i ą t e k z e s p ó l p o l s k i r o z e g r a m e c z r e w a n ż o w y z k l u b e m R o s e y .
K o n f e r e n c j a n i e m i e c k o - p o l s k o - s o w i e c k a .
K r a k ó w , 2 3 . 1 . .
D z i ś r o z p o c z ę ł a o b r a d y p o d p r z e w o d n i c t w e m d y r . K o l e i P a ń s t w o w y c h w K r a k o w i e i n ż . G r o n o w s k i e g o t r z y d n i o w a k o n f e r e n c j a n i e m i e c k o - p o l s k o - s o w i e c k a , p o ś w i ę c o n a o - m ó w i e n iu r u c h u t r a n z y t o w e g o i b e z p r z e - ł a d u n k o w e g o m i ę d z y N i e m c a m i , S o w i e t a m i i P o l s k ą . Z r a m i e n ia M i n is t e r s t w a K o - m u n i k a c y j b i e r z e u d z ia ł w k o n f e r e n c ji n a c z e l n ik w y d z i a ł u C e c y n i o w s k i , z r a m i e n i a k o m it e t u g ó r n o ś lą s k i e g o d r . M u l le r . W k o n f e r e n c j i b i e r z e u d z i a ł 1 6 d e l e g a t ó w . P o k o n f e r e n c ji g o ś c i e u d a d z ą s i ę d o Z a k o p a n e g o .
Ś m i a ł y n a p a d b a n d y c k i .
K a t o w i c e , 2 3 . 1 .
N i e z w y k l e ś m i a ł e g o n a p a d u r a b u n k o w e g o d o k o n a n o w c z o r a j w K r ó le w s k i e j H u c i e . W g o d z i n a c h p o p o łu d n i o w y c h d o f i r m y „ A . Z e i t z '* , h u r t o w n i d r z e w a k o p a ln i a n e g o w s z e d ł w y t w o r n i e u b r a n y m ł o d y c z ł o w ie k , z a p y t u j ą c o s z e f a f i r m y p . W i n c e n t e g o K a r s k i e g o . O t r z y m a w s z y o d p o w ie d ź p r z e c z ą c ą , n i e z n a jo m y b ł y s k a w i c z n y m r u c h e m w y j ą ł r e w o l w e r . T r z y p a n n y b i u r o w e z a m k n ą ł n a k l u c z w o s t a t n i m p o k o ju , p o c z e m w e z w a ł s w e g o w s p ó l n i k a , k t ó r y c z e k a ł p r z e d b i u r e m . B a n d y c i s p l o n d r o w a l ! b i u r o z a b i e r a j ą c z p o d r ę c z n e j k a s y , k t ó r ą r o z p r u l i 8 7 0 z ł o r a z 2 5 m a r e k n i e m i e c k i c h z t o r e b k i j e d n e j z p r a c o w n ic z e k p o c z e m z b i e g l i . P o w i a d o m i o n a p o p e w n y m c z a s i e p o li c j a z a t r z y m a ła t r z e c h p o d e j r z a n y c h o s o b n i k ó w , p r z y k t ó r y c h z n a l e z i o n o r e w o lw e r y .
M i l j o n k o r o n n a w a l k ę z r a k i e m r K o p e n h a g a , 2 4 . 1 . R a d j o .
I n s t y t u t R o c k e f e ll e r p r z e z n a c z y ł m i lj o n k o r o n d u ń s k i c h n a i n s t y t u t b a d a n i a r a k a n a k t ó r e g o c z e le s t a n ą ć m a d r . A l b e r t F i s c h e r . I n s t y t u t z b u d o w a n y b ę d z i e z a p ó ł t o r a r o k u .
M e k s y k z r y w a z e S o w i e t a m i . N o w y J o r k , 2 4 . 1 . ( R a d jo ) .
J a k d o n o s z ą z M e k s y k u , r z ą d ta m te j
s z y p o s ta n o w ił z e r w a ć s to s u n k i d y p lo m a ty c z n e z S o w ie ta m i i o d w o ła ł s w e g o p r z e d s ta w ic ie la z M o s k w y .
K r o k te n s p o w o d o w a n y z o s ta ł m a n i
f e s ta c ja m i p r z e c iw r z ą d o w i M e k s y k u , ja k ie k o m u n iś c i z o r g a n iz o w a li w k r a ja c h A m e r y k i P ó łn o c n e j i P o łu d n io w e j
— N ig d y w y r o k u n ie z m ie n ia m — o d e tz w a ł s ię w o je w o d a tw a rd o .
K a p ła n z d ją ł c z a rn ę c z a p e c z k ę p r z e d n im i n ie m ó w ią c s ło w a p o w ló k ł s ię n a p le b a n ję . S a m je d e n , z o s ta w io n y s o b ie , w o je w o d a r o z m y ś la ł c o u c z y n i z ż o n ę i ja k je j w y r o k s w ó j o z n a jm i.
O n a c z e k a ła n a ń . W a h a ł s ię je s z c z e , c z y m a iś ć d o n ie j; le c z c z a s u p ły w a ł, m ilc z e n ie d łu ż s z e , b y ło b y s ła b o ś c ią . P o s z e d ł.
N a w id o k w c h o d z ą c e g o p a n a , c o b y ło k o b ie t p r z y w o je w o d z in ie p ie r z c h n ę - ło ; z o s ta ła s a m a , w p o k o r z e i r e z y g n a c ji, w y c z e k u ją c c o je j o z n a jm i. S ta r y u s ią ś ć m u s ia ł, o c h ło n ą ł z n a c z n ie .
— M o n ik o m o ja — o d e z w a ł s ię , — s e r c e c i z a k r w a w ię . J a n u s z w ia r y o d s tą p ił, p o w r ó c ił n a m o b c y m , c h lu b i s ię s w e m o d s tę p s tw e m , g ło ś n o w y z n a je w i
n ę s w ą ja k c n o -tę . M u s ia łe m b y ć s u r o w y m . O s a d z iłe m g o w w ię z ie n iu .
W o je w o d z in a z a ła m a ła r ę c e .
— W w ię z ie n iu ! — k r z y k n ę ła .
— N ie m o g łe m in a c z e j; a lb o g o s ię w y r z e c i w y g n a ć , lu b g o p o p r a w ić m u s z ę . O d ir ie c k u n ie z w ą tp iłe m , n ie tr w ó ż s ię , m ó d l s ię i m ie j n a d z ie ję .
D o m a w ia ł ty c h s łó w , g d y p o s trz e g ł, ż e b ie d n a k o b ie ta , k tó r a b ó lu s w e g o w y p o w ie d z ie ć n ie m o g ła , p o c h y lo n a n a s ie d z e n iu o m d la ła .
S t a ł o s i ę t e d y w i e l k i e z a m i e s z a n i e w
J, Ł Kraszewski. 39
P o w r ó t d o g n i a z d a .
F ( C ią g d a ls z y ) .
N i e m ia ł ju ż c o p o c z ą ć w ię c e j s ta ru -
• z e k , p o w i e t r z e w ię z ie n n e g o d u s iło , a
d z i w n y u p ó r J a n u s z a z d u m ie w a ł; c h c ia ł
c o p r ę d z e j p o w r ó c ić d o w o je w o d y , s p o
d z i e w a j ą c s ię s tę d w y r w a ć w ię ź n ia . P o -
i e g n a ł g o w ię c s ło w y ła g o d n e m i.
W o je w o d a c z e k a ł n a ń , w y s z e d łs z y z
» a l i , w e d r z w ia c h s ie n i, n ie s p o k o jn y .
— C o ś u c z y n ił, p a n ie w o je w o d o —
p o c z ą ł , n ie d o c h o d z ą c d o n ie g o ś ta ru -
s z e k . — S ą d z ę , ż e o m y łk ę s ię s ta ło z a m k n ię c ie s y n a w a s z e g o w te j ja m ie s m r o
d l i w e j .
— W ię z ie n ie je s t je d n o , in n e g o n ie
m a m , a c o m u c z y n i! to s ię s ta ło — p o
r y w c z o o d p a r ł w o je w o d a . -— C h c ie li- * te ś c ie , b y m z u c h w a łe m u w y g o d n e s ła ł
ł o ż e ! N ie c h c ie r p i!
K s ią d z s p o jrz a ł, w o je w o d a łz y m ia ł
w o c z a c h , a le g n ie w e m tr z ę s ły m u s ię w a r g i.
— C z y o b ie c a ł p o p r a w ę ? c z y s ię k a
j a ? — z a p y ta ł.
•—N ic n ie w ie m — c ic h o o d e z w a ł s ię M a rz e c , — n ie m ia łe m s iły m ó w ić z n im
o te r n , t a k p r z e ra ż o n y b y łe m ty m lo
c h e m .
— Z m i e ń c i e m u w i ę z i e n i e ! — d o d a ł b ł a g a j ą c .
d o m u , b o p a n w o je w o d a d o ż o n y b a r d z o b y ł p r z y w ią z a n y , a n ie m n ie j w s z y s c y c o je j s łu ż y li. Z a w o ła ł z a r a z n a D u b ro w in ę , b o s a m s o b ie p o c z ą ć n ie u m ia ł z k o b ie tą o s ła b łą , i s tr a c h g o z d ją ł o n ią . N a d b ie g ła p a n i s ta r s z a z k r z y k ie m , a g ło w ę s tr a c iła z e s tr a c h u , ż e n ie w ie d z ia ła ja k tr z e ź w ić . I n n e te ż p o p ło s z o n e s łu g i, k tó r e p r z y to m n o ś ć w o je w o d y o n ie ś m ie la ła , b ie g a ły z je d n e j k o m n a ty d o d r u g ie j, r ę c e ty lk o ła m ią c a la m e n tu ją c . N ie s k o r o d o p ie ro je d n a z m lo d s iz y c h w o d ą tw a rz s k r o p iła i w ó d e k p r z y n ie s io n o , ta k , ż e w o je w o d z in a z o m d le n ia w y s z ła , a p o s trz e g łs z y c o s ię z n ią s ta ło , z a w s ty d z o n a b y ła s ła b o ś c ią s w ą . Z o b a c z y w s z y , iż w r a c a ła d o p r z y to m n o ś c i, w o je w o d a k il
k a s łó w c ic h y c h p r z e m ó w ił d o n ie j i
w y s z e d ł.
D z ie ń to b y ł n a z a m k u te m p a m ię t
n y , iż w s z y s tk o , z p o w o d u ty c h w y p a d k ó w , z k lu b ó w w y s z ło i g o d z in o z n a c z o n y c h n ie p iln o w a n o . W o je w o d a d o s to łu n ie s ia d ł, n ie b y ło i s a m e j p a n i, d w o r s c y ty lk o w m ilc z e n iu s ie d li i n ie w ie le te ż p o s iliw s z y s ię , w m ilc z e n iu s ię r o z e s z li p o s w o ic h k ą ta c h , ta k , ż e n a z a m k u ja k b y w y m a r ło . T r w o g a p o s z ła p o w s z y s t
k ic h .
J ó z ia k w iz b ie n a g ó r z e ła m a ł r ę c e , n ie w ie d z ą c c o d a le j p o c z n ie ; a ż e b y ł d o p a n a p r z y w ią z a n y i m y ś la ł, ż e m u s ię n a c o ś p r z y d a ł m o ż e w w ię z ie n iu , p o
b ie g ł d o b u r g r a b ie g o p r o s ić , a b y g o 1
J a n u s z e m r a z e m z a m k n ą ć . N a to n ie m ó g ł s ię o w ła s n e j s ile s tr ó ż w a ż y ć . J ó z ia k w ię c p o s z e d ł d o w o je w o d y i p r o s ił, a b y o n im o z n a jm io n o . S ta ry b y ł w s w o je j s y p ia ln i, k a z a ł c h ło p c a w p u ś c ić .
— M o je m ie js c e — r z e k ł J ó -z ia k ta m , g d z ie p a n a m o je g o ; p r o s iłe m s ię d o lo c h u , a le m n ie b e z p r z y k a z a n ia p a ń s k ie g o b u r g r a b ia d o p u ś c ić n ie c h c e . P r o s z ę w ię c , a b y i m n ie z a m k n ię to .
S k ło n ił g ło w ę . W o je w o d a p o p a tr z y ł n a ń .
— S lu g w w ię z ie n iu n ie m a — r ż e k t
— id ź i c z e k a j. G d y b y ś p o tr z e b n y m b y ł, k a z a łb y m c i b y ł z n im iś ć .
D o s ta w s z y o d p r a w ę J ó z ia k , a w ie d z ą c , ż e z w o je w o d ą s ię s p ie ra ć n ie g o d z iło a p r o s ić g o b y ło b y p r ó ż n o , w m il
c z e n iu z a d r z w i s ię w y s u n ą ł. P o s z e d ł je d n a k b łą d z ić o k o ło b r a m y . B u r g r a b ia s a m s ie d z ia ł n a s tra ż y . P r z e c o d r z w i m ó w ić z J a n u s z e m b y ło n ie p o d o b n a , b o c h o ć b y n ie b r o n io n o , g ło s b y ż a d e n p r z e z o k u te d ę b o w e p o d w o je d o jś ć n ie m ó g ł d o w n ę tr z a . P o w ló k ł s ię w ię c c h ło p a k d o k o ła r o z g lą d a ją c , i ta k n a o k n o o d lo c h u n a tra f iw s z y , o d e z w a ł s ię d o J a n u s z a . A le n ie r y c h ło o tr z y m a ł o d p o w ie d ź , z a m y ś lo n y J a n u s z n ie p rę d k o u s ły s z a ł, ż e n a ń w o ła n o , p o d s z e d ł w ię c d o s w e g c to w a r z y s z a .
( D a l s z y c i ą g n a s t ą p i ) .
