N 130 Nakiad zooo e f lz .Czwartek, 6 listopada 1930 r . Rok II.
Gazeta
_______________ OrganWąbrzeską
Katolicko-Narodowy_________________P rzedpłata: EDCBAm ie s ię c z n ie w y n o s i z ł 1 ,5 0 z d o s t a w ą p o c z -I I I O głoszenia: w ie r s z m lim . n a s t r o n ie 7 -1 a m . g r 1 0 , n a s t r o n ie I W I t ° w 3 zł ł'6 9 < 2 o d n o s z e n ie m w d o m p r z e z s p e c j a ln y c h p o s ła ń - I 1\ jfh I 4 - ła m o w e j z a t e k s t e m g r 3 0 , w t e k ś c ie g r 5 0 , n a I s t r . g r 7 5 . P r z y | \ \
\V M W c°w US- C e n a e g z e m p la r z a p o j e d y ń c z e g o w y n o s i g r 1 5 . I V \ I P o w t ó r z e n ia c h u d z ie la s ię r a b a t u . D la z a g r a n ic y 5 0 0 /0 n a d w y ż k i. I \\
nimM irai mi lwttii)i: na
h im, [zmarlen i soboh;. | | Mres Manili i anmlnlsM: UJabrze^no, ni. circłmliisiia 1.1
Bóg i Ojczyzna!____________ Telefon nr. 69. W jedności siła!
a komunizm.UTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
I m d łu ż e j t r w a w e W ło s z e c h f a s z y s to w s k i u s t r ó j M u s s o lin ie g o , t e m b a r d z i e j u p o d o b n ia s ię o n — je ż e li n ie c o d o tr e ś c i, to p o d w z g lę d e m f o r m y — d o k o m u n i z m u r o s y js h ie g o N ie d o ś ć , ż e c a ł a p r a s a w ło s k a — n a w z ó r s o w ie c k ie j — z o s ta ł a z m o n o p o liz o w a n a p r z e z r z ą d , n ie d o ś ć , ż e k a ż -
• d y o b y w a te l w io s k i u s t a w i c z n ie o to c z o n y j e s t i k o n t r o l o w a n y p r z e z c h m a r ę s z p ic ló w — o b e c n ie r z ą d M u s s o lin ie g o p o c z y n a u p o d o b n ia ć s i ę d o d y k t a tu r y S t a l i n a , t a k ż e p o d w z g lę d e m p o l i ty k i z a g r a n ic z n e j.
D o w o d z i te g o n ie z b ic ie o s t a t n ia m o w a M u s s o lin ie g o , k t ó r a , j a k w s z y s tk ie z r e s z t ą e n u n c ja c j e , te g o , b ą d ź c o b ą d ź g e n ja ln e g o m ę ż a , p o tę ż n e m e c h e m o d b ił a s i ę w c a ły m ś w ie c ie , b u d z ą c ż y w e z a n ie p o k o je n ie , l u b p r z e d w c z e s n e n a d z ie je .
W i a d o m e m j e s t , iż b o ls z e w ic y t r a k t u j ą s w e r z ą d y n a d R o s ją j e d y n i e j a k o e k s p e r y m e n t , p r z y k t ó r y m n a r ó d r o s y j s k i o - d e g r a ć m a b o l e s n ą r o lę k r ó l ik a — c e le m ic h j e s t p a n o w a n i e n a d ś w ia te m . S a m i te r p r z y z n a j ą o tw a r c ie , ż e a lb o k o m u n iz m s t a n ie s ię u n i w e r s a l n y m , a lb o w c z e ś n ie j lu b p ó ź n ie j u p a d n i e w s a m e j R o s ji. D ia te g o te ż w ła d c y K r e m l u u w a ż a j ą k w e s tję p r o p a g a n d y k o m u n i s t y c z n e j z a g r a n i c ą , a c o z a te m id z ie , n a r z u c a n i e s w e j w ła d z y c o r a z to n o w y m k r a j o m i p a ń s tw o m — z a k w e s t ję w ła s n e g o b y t u i n ie b y tu .
M u s s o lin i d o n i e d a w n a n ie o b j a w ia ł p o d o b n y c h a m b ic y j, p r z e c iw n ie , z a d o w a l a ł s ię o n c a łk o w ic ie o j c z y s t ą I t a lj ą , r z u c a ł n i e k i e d y p o ż ą d liw y w z r o k n a p ó łn o c n e w y b r z e ż e A f r y k i l u b n a A lb a n ję , j a k o t e r e n y k o lo n iz a c y jn e , p o z a te m j e d n a k p o d k r e ś l a ł n i e j e d n o k r o t n i e z n a c is k ie m , ż e
„ . . . f a s z y z m n ie je s t a r t y k u ł e m n a e k s p o r t" .
D z iś z m ie n ił s w e z d a n ie , d z iś o ś w ;a d - c z a p u b lic z n ie , ż e „ f a s z y z m j a k o id e a , d o k t r y n a i p r a k t y k a j e s t z j a w is k i e m u n i- w e r s a l n e m . M o ż n a w ię c p o m y ś le ć o p r z y s z ł e j E u r o p i e z o r g a n iz o w a n e j n a w z ó r f a s z y s to w s k i, to z n a c z y o E u r o p ie , k t ó r a w d u c h u f a s z y s t o w s k i m r o z w ią z u je p r o b le m a t p a ń s t w a w s p ó łc z e s n e g o " .
M u s s o lin i j e s t z b y t tr z e ź w y m , r e a l n y m p o lity k ie m , a b y p o d o b n e s ło w a r z u c a ć m i a ł n a w i a t r . W y p o w ia d a j ą c je m i a ł n ie w ą t p li w i e n a w id o k u c o ś k o n k r e tn e g o . A n i w e F r a n c j i , a n i w A n g lji lu b w S t a n a c h Z je d n o c z o n y c h n ie m y ś l i M u s s o lin i p r o p a g o w a ć s w e g o f a s z y z m u . N a r a z ie s ł o w a je g o z w r ó c o n e b y ły n i e w ą t p li w ie d o N ie m ie c , g d z ie te ż w y w o ła ły s z c z e r y , c h o ć m o ż e n ie c o p r z e d w c z e s n y e n t u z j a z m . — O s ta t n ia m o w a M u s s o lin ie g o to w y r a ź n e w e z w a n ie i z a c h ę t a p o d a d r e s e m H i t l e r a o r a z o b i e t n i c a p o p a r c i a je g o f a s z y s to w s k o - d y k t a t o r s k i c h z a J c u s ó w .
I tu , d z iw n y m t r a f e m t a k t y k a M u s s o lin ie g o z b ie g a s i ę z p o d o b n ą t a k t y k ą k o m u n is tó w , k t ó r z y c a łk ie m o tw a r c ie o f ia r u ją H i t l e r o w i s w ą p r z y j a ź ń i c z y n n e p o p a r c i e je g o p o l i t y k i r e w iz jo n is ty c z n e j.
W ty m s a m y m c z a s ie , g d y s t r o n n i c t w a n a c j o n a l is t y c z n e n ie m ie c k ie w r o z c z u l a ją c e j z g o d z ie z k o m u n i s t a m i r o z p o c z y n a ją w R e i c h s ta g u o t w a r t ą k a m p a n j ę p r z e c iw k o t r a k ta t o w i w e r s a ls k i e m u o r a z p la n o w i Y o u n g a , g d y p o s e ł k o m u n is ty c z n y N e u m a n n a z e b r a n i u h itle r o w c ó w z a p e w n ia , ż e a r m j a c z e r w o n a p o p r z e n a c jo n a lis tó w w w a lc e p r z e c iw k o F r a n c j i — M u s s o lin i o ś w ia d c z a w R z y m ie :
— „ R e w iz ja t r a k t a t ó w p o k o jo w y c h le ż y n i e t y l k o w i n te r e s i e W ło c h , a l e ta k ż e w i n t e r e s i e c a łe g o ś w i a t a . R e w iz ja t a n ie je s t n ie m o ż liw a c h o c ia ż b y d la te g o , ż e p a k t L ig i N a r o d ó w p r z e w id u j e m o ż n o ś ć t a k i e j r e w iz ji. T w ie r d z e n ie ja k o b y t r a k t a t y b y ły n i e n a r u s z a l n e , j e s t n o n s e n s e m " . —
C o n a l e ż y r o z u m ie ć p o d „ r e w i z j ą t r a k t a t ó w " — o c z y w iś c ie c h o d z i o z w r o t N ie m c o m p e w n y c h t e r y to r j ó w u t r a c o n y c h s k u t k ie m w o jn y .
M o ż n a z c a ł ą p e w n o ś c ią s t w i e r d z i ć , iż M u s s o lin i, m ó w ią c o r e w iz jk n ie m i a ł n a m y ś l i z w r o tu A u s t r j i — T y r o lu , k t ó r y n a m o c y w ł a ś n i e ty c h p o tę p io n y c h p r z e z M u s s o lin ie g o t r a k ta t ó w p r z y p a d ł W ło c h o m ja k o z a p ł a t a , z a u d z i a ł w w o jn ie ś w ia to w e j.
J a k k o l w i e k T y r o l p o d w z g lę d e m e t n o g r a f i c z n y m w 9 0 - c iu p r o c , j e s t n i e m i e c k i m i o d z n a c z a ł s i ę z a w s z e f a n a t y c z n e m p r z y w i ą z a n i e m „ a n d a s R e ic h " ( d o p a ń s t w a ) A u s trja c k ie g o , rz ą d M u s so lin ie g o p r o w a d z i ta m b e z w z g lę d n ą p o lity k ę n a c jo n a li
s ty c z n e - w ło -sk ą . d o te g o s to p n ia , ż e n ie d a w n o n a w ę t p r y w a tn ę ^ p z k o ły n ie m ie c k ie z o s ta ły ta m z a k a z a n e . T y ro lu n ie m ia ł w ię c n a p e w n o M u ss o lin i n a m y ś li, w y g ła s z a ją c s w ą s z u m n ą ty r a d ę p rz e c iw k o tr a k ta to m .
N ie m ia ł te ż n a m y ś li A lz a c ji, i L o ta r y n g ii, ja k o ż e z d a je s o b ie s p r a w ę z te g o , ż e a J iv te u ro w in c je w y d rz e ć F r a n c ji, trz e -
b a b y ro z p ę ta ć n o w ą w o jn ę w s z e c h ś w ia to w ą , c o z n o w u n ie je s t w in te r e s ie W ło c h . N ie u le g a te d y w ą tp liw o ś c i, ż e M u s so lin i m ó g ł m ie ć je d y n ie n a m y ś li — p o lsk ie P o m o rz e , ó w ta k p rz e z N ie m c ó w p o ż ą d a n y „ K o ry ta rz " , o ra z e w e n tu a ln ie Ś lą s k . P o ls k a , ja k o n a js ła b s z a m ia ła b y z a p ła c ić k o s z ta z a g ra n ic z n e j p o lity k i W ło c h — rd z e n n ie p o ls k ie P o m o rz e i Ś lą s k m ia ły b y s ię s ta ć z a p ła tą z a w p ro w a d z e n ie fa s z y z m u w N ie m c z e c h i z a s o ju sz w ło s k o - n ie m ie c k i.
P r z y te m w s z y s tk ie m je d n o m u s i n a s u d e rz y ć : n ie d a w n a w iz y ta w ło s k ie g o m i
n is tra s p r a w z a g ra n ic z n y c h G ra n d ie g o w P o lsc e . P rz e c ie n a s z e u rz ę d o w e a g e n c je , a w ś la d z a n ie m i c a ła p r a s a s a n a c y jn a d ę ła w p u z o n y je r y c h o ń s k ie j re k la m y , c h w a lą c s ię o lb rz y m ie m i d y p lo m a ty c z n e m i s u k
BACZNOŚĆ!
Poniew aż w ostatniej chwili w łaściciel hotelu „Pod białym orłem "
odm ów ił nam sali na urządzenie wiecu w yborczego STRO NNIC
TW A NARODOW EGO, m otyw ując to telefonicznym zakazem W o
jew ództw a, zm uszeni byliśm y uprosić dla tego o salkę parafjalną i tam też w czw artek o godz. 8-ej w iecz. odbędzie się nasz wiec.
Przem aw iać będzie kandydat Listy Narodow ej p. red. S acha.
W s tę p z a o k a z a n ie m z a p ro s z e n ia , k tó r e o d e b r a ć m o ż n a w r e d a k c ji „ G a z e ty W ą b .‘
N IE C H Ż Y JE L IS T A N r. 4.
BACZNOŚĆ!
Wolność obywatelska czy bat?
I m b liż e j w y b o r ó w , t e m g o r ę c e j s ię r o b i „ s a n a c j i 11. N ie s t a r c z ą im k o m e n d e r o w a n i „ r o z k a z e m " a g it a t o r z y — n a u c z y c ie le , p ła t n i d e n u n c j a n c i i s z p ic le , a g it a c j a w o j s k o w y c h s łu ż b y c z y n n e j, p r z e k a z y p ie n ię ż n e n a k o n t o P . P a n k o w s k ie g o w t u t. K o m . K a s ie O s z c z ., p o m o c p o lic j i, im p o r t o w a n i k s ię ż a :,s a n a - t o r z y “ , n a c is k i g r o ź b y p o d a d r e s e m u r z ę d n ik ó w , it d . it d ., n ie c z u j ą c s ię w i
d o c z n ie p e w n y m i o s ła w io n y c h 3 0 0 m a n d a t ó w g o r ą c o b r o n io n y c h w y w ia d a m i p . m a r s z a łk a , u n ie m o ż liw ia j ą d z ie c in n ie u r z ą d z a n ie w ie c ó w w y b o r c z y c h o p o z y c ji, z a k a z u j ą c w ła ś c ic ie lo m lo k a li w y n a j m o w a n ie ic h p o d g r o ź b ą u t r a t y k o n c e s j i, p o ż y c z e k , „ z b a w ie n ia " n o i c o z a t e m id z ie e w e n t u a ln e j k lą t w y ic h „ w ie l
k ie g o " m is t r z a .
Z a p o w ie d z ia n y n a c z w a r t e k d n ia 6 .
Napad rabunkowy bandytów politycznych
na drukarnię W yszyńskiego w W arszawie.
W a r s z a w a , 4 . 1 1 . T e l. w ł.
W c z o r a j w ie c z o r e m je d e n z p r a c o w n ik ó w d r u k a r n i W y s z y ń s k ie g o p r z y u l.
W a r e c k ie j 1 5 z a ła d o w a ł n a w ó z e k r ę c z n y 2 5 0 0 0 u lo te k S tr o n n ic tw a N a r o d o w e g o , a b y jo o d w ie ź ć d o s e k r e ta r ja tu S tr o n n ic tw a . L e d w ie r u s z y ł z m ie js c a , n a p a d ło n a ń 1 2 d r a b ó w , u z b r o jo n y c h w r r e w o lw e r y , k tó r z y p o d g r o ź b ą z a s tr z e le n ia p r a c o w n ik a z a tr z y m a li g o , o d e b r a li m u u lo tk i i z a ła d o w a li je n a s w ó j s a m o c h ó d .
N a s tę p n ie b a n d y c i p o lity c z n i u d a li s ię d o lo k a lu d r u k a m i i z a c z ę li s ię d o b ija ć d o z a m k n ię ty c h d r z w i. G d y n ik t im n ie o tw ie r a ł, w y ła m a li d r z w i, w ta r
Agitacja w wojsku?
D o w ia d u je m y s ię , ż e w d n iu 3 1 p a ź d z ie r n ik a p . p u łk o w n ik T r a e g e r , d o w ó d c a 1 8 p u łk u u ła n ó w w G r u d z ią d z u , p r z y p o ż e g n a n iu r e z e r w is tó w r o c z n ik a 1 9 0 7 , o d c h o d z ą c y c h d o d o m u , p o o d e g r a n iu p r z e z o r k ie s tr ę m a r s z a „ D ie b la u e n H u -
c e sa m i, u ję c ia G ra n d ie g o , k tó r y b y ł p o - p r o s tu o c z a ro w a n y w s z y s tk ie m c o w id z ia ł i s ły s z a ł w P o ls c e , i n a jz u p e łn ie js z e m p o ro z u m ie n ie m o ra z u z g o d n ie n ie m n a s z e j p o lity k i z p o lity k ą p o tę ż n y c h W ło c h .
C z y to ta k w y g lą d a o w o p o ro z u m ie n ie i u z g o d n ie n ie ?
W r e z u lta c ie te j p o lity k i P o ls k a u jr z a ła s ię o d o s o b n io n a , p o m ię d z y m o s k ie w sk im b o ls z e w iz m e m z je d n e j s tro n y a w ło sk o - n ie m ie c k im fa s z y z m e m z d ru g ie j — ja k je d e n ta k i d r u g i p r a c u je n a n a s z ą z a g ła d ę .
T y lk o s iln e o p a rc ie s ię n a s z e ro k ic h , p a tr io ty c z n y c h m a s a c h n a r o d u p o ls k ie g o , ty lk o ś c isły s o ju s z z p o tę ż n ą d e m o k ra c ją Z a c h o d u — z F r a n c ją — p o z w o li n a m o - p rz e ć s ię k o m u n is ty c z n o - fa s z y s to w s k im m a c h in a c jo m .
i b m . w ie c S t r o n n ic t w a N a r o d o w e g o , w o b e c t a k i e g o w ł a ś n i e z a k a z u n a s a l i p . S z y m a ń s k i e g o o d b y ć s i ę n i e m o ż e , w o b e c c z e g o z m u s z e n i b y l i ś m y s i ę z w r ó c i ć z p r o ś b ą d o w i e l . k s . p r ó b . Z a k r y s i a o z e z w o l e n i e n a w i e c w s a l c e p a r a f j a ln e j i t a m t e ż , o g o d z i n i e 8 - n ie j w i e c z o r e m s y m p a t y k ó w S t r o n n i c t w a N a r o d o w e g o z a p r a s z a m y .
P r z e k o n a n i j e s t e ś m y , ż e ..s a n a c y j n y "
„ G ło s W ą b r z e s k i " z t e g o p o w o d u r y k p o d n i e s i e , a l e p a t r i o t y c z n i o b y w a t e l e n a s i , z r o z u m i e j ą s y t u a c j ę , k t ó r a n a s d o t e g o z m u s z a , w i e d z ą c , ż e z a ś m ie r d z ą c y p i e n i ą d z n i c n i e r o b i m y , k i e r u j ą c s i ę j e d y n i e id e ą , k t ó r a z w y c i ę ż y ć m u s i .
Z a w s z y s t k i e s z y k a n y , z a w s z y s t k o b ło t o r z u c a n e n a g ł o w y n a r o d o w c ó w , z a p ł a c i m y s o w i c i e w d z ie ń w y b o r ó w , I o d d a j ą c g ł o s y n a s z e n a l i s t ę n r . 4 .
g n ę li d o w n ę tr z a d r u k a r n i i p r z e p r o w a d z ili s z c z e g ó ło w ą „ r e w iz ję " d r u k ó w i r ę k o p is ó w . O p r y s z k o w ie z a b r a li c z ę ś ć r ę k o p is ó w , 1 7 0 0 0 0 u lo te k S tr o n n ic tw a N a r o d o w e g o , k ilk a n a ś c ie ty s ię c y k a r te k z n u m e re m 4 ( L is ty N a r o d o w e j) o r a z d e s k ę z p ły tą a f is z a w y b o rc z e g o . W s z y s t k ie z r a b o w a n e te r z e c z y b a n d y c i z a ła d o w a li n a s a m o c h ó d .
G d y z ja w ił s ię , z w a b io n y h a ła s e m , m a g a z y n ie r d r u k a r n i i u s iło w a ł d r a b o m p r z e s z k o d z ić , z a g r o z ili m u o n i z a s tr z e le n ie m . O p r y s z k o w ie o d je c h a li a u te m n ie ś c ig a n i. D o ty c h c z a s n ie z o s ta li w y ś le d z e n i i u ję c i.
s a re n " n a w o ły w a ł ty c h ż e r e z e r w is tó w d o g ło s o w a n ia n a lis tę n r . 1 m a rs z a łk a J ó z e f a P iłs u d s k ie g o .
P y ta m y s ię , c z y to w p o r z ą d k u ? G z y o fic e r, w y s tę p u ją c y w o b e c p o d w ła d n y c h w r o li a g ita to r a p o lity c z n e g o , n ie d o p u s z c z a s ię c z y n u k a r y g o d n e g o ?
Aresztowania.
Przeszło 80 b. posłów areszto
wanych.
W a r s z a w a 4 . 1 1 . te l. w ł.
D o ty c h c z a s a r e s z to w a n o o g ó łe m p r z e s z ło 8 0 b . p o s łó w n a S e jm . L ic z b a u w ię z io n y c h w c z a s ie a k c ji p r z e d w y b o rc z e j d z ia ła c z y p o lity c z n y c h w y n o s i k ilk a s e t o s ó b .
W o s ta tn ic h d n ia c h a r e s z to w a n o w R y d u łto w a c h n a Ś lą s k u b . p o s ła n a s e jm ś lą s k i J a n a S z u lik a (C h . D .) W p o w ie c ie b ie ls k im a r e s z to w a n o s o c ja lis tó w N u s z c a , K la tz a i S ie d le c k ie g o a w P u łtu s k u S t. D ro z d o w s k ie g o .
W B iłg o r a ju a r e s z to w a n o b . p o s ła D z id u c h a z e S tr o n n ic tw a C h ło p s k ie g o .
K ra k ó w . 4 . 1 1 T e l w ł.
W n ie d z ie lę p o p o łu d n iu f u n k c jo n a r iu s z e p o lić fi p o lity c z n e j a re s z to w a li p o d Z a k lic z y n e m -ę d z ie g o B ro d a c k ie g o , k a n d y d a ta d o S e jm u z „ P ia s ta " ; S ę d z ie g o p rz e w ie z io n o d o K ra k o w a , g d z ie s p is a n o p ro to k ó ł. p o c z e rń z w o ln io n o g o N a d m ie n ić n a le ż y , ż e p R ro d a c k i p r o te s to w a ł p rz e c iw k o a re s z to w a n iu , o ś w ia d c z a ją c , ż e je s t s ę d z ią , n ic to je d n a k n ie p o m o g ło .
S o s n o w ie c , 4 . 1 1 . T e l. w ł.
A re s z to w a n o tu 4 c z ło n k ó w S tr o n n ic tw a N a ro d o w e g o p o d z a r z u te m ro z p o w s z e c h n ie n ia u lo te k lis ty n r. 4 W K le c z e w ie u w ię z io n o p Z a sa d ę , k a n d y d a ta d o S e jm u z L isty N a ro d o w e j. A re s z to w -a - n y b . p o s e ł P a w ło w s k i z o s ta ł w y p u sz c z o n y n a w o ln o ść .
Pam iętniki Pershing'a.
N o w y J o rk , 3 . 1 1
G e n e ra ł J o h n P e r s h in g , k tó r y d o w o d z ił a r m ją a m e r y k a ń s k ą w e F r a n c ji, u - k o ń c z y ł- p is a n ie p a m ię tn ik ó w z c z a s ó w w o jn y ś w ia to w e j. .P a m ię tn ik i o b e jm u ją o k re s o d w y p o w ie d z e n ia w o jn y N ie m c o m p rz e z S ta n y Z je d n o c z o n e d o z a w a r c ia ro - z e jm u . P r a c a ta z a ję ta P e rs h in g o w i b li
s k o d w a la ta .
Biskupi czescy przeciw niem o- ralności.
P r a g a , 3 . 1 1 .
Z a k o ń c z y ła s ię tu k o n fe r e n c ja e p i
s k o p a tu c z e c h o s ło w a c k ie g o . N a k o n f e r e n c ji te j o m ó w io n o s z e r e g a k tu a ln y c h z a g a d n ie ń . M . in . w y p o w ie d z ie li s ię b i
s k u p i p r z e c iw o b e -c n e j m o d z ie k o b ie t i u c h w 'a lili w y d a ć p ro b o s z c z o m p o le c e n ie a b y n ie w p u s z c z a li d o k o ś c io łó w n ie d o s ta te c z n ie o d z ia n y c h k o b ie t. N a s tę p n ie b is k u p i w y p o w ie d z ie li s ię p r z e c iw w s p ó ln y m p la ż o m m ę ż c z y z n i k o b ie t o r a z p rz e c iw ’ w s p ó ln y m ć w ic z e n io m g im n a s ty c z n y m i s p o rto w y m . N a k o n f e r e n c ji n u n c ju s z a p o s to ls k i p r z e d s ta w ił a d m in is tra to ra R u s i P r z .y k a r p a c k ie j k tó r y m je s t W ę g ie r k s . T a h y . ‘
Napad na dyplom atę.
W ie d e ń , 3 1 1 .
U rz ę d o w o d o n o s z ą : R a d c a Ic g a c y jn ., d r. V r a tis la v T rc k a , p rz y d z ie lo n y d o tu te jsz e g o p o s e lstw a c z e c h o s ło w a c k ie g o , z o s ta ł w c z o ra j w ie c z o re m w p o c ią g u id ą c y m z B r a tis la w y d c W ie d n ia , z a a ta k o w a n y i z ra n io n y w . p r a w ą p o w ie k ę p rz e z k il
k u c z ło n k ó w w ie d e ń s k ie g o ro b o tn ic z e g o z w ią z k u s p o rto w e g o , k tó rz y w s ie d li d o p o c ią g u w H e in b u rg u . N a p a s tn ic y c i w s ie d li d o p r z e d z ia łu d ru g ie j k la s y , w k tó r y m z n a jd o w a ł s ię ra d c a T rc k a . Z a n - d a r m e r ja w k ro c z y ła '’ d o w a g o n u n a ty c h m ia s t i o d s ta w ń ła d o s ą d u p o w ia to w e g o w H e in b u r g u d w ó c h o s o b n ik ó w , k tó ry c h w s k a z a ł r a d c a T rc k a ja k o s p ra w c ó w n a p a d u , tu d z ie ż tr z e c ią , o s o b ę p o d z a tz u ie m o b ra z y w ła d z y . A u s tr ja c k i u rz ą d s p ra w z a g ra n ic z n y c h n a ty c h m ia s t w y ra z ił p o s ło w i c z e c h o s ło w a c k ie m u u b o le w a n ie z p o w o d u te g o p o ż a ło w a n ia g o d n e g o z a jś c ia
D z ie n n ik i p o p o łu d n io w e o p is u ją s z c z e g ó ło w o z a jś c ie w p o c ią g u , tw ie rd z ą c , ż e n a p a d n a ra d c ę le g a c y jn e g o T rc k a n ie b \ł z a m a c h e m p o lity c z n y m , le c z e k s c e s e m p i
ja n y c h a w a n tu r n ik ó w . A re s z to w a n y c h o d s ta w io n o d o w ię z ie n ia s ą d u k a rn e g o w W ie d n iu .
Str. t O A Z ET A W Ą B R Z E SK A — czw artek, dnia 0 listopada 1980 r.VUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA N r. 1 3 0
Urzędnicy o „marszu naprzód z galami**.
„Życie U rzędnicze" z 1 5 p a ź d z ie rn ik a , o rg a n z a rz ą d u g łó w n eg o S to w a rz y s z e n ia U - rz ę d n ik ó w P a ń stw o w y c h , o m a w ia w y w ia d P iłs u d sk ie g o „ o m a rs z u n a p rz ó d z g a ż a m i".
„ Ż y c ie U rz ę d n ic z e " p isz e :
„ P a n p re z e s R a d y M in istró w w je d n y m z w y w ia d ó w (z d n . 2 8 -g o w rz e ś n ia 1 9 3 0 r.), w y d ru k o w a n y m ró w n ie ż w o fic ja ln e j g a z e c ie rz ą d o w e j, ja k ą je s t „ M o n ito r P o lsk i"
(n r. 2 2 5 z d n ia 2 9 w rz e ś n ia 1 9 3 0 r.), m a ją c y w ię c e j c h a ra k te r u rz ę d o w e j e n u n c ja c ji, p rz y sp o so b n o śc i o m a w ia n ia sz c z e g ó ln ie d o tk lb w y c h o b c ią ż e ń b u d ż e tu , k tó re m i s ą : su m y , p rz e zn a c z o n e n a z w a lc z a n ie b e z ro b o c ia i n a a k c ję in te rw e n c y jn ą z b o ż o w ą , p o ru s z y ł k w e s tję u p o s a ż e ń u rz ę d n ic z y c h . Pan prem jer stw ierdził, iż; 1) na podniesienie płacy p- rzędnikom w ydano 135 m iljonów z pożyczki am erykańskiej, 2) podniesienie pensyj u- rzędnikom „było nierozsądnem m aszerow a*
niem naprzód z gażam i" i jako takie nie m ieści sią w budżetach bezpożyczkow ych.
Z p ie rw sz e m tw ie rd z e n ie m p a n a p re m je ra tru d n o je st p o le m iz o w a ć. W p ra w d z ie k w a rta ln e s p ra w o z d a n ia z a g ra n icz n e g o c z ło n k a R a d y B a n k u P o lsk ieg o i d o ra d c y fin a n so w e g o rz ą d u p o lsk ie g o , p . C h . S . D e- w e y ‘a , s k ła d a n e w m y ś l p la n u s ta b iliz a c y j
n e g o i o p a rte w m y śl te g o p la n u n a m a te - rja le in fo rm a c y jn y m , p o c h o d z ą c y m — o i- le to ty lk o b y ło m o ż liw e — z p ie rw sz e g o ź ró d ła , g ło sz ą , co d o z u ż y c ia p o ż y c z k i zu
pełnie coś innego. W p ra w d z ie z u p e łn ie c o ś in n e g o w y n ik a z rz ą d o w y c h u z a s a d n ie ń p ro je k tó w u s ta w y o d o d a tk o w y c h k re d y ta c h n a ro k 1 9 2 7— 2 8 i 1 9 2 8 — 29, w k tó ry c h w y ra ź n ie je s t p o w ie d z ia n e , iż w ydatki na jed
norazow e zasiłki dla pracow ników państw o w ych w m yśl rozporządzeń Prezydenta R ze
czypospolitej z dnia 7 sierpnia 1927 r. i 25.
1. 1928 r., oraz na podwyższenie dodatku m ieszkaniow ego od dnia 1 stycznia 1929 ro
ku znalazły całkow ite pokrycie w nadw yżce z danin publicznych i m onopolów , ale nie tu leży punkt ciężkości. F a k te m je s t, iż w p o ró w n a n iu d o s ta n u z d n ia 1 g ru d n ia 1925 ro k u p o b o ry p ra c o w n ik ó w p a ń s tw o w y c h d e ' n o m in e w z ro s ły : 1 -g o s ty c z n ia 1 9 2 8 ro k u o 1 0 p ro c e n t i w d n iu 1 s ty c z n ia 1 9 2 9 r. p rz y w ró c o n o p o n a d to s ta w k o m d o d a tk u m ie sz k a n io w e g o w y so k o ść , o d p o w ia d a ją c ą u s ta w o w e m u w z ro s to w i k o m o rn e g o w d o m a c h o b ję ty c h o c h ro n ą lo k a to ró w . Żadnych in
nych podw yżek uposażeń w tym czasie nie było, gdyż pom ijam y spraw ę przyznania dodatków funkcyjnych osobom w ojskow ym , jako nieobjętą, jak sądzim y, ram am i w y
w iadu. F a k te m je s t w re sz c ie i to , ż e w ty m c z a sie s k a rb p a ń s tw a , a b y w y p ła c ić u rz ę d n ik o m w s z y stk ie te p o d w y ż k i, n ie p o trz e b o w a ł się u c ie k a ć d o s u m u z y s k a n y c h z p o ż y c zk i a m e ry k a ń sk ie j, g d y ż m iał do sw ej dyspozycji z nadw yżki dochodów budżeto
w ych 1 m iljard zł i cała sum ę tę, jak tego dow iedzieliśm y się z przem ów ienia b. m i
nistra robót publicznych, inż. M oraczew - skiego, w dniu 23 listopada 1929 r. w Po
znaniu („ M o n ito r P o lsk i" n r. 2 7 1 z d n ia 2 5 lis to p a d a 1 9 2 9 r.), p o z a b u d ż e te m w y d a ł.
N ie c h o d z i n a m je d n a k o to w sz y stk o . O b o ję tn em je st d la n a s w d a n y m w y p a d k u , c z y z le w e j c z y z p ra w e j k ie s z e n i S k a rb u P a ń s tw a p e n s je n a m w y p łac o n o . G łów ną w agę przyw iązujem y do drugiego tw ierdze
nia pana prem jera, iż w ypłacenie tych pod
w yżek było „m aszerowaniem naprzód z ga
żam i".
N ie ulega dyskusji, iż w szystkie w yszcze
gólnione nom inalne podw yżki uposażeń u- rzędniczych nie nadążyły za w zrostem dro
żyzny i kosztów utrzym ania i dziś jeszcze w artość faktyczna płacy urzędniczej jest niższą, niż w roku 1925. Było to m aszerow a
nie naprzód tylko pozorne, w rzeczyw istości m am y do czynienia, jeżeli nie z cofaniem się w tył, to w każdym razie z w ysoce szko- dliw em z gospodarczego punktu w idzenia staniem na m iejscu. N a te n w ła ś n ie p u n k t w id z e n ia z w ra c a liś m y w ie lo k ro tn ie u w a g ę . R ó w n ież p . D e w e y , k tó reg o k o m p e te n c ja , w y n ik a ją c a c h o c ia żb y z te g o p o w o d u , ż e z o
s ta ł z a p ro sz o n y n a d o ra d c ę fin a n so w e g o rz ą d u , n ie d a się z a k w e stio n o w a ć , w je d - n e m z e sw y c h s p ra w o z d a ń (n r. 6 , s tr. 23) s tw ie rd z ił, iż „skutkiem ogólnej polityki dokonyw ania inw estycyj z bieżących docho dów obecne pokolenie ponosi nie tylko koszt rządow ych ulepszeń lecz cierpi także z pow odu niskich płac i naraża się na nie
bezpieczeństw o kryzysów gospodarczych o- raz bezrobocia.*1
A le m o ż e te p ła c e u rz ę d n ic z e n ie s ą ta k b a rd z o n isk ie ?
W e ź m y k a te g o rję u p o s a ż e ń o d X II d o V III w łą c z n ie , s ta n o w ią c e o k o ło 6 4 p ro c , w s z y stk ic h e ta tó w a d m in is tra c ji. P o z a te - m i k a te g o ria m i m a m y o k o ło 2 0 n iż e j u p o sa ż o n y c h . U posażenie w grupach od X II do sierpnia po dokonaniu potrąceń w aha się dla sam otnego na prow incji od 174 do ca.
294 zł, uposażenie żonatych z 1 dzieckiem jest w yższe o około 65 zł.
Z a p y tu je m y te ra z , w ja k i sp o só b c z ło w ie k n a w e t s a m o tn y i n a p ro w in c ji, m a ją c y 1 7 4 z ł m ie się c z n ie , m o ż e z ty c h p ie n ię d z y w y ż y ć ?
O lbrzym DO X .
z a m ie rz a w ty c h d n ia c h ro z p o c z ą ć sw ó j lo t tra n s a tla n ty c k i.
Występy „strzelców w Bulcu.
17 osób zostało pra
B u k , 3. 11. T e l. w ł.
W c z o ra j p o n a b o ż e ń stw ie n a s a li „ D o m u K a to lic k ie g o " m ia ło się o d b y ć z e b ra n ie p rz e d w y b o rc z e z a z a p ro s z e n ia m i z w o ła n e p rz e z N a ro d o w y K o m ite t W y b o rc z y . Je sz c z e p rz e d ro z p o c z ę c ie m z e b ra n ia , g d y p u b lic z n o ś ć z a c z ę ła n a p ły w a ć z k o śc io ła i n a s a li z n o jd o w a ło się o k o ło 150 o só b , p rz e w a ż n ie k o b ie t, n a ra z n a h a s ło n ie ja k ie g o K o rtu s a o k o ło 50 „ strz e lc ó w " z B u k u o ra z p rz y w iez io n y c h a u to b u s a m i z S z a m o tu ł, O p a le n ic y i G ro d z isk a p rz y p u śc iło a ta k . Z a c z ęto w y b ija ć o k n a i s z tu r
m o w a ć d o d rz w i.
Zażydzanie szkół polskich
postępu je, mimo rozpaczliwych protestów rodziców i dziatwy.
W a rs z a w a , 3 . 11 .
D o n o siliśm y o w y p a d k a c h w p ro w a d z a n ia n a u c z y c ie li i d z ie c i ż y d o w sk ic h d o sz k ó ł p o ls k ic h z d z ie ć m i k a to lic k ie m i. W y m ie n i
liśm y m ię d z y in n e m i O stró w , w p o w ie c ie w ło d a w s k im , g d z ie w s k u te k n ie u s tę p liw o śc i p o w s ta ł s tra jk d z ie c i, d a le j K o ln o , W y so k ie M a z o w ie c k ie a o s ta tn io sz k o lę w S z c z u c z y n ie .
J a k n a m o b e cn ie d o n o sz ą , w p ro w a d z o
N aw et najw yższe uposażenie (294 zł) w tej ogrom nej grupie ca. 130 tys. osób (o d X II d o V III g r ) przy w ysłudze lat jest upo
sażeniem nie zaspokajającym naw et najele- m entarniejszych potrzeb człow ieka, chcące
go uchodzić za kulturalnego. Jest to bez
ustanna szarpanina, w egetow anie, jednem słow em w szystko, ale nie życie.
N ie n a s z ą rz e c z ą je s t d o w o d z ić , iż w n a sz y m n o rm a ln y m b u d ż e c ie b e z p o ż y c z k o - w y m , z n a jd u je się p o k ry c ie w y d a tk ó w n a u p o sa ż e n ie . O c z y w iśc ie tw ie rd z im y , że ta k , o p ie ra ją c się c h o ć b y ju ż ty lk o n a te rn , iż w e d łu g p rz y ję ty c h z a s a d b u d ż e to w a n ia , w y d a tk i in w e sty c y jn e w in n y b y ć p o k ry w a n e z w p ły w ó w n a d z w y c z a jn y c h , a n ie z w y c z aj
n y c h , ja k to się u n a s d o ty c h c z a s p ra k ty k o w a ło .
C hcieliśm y w ykazać, iż, jeżeli m ożna m ó w ić na przestrzeni od roku 1925 w odniesie
niu do uposażeń urzędniczych, o m aszero
w aniu naprzód z gażam i, to zaiste był to m arsz na skraj nędzy.
ez nich poranionych.
B ro n iła z ra z u w e jś c ia n a s a lę g a rs tk a ' lu d z i, le c z w k ró tc e u le g ła s iln e m u n a p o ro w i i p o d ra z a m i n a p a stn ik ó w . P o w ta r
g n ię c iu n a s a lę d o m o lo w a n o k rz e sła , fo r
te p ia n i t. d ., o ra z b ito w sp o só b b ru ta ln y p rz y b y ły c h n a z e b ra n ie . O g ó łe m ra n io n o p rz y te rn 1 7 o só b , w te rn 6 k o b ie t; ra n io n y z o sta ł m . in . ta k ż e p o w a ż a n y o b y w a te l, 7 0 -le tn i p . S . N a p a s tn ic y rz u c a li się n a i b e z b ro n n ą p u b lic zn o ść , w z n o szą c o k rz y k i
n a c z e ść J. P iłsu d sk ie g o .
W o b e c g w a łto w n e j n a p a ś c i n ie lic z n a p o lic ja b y ła b e z ra d n a .
n o d o sz k o ły p o ls k ie j w W y so k ie m M a z o w ie c k ie m , w w o jew ó d z tw ie b ia ło s to c k ie m , z n o w y m ro k ie m s z k o ln y m z n o w u k ilk a d z ie sią t d z ie ci ż y d o w sk ic h ta k , ż e lic z b a d z ie c i ż y d o w sk ic h w sz k o le p o ls k ie j w z ro s ła d o b lisk o 2 0 0 . W w y ż szy c h o d d z ia ła c h s y m u lta n n y c h lic z b a d z ie c i ż y d o w sk ic h ró w n a się lic z b ie d z ie c i p o lsk ic h .
N a k ilk a k ro tn e p ro te sty ro d z ic ó w , d o w ła d z sz k o ln y c h w y sy ła n e , a b y n ie łą c z o n o
jc h d z ie c i ra z e m z d z ie ć m i ż y d o w sk ie m i i p ie z a m ie n ia n o sz k o ły p o lsk ie j k a to lic k ie j n a s y m u lta n n ą , ro d z ic e o trz y m a li o d p o w ie d z i o d m o w n e . R o z g o ry c z e n ie w s k u te k te g o m ię d zy n im i je s t w ie lk ie. R o d z ic e s ą z d e c y d o w a n i w a lc z y ć w d a lsz y m c ią g u o sz k o łę d la sw o ic h d z ie c i ta k ą , ja k ą o k re ś la e n c y k lik a p a p ie ż a P iu sa X I o c h rz e ś c ija ń sk ie m w y c h o w a n iu m ło d z ie ż y .
Były ks. Oraczewski.
R o z g ła sz a n e p rz e z k s. O ra c z ew sk ie g o w ia d o m o śc i o p rz y ja ź n i z w ła d z a m i k o śc ie l n e m i, s ą f a ł s z e m . K sią d z , z rz u c a ją c y d o w o ln ie s u ta n n ę , je s t w c e n z u ra c h k o śc ie l
n y c h , n ie w o ln o m u a n i sp o w ia d ać , a n i M sz y św . o d p ra w ia ć . P o m ija ją c h u la sz cz e ż y ę ję O ra c z e w sk ie g o , s a m fa k t z rz u c e n ia s u ta n n y p rz ez n ie g o s p ro w a d zą su sp e n sę, c z y li z a w iesz e n ie g o w c z y n n o śc ia c h k o ście ln y c h . P rz y w ró c ić p ra w a m o ż e m u ty l
k o p a p ie ż . D o tą d te g o n ie m a (P a ra g ra f 2 0 , c. c.),
Nowy pos2ł węgierski.
B u d a p e s z t, 3- 11
R e g e n t H o rth y m ia n o w a ł ra d c ę le g a - c y jn e g o d r. P io tra M a tu s k ę k ie ro w n i
k ie m p o s e lstw a w ę g ie rs k ie g o w W a r
s z a w ie .
Oramat na wybrzeżu.
H a w a n a . 3. 11.
M istre ss J a c k s o n , ż o n a w ic e k o n s u ia S tan ó w Z jed n o c z o n y c h , z rz u c o n a z o s tała i p o d m u c h e m g w a łto w n e g o w ia tru ze s k a ły w m o rz e i n a p a d n ię ta p rz e z re k in y . M ą ż je j i d ru g i, w ic e k o n su l a m e ry k a ń s k i rz u c ili się n a p o m o c , le c ? w sz y sc y tro je z g i
n ę li w e w z b u rz o n y c h fa la c h . O b e c n y n a m ie jsc u je sz c z e je d e n c z ło n e k k o n s u la tu u s iło w a ł ra to w a ć to n ą c y c h , le c z s a m o m a ło n ie u to n ą ł.
4 Zderzenie parowców.
B e rlin 3 . 1 1 . P A T .
W e d łu g n a d e s z ły c h tu d z iś w ia d o m o ś c i z B re m y w c z o ra j ra n o n a m o rz u P ó łn o c n e m n a s tą p iło z d e rz e n ie d w ó c h p a ro w c ó w . J a d ą c y w e m g le z s z y b k o ś c ią 1 5 m il n a g o d z in ę p a ro w ie c h a n d lo w o -p a sa ż e rs k i, p o je m n o ś c i 6 ty s ię c y to n n „ W a h e h e " , n a le ż ą c y d o to w a rz y s tw a o k rę to w e g o W o e rm a n n n a je c h a ł n a p a ro w ie c ry b a c k i „ L a n g e
o o g " , w ła s n o ś c i p rz e d się b io rstw a o k rę - i to w e g o O tto n a B a u c k e ra z W e se rm u n - i d e , p o je m n o ś c i 2 4 4 to n n y , ro z d z ie ra ją c
! g o k o m p le tn ie . P a ro w ie c ry b a c k i n a ty c h m ia st p o s z e d ł p o d w o d ę . Z p o ś ró d 1 2 -tu o só b , z n a jd u ją c y c h s ię n a p o k ła d z ie 6 u to n ę ło , p o z o s ta ły c h 6 o só b p rz e I ją ł n a s w ó j p o k ła d s ta te k p a s a ż e rs k i j
o d s ta w ił d o R o tte rd a m u .
Zgon aktorki.
L w ó w , 3 . 1 1 .
W c z o ra j z m a rła w e L w o w ie w s k u te k a ta k u s e rco w e g o d łu g o le tn ia a rty s tk a te a tró w lw o w sk ic h H e rm in a R o w iń s k a . W ro k u u b ie g ły m o d b y ł się w T e a trz e W ie lk im ju b ile u s z je j p ra c y s c e n ic z n e j.
Biilow popiera Schachta.
N o w y J o rk , 3 . 11. P A T .
P rz y b y ł tu g e n e ra l v o n B iilo w , k tó ry o - ś w ia d c z y ł w w y w ia d z ie p ra s o w y m , ż e c a ł
k o w ic ie p o d z ie la z d a n ie d r. S c h a c h ta o k o n ie c zn o śc i re w iz ji p la n u Y o u n g a i tra k ta tu w e rs als k ie g o . O c z y c a ły c h N ie m ie c z w ró c o n e s ą n a S c h a c h ta , ja k o p rz y sz łeg o c z o ło w e g o p rz y w ó d c ę n a ro d u . H itle ra v o n B iilo w u w a ż a z a o so b isto ść g ro te sk o w ą , a ru c h h it
le ro w s k i z a p rz y p a d k o w y , n ie m a ją c y w ię k sz e g o z n a c z e n ia .
J. I. K raszew ski. 7
B r ii h I.
C ZA SY SA SK IE.
P o w ieś ć . (C ią g d a ls z y ).
S u łk o w s k i s ię s k ło n ił i c h c ia ł je j rę k ę u c a ło w a ć , a le g o k la p n ę ła p o ra m ie n iu c z a rn y m w a c h la rz e m .
— D a j p o k ó j... s ta ra je ste m , to c i s m a k o w a ć n ie b ę d z ie ; a le d a j m i g d z ie s ią ść .
O b e jrz a ła s ię i n a p ie rw s z e m k rz e śle u p a d ła .
— M u sz ę o d e tc h n ą ć : c h h c ia ła m z w a m i p o m ó w ić n a c z te ry o c z y .
S u łk o w s k i s ta n ą ł p rz e d n ią w g o to w o ści d o ro z m o w y . P o d n io s ła k u n ie m u g ło w ę .
— N o c ó ż ? S tra c iliśm y te g o w ie lk ie g o , w s p a n ia łeg o , n ie o d ż a ło w a n e g o A u g u s ta n a sz e g o !
W e s tc h n ę ła , S u łk o w s k i w tó ro w a ł.
— S z k o d a g o , a le , m ię d z y n a m i p o w ie d z ia w s z y , ż y ł d o s y ć i u ż y ł w ie le i n a d u ż y ł... J a o te rn m ó w ić n ie m o g ę : d e s h o rre u rs ! C ó ż te ra z b ę d z ie z w a a m i, s ie ro ta m i b ie d n e m i? K ró le w ic z ? p ra w d a ? n ie u tu lo n y w ż a lu ? ta k ? J a o d m o je g o d w o ru p rz y b y ła m z k o n d o le n c ją d o n ie g o i m o je j d ro g ie j n a jja ś n ie js z e j
w y c h o w a n k i.
i.
P o c h y liła s ię n ie c o i s p a rła n ib y w d z ię c z n ie n a p o rę c z y k rz e s ła , d o u s t p rz y k ła d a ją c w a c h la rz .
— C ó ż s ły c h a ć , m ó j h ra b io , d ro g i h ra b io ? J u ż w ie m , ż e w y n a le ż n e w a m o trz y m a liś c ie s ta n o w isk o . C ie s z y m się z te g o w s z y sc y , b o w ie m y , ż e d w ó r n a sz n a w a s ra c h o w a ć m o ż e w e w s z e lk im w y p a d k u ?
S u łk o w s k i s ię s k ło n ił.
Z ty c h w y ra z ó w ła tw o o d g a d n ą ć , iż p rz y b y ła b y ła p o s ła n n ic z k ą d w o ru a u s tria c k ie g o . B y ła to s ła w n a n ie g d y ś n a u c z y c ie lk a k ró le w ic z o w e j J ó z e fin y , p ó ź n ie j fre jlin a , p a n n a K lin g , k tó rą p o s y ła n o ta m , g d z ie m ę s k ie p o s e ls tw o b y ło b y z b y tn io o c z y z w ra c a ło . P a n n a K lin g b y ła je d n y m z n a jz rę c z n ie jsz y c h ó w c z e sn y c h d y p lo m a tó w n a p o s łu g a c h c e s a rz a .
— P a n i ju ż o w s z y s tk ie m o d n a jja ś n ie jsz e j k ró le w ic z o w e j w ie d z ie ć m u s i.
— A le o n ic z e m w ś w ie c ie n ie w ie m , d ro g i h ra b io ; w ie m ty lk o — p rę d k o m ó w iła p a n n a K lin g — ż e w a m n a le ż y p ie rw sz e d o s to je ń s tw o , ż e m a c ie k u rfir- s ta s e rc e , ż e B ru h l m a w a m d o p o m a g a ć . A le m ó w ż e m i, h ra b io , c o to je s t te n B ru h l?
S u łk o w sk i s ię z a m y ślił.
— J e st to m ó j p rz y ja c ie l — rz e k i w k o ń c u .
— - A ! te r a z ... -to ro z u m ie m . W iec ie,
’ ż e k ró le w ic z o w a m u p rz y rz e k ła K o lo - w ra th ó w n ę i ż e o n a p o d o b n o n ie b a rd z o s o b ie ż y c z y . W s z a k B riih l s z a la ł z a M o s z y ń sk ą ?
W s z y s tk o to ta k p rę d k o b ie g ło z u s t p a n n y K lin g , ż e S u łk o w s k i n a o d p o w ied ź n a m y śle ć s ię n ie m ia ł c z a su .
— T a k — rz e k ł k ró tk o . B ru h l p o d o b n o s ię ż e n i.,.
— A le In te r je s t?
— M a p rz y ją ć w ia rę k a to lic k ą .
— B y le n ie ta k , ja k , z p rz e p ro sz e n ie m n ie b o s z c z y k a , te n w s p a n ia ły w iel k i A u g u s t II, k tó ry s w o im u lu b io n y m I w y ż ło m k ła d ł ró ż a ń c e n a sz y ję .
S u łk o w s k i z a m ilc z a ł.
— C ó ż w ię c e j? K ró le w ic z a n ie w i
d z ia ła m je sz c z e ... z m ie n ił s ię ? p o s m u tn ia ł? Ż a r m i g o ! Ż a ło b a ... o p e ry ta k d łu g o n ie p o s ły s z y . A F a u s ty n a ? c ó ż ? c z y ją k to z a s tą p i?
— N a jja ś n ie js z y k ró le w ic z p ra g n ie w s z y s tk o u trz y m a ć w ta k im s ta n ie , ja k b y ło z a ro d z ic a je g o , śp . A u g u s ta ...
F a u sty n y n ik tb y z a s tą p ić n ie p o tra fił.
— A le to s ta ra k o b ie ta i g ło s m a ty l
k o p ię k n y .
— T o te ż te n w n ie j ty lk o z a c h w y c a
— o d e z w a ł s ię S u łk o w sk i.
P a n n a K lin g z a k ry ła s ię w a c h la -j rz e m i p o k iw a ła g ło w ą .
— P ra w d z iw ie — rz e k ła c ic h o — d la \ m n ie k o b ie tv n a d e r d ra ż liw e p y ta n ie ; |
a le je s te m c ie k a w ą i m u s z ę w ie d zie ć.
M ó j S u łk o w s k i 1 c z y o n d o tą d je s t w ie r
n y ż o n ie ? J a ją ta k k o c h a m , m o ją n a j
ja ś n ie jsz ą w y c h o w a n ic ę . H ra b ia a ż s ię c o fn ą ł.
T o n ie u le g a n a jm n ie js z e j w ą tp li
w o ś ci! — z a w o ła ł ż y w o . — N a jja ś n ie j
s z a k ró le w ic z o w a n ie o p u s z c z a g o a n i n a c h w ilę : je ź d z i z n im n a ło w y d o H u - b e rtsb u rg a i D ia n e n b u rg a n a w e t.
— A ż eb y ją s o b ie z b rz y d z i i a b y s ię p rę d z e j n a p rz y k rz y ła , — s z e p n ę ła i K lin g — to n ie d o b ra ra c h u b a . J a siz z a w s z e lę k a m te g o b a ła m u c tw a , k tó re je s t w e k r w i...
S p o jrz a ła n a h ra b ie g o , k tó ry g ło w ą p o trz ą s a ł.
— K ró le w ic z je s t ta k p o b o ż n y ...
K lin g — to n ie d o b ra ra c h u b a . J a się O k n a p o k o ju , w k tó ry m s ię to c z y ła ta ro z m o w a , z w ró c o n e b y ły k u ry n k o w i.
P o m im o , ż e m ó w io n o d o s y ć g ło śn o , w rz a w a , ś m ie c h y i h a ła s ja k iś u lic z n y p o d s a m e m ! o k n a m i s ta ł s ię ta k s iln y , ż e S u łk o w sk i, n a m a rs z c z y w sz y b rw i, n ie m ó g ł ś ię p o w s trz y m a ć , a b y s ię n ie c o k u o k n u n ie z b liż y ć i n ie w y jrz y ć, ja k a te g o b y ła p rz y c z y n a .
W o w y c h c z a s a c h u lic z n y h a ła s i ro z p a s a n ie p o s p ó ls tw a b y ły b a rd z o rz a d k ie .
(C iąg d a ls z y n a s tą p i.)
