SVE
3 4 &rg. N:r 1 2 D e c e m b e r 1 9 4 6
Kristnaskaj pripensetoj
L a n o k to e stis m allum a. S u r la te ro c irk a ŭ la fla m e ta n ta f a jro la m a lriĉ a j p a ŝ tis to j kuŝis. L a stelaro b rilis en la m allum o.
E n la b ru s to j de la p a ŝ tis to j la ho m a e te m a sopiro al feliĉo a rd is kiel fa jre ro . L a vivo ne fa - voris ilin. M alriĉeco k a j m alsufiĉeco e stis ilia j ĉiu- ta g a j a k o m p a n a n to j. L a volo de la ŝafp o sed an to estis p o r ili leĝo, k iu n ili devas obei, se ili d eziras
^nanĝi k a j — vivi.
Sed pano ne sufiĉas. A1 la b rile ta n ta s te la ro iliaj okuloj rig a rd a s , k iam ili e s ta s so laj k u n si mem en la s ile n ta nokto. L a leĝo ne k a p a b la s b a ri la vojon de la pensoj aŭ m alhelpi la flu g o n de la de- ziroj aŭ h a ltig i la sopiron a l feliĉo k a j paco.
Ilia f o r ta sopiro n a sk ig a s novan k la re b riletan - ta n stelon. S u r la firm a m e n to e k fla m as la stelo de la deziroj. Ĝi e s ta s la sim bolo de la ho m a de- ziro fo rig i la m a lb o n aĵo jn k a j k re i ion belan, v eran , sanan, bonan k a j in sp ira n . . .
Ne n u r la m alriĉu lo j de la te ro ekvidis la stelo n de la rev o j. A n k aŭ la saĝ u lo j de la O riento, kies saĝeco ne k o n te n tig is ilin, ekvidis la stelon. Ĝi pen-
dis kiel o ra fru k to s u r la m a ld ik e ta j b ra n ĉ e to j de la a rb o de la sopiro.
L a p a ŝ tis to j aŭ d is la k a n to n de la a n ĝ e lo j: B ona volo — paco.
L a t r i saĝ u lo j decidis tro v i la hom on, k iu k ap ab lo s k rei la reg n o n de la feliĉo.
V ane la saĝuloj d em andis en la palaco de la reĝo. L a pacreĝo ne e stis n a s k ita in te r m u ro j el m arm oro.
E n k a d u k a kabano, en ĉevala a ŭ azen a fo jn u jo M ario m e tis sia n filon.
L a legendo h a v a s in s tru o n al n i:
L a b on a v o lo de la p o te n c u lo k a j g v id a n to n e s u fi- Ĉas. P le j o fte e s ta s tie l, k e li e s t a s sk la v o d e la tr a - dicio. L i n e k a p a b la s le v i la ok u lon a l io su p e rter a . L i k a lk u la s la fa k to jn k a j eb leco jn . P o r li la r e a la ĵo j su fiĉ a s.
L a p a co n e n ia m , e s to s la v e r k o d e iu ord on an to, k iu sid a s su r la p in to de ŝ ta to , o rg a n iz a ĵo , p a rtio k. t. p.
L a b on a volo k a j la p aco d e v a s h a v i lok on en la k oroj d e la in divid uoj. L a b a zo d e v a s e s t i la r g a .
T ial n ia j klopodoj — se ni serioze celas a l realig o de la pacevangelio — d evas k u n iĝ i en kom una, p ra k tik a laboro, a k tu a lig i la evangelion in te r la sim pluloj de la nacioj, ŝ ta to j k a j popoloj.
O ficiale la ŝ ta te s tr o j g v id as k a j decidas en la k o n ferencoj. Sed la re z u lta to de ilia j decidoj esto s v o rto j s u r la neĝo, se ne la am aso j k o m p ren a s sia n rolon k a j p ro v a s efek tiv ig i la idealon en la ĉiutago.
L a k la re b rila n ta stelo en la n u n a m allum o e s ta s la bona volo de la id e a listo j d iv erssp ecaj, k iu j la- b o ras p o r k re i kom prenon p o r la id ealo j ĉe la or- d in a ra j, sim p laj hom oj.
E s p e ra n to e s ta s ilo. Ĝi povas e s ti p ra k tik e u z a ta k a j servos a l kom erco, tu rism o , fila te lio k tp . Sed ni scias, ke la ab so lu te ĉefa rolo de la lingvo de Z am enhof e sta s, ke ĝi m a lferm o s la p o rd o jn de la ko ro j, p o r ke la h om oj — m i n e p a ro la s p ri diplo- m a to j k a j oficialuloj — kom prenu, ke n i ĉiuj e s ta s
fra to j.
Sam e kiel la B etleh em a stelo e s ta s la sim bolo de la e te rn a h o m a sopiro a l feliĉo, sam e la e s p e ra n ta stelo h o d iaŭ ra d ia s kiel sim bolo de la neceseco de
ko m u n a lingvo. E de.
Z A M E N H O F -D A G E N — B O R E N S DAG
I decem ber f ir a a lla e s p e ra n tis te r D r Z am enhofs fodelsedag, och d e t h a r b liv it tra d itio n , a t t i d e tta fira n d e la ta in g a en h y lln in g till den litte r a tu r , som h a n s sk ap else m o jlig g jo rt, till den litte r a tu r , som n u b a r h a n s v e rk v id are.
E s p e ra n to k lu b b a rn a p la g a a n o rd n a b o k u tsta ll- n in g a r pŝ, s in a Z am en h o f-fester, och fo r den en- skilde e s p e ra n tis te n a r d e t en o sk riv en lag, a t t m an p a d essa fe s te r, e lle r i v a rje fa ll i decem ber, sk all o k a sin b o k sam lin g m ed m in s t en n y esp eran to b o k .
D et a r en v a c k e r tra d itio n , och e s p e ra n to fo rla g e n g o ra a llt fo r a t t tillfre d s s ta lla b o k k o p arn a. U n d er krigs& ren v a r s&dant in g en l a t t sak, och a n n u &ter- s ta m ŭ n g a ek o n o m isk a och te k n is k a sv& righeter, som h in d ra v&r e s p e r a n to litte r a tu r a t t s k ju ta f a r t.
P a p p e rs b ris te n a r e t t h in d e r, m en d e t s to r s ta a r dock den s tr a n g a v a lu ta s p a rre n m ellan la n d e rn a , som h a r s p lit tr a t e s p e ra n to v a rld e n i m a n g a sm a o ar, d a r m an f o r u t h ad e en hel k o n tin e n t a t t kal- k y le ra m ed, d a m a n so k te a v s a ttn in g fo r e t t try c k - a ls te r. D e t skulle ju v a r a e s p e ra n to litte ra tu re n s s to r a tillg a n g , a t t h a la s a re o v er h e la v arld e n . D en- n a tillg a n g h a r n u en fo ljd av a r v a r it en illusion.
V al fin n s a lltja m t la s ly s tn a e s p e ra n tis te r o v er h ela
v arlden, och d e ra s a n ta l s tig e r m ed v a rje dag, men de f& s v a ra re och sv& rare a t t tillfre d s s ta lla sin las- h u n g er. D et eg n a la n d e ts re s u rs e r ge in te tillrack- lig ekonom isk b as f o r en rik b o k m ark n ad , och v ag en f r a n a n d ra la n d e r a r sta n g d . I reg el finns nog oppen v a g fo r boken sjalv , m en v ag en for p e n g a r i g en g ald a r sta n g d .
D e t h a r d a rfo r b liv it sed b lan d e s p e ra n tis te r att b y ta bok m o t bok m ed v a n n e r i fra m m a n d e land, och h u r o tillfre d s s ta lla n d e d en n a u tv a g a n a r, visar den i a lla fa ll den en erg i och d e t o k u v lig a intresse fo r saken, som dess b a ttr e a r e s p e ra n tis te n s adels- m a rk e .
Med d e n n a in d iv id e rn a s s ja lv h ja lp f a vi emeller- tid in te sla oss till ro, och v ŭ r o rg a n ise ra d e espe- ra n to ro re ls e g b r d e t in te h eller. P& d e t f a l t vi i d ag b e tra k ta , n am lig en v a r b o k m a rk n a d , arbeta v a ra fo rla g o f o rtru te t, och v a r t sv en sk a forlag»
” F o rla g sfo re n in g e n E s p e ra n to ”, k a n i d ag en s num- m e r b ju d a u t en s a s to r och m& ngsidig kollektion av bocker, a t t de sv e n sk a e s p e ra n tis te rn a in te hel- le r i a r behova g a to m h a n ta f r a n dess disk, d a de p a o v lig t s a t t g a a t t b rin g a d r Z am enhofs minne sin h y lln in g p a bokens dag. T. J.
M i e s t i s e n l a E d e n o
T ib o r S e k e lj, a r g e n t i n a e s p lo r is to k a j e s p e r a n tis to , r a k o n t a s e n ”A r g e n t i n a E s p e r a n t i s t o ” , k e li ”v iz itis la E d e n o n ” . L i v e n is d e M a to G ro so , B ra z ilo , k a j a t in g is A r a g v a j o ( A r a g u a y a ) , l a p le j g r a n d a n d e la a lflu - r iv e r o j d e T o k a n tin o , l a r iv e r e g o , k iu e n f lu a s e n la m a r o n ” t u j a p u d ” la A m a z o n -riv e ro . J e n li m e m p a - r o lu :
D u m d u d e k k v in t a g o j n i r e m is t r a l a r iv e r o A r a g - v a jo , p o r a lv e n i a l l a B a n a n in s u lo , 1200 k ilo m e tr o jn p li n o r d e n ; p o s te n i e k m a r ŝ is t r a l a in s u le g o m e m . s e r - ĉ a n te l a in d ia n o jn n o m it a jn ĵ a v a e ’, p r i k iu j n i s c iis n u r k e m a l m u l t a j b la n k u lo j ĝ is n u n v iz itis ilin . D e k k v a r t a g o j n n i r o m p is v o jo n t r a la p r a a r b a r o j e n s e n e s p e r ig a f o r t o s t r e ĉ a m a rŝ a d o . N i j a m e s tis e ls p e z in ta j ĉ iu jn r e z e r v o jn de m a n ĝ a ĵo j, v iv a n te n u r d e ĉ a s o k a j f iŝ k a p - ta d o . A n k a ŭ l a e s p e r o j e s tis e lĉ e r p iĝ in ta j, k ia m . . .
I u n p o s tta g m e z o n , t u t e n e a te n d ite , n i e k v id is a r o n d a b r o n z k o lo r a j h o m o j m o v iĝ a n ta j m a l tr a n k v il e s u r la p la ĝ o d e la r iv e ro , e n l a d is ta n c o de d u c e n t m e tr o j d e ni. I li n in e s tis r i m a r k i n t a j a n t a ŭ m o m e n to , k a j a l a r m i t a j , n u n l a v ir o j e s tis k u n i g i n t a j s i a j n a r m ilo jn
— a r k o j n k a j s a g o jn — d u m l a v ir in o j k u r a d is p o r k u - n ig i s i a j n in f a n o jn k a j k a ŝ i ilin e n l a p r o k s im a a r b a r o . E v id e n te , ilia u n u a p e n s o e s tis : m ilito .
K ie l tr a n fo r m iĝ a s m a la m ik e c o en a m ik eco n .
P o r k o n fe s i l a v e ro n , m i d iro s k e n ia s itu a c io n e e s tis la p le ĵ a g r a b l a . N e n iu el n i k v a r ir is ti e n ĝ u s te p o r p e r d i s ia n v iv o n d e s t u l t a in d ia n a s a g o . A lv e n is a l m i t i a m b r i l a ideo. M i e k k r i s la ŭ te g e :
— T o ri a u - b e a o a ! — k io e n lin g v o ilia k a j de n a j- b a r a j in d ia n o j s ig n if a s ”N i e s t a s v ia j a m ik o j! ” .
L a v o r to j h a v is n e a t e n d i t a n e fik o n . C iuj t r i b a n o j r e s - t i s s e n m o v a j s u r s ia lo k o . K a j k ia m m i r i p e t i s la k rio n , l a v ir o j k u n iĝ is p o r k e l k m in u ta in te r p a r o la d o . F in e ĉ iu j ĵ e t i s s i a j n a r m il o jn s u r l a sa b lo n , p e r el- m o n t r a g e s to , k a j u n u el ili e k m a r ŝ is r e n k o n te a l ni,
tie l n u d a k ia li n a s k iĝ is , k a j m a r ŝ a n t e tie l lib e re kva- z a ŭ li e s tu s v e s t i t a p e r f r a k o k a j p r o m e n u s t r a lu k sa sa lo n e g o .
P o s t m o m e n to j n i s ig e lis la p a c o n p e r ĉ i r k a ŭ b r a k 0 k a j li — U t a r i a e s tis lia n o m o — a lk o n d u k is n in a l si&
v ila ĝ o . P o s t l a e lm o n tr o de n ia a m ik e c o p e r e d e do- n a c e to j, v iro j, v ir in o j k a j in f a n o j a r iĝ is ĉ i r k a u ni, k v a z a ŭ n i e s tu s m u z e a j a ĵo j k a j r e g a l is n in p e r v ian d o d e te s tu d o k a j la c e r to j, o v o j de te s tu d o k a j a r b a r a m ielo.
M a te m a tik a p rob lem o
N i r e g a l is ilin p e r v ia n d o de t a p i r o k iu n n i estis ĉ a s i n t a j l a a n t a ŭ a n t a g o n k a j k iu n ili a v id e fo rm a n ĝ is p ro la s a lo p e r k iu n i s p ic is ĝ in . L a m e d io f a r i ĝ i s tre a m ik a , m a l g r a ŭ l a f a k t o k e t i u j p r im itiv u lo j estis v iz itit a j d e b la n k u lo j n u r u n u f o je a n t a ŭ ni, k a j ni d e v is p o r ili a s p e k t i s u fiĉ e s t r a n g a j .
N u n n i p o v is p le n e u z i la lin g v o n k iu n n i e s tis ler- n i n t a j k u n la in d ia n o j k a r a ĵ a , k iu jn n i e s tis v iz itin ta j a n ta ŭ e . L a k o n v e r s a c io e s tis s e n ĝ e n a . I li d e m a n d is p ri n ia j n o m o j, k a j n i p r i la ilia j. T ie l m i m a lk o v r is ke m i h a v is t ie p r e s k a ŭ s a m n o m u lo n : T ib o ’ e s tis la norrio d e u n u el l a p le j s im p a ti a j ju n u lo j d e la tr ib o .
L i d e m a n d is m in , k ie l n o m iĝ a s m ia v ila ĝ o . M a lfa c ila d e m a n d o . L a u r b o n e n k iu m i n a s k iĝ is , p r e s k a ŭ m i n e k o n is. E n a l ia m i p a s ig is la in f a n a ĝ o n ; e n t r i a m i fin is m ia jn s tu d o j n ; k v a r a f a r iĝ is t r e k a r a a l m i. F in e m i d e c id iĝ is :
E S P E R A N T I S T E R
N u h a r d e n t r e v l i g a o ch b e k v a m a s a m lin g s - p a r m e n ” H iv a - m a p p e n ” i E s p e r a n t o s f a r g e r k o m - m it till S v e rig e . F o r E d e r k o r re s p o n d e n s a r d e n u to m o r d e n tlig . O b s! I n g e n h & ls la g n in g n o d v a n - d ig . F o r m a t : 3 2 X 2 4 cm . U to m g r o n a o c h v i t a f in n a s a v e n ro d a , g u la o c h gr& p a r m a r . P r i s k r . 1: — p r s ty c k ; 1 d u ss. f r a k t f r i t t .
A B f f lV A , S to r sk o g s v a g e n 12, A 1 s t e n
1 1 4
S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n
Prenumerera pa utldrdska tid- ningar 1947.
T h e B r iti s h K r.
E s p e r a n t i s t . . . . 2.50 A r g e n tin a
E s p e r a n t is to . . . 2.50 A m e ric a n
E s p e r a n t i s t . . . . 6.—
D a n s k E s p e -
r a n t o b l a d ... 3.—
E s p e r a n to b la -
d e t ( N o r g e ) . . . 3.—
E r a n c a E s p e -
r a n t i s t o ... 3.—
H E R O L D O _____ 9.—
I n t e r n a c i a
K u ltu r o ... 11.—•
L A P R A K T IK O 8.25 S v is a E s p e r o . . 3.—
L a V e r d a F la m o 4.50 F o r la g s fo r e n in g e n E S P E R A N T O
P o s tg ir o 578 S to c k h o lm 19
— B u e n o s A ir e s — m i d iris , k a j l a v o r to f lu g is de buŝo a l b u ŝo a l if o r m i ta e n d iv e rs a j se n c o j.
— K io m d a k a b a n o j ĝ i h a v a s ? e s tis la s e k v in ta
d em ando. e . .
B e n o v e m i tr o v iĝ is en e m b a r a s a s itu a c io . K iel m i k la rig u a l m ia n o v a a m ik o , k e en ”m ia v ila ĝ o n e c k z is ta s k a b a n o j, se d d o m e g o j d e k k a j d u d e k e ta ĝ a j ? Kiel m i k l a r i g u a l li l a k v a n t o n ? B o n e m i s c iis k e en Uia lin g v o l a p le j a l t a n o m b ro e s t a s ” d u d e k ” , n o m b ro al k iu ili a lv e n a s m o n t r a n t e la f in g r o j n de la m a n o j k aj p o s te d e l a p ie d o j, d is ig a n te ilin k u n e g a la f a - cileco. F in e a lv e n is a l m i sa v -id e o . M i m o n tr is la ftn g ro jn d e m ia j m a n o j k a j d e m ia j p ie d o j, k a j t u j Poste t i u j n d e l a m a n o j k a j d e la p ie d o j de l a in -
^iĝeno.
-—T io m d a k a b a n o j ĝ i h a v a s — m i d iris.
— A a a h h h ! — a u d iĝ is Ĉ iu flan k e. L a e k k r io s ig n ifis U iiregon. I li n e p o v is a l m i k r e d i k e e k z is ta s tie l g r a n - d e g a j v ila ĝ o j. V e re m i m o n tr is n u r k v a rd e k o n , se d ĉio k io s u p e r a s d u d e k o n , e s t a s p o r ili tio m m u lte , k e su p e r a s ilia n im a g k a p a b lo n , k a j c e r t e ili k o n s id e ra s
*Uin g r a n d a m e n so g u lo .
^raarbara D io g en o
I u n v e s p e ro n m i r im a r k is k e u n u el la in d ia n o j e s tis
* U a lk o n s tru a n ta ŝ ia n k a b a n o n f a r i t a n el p a lm fo lio j.
M irig ita p r i l a a fe ro , m i d e m a n d is l a h o m o n , k ia l li cstis f a r a n t a tio n . L i re s p o n d is t u t e tr a n k v i l e :
•—M i r e k o n s tr u o s l a k a b a n o n e n a lia n d ir e k to n ĉ a r U iatene l a s u n o le v iĝ a s de t i u ĉi fla n k o , k a j m i d e z ir a s la u n u a j s u n r a d io j v e k u m in m o r g a ŭ e n i r a n te en Uiian k a b a n o n .
T iu ĉi re s p o n d o m o n tr is la fe liĉ a n s e n z o rg e c o n de tiu j p rim itiv u lo j.
E d en o
L a m a te r ia l o n p o r k o n s tr u i la k a b a n o jn , d o n a s a l ili m u ltn o m b r a j p a lm o j je k iu j e s t a s p le n a j l a a r b a r o j ;
p r i v e s ta ĵo ili t u t e n e d e v a s z o rg i, ĉ a r l a n a t u r o v e s tis ilin p e r ilia e d e n a n u d ec o , k iu n ili le rn is p o r t i k u n v e r a p r a a r b a r a e le g a n te c o . I l i a s o la z o rg o e s t a s la m a n ĝ a ĵo , se d a n k a ŭ t i u n ili a t i n g a s lu d a n te , ĉ a r la r iv e r o j s v a r m a s j e b o n g u s ta j fiŝ o j k a j te s tu d o j, k a j la a r b a r o p r e p a r a s p o r ili m u lt s p e c a jn f r u k to j n .
K ia m la s u n s u b iro p e n t r a s l a ĉ ielo n je p u r p u ro , p e r lo n g a j o m b ro j k o v r a s l a a r b a r o l a v ila ĝ o n . K v ie to r e g a s la m e d io n . N u r d u m la p le n lu n a j n o k to j e h a s k a n t o t r a la a e ro m e m o r a n te a n t i k v a j n k r e d o jn de m a lp r o k s im a j a v o j, k ie s v iv o en n e n io d ife re n c is de tiu d e l a n u n a j ĵa v a e o j.
J e f a jr o lu m o m i o b s e rv a s la r e f l e k t o j n s u r l a g l a t a k a j lo n g a h a r a r o de la a r b a r lo ĝ a n to j, n u n m ia j f r a t o j , k a j m e la n k o lio e k p r e m a s m ia n k o ro n . M i p e n s a s p r i la p r o k s im a ep o k o k ia m l a civ ilizo a tin g o s ti u n ĉi tr a n k v il a n , f o r g e s ita n lo k o n , p o r d o n i a l tiu j s im p lu lo j k e l k a jn ĉ ifo n o jn k a j k e l k a jn m a n ĝ a ĵo jn , k ie s d e v e n o n ili n e k o m p re n o s , k a j p o r f o r p r e n i d e ili l a p le j g r a n - d a n tr e z o r o n k iu n ili h a v a s : ilia n feliĉ o n .
C a r fin fin e , la feliĉ o e s t a s n e n io a l ia ol la r i l a t o in - t e r l a d e z iro j, k a j ilia re a lig o . K a j ili d e z ir a s tio m m a lm u lte !
A lv o k o a l f e r v o j i s t o j !
L a H u n g a ra P e rv o jis ta S in d ik ato p e ta s la e k ste r- la n d a jn fe rv o jis ta jn o rg a n iz a ĵo jn , bonvolu k o n ta k - tiĝ i k u n ĝi k a j sciigi p ri d ato , k iam ili povos sendi s ia jn re p re z e n ta n to jn (k iu j p a ro la s e sp e ra n to n ) al H u n g a ru jo , p o r ĉ. du sem ajn o j, kiel g a s to jn de la h u n g a ra fe rv o jis ta sin d ik a to . R espondon oni p e ta s p o r F e rv o jis ta S indikato, B u d ap est, VHL, K enyer- mezo-u. 6.
L E R N E J K A M A R A D O J
(d aŭ rig o ) L i am asig is la d eseg n aĵo jn k a j m e tis ilin en la p ap eru jo n . W ern e stis m alfeliĉa. L i abom enis ofendi h om ojn — k a j precipe li ne volis ofendi G eorg B ent.
L i su b ite m em oris ta g o n k iam li e stis en la m al- a lta j k la so j k a j la k a m a ra d o j k o n sp iris k o n tra ŭ li.
W ern ja e stis tie l m a lg ra n d a k a j m a lfo rta , k a j tio sufiĉis p o r ke oni tu rm e n tu lin. W ern m em oris ke oni tre n is lin al la g e to k a j p rem is lian k apon sub la akvon tie l longe ke li kom encis a sp e k ti n ig ra.
Sed tia m B en t venis k a j lib erig is lin, k elkfoje li d o rsb a tis lia jn tu rm e n tu lo jn k a j tre n is la plej dan- ĝ e ra n el ili al la re k to ro p o r e sti p u n ita . . .
Ĉu li n u n fo rla su s B e n t? E s ta s a n k a ŭ m albon- ŝanco ke li ĉiam bezonas tiom d a tem po p o r de- cidiĝi. L i devas g a jn i tem pon.
S ubite li ricevis ideon.
— N e fo riru , B en t! li d iris. Mi m alfacile povas h av ig i la sum on, sed D ah l facile povus p ru n ti la sum on. P a ro lu k u n li. L i n u n e s ta s en sia ĉam bro.
B en t p rip en sis m om enton.
— Bone, li fin e diris. Mi ce rte fa ro s tion, ta m e n m i vere ne volas fa v o ri lin p e r ia p ro fito . . . K vin m in u to jn poste la pordo de la p riv ato ficejo de D ahl estis m a lfe rm ita , k a j G eorg B en t elkuregis. L ia j v an g o j e stis ru ĝ a j k a j lia j okuloj fulm is. Mal- a n ta ŭ li venis D ahl.
— ĉ u vi ne povas lasi m in en tra n k v ilo ? li k rieg is fu rio ze Ĉu vi vere ne h a v a s ion a lia n p o r f a r i ol sendi alm o zp etan to jn al m i? V i e sta s s tu lte g a kom paniano.
— J a e s ta s G eorg B ent, d iris W ern.
— Tio ne f a r a s la a fe ro n pli bona. N e g ra v a s ĉu e s ta s B en t aŭ iu alia- sed li e s ta s ĉiuokaze sen- h o n ta alm ozpetanto. Mi volas h av i tra n k v ilo n dum m ia laborado.
L a pordo ferm iĝ is klake. Sen d iri ion tu m is sin B e n t k a j fo riris. Sed kiam li p re n is la pordklinkon, li se n tis la m anon de W e m s u r sia ŝu ltro .
— Mi havigos a l vi la m onon, li d iris al G eorg.
Sed d im nenion p ri tio al m ia edzino. ĉ u vi ne volas ak o m p an i m in h ejm en k a j ta g m an ĝ i k u n m i?
N eniam O scar W ern e stis pli nervoza k a j s e n fo rla ol dum la ja ro , k iu sekvis. L i su fe ris p ro sendorm o k a j k iam li fine m a ten e ekdorm is, li e stis tu rm e n - t i t a de la plej te r a r a j sonĝoj.
Sonĝe li o fte vidis g ra n d a n m aŝinon, k iu lghoris rap id eg e kvazaŭ tir a n te lin al si.
S ubite kom encis la m aŝino m oviĝi — a n ta ŭ e n al lia hejm o k iu n ĝi ru in ig is k a j falig is. E n la v en o n ta sekundo W em tro v is sin en blanke k a lk ita ĉam bro k u n n u r u n u k ra d o fe n e stro a lte ĉe la pla- fono . . .
K aj tia m li k u tim is ekvekiĝi k u n ĝemo.
L ia edzino konsilis a l li viziti la doktoron, sed W ern k iu sciis, kio m a n k a s al li, provis b ag atelig i la afero n . Sed li p erd is la a p e tito n , paliĝ is k a j m al-
dikiĝis de ta g o a l ta g o .
G eorg B en t ricev is p a te n to n je sia flu g m aŝin a m otoro, k a j la g azeto j p ris k rib is ĝin en lo n g aj a r- tik o lo j. C erte sam e bonegaj kiel longaj ra p o rto j de B ent, k iu a n ta ŭ d iris ra p id a n sukceson.
E s tiĝ is firm o, k a j W ern ricevis am aso n d a ak- cioj. Li sciis, ke se li vendus iiin nun, li rericevus s ia jn 10.000 k ro n o jn k a j eĉ 100.000 an k o raŭ , sed B en t en ĉiu letero konsilis al li ne vendi ilin nun.
Ili p ro fito s m u lte pli, d ek laris li, k iam la eksporto vere ekkom encos, la m ilionoj am asiĝos.
T age D ahl p lan is provizore novan entreprenon, k iu donus cen tm ilan p ro fito n aŭ tir u s ilin en kon*
flik to kun la ju steco . W ern kom prenis tion, k aj li devis tu j fo rla si la firm on.
E s tu s bone se li povus fid i je B ent, sed e stis lia m alfeliĉo, ke li ne povis fidi je iu, k a j ke li mal- facile povis sin esprim i. Do li fin e e stis certa, ke li en volas k u n la b o ri k u n iu. Tiel okazis a n k a ŭ ĉi tiu n fojon.
E s tis g riza dim anĉa fru m a te n o en oktobro. W ern k a j lia edzino sidis ap u d la fru m a te n m a n ĝ a tablo.
L a vento ludis p e r la la s ta j folioj de la fru k ta rb a ro en la ĝardeno, k a j ekkom encis pluveti.
— N un b ald aŭ esto s fino, ĝem etis s-ino Wern k a j rig a rd is t r a la fen estro , sed ŝi ne pensis je la a rb o j en la a ŭ tu n a vento, sed je io tu te alia.
— — Fino ?, kion vi d ira s ?
— K iam la folioj de la a rb a ro fa la s te re n . Bal- daŭ venos la v in tro . M ia plej k a ra , kiel stra n g a vi estas. Kio o k azis?
— Nenio, abso lu te nenio!
E n la sam a m om ento h a ltis g ra n d a aŭ to antaŬ la barilpordo. W em e k s ta ris tiel su b ite ke li ren- v ersis la k a fta so n . E s tis la aŭ to de D ahl. N un U eliris la aŭto n , k a j lia edzino venis m a la n ta ŭ li.
W ern elk u reg is po r ak cep ti ilin, k a j p o st kel- k a j m in u to j en iris am b aŭ kom panianoj en la ĉam bron de W ern. W ern s ta r is silen te ĉe la pordo, k a j D ahl prom enis senĉese tie n k a j reen.
— E s ta s p erd ite, li d iris fine.
— W em g lu tis. L a sam an eldiron li ja m aŭdis*
— N i p erd is ĉion, d a ŭ rig is D ahl. Sed tio ne estaS la plej te r a r a .
— N e la p lej te ru ra ! K ion vi volas d iri?
— L a kam bio k u n la nomo de d ire k to ro H ag.
— Kio okazis p ri ĝ i?
— N e a fe k tu nescion! Vi j a bone scias ke lia nomo e sta s fa ls ig ita .
— F a ls . . . Tion . . . m i ne s c iis !
— Ne, tie l facile vi ne fo rsav o s vin, knabeto, d iris D ahl k a j ridegis. Vi ne dem andis, sed kom- preneble vi kom prenis dum la tu t a tem po, ke direk- to ro H a g ne su rsk rib is la kam bion. Mi m em skribis lian nom on sam tem pe kiam m i sk rib is m ian propran.
— E s ta s 25.000 k ronoj.
Ett Julpaket
fo r 2 : — k r o n o r
D e t inneh& ller:
10 E s p e r a n t o - ju l g r a n s f l a g g o r , g r d n m . v i t s t j a r n a 5 J u l k o r t m e d e s p e r a n to - te x t
5 Ju l- o ch n y & rs k o rt m e d e s p e r a n to - te x t
A n g iv e n d a s t: ” J u lp a k e t, 2 k r .”, o ch v i ex p . L a g - g e r N i till 1 k r . s a n d a v i a v e n en e s p e r a n to - s t j a r n a f o r E d e r t r o c k s la g e lle r E r k la n n in g .
F Ŭ R L A G S F O R E N IN G E N E S P E R A N T O F a c k 19071 - S to c k h o lm 19 - P o s tg ir o 578
1 1 «
S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n
— Oni a re s to s nin, se vi ne hav ig o s la m onon.
— Mi ne h a v a s m onon, k a j m i bone scias, ke m i ueniam sk rib u s m ian nom on je kam bio, se m i scius, ke la nom o de H a g e sta s fa ls ig ita !
•— P ro v u k re d ig i tio n a l la ju ĝ isto . M orgaŭ la kam bio e s tu p a g ita , k a j m i ne h a v a s eĉ u n u oeron.
E s ta s c e tere plej bone e n iri a l la sin jo rin o j. A li-
‘okaze ili m altran k v iliĝ o s.
D ahl e liris el la ĉam bro, k a j W ern sekvis lin.
Ŝajnis al li kv azaŭ la planko b alan ciĝ u s sub liaj piedoj, k a j la m u ro j ĉirk a ŭ li b lan k k alk iĝ u s, k a j la fe n e stro j ekposedus m a lg ra n d a jn k ra d o jn .
Oni v ere k red u s, ke li fe s tu s stu d en tju b ileo n . K iam W ern k a j D ahl envenis en la salono ili ek sta- ris m irig ita j. A n ta ŭ ili s ta r is G eorg B ent, k a j li rig a rd is ilia jn s u rp riz ita jn m ienojn. L i ne e stis tiu Bent, k iu n ili vidis a n ta ŭ un u ja ro , sed fo rta k a j bone v e s tita viro.
-— Vi a s p e k ta s s u rp riz ita j li d iris. Sed kio okazis pri vi, W e m ? V i j a h a v a s tu te g riz a n vizaĝon!
W ern ŝanĉeliĝis, sed fine, ek sid an te li d i r i s :
— Vi d evas scii la veron, E v a! Jes, ĉiuj devas scii la v e r o n ! Mi e s ta s h o n e sta h o m o ! Mi ne sk rib is la nom on de d ire k to ro H a g s u r la k a m b io . . . Oi tie li e s ta s . . . D ahl. J a e s ta s certe, ke li f a r is m in sia kom paniano, sed li a n k a ŭ e stis diableca k o n tra ŭ mi. K aj n u n ĉio e s ta s p e rd ita . N i e s ta s ru in ig ita j, E va! N u n m i alv o k as la policon!
.— v i ne f a r u tio n ! k riis D ahl raŭ k e.
•— D um m om ento e stis silen te en la cam bro, sed subite oni ek aŭ d is la k v ie ta n voĉon de B ent.
— L a 25.000 k ro n o jn mi pagos, tu j m o rg a ŭ k iam la b an k o j esto s m a lfe rm ita j. Mi ĝo jas, ke m i povas fa ri tio n k a j eĉ p e r la m ono de W ern. Jes, vi asp e k ta s s u rp riz ita , D ahl, sed tie l g ra n d a kom ercisto kiel vi, n ep re devas scii, kiel kolose bonege prospe- ra s tiu j de m i e ltro v ita j m o to ro j. K aj p o r tio m i d an k as al W em . K iam vi elĵe tis m in el v ia ĉam bro, tiam help is m in W ern. Li e s ta s en ci m om ento pli riĉa ol vi povas im agi. Sed n u n m i supozas ke v ia kom panieco finiĝis. Mi venis ĉi tie n p o r p e ti W e m esti d ire k to ro en la m o torkom panio de B ent. K ion vi d ira s, W e rn ?
— Mi . . . d ev as pensi p ri la afero .
.— Ne, d iris lia edzino k a j iris al li. N i ne p ri- pensu ni akceptos.
— Jes, je s, m u rm u ris W ern. N i ak cep tas.
__ Do, venu, d iris D ahl a l sia edzino. Tio e s ta s la d an k o p o r ĉio kion m i fa ris ! N e fo rg e su la 25.000 k ro n o jn m o rg aŭ !
L a pordo ferm iĝ is. Sed W ern e k s ta ris k a j fo rte prem is la m anon de la le rn e jk a m a ra d o .
E l Ta sveda tra d u k is T u reW edensjo.
L .A V E B D A F L A M O
" E s p e r a n to - g a z e to p o r ĉ iu j”
T r e i n t e r e s a e n h a v o , v a r i a a r tik o l a r o , in s tr u a , d is t r a , in fo rm a .
A b on k otizo: Kr. 4: 50 M e n d u ĉe
F o r la g sfo r e n in g e n E S P E R A N T O , S to c k h o lm 19.
A d reso de la red ak cio: L a V erd a F la m o , C asa- b lan ca, P la c e M erm oz (Im m . C h ico t), M aroko.
IE L r e s p o n d a s
L a U n u a B a lk a n a E sp eran to -K o n feren co , kiu okazis en A ssen o v g rad la 26an de aŭ g u sto 1946, i. a.
p o stu la s, ke IE L ” ŝan ĝ u sia n p asiv an , n e ŭ tra la n sin te n o n rila te faŝism o n k a j re a k c io n ” .
IE L resp o n d as (en la n o v em b ra n um ero de ”E sp e- ra n to In te m a c ia ” ) :
Se IE L ne a k tiv e sin o k u p as p ri ” k o n tra ŭ -fa ŝis- mo k a j reak cio ” tio e s ta s la ŭ la volo de ĝ ia j m em - b ro j.
Sed tio ne sig n ifa s, ke la plim ulto de la m em broj p riv a te ne e s ta s k o n tra ŭ la faŝism o k a j la reakcio.
Tio sig n ifa s, la ŭ n ia in te rp re to , ke ili d eziras, ke IE L sin dediĉu a l la p r a k tik a j ta s k o j p ro p ag an d i E sp e ra n to n , k u n lig i la L a n d a jn A sociojn, f a r i sian eblon ak cep tig i E s p e ra n to n kiel eble plej b ald aŭ , k a j f a r i d iv e rsa jn se rv o jn a l s ia j m em broj.
L a E s tr a r o de IE L tu te ne h a v a s m a n d a to n de la m em broj, ke la o rg an iz aĵo sin oku p u p ri iu j poli- tik a j o k azaĵo j en k iu a jn p a rto de la m ondo. Tio ne e s ta s ĝ ia agadkam po, k iu c e tere e s ta s k la re di- fin ita .
N i tia l in siste rip e ta s , ke IE L e s ta s tu te dem o- k r a ta o rg an izaĵo , sed n e ŭ tra la , k a j tie l longe kiel ĝ ia j m em broj volos, ĝi kon serv o s tiu n koncepton p ri n eŭ traleco , k iu n ĝi ĝ is n u n h av is, ne p o r la pro- fito aŭ m a lp ro fito de tiu a ŭ a lia sekcio de la m o- vado, sed p o r la bono de E s p e ra n to , k iu e s ta s ĝ ia sola celo.
I
S t u d e n t a r o h a ĵ L in g v o i n t e r n a c i a
E n a ŭ g u sto de la n u n a ja r o okazis la d u a T u t- m onda S tuden to -K o n g reso en P ra h a . O kazis g ra v a in stig ilo , k iu kaŭzis, ke u n u el la K ongres-K om i- sionoj tu ŝ is la problem on p ri in te rn a c ia helplingvo kaŭze de m em orandum o de la S tu d e n ta E s p e ra n to - sekcio de la B u lg a ra Ĝ en erala S tu d e n ta P opola A socio.
ĉefta ĵu rn a lis to en iris la k o n g resejo n k a j ra k o n - ta s p ri tiu v iz ito :
T iu p a rto de la d eleg ita ro — k u n v e n in ta el ĉiuj m o n d p a rto j— kiu ne k o m p ren is la lingvon tium o- m en te p a ro la ta n , babilis, m anĝis, sk rib is p riv a ta jn le te ro jn k a j efek tiv e am uzis sin, a te n d a n te ĝ is kiam aŭdiĝos lingvo, k iu n ĝi k o m p ren as. K om preneble tiu cirk o n stan co iom ĝen is la a lia jn d eleg ito jn .
P o ste li in te rv ju is la g v id a n to n de la k o n g reso k a j re d o n a s tio n je n e :
J e n la D em andoj k a j R esp o n d o j:
D. K ion p o stu lis la le te ro de la B u lg a ra S tu d e n ta E sp eran to -sek c io ? R . L a le te ro p o stu lis, ke la K on- g reso p erm e su o ficialan uzadon de E s p e ra n to en la K o n g resa j d isk u to j, a p u d la n a c ia j lingvoj. D. K iu j d e le g ita ro j p a rto p re n is la d isk u to n p ri E s p e ra n to ? R. L a R usa, A ngla, F ra n c a , B u lg a ra , H in d a, Sud- A frik a k a j eble a lia j, k iu jn m i ne m em oras. D. K ia e s tis la konkludo el Ia d isk u to p ri E s p e ra n to ? R.
ĉ iu j d eleg ito j de la kun sid o h a v is la opinion, ke E s p e ra n to ne e s ta s n u n sufiĉe p o p u la rig ita , t. e.
d is v a s tig ita , precipe ne in te r la k o n g resd eleg ito j.
L I N G V A K O L O N O .
P r i a p o str o fo .
Mi volas n u r a n k o ra ŭ pli em fazi ke la ofteco aŭ tro eco de a p o stro fo j p o vas ĝeni k a j m albeligi, sed ne tio m la a p o s tro fa signo p e r si, kiom la elizio m em , la s tu m p ig ita j k a j k rip lig ita j v o rto j. Im a g u n u r kiel tre e g e m a lfacile e s ta s k a p ti la en h av o n a ŭ s k ŭ lta n te poem on d e k la m a ta n , se a b u n d a s elizioj, dum la fin v o k alo j m o lig as k a j g la tig a s la v erso jn . Mi ne k o m p ren a s kiel la a p o s tro fo j povas ĝeni pli ol a k c e n ta j k a j a lia j su p e rsig n o j, kom oj, e k k ria j sig n o j k .t.p . A n k a ŭ en sv ed a k a j a lilin g v a poezio o k azas a p o stro fa d o k a j en la fra n c a la a p o stro fa d o j a e s ta s k u tim o k a j reg u lo a n k a ŭ en prozo. Mi e s ta s k o n v in k ita ke nen iu k u ra ĝ a s a s e rti ke la m ul- t a j a p o s tro fo j d e tru a s la belecon de fra n c a poezio.
K ial do en E s p e ra n to ?
A1 ĉiuj, k iu j h a v a s v e ra n in te re so n p ri ĉi tiu j a fe ro j, m i k o n silas legi §§ 651— 653 en P r a k tis k L aro b o k i E s p e ra n to de B u tle r-Ja n sso n . Tio eble e s ta s la p lej p ru d e n ta , kio e s ta s d ir ita p ri poezio k a j tra d u k o de poezio en E s p e ra n to . P ro m anko de loko m i volas ĉi tie c iti n u r je n a jn fra z o jn (k u r- sivigoj de m i !) :
”E v itu kio m eble la elizion! L a sen vo stig o e s ta s b a r b a r a k u tim o !” — ” Se vi devas tra d u k i, e le k tu te k s to n ritm e k o n v en an (t. e. kies linioj p le jp a rte fin iĝ a s in e . . .), ĉ a r pro la s tr u k tu r o de la lingvo, E sp e ra n ta poezio esta s n a tu re ina. L a sved a poezio, k o n tra ŭ e , e s ta s p lip a rte v ira , k a j ĝ in tr a d u k i sam - ritm e necesigas o fta n elizion.”
K oncerne la ”le g ad o n ” de la Z am en h o fa regulo.
O ni j a k u tim a s d iri ke eĉ la diablo p ovas legi la
K e lk a j d eleg ito j opinias, krom e, ke n u n ne e s ta s o p o rtu n e p aro li p ri in tern aciism o , kiel ekzem ple p ri lingvo in te rn a c ia , en la K o n g re sa j k u n sid o j. L a n u n a K ongreso h a v a s pli g ra v a jn la b o ro jn k a j oni p ovas p re z e n ti ĉi tiu n dem andon al iu v e n o n ta kon- greso . D. K ia e s tis ta m e n la ĉefa kaŭzo, ke la kom isiono en tiu ĉi k o n g reso ne a k c e p tis uzadon de E s p e ra n to en la in te rs tu d e n ta rila ta d o ? R. L a p lej g ra v a kialo e s ta s la cirk o n stan co , ke neniu d eleg ito scias k a j u zas E sp e ra n to n . D. ĉ u a n k aŭ la P len k u n sid o t r a k t is p ri E s p e ra n to ? R. N e. D.
ĈJu vi p o vas konsili al E s p e ra n tis to j la p lej e fik a n m a n iero n p o r in te re s ig i la s tu d e n to -o rg a n iz a ĵo jn p ri E s p e ra n to ? R. V olonte. S k rib u p e tsk rib o n al la E k z e k u tiv a K o m itato de la K o n sila n ta ro de la In- te rn a c ia F ed eracio S tu d e n ta , kies d a ŭ ra sidejo e s ta s en P r a h a II, O p letalova 38, Ĉ ehoslovakujo, en kiu vi rek o m en d o s le rn a d o n de E s p e ra n to k a j po stu lo s, ke la A d m in istra K o m ita to p re z e n tu al la v e n o n ta k o n g reso p roponojn, ke E s p e ra n to e s tu a k c e p ta ta kiel o ficiala kon g reslin g v o . Sed kondiĉo e sta s, ke la p e tsk rib o e s tu s e n d a ta de s tu d e n ta j g ru p o j aŭ o rg a n iz a ĵo j, aŭ de s tu d e n ta sekcio de la n d a asocio, do, sole de s tu d e n to j-E s p e ra n tis to j. P e ts k rib o j de n e s tu d e n to j e s ta s se n sig n ifa j. K rom e e s ta s g rav e, ke la p e tsk rib o e s tu s k rib ita en n a c ia lingvo, ne n u r en E s p e ra n to , a ŭ pli bone, en k e lk a j lingvoj s a m te m p e ; sed ĝi devas e s ti s u b s k rib ita de s tu d e n ta o rg an iz ajo .
biblion tie l ke ĝi k o n v en as p o r lia j celoj. V ere estus te r u r a d an ĝ ero p o r E sp e ra n to , se la e sp e ra n tisto j povus ”le g i” la re g u lo jn de la F u n d a m e n to ĉiu laŭ s ia g u sto k a j deziro. Se la inten co de Z. e s tis lasi a l n ia bo n tro v o m e ti a ŭ ne m eti a p o stro fo n , mi e s ta s k o n v in k ita ke li e s tu s fo rm u lin ta la regulon en a lia m an iero , ekz. la fin a vokalo de la substan- tiv o povas e sti fo rla s a ta . T iuj, k iu j tio n deziras, povas ĝin a n s ta ta ŭ ig i p e r ap o stro fo . Sed tio n li ne fa ris .
R ila te la elizion e s ta s in te re se rim a rk i, ke Z. en s ia j poem oj tr e ŝ p a re u zas ĝin, k a j p re s k a ŭ nur p o r ev iti m a la g ra b la n v o k alre n k o n tiĝ o n , hiaton.
E n s ia j tra d u k o j de poem oj (ekz. L o relei) li eĉ ŝ a n ĝ a s la o rig in a la n ritm o n , u z a n te in a jn rim ojn a n s ta ta ŭ v ira jn . Mi ne v o las esp rim i opinion pri tia tra d u k m a n ie ro , sed tio k la re m o n tra s ke li uzis elizion n u r en okazo de p lej e k s tre m a neceso.
K aj n u n m i nen io n p li h a v a s p o r d iri p ri ĉi tiu tem o.
B igo.
P o r la rim a rk ig o , k iu n f a r is B igo p ri la modo k o n tra ŭ fu n d a m e n ta — u n ik a en n ia sv ed a gazeto
— ig n o ri la a p o s tro fo jn de finvokalo, m i volas d an k i lin.
L a F u n d am e n to e s ta s re c ip ro k a k o n tra k to in ter ĉiuj e s p e ra n tis to j. K iu ne obeas ĝ ia jn reg u lo jn , tiu ne u zas k o re k te la lingvon, ro m p as la k o n tra k to n k a j o fen d as la k u n k o n tra k tu lo jn .
P ri a lia j a fe ro j e s p e ra n tis to j — p ro zu lo j a ŭ po- e to j — povas h a v i d iv e rs a jn o p in io jn ; la dekses re g u lo jn F u n d a m e n ta jn oni ne ”in te r p r e ta s ” , ilin oni n u r obeas, la ŭ s p irite k a j laŭ v o rte.
P. N n . N o m in a tiv a s u b sta n tiv o sen o e s ta s vo rto , ne
”s tu m p ig ita ” aŭ ”k rip lig ita ” v o rto . Ci e s ta s en prozo uzebla en k u n m e tita j v o rto j k a j en poezio kie a jn . — L a diferenco pen d as s u r la n a jlo de la ak cen to , k iu n en poezio la ritm o g a ra n tia s . Se ne, uzu a p o stro fo n — en la fino de verso, dankaldio, n en iam bezorian.
V erk u la ŭ la in a k a ra k te ro de la e s p e ra n ta ling- vo, Bigo volas diri. — Bone, sed tio ne ĉiam estas ebla k oncerne tra d u k o n de poezio. P oezia trad u k o , k iu ŝa n ĝ a s la ritm o n de la o rig in alo ne e s ta s tra - duko, sed krim o.
P o r ev iti tio n Z am enhof donis al ni la rim edon.
(K e li m em f a r is tia n krim on, n u r m o n tra s ke a n k a ŭ genio e s ta s hom o.)
L a re g u lo j de le rn o lib ro e s ta s d o n ita j al lernan- to j. A pud Bigo k a j P. N n. n i c e rte ĉiam re s to s en le rn e ja ĉam bro. L a g a z e ta ro ta m e n e liris s u r la lite r a tu r a s tr a to k a j volas tiu jn m in u to jn vivi kiel p len k resk u lo ĝ u a n te la lim ig ita n liberecon de plen- k resk u lo (k a j s tra tb u b o ) — S tu lta deziro, sed ne d etru e b la.
Teodor J ŭ lin
F a k te r m in a r o j.
R ila te al la a rtik o lo ”K rei f a k te r m in a r o j n . . •”
B ro d k a sti ne e s ta s sam a kiel dissendo, ĉ a r oni po"
vas ”d issen d i” a fe ro jn tu te ne b ro d k a s ta n te . K aj rad ie-d issen d i e s ta s iom longa. F lo si laŭ Z am enhofa uzo e s ta s verbo tr a n s itiv a : ”oni flo sa s lignon al
S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n
Nagot mer om Universala Ligo
Alla, som n a g o t d ju p a re g rip its av Zam enhofs uppoffrande och o eg en n y ttig a livsgarning, mŝ.ste av h j a r t a t g la d ja sig a t b ildandet av d e tta n y a for- bund m ed n am n et U niversaJa Ligo, fo r v ilk et del- vis re d o g jo rts i de tv a n a rm a s t foregaende num ren av v ŝ r tid n in g . D e tta n y a forb u n d a r nam ligen en org an isatio n h e lt i Zam enhofs anda. D et hoga m al
&t v ilk et Z am enhof vigde s itt liv, v a r folkforbrod- ring, och d e t av honom skapade in tern atio n ella sprŭket esp eran to an sag h a n sjalv b lo tt som e tt Daedel, e tt v e rk ty g a t t vinna d e tta mŝ.1. D e tta a r ocksŝ. den anda, i vilken d et ny a fo rb u n d et vill ar- beta.
U tifrŝ n d enna g ru n d sy n h a r d e t n y a fo rb u n d et aven s k a p a t villkoren fo r m edlem skap. D essa aro synnerligen la t t a : v a r och en, som sk riftlig e n god- kanner fo rb u n d ets m al och p rin cip er sa m t d ar- Ĵam te b e ta la r en friv illig en g an g sav g ift, dock ej ŭiindre an 1 stelo — en stelo a r fo r n arv . = 0.35 kr. i sv en sk t m y n t — b lir m edlem och e rh a lle r e tt individuellt m edlem skort gallande fo r livstiden.
L enna rin g a m edlem savgift a r fa s ts ta lld , fo r a t t ingen av ekonom iska skal sk a behova stŝ. u ta n fo r.
D essutom fin n s a n d ra friv illig a m edlem sform er fo r dem, som k u n n a och v ilja m e r k r a f tig t ekonom iskt stodja verk sam h eten . E n sa rsk ild m edlem sform a r
”A k tiv a m em bro” . De m edlem m ar, som ŝrlig e n be- ta la y tte rlig a re 24 steloj, tillh o ra denna grupp, och de e rh a lla fo rb u n d ets tid s k rift g ra tis ja m te a n d ra fo rm ŝn er.
Pŝ. g ru n d av sa rsk ild a svŝ.righeter i N ederlander- na ju s t nu, d arib lan d aven s to r p ap p ersb rist, och for a t t u n d v ik a onodiga k o stn ad er och arb ete h a r forbundets sty re lse fo r in n ev aran d e a r p ro v iso risk t o v erta g it den k an d a tid n in g en L a P ra k tik o fra n C seh -in stitu te t som fo rbundsorgan. Den a r till om- fŝn g oc.h u ts ty rs e l lite enkel, v ilk et red ak tio n en sjS.lv b ek lag ar, inen in n e h ŝllet a r m ycket g ed ig et och in tre ssa n t. D et a r m eningen a t t 1947 u tb y ta denna tidning m o t en n y m ŝn a tlig av s to rre o m fŝn g och fullgod u ts ty rs e l och m ed n am n et L a N o v a M o n d o .
D et skulle v a ra synnerligen gladjande, om alla e sp e ra n tiste r u ta n u n d a n ta g ville ingŝ. i d et n y a fo rb u n d et som m edlem m ar av d et ena eller a n d ra slaget. Och alla k u n n a g o ra d e tta u ta n a t t p a na-
uiaro.” (A ngle ”r a f t ” ). Sed p o r la n e tra n s itiv a signifo ”re s ti su r la su rfaco de la akvo” (A ngle flo a t, k a j in te rn a c ie f l o t . . . k. s.) flo t-i ŝa jn a s becesa.
Mi tr e b ed aŭ ras vidi en v ia gazeto ne-Espe- fa n ta jn fo rm o jn Anglio, Belgio . . . m alrekom endi- ta j de la L ingva K om itato k a j de Z am enhof mem.
La landon A nglio m i ne konas. Mi e s ta s A nglo loĝanta en A nglujo.
M. C. B u tler.
R ila te a l A nglio, Belgio . . . e s ta s j a in te r geo- g ra fo j ĝ enerale konate, ke ”ŝ a ta ta in fan o h av as U iultajn nom ojn” , k a j m alplej u z a ta e sta s la nomo
bejm e u z ata. Red.
g o t s a t t behova kom m a i m o tsa ttn in g till den espe- ra n to o rg an isatio n , som de ev en tu ellt tid ig a re till- ho ra.
F o r a t t n u fra n b o rja n f a f a r t pŝ, denna med- lem san slu tn in g till U n iv ersala Ligo a r d e t o n sk v art, a t t alla k lu b b a r om ed elb art ville ta g a upp denna fra g a till behandling. E t t lam p lig t fo rfa ra n d e vore a t t inom v a rje klubb v a lja en sa rsk ild fu n k tio n a r, som hade d e t d ire k ta a rb e te t m ed d e tta aren d e om hand. K lu b b arn a b o ra s a rs k ilt v an d a sig till alla esp eran to ro relsen s " a v fa llin g a r” fo r a t t fa dem med i den n y a fo lk fo rb ro d rin g so rg an isatio n en och anyo bliva a k tiv a e s p e ra n tiste r.
V idare borde atm in sto n e nagon, exem pelvis den nu nam nde fu n k tio n aren , m en n a tu rlig tv is h e lst flera, tillh o ra m edlem sgruppen "A k tiv a m em bro”
fo r a t t h a tillg ŝ n g till fo rb u n d ets tid n in g och d ari- genom k u n n a form edla k o n ta k te n m ellan klubben och forb u n d et.
Ma vi nu v a r och en i sin s ta d g o ra vad vi k u n n a fo r a t t s to d ja denna n y a esp eran to - och fo lk fo r- b ro d rin g sb efram jan d e o rg an isatio n . D arigenom h e d ra vi b a ttre an p a n ŝ g o t a n n a t s a t t m in n et av v a r sto re m a sta re , v ŝ r t h o g a foredom e i a rb e te t fo r fre d och fo lk fo rb ro d rin g , m anniskovannen L u d o viko Lazaro Z am enhof.
H ja lm a r K ihlberg
H O P P E T
< (e fte r L . L . Z a m e n h o fj N y a r kanslan, som n u s k a k a r varlden.
ŭ v e r jo rd en som e t t s ta r k t rop g ŝ r den.
L a tta v in d a rs a n d ev in g ar b a r den if r ŝ n p la ts till p la ts, och alla n ŝ r den.
E j till d e t pŝ. blod begivna sv a rd e t d r a r den m a n sk o sla k te ts individer.
H elig harm oni, d e t s to r s ta v a rd e t, lo v ar den en v a rld som ev ig t strid e r.
U n d er h a g n av h o p p ets h elg a fa n a • fy lk a s fre d lig a so ld a te r sam m an.
Saken v a x e r sn a b b t p ŝ fra m g ŝ n g s b an a genom o p tim iste rs f lit och gam m an.
Sedan tu sen d en av ŝ r stŝ. m u ra r
f a s ta m ellan sk ild a folk och stam m ar.
F a lla sk all de dock fo r p ilreg n s s k u ra r f r ŝ n den h elg a karlek en , som flam m ar.
P& d e t n e u tra la s p rŝ k e ts g ru n d er, d a r den ene k la rt f o r s tŝ r den a n d ra , k u n n a folken bilda e t t forbund, d a r de som en fam ilj f ŝ r sam m an v an d ra.
E j fo r tr o tta s sk all v&r tr a g n a s k a ra i sin stra v a n , fre d lig m en dock m ark lig , till dess ta n k en , som a r drbm n u b a ra ,
— m an sk lig h eten s b a s ta — b liv it verklig.
Skovde den 6.11. 1946.
Nat. Svanholm.
K ie l l a s a m id e a n a r o p o v a s o b se rv i, n ia j s v e d a ĵ a m ik o j p e r e de la v e r s a r o de s -ro S v a n h o lm p o v a s a k o m p a n i n in , k ia m n i k a n t a s n ia n h im n o n .
Ernst
B e p p e r lin g
h e jm en v etu ro s de Svedlando a l H essen. — J a m en n ia ju n ia num ero li a d ia ŭ -sa lu tis nin. E n sveda lingvo li esp rim is s ia n ĝ ojon k a j s ia jn esp e ro jn p o r la e sto n to de s ia p a tro la n d o . Sed n ia n o v a m ondo ne n u r p o stu la s p a sp o rto n k a j bileton sed a n k a ŭ sp ecialan m ilite s tra n perm eson. T iu perm eso n u r n u n venis, k a j p o st k e lk a j sem ajn o j n ia am iko estos hejm e. P re s k a ŭ 13 ja r o jn li re s tis ĉe ni, fu ĝ in to el la u n g eg o j de nazio, k a j la m odesta, sed le r ta sam i- deano ricevis ĉi tie tio m d a am ikoj k o le k tita j ĉirk a ŭ li kiom d a le rn a n to j de lingvoj a ŭ m ate- m a tik o k a j a ŭ s k u lta n to j de ĉiam in te re s a j k a j en- h a v o riĉ a j prelegoj.
N ovan feliĉon ni d eziras al li e s p e ra n te ke li g ar- dos de Svedlando iom d a bona m em oro sp ite de m allu m a tem po, k iu n li ĉi-tie tra v iv is. Jln
T V A R S Ŭ V E R H A V E N .
”N ew Z ealand E s p e r a n tis t” b e r a tta r i s itt ju li- n r, a t t b a rn e n i fo lk sk o la n i M ak arau , N o rra A uck- land, sam m an stalld e en dossier, d a r v a rje b lad upp- v isad e nŭg o t, som b a rn e n an sag o v a ra k a ra k te ris - ti s k t fo r s i t t land. D e t blev blad m ed v a x te r, lov, te c k n in g a r av d ju r, e tik e tte r f r a n n y se la n d sk a in- d u s trie r, frim a rk e n , la n d sk a p sb ild e r och n a tu rlig t- vis b ild er av m a o ris och p ro v p a m ao ri-k o n st. Till a llt g jo rd e b a rn e n te x te r pŭ esp eran to . Sedan hela sam lingen s ta llts u t i skolan, sam m an fo g ad es bla- den till e t t album och san d es till en skola i M ont- p ellier i F ra n k rik e . D a r blev d e t n y u ts ta lln in g — i s ja lv a s te s ta d s te a te m — och ta v la n bland b a rn e n a t t ŭ stad k o m m a lik a v a c k ra blad. D et blev tv ŭ tjo c k a h a fte n , v a rs blad n u p ry d a sk olan i M ak arau , d a r ju s t en n y d o ssier a r u n d e r arb e te . D enna sk all gŭ till en sk ola i F in lan d .
N O V A Z E L A N D O .
L a 12a N ovzelanda e sp e ran to k o n g re so okazos en A u ck lan d la ’ 2— 3 ja n . 1947. L a p ro g ram o n oni p ro m esis p resi en la sep t.-n ro de la B ulteno de la la n d a asocio. Ĝi a n k o ra ŭ ne alv en is al Svedlando.
ITALEEN.
I S y ra k u sa h a r b ild a ts ”K a to lik a E s p Asocio S a n k ta P e tro ” som v a lt till o rd fo ran d e k y rk o h erd e L u ig i S cata.
L a U n iv e rsa la A kadem io de la R egado Kosm o- A stro zo fia h a r a n ta g it e sp e ra n to som k o rresp o n - d en ssp rŭ k och a n m a le r sin n y a a d re s s : U ARK A , T rieste, V ia C arducci 12, Ita lie n .
T JE C K O SL O V A K IE T .
De som aro in tre s se ra d e fo r a te ru p p ra tta n d e av den e s p e ra n tis k a ”Scienca R evuo” (V etenskaplig re v y ), om bedjas tills k riv a S-ro J a ro s la v H anuŝ, K ladno 1997, T jeckoslovakiet.
K IN A .
E s p e ra n tis te rn a i Ĉ engtua h a sa m la ts e fte r kri- g e t och bilda ”ĉ e n g tu a E sp -L ig o ” s a m t o rd n a t tva u ts ta lln in g a r, v ilk a r e s u lte ra t i 5 k u rs e r och ett h o g t s k a tt a t m edgivande av sta d e n s rad io statio n om e sp e ra n to -u tsa n d n in g en g a n g i m anaden.
Ŭ S T E B R IK E .
In te rn a tio n e lla E s p e ra n to M useet, v a rs a lla sam- lin g a r m an ly ck as ra d d a u n d an den allm a n n a for- odelsen, h a r nu- anyo o p p n a ts i W ien.
N a sk iĝ is.
L a 21an de novem bro n ask iĝ is n ia d u a filineto.
L illy k a j E in a r H u lt, B o stallsv ag en 9, A rvika.
L a red. g ra tu la s .
H odiaŭ n ia vivo pli riĉiĝis pro n askiĝo de nia filino k a j fra tin e to W illem ina, ŝin t u t kore bonve- n ig is ŝia p a trin o W. De V ries-C olenbrander, ŝia p a tro Foeke De V ries, k a j ŝ ia j f r a to j F e rrie , Dirk, K arel. — A m sterd am , 13-9-’46. Insulindew eg 158.
Signe k a j A r th u r A xelsson, K arlsk o g a, sciigas s ia jn am ik o jn p ri la n askiĝo de filin eto G udrun L in n ea la 15-an de novem bro 1946.
P le j lum oriĉan K ris tfe s to n k a j feliĉo p o rtan Nov- ja ro n d eziras al la sam id ean aro
T iberiu k a j D orica M orariu, T egelbacken, Stock- holm .
B elan festo n , feliĉan, rezu lto riĉan novan jaron d eziras al ĉiu lan d aj am ikoj
R ose k a j F eren c Szilagyi, T red je V illa g a ta n 26, B orŭs.
E n lig t m eddelande frŭ n F ra n k rik e p a g ŭ r ku rser i o lik a sp rŭ k fo r a t t ge de fra n s k a sc o u te m a moj- lig h e t a t t kom m a i p erso n lig k o n ta k t m ed de ut- la n d sk a sco u ter, som beso k er v a rld sja m b o re e n i F ra n k rik e kom m ande som m ar. E t t forhŭllandevis s to r t a n ta l sc o u te r s tu d e r a r fo r d e tta andam&l esp eran to . De sv en sk a scouter, som k a n korres- p o n d era pŭ e sp e ra n to och som i fo rv a g onskaf kom m a i fo rb in d else m ed de fr a n s k a v a rd a rn a , u p p m an as tills k riv a den fra n s k a b re v c e n tra le n fŭf e sp e ra n to -ta la n d e s c o u te r : S-ro Jouis, 46 Rue P ascal, R ouen (Seine In f.), F ra n k rik e .
1 2 0
