• Nie Znaleziono Wyników

Lâ Espero : officiellt organ för Svenska Esperanto-Förbundet (S.E.F.) : organ för Esperanto-rörelsen i Sverige. Arg. 35, nr 9 (September 1947)

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Lâ Espero : officiellt organ för Svenska Esperanto-Förbundet (S.E.F.) : organ för Esperanto-rörelsen i Sverige. Arg. 35, nr 9 (September 1947)"

Copied!
12
0
0

Pełen tekst

(1)

LA ESPER.O

S e p t e m b e r 1 9 4 7 3 5 &rg. X:r 9

O R G A N F O R S V E N S K A E S P E R A N T O - F O R B U N D E T

E s p e r a n tis te m a s sto r a ŭ rligen ŭ terk om m and e g en e- ralm on strin g, v a rld sk on gressen , a g d e i &r rum i B e m i Schvveiz om k rin g m & nadsskiftet ju li— a u g u sti.

T id igare under &ret hade b eslu t f a t t a t s a t t sam m an - sl& de b&da e sp e ra n tisk a varldsforbunden till e tt. D e tta b eslu t k on firm erad es p& k on gressen . I den n y a sty re l- sen in v a ld es m ed lem m ar fr&n de b&da fo m tv a r a n d e for- bundens sty re lser .

O rdforande fo r varld sforb u n d et b lev en sv en sk , folk - sk ollarare E m fr id M alm gren, S tockh olm .

O rdforanden u tta la r som sin forh opp ning, a t t espe- ra n to s gen om b rott sk a ll v ara n ara forest& ende. I v issa lander, sŭ som Islan d , T jeck oslovak ien , U n g e m och O sterrike h ar esp eran to en m y c k e t sta r k sta lln in g . Man k om m er a t t sa r sk ilt rik ta sin u p p m ark sam h et p& d essa lan der fo r a t t f& esp era n to s sta lln in g b e fa st. H ar bara n&gra lan d er b orjat a t t a llm a n t an van d a esp eran to, kan m an h oppas, a t t andra fo lje r efter.

B etyd an d e sv& righeter u p p to m a r s ig em ellertid . D et ar t. ex. p& grund a v v a lu ta r estrik tio n er o fta n astan

M A L M O

B O N

V E N O N

a l la 3 3 - a l

L a v en o n tja ra U n iv ersa la K on greso de E sp eran to ok azos en M alm o. P ro v a lu ta j cirk o n sta n co j la sved a esp eran tom ovad o e le k tis la n om itan urbon en la plej su d a provinco, ĉ a r ĝ i e s ta s su fiĉe p rok sim a al la plej gran d a p arto de la eŭropa k on tin en to.

L a sv ed a m ovado kore b o n v en ig a s vin a l la 33-a, a l la k o n g resa urbo, a l la provinco Skan io k aj ce te re al la tu ta Svedujo. N i esp eras, k e la k on greso e stu rezu l- toriĉa, k a j k e ĝ i alp ortu n ovan en ergion a l la m ovado.

Jam nun an oncu vin ! P e tu in form ojn k aj a liĝ ilo jn ĉe: 33-a U n iv ersa la K on greso de E sp eran to, M A LM b, Svedujo.

L ok a K on gresa K om itato.

o m o jlig t a t t san d a m ed lem sa v g ifte r eller lik vid er for bocker och tid n in g a r tv a r s over g r a n se m a .

N a s ta &rs v a rld sk o n g ress k om m er a t t avh&llas i M alm o. S e inbjudan till d en na h ar o v a n ! P& b e m - k o n g ressen v isa d es film fr&n S v erig e. D en n a ron te e tt m y ck et g o tt m o tta g a n d e a v de om k rin g 500 &sk&daraa.

T ill film en holl k a m m arsk rivare J a n S tronn e i M alm o e t t k&serande anforande.

9 3

(2)

S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n

L a E s p e r o , s e p t e m b r o 1947.

S v e d l i n g v a t e k s t o

L a n u n a n u m e ro de n ia g a z e to p le jg r a n d p a r te e s ta s en la s v e d a lin g v o . C a r ni de te m p o a l te m p o el e k s te r - la n d o r ic e v a s p le n d o jn p ri t r o a uzo de la n a c ia lin g v o , n i tie ĉi d e v a s io m k la r ig i la a fe ro n .

J a m lo n g a n te m p o n e s ta s k u tim o , k e la S v e d a E sp e - r a n to - G a z e to a p e r ig a s e n la k o m e n c o d e la a u tu n o sv ed - lin g v a n n u m e ro n , k iu e s ta s u z a t a k ie l p r o p a g a n d a n u m e ro . L a s a m id e a n o j k u tim a s a ĉ e ti p li m u lt a jn e k z e m p le ro jn de t iu ĉi n u m e ro p o r d isd o n a d o a ŭ re v e n - d a d o a l p e rs o n o j n e e s p e r a n t is ta j, k iu jn o n i p e r tiu m a n ie ro v o la s a t e n t i g i p r i la v a lo ro k a j eb leco j de n ia lin g v o . A n k a ŭ t i u n ĉ i j a r o n n i p r o v a s s e k v i la k u tim o n . T ia l e n t i u ĉi n u m e ro l a p le j m u l t a te k s to e s ta s e n la s v e d a lin g v o . P o r e k s te r la n d a j e s p e r a n tis to j t i u te k s to a p e n a ŭ e n h a v a s i a j n n o v a ĵo jn , ĉ a r n i p r i t r a k t a s ja m k o n a t a j n a f e r o jn a ŭ ĝ e n e r a la jn e b le c o jn de e s p e ra n to . E s c e p to n eb le f o r m a s la a r tik o lo j p r i la k o n g re s o de B e rn , se d tiu j n in fo rm o jn v i j a fa c ile p o v a s le g i e n v ia - la n d a j a ŭ en in te r n a c ia j e s p e r a n ta j g a z e to j.

Cu e s to n te u zi n u r e s p e ra n to n , e s ta s d em a n d o , a n k o r a ŭ n e d e fin itiv e re s p o n d ita , se d n i su p o z a s, k e e s p e r a n to e s to s p li k a j p li s u p e r r e g a e n n ia j k o lo n o j. P o r a l k o m e n c a n to j d o n i io n p o r leg i, n i p ro v o s p ro v iz i la p a ĝ o jn p e r a n e k d o to j k a j m a llo n g a j r a k o n to j k a j c e te r a

f a c ila m a te r ia lo . Oso.

U t n y t t j a e s p e r a n t o !

M in r e s a till S ch w eiz h a d e t r e s y fte n . D els s k u lle j a g d e l ta g a i d e n s t o r a v a r ld s e s p e r a n to k o n g r e s s e n i B e rn .

— d e t h a d e j a g f o r e s a t t m ig r e d a n f o r m y c k e t la n g e s e d a n och s a t t so m e t t a v de m&l, so m j a g m e d v e te t s t r a v a t e f te r, lik s o m j a g r e d a n n u s a t t so m m&l a t t 1949 f o lja m e d till v a r ld s e s p e r a n to k o n g r e s s e n i N izza.

D els s k u lle j a g b e s o k a d e t k o o p e r a tiv a f o rb u n d e ts i S ch w eiz r e p r e s e n t a n t e r f o r s tu d i e r lik s o m ocks& d e s to - r a v a r u h u s e n s c h e f s d e k o r a to r e r f o r a t t om m o jlig t g o r a m in a e g n a v a r u e x p o n e r in g a r h o s P a u l U . B e r g s tr o m s A. B. m o d e rn a re o ch e f f e k tiv a r e . D els s k u lle j a g se S ch w eiz so m t u r i s t .

O m d e t f o r s t a s y f t e t f in n s d e t m & nga a n d r a , som k a n b e r a t t a b a t t r e , om d e t s i s t a b e r a t t a s r e d a n a l l t f o r m y c k e t. M en om h u r d e t g&r till a t t s t u d e r a e f f e k tiv t i S ch w eiz u t a n a t t k u n n a a n d r a spr& k a n s v e n s k a och e s p e ra n to , s k u lle j a g v ilja s k r iv a n& g ra r a d e r .

K o o p e r a tiv a F o r b u n d e ts s e k r e t a r i a t h a d e v a n lig t n o g g iv it m ig e t t in tr o d u k tio n s b r e v till V e rb a n d S chw eiz.

K o n su m v e re in e . F r& n P U B :s d e k o r a tio n s c h e f S v en M ell- b e r g h a d e j a g e t t s& d an t b r e v till v a r u h u s e n . V id m in a n k o m s t till B a s e l p& k v a lle n d en 25 a u g . slo g j a g u p p U E A :s , v ilk e t u t t y t t a r U n iv e r s a la E s p e ra n to -A s o c io s , f o r te c k n in g o v e r e s p e ra n to -o m b u d , — en tjo c k bok, so m inneh& ller c : a 2.500 n a m n i 70 l&nder. J a g s o k te

T olken S ch ild t, G osta R o sen q v ist, d irek to r R hudin och en m an p& rek lam avd eln in gen p& K on su m verein es g&rd

i B a sel.

u n d e r B a s e l o ch f a n n d a r n a m n e t VD F -in o J . R ig h e tti, k o n to ro fic is tin o , A m e r b a c h s tr . 87, te l. 4.25.49. H o n h a r a llts ŭ till u p p g if t a t t t a e m o t re s a n d e e s p e r a n tis te r i B a se l. J a g s to p p a d e in e t t 2 0 - ra p p e n s ty c k e i te le fo n - a u t o m a t e n o ch p ro v a d e m in ly c k a . J a g b le v g l a t t o v er- r a s k a d , d& en m e lo d isk r o s t v a n l ig t s v a ra d e , a t t d ele- g a t e n s k u lle o r d n a a l l t f o r m ig och d e s s u to m s t r a x k o m m a n e d till t& get f o r a t t h ja lp a m ig till r a t t a . J a g b le v d els g la d o v e r d e tta , d a r f o r a t t j a g a n n a r s h a d e st& tt d a r v a c k e r t i e t t f r a m m a n d e la n d m e d r in g a sprĜ k- k u n s k a p e r , d els o v e r r a s k a d , d a r f o r a t t j a g in n a n j a g r e s t e — j a g m & ste tillst& d e t — h a d e h a f t m in a sm&

tv iv e l o m e s p e r a n to s p r a k t i s k a a n v a n d b a r h e t.

R o s te n s a g a r i n n a b e fa n n s v a r a om m o jlig t a n n u a n - g e n a m a r e o ch v a n lig a r e a n v a d r o s te n a n g a v . D a r till k o m a t t o m b u d e t i fr& g a v is a d e s ig v a r a e n m y c k e t in te llig e n t o ch f r a p p e r a n d e s k o n ita lie n sk -ŝc h w e iz isk a >

e n v a lg y m n a s tis e r a d f a k t e r s k a . V & rt v a c k r a e s p e r a n to - o m b u d o rd n a d e h o te llr u m i en s ta d , d a r d e t in te g ŭ r a t t o r d n a h o te llru m , s k a f f a d e to lk f o r b e s o k e t h o s C O O P s a m t v is a d e s ta d e n s s e v a r d h e te r h o g s t e g e n h a n d ig t.

M ed a n d r a o rd d e t b le v en ly c k a d k v a ll.

P& m o rg o n e n d a g e n darp& r in g d e v i K o n s u m v e re in e o ch b a d om f o r e tr a d e . D ir e k to r R h u d in to g e m o t o ss s t o r a r t a t . J a g ta la d e e s p e r a n to . D en in fo d d e to lk e n v a r en s p r& k la ra re S ch ilt. D ir e k to r R h u d in ta la d e B a s e l- ty s k a . D e t v a r h a r d en ŝ t o r a o v e r r a s k n in g e n k o m , f o r a t t in te s a g a ch o ck en . J a g h a d e j u i m in e n fa ld in b illa t m ig , a t t d e t s k u lle b li en v a ld ig t tid s o d a n d e , s ta p p la n d e sp r& k o v n in g . T v a r to m . D e t b le v f a k t i s k t e t t s la g s h a s - tig h e ts p r a t a n d e . T o lk e n o v e r s a tte n a m lig e n s a m tid i g t so m v i ta la d e , v a r f o r s a m t a l e t f lo t n a r a n o g lik a o b eh in d - r a t so m o m j a g t a l a t s v e n s k a m e d d ir e k to r R h u d in . T id - v is g lo m d e m a n f a k t i s k t b o r t a t t to lk e n fa n n s . D e t v a r s a n n e r lig e n in te a t t u n d r a p&, a t t p r a k t i s k t t a g e t a lla p e rs o n e r, so m j a g u p p s o k te i s tu d ie s y f te , e f te r en s tu n d fr& g ad e to lk e n , o m h a n ta la d e s v e n s k a . J a g m is s ta n k e r , a t t d e a ld r ig v a r i t m e d om a t t e n u tla n n in g s& s n a b b t k u n n a t f o r s t ŭ s& m y c k e t a v v a d so m sa d e s. T y h a n d e n p& h j a r t a t , d e t f o r d r a s a l l t g a n s k a m y c k e t f o r a t t m a n s k a ll k u n n a b e h a r s k a e n g e ls k a n , t y s k a n e lle r f r a n s k a n s& b ra , a t t m a n k a n a n v a n d a d em f ly ta n d e i en d is k u s - sion. A t t m a n g a n s k a s n a r t l a r s ig e s p e r a n to s& p a s s v al, b e v is a r bl. a. de p r a k t i s k a r e s u l t a t e n a v m in a b eso k .

E f t e r e t t a l lm a n t s a m t a l m e d d ir e k to r R h u d in s a m - m a n fo r d e s v i m e d c h e fe n f o r re k la m a v d e ln in g e n , J o h n P l a t t n e r , e n g o d m o d ig r e k la m k o n s tn a r , v a r s a f f is c h e r o ch o v r ig a t r y c k s a k e r im p o n e ra d e i a l l r a h o g s ta g ra d . F o r d e n o in v ig d e k a n s k e d e t i n t r e s s e r a r a t t h o r a , a t t s c h w e iz a rn a lig g e r b la n d de a l l r a f r a m s t a , n a r d e t g a l- le r r e k la m k o n s t. H r P l a t t n e r fo re s lo g u tb y te a v re k la m - t r y c k m e lla n v& ra f o r e ta g . A v en h a n b le v m a k t a fo r- v& nad o v e r a t t v i u t a n m in s ta sv & rig h e t k u n d e s a m - spr& ka, t r o t s a t t d e t g a lld e f a c k s a k e r , o ch a t t vi g jo r d e d e t t a t. o. m . l a t t a r e , a n om j a g h a d e t a l a t t y s k a f ly ta n d e . M a n m & ste k o m m a ih&g, a t t ty s k a n i S ch w eiz m e re n d e ls b est& r a v d ia le k te r. D e t g iv a n d e s a m m a n - t r a f f a n d e t a v s lu ta d e s m e d a t t v i b le v b ju d n a p& en s to r s la g e n a k t a s c h w e iz is k lu n c h , v ilk e t bl. a. b e ty d e r m y c k e t k o t t o ch m ŭ n g a g o d a v in e r, s a m t e t t lo fte fr&n d ir e k to r R h u d in a t t en a n n a n d a g f& d is p o n e ra en bil, f o r a t t vi b e k v a m t s k u lle k u n n a b e s o k a C O O P :s o lik a a n l a g g n in g a r i B a sel.

U n d e r k o n g r e s s v e c k a n i B e rn s a m la d e s en h e l lite n d e le g a tio n best& ende a v f ro k e n E k lo f fr& n P U B , h r R o s e n q v is t, s e k r. i S to c k h o lm s M e r k a n tila D e k o r a to r s - k lu b b , to lk e n , h r L e h n e r fr& n B e rn s a m t u n d e r te c k n a d , f o r e t t b e s o k h o s v a r u h u s e t G e b rŭ d e r L oeb. C h e fs d e k o ra - to r e n d a r, h r B e rg e r, m o tto g o ss g a n s k a 'r e s e r v e r a t — k a n s k e p& g r u n d a v a t t v i ta la d e e s p e r a n to , v a d v e t j a g

— m e n tin a d e u p p h o g s t a v s e v a r t, s e d a n d e t v is a t sig , a t t sp r& k sv & rig h e te rn a in te v a r n& gra sv & rig h e ter. B eso - k e t r e s u lt e r a d e i e t t tim sl& n g t s a m t a l om g e m e n s a m m a fa ck fr& g o r. F o r s l a g v a c k te s t. o. m . om a t t vi s k u lle u n d e r s o k a m o jlig h e te r n a f o r e t t ev. u tb y te a v a r b e ts - k r a f t i u tb ild n in g s s y f te . H a r om n& gonsin forel& g sv&- r ig h e te r , d& in te a lla i " d e le g a tio n e n ” f o r s to d e s p e ra n to , v a r f o r to lk n in g e n f o r e to g s i f y r a led. M en d e t g ic k fly ta n d e . M en m a n k u n d e in te undg& a t t g o r a d en re fle x io n e n , a t t h a d e a l la k u n n a t e s p e r a n to , h a d e re -

(3)

S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n

V a ru h u se t J elm o li i Z iirich h a r g o t t n am n om sig*.

s u l t a t e t b liv it d e ts a m m a , so m u n d e r v a r ld s e s p e r a n to - k o n g r e s s e n i B e rn , d a r 1.400 p e r s o n e r fr& n 35 n a t io n e r k u n d e u t a n m in s ta sv & rig h e t d i r e k t s a m t a l a m e d v a r - a n d r a o m d e m e s t ing& ende s a k e r .

I Z u ric h f ic k vi e t t s y n n e rlig e n v a r m h j a r t a t m o tt a - g a n d e a v h e r r s k a p e t L a e d e r a c h , h o s v ilk a v i b o d d e u n d e r t r e d y g n , likas& a v a r k i t e k t E n z , so m v a r v&r i n t r o d u k t o r o c h f o m a m l ig a to lk v id b e s o k e n h o s o lik a f o r e ta g . M a n k a n g o t t s&ga, a t t h r E n z ta la d e e s p e r a n to lik a f ly ta n d e so m d e n u n d e r lig a ty s k d i a le k t, p& v ilk e n h a n u n d e rh o ll s ig m e d in f o d in g a r n a .

B e s o k e n i Z u ric h g& llde k o n s u m tio n s f o re n in g e n d a r, v a r s m e s t in tr e s s e r a d e r e p r e s e n t a n t v a r h r H . D a n g e l- m e ie r, s e k r e te r a r e n , so m o rd n a d e d e n in te r n a tio n e lla k o o p e r a tiv a k o n g r e s s e n i Z u ric h i h o s ta s m e d d e s s to lk - n in g s s v & rig h e te r. H a n s a m m a n f o r d e o ss m e d d ir e k to r H o r la c h e r o ch d e k o r a to r e n A f f o lte r W a lte r, v ilk e n se- n a r e v is a d e o ss r e k l a m a n l a g g n i n g a r n a o ch st& llde en m a n g d s tu d ie m a te r ie l til l v& rt f o rfo g a n d e . D ir e k to r S c h e r e r i v a r u h u s e t G lo b u s u ts tr& la d e v a lv ilja m e d h e la s in le e n d e p e rs o n o ch in tr o d u c e r a d e o ss h o s s in c h e fs - d e k o r a t o r A . K e lle r, e n s t r o n g h e r r e , so m v a r m y c k e t r e s e r v e r a d in n a n h a n k o m u n d e r f u n d m e d a t t v i in te k o m f o r a t t s& lja — s c h w e iz a m a v ill h e llre s a l j a s ja lv a . S e d a n v is a d e t. o. m . d e n n e h e r r e s& m y c k e n v a lv ilja h a n v a r m a k tig . H r E n z u to m o r d e n t lig a to lk n in g s te k - n ik , so m m o jlig g jo r d e f o r o ss a t t t a l a o b e h in d ra t, b id ro g till d e t g o d a r e s u l t a t e t , v ilk e t bl. a. b e s to d i en o v e re n s - k o m m e ls e o m u tb y t e a v m a te r ia l . C h e f s d e k o r a to r e n h o s v a r u h u s e t Je lm o li, h r E r h a r d t , v a r s& p a s s s to r , a t t v i i n& gon m&n k o m a t t tr o , a t t d e t t a b e ro d d e p& h a n s b r is ta n d e f a c k k u n s k a p e r , v ilk e t in te h in d ra d e , a t t h a n i n& der l a t o ss se f o to n a v f o n s t e r fr& n n& m nda f o r n a - m a f ir m a . A v e n h a r v is a d e s ig e s p e r a n to str& la n d e a n v a n d b a r t, in te b a r a so m s a m ta ls s p r& k , u t a n so m f o r- m e d la re . E n a v d e k o r a t o r e r n a k o n t a k t a d e h r E n z , f o r a t t h a n s k u lle s o k a f o rm e d la e t t ev. a r b e t s u tb y te .

S k u lle j a g v& ga m ig p& e n s a m m a n f a t t n i n g a v in - tr y c k e n fr& n d e s a p r a k t i s k a p ro v p& e s p e r a n to s a n v a n d - b a r h e t , s k u lle d e t m o jlig e n k u n n a f o r m u le r a s s&: V is s t s k a ll m a n l a r a s ig en s m u la a v d e s t o r a n a tio n a ls p r& k e n

— j u s t s& m y c k e t a t t m a n k a n k o p a s a k e r , h y r a ru m , fr& g a e f t e r v& gen e lle r g S r n a a n n u l i t e t m e r — m e n v ill m a n h a e t t v e r k l i g t u t b y t e a v s tu d ie b e s d k , b o r m a n l a r a s ig e s p e r a n to . D& k a n m a n r e s a v a r t so m h e ls t och m e d h j a l p a v e s p e r a n t i s t e r p& t r a k t e n , so m j u fo r- st& r p la ts e n s e g e n d ia le k t, k o n t a k t a d e p e rs o n e r, so m m a n h a r in tr e s s e av . D e t t a a r allts& e s p e r a n to s s ta ll- n in g i d a g , m e n o m v i a l la s k u lle b li en s m u la id e a lis te r o ch a r b e t a f o r a t t e s p e r a n to m & tte s t u d e r a s m e r, d&

s k u lle d e t k u n n a h& nda, a t t v i in te a lls b eh o v d e a n l i t a in fo d d to lk , u t a n a t t v i k u n d e t a l a d i r e k t p& e t t l a t t - fo rs t& e lig t spr& k m e d v e m d e t v a r a m&. V a r f o r in te ?

J a g u p p m a n a r a lla , so m la s e r d e t h a r , a t t i e g e t in tr e s s e l& ra s ig e s p e r a n to ! M o d a n &r r in g a , m e n u t- b y t e t s t o r t !

H e lm e r A lm 6n.

S k o l k o r r e s p o n d e i i s

E n d a g k o m e n f in s k l a r a r e in i m i t t k la s s r u m . H a n b le v e n s m u la forv& nad, d& h a n p& a n s l a g s t a v l a n b la n d t e c k n i n g a r o ch m e r e lle r m in d r e v a r d e f u lla r e s u l t a t a v b a m e n s f l i t i a r b e t s o v n in g a r o ch a n n a n br& te, so m a n s e s h o r a till en b a t t r e s k o ls a l, f a n n e t t e x e m p la r a v d e n f in s k a s k o ls p a r tid n in g e n , allts& s i t t h e m la n d s m o t- s v a r i g h e t t il l d e s v e n s k a s p a r b a n k e r n a s tid n in g L y c k o - s la n te n . H u r h a d e d e n tid n in g e n h a m n a t p& en s k o lv a g g i G o te b o r g ?

S a k e n a r m y c k e t e n k e l. In o m d en s. k, f r itid s s y s s e l- s a ttn in g e n , so m G o te b o rg s f o lk s k o le s ty r e ls e a n o r d n a t f o r b a r n e n , ing& r ocks& e s p e r a n to k u r s e r . O ch in g e n tin g a r s& r o lig t so m a t t f& b r e v fr& n u tla n d e t! D a r f o r s a t t e v i i g& ng m e d a t t s k r i v a till u t l a n d s k a e s p e r a n tis te r . V i g jo r d e i o r d n in g e n del sm & sak e r fr& n s k o la n o ch h e m m e t m . m , te c k n in g a r , b ild e r, m y n t, r a d io p r o g r a m , f r im a r k e n , v y k o r t e tc . o ch s a n d e d em till o lik a a d r e s s e r i u tla n d e t . V i s k ic k a d e l i t e t p& m&f& h i t o ch d it, o c h r i k t a d e till e n v a r e n fo rfr& g a n om m o t t a g a r e n v o re v illig a t t b y t a n & g ra sm & sak e r m e d o ss v id tillfa lle . O ch v i f ic k s v a r fr& n e t t o v e r r a s k a n d e s t o r t a n t a l la r a r e .

F r& n H o lla n d a n la n d e e t t a n t a l te c k n in g a r . D e t v a r m y c k e t e n k la s a k e r , a lld e le s lik a e n k la , so m de v i h a d e s a n t. M en te c k n i n g a r n a h a d e in te d e s to m in d r e m y c k e t a t t b e r a t t a . M o tiv e t till d e f l e s t a v a r h a m t a t fr& n d y - n e r n a , o ch p& m & nga a v d e m u p p tr a d d e e n e lle r f l e r a k a n in e r , b e r e d d a a t t v id m i n s t a v a r s e l s k u t t a n e r o c h g o m m a s ig i s i t t h&l s t r a x b re d v id . P& a n d r a te c k - n i n g a r f ir a d e m a n f o d e ls e d a g a r m e d k a f f e b o r d i d e t g r o n a . D e n h o lla n d s k a f l a g g a n f o re k o m p& f l e r a s ta lle n , o ch p& e n d el t e c k n i n g a r tr o d d e v i o ss k u n n a se a llie - r a d e flyg*plan sl& ppa u t m a s s o r a v fly g b la d , d& d e n s t o r a la n d s tig n in g e n p& k o n tin e n te n s k u s t a g d e r u m i k r i g e t s s lu ts k e d e .

P& t e c k n in g a r fr& n en b y i s o d r a F r a n k r i k e d o m in e - r a d e b y n s t o r g m e d k r ig s m o n u m e n te t m i t t p& to r g e t.

D e t fo re fo ll, so m . o m d e s s a te c k n i n g a r v a c k t f o r e s ta l l- liin g e n h o s b a r n e n o m a t t k r i g e t b e r o r o ss p e rs o n lig e n p& e t t s a t t , so m in te k l a r t f ra m s t& r f o r oss, n a r v i l& ser tid n i n g s te le g r a m o m s tr id e r . H&r p& m inde m o n u m e n te t o m b y n s e g n a in n ev & n are, o m b a r n e n s e g n a p a p p o r, so m f o r s v u n n i t i s t r i d e r n a s v im m el. D e t k o m f o r b a r n e n a t t lig g a n a r m a r e till h a n d s a t t t a n k a , a t t h a d e S v e rig e v a r i t m e d i k r ig e t, s& h a d e de k u n n a t st& v id e t t m in - n esm & rk e o v e r s in a e g n a f a d e r . J a g tr o r , a t t f o r e s ta l l- n in g e n o m f r e d e n s v a r d e b le v k la r a r e .

F i n n a r n a l a n g s t i n o r r , so m f ic k n & g ra k a r a m e lle r t il l s in ju lf e s t, t a c k a d e m e d t e c k n in g a r a v liv e t i s in ĥ e m b y g d . D e t b le v e n k a r t a o v e r t r a k t e n k r i n g s k o la n , to lk n in g e f t e r r e n a r , s to r tlo p p p& s k id o r k o r s o ch t v a r s n e d f o r h is k lig a b a c k a r , s u s a n d e s t o r s k o g a r o ch f la m - m a n d e n o r rs k e n .

B ild tid n in g a r fr& n o lik a la n d e r la m n a r en in b lic k i l& n d ern as le v n a d sfo rh & lla n d e n . S o m lig a l& nder h a r o n t om p a p p e r, o ch t i d n i n g a m a s k v a l i t e t &r l& gre &n de s v e n s k a s , a n d r a h a r a v s e v & rt b & ttre b&de b ild e r o ch p a p p e r. S o m lig a h a r u n g ef& r s a m m a t i d n i n g a r f o r b a r n so m v i h a r , a n d r a s a k n a r s& dana s a k e r .

D e t d r o je r in te l&nge, in n a n a n s l a g s t a v l a n b lir fu ll- p lo c k a d , o ch d& f&r m a n r o j a u n d a n d e t a l d s t a m a t e r i a - le t f o r a t t f& p l a t s m e d d e t n y an l& n d a. T e c k n in g a r o ch b ild e r d e la s u t till b a r n e n , so m m e d f o r t j u s n i n g t a r h e m d e m f o r a t t v is a dem .

L iv lig a s te i n t r e s s e t a v a l lts a m m a n s t i l l d r a r s ig k a n s k e frim & rk s b y te t. E t t v a c k e r t o ch o v a n lig t frim & rk e v& cker s p e c ie llt p o j k a r n a s sa m la rb e g & r. A lla o v e r ta ln in g s f o r - s o k anv& ndes m o t ” m i s t n ” ( g o te b o r g s k t u t t a l a v ”m a - g i s t e r n ” ), f o r a t t f r a m f o r k a m r a t e r n a f& b y t a s ig t il l e t t & tr& tt o b je k t.

N a t u r l i g t v i s k a n en m a s s a k u n s k a p s s to f f k n y t a s till s& d an t m a te r ia l , so m h&r o m n & m n ts. I s a n n in g e n s in - t r e s s e f&r j a g s&ga, a t t j a g f u n n i t d e t a l l t f o r b r o k i g t f o r a t t m a n s k u lle k ŭ n n a b y g g a n & g ra le k tio n e r p& d e t.

F y llig h e te n l& m n ar ocks& m y c k e t o v r ig t a t t o n s k a . M en so m in tre s s e v & c k a n d e m o m e n t &r d e t fo rtr& fflig t. J a g v ill d & rfor s l u t a m e d a t t r& da m in ^ k o lle g e r, a t t g o r a e t t e x p e r im e n t m e d s k o lk o r r e s p o n d e n s m e d u t l a n d e t p&

e s p e r a n to . O sk ar S v a n te sso n

0 5

(4)

S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n

Svensk och holldndare mottes efter 13 ars korrespondens

O n s d a g e n d e n 10 ju li b le v e n m a r k e s d a g f o r R U D O L F L A R S S O N , O reb ro , so m d& f o r f o r s t a g& ngen m o tte s in m e n in g s f ra n d e , J a n J o c h e m s i H a a g , H o lla n d , e f te r 13 Ars o a v b r u te n b r e v v a x lin g p& e s p e r a n to . V i l& ter L a r s s o n s ja lv b e r a t t a l i t e t o m d e n n a h a n d e ls e , o ch om f o r h is to r i e n t il l d e n s a m m a .

— H u r k a n d e s d e t a t t k o m m a til l H o lla n d o ch st&

a n s i k t e m o t a n s ik te m e d d e n k a m r a t , so m N i sŭ la n g e b r e v v a x l a t m e d ? fr& g a r vi.

— Jo , d e t v a r e n m y c k e t u n d e r lig k a n s la , s v a r a r b e- r a t t a r e n . D e t k a n d e s s& k o n s t i g t o c h o v e r k lig t a t t v i k u n d e t a l a p e r s o n lig t m e d v a r a n d r a , m e n v i v a r n a t u r - lig t v is m y c k e t g la d a b& da tv& o v e r s a m m a n t r a f f a n d e t.

V i k o m till H a a g p& k v a lle n k lo c k a n h a lv e lv a m in f r u o c h j a g , o ch d& s to d m in v a n m e d s in f r u o ch v a n ta d e . V i t o g e n t a x i til l h a n s h e m o ch r e d a n u n d e r f a r d e n d it s a ’ v i g& ng p& g& ng: T a n k , a t t d e t a r s a n t, a t t vi k u n d e t r a f f a s til l s is t, o ch a t t v i a r h a r i H o lla n d . Vi v a r g a n s k a t r o t t a e f t e r r e s a n , m e n t r o t s d e t s& m ŭ s te v i p r a t a m e d v a r a n d r a e n h e l d e l s a m m a k v a ll, s& vi f ic k s t i l l a d e n f o r s t a s t o r a g la d je n o ch n y fik e n h e te n .

— H u r k o m d e t sig , a t t n i f ic k k o n t a k t m e d v a r a n - d r a ? fr& g a r v i v id a re .

— A, d e t v a r s& a t t n & g ra e s p e r a n to - in tr e s s e r a d e u n g d o m a r i m in h e m o r t, S ta lld a le n , u p p e i B e rg s la g e n h a d e b il d a t e n e s p e r a n to - f o r e n in g o ch i m a j 1934 fic k f o r e n in g e n e n d el v y k o r t fr& n e s p e r a n t i s t e r i u tla n d e t, s o m v ille b r e w a x l a , o ch en k a m r a t till m ig , so m v a r o rd f. i f o re n in g e n , o v e r la m n a d e d& e t t k o r t, so m r& kade v a r a fr& n J a n J o c h e m s . V i v a r u n g a o ch e n t u s ia s tis k a b& da tv&, h a n 16 Ar o ch j a g l i t e t a ld re , sA d e t b le v g o d k o n t a k t fr& n f o r s t a b o r ja n , o ch d e t v is a d e s ig e f t e r h a n d , a t t v i h a d e m & nga g e m e n s a m m a in tr e s s e n , och f o r v a r j e &r, s o m g ic k , k n o ts v a n s k a p s b a n d e n s t a r k a r e , o ch e t t p e r s o n lig t s a m m a n t r a f f a n d e b le v s n a r t d en s t o r a d ro m m e n f o r oss. V i u p p m u n tr a d e v a r a n d r a v a r j e

&r m e d a t t ”n a s t a &r k a n s k e v i t r a f f a s ” , o ch v i k o m o v e re n s o m a t t h& lla ih o p A tm in s to n e tills v i h a d e s e t t v a r a n d r a . E f t e r 13 l& nga &r b le v d e n n a d ro m v e rk lig - h e t, o ch n u h o p p a s v i b a r a , a t t v& ra h o lla n d s k a v a n n e r s k a ll k u n n a k o m m a till S v e rig e s n a r t .

— N&, h u r g ic k d e t m e d sp r& k e t d& ? K u n d e n i forstS, v a r a n d r a ?

— Jad ŝ., s a g e r h e r r L a r s s o n , v i k la r a d e o ss g o t t m ed E s p e r a n t o , o ch t a c k v a r e d e t sA f ic k j a g en m y c k e t g o d b eh & lln in g a v r e s a n . M in v a n v a r c ic e ro n d en v e c k a , v i v is ta d e s i H a a g , o ch h a n k u n d e b e r a t t a om a l l t m o jlig t, o ch s& v a r h a n to lk i d e fa ll, v i t r a f f a d e h o lla n d a r e , so m in te k u n d e E s p e r a n to .

— H a r E s p e r a n t o s t o r s p r id n in g i H o lla n d ?

— P& d e t k a n j a g s v a r a , a t t s& v a r fo rh & lla n d e t fo re k r ig e t, o ch a t t d e t a v e n n u a r l& ngt m e r a k a n t och a n v a n t a n i v& rt la n d . L i k a d a n t a r d e t i T y s k la n d m . fl.

e u r o p e is k a la n d e r. J a g fr& g ad e s ja lv t. e x en t y s k e s p e r a n t i s t i H a m b u r g , v a d d e t v a r f o r o r s a k , so m l&g b a k o m e s p e r a n to - r o r e ls e n s s n a b b a u tv e c k ljn g i de k r ig s - h a r j a d e l a n d e r n a i fo rh & llan d e til l bl. a. S v e rig e , och h a n s v a r a d e : D e t b e r o r p& d e t, a t t v i a r s& m y c k e t m e r a f r e d s v a n li g a n u !

— A n s e r d& n i e s p e r a n tis te r , a t t E s p e r a n t o a v e n a r e n f r e d s f r a m j a n d e f a k t o r ?

— J a , u t a n a t t g& d ju p a r e in p& d e p s y k o lo g is k a f o r u t s a t t n i n g a r n a f o r f r e d o ch f r i h e t s& h a r v i j u d en u p p f a ttn i n g e n , a t t E s p e r a n t o p ŭ g r u n d a v s in ic k e n a tio n e lla k a r a k t a r , e lle r k a n s k e r a t t a r e sp r& k lig a n e u - t r a l i t e t , ŭ tm in s to n e n& got k a n b i d r a g a till a t t fo lk e n e n a s o m d e t so m lig g e r u t a n f o r a l la g r a n s e r , n a m lig e n v a n s k a p m e lla n o lik a n a t i o n e r o ch f o lk s la g . F o r m in p e r s o n lig a d el s& t r o r j a g , a t t d e t s t o r s t a v a r d e t lig g e r

d a ri, a t t E s p e r a n t o a r l a t t a r e a t t l a r a a n a n d r a spr& k o ch p& s& v is b a t t r e a n e n g e ls k a n o ch t y s k a n m .fl. k a n b li g e m e n e m a n s h ja lp m e d e l a t t k o m m a i k o n t a k t m e d o ch f o rs tŝ . a n d r a m a n n is k o r v a r ld e n o v er.

— J a h a , d e t t a v a r om d e sp r& k lig a p ro b le m e n . O ch h u r f a n n N i H o lla n d o ch h o lla n d a r n a ?

— V a d l a n d e t b e t r a f f a r s& a r d e t j u v a c k e r t p& s i t t v is o c h f o r e n f r a m lin g i n t r e s s a n t a t t se p& g r u n d a v s in e g e iia r ta d e k a r a k t a r . H o lla n d s k a n a l e r h a r m a n j u a l ltid h o r t t a l a s om , o ch a t t l a n d e t a r f la c k t, v is s te v i ocks&. M en v a r k e n s tu m m a e lle r r o r li g a b ild e r, s&som p& film , k a n g e d e t v e r k lig a , u p p le v d a in tr y c k e t, o ch d a r f o r f&r m a n e n h e l t a n n a n u p p f a t t n i n g a v e t t la n d o ch e t t f o lk v id p e r s o n lig k o n f r o n ta tio n m e d b & d ad era.

Sŝ. v a r fo rh & lla n d e t a v e n m e d oss, o ch v i v a r id e l o g a o ch o r a f o r a l l t n y t t , so m m o tte . H o lla n d a r v a c k e r t m e d s in a k a n a le r , v a lla r , a llĉ e r, s l a t t e r o ch n o tb o s k a p , d. v. s. d e t m e s t ty p is k a , o ch o f t a s e r m a n p itt o r e s k a , n a p n a id y lle r, m e n f o r e n n o rd b o , s o m a r v a n v id sk o - g a r , b e r g o ch s jo a r , b l i r H o lla n d f o r t e n t o n ig t o ch t r o t t - s a m t. E n d a s t i o s t r a d e le n a v la n d e t, m o t T y s k la n d , f in n s d e t lik n a n d e n a t u r s o m i S v e rig e , m e n b a r a i sm & tt, fo rst& s. F o r c y k l is te r a r d o c k H o lla n d id e a lis k t v a d v a g a r n a b e t r a f f a r , so m a r o m y c k e t b a t t r e a n de s v e n s k a . L a n g s m e d d e s t o r a a u t o s t r a d o r n a f a n n s d e t s a r s k i ld a c y k e lb a n o r, b r e d a o ch f i n t s te n la g d a o ch ja m - n a so m e t t g o lv , o ch m a n b e h o v e r a l d r ig s l i t a s ig u p p f o r b a c k a r , so m h a r i S v e rig e , d a r t i l l a r la n d e t f o r s l a t t .

H o lla n d a r n a v a r tr e v l i g a a t t h a a t t g o r a m e d o ch v i m a r k t e a lls in g e n tin g a v d e n s v e n s k a s te lh e te n . I n t e b a r a d& d e t g a lld e o ss u t l a n n i n g a r u t a n i a l lm a n h e t a v e n h o lla n d a r e e m e lla n .

— V a r d e t n& got s a r s k i l t i d e r a s s e d e r o ch b r u k , so m fo rv & n ad e e r o ch so m a v v e k f r ŭ n s v e n s k a fo rh & lla n d e n ?

— J a , d e t v a r e n h e l del, so m s k iljd e s ig fr& n d e t v i a r o v a n a vid, o ch j a g m & ste n a m n a n & g ra s a k e r . D e n f o r s t a a v v ik e ls e n m o tt e v i pŝ. t& g et m e lla n U t r e c h t o ch H a a g , d& v i f ic k s i t t a i en e n k e l p e r s o n v a g n m e d s l a t a t r a b a n k a r o ch u t a n n& gon so m h e l s t b e ly s n in g ! M en d e t v a r i n g e t fe l p ŭ h u m o r e t f o r d e t. D a r s a t t g u b b a r n a o ch r o k t e t j o c k a c i g a r r e r o ch p r a t a d e f o r f u l l t i m o r k - r e t, o c h d e t k v in n lig a k o n e t v a r in te ŝ a m re , fr& n s e tt

— P a r d o n u , s e d k ie e s ta s l a m a lg r a n d a b lo n d u lin o , k u n k iu v i sid is tie ĉi la t u t a n p a s i n t a n s e m a jn o n ?

(5)

S v e n s k a E s p e r a n t o - T i d n i n g e n

b J F s z e l O n i r t a g i j c c r u l ?

doyougpeak englishf

sjp reekl- u Hollandsch ?

p a / ' / ^ z voizsFranvnF?

ta la R , Ni svenska?

p a r l a i t j ^ l i a n o ?

sprecljeĴM sie deukl,?

roBOPiiJPe Bbi no pvcckh iH a b la Vri espari Q l ?

K a n iVI

u ttr y c k a E r tillfr e d ss ta l- lan d e p& a lla d e spr&k, v a ra v sm a k p ro v la m n a s har b red vid ? Om sv a r e t ar ja k a n d e, d& b eh over N i in te la r a E r esp era n to . D& k la ra r N i E r i de a ll- ra f le s t a situ a tio n er .

D e f le s t a m a n n isk o r m&ste em ellertid m ed g e, a t t de in te a r k a p a b la a t t h a n d sk a s m ed a lla d e ssa tungom& l. D& ar lo sn in g - en a t t la r a s ig

e s p e r a n t o

som lik so m tr a n g e r r a tt ig en o m a lle sa m m a n s, an - van d b art i a lla lander.

c i g a r r e r n a . M en a t t d e t r o k te s v a ld ig t i la n d e t, d e t v a r d e t a n d r a sl& ende in tr y c k e t, o ch k v in n o r n a r o k t e m e r

a n h a r , o m n u d e t a r n& gon t r o s t f o r d e t s v e n s k a fo lk e t.

H o lla n d a r n a s ja lv a s k y lld e d e t t a p& k r ig e t, lik s o m m y c - k e t a n n a t, so m h a d e m e d liv s fo rin g e n a t t g o ra .

— P& t a l om liv s fo rin g , i n s k j u t e r vi, h u r v a r d e t m e d liv s m e d e ls f o rs o r jn in g e n i la n d e t ?

— P& d e t t a om r& de v a r s itu a tio n e n b e ty d lig t lju s a r e m o t b a r a f o r e t t &r s e d a n , m e n in te k u n d e m a n f& se n & g ra s v e n s k a sm o rg & sb o rd , d e t k a n j a g t a l a om . I de a r b e t a r h e m , so m v i g a s ta d e , t y c k t e j a g k o s te n v a r g a n s k a e n s id ig o ch e n k e l, o ch d e t v a r m e s t p o ta tis , m o r o t t e r o ch a r t e r , so m &ts, o ch s& m j u k t b ro d , fo rst& s, s o m t y c k s v a r a e n h u v u d s a k lig d el a v h o lla n d a r n a s k o s t.

D e t f a n n s j u g o t t o m g r o n s a k e r j u s t n u , o ch de v a r m y c k e t b illig a e f t e r v& ra fo rh & llan d en , m e n h o lla n d a r n a ans& g in te d e t s a m m a . F a r s k p o ta tis k o s ta d e 35 o re k g , e n k n ip p a m o r o tte r , 3— 4 g g r s to r r e , a n v a d so m a r b r u k - l i g t h a r , f ic k m a n f o r 25 o re, o ch e t t b lo m k & lsh u v u d so m s k u lle h a b e t i n g a t m in s t e n k r o n a h a r f o r u n g e f a r lik a m y c k e t. T illd e ln in g e n a v sm o r, so m v a r b illig a r e a n h o s oss, v a r lik a m e d d e n v i f&r, m e n m jo lk e n v a r d a r e m o t r a n s o n e r a d till e n l i t e r p e r p e rs o n o ch v e c k a , o c h d e n g ic k h u v u d s a k lig e n ti l l b a r n e n . D e g la s , so m v i d r a c k d a r n e r e , v a r l a t t r a k n a d e . T e e t a r h o lla n d a r e n s n a t io n a ld r y c k lik s o m k a f f e t s v e n s k e n s . M en m a r k v a l a t t m a n d r a c k n a s t a n b a r a s l a t t te . D e t v a r in g a b u lla r e lle r k a k o r o ch b a k e ls e r till so m h a r i S v e rig e . V id n& got e n s t a k a tillfa lle , fo rst& s, m e n m e s t v a r d e t b a r a en e n d a lite n k a k a e lle r en c h o k la d k a k a a v m y c k e t l i t e t f o r m a t. K o m e n g a s t, s& f ic k h a n g e n a s t e n k o p p t e o ch o f t a in g e n tin g a n n a t. D e t v a r n& got b e f r ia n d e m e d d e t ta , t r o t s a llt, f o r e n s v e n s k , so m ŭ r v a n v id a t t d e t s k a ta v l a s o ch v r a k a s o ch t r u g a s m e d m a t o ch d r y c k , s& f o r t m a n b e s o k e r e n v a n . H a r k o m m a n f o r a t t s a m t a l a m e d v a r a n d r a , in te f o r m a te n s sk u ll. D e t v a r s& s j a l v k l a r t o ch e n k e lt i d u b b e l b e m a rk e ls e , a t t d e t in te b e h o v d e v a r a m e r; d e t v a r m a n n is k a n , so m v a r i c e n tru m , in te de tim lig a b eh o v en .

— H u r v a r d e t m e d k la d fr& g a n d&?

— D en v a r g a n s k a b e s v a r lig f o r den, so m b e h o v d e s k a f f a s ig n& got n y t t . A llt v a r p& k o r t, o ch m a n f ic k 80 p o a n g f o r e t t &r, v ilk e t in te v a r til lr a c k l ig t, o m m a n s k u lle k o p a s t o r r e s a k e r . D e t v a r i m & nga h em , so m d e t s a k n a d e s a v e n d e t n o d v a n d ig a s te , till e n d el f o r a t t d e t s a k n a d e s p e n g a r, m e n i m & nga f a ll d a r f o r a t t po- a n g e n in te r a c k t e till.

— N & got a n n a t i n t r e s s a n t ?

— J a , d e t v a r s a r s k i l t en s a k , so m fo re fo ll o ss m y c - k e t lu s tig , o ch d e t v a r d e t, a t t m a n to g m e d s ig c y k la r - n a t. o. m . in i la g e n h e t e r n a o ch d r o g d e m u p p f o r l& nga, t v a r a tr a p p o r , o ch in te b a r a o v e r n a t te n , u t a n v a r j e g& ng m a n o v e r h u v u d t a g e t b e h o v d e s in cy k e l. D e t t a f o r a t t in g e n s k u lle k u n n a s t j a l a c y k la r n a , o ch m a n k u n d e e lle r r a t t a r e s a g t v& gade, in te s t a l l a e n c y k e l p&

g a t a n , t r o t s a t t m a n l& ste den. N u f a n n s d e t ly c k lig tv is f o r v a r in g s s ta l le n f o r c y k la r, d a r m a n k u n d e f& s t a l l a in d e m f o r e n k o s tn a d a v 5 c e n ts (7 o r e ) .

E n a n n a n n y h e t v a r h u s b & ta m a , so m fo lk b o d d e i, o ch s& k o n t a k t e n m e d r u in e r n a e f t e r b o m b a rd e m a n g e n . I H o lla n d v a r d e t g a n s k a u p p r e n s a t e f t e r fo ro d e lse n , m e n b&de i H a a g o ch R o t te r d a m s ta lld e s m a n in fo r d e m o le ra d e h u s o ch k y r k o r , o ch i d e n s is tn a m n d a s t a - d e n v a r u tr a d e r in g e n t o t a l i e n d el k v a r te r . U p p r u s t- n in g e n i h a m n e n d a r v a r d o c k i fu ll g&ng. I s t a d e r n a R e n k u m , W a g e n ih g e n o ch A rn h e m i o s t r a d elen a v la n - d e t v a r fo ro d e ls e n ocksd, o h y g g lig . D e h & rd a ste s tr id e r - n a h a d e j u ocks& u t k a m p a t s d a r. H u s v id h u s l&g i ru in e r , o ch 1 0 0 -ta ls b a r sp& r e f t e r b e s k ju tn in g .

N & got so m v e r k a d e e g e n d o m lig t p ŭ o ss s v e n s k a r v a r d e t ta , a t t d e r e lig io s a m a n n is k o r n a b a d s in a m a tb o n e r o ch la s te b ib e ln , m e n in te s ja lv a f a n n d e t a lls m a r k v a r - d ig t a t t and& a n v a n d a s p r i t o ch to b a k . S & dana s e d e r b r u k a r j u in te f o r e n a s i v& rt la n d .

— J a , d e t t a v a r n & g ra r a p s o d is k a i n t r y c k fr& n d a - g e n s H o lla n d , s&som v i u p p le v d e d e t p& f j o r t o n d a g a r .

» 7

(6)

F O R E O C H E F T E R B E R N

V i s p a r a d e v in te r n ig e n o m f o r v&r s o m m a r re s a , m e n v i k u n d e in te b e s ta m m a oss, v a r t d e n s k u lle g&. V i v is s te v a r t v i ville, m e n d e t b a r e m o t a t t k o m m a f r a m d a rm e d , t y d e t l&g s& m y c k e t i v a g e n . D e t l&g en h e l s o n d e r s a r g a d v a r ld m e lla n o ss o ch v&r l a n g t a n s la n d , o c h v i fr& g ad e oss, o m d e t in te v a r f o r t i d i g t a t t r e d a n n u g e s ig u t u t a n f o r d e t e g n a la n d e ts g r a n s e r . D e t v a r m & n g a o m o ch m en , in n a n m a n k u n d e f& p a s s o ch v isu m , o ch in n a n m a n k u n d e f& k l a r a b e s k e d om , h u r e n u t l a n d s r e s a s k u lle b e t a la s o ch m e d h u r m y c k e t.

D e t v a r m in s a n n in te so m f o r r , d& m a n b a r a k o p te b i l j e t t o ch r e s e k re d itiv , p& v ilk e t b e lo p p so m h e ls t, och s& g a v s ig a v , v is s om a t t k u n n a f& s ta n n a , v a r h e l s t

r

L a K on gresu rb o 1947.

m a n b e h a g a d e , o ch b li o m h a n d e r ta g e n m e d g la d je a v fo lk , so m i n t e t h e llre o n s k a d e a n a t t st& en till t j a n s t .

M en v a d d e t led, s& b le v d e t k l a r t , a t t lu s te n a t t a n e n g& ng k o m m a u t i v a r ld e n v a r s t a r k a r e a n a lla b e ta n k li g h e te r , o ch n a r E s p e r a n to - v a r ld s k o n g r e s s e n k o m m e d s i t t lo c k a n d e p r o g r a m — d e t 32 :a i o rd n in g e n , m e n d e t f o r s t a e f t e r v a r ld s k r ig e t, l& ter v i e n r o lle r a o ss i d e r a s m e d le m s fo rte c k n in g , o ch n a r d e t v a l v a r g jo r t, u p p t a c k t e vi, a t t v i h a d e & sk illig t a t t u t r a t t a d a r u te ,

& ts k illig t a t t t a r e d a p&, ŭ ts k illig t, so m r e n t a v k r a v d e v&r n a r v a r o . . . .

J a , d e t s i s t a v a r j u o v e ro rd , fo rst& s, t y d e t v is s te v i j u a t t en n y g e n e r a tio n h a d e r y c k t in o ch h o ll i to m m a r n a , m e n in f o r en e s p e r a n to - k o n g r e s s k a n n e r m a n s ig a lltid so m e n k u g g e i d e t s t o r a m a s k in e r ie t. In g e n , so m b e h a r s k a r sp r& k et, k a n n e r s ig d a r o v e rflo d ig , e h u ru a l la in te fŭ lik a m y c k e t a r b e t e l a g t p& s in a a x la r .

E n e s p e r a n to - v a r ld s k o n g r e s s a v s e r a t t s a m m a n f o r a s& m & nga e s p e r a n to k u n n ig a so m m o jlig t fr& n s& m & nga o lik a n a t io n e r so m m o jlig t, f o r a t t d e s s a m& g e v a r a n d - r a im p u ls e r f o r a r b e t e t a t t f o r a e s p e r a n to - id ĉ n v id a re . D e t b lir o rg a n is a tio n s fr& g o r o ch a r b e ts p ro b le m , so m d a r v id d o m in e ra . M en d e t t a a r b a r a e n s id a a v k o n g re s - s e n s u p p g if t. D e n s k a ll d e s s u to m v is a v a rld e n , a t t en in te r n a tio n e ll k o n g r e s s k a n a r b e t a u t a n spr& ksv& rig- h e te r , a t t t r a n s l a t o r e r d a r a r o e t t o n o d ig t p& hang, a t t in g e n b e h o v e r k a n n a s ig & sid o satt, d a r f o r a t t e t t a n n a t spr& k a n h a n s e g e t d o m in e ra r k o n g re s s e n , a t t in g a m is sfo rst& n d b e ro e n d e p& d e t t a la d e e lle r s k r iv n a o r d e ts o k la r h e t b e h o v a f o r r y c k a a r b e t e t o. s. v.

K o n g re s s e n s k a ll v isa , a t t e s p e r a n to a r d e t m e lla n - f o lk lig a fo rb in d e ls e m e d e l, so m v a r ld e n b e h o v e r, om d e t s k a ll k u n n a b li a l lv a r m e d o ch r e s u l t a t a v a l la de v a c k r a s t r a v a n d e n e f t e r m e lla n fo lk lig t s a m m a r b e te .

N u v is s te vi, a t t o v e r 30 o lik a n a t io n e r s k u lle b li r e p r e s e n te r a d e v id & rets k o n g r e s s i S c h w e iz ' v a c k r a h u v u d s ta d , o ch d& v is s te vi, a t t d e t s k u lle b li tillf a lle a t t k o n s ta te r a , h u r s m id ig t e s p e r a n to l& ter a n p a s s a s ig e f t e r v a r j e n a tio n s o lik a s a t t a t t t a la , u t a n a t t d e t t a p& m i n s t a v is g o r sp r& k et sv & rfo rst& elig t f o r n&gon.

D e t t a tr o lle ri, in fo r v ilk e t sp r& k m a n h a p n a , v a r e t t so m o lo s lig t a n s e t t p ro b le m , so m e m e lle rtid Z a m e n h o fs g e n i lo s te , f r a m s t g e n o m a t t g e e s p e r a n to en o f o ra n d e r lig a c c e n t o ch g e n o m a t t b e f r ia sp r& k et fr& n a l la d ifto n g - lju d .

V a d v i n u h o p p a d e s v a r , a t t d e t in te b a r a s k u lle k o m m a r e p r e s e n t a n t e r f o r m & nga n a t io n e r u t a n o c k s ŭ m & nga r e p r e s e n t a n t e r f o r v a r j e n a tio n . V i v ille a t t vi s k u lle b li m & nga i B e rn in te b a r a f o r k o n g re s e n s ek o n o - m is s k u ll u t a n ocksS, d a r f o r a t t j u f l e r a d e lta g a r e , j u f le r t a la r e , d e s s m e r a t t h o ra , d e s s m e r a t t i a k t t a g a . A lla a r o in te g o d a ta la r e , d a r f o r a t t de t a l a d e t la ttf o rs t& d d a e s p e r a n to , m e n j u f le r k o n g r e s s d e lta g a r e , d e ss f l e r g o d a t a l a r e k u n d e p & rak n as.

V i v ille h o ra , h u r v a l e s p e r a n to la m p a d e s ig f o r f o r t - t a l a r e n s r e t o r i k o ch f o r p a r a g r a f r y t t a r e n s s u b ti lite te r , m e n ocksS. h u r e s p e r a n to k a n s p r a k a i d e b a t t e r och r e p lik e r o ch f l y t a k l a r t f r a m f o r t i f o r e la s n in g e n s fo rm . V i v ille ocksS, h o r a d e t k lin g a i b&de h y m n o ch v is a och om m o jlig t ocksS, i d r a m a o ch r e c ita tio n .

M en m a n d r a r in te s a m m a n t u s e n t a l s r e s e n a r e r fr& n jo r d e n s a l la h o r n b l o t t f o r a t t v a r a o r a t o r e r o c h & hora- re. M a n f&r ocksS. se till, a t t m a n n is k a f&r tillf a lle a t t m -dta m a n n is k a i s a lls k a p lig t u m g a n g e o ch u n d e r f o r- m e r so m g a r a n t e r a f a r t o ch g la d je . F l e r t a l e t e s p e ra n - t i s t e r h a r in te l u s t a t t f o r d ju p a s ig i a lla sp r& k lig a k o n g r e s s d e ta l je r — lik a l i t e t so m d e l ta g a r e i a n d r a k o n g r e s s e r f o lja k o n g r e s s e n s a l la o v e r la g g n in g a r — u t a n f o r d em b lir d e t s a lls k a p lig a u m g a n g e t m e d n y a o ch g a m la v a n n e r en lik a v ik ti g u p p g if t. K o n g re s s e n m & ste d a r f o r u t n y t t j a m o te s o r te n s o lik a s e v a r d h e te r o ch t u r i s t a t t r a k t i o n e r o ch o r d n a u t f l y k t e r o c h v is n in g - a r. I d e s s a a r b e t e n m o te r k o n g r e s s e n m o te s o r te n s b e- f o lk n in g o ch d e s s in s t i t u t i o n e r o ch m y n d ig h e te r, o ch h a r lig g e r d e s s ic k e m in s ta p r o p a g a n d a u p p g if t.

*

A llt d e t t a s u tt o v i tv& g a m la k o n g r e s s h a s t a r o ch ta la d e o m o ch b e s p e ts a d e o ss p& f o re re s a n , o ch n u e f t e r h e m k o m s te n — t a l a v i o m d e ts a m m a . I n g e n tin g a v a l l t v i v a n ta d e o ss f a t t a d e s i B e rn .

M en s j a l v a r e s a n ? J a , vi f&r u p p r e p a d e t o f t a b e r o r d a o m d o m e t o m r e s o r n u tilld a g s g e n o m T y s k la n d : ” J a g

& n g ra r in te re s a n , m e n j a g v ill in te g o r a om d e n .”

M a n b e h o v e r b a r a h o r a , a t t d e t p& n o r d e x p r e s s e n s v a g H a m b u r g — H a n n o v e r— B a s e l in te fin n s en e n d a j a r n - v a g s k n u t, in te en e n d a , so m in te a r s o n d e rb o m b a d , f o r

— . . . k a j c e te r e h o d ia ŭ n i h a v a s b o n g u s ta n f r i t a ĵ o n de le p o ro .

Cytaty

Powiązane dokumenty

IIDMC —cilla esperantisters hog- tidsdag den 15

[r]

Alla upplysningar kunna erh&llas fr&n Svenska Espe- ranto Institutet, Tegelbacken, Stockholm

pr ar och erhaller tidningen

Annandag pingst 10

D agarna ru llar snabbt undan. Vid Byfjordens leende strand. Udde- valla blir allts& &rets laddningsstation. Det a r dar vi ska nagelfara det fram farn a och

Tack vare den stora isoleringsfdrmagan ger den fuktfria och sunda hostader. Und- vik trahusets brandrisk och hoga

Forening med kollektiv prenumeration a tidningen for sina medlemmar erlagger for varje medlem en arlig avgift av 5: — kr. Varje ansluten forening erhaller ett