„Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu” – motyw „Exegi monumentum” w twórczości Horacego

„Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu” – motyw

„Exegi monumentum” w twórczości Horacego

1. Cele lekcji

• zna sylwetkę twórczą Horacego oraz filozofię prezentowana w jego utworach (stoicyzm, epikureizm),

• zna treść pieśni XXX Horacego,

• zna pojęcia: pieśni, ody, mecenatu

• zna charakterystyczne cechy nurtu epikurejskiego i stoickiego.

b) Umiejętności Uczeń potrafi:

• zinterpretować i wyjaśnić cytaty „Exegi monumentum” i „Non omnis moriar”,

• stworzyć graficzną, czytelna notatkę lub notować w formie punktów, tabeli,

• uwzględniać w notatce treści symboliczne,

• posługiwać się językiem w sposób bogaty i różnorodny,

• czytać, rozumieć i wartościować utwór dzięki zdobytym na lekcji informacjom,

• wyodrębnić najważniejsze elementy omawianych dzieł,

• wiązać tradycję starożytną ze współczesnością.

2. Metoda i forma pracy

Heureza, analiza dokumentacyjna, praca z tekstem, elementy wykładu, praca indywidualna i zbiorowa.

3. Środki dydaktyczne

Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław 2000.

4. Przebieg lekcji

1. Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Prosi o głośne przeczytanie ody 30 Horacego.

2. Konkretyzacje uczniowskie oraz krótkie, ustne streszczenie tekstu przez jednego z

uczniów. Uczniowie zapisują w zeszytach temat lekcji.

3. Nauczyciel przybliża uczniom sylwetkę Horacego, zwraca uwagę na jego bogatą twórczość oraz na zjawisko mecenatu. Szczególnie podkreśla pochodzenie społeczne poety.

b) Faza realizacyjna

1. Wspólnie z nauczycielem uczniowie analizują tekst .Wyjaśniają niezrozumiałe i obce dla nich zwroty, słowa i wyrażenia.

2. Uczniowie zastanawiają się nad znaczeniem cytatu: „Wybudowałem pomnik trwalszy niż ze spiżu”. Zwrot ten odnoszą do poezji. Podają cechy pomnika jako budowli i porównują go do twórczości poetyckiej Horacego.

Pomnik – trwały, niezniszczalny, dla kogoś zasłużonego.

3. Uczniowie wyjaśniają zwrot „Non omnis moriar ”odnosząc go do twórczości poety.

„Nie wszystek umrę” czyli: będę sławny, nieśmiertelny, pamiętany przez potomnych, pozostawię po sobie ślad.

4. Uczniowie wyszukują w tekście fragmentu świadczącego o niskim pochodzeniu społecznym poety.

5. Uczniowie zastanawiają się nad głównym przesłaniem tekstu.

Nauczyciel zadaje zespołowi uczniowskiemu pytania:

• Kim jest podmiot liryczny?

• O jakim pomniku mówi?

• Czego symbolem jest pomnik, który buduje podczas swego życia?

• Co zapewni mu nieśmiertelność i pamięć potomnych?

• Co poeta myśli o swojej twórczości?

c) Faza podsumowująca

1. Uczniowie zastanawiają się nad rolą i wagą sztuki w życiu Horacego. Wypowiadają opinie na temat tego, czym dziś jest sztuka i czy warto się jej poświęcić bez reszty.

2. Uczniowie wyszukują w słowniku termin oda, wyróżniają typ ody okolicznościowej i refleksyjnej, wskazują ich cechy. Sporządzają notatkę, wypełniając kartę pracy (załącznik 1).

5. Bibliografia

1. Głowiński M., Kostkiewiczowa T., Okopień-Sławińska A., Sławiński J., Słownik terminów literackich, Ossolineum, Wrocław 2000.

2. Horacy, Pieśni, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001.

3. Kopaliński W., Słownik mitów i tradycji kultury, PIW, Warszawa 1985.

4. Źródło internetowe:

http://www.staropolska.pl/tradycja/starozytnosc/Zygmunt_Kubiak_Horacy.html

6. Załączniki

a) Karta pracy ucznia załącznik 1

Oda okolicznościowa - cechy Oda refleksyjna - cechy

7. Czas trwania lekcji

45 minut

8. Uwagi do scenariusza

Na lekcji uczeń poznaje sylwetkę twórczą Horacego, zastanawia się nad rolą sztuki w życiu poety. Snuje refleksje nad znaczeniem sztuki w życiu współczesnym. Uczy się interpretacji oraz analizy, doskonali umiejętność samodzielnej wypowiedzi.