Z KLINIK! OKULISTYCZNEJ
UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
w ydaw ane staran iem
Radcy Dra Boi. M e r k ie w ic z a
P rof. zw yczajnego U niw . Ja g iell., D y re k to ra k lin ik i okulistycznej
z w spółudziałem
P P . ASYSTENTÓW KLINICZNYCH.
W K R A K O W I E ,
D R U K A R N I A U N I W K R S Y T B T U J A G I E L L O Ń S K I E G O pod zarządem Józefa Filipowskiego.
1898.
Z KLINIKI OKULISTYCZNEJ
UNIWERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO
w ydaw ane sta ran iem
Radcy Dra Boi. W icherkiewicza
P rof. zw yczajnego U niw . Ja g iell., D y re k to ra k lin ik i okulistycznej
z w spółudziałem
P P . ASYSTENTÓW KLINICZNYCH.
03
W K K A K O W I E ,
D R U K A R N I A U N I W E R S Y T E T U J A G I E L L O Ń S K I E G O p od za rz ąd em J ó ze fa Filipo wskie go.
1898.
5 ^990
W YDANY NA PA M IĄ TK Ę
UROCZY STOŚCI O TW ARCIA N O W E J C. K. K L IN IK I O K U LISTY C ZN EJ D N IA 28 LISTO PA D A 1898.
1. Przedm ow a . , ... 5
2. P ogląd n a ru ch c h o r y c h ... 7
3. W y k az staty sty czn y za ro k 1896 i 1897 ... 12
4. K ro n ik a i l i t e r a t u r a ... 37
5. D ośw iadczenia w łasne n a d d ziałan iem p r o t a r g o l u ...43
6. D r . B e d n a r s k i : K ilk a w ypadków w y k ry cia c iał obcych stalo w ych lub żelaznych w oku za pom ocą sideroskopu A sm usa z na- stępow em w ydobyciem tychże elektrom agnesem H irsc h b erg a 55. 7. D r . M a j e r v s k i : O zastosow aniu kom órek w odnych w p rzy p a d k ac h niezborności i rogów ki s t o ż k o w a t e j ...71
8. I n ż y n i e r C i e c h a n o w s k i : Opis k lin ik i n o w e j ...91 (Z aw iera 4 tab lice cynkotypów i 2 fototypów).
Jto zp o czy n ąjąc w ydaw nictw o «W iadom ości z kliniki okulistycznej» rów nocześnie z otw arciem nowej tak dawno wyczekiwanej i z niemałym trudem pozyska
nej kliniki, k tó ra w nowej swej szacie godnie stanie obok podobnych zakładów P ań stw a i zagranicy, p ra gnąłbym chw ilę tak w ażną dla uniw ersy tetu , społe
czeństw a polskiego, dla nauki a w reszcie dla mnie samego, podnieść a zarazem zaznaczyć, źe działaniu naszem u w tutajszej klinice nietylko nauczający ale i ściśle naukow y pragnęlibyśm y nadać kierunek, ca
łoroczny zaś nasz dorobek składać będziemy w tych zeszytach, o ile prace nasze w innych pism ach nie doznają pomieszczenia.
Aby zadanie powyższe mogło być należycie speh nionem, w inien zakład obok urządzenia w ygodnego dla pomieszczenia chorych i ich leczenia, posiadać także w dostatecznym stopniu i w łaściwym zakresie sto
sowne urządzenia do nauczania, jako i do badań
naukow ych potrzebne. Niepłonnej też oddajemy się
nadziei, źe W y so k a W ład za zdecydowawszy się na
poniesienie niem ałych w ydatków celem w zniesienia
gm achu klinicznego, nie będzie także szczędziła i środ
ków na w ystarczające naukow e uposażenie nowej kliniki, na urządzenia, w ym agające coraz to nowych nakładów , w m iarę objaw iającego się postępu nauk pomocniczych.
Zadaniem zaś naszem będzie każdą sposobność wyzyskać, by nie tylko ulgę nieść chorym , ale ba
dając chorób przyczyny, módz z W irgiliuszem pow ie
dzieć: „Felix, qui potuit rerum cognoscere causas“.
w uniwersyteckiej klinice i poliklinice okulistycznej.
Składając sprawozdanie z ruchu chorych za czas od 1 stycznia 1896 do 31 grudnia 1897 r., świadom jestem nie
dokładności tego spraw ozdania, spowodowanej częścią chorobą, k tóra mnie na pewien czas zdała od k lin ik i trzym ała, częścią przeprowadzeniem nowego sposobu zapisyw ania chorych i cho
rób, odmiennego od dotychczasowego, a po części także uży
waniem odmiennego nieco w yrazownictwa, aniżeli to, które
av daw niejszych zapisowych książkach klinicznych znalazłem i do którego z początku wspólnej pracy panowie asystenci się jeszcze czas niejaki stosowali. P rzy zestawieniu staty sty k i sta
raliśm y się różnice te wyrów nać, ale łatwo pojąć, że nie zawsze to ze skutkiem mogło być przeprowadzonem. Chcąc nadto w spra
wozdaniach naszych objąć czynność kliniczną z roku kalenda
rzowego, rozpoczęliśmy sprawozdanie od stycznia 1896, gdy kierow nictwo zakładu objęliśmy dopiero 1 m aja 1896 r.
Do poniżej umieszczonych tablic n iew iele pozostaje nam dodać uwag, gdyż liczby same dostatecznie rzecz tłómaczą.
Przeciętna ilość dni, ja k ą chorzy stali w klinice przepę
dzili (patrz tab. V. str. 20), zniżyła się w r. 1897 z 18‘36 (roku poprzedniego) na 16-11, co się tern tłómaczy, że przy bardzo wielkim naw ale chorych z jednej, a bardzo szczupłej liczbie łóżek z drugiej strony, zniewoleni przyjąć z powodu nagłości przypadków więcej chorych, aniżeli liczba łóżek zezwalała.
nieraz operowanych na zaćmę, ju ż po 8 — 10 dniach z kliniki wypuszczaliśm y, byle tylko wolne zyskać znowu miejsca.
W ogóle mogliśmy przyjm ować tylko przypadki bardzo ważne, w ym agające ciągłej opieki lekarskiej, nadające się do operacyi albo też m ające ważniejsze znaczenie dydaktyczne.
Z tąd też przy ta k małej ilości łóżek wielką stosunkowo ilość chorych klinicznych w ykazać możemy.
W ażniejsze przypadki dotyczące chorób i zboczeń ocznych, przedstawionych na str. 2 1 in a s t., albo już drukiem ogłoszone były, albo też, o ile na to ze względu na rzadkie pojawianie się, niezw ykłą postać lub też przebieg, zasługują, później je szcze osobno lub w zastosowaniu do prac oryginalnych ogło
szone będą.
Ogólna ilo ść operacyi w ykonanych wzmaga się coraz więcej. Najwięcej reprezentowane są operacye na soczewce, następnie operacye tęczówkowe. W y n ik i operacyi mimo tru dnych bardzo w arunków przeprowadzania ścisłej aseptyki, w klinice źle urządzonej, dostępnej dla publiczności wszelkiego rodzaju, dla publiczności usuwającej się od ścisłej kontroli, a nie
przystępnej niejednokrotnie słowom przestrogi, nazwać można bardzo dobrymi. W zestawieniu operacyi w ykluczyliśm y z roz
mysłu dział w yniku operacyi, gdyż ten wogóle nie da się ściśle statystycznie ująć; jed y n ie operacye zaćmy, najprzystę
pniejsze do obliczenia jakościowego w yniku, zestawiliśm y na osobnej tablicy (str. 34). Rzut oka na tę tablicę poucza nas, że wzrok, badany wcześnie t. j. w 10— 14 dni po operacyi, był wogóle dobry. Nie mogliśmy podawać go według badań pó
źniejszych (wiadomo zaś, że wtenczas wysokość jego byw a lepszą), gdyż operowani, bardzo często z dalekich stron przy
bywszy, nie posiadają możności powrotu do k lin ik i i stąd z konieczności usuw ają się od takiej kontroli, potrzebnej do ścisłych badań a niemniej do prawidłow ych szkieł doboru.
Ilość zakażeń, zaszłych przy operacyach zaćmy, a wy
nosząca około 2°/0, mogłaby być nazw aną w ysoką wobec w y
ników, otrzym yw anych przy ściśle przeprowadzanej aseptyce.
Atoli u nas, gdzie ta prawidłowa, wzorowa aseptyka z powodu
rym i mieliśmy do czynienia, stosunek infekcyi do ilości ope- ra cy i w ykonanych, zawsze jeszcze można nazwać korzystnym . W k ilk u przypadkach udało się zakażenie opanować i przez późniejszą operacyę częściowo jeszcze wzrok przywrócić.
Ponieważ zaprowadzone, przezemnie w ypłukiw ania ko
m órek dla w ydalenia pozostałości przy operacyach zaćm y wy
konuję bardzo często, przeto w zestawieniu powyżej przyto- czonem uwzględniliśmy po części i wpływ tych w ypłukiw ań na w ynik operacyi. Lubo zestawienie to nie może wobec sto
sunkowo małej ilości przypadków rościć pretensyi do ścisłości wniosków, to je d n a k obok osobistego wrażenia, odniesionego przy operacyach sam ych, jak o też z przebiegu, zaznaczyć mogę, że, co też ze zestawienia zresztą w ynika, zakażenie rzadziej za
chodzi przy w ypłukiw aniu, a mianowicie, że przebieg gojenia je s t szybciejszym ta k , że chorzy wcześniej klinikę opuszczać mogli. Niższy stopień zwroku, otrzym yw any w przypadkach z w ypłukaniem połączonych, je st nim tylko pozornie, a róż
nica ta tłómaczy się tem, że do w ypłukania przystępujem y w przypadkach m iękkich zaćm lub niedojrzałych, po których male pozostałości kory dłużej zasłaniają źrenicę, a tem samem na razie wzrok przyćm iewają. Że zaś w zestawieniu powyż- szem wzrok badany byw a w pierwszych tygodniach po ope
racyi, przeto przy zaćmach powyższego rodzaju przedstawia się on na razie słabszym, aniżeli po zaćmach tw ardych i przej
rzałych, ale. za to później znacznie się podnosi i niejednokrotnie dochodzi do wysokości = 1 , a naw et prawidłow ą bystrość prze
kracza, Nadto w ypłukiw anie odnosi jeszcze i tę korzyść, że daleko mniej zachodzi po niem potrzeba w ykonyw ania operacyi następo
wych. Szczegóły te rozprowadzimy i uwzględnim y później na podstawie obszerniejszego m ateryału, ja k i zbieram y, a dziś chcie
liśm y tylko zaznaczyć ogólnie nasze wrażenie i doświadczenie.
D la znieczulania oka stosowano ja k zw ykle k o k a i n ę . Doszliśmy atoli do przekonania, że polecane i zw ykle używane s i l n i e j s z e rozczyny nietylko zbyteczne, ale częstokroć na
w et sprawę gojenia utrudniają. W każdym zaś razie do opera- cyi zaćmy starczej k okaina 1— 2°/0je st dostateczną. Silniejsze bowiem rozczyny zbyt mocne sprowadzają obniżenie napięcia wśródgałkowego, a tern samem wyciśnienie zaćm y utrudniają;
nadto przy równoczesnem stosowaniu sublim atu lub innego nie obojętnego środka w celach odkażania w orka spojówko
wego łatwo choć w małej ilości środek ten w nika do prze
dniej kom órki i przez wpływ swój na wśródbłonek Desceme- towskiej błony lekkie powoduje zmętnienie rogówki, później wcale albo nie łatwo ustępujące. Obok tego w innym jeszcze k ierunku kokaina w silniejszych rozczynach stosowana nie
korzystnie wpływać może przy operacyach zaćm y, a miano
wicie przez to, że gdy silne obniżenie napięcia długo trw a, przystosowanie się brzegów ra n y nie uskutecznia się praw i
dłowo. W skutek tego powstają zabliźnienia bruzdowane, a tem samem wyższe stopnie niezborności. Ze względów wyżej przy
toczonych ograniczaliśmy się w ostatnich czasach tylko do słabych rozczynów tego cennego zresztą środka, przekonując się zarazem, że zupełnie w ystarczająco znieczula rogówkę ju ż rozczyn l° /0, nie dzieląc niebezpieczeństw do silniejszych
przyw iązanych.
Przem ijające doświadczenia z innym i środkami znieczu
lającym i, a mianowicie z e u k a i n ą , t r o p o k o k a i n ą nie zachęciły nas do stosowania ich w szei’szym zakresie, gdyż pod żadnym względem z kokainą nie mogły środki te współ
zawodniczyć.
P rzy większych, dłużej trw ających a bardzo bolesnych operacyach, usypiano chorych c h l o r o f o r m e m . W śród zw y
kłych ostrożności przebieg usypiania byw ał dobrym , a nigdy z przypadłościam i nie mieliśmy do walczenia.
W końcu roku 1897 zaczęliśmy doświadczać do z n i e c z u l e n i a m i e j s c o w e g o sposobu S ch leich a t. j. n a są cza nia — I n f i l t r a t i o n s - a n a e s t h e s i e — posługując się przy tem słabszego przez Schleicha podanego rozczynu a mianowicie :
Gocaini mur. 0 1 Morph, mur. 0 02 Natr. chlor. 0'2 Aq. dest. 100'0
gdy o m niejszą ilość chodziło mającego zastrzyknąć się płynu, gdy zaś większa ilość potrzebną być się zdawała, braliśm y najsłabszy rozczyn, t. j. Gocaini0 01, Morh. mur. 0'005, Natr.
chlor. 0 '2 :1 0 0 0 wody.
Przy przecinaniu jęczm yków , operacyi gradów ki, przy w ycinaniu z powiek lub oczodołu torbieli okazał nam się ten sposób znieczulania dobrym pod względem bezbolesności i ja k o też techniki operacyjnej. W yłuszczenie gałki może być także ułatwionem przez zastrzyknięcie większej ilości płynu poza gałkę, przez w ystępujący bowiem trzeszcz oka uskutecznia się lepiej przecięcie odleglejsze nerwu wzrokowego a nadto powstrzym uje nasączanie silniejsze krwawienie, nie sprowadza atoli zupełnej bezbolesności. P rzy innych operacyaeh, mianowicie przy opera- cyach plastycznych powiek uważamy ten sposób znieczulania za niewłaściwy z powodu znacznego przesuwania się tkanki, co niezmiernie technikę utrudnia, a często naw et prawidłowe wykonanie operacyi czyni niemożliwem. ■— Ograniczam się chwilowo na tej pobieżnej wzmiance o znieczulaniu przez nasą
czanie. Bliższe szczegóły podam później na podstawie obszer
niejszego m ateryału.
A . Ilość chorych, płeć, w yznanie w iary ty ch że przed staw ia nam Tab. I.
W r.
1896 W r.
1897
Ogółem leczono 3160 3501
Z tego przypadało n a chorych przychodnich (am bulator.) 2772 . 3073
Chorych leczonych w k lin ice stałej 388 428
Mężczyzn i dzieci p łci m ęskiej było 1919 2056
K obiet i dzieci p łci żeńskiej było 1241 1445
Osób w yznania chrześcijańskiego 2168 2678
Osób w y zn an ia m ojżeszowego 1012 823
B . Liczbę chorych w poszczególnych m iesiącach roku podaje zesta w ie n ie na Tab. II.
M iesiąc : K.
1896
R. 1
1897 M iesiąc : R.
1896 R.
1897
Styczeń 212 306 L ipiec 280 276
L u ty 231 246 Sierpień — —
M arzec 303 406 W rzesień — —
K w iecień 313 351 P aźd ziern ik 331 284
Maj 472 552 L istopad 314 346
Czerwiec 476 469 G rudzień 228 265
*) Z estaw ienie w ykonali pp. D D r. B ed n arsk i i M ajew ski.
2
W ieku la t
K ok 1896 R ok 1897
M. K. K a
zein M. K. R a
zem
0 — 10 300 326 626 327 365 692
11— 14 120 73 193 116 92 208
15— 20 349 182 531 387 243 630
2 1 - 3 0 398 230 628 399 249 648
31— 40 226 167 393 278 161 439
41— 50 194 94 288 178 127 305
5 1 - 6 0 163 97 260 232 123 355
61— 70 123 58 181 103 58 161
7 1 - 8 0 38 12 50 32 24 56
8 1 — 90 8 2 10 4 3 7
Każeni 1919 1241 3160 2056 1445 3501
Pochodzenie chorych
Mejczyzni i dzieci płci męskiej Kobiety i dzieci płci żeńskiej
Ogólna sum a relig ii
ehrześcij.
w yznania
m ojżesz. razem religii
ehrześcij.
w yznania
m ojżesz. religii E.
1896 11.
1897 E.
1896 E.
1897 E.
1896 E- 1897
E.
1896 R.
1897 R.
1896 R.
1897 E, 1896
E.
1897 E.
1896 R . 1897
K raków i pow. k rak . 559 745 195 244 754 989 390 592 180 95 -570 687 1324 1676
G alicya 524 506 208 207 832 713 359 379 212 157 571 536 1303 1249
K rólestw o Polskie 153 212 98 65 251 277 118 127 97 43 215 170 466 447
Szląsk a u stry a c k i 8 26 7 2 15 28 7 25 7 1 14 26 29 54
Szląsk p ru sk i 5 8 2 — 7 8 — 7 — — — 7 7 15
In n e k ra je 16 33 4 8 20 41 9 18 2 1 11 19 31 60
Razem 1265 1530 514 526 1879 2056 883 1148 498 297 1381 1445 3160 3501
E . Klinika sta ła : Tab. V.
Ilość dni
M.
152 357 388 7123
W r. 1896 197
428 6906
W r. 1897 221 170 409
Przeciętnie pozostawał chory w klinice w roku 1896:
. 18-36 — a w r. 1897: 16'11 dni.
Ilość chorych klinicznych i dni leczen ia rozłożoną na po
szczeg ó ln e m iesią ce podaje Tab. VI.
M iesiąc
Rok 1896 Rok 1897
L ic zb a chorych
Dni leczenia
L ic zb a ckoryeb
D n i leczenia
S tyczeń 34 818 39 685
L u ty 35 769 34 699
M arzec 34 844 42 796
K w iecień 29 712 35 647
Maj 40 795 50 856
Czerw iec 64 859 66 755
L ipiec 18 428 24 502
Sierpień — — — —
W rzesień — — — —
P aźd ziern ik 44 423 52 465
L istopad 49 719 44 781
G rudzień 41 756 42 720
Razem 388 7123 428 6906
Cr. W ykaz chorób leczon ych w roku 1896 i 1897.
Rok 1896 R ok 1897
Nazwa choroby
M. K. D. Razem M. K. D. Razem
I. C o n ju n ctiv a.
C onjunct, c a ta r. acu t. 60 38 21 119 58 30 37 125 C onjunct, c atar. chroń. 301 218 64 583 350 195 64 609
C onjunct, follicu laris 35 17 26 78 52 20 28 100
C onjunct, trach o m at. 203 115 54 372 228 136 58 422
C onjunct, b len n o rrh o rica — — 19 19 1 1 26 28
C onjunct, crouposa — — 8 8 — — 11 11
C onjunct, d ip h th erit. 2 2
C onjunct, trau in at. 4 — - 4 8 — — 8
Corp. alien, in sacco con
ju n c t! vali 9 1 — 10 10 3 1 14
Ecchym osis subco n ju n cti-
valis 1 1 2 4 11. 3 4 18
U lcus conjunctivae 1 1 — 2 1 — — 1
Caro lu x u rian s 1 1
X erosis ep ith elialis 8 1 8 17 2 1 5 8
X erosis paren ch y m ato sa — — — — 1 — 1 2
D egeneratio am yloidea 1 — — 1 1 — — 1
T um or co njunctivae 1 3 — 4 2 2 1 5
C ysticercus subconjunct. — — — - 1 1 — 2
L upus co n ju n ctiv ae 2 2
Com bustio conjunct. 7 2 13 4 3 — 7
A rgyrosis conjunct. — — — — 5 2 — 7
M elanosis conjunct. — — — — 1 1 — 2
C onjunct, p h lyctaenul. 51 64 205 320 33 44 176 253
II. C ornea.
K e ratitis ph ly ctaen . 35 35 196 266 35 63 253 351
U lcus sim plex 60 55 34 149 90 56 38 184
U lcus rodens 1 1 — 2 2 1 — 3
N a z w a c h o ro b y
Bok 1896 E o k 1897
M. K. D. Razem M. K. D. R azem
U lcus serpens hypopyon 19 5 14 38 16 6 6 28
A bscessus corneae — — — — 9 3 1 13
K e ra tit. e lagophtb. — — — — 1 — — 1
K e ratitis tra u m a t. 19 5 4 28 32 8 6 46
V ulnus corneae 24 4 16 44 10 1 9 20
Com bustio corneae 8 3 1 12 3 1 — 4
Corp. alien, in cornea 49 6 2 57 55 1 1 57
K e rato m alacia — - 1 1 2 — 3 5
F is tu la corneae 1 1 — 2 2 6 — 8
P a n n u s scropkulosus 27 32 41 100 14 19 63 96
P a n n u s trach o m at.
K erat. p u n c ta ta superfi
82 47 7 136 90 48 11 149
cialis 1 2 3 6 3 3 3 9
H erp es corneae febrilis 3 1 — 4 5 3 — 8
H erpes corneae zoster — - — — — 1 — 1
K e ratit. vesiculosa — —- — — — 1 — 1
K e ra tit. bullosa — — — — 1 — — 1
K e ratit. scroph. m alig n a — — — — 2 3 12 17
K e rat. paren cb y m at. diffusa K e rat. p aren cb y m at. c ir
8 7 8 23 9 14 8 31
cu m scrip ta — — — — 2 — — 2 '
K erat. sclero tican s 1 1 — 2 2 3 1 6
M aculae corneae 162 113 80 355 164 128 117 409
L eucom a sim plex 32 7 10 49 18 10 6 34
L eucom a ad b aeren s 13 41 19 73 47 35 20 102
L eucom a totale
S taphylom a corneae p a r
5 )
4 2 11 6 2 6 14
tiale
S taphylom a corneae totale
18 18 16 52 9
10 6 5
3 7
18 22
K e rate cta sia — — — — 3 4 — 7
K eratoconus — — — — — 2 — 2
K eratoglobus 1 — 1 2 2 — 2
Nazwa choroby
Kok 1896 E o k 1897
M. K. D. R a zem M. K. D. Razem
P terygium 25 15 — 40 19 11 — 30
Tum or corneae — — — -— — — 1 1 :
III. Selera.
Scleritis _ 1 _ 1 2 2 1 5
E p iscleritis 3 1 — 4 3 2 — 5
E ctas ia sclerae a n te rio r 6 4 4 14
E ctas ia sclerae aequato- \ 5 2 1 8
rialis 1 2 2 — 3
Vulnus sclerae — — — 9 3 5 17
IV . Ir is e t c o rp u s ciliare.
Iritis sero -p lastita a cu ta I 29 17 7 53
Iritis seroso-p las tic a chro ! 32 15 6 53
n ica 1 6 1 2 9
S ynechiae anteriores 13 4 4 20 3 — 1 4
Synechiae posteriores 50 27 2 81 26 16 3 45
Seclusio pupillae
j 22 8 2 32
13 14 3 30
Occlusio pupillae ) 15 15 .3 33
Iritis gum m osa 1 4 1 6 3 — — 3
Irid o cy clitis serosa a c u ta 1 4 1 6
> 5 2 --- 7
Iridocyclitis serosa ch ronica 1 6 8 1 15
Irid o cy clitis su p p u ra tiv a 2 — — ' 2 2 .1 2 5
P rolapsus iridis 16 10 26 52 11 6 19 36
Iridodialysis — — — — 3 — 1 4
A niridia tra u m a tic a — — — — 2 — — 2
Coloboma iridis trau m a-
ticum — — — — 3 — 2 5
Coloboma iridis congenitum 2 1 2 5 — 1 1 2
R ok 1896 R ok 1897 N a z w a choroby
M. K. Ü. Razem M. K. D. Razem
T nm or iridis __ _ __ _ 2
_ _
2M em b ran a p u p illaris per-
severans — 2 2 — — 3 3
V. L en s.
C a ta ra c ta statio n , p u n
c ta ta 1 1 2 1 3 4
C a ta ra c ta statio n , cen tralis — — - — 2 — — 2 C a ta ra c ta statio n , p erin u
clearis __ 1 3 4 4 2 4 10
C atar. p olaris cap su laris
a n te rio r 12 4 20 3 3 2 8
C atar. polaris cap su laris
po sterio r __ _ _
_
4 1 5C atar. statio n , co rticalis
a n te rio r __
_ _
1 1 2C atar. statio n , co rticalis
po sterio r 13 7 __ 20 4 5 9
C a ta ra c ta mollis 6 3 31 40 14 9 6 29
C atar. nucleo-cortic. pro
gress. incipiens 75 56 __ 131 67 44
_
111C atar. nucleo-cortic. p ro
gress. tum escens 40 41 _ ' 81 32 30 62
C atar. nucleo-cortic. pro
gress. m a tu ra 36 33 _ 69 50 46 96
C atar. nucleo-cortic. pro-
gress. h y p e rm a tu ra 52 37 --- 89 48 42
_
90C a ta ra c ta secu n d aria 5 5 4 14 17 7 4 28
C a ta ra c ta lu x a ta 11 7 1 19 4 2 —• 6
L u x atio len tis 3 3 2 8 3 — — 3
S ub lu x atio lentis — — — — ‘ 8 3 — 11
A p h ak ia trau m at. 1 1 4 1
■ 5
R ok 1897 Rok 1897
Nazwa choroby
M. K. D. Razem M ., K. D. R azem
V I. C o rp u s v itreu m .
O p acitates corporis v itrei H6 16 — 52 46 — — 65
H aem o rrh ag ia in corp. v itr. 2 - - — 2 2 — — 2
Corpus alienum — — — - 6 — 4 10
A rte ria hyaloidea persistans — — — — 1 — — 1
P ro lap su s corporis vitrei — — — — 1 — 1 2
V II. G laucom a.
Prodrom i g laucom atis in-
flam m atorii 1 1 2
G laucom a inflaimn. fulm i-
n an s et haem orrhagicum 1 1 — 2 1 — — 1
G laucom a inflamm. acu tu m 1 2 — 3 1 1 — 2
G lauc. inflam m . chronicum
evolutum 16 28 _ M 18 18 _ 33
G lauc. inflam m. chronicum absolutum
G lauc. inflam m. chronicum deg-enerativum
27 25 — 52 27
4 19
1
— 46
5
G laucom a consecutivum 18 16 9 43 23 10 5 38
G laucom a sim plex 3 2 — 5 2 3 — 5
H ydrophtalm us 1 2 5 8 — 1 2 3
V III. C horioidea.
Irid oehorioiditis sup p u
ra tiv a 1 1 1 3 2 1 3
Irid oehorioiditis serosa 1 — 3 4 1 5 2 8
C horioiditis dissem in ata
C horioiditis areolaris J 12 6 2 20 14
4 5 2
3 22
6
Nazwa choroby
R ok 1896 R ok 1897
M. K. D. Razem M. K. D. Razem
A tro p h ia chorioideae 13 10 — 23 8 3 _ 11
S taphylom a posticum 19 19 3
41 52 20 1 73
K u p tu ra chorioideae — — — — 1 — — 1
Coloboma chorioideae con-
g’enitum 2 1 2 5 2 1 1 4
IX R etina.
E m bolia a rte ria e centr. r e
tinae 1 — — 1 2 — — 2
Throm bosis venae centr.
re tin ae 1 1 — 2 1 — — 1
H aem orrhag-ia retin ae 6 11 2 19 6 1 — 7
Ily p era em ia re tin ae — — — — 2 1 1 4
R e tin itis a lb u m in u rica 3 2 — 5 2 2 — 4
R e tin itis d iab e tic a — — — — 1 — — 1
R e tin itis h aem o rrh ag iea — — — — 2 — — 2
R etin itis lu etica 13 3 — 16 7 4 1 12
R etin itis proliferans — — — — . 3 — — 3
A tro p h ia re tin ae 1 — — 1 1 — — 1
Oeg'eneratio pigm entosa r e
tin ae 4 5 — 9 7 3 — 10
Amotio re tin ae U 5 2 21 1 22 10 1 33
Gliom a re tin ae — — 4 4 — — 1 1
F ib rae. m edulläres — — — — 1 2 — 3
X N e rv u s op ticu s.
N eu ritis in tra b u lb a ris 9 4 — 13 14 12 5 31
P a p illo re tin itis 6 1 — 7 1 — 1 2
N eu ritis re tro b u lb aris 6 — — 5 2 5 1 8
K ok 1896 E ok 1897 N a z w a c h o ro b y
M. K. D. R azem M. K. D. Razem
A tro p h ia n. opt. gen u in a 9 12 — 21 24 8 — 32 A trophia n. opt. post neu-
ritidem 16 4 B 25 7 3 6 16
A trophia n. opt. post reti-
nitidem 3 — _ 3 2 3 _ 5
Coloboma v ag in ae n. optici — — — — 5 — 1 6
X I. A m b ly o p iae fu n ctio n ates.
A m blyopia congenita 9 2 1 12 23 5 9 37
A m blyopia ex anopsia 12 13 4 29 5 1 — 6
A m blyopia n e u rasth e n ic a — — — — 4 — — 4
A m blyopia h y ste ric a — — — — — 1 — 1
A m aurosis corticalis 1 1 — 2 1 — 1 2
A m blyopia e cau sa ig n o ta 4 1 — 5 2 — — 2
A m aurosis e c au sa ig n o ta — — — — 3 — 3
A m blyopia p otatorum 1 — 4 6 — — 6
H em eralopia 5 2 1 8 5 — — 5
D altonism us — — — 1 — — 1
A m aurosis p a rtia lis fugax — — - — B 1 — 6
X II. B u lb u s.
Laesio bulb i tra u m a tic a 24 4 16 44 10 3 9 22
Corpus alienum in bulbo 4 — 1 5 6 — 4 10
P an o p h th alm itis 1 — 2 3 1 — 2 3
P h th isis bulb i dolorosa P h th isis b u lbi non dolorosa
i 29 21 10 60 4
32 2 20
1 6
7 58 A trophia b. post cyclitidem
dolorosa
A trophia b. post cyclitidem non d o lo ro s a ...
6 1 1 8 2
10 2
10 1
2 5 22
(2 * J
E o k 1896 R ok 1897
Nazwa cliox'oby
M. K. D. Razem M. K. D. R azem
A trophia b u lb i e causa
alien a 5 7 3 15 5 6 2 13
A nophthalm us cong. — — — — - — 3 3
M icrophthalm us 1 2 5 8 1 — 3 4
L agophthalm us 1 — — 1 3 1 — 4
T um or bulbi — — — — 1 — 1 2
X III. O rb ita.
T um or re tro b u lb aris _ 2 _ 2 1 1 2
C arcinom a — — — — 1 - — 1
C aries ossium orb itae — 1 1
P erio stitis su p p u ra tiv a — — — — 1 — 1
P e rio stitis ch ronica 1 — 1 2 . — 1 1
E m pyem a sinus front. — — — — 1 — — 1
T enonitis 2 — — 2 1 1 — 2
X IV . M uscu li et nervi.
S trab. cony, concom. c. hy-
perm etropia 15 15 7 37 18 12 4 34
S trab. cony, concom. c. m y
opia 1 1 1 3 5 1 — 6
S trab . div. concom. c. m y
opia 10 8 1 19 15 _ __ 15
S trab. div. concom. c. hy-
perm etropia — 1 1 2 5 1 _ 6
P a ra ly sis n. oculom otorii
p a rtialis 11 5 __ 16 5 5 2 12
P a ra ly sis n. ab d u cen tis 12 3 1 16 4 3 — 7
N ystagm us oscillatorius
* 5 i. Q 17 13 3 6 22
N ystagm us ro tato riu s i 2 1 1 4
Nazwa choroby
R ok 1896 R ok 1897
M. K. D. R azem M K. D. Razem
P a ra ly s is n. facialis — — _ _ 4 1 _ 5
N eu ralg ia ra m i I. n. tr i
gem ini 8 9 --- 17 15 17 — 32
XV. O rg a n a lac ry m alia.
D acryoadenitis — — --- .— 1 2 3 6
T um or gland ulae lacrym . 1 1
D acry o cy stitis a cu ta 4 2 4 10 — 5 2 7
D acryocystoblennorrhoe. 16 38 60 28 36 8 72
F is tu la sacci lacr. 4 4 5 13 4 10 2 16
Stenosis can alieu li lacrym . — 1 — 1 5 4 1 10
Stenosis ductus nasolacrym . 11 36 3 50 17 45 5 67
O bliteratio d u ctus n asolacr. — — — — 2' 3 — 5
E ctas ia sacci lacrym alis 3 2 1 6 5 6 3 14
X V I. P a lp e b ra e .
Abscessus p alp eb rae 9 2 4 15 4 4 4 12
B lep h aritis c u ta n ea 10 22 14 46 10 10 7 27
B lep h arad en itis squam osa 45 57 62 164 40 45 42 127 B lep h arad en itis ulcerosa 14 15 30. 59 25 22 24 71
M adarosis 16 7 12 35 10 11 6 26
H ordeolum 21 9 10 40 19 11 7 37
C halazeon 20 16 4 40 32 10 5 47
T rich iasis et d istichiasis 12 13 1 26 18 22 — 40
E n tro p iu m spasticum
} 8 8 2 18 9 6 — 15
E ntro p iu m cicatriceu m 1 — 3 — 3
E ctro p iu m spasticum
} i i 21 3 35 7 3 — 10
E ctro p iu m cicatriceum i 8 2 10
Nazwa choroby
R ok 1896 R ok 1897
M. K. D. R azem M. K. D. Razem
E ctropium p a raly ticu m
3 1 4
■ 11 21 3 35
E ctropium senile ) 1 — 2 — 2
Ptosis p alp eb rae super 2 2 1 5 1 1 1 2 4
B lepharospasm us 3 3
B lepharophim osis — — — — 3 1 1 5
S ym blepharon 13 7 1 21 7 3 1 11
V ulnus p alp eb rae 2 1 2 5 4 2 1 7
Coloboma trau m aticu m — 1 1 2 1 — — 1
O edem a p alp eb rae — — — — 1 2 1 4
Com bustio palp. 3 — — 3 3 — 1 4
U lcu s tuberculosum palp. — — 1 1 — — 1 1
T um or p alp eb rae benignus 3 — 7 — 2 — 1
C ystis palpebr. — — — ‘4 ; . - — r 2 1 3 6
A ngiom a palpebr. 1 1
S arcom a palpebr. — — — — — 1 — 1
E p itheliom a palp. 5 2 — 7 8 8 — 16
X V II. R efractio et a cco m o d atio .
M yopia m inoris et medio-
cris gradus 112 22 3 137 143 18 6 167
M yopia fortis 45 36 3 84 44 23 3 70
H y perm etropia 74 39 11 124 100 44 19 163
A stigm . hyperm . re g u la ris 38 10 8 56
A stigm . m yopicus reg u laris 66 24 2 92 37 15 5 57
A stigm . re g u la ris m ixtus 10 2 2 14
A stigm atism us irreg u laris 1 1 1 3 6 2 — 8
A nisom etropia 13 2 g§ 15 30 3 1 34
P resb y o p ia 68 23 — 91 73 37 — 110
A sthenopia accom odativa 26 12 6 44 27 7 10 44
A sthenopia m uscularis 4 2 — 6 8 4 — 12
Nazwa choroby
Eok 1896 R ok 1897
M. K. I). Razem M. K. R. Razem
P araly sis, paresis aceomo-
dationis 4 4
3
2 3 8
Spasm us accom odatiouis 2 — 2 4 8 1 1 10
M . Z esta w ienie ważniejszych operacyi, wykonanych w r. 1896 i 1897.
W poniższem zestawieniu rękoczynów na oczach w yko
nanych podajemy tylko ważniejsze operacye. a i tych szereg liczebnie w ypadłby większym, gdyby nie okoliczność, że przy nie dostatecznie unormowanem w pisyw aniu operacyi, nie rzadko, przy rejestrow aniu nie je d n a pom iniętą została. — Z umysłu n i e l i c z o n o bardzo często zachodzących, ta k w p o k l i n i c e , ja k o też k l i n i c e , operacyi j ę c z m y k ó w, g r a d ó w k i , z wę - ż e ń p r z e w o d z i k ó w i p r z e w o d ó w ł z o w y c h , sondo
w ania, przyżegania spojówki i rogówki, wyjm owania ciał obcych z rogówki, nakłuć lub odcięcia wypadniętej tęczówki, w yci
skania grunulacyi, wycinania polypów spojówkowych i t. d.
R ok 1896 R ok 1897
N azw a operacyi
M. K. D. R azem M. K. D. Razem
I. O p eracy e d o ty czące soczew ki.
E x tr. c a ta r. lobar. periph.
c. iridect. 101 82 183 100 63 163
E x tr- c atar. lobar. periph.
sine irid ect. 2 5 — , 7 6 12 — 18
E x tr. c atar. sim plex c. iri
dect. 5 2 1 8 4 3 1 8
