SCENARIUSZ LEKCJI Z NAUKI O JĘZYKU Temat: Do czego służą imiesłowy?
Cele:
Uczeń:
1. rozróżnia rodzaje imiesłowów: przymiotnikowy czynny i bierny, przysłówkowy współczesny i uprzedni,
2. wykorzystuje wiedzę o tworzeniu imiesłowów do prawidłowego przekształcania zdania podrzędnego na imiesłowowy równoważnik jako konstrukcję
charakterystyczną dla pisanej wersji języka,
3. używa zwrotów zawierających imiesłowy w liście oficjalnym.
Metody:
słowna – objaśnienie z pokazem
ćwiczeniowa – ćwiczenia przedmiotowe gramatyczne i redakcyjne Formy pracy:
zbiorowa – słuchanie objaśnienia nauczyciela i pokazu,
indywidualna – ćwiczenia w rozpoznawaniu imiesłowów i przekształcaniu zdań podrzędnych na imiesłowowe równoważniki
grupowa – ćwiczenia redakcyjne Środki dydaktyczne:
A. Gis „Zrozumieć słowo. Język polski 2. Podręcznik do kształcenia językowego”, Arka, Poznań, 2000, s. 96-97.
paski z niedokończonym zdaniem dla każdego ucznia
kartki z tekstem do rozpoznawania imiesłowów - „Pan Tadeusz”, fragm. ks. IV
karty pracy do ćwiczenia w parach Czas: 45 minut
Przebieg:
1. Sprawdzenie pracy domowej. - 7 min.
a) Indywidualne dokończenie zdań (załącznik nr 1),
4. Pokaz i objaśnienie przez n-la zamiany zdania podrzędnego na imiesłowowy równoważnik zdania (załącznik nr 3). – 2 min.
5. Ćwiczenia w przekształcaniu zdań na równoważniki imiesłowowe i odwrotnie.
– 15 min.
a) Ćw. 1 a i b , s. 97 - zapis par wypowiedzeń do zeszytów.
b) Ćw. 2 a – dziewczynki, 2 b chłopcy - wpis par wypowiedzeń do zeszytów.
6. Informacja n-la o zastosowaniu imiesłowowych równoważników, jako charakterystycznych dla odmiany pisanej języka, w takich formach jak: pisma urzędowe, teksty informacyjne, teksty literackie narracyjne. – 1 min.
7. Ćwiczenia z użyciem zwrotów zawierających imiesłowy w liście oficjalnym – ćwiczenie redakcyjne w parach (załącznik 4). – 10 min.
8. Podanie pracy domowej – Napisz własny list, używając zwrotów z imiesłowami. – 2 min.
9. Podsumowanie i ocena pracy uczniów (plusy za aktywny i jednocześnie poprawny wkład). – 3 min.
Załącznik nr 1
Imię i nazwisko: __________________________________________________
Imiesłowy przymiotnikowe czynne określają osobę (przedmiot) ...
...
Imię i nazwisko: __________________________________________________
Imiesłowy przymiotnikowe bierne określają osobę (przedmiot) ...
...
Imię i nazwisko: __________________________________________________
Imiesłowy przysłówkowe współczesne oznaczają czynność lub stan, które ...
...
Imię i nazwisko: __________________________________________________
Imiesłowy przysłówkowe uprzednie oznaczają czynność lub stan, które ...
...
czasowników zostały utworzone. Zgłoś swoją propozycje do zapisania w odpowiednim miejscu tabeli na tablicy.
„W Soplicowie ruch wielki; lecz ni psów hałasy, Ani rżące rumaki, skrzypiące kolasy,
Ni odgłos trąb, dających hasło polowania, Nie mogły Tadeusza wyciągnąć z posłania;
Ubrany, padłszy w łóżko, spał jak bobak w norze.
Nikt z młodzieży nie myślał szukać go po dworze.
Każdy sobą zajęty śpieszył, gdzie kazano:
O towarzyszu sennym całkiem zapomniano.
On chrapał: słońce w otwór, co śród okiennicy Wyrżnięty był w kształt serca, wpadło do ciemnicy Słupem ognistym, prosto sennemu na czoło;
On chciał jeszcze zadrzemać i kręcił się wkoło,
Chroniąc się blasku; nagle usłyszał stuknienie,
Przebudził się; wesołe było przebudzenie.”
Załącznik nr 3
Algorytm postępowania w przypadku zamiany zdania podrzędnego w imiesłowowy równoważnik.
Kiedy napisałem plan, zacząłem redagować wypracowanie.
(wcześniej) (później)
Skoro jedna z czynności nastąpiła wcześniej, to czasownik ją nazywający, zastępuję imiesłowem przysłówkowym uprzednim.
Napisawszy plan, zacząłem redagować wypracowanie.
w którym prosił on dyrektora szkoły o przyznanie mu stypendium. Wasz tekst będzie listem oficjalnym. Użyjcie w nim poniższych zwrotów zawierających imiesłowy.
odpowiadając na list, uwzględniając wyniki w nauce, biorąc pod uwagę warunki materialne
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
__________________________________________________________________
