A. Olszewski
Przegląd piśmiennictwa polskiego z
zakresu historii sztuki za okres od
1951-1954 r.
Ochrona Zabytków 10/4 (39), 287-288
tym znaleziono również krzemienną siekierkę lub klin krzemienny. Jednakże zabytku tego nie udało się odzyskać na miejscu. Ma on być dostarczony Konserwatorowi Zabytków.
Drugi grób odkryty przez tych samych znalazców w czasie orki i później zasypany nie był dotychczas przebadany. Eksploracja jego odbędzie się na wiosnę lub w lecie 1958 r. Jak się wydaje jest on zorien towany prostopadle do osi grobu pierwszego. Z re lacji odkrywcy wynika, że zawierał trzy szkielety, rzekomo pozostawione na miejscu przez odkrywcę.
Należy podkreślić, że odkrycie tego typu zabytku na terenie północno-zachodniego Mazowsza nie nale ży do odosobnionych. W powiecie płońskim i płoc kim znamy więcej grobów' megalitycznych kultury amfor kulistych (Potyry, pow. Płońsk, Naruszewo, Kucice Nowe, pow. Płońsk, Gródkowo pow. Płock, i inne) nie mniej jednak na tle licznych znalezisk innych kultur grobowce megalityczne stanowią za wsze interesującą dla archeologa rzadkość.
Cmentarzysko z Sikorza stanowi cenny przyczy nek do mapy archeologicznej Mazowsza, a jeśli tuła się zrealizować zamiar Konserwatora Zabytków woj. warszawskiego i zabezpieczywszy groby udostępnić je turystom, reprezentować będą ciekawe urozmaice
nie szlaku turystycznego,
A . Kernpistv
P R Z E G L \1> P IŚ M IE N N IC T W A P O L S K I E G O Z Z A K R E S U H I S T O R I I S Z T U K I Z A O K R E S O l) 1951 — 1954 R .
W Y S T A W Y
Nows' С li i u y. \\ ystawa zorganizowana w ja mach wymiany kulturalnej przez Komitet Współ pracy Kulturalnej z Zagranicą w Muzeum Narodo wym w Warszawie. Maj 1951, str. 31, il. 1 2 .— Zawiera m. in. uwagi o sztuce chińskiej.
. Stara i nowa >ztuka с h i ń s к a. „Przcgl. Art." .1951, nr 4, str. 6 5 —70, il. nlb. -— Fragment wstępu dn katalogu wystawy „Nowe Chiny” , omawiający szereg działów chińskiej twórczości artystycznej na przestrzeni wieków.
W. J., Wielka wystawa sztuki C h i ń s k i e j KepuMiki Ludowej. „Przegl. Art.” 1951, nr ó, sir. 49—-55, il. nlb. Krótki zarys dziejów sztuki chińskiej w związku z wystawą w Muzeum Naro dowym w W arszawie.
Katalog wystawy c z e c h o s ł o w a c k i c h sztuk plastycznych X IX i X X wieku. Warszawa (1954), (Wydawnictwo „O rbis" —- Praha). — K a talog podaje krótkie* wiadomości o szeregu arty stów czechosłowackich i wymienia ich prace poka zane na wystawie.
Jerzy ZANOZIŃSKI, W ystawa sztuki h i n d u- s k i e j . ..Przegl. Art.” 1953, nr 6, sir. 28—40, il. nlb. — Omówienie dzieł sztuki hinduskiej poka zanych na wystawie w Warszawie i Krakowie.
À. T1CHOMIROW, W ystawa sztuki p o l s k i e j . „Przcgl. Art." 1952, nr 3, str. 7- -14, il. nlb. — Omówienie wystawy sztuki polskiej w salach Aka demii Sztuk ZSRR w Moskwie.
1». SLR1S. Sztuka p o l s k i e g o narodu. (Na podstawie materiałów Wystawy Polskiej Plastyki w Moskwie). „Przegl. Art." 1953, nr 1, str. 5 9 —08.— Krótkie omówienie rozwoju malarstwa polskiego w X IX i X X w. w oparciu o wystawę moskiewską.
Jerzy ZANOZIŃSKI, Pokłosie wystawy plastyki p o l s k i e j w Moskwie. „Przegl. A rt." 1952, nr 4, str. 43 i nast., ii. nlb. — Przegląd krytyczny głosów autorów radzieckich w związku z wystawą polską.
Marian MORELOW SKJ, Katalog wystawy „Roz kwit b a r o k u na Śląsku 1650— 1750 r." (1952), str. 19 [maszynopis powielany]. — Spis wystawio nych na wystawie zdjęć zabytków architektury, rzeźby i malarstwa z krótkimi informacjami ty czącymi się tych dzieł.
VI. MORKLOWSKI, Wystawa wrocławska „Roz kwit b a r o k u śląskiego 1650- 1750” . „O Z” V, nr 3, 1952, str. 208 —209. ~ Parę uwag o sztuce epoki baroku na Śląsku.
W ystawa jubileuszowa Aleksandra G i e r y m- s k i e g o 1850—1901. Centralne Riuro Wystaw Artystycznych, Oddział w Gdańsku, sierpień- -WTze- sień 1951, str. 30. (Wstęp - Juliusz Starzyński, Przewodnik po wystawie A. Jakimowicz, M. Po rębski). Wstęp przynosi próbę odmalowania epoki działalności artysty, w przewodniku po wy stawie znajdujemy życiorys Gierymskiego i omówie nie jego działalności artystycznej. W końcu bro szura daje spis prac malarza pokazanych na wystawie. Alina CHYCZEW SKA, Sztuka g r a f i c z n a od W -XX w. i jej rola społeczna. Wystawa w Muzeum Narodowym w Poznaniu. „Przegl. Art." 1951, nr 3, str. 68 —70, il. nlb.
Katalog Wystawy Polskiego Malarstwa H i s t o- t y c z n e g o i b a t a l i s t y c z n e g o wieku X IX i X X , otwartej w stulecie Towarzystwa Przy jaciół Sztuk Pięknych w Krakowie - MC.ML1V, str. 38, il. nlb. Oprócz katalogu obrazów praca przynosi dzieje Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięk nych pióra Karola Estreichera.
J. PAGACZEW SK I, Ogólnopolska wystawa Mi kołaja K o p e r n i k a w’ Krakowie. „O Z” VI, nr 1, 1953, str. 69— 72, il. 71—-76. - Wystawa w salach Collegium Mains.
K r a j o b r a z i życie wsi polskiej. Malarstwo od poł. X IX do poł. X X w. artystów nieżyjących. Katalog wystawy. Grudzień—styczeń 1953— 1954. Towarzystwo Przyjaciół Sztuk Pięknych, Kraków, str. 47, ił. nlb.
M a l a r s t w o wielkopolskie 1520— 1650, K a talog wystawy w opracowaniu Anieli SŁA W SKIEJ z przedmową Zdzisława Kępińskiego. Muzeum Na rodowe w Poznaniu, Poznań 1952, str. 56, il. nlb. — Przedmowa zawiera uwagi na temat malarstwa w Polsce XVI i XVII w., dalsza część opracowania oprócz katalogu daje krótki rys dziejów malarstwa w Wielkopolsce w epoce objętej wystawą.
W ystaw a o b r a z ó w w yw iezionych przez h itle row ców z galerii w ilan ow skiej, u ratow an ych przez
Armię C zerw on ą i zwTÓconych Polsce. Muzeum
287
Narodowe w Warszawie. Warszawa. 1951. sir. 16. labi. XVI. — We wstępie do katalogu Stanislaw I^orentz daje parę uwag na teina t odzyskanych obra zów.
Stanisław1 LO RENTZ, Wystawa o b r a z ó w wywiezionych przez hitlerowców z Galerii W ilanow skiej, uratowanych przez Armię Radziecką i zwró conych Polsce. „Przegl. Art." 1951, nr 2, str. 20—21, il. nlb. — Wstęp do katalogu wystawy. Krótkie określenie zawartości zbioi u pokazanego na wystawie.
O d r o d z e n i e w Polsce. Teksty i wybór ilu stracji: Stanisław LORENTZ. Realizacja redakcyjno- wydawnicza Warszawski Tygodnik Ilustrowany „Stolica". [Warszawa 1954], str. 391. — Album wystawy „Odrodzenie w Polsce/ otwartej w Mu zeum Narodowym w Warszawie w październiku
1953 roku.
Z. BORKOWSKI, Wystawa „Wiek Oświecenia w Polsce". „Archit." 1952, str. 174— 188, ii. nlb. — Informacje o architekturze okresu na marginesie wystawy warszawskiej.
Katalog wystawy retrospektywnej p o r t r e t u polskiego w okresie od 1854—1954 r. otwartej w ciągu marca i kwietnia 1954 roku. W stuletni jubileusz Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie (druk uk. 1954), str. 19, tahl. nlb. -- Katalog wystawionych prac artystów nieżyjących.
Katalog wystawy polskiego malarstwa r o d z a j o w e g o wieku X IX i X X otwartej w stulecie Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych w7 Krako wie — MCML1V, str. 26, tabl. nlb. — Katalog wymienia szereg dziel dotąd nieznanych lub nie oglądanych w Krakowie.
Janina ROSEN - PRZEW ORSKA, Wystawa „Ubiory w dawnych wiekach jako wytwór sztuki i rękodzieła" w Muzeum Narodowym w Krakowie „K H K M " II, nr 4, 1954, str. 799—803, i!. 13— 14.— Wystawa urządzona została przez J. Bojarską i M. Gut kowską Rychlewską. Przedstawiono obiekty od XIV do X X w. Opróc2 samych zabytków pokazano też źródła ikonograficzne.
Olga JA SZ C Z Y Ń SK A , W a w e 1 starożytny i wczesnośredniowieczny w świetle wykopalisk. Zabytkowe kafle wawelskie. Dawne widoki Wawelu. Wystawa w Państwowych Zbiorach Sztuki na Wa welu. „K H K M " II, nr 1/2, 1954, str. 276—282. Na wystawie pokazano część wawelskiej kolekcji kafli. Odtworzono wygląd pieca wczesnorenesanso- wego z trzech kondygnacji, z gotycką koronką u wierzchołka. W kaflach barokowych zauważa się wpływy holenderskie. Pierwsze widoki Wawelu za czerpnięto z Kroniki H. Schedla, Kosmografii S. Münstera (1543) i płaskorzeźhy z tryptyku ko ścioła N. P. Marii w Krakowie.
Katalog wystawy obrazów L.eona W у с z ó 1- k o w s k i e g o zorganizowanej w setną rocznicę urodzin artysty w gmachu Tow. Przyjaciół Sztuk Pięknych w Krakowie 1852— 1952. Czerwiec—li piec 1952, str. 47, tabl. 30. (Wstęp do katalogu napisał Tadeusz Dobrowolski, katalog wystawy opra cowała Helena BLUMÓWNA). — ^ stęp zawiera krótki życiorys malarza oraz charakterystykę jego twórczości.
Andrzej RYSZKIEW 1CZ, W związku z książką S. Kozakiewicza o w y s t a w a c h w a r s z a w s k i c h 1819— 1845. „B H S " XV , nr 1, 1953, str. 79—88, ii. 3. — Omówienie pracy Kozakiewicza, dodanie własnych uwag oraz zestawienie nagród wystawy 1841 r.
Eugeniusz SZW ANKOW S K I, Pierwsze w y s t a w y w a r s z a w s k i e . „Przegl. A rt." 1953, nr 2, str. 77, i). 1 nlb. — Omówienie opracowania Stefana Kozakiewicza: Warszawskie wystawy sztuk pięknych w latach 1819—1845 (Źródła do dziejów' sztuki w Polsce, t. I).
M E С E N AT A H T Y S T Y C Z N Y
J. GA RYCKA, Formy mecenatu artystycznego w okresie pozytywizmu. „Pozytywizm" oz. II, In stytut Badań Literackich (Studia Historyczno-lite rackie pod redakcją Jana Kotta, tom III), Wrocław 1951, str. 305—350. Wydawnictwo Zakładu Naro dowego Imienia Ossolińskich. - Autorka bada różne typy mecenatu artystycznego w okresie od powiadającym pozytywizmowi i dochodzi do wniosku, że dla epoki tej najbardziej charakterystyczna jest forma mecenatu mieszczańsko-inteligenckiego.
Maria ROGOYSKA. Z dziejów mecenatu arty stycznego w Polsce w latach 1918— 1930. „Mat. do stud." V, nr 3—4, 1954, str. 128- 200. — Zawiera rozdziały: 1. Mecenat państwowy; 2. W'arszawa jako środowisko artystyczne w latach 1918 — 1930 3. Ruch wystawowy w Warszawie w latach 1918
1930; 4. Geneza instytutu propagandy sztuki.
4 . M . Olszewski PRZEG LĄD PIŚAIIENMLTAYA
POLSKIEGO Z Z A K R E S U KONSER WATORSTWA ZA OKRES
01
)1953
[)() l »5
ti R.Niniejszy przegląd ma charakter bibliografii rozumowanej i jest kontynuacją poprzednich „Prze* glądów" z zasadniczą zmianą polegającą na wpro wadzeniu układu działowego (analogicznie do przeglądu piśmiennictwa polskiego z zakresu hi storii sztuki). W obrębie tegoż zastosowano układ topograficzny i alfabetyczny. Zasadniczo podano tylko materiał naukowy tak książkowy jak i czaso- piśmienny (łącznie z „Ochroną Zabytków"). Uwzglę dniono nadto najważniejsze glosy dyskusyjne i po lemiczne w sprawie zabezpieczenia i ratowania zabytków’ oraz opieki społecznej ! .
B I B L I O G R A F I A
J. LEP1AKCZYK, Przegląd literatury polskiej z zakresu konserwatorstwa za rok 1952. „OZ" r. VI, 1953, nr 2—3 (21—22), str. 179—180.
1 Wy kaz z a s to so w a n y c h sk ró tó w : Ar eh it . — A r c h i t e k t u r a
HHS — B i u l e ty n H i s t o r i i Sz t u k i
Mat. do S tu d . — M a te r ia ł y do stud ió w i d y s k u s ji z z a k r e s u te o ri i i h is to r ii sz tu k i, k r y t y k i a r t y s t y c z n e j oraz h a d a ó n a d sz tu ką . OZ - - O ch ro n a Z ab y tk ó w P rz e gl . A rt . -— P r z e g l ą d A r t y st y c z n y P rz e gl . Zac h. — P r z e g l ą d Z ac h o dn i.
