• Nie Znaleziono Wyników

Dom rodzinny przy ulicy Chopina 16 - Adam Tomanek - fragment relacji świadka historii [TEKST]

N/A
N/A
Info
Pobierz
Protected

Academic year: 2022

Share "Dom rodzinny przy ulicy Chopina 16 - Adam Tomanek - fragment relacji świadka historii [TEKST]"

Copied!
2
0
0

Ładowanie.... (Zobacz pełny tekst teraz)

Pobierz teraz ( 2 Stron )

Pełen tekst

(1)

ADAM TOMANEK

ur. 1928; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Lublin, dwudziestolecie międzywojenne

Słowa kluczowe dzieciństwo, życie codzienne, rodzina i dom rodzinny, Żydzi, ulica Chopina

Dom rodzinny przy ulicy Chopina 16

Ten dom, [w którym mieszkałem w dzieciństwie], istnieje. No w skandalicznym stanie on się znajduje. Balkony to tylko zostały balustrady, a beton to opadł na ziemię. To był dom żydowski, zresztą jak moim zdaniem 80 procent domów w przedwojennym Lublinie należało do Żydów. Oni bardzo często mówili: „Nasze kamienice, a wasze ulice”. To nie było wyssane z palca określenie. Rzeczywiście oni byli dumni z tego, że: „O, to jest wasz teren, zgoda, ale kamienice to nasze”. Oni jak mogli tak dorabiali się, żeby kamienicę bądź wybudować, bądź kupić, a potem z czynszu żyli i to nawet nieźle. Tak że to była żydowska kamienica Chopina 16, na obrzeżu Lublina, bo tam już poniżej ulicy Chopina nic nie było. Jakie tam domy były: Chopina 15, stary dom, a to wszystko to takie były nowe kamienice, nowe, no wybudowane jeszcze przed wojną, ale w latach późniejszych, już trzydziestych to one później zostały tam wstawione do krajobrazu Lublina.

Co tam było przy ulicy Chopina 16? No cóż. Marne podwórko, tam się dzieci bawiły, i żydowskie i polskie, no dzieci jak dzieci, dzieci to tych niuansów rasowych nie uwidoczniały, bawiły się po prostu. Żydzi mieszkali w gorszych trochę mieszkaniach, bo lepsze za większe pieniądze wynajmowali Polakom.

[Kto był właścicielem tego domu?] Melzak się nazywał. Stary Melzak, Żyd, który siedział zawsze w oknie, z książką do nabożeństwa i modlił się. To był okres jego ostatnich lat życia i zawsze go pamiętam w oknie, w mycce takiej i on się tam modlił.

To byli przeważnie rzemieślnicy, ślusarze. Tam był zakład ślusarski, no, ci ludzie o różnym stopniu inteligencji. Byli złośliwi nawet to mówili: „Idź na ulicę, wasze ulice, nasze kamienice”. Ja mówię: „No dobrze, ale my za te kamienice płacimy wam”. „No tak, ale to jest nasze”. „No wasze”. Takie głupie gadanie.

(2)

Data i miejsce nagrania 2004-06-09, Lublin

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski

Redakcja Maria Radek

Prawa Copyright © Ośrodek "Brama Grodzka - Teatr NN"

Cytaty

Pobierz teraz ( PDF - 2 Stron - 166.56 KB )

Powiązane dokumenty

Dom rodzinny w Puławach przed II wojną światową - Lidia Cudzich - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Pierwszy dom był od razu przy wylocie jak się schodziło z Krańcowej, było wejście, brama taka drewniana i furtka, szło się kawałeczek ścieżką i pierwszy stał szeregowo dom,

Dom rodzinny przy ulicy Lubartowskiej 40 - Abram Wyszegrod - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Lubartowska to była bardzo ładna ulica, ona zaczyna się około Bramy Krakowskiej, była ulica Nowa, a po Nowej zaczynała się Lubartowska i skończyła się aż

Dom rodzinny przy ulicy Parkowej - Elżbieta Kowalik-Sposób - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Natomiast była olbrzymia balia cynkowa, gdzie do tej wanny, żeby się wykąpać, nalewało się wodę, która się grzała w kotle na kuchni węglowej.. Była kuchnia węglowa, nie

Dom rodzinny przy ulicy Wiejskiej - Stanisława Podlipna - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Jeszcze mieszkała, pamiętam, taka rodzina była – pięcioro dzieci, matka była matki i matka była ojca.. I tam się nie kłóciły, te teściowe mieszkali,

Dom rodzinny przy ulicy Kopernika 14 - Chaim Lender - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Pobożni [Żydzi] powiedzieli, że nie można, mnie się zdaje, że nigdzie nie jest napisane, że nie wolno wejść do kościoła. Po wojnie byłem, zachodziłem do kościoła,

Wojnę przeżyłam, ale to były ciężkie czasy - Irena Karczewska - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Potem Niemcy weszli, były kartki, nie było co jeść, wieś nas utrzymywała, bo przychodzili z mlekiem, to się od razu kupowało pięć-sześć litrów, to

Dom rodzinny przy ulicy Boczna Lubomelskiej 4 - Jerzy Łobarzewski - fragment relacji świadka historii [TEKST]

Centralne ogrzewanie było uruchamiane z kuchni, która miała konstrukcję metalową, bardzo nowoczesna jak na tamte czasy, gdzie paliło się pod kuchnią i gotowało się tam obiad i

Dom rodzinny przy ulicy Kościelnej 3 - Abraham Gafni - fragment relacji świadka historii [TEKST]

była tam jedna rodzina, co miała dwie córki, inna rodzina miała jedną córkę, jedna miała troje dzieci.. Ja pamiętam, to była tam rodzina Wernicki, i rodzina Gold, i rodzina