Kalendarz dla Mazurów na Rok 1924, który jest rokiem przestępnym, zawierającym w sobie 366 dni : podług południka królewieckiego jest astronomiczny i kościelny kalendarz ułożony. R. 1 - Biblioteka UMCS

55 ^obafef

bo „ 9 fta 3 «r 3 fiego ''Jtejyjactela Subu",

S p is r3ec3Y.

Str.

Kalenbarjum... ... 3—35 3apisE i... .... 37—60 JarmarEi . ... .... . 61—78

pie4ń 3ac?Cór«? ( w ie rs z !... 82

Ua iłowy KoE 1924 (rozmy4lanie) . . . 83

ŚD^ieje ?icmi mazursEiej i łubu majursEiego . . . . 86

Błogosławieni! (wiersz) . , . . , ...97

© nieEtćwych znaEomitych,""a zapomnianych buszpaste= rjach bawnych c z a s ó w ...98

© 0utr?ni, co na mazurach ? ^ a 5 ła ... 102

£egcnb* o CelesEiem jeziorze 107 pie4ni m a ju rs E ie ... 109

pieini g m i n n e ... ^ ... 311

Ks. Kasper miEulsEi...<• . . 113

łUajur w Srajylji ... 115

Kłęby ranne wstaję ?or?e ( w i e r s z ) ... 119

5D?iałac?e magurscy (4. p. Esiębj Ceopolb ©tto i 4. p. Esiębj ^rancisjef ilticpejSa)... 119

tDsjystEie nasje Znienne sprawy (w ie rsz )...123

i1tisje cj>rje4cijańsfie w Chinach . . . 124

IDypabEi polityczne w 1923 roE u... 130

JaE to mazur rojwióbł się swę jonę z powobu nębz= nej suEi, czyli „(Solono!— strzyżono" (wiersz) . 133 Kaby bla rolniEów . . . . . . . . . . . 134

Iłieby posłać bjiecEo bo szEoły po przej4ciu choroby ZaEajnej... 138

PraEtycznc wsEazówEi bla gospobyń . . . . . 138

U)iabomo4ci ze ś w i a t a ... 140

KąciE humorystyczny...< , . . . 144

—i— — — — — ■— n—■—

S p r o s t o w a n i e . tO artyEule „IDjiałacze mazurscy"

na stronie 119, wiersz 9 ob bołu po wyrajach ‘„nocy 4w.

Bartłomieja" jumi^st „czyli", powinno być: „czyjej".

N

K a l e n b a r s M a 2 n a 5 u r ó i P

na rof

1 9 2 %

n i

ftóry jest rof tern pr3estępnym, 3anńerajqcym w sobie 066 bni.

f t 7 '

Pobłuq

połubnifa fróletntecftego jest astronomiesny t fościelny falenbars utojony.

\ ____,

1 ^ s a t t f ó

U)yi?any

naftabem Ue&afcjł „ittrt?ursfieę$o pąyjacicla £ut>u“

<5. m. b. b .

tu S?nytnie. fr. >

©ruf. J . pienionej tx> <Db?tynie. .

•( n ‘s -< «a O tu tj j & {? m p ? tu te

\ j u J > A

•, /V- w m m a _:v-vi?v

®8

VV'

2z

IPscfyób i 3acfyób fst^yca cob3t<m w rofu \ty 2 ^%

Q Stycjeń

jad;, jacl;. ©

I m- ęt. m.

rano:

1 1.29 O

2 2.52 3 4.13 />

4 5 5.32 O B

6 auecj

7 8 6.35'

9 7.49

10 *> 9. 4

11 10.15

12 e 11.23 13 /> rano

14 12.30

15 \* 1.36

16 8 2.41

17 3.45

18 4.45

19 5.44

20 21 22 nńccj 23 6.13 24 7.27 25 8.43 26 10. 0 27 11.18 28 29 .31 30

12.37 rano 3.14 1.56

Cuty iltarjec Ktwiecień f (tjerańec

© © .© © ©

jad;. j aci>. jacl;. jad;. jad;. jad;. jad;. jacl;. jad;. jaeb.

f m.| f(. m. t. m. ij. IM- J. m. ij. m. f m. m. m. f m.

anecj

4.27 4.22 4.48 4. 0 3.31 6.54

5.33 5. 9 5.12 4.19 anecj 3.58 7.56

5.48 5.34 nucci 4.39 6.53 4.33 8.53 5.53 6.49 5. 2 7.59 5.12 9.44 tx>iccj uńecj 7.57 5.27 9. 2 5.58 10.29

6.39 6.45 9. 1 5.58 10. 3 11.7

7.53 7.54 O 10. 8 10.57 11.39

9. 4 <k> 9. 3 11. 9 O 11.45, rano

10.12 10.11 _fi rano rano ■O 12.6

fi 11.18 _fi 11.16 -O 12. 8 ^fi 12.28 12.31

rano rano l. i x> 1. 4 B 12.53

12.26 12.19 o 1. 47 1.34 11.14

O 1.30 o 1.20 p 2.27 o 2. 2 1.37

3 2.32 2.16 » 3. 2 p 2.25 anecj 2. 3 3.32 o 3. 7 3.32 » 2.48 6. 9 2.33

4.25 <3.52 3.58 3.11 7.33 3.10

5.15 4.30 4.23 anecj 4.37 8.42 3.57 5.58 5. 4 auecj 4.46 7.18 4. 5 9.40 4.55

5.32 6.58 5.11 8.40 4.33 10.26 anecj uńcci 5.58 8.25 5,39 9.56 5.21 11. 2

6.26 6.41 9.48 11. 0 11.29 *-*

7.44 «k> 8. 3 11. 5 11.49 11.54 fi 9. 4 —► 9.27 O rano O rano rano />

10.25 e 10.49 — 12.13 12.30 12.14

11.45 /> rano _fi 1. 8 e 1. 0 12.35 O

rano 12. 7 1.52 & 1.25 12.54 B

1. 4 o 1.18 2.27 1.47 1.14

2.17 2 2.19 O 2.55 O 2. 7 1.37

3.23 3. 9 3.18 2 2.28 B 2. 2 auecj

3.49 » 3.40 2.46 1.33 6 48

4.21 3. 7

'£ Q Cipiec Sierpień tDr?csicń pa?i>?iernif £istopa& (Brub?icń

€ € € © © ©

?acl>. ?acl;. ?acl;. ?acl>. )ad). }act>. jacti. ?acf>. ?acl;. ?acl;. ?acl;. ?acl).

J. m. 3- tn. ,t- m. (t- tn. f m. ej. tn. m. <J. m f m- f m. ęt. m. lęt- m.

i 3.10 7.41 4.42 8.16 7.54 7.10 7.57 9.16

2 |3.55 8.28 5.51 8.43 8.17 7.42 9. 3 10.33

3 4.48 9.10 9. 6 8.42 O 8.21 O 10.16 11.50

4 5.47 9.43 9.29 o 9. 8 ^{, ,} 9.10 11.31 — rano

5 10.12 ’£ 9.49 /> 9.42- 10. 8 rano ⁼ 1. 4

6 10.38 .0 10.12 o 10.22 11.14 12.46 JZ> 2.15

7 11. 0 o 10.37 a 11.14 rano 2. 1 3.25

8 JO 11.21 a 11. 5 rano 12.26 3.14 O 4.35

9 11.43 11.41 12.16 1.42 Q 4.25 P 5.42

10 a rano rano 1.25 ci 2.58 5.36

11 12. 6 wiec? 12.26 wice? 2.41 4.13 12 12.32 6. 4 1.22 6.22 3.57 5.26

13 wieci 1. 5 6.51 2.29 6.45 5.14 wiec? wice? ańcc?

14 6.17 1.45 7.27 3.44 7. 6 6.11 6.11 6.37

15 7.23 2.37 7.57 5. 2 7.25 6.36 6.57 7.38

16 8.16 3.39 8.21 7.47 7. 4 7.49 8.43-

17 8.58 4.52 8.43 8.10 <L> 7.37 O 8.46 9.54 SC

18 9.30 9. 4 8.35 8.16 — * 9.48 11. 7 />

19 9.56 O 9.23 9. 6 jr 9. 5 sr 10.56 ■O rano

20 10.20 9.45 e 9.42 /> 9.59 rano 12.19 t- o

21 10.40 10. 9 /o 10.24 10.59 12. 9 1.33 3

22 11. 0 10.35 11.15 <k> rano <L> 1.23 2 2.55

23 11.20 11. 9 rano 2 12. 6 a 2.42 4.17

24 11.42 O 11.48 a 12.13 1.18 4. 3 5.41

25 rano a rano 1.18 2.33 5.27

26 12. 5 12.33 2.27 3.51

27 12.35 1.28 wice? 3.42 5.11 wice?

28 1.10 wice 5 2.29 6.17 4.59 wice? J wice? 6.50

29 1.52 6.25 3.36 6.45 6.20 wicc^ 6.45 8.11

30 2.41 7. 9 4.48 7.10 6.44 6.15 7.59 9.30

31 3.39 7.45 . ..tU*. 7.33 tfcfc 7. 1 10.49

(Een rof jest po naro^entu Chrystusa pofctug

D v o n t 3 j u s 3 a 0 2 4 -

lat

<Di> stwor?enia świata pobłutj Kalwi?ju5?a . . . 5873

<D£> śmierci t^ryśtusa pana . ... 1891

<DJ> ?bur?enia 3 eru?rtlcnt ... ... . . 1854

<Db wprotpab?cnia falen£>ar?a juljanowecjo...1969

lat

©d wprowadzenia Ealendarza ©rjegotzowego . . . 342

©d wprowadzenia Ealendarza p o p ra w io n e g o ... 224

©d wynalezienia armat i procl;u...544

©d wynalezienia sjtufi druEarsEiej ...484

©d odErycia ‘ilmeryEi. ...432

©d wynalezienia dalcEowideł (telesEopów) . . . 315

©d wynalezienia zegarów ściennych... 267

©d wynalezienia machin parowych ... 226

©d sprowadzenia żetonu ErzyjaEów pne? Es. Konrada lltazo- wiectiego ... 696

©d bitwy pod t&runwaldem i ©annenbergiem... 514

©d wprowadzenia protestantyzmu na U la ju ta c l)... 399

©d wprowadzenia szczepienia ospie. • . . 129

©d wprowadzenia telegraf. eleEtro=magnetycznycb... 87

©d wybuchu wojny wszechświatowej . ... 10

©d zaEończenia w o jn y ... 6

d>naft niebtesfte są:

im Baran. KaE. Waga. <%, Koziorożec

3yE. £ew. KiedfwiadeE. UJodniE.

Bliźnięta. ~jf panna. 5trzelec. !, Kyby.

*

Kroabry lub ćttńerci fsięjyca:

# Ków Esięż- czyli na miodzie.] © pełnia.

3 pierwsza ćwierć. ([ ©stat. ćwierć cjyli na starze.

d>rtaft słońca, fstęjyca i planet.

© Słońce. § UterEury. cT U tars.* f) Saturn.

C Księżyc. 9 UJeitera. 3J. aowisj. 1 cf Uran.

g przeciw,

światło. 31 wstępujący

& Zstępujący.’ J wę?el Esięźyca. ó zejście się.

Xt> tym rofu $24 po naro^eniu Chrystusa Parta ,jest;

tD falenbatzu nowym JtD falenbarzu starym

6

24 1 9 tygobni S *

5 Bni 25 tygodni

23

3łota liczba

iBpafta, czyli wief fsiężyca Cyrfut słońca 3 Citera niebzielna

\ , i ob gób V

/ * bo nieb?. zapustnej / mięb?y iwiątfami i abwentem

nieb?iel po (Sto. Crójcy

6

6 1

<5$

8 ty go bni 6 bni 26 tygobni

24

(Objaśnienia.

— £ i c z b a ? ł o t a wsfazujc bieżący rof l9=to letniego ofresu fsięjycowego, po upływie fajbego fajy tsiężycowe prjypabają tnniejwięcej

na tenże b?ień. f

— £ p a f t a wsfazuje, wiele bni j początfiem rofu minęło ob ostatniego nowiu i służy bo obliczenia baty iw iąt wiclfanocnycl).

— <D f r e s s ł o ń c a wsfa?uje rof bieżący ofresu 28=io let*

niego po upływie ftórcgo bni i tygobnie wypabają na tenje b?icń m ie­

sią ca .

— C i t e r a n i e b ę i e l n a wsfazuje b?ień, w ftóry pr?ypaba pierwsza nieb?iela w rofu, oznaczając bni w tygobniu pierwszemi 7 lite­

rami alfabetu.

Zaćmienia słońca i fsięjyca ora3 przejście ZHerfurego w rofu $24.

XX) rofu 1924 bębą tr?y cząstfowe zaćmienia słońca i bwa całfo- wite zaćmienia fsiężyca. 3 posrób nici; w Polsce i prusacl) Wscliobnic^

wiboczne bębą tylfo obybwa zaćmienia fsiężyca.

— p i e r w s z e z a ć m i e n i e f s i ę ż y c a . 20 lutego, bęb?ie

całfowitc (boszczgtne), wibzianc najlepiej w 21?!* i Slustralji. U nas

bęb?ie mogło być wibzUne bopicro w brugicj połowie swego przebiegu,

gbyż fsiężyc wscliobzi tu już boszczętnie zaćmiony. Cząstfowe zaćmienie

rozpocznie się o gob?. 3 min. 18 po poł. (początef u nas nicwiboczny)

i sfończy się o gob?. 6 min 59 wiec?. Całfowite zaćmienie trwać bęb?ie

ob 4 gobz- 20 min. po poł. (początef u nas równiej niewiboczny) bo

<Jobj. 5 min. 57 wiccj. śrobcf zaćmienia prjypaba na 5 cfobj. 8 min.

mieć?, mniejwigcej me 20 minut po wscf>objie fsigjyca. Jeżeli wyobrajić sobie na tarc?y 5^ięjvca cyferblat jecjara j licjbą 12 u <$óry tarcjy, to wstąpienie (u nas niemibocjne) cienia jiemi na frądf fsigjyca nastąpi blijfo cyfry 8 na Cyferblacie, wystąpienie jaś blijfo cyfry 1.

— p i e r w s z e z a ć m i e n i e s ł o ń c a, 5 marca, bgbjic cjąst*

Eowe, wibjialne w nicftórycl) Erajacl; połubniowej półfuli jiemi.

— ID r u <J i c z a ć m i e n i e s ł o ń c a, 31 lipca, bgbjie cjąst*

Eowe, wibjialne w nieftórycl; cjgściacb połubniowej półfuli jiemi.

— J) r u $ i e z a ć m i e n i e f s i ę j y c a, 14 sierpnia, bgt>?ic całEowite i wibjialne u nas iv całym prjebicęju. Jaćmienie cjąstfowe rojpocjnic sig o (Jobj. 7 min. 31 wiecjór, sfońcjy się jaś o cfobj. 11 min. 9 wiec?., jaćmienie całEowite trawać bgbjie ob djobj. 8 min. 31 bo cfobj. 10 min. 9. ścobcf jaćmienia prjypaba na cfobj. 9 min. 20. 0e=

• jel^. wyobrajić sobie na tarcjy fsigjyca cyferblat jecfara j licjbą 12 u (Jóry tarcjy, to wstąpienie cienia jiemi na Erąęt Esigjyca nastąpi blijfo cyfry 8 na cyferblacie, jcjścic jaś blijfo cyfry 3.

— C r j e c i e j a ć m i e n i e s ł o ń c a , 30 sierpnia, bgbjie cjąstfowe u nas niewibjialne. IDibjialne bgbjie w cBrcnlanbji, na pół*

nocno=wscl;obnitn sfrawfu (Europy i w 2ljji.

— P r j e j ś c i e i l t e r f u r e c j o p r j e j t a r c j g s ł o ń c a w bniu 8 maja mibjialnc bgbjic u nas prjcj lunety w fońcowej swej cjgści.

łlierfury wejbjie na tarcjg słońca w nocy j 7 na 8 maja. po wscłjobjic słońca 8 maja jnajbować sig bgbjie prjeb tarcją słońca, aj bo <$obj. o min. 39 rano, Eieby ustąpi j niej. iTCiejsce jcjścia STCerEu*

re<Jo prjypaba w tym punfcic tarcjy słońca, (Jbjie wsfajówfa minutowa jeijara wsfajywałaby 13 minut (fljby na słońcu był cyferblat j licjbą 12 u djóry tarcjy).

(D porady rofu.

— U? i o s n a jacjyna sig, Eieby słońce w jnaE Barana wstgpuje, sigga równiEa i po raj picrwsjy w rofu porównywa bjień i noc, bnia 20*<Jo marca o cfobj. 10 wiecjorem.

— € a t o jacjyna sig, Eieby słońce w jnaf Uafa wstgpuje, nab*

cfłowiu nasjemu najblijej prjycfjobji i najbłujsjy bjień sprawuje, bnia 2l*<jo cjerwca o djobj. 6 po poł.

— 0 e s i c ń jacjyna sig, Eieby słońce w jnaf VDa<Ji wstgpuje i wtórym rajem w rofu bjień j nocą porównywa, bnia 23=d[o wrjeśnia o gobj. 9 rano.

— S i m a jacjyna sig, Eieby słońce w jnaf Kojiorojca wstgpuje, w połubnie najbalej ob nabdjłowia nasjedjo stoi i najfrótsjy bjień spra*

wuje, bnia 22*ćjo djrubnia o 4 cfobj. rano.

(D rachubie rofu $24.

©becny roE 1924 rachuby chrześcijańsEiej rachuje się ob narobzenie Chrystusa. J e s t on roEiem przestępnym, zawiera w sobie 366 bni, albo 52 tygobni i 2 bni, i rozpoczyna się we wtoreE l stycznia nowej ra=

chuby, Etóry bjień z 19 grubnia 1923 r. tx> starym Ealenbarzu się równa.

V0 starym Ealenbarzu zaczyna się roE z poniebziałEiem l=go styc?=

nia, t. j. l4=ęjo stycznia w nowym Ealenbarzu. Kowna się teby 31 grubzień 1924 starej rachuby z 13=tym styczniem 1925 nowej rachuby.

Kościół grecEi rachuje lata swoje ob stworzenia świata pobług bizantyjskiej rachuby, pobług niej przypaba fwicE stworzenia świata na l=go września roEu 5509 pneb narobzeniem Chrystusa, a roE jej 7432 zac5Yna się l=go września rachuby starej, albo 14 września ra*

chuby nowej naszego 1923 roEu.

Kosjanic rachowali lata swoje pobług tej racl;uby ai bo cesti)fza ♦ piotra YDielEicgo. ©b początEn 18=go stulecia rachują oni poblug na*

szej liczby roEu, c>b 1918 roE.t przesjli oni ob Ealcnbarza starego bo nowego, prjy starym Ealcnbarzu pozostali jeszcze Kusini w polsce.

3ybzi rachują lata swoje ob stworzenia świata. Jaczynająioni roE swój 5684 o z«cl;obzie słońca 10 września 1923 r. J e s t on zwyczaj*

nym roEiem przestępnym, zawierającym w sobie 384 bni. 28 września 1924 r. o zachobzic słońca zaczyna się ich cc>E 5685, Etóry jest nablicz- bowynt roEiem pospolitym, zawierającym 355 bni.

•Jlrabowie, Persowie, Curcy i inni wyznawcy wiary mahometań*

sEiej rachują lata swoje ob ucieczEi illahometa z YlIeEEi bo iHebyny, Etórą óibźret nazywają. 5aczynają oni 13 sierpnia 1923 r. roE swój 1342 i 1 sierpnia 1924" r. roE swój 1343, przyczem oba te lata są po*

spolite, zawierające po 354 bni. |

Cabela głóumycfy siPtat rucfjomyd}

bo rofu $ 35 ^.

KoE UliclEa*

noc

tOnicbo*

wstąp.

PańsEie

Jestanie

©ucha św.

UoE lUielEa*

noc

CDniebo*

wstąp.

PańsEie

Jesłąnie

©ucha św.

1925 12’Ewiet. 21 maja 31 mają. 1930 20 Ewict. 29 maja 8 czerw.

1926 4 „ 13 „ 23 „ 1931 5 „ 14 „ 24 maja

1927 17 „ 26 „ 5 czerw.

27 maja

1932 27 marca 5 ,, 15 „

1928 8 „ 17 „ 1933 16 Ewict. 25 „ 4 czerw.

1929 31 marca 9 „ 19 „ 1934

1935 1 „ 21

10 „ 30 „

•20 „

9 „

planety.

Słońce jest 1 253 000 razy więEsze i 333 470 razy cięższe ob ziemi.

Księżyc obieca ziemię to przeciągu 27 bni i 8 gobjin. (Dbbalenie jego ob Ziemi wynosi,384 000 Eilometrów. (Db ńemi jest Esiężyc 50 razy mniejszy i 81 lżejszy. śrebnica ziemi wynosi 12 756 Eilometrów, jej śrebnia obległoić ob słońca wynosi^l49,najmniejs?a 14&V>, a najwięEszal5lV3milj. Eilometrów.

Kajwa Czas obiegu Haj=

mniejsze śrebnie leaj*

więEsze tDiclEoić

(Objem*

ność planety boEoła słońca obbalenie ob słońca planet w stosunEu

Cata bni w miljonacl; Eilom. bo ziemi, ziemia = l

HlerEury 88,0 46 58 70 0,053 0,056

tOenera

224,7 107 108 109 0,93 0,82

iUars 1 321,7 206 227 248 0,15 0,11

Jowisz 11 314,8 738 775 813 1318 318

Saturn 29 166,5 1344 1424 1504 686 95

Uran 84 6,0 2731 2864 2996 62 15

Heptun 164 286,0 4446 4487 4527 83 17

C a b e l a

bo pr3eracł}otpama frólemiecfiego C3asu mtejscomego na C3as śrebnto=europejs!t.

itijej pobana tabela poEajuje licjbg minut, Etótą ob ErólewiecEiego c?asu miejscowego, w tym Ealenbarju wsjgbjie używanego, o b r a c t> o*

w a ć trzeba, ażeby bla Eajbego niżej mianowanego miejsca CDscljobnicl) i Prus jitalejć c?as śrebnio=europejsEi, to znaczy ten c;as, Etóty teraz poEajuja zegary na pocicie i we bworcacl; żelaznej Eolci, równo po całyc|> Hiemcacl;.

Prjetój Eto ma jaEi termin o naznaczonej gobjinie, ten musi wie*

bzieć, o jaEim czasie mu trzeba z bomu objechać albo obctjobjić, ajeby nie ja pójno na termin się stawić. JKu temu Eońcowi musi mieć w bomu Zegar bobry, zeegulowany pobług zeg^^et na poczcie. 2tle Eieby w jego wsi poczty nie mas?, to on musi nastawić zegar swój pobług wscl>obu lub z^cj)obu słońca. TO Ealenbarju pisze na Eajby bzień gobjina i minuta wscl;obu i zacbobu słońca, oprócz tego tej bjień gobztna i minuta wsc^o=

bu i z«cj)obu Esięjyca, napisana, ale tylEo pobług ErólewiecEiego cjasu miejscowego, jaE i bawniej panował.

Ha prjyEłab Eieby w tym Ealenbarzu pobano, je pierwszego stycj*

nia słońce wscjjobji o 8 g o b j. 24 m i n. prjeb polubniem, to mamy

wiebzieć, je ta rachuba nie jest pobług zegara żelaznej Eolei, albo poczty,

albo sąbu, nie jest pobług śrebnio=europejsEiego c?asu, lec? pobług starobawnego ErólewiecEicgo c?asu miejscowego. iDięc Eieby ja, w Kró=

lemcu mieszający, t»ieb?ieć chcę, co ponąbnie ibący zegar pobług śjcebnio*

europejsEiego c?asu poEa?ać powinien, a mój zegar ustał albo nie ib?ie rychtyE, taE teby muszę baczność bać na oEamgnienic wschobu słońca, i muszę ?egar swój w tern oEamdjnieniu nastawić na 8 g o b ?. 24 m i n., m n i e j 22 mi n. , to jest prawie naf8 g o b z i n ę 2 m i n u t y . Cyle bowiem poEajać winien pocztowy tefljaK w Królewcu pierwszego stycznia pr?V wschobjie słońca. ‘21 taE mogę ja, w Królewcu mieszEa*

jacy, cobzicń z wscbobu albo zachobu słońca lub Esiężyca i z Ealenbarza się bowiabywać, co pocztowy albo inny publiczny urzębomy zegar, trafnie ibący, poEa?uje. STCitszę 2 2 m i n u t na Eaiby ra? obrabować ob tej lic?by, Etęra w Ealenbarju stoi. Bo w tej tabeli pr?y imieniu: „K r ó l e=

w i e c 11 pis?e 22 m i n u t y .

21 jeżeli nicEtóry z cjytelniEów mies?Ea w i ł t i E o ł a j E a c h albo nie balcEo ob iltiEołajeE, ząkjborsEicgo powiatu, to on ob gob?in i mi*

nut, w Ealenbarzu napisanych, obrabować musi, jaE w naślabującej tabeli pisze: 2 6 m i n u t , przetój picrwsjego stycznia w iltiEołajEach i oEoli=

cacl) tego miasta pr?y wscbobzic słońca ?ed[ar śrebnio=europejsEi poEa=

Zaś musi: 8 g o b ?. 2 4 m i n., m n i e j 26 mi n . to jest 7 gob?. 56 min. Bo o tej gobtinic pobług śrebnio = europejsEiego czasu słońce w SITiEołajEach pierwszego stycznia wschobzi.

U) © s t r o b z i e zaś 2 0 t y l E o m i n u t obracf>ować trzeba ob ErólcwiccEicgo c?asu miejscowego, bo to miasto leży balej na zacfłób.

3m balej Eto micsjEa na wschób słońca, tern pręb?ej, a im balej na Zact)ób, tern później mu słońce msebobzi. 21 taE pobług naślabującej tabeli Eajby soińc ob ErólcwiecEiego czasu miejscowego obracbować moje liczbę minut tego miasta, w Etórcgo oEolicach on mieszEa. WJteby on ma śrebnio=europejsfi c?as, i wic, o jaEicj gobjinie tego czasu, pu=

bliczne znaczenie mającego, słońce u niego wschobzi, i moje zegar swój nastawić.

C a b e I a.

min.

JllemborE . . . 25

B a r s z ty n ... . 2 3 B a r t y ...26

B i a ł a ... 28

BisEupice... 17

BisEupicc... 24

BrunsbarE . . . . ' . . 19

Srobnica (Strasburg). . . 18

BysztyneE (Biscbofftcin) . . 23

Chełmno (Cuim)...14

min. Ch>0in‘cc (Konitz) . . . . 10

Cynty . . . 21

Czarnemiejsce (Schwarzort) . 25 Człuchowa (Schlochau) . . 9

OarEicjmy... 28

iDąbrowno (©ilgenburg) . . 20

©omnowo... 23

D r y s o r t ... 26

'DjiałBouoo (Solbau)' . . . 21

•irlblag... 18-

min.

m t (£icEj . • ... 29

... 20

§ryblqb nab Cyną . . . . 25

45qbin . . . / . . . . 29

( B b a ń s E ...15

© ierbaw y...26

<5niet» (Ś!Ieu>c)... 15

(Botbap... . 2 9 t&rubjięb?...15

<£>utstat...22

Óejnricl;st»albe... 27

(JańsbotE...27

Rastrów ... ⁸

3tat»a n. preclem (lX)cl)lau) 25 Jłatoa KiemiecE. (5Dt. 'Bylau) 18 (JłamEa (pr. ©ylau) . . . 22

Uartujy...13

Kauficjmy... 26

Uis?porE (£l;ristburęf). . . 18

K.łajpeba (iłtemel) . . . . 25

Kościerzyna (Sejcent). . . . 12

K r a n c ... 22

KrejcborE . . . 22

Królewiec... 22

Kury K otce (ITeuEuhren) . . 21

Kwibzyń (lltarienwerber). . 16

£abiewo ...25

C e c ...27

£ibs?tat... 2J £icbarE (ÓeilsberiJ) . . . 22

£ubatx>a... . 19

SKalborE (ilZarienburęJ) . . 16

iltaręjrabowa qvli ©lecE. . 30

łltel;lsaE . . . 21

ilte la u E i...26

fltiEołajEi...26

ittiłomłyn . 19

Sltorq<j... 20

K ib b o r E ... 22

Kitycl) (SJeuteicbj . . . . 16

KorbenborE . . . 27

©ls?tyn . . . 22

©Is^tyneE (Óobenstein) . . 21

min. ©meta (SKorinbitt) . . . . 21

©Strób ... 20

pasłgE (Pr. Óollanb) . . . 18

P«5ym ...23

pilawa (p illau )...20

piłEały ... 30

Prabuty (KiesenburęJ) . . 17

PreEuls. 26 K a c jn e ta ... 28

K astcm borE... 26

Kaus? (Kauscl)cit) . . . . 21

K e ś e l ...25

K osyty...23

Kus ...26

Kyn . ... 26

Sępolno v3emPclburę$). . . 10

św . SicE ierE a...20

Starogrób (pr. Starcjarb) . 14 Stołupiany (Stallupocnen) . 30 Susjc? (KoscnbercJ) . . . 18

Swiccie (Serwet?) . . . . 14

Szczytno * ... 24

S ię p o p c l...25

S?łopa czyli Człopa . . . 4

3?malenynEi ...30

3? tum . . . 16

3iyłoEarqma (óeybcErudt) . 26 3?yrivynt ... 31

©apiewo . . . 25

(Tczew ODirscliau) . . . . 15

(T o ru ń ... 1 4 i (Tuchola . . . 12

Cytia . ... 28

lX»atc? (£)t. Krone). . . . 6

tDartemborE . . . 22

Wejherowo (ftcustabt West.) 13 WętJoborE... 27

W ielb arE ... 24

W y s t r u ć ... 27

3 ą b jb o rE ... 26

5cłt»ałb (Saalfdb) . . . 18

Złotowo (fiatom) . . . . 8

3yborE (Secburtj) . . . . 28

5 t Y C 3 £ tt ma 3 ^{\ bni}

©bm. ^ i pow.

ŚW. jyb.OWSE.

©ni I Święta i Dni 5naEi|©w.|0 ?.

ty3ob. | św. nieb. (3. m.|3. m.

1. © ©brjejaniu Chrystusa. £uE. 2 U?tor.

Srob.

C;».

Pi qt- 5ob.

Kowy KoE Ubla Seta

£nocl;a (Tytusa (Telesfora

'T h O

2 . ©

Krebj.

Pon.

Wtór.

Srob. ;

<Tiw.

p'iqt.

5ob.

ucieczce 0cjusa ^o £$

6 (Trzeci; Króli 0?ybora pacyensa 0uljana Pawła (B.

t)y,tfinius?

Keinbolba

*%r A k

,A k

1m

8. ©wunastol, 0e?us u«y w Eościcle. £uE.2.£.U?ym.l2.

fticb}.

Pon.

Wtór.

Srob.

C?w.

Pi*t.

Sob.

13 i po 3lvrólacl>

14 malacf>jas?a 15 lUaurusa 16 iHarcclctJo 17 “Hntoniego 18 prysfi ‘ 19 §erbynanba

im im

n n n

8.24! 3.43 8.24 3.44 8.231 3.45:

8.231 3.47 8.23! 3.48!

©bjawy nieba, bniśw.,św.ł>ist.

JCef7 <5al. 3.

$ napocj.mies

iptu.

8.22 8.22 8.21 8.21 8.20 8.19 8.19

mat.

3.49 3.51 3.52 3.53|

■3.55[

3.56' 3.58

wib5.wiec?.,pob!

Eoniec ErótEi cjas rano 3 najbl. ?iemi 2. I piotr 4.

@ 2 $■ po poł. ; 9 wibj. córa?

Mulej wiccj.

8.18| 4. 0;

1 3|

4 6j 8 8.121 4.10 8.17 4.

8.16 4.

8.15 4.

8.14( 4.

8.13! 4.

([ 12 3. wiec?.

c f w ity . rano pr^ci 3 3.

tu śr. m.

C najb. jicmi 4. © weselu w Kanie (5al. 0an 2. £eE. &?vm. 12.

Kiebi. 20 2 po3l\rólacl>: <•*6 8.11 4.12

po;i. 21 *24gntes5f i 8. 9 4.13 OJ-Wibr. rano Wtór. 22 Wincente3o % n 8. 8 4.15 córa? Mulej, . Srob. 23 Hlfonsa 8. 7 4.17 w Eońcu ?aś

£?w. 24 (Tymoteusza 1 * 8. 5 4.19 pr?e? 3 3- piat. 25 ». pawła * 8. 4 4.21 (?) 2 ct, rano Sob. 26 poliEarpa * 8. 2 4.24

6=30 stycznia 2 3. po poł.

n ó w 13=3o 12 3. 30M.

po poł.

p i c r to s ? a ć w i e r ć 22=30 2 3 .rano

p e ł n i a 29=30 7 3. rano

o s t a t n i a ć w i e r ć WeMu3100=let=

nie3oEalenbar?a:

Styczeń suc^y i nie umnv.

5. © trębowatym i powietrj. rusj.im at. 8. £. U^ym. 12.

Kieb?.

Pon.

Wtór.

Srob.

<r?w.

27 3po3Królacf>

28 Karusa 29 Waler jann 30 ‘2lbel3unby 31 0uljus$a

A A

8 . 0 7.59 7.57 7.56 7.54

4.26 4.28 4.30 4.32 4.34

wib}. ranow cią3uoEoło63., coraj to błujej

> 7 3. rano 3 najbl. ?iemi 1

11 21

©łu3- bni 7 7 18

19 37 4

m.

m.

m. 2=30 stycjnia słońce najblijej riemi.

Stycjeń ( 3 ^anuar).

S t o t P O B o j e .

ps. 117. C zulcie pana msjyscy narobomie! Chwalcie go msjyscy lu&jic! Klbomiem rojsjerjone jest nab nami miłosiernie jego, a pramba Pańsfa trma na rniefi. Klleluja.

ifimangelja im. 0ana 14, 6. Kjefł ^Jejus: 3amci jest ta broga i pramba i jymot; jaben nie prjycljobji bo (Djca, tylto prjej mig.

Kalenbar3 rolnic3y.

5 rojpocjęcicm nomego rofu fajby bobrje myślący cjłomief porni*

nien prjcbemsjystfiem wrócić jrnrof smój j mbjięcjnością fu IDamcy msjeltiego bobra i bjięfomać litu j głębi serca ja msjystfie 0ego bo=

brobjiejstma, oraj prosić o ubjielenic nornyci) sił i mytrmania bo bal=

sjej pracy. 0 m tym miesiącu jimomym sporo jest jajęcia to gospoś barsttoie rolnem. prjcbemsjystficm nalejy pilnie młócić; prjy sprjyjają^

ccj pogobjie mymojić gnój i fompost na pola i łąfi i rojrjucać starań*

nie; robić pomiąjła; frajać na japas siccjfę bla foni; prjejrjeć narjębjia rolnicje, aby pocjynić potrjcbnc napraroy. Sybło bobrje farmie i to po*

rjąbfu utrjymymać. £)amać frotoom i otocom soli.

Kalenbat*3 ogrobntc3y.

iDbejtjeć młobe i stare brjcrna, cjy niema jaficl; usjfobjeńT poob*

cinać sucłje lub najbyt rojrosłe gałęjie. Kamojić gnój j ustępu i stajni, miejsca, gbjie się prjecbotoują jarjyny, starannie prjcjrjeć, aby je ucJ>ro=

nić ob mysjy, jgnicia i jbutmicnia.

P^ysfotma.

— Ka Korny Kof prjybyło bnia na jajęc^y sfof.

— Komy Kot pogobny, jbiór bcbjie borobny.

— Biaba temu bomomi, gbjie cielę rojfajuje mołomi.l Cen gospoban się pomyli, co cbuboby nie prjypili.

— £abjana, Sebastjana, baj jyminće bosyć siana.S

©patrj bobrje bybło smoje, bo to'jest na sjcjęście tmoje.

— <Bby jasny bjień jest pamła namrócenie, Całego rofu bobre bębjie mienie.

— STłało śniegu i miele besjejtt m stycjniu na roli

Kolnifa taf samo jaf ogrobnifa bolt.j -

£ U t y ma 29 bni.

©ni

tYgob. Sroięta i bni 3l,aCi|©a’- ito. 1 nieb. g. m. © 5.

$■ m.

©bjaiOY nieba bniśio.,śto.l>ist.

©bm. ) i pęto.

4to. jY^ftP^E.

picjt. 1 BrYgibY | 7,53 4.36 § nietoibj.

5ob. 2 ©. p. m. <6 .| -%r 7.51 4,38

6. <Cę>rYStus uciska roiatr t monę. mat. 8. £eE. K?Ym. 13- 5=30 lutego 0 g.3

Rieb?. 3 4p.3Kr.Stai| 7.49 4.40 rano

pon. 4 (gilberta 7.47 4.42 9 roibj.prtYbY5 n 0 to U)tor. 5 ttgatY A 7.45 4.44 toa bo 3^ g. to

5rob. 6 ©orotY 25 7.44 4.46 Fońcu mieniąca

€5 to. 7 KYsjarba 25 7.42 4.48 12=go 0 g. 9 po

piqt. 8 Salomona 7.40 4.50 ® g. 3 rano pot.

5ob. 9 Apolonii i 7.38 4.52 p i e r to s ? a

7. © Kicbj.

Pon.

tDtor.

Srob.

C?to.

piat.

Sob.

8. 0

Rieb?.

Pon, tOtor.

Srob.

€jto.

pi^t.

5ob.

EgEolu mięb^Y pszenicę, Rlat. 13. £. Kol. 3.

10 5p. 3 Kr. 3er.| im 11 igustajego 12 SetoetYna 13 $urEi

14 Walentego i ^ 15 ^austYna ^ 16 Juljana ! !■#&

robotniEac|> to toinnicY- 117 Starojap.K. | s»*S;

i 18 KonEorbjana i 19 SabinY ; % n 120 fgucfKtjus^a 't'

|21 igleonotY 1 22 piotra Kat. i ^

|23 5eren. | ^

4.54!

4.561 4.58!

5. 1 5. 3 5. 5;

5. 7[

mat. 20. £ . 1 . Kor.

7.21 5. 9 7.36 7.33 7.31 7.29 7.27 7.25 7.23

c? toib?. rano pne?2‘ dt.ro

śv . m.

$ 9 toicc?.

(£ najb. jiemi

7.19 7.16 7.14 7.12 7. 9 7. 7

5.11 5.13 5.15 5.17 5.19 5.22

3j_ toibj. rano pr^YbYtoa bo 4 3. to fońcu m.

©$• 5toiec?.

9. © toieloraEiej roli, £ut. 8. £. 2 . Kor. 11,

20=goog.5toieq.

p ełn i a 27=go o g. 2 po

' pot.

o s t a t n i a ćto i e* ć Webług I00=let=

niego Ealenbatja:

£utY pięEnY i po=

gobnY, napoc?qt=

Rieb?.

Pon.

Wtór.

Srob.

ijto.

piqt.

24 mięsopust.

25 macieja 26 WiEtorYna 27 geliEsa 28 ©Yobora 29 3 u5tu5a

3*?

W

7. 4 7. 2 7. 0 6.57 6.55 6.53

5.24 5.26 5.28 5.30 5.32 5.34

t) tosdjobjina na poc*. mieś.

Foto po pótn., to Fońcu po g. 6 to.

3 najbl. jiemi ([ 3. 2 po pot.

16=3ośnie3itoia=

ttY, później a? bo Eońca jimno.

1 | ©ług. bni 8 g. 43 m.

11 9 g. 23 m. 21=30 lutego toibualne zaćmienie fsif?YCfi-

21 10 g. 5 m.

£ u t ^y ( Sebruar ).

Sloteo Bośc.

Ps. 118. 5. U) ucisEu wjy wałem pana, wysłuchał mię, i na prje=

.strjeństwie postawił mię.

U). 6. pan jest je mną, nie bębę się bał, jeby mi co uczynił cjłowieE.

U). 7. pan jest je mną miębjy pomocniEami mymi; prjetój ją oglą=

barn pomstę nab tymi, Etórjy mię mają w nienawiści.

Kalonbars rolntc3y.

(DjnaEi jblijającej się wiosny stają się juj wibocjnemi i prjypo*

minają rołnifowi, aby jajął się wyborem nasienia bo siewu, łtalejy wy*

brać jiarno jat najlepsje; jmiana nasienia jest ttaber wajną i co 5 lub 6 lat winna być boEonywaną. prjejrjeć trjcba japasy i bobrje się j ni=

mi oblicjyć, poniewaj brat pasjy jest w gospodarstwie naber botfliwym bla rolniEa. 5 młócCą nalcjy się spieszyć, gbvj wErótce inne nastąpią jajęcia. Kartofle nasienne wybrać starannie i prjenieść j piwnicy bo miejsca przewiewnego i suchego. Bybło robocje paść obficie, aby na*

brało sił bo pracy.

Kalenbar3 ogrobnic3y.

ttalejy starać się, aby mrój bosjebł bo Eorjeni brjew owocoxuycf>, jeby tym sposobem japobicc jbyt wcjesnemu napływowi sofów bo brjew. U) tym celu trjcba j pob więEsjycl; brjewin usuwać śnieg, jejeli grubą warstwą jiemię poErywa.' tO inspcEtacl; wysiać sałatę, selery, rjobEiewEę, ogórEi, melony i t. p. ita cjasie jest równiej pobcinanie ErjaEów, oraj ścinanie brjew, prjejnacjonyc^ na usunięcie j ogrobu.

P r 3 y s b r x > t a .

— Ka iUacieja gęsi niosą jaja.

— JCuty miesiąc barbjo mały, ale ostry, w mrojie stały.

SłTałym rójEiem go najwano, ale wielEą moc mu bano.

U)ięc mawiają: „(Cjłecje w luty obuj prębEo ciepłe butyu.

— (Bby w pocjątEu lutego burje i śniegi, pocjąteE wiosny juj niebaleEi;

■2lle gby słońce ciepło świeci, wiosna taE prębEo nie prjyleci.

— Cjasem luty ostro Euty; cjasem luty same pluty.

— 0btóci się Eoło sjcjęścia.

2H ct r 3 c c ma ^

©ni tygob.

Stoiyta i bni śto.

5natt nieb.

!©to.

g m . © ?•

g.m.

©bjatoy nieba bniśto.,śro.ł;ist.

■ ©bm. ^ 1 peu>.

śto. ^ybotosf.

Sob. i 1 Tllbina im 6.51! 5.37 $ pokost, nieto.

10. 3ejus oporoiaba myty śto. Cuf. 18. Cef. Kor. 13.

3apus.Z\unegl ; 6.48j 5.37 6.46 5.39 Kieb}.

Pon.

Wtór.

Srob.

Piat.

Sob.

©ilberta 3apusty.Ka?.j popielec$ryb|

§rybolina

$clicYtv 8 $ilemona

A A x» <*-<

x»

im 6.43 I 6,41 6.39 6.36 6.34

5.41

5=go marca o g. 5 po poł.

9 toibfmieć?. non?

pr^ybytoa bo 41/,:

5.43ig. to Zońcumies.| 13 =goog. 6 totec 5 .

5.45:

5.47 5.49

g. 5 po poł.

11. © tuszeniu Chrystusa, illat. 4. £. 2. Kor. 6.

ZZieb?. 9 1 topost.Kan. “m 6.31 5.51 pon. 10 SUafarego “m 6.29 5.54 1X1 tor. 11 Ko^yny 6.26 5.56 Srob. 12 fSuc^ybt.©. n 6.23 5.58 C?to. 13 Ernesta n 6.21 6. 0 Piat. 14 f3ac|)arias?a •.rtC- 6.18 6. 2 Sob. 15 f ©ongina 6.16 6. 3

cT toibj. rano prje? 21, g.

to śr. m.

C rtai&. jiemi 3 .6 toiec?.

1 2 . ©

ftiebj.

Pon.

Wtór.

Srob.

£510.

piqt.

Sob.

jiietoieście c^ananejsfiej. iTTat.

16 2 to post.

17 ©ertruby 18 Cyryla 19 36?cfa 20 Joachima 21 Zkncbytta 22 ©ytryclia

% »

% »

*

6.13 6.11 6 . 8 5. 6 6. 3 6. 1 5.58

15. £. t. ©es. 4.

6. 5:

6. 7j 2J. toto?, rano 6. 9jpr?Yh;toa bo 4'/, 6.1 Ig. to fońcumies.

6.13

6.15! © g . 6 rano 6.17;

13. 0ejus wygania bjabła. €uf. 11. £. t6fe}. 5. _{• - - - — -— * “1} 3 najbl. jiemi SZieb?

Pon.

Wtór.

Srob.

£510.

Pięt.

Sob.

23 3 to post. ©. 3 # 24 Konstantego 3 $

- 3 to. p. ilt.

Srobop. 3yg Kuperta

©unstrama

©ibeona 25

26 127 j28 i 29

i m ii&£

5.56 5.54 5.51 5.49 5.46 5.43 5.40

6.18 6.20 6.22 6.24 6.26 6.28 6.30

g. 9 toieq.

14. 0 a t 3e?tts 5.000 lubji nafarmił. 0an 6. ©. ©al. 4.

ilieb?. |30 4topost.*Eusti Pon. 31 Zltnosa x> <*■«

1 I ©ług. bni 10 g- 45 m.

11 11 g- 30 m.

21 12 3- 14 m.

5.381 6.32j1)tosc^.tofońcu 5.35; 6.34 m. ju? o g. 8y4 to.;

p t e r to s $ a c to i e r ć :21=go o g. 6 rano

p e ł n i a

;27=goog.9toiec?.

o s t a t n i a ć to i e r ć Wcbług 1004ct=

niego falcnbarja:

Uapocjgtfujim*

no; rantami, toic*

jcjoramitaje, 8=go j i9=gobe~tc5?e

śniegiem, ob ll=go bo 21*go umno, ob 22=go bo 24=go besjcr i śnieg, 24=go mrojno, pogob=

, nie i przyjemnie bo 27, pójniej po*

chmurno i bes?q.

!\20=go marca jy*

bjt obcł)ob?ą Purym.

6=go marca nietoib?ialne zaćmienie słońca.

2 l=go poqqtef toiosny; porótonanie bnia i no ety

^Tlarjcc (Jltaerj).

SI oipo £03^

P s. 118. 9. £epiej mieć nabzieję w panu, nijeli ufać w fsiąjętacb.

Jerem. 17, 5. ICąf mówi pan: pcjeflęty mąż, ftóry ufa w cjło*

wiefu; i ftóry pofłaba ciało ramieniem strojem, a ob pana obstępuje serce jego.

U). 7. Słogosławiony maj, ftóry ufa w panu, a pan jest na*

btieją jego.

Kalcnbar3 rolntc3y. •

Cjjsto pob Joniec tego miesiąca mojna juj rojpojnać sierry jurę.

Prrebecrsjystfiem rrysiać tafie jiarno, ftóre potrzebuje bujo wilgoci, a mianorricie: groch, fasolę, wyfę, otries, jgcjmień, siemię lniane, przy pięfnej pogobjie zbronować pola, pszenicę za5mne, i trysyp«ć fonicjyny miębzy oziminy, pola pob foniczynę i łąfi starannie oczyszczać szczegół*

nie należy usutrać mrocrisfa i fupy fretorrisf. Jejeli czas pięfny i słoneczny sabzić trezesne fartofle.

K a l e n b a r 3 o ę jr o f c n ic 3 Y .

pobcinanie brzerr owocowych jest rr tym miesiącu na cjasie, szcze­

gólnie trzemy agrestu tego wymagają. itlojna juj poobfryerać winogro­

na, brjosfwinie, morele, lecz b ^ Z 0 ostrożnie i zmolna należy to czynić, i tylfo przy pięfnej pogobzie. ttozpocjąć równiej szczepienie brzew owocowych, najpierwej )aś wisien i śliwef. iKojna tafje rozpocząć siew grochu, szpinafu; fopanie zagonów szparagowych, ora? zufłu&unia nowych szparagami. Crawnifi Śmiejo z^iać, przefopać ziemię miębzy frzewami, poprzywiązywać brzewfa bo palifów i t. p.

P r y s k a n a .

— Klarowny wschób słońca w fltarji 3tuiu5towanie pnączy bobrego rofu opowiabanie.

— Ka (Brzegorza ibzie zima bo morza.

— <Bby sfowronef nie śpiewa, mróz marzec przewiewa,

<Bby zunabto pochubniwa, rolnifom szfoba przybywa.

— Joachima Soją mocą bzionef juj się równa z nocą.

— Sta STtatfę Soją wywiej twój na twą rolę tłusty gnój, IDaj jej pieprzu bracie miły, i obrabiaj z całej siły;

Ceby ty i twój bpbytef bębzie bobry miał pojytef.

K w i e c i e ń ^{ma 30 bni}

Dni tygob.

Smięta t bni sto.

3nafi nieb.

©co.

g. m.

© ?.| Dbjatoy nieba g. m.|bniśco.,śco.bist.

tOtor. 1 Hugona «*-<

x> ^{5.33 6.35|}

Srob. 2 Ceobo?ji • x> <+* 5.30 6.38 ' $ cośrobtu |

£?t». 3 Krystyna im 5.28] 6.40! mieś. toib?.

Piat. 4 2łmbrojego im 5.25 6.42 toiecę.

Sob. 5 UtaEsyma im 5.23| 6.44' © g. 8 rano 15. ©

Kie&j.

Pon.

tDtor.

Srob.

C?t».

piat.

Sob.

famienotoaniu Chrystusa. 3 an 8. Ccf. jyk- 9.

^ i 5.211 6.46!

i 5.18; 6.47 Q jesicjc

^ ' 5.161 6.49;prjybyt»a&o 51/, 5.13 6.51 g. tx> Jońcu m.

^ 5.11 6.53 C: najb. lietni i>«6 5.- 9 6.55 $ lv poł.

i*8g 5. 61 6.57 6 5 tw post. 5 .

; 7 Celestyna I 8 iDyonijcgo i 9 'Tlclia^ego

10 Daniela : 11 óermana

12 Jenona

16. © tojejbiie Chrystusa bo 3erojol. Ulat. 21. C. Silip. 2.

Kiebj. 13 6Kcoiet.3ust.' pon. 14 Dyburcego tDtor. 115 Krescenta if S,rob, 16 Karyjyusja “fc C?to. 17 to.ciim.Kub.,1 t: 'j pięt. 48 tD.pięt.$lor. ^

Sob. 49 Cymona ^

17. © 3martn>yc^a>staniu Chrystusa. Ular. 16.

•8feb}. i20 tOielfanoc lt>| 4.46 7.13 5. 4 6.59

5. 1 1 7. 1 cf coibj. rano 4.58 7. 3ipr^5 niecałe 2 g.

4.56 7. 5 co śr. mieś.

4.53; 7. 7

4.51; 7. 9 © g. 3 popoł.

4.49 7.11

C. i.Kor. 5.

4.44j 7.14; 3 najbl. cierni 4.42 7,16

4^ 4.40 7.18; \) mscjiobęi co=

i 4.37 7.20,ra? to tocęeśniej, i 4.35 7.22 toto północv ______________________ A 4.33' 7.24

18. © nietpiernymCotnasiu, 3 an- £ . l. 3 ^ 5.

ftieb?. |27 lpoK ).K ast.| ; 4.30| 7.26| {[ g. 5 rano Pón.

tDtor.

Srob.

C?to.

pięt.

Sob.

|21 pon.tD.5ym . 122 ©manuela 123 3 cr?e3°

24 (fgberta 25 Utarła « , 26 Kletusa

Pon. [28 tDitalego lDtor. j29 DybeyEa Srob. j30 3o?ue<jo

1 U

21

Dług. bni 13 13 14

3 46 30

x»

m .|"

m.

m.

4.28: 7.27, śmieci prjej 4.25] 7.29! cała noc, 19=go 4.23! 7.32!t»priccit». ?esł.

śto. śyborosf.

4»go froietnia o g. 8 rano

it ó to, p i c r r o s j a

ć wi e r ć , 19=(to o ęt. 9 m. 3

po poł.

peł ni a, 27*go o g. 5 rano

o s t a t it i a ćroi erć.

tDebług l004et=

niego falcnbana:

Ktoiecień ?ac?yna się barbjo pięt­

nie, aj bo 9=<Jo, fiebyspabnie bes^c? i frupa, później mroźno,

roErótce potem imiennie ać bo Eonca miesiąca.

3yb?i obc^ob^a l*s?e ścoięto tDielEanocy l9=go Ecoietnia, 2=gie20=go, 7=mc

25=go i ostatnie

26=go Ecoietnia.

Kwiecień (Kpril).

Słowo B03C.

Ps. 119. 1. Błogosławieni, Etórzy żyją bez nagany, CtócjY cfiobzą

w jato,nic pańsEim. /

U). 2. Błogosławieni, Etórzy strzegą świadectw jego, i Etórzy go Ze wszystEiego serca szuEają.

il>. 3. 3 Etórzy nie czynią 'nieprawości, ale cbobzą brogami jego,

Kafcnbar3 rolntc3y.

U) tym miesiącu należy Eońcjyć zasiewy jare, gByj wcześnie wy=

siane ziarno, bogatszy plon przynosi. Crjeba się równiej pospieszyć Z sabzeniem Eartofli, poniewaj zbyt pójno sabjone bywają często wob=

niste, oraz wysiać marchew i buraEi. 3 e?e*i pszenica bujnie wyrosła, nalejy ią pobciąć ostrojnic. tBrunt, przeznaczony pe>b fapustę, jo ta ć i umierzwić. Jbojc w spichrzu szuflować starannie. Słabą oziminę posypać saletrą cl;ilijsEą.

K a l c n b a r 3 o g r o b m c 3 y .

W Ewictniu, gby roślinność bubzi się bo nowego życia, trzeba Się śpieszyć, aby w ogrobzic na czas ze wszystEiem się załatwić. 21 zatem szejepić młobe brzewEa, pobwiązywać winograb, pobcinać gałęzie, prze*

Eopywać trawę, Etóra porasta oboE pni brzew owocowych ihojna juj flancować sałatę wysianą w inspeEtacf), oraz siać w gruncie włosjezyz5 nę, EuEurybzę, bób i t. p. przy pobcinaniu szparagów, Etóre juj wscłio*

bzą nalejy bać baczenie jeby nie uszEobzić Eorzeni.

Przysłowia.

— illarzec sucłjy, Ewiccicń moEry, maj cfjłobny 0biecują z sianem i owocem rocjeE płobny.

— tO Cyburcego mają pola zielenieć.

— 0erzcgo, słońce zasiewu twego.

Spieszaj się i siej i staranie miej,

Byś obrobił bobrze rolę, i porząbnic obsiał pole.

— Ha św iętego Wojciecha wołowa pociecha;, i,'.

— eBrzmot w Ewietniu bobra nowina, juj szron roślin nic pościna.

— Ha ś w . HtarEa sieje się ostatnia jarfa.

m a t ma bni 3J.

©ni

tYgob. Święta i bni

św. 5nafi

nieb. ©w.

g. m. ^{© ?•} g. m. ©bjawY nieba bniśw.,św.l;ist.

©bm. J ipew.

św. jY&owsf.

<C?w.

pięr.

Sob.

1 SUip. J a f.

2 Słtanajego 3 Snale?. +

1m Im

4.21 4.19 4V17

7.34 7.36 7.38

$ }ost. niewU bjialnY

© o g. 12 wiec}.

3=go maja o północY

n ó w, l2=go o g. 3 rano

p i e r w s z a ć wi e r ć , 18*goog. 11

wiec?.

19. © bobrYm pasterzu. J a n 10. t Slieb}. | 4 2 po U). $lor. 4.15 pon. 5 (Sotfwrba ^ 4.13 Wtór. 6 Ja n a j p. ^ 4.11 5rob. 7 IDirego ^ 4. 9 C?w. 8 Stanisława mg; j 4. 7 pięt. 9 Hermesa mg; 4. 5 Sob. 10 !Hpimac|>. 4. 3

Cef.

7.39 7.41 7.43 7.45 7.46 7.48 7.50

. piotr 2.

Q wib}. wiec?.

siYbto ubYwa w 2 »/4 g.wfońcu

miesięca

<C najb. ?iemi

• Uieb}. jll 3poro.YTCam.

pon. 12 panfracego rotor. j 13 Serwacego Srob. 14 Bonifacego Cjw. 15 p o f.św .S ofji pięt. 116 óonorata Sob. 17 J ob sta

% *

% *

*

Ir ; 3.56 1 3.54 S+l : 3.52 3*> \ 3.50

2! 7.52 4.

4. 01 7.54 3.58 7.56 7.58 8 . 0 8 . 1 8. 3 21. ©

&ieb}.

Pon.

rotor.

Srob.

C?w.

Pięt.

5ob.

obejściu CbrY-stusa bo ©jca. J a n 16. C. J a f . 1.

18 4poV0. gryfa! 3S»

19 prubenta 20 SłCwili 21 Óospic.

22 (Kmila 23 iDejYbetjusia

24 3u?annY jśv

3.49 8. 5 3.47 3.46 3.44 3.43! 8.11 3.41'8.12 3.40' 8.14 22. © prawb}iwej moblitwie.

ilieb}.

Pon.

U) tor.

Srob.

€}W.

Pięt.

5ob.

25 5polD. Urban 26 “HnnY

27 UebY 28 tDil^elma 29 VDnieb., iłlaf.

30 2lnasta}ego 31 petroneli

x>

im im

Ja n 3.39 3.38 3.36 3.35 3.34 3.32 3.31

cf toib?. rano i25s30 ^ $• 3 f 4™0 pne? niecałe 2 g. o s t a t n i a

j : 55 c w t e r c.

a) śr. m. ’

o g. 3 rano . .

* * IDebług 1004et?

niego falenbarja:

2=go majabarbjo pogobnieiciepło, bo 22=go burje i roiatrY, pogoba ciepła i urob}aj=

na, 23=gopo=

chmurno i nic*

prjYjentnie, 24, 25*gO bo 29=go pochmurno i pr}Ymro}fi, aj bo fońca miesię*

ca ńmno.

© o g . 13 wiec?.

3 najbl.}iemi O J. wscf>ob}i

wieczorem

16. € . J a f. 1.

8.16 8.18 8.19 8.21 8.22 8.23 8.25

([ g. 3 rano t) }acl>ob}ibo*

piero tccjesnYm ranCiem 1

1.1 21

©ług. bni 15 15 16

13 50 25

m.:I m.

m.

8=go maja rano przejście STterfucego pr?e?

tarczę słońca.

2Tt a j (2Tt a t).

Słowo B05C.

P b . 119, 33. ttauci mig, panie! brogi ustaw twoicb, a bgbg jej strzegł aj bo Eońca.

U). 34. £)aj mi rojum, abym strjegł ?aFonu twego, ajebym go przestrzegał ze wszystEiego serca.

VÓ. 37. iDbwróć ocjy moje, aby nie patrzyły na marność; ma bro=

bjc twojej ojyw mig.

Kaknbar3 rolntc3Y.

Pr?ymro?fórD nocnych obawiać sig mojna oEoło 12—15 maja, jato a> bnie św. panEracego, św. Bonifacego i św. Serwacego; na św. Urba=

na 25=go bywa równiej nieraz jeszcze bacbjo zimno, co naber szEobliwic obbjiaływa na zasiewy. Kartofle nalejy ^bronować, ora? ugory pilnie prjeorywać. ila początEu miesiąca pleć starannie pola, obsiane jytem i pszenicą. Kozpocząć strojenie owiec.

K a l e n b a r 3 o g r o b n t c 3 Y .

iDrjewa owocowe w cjasie bni beszczowycl) starannie z mcf>u osEro=

byfoać. Krzewy agrestu oczyszczać z lisjeE, sErapiając roztworem 1 szarego mybła. iltojna zasiać juj w gruncie sałatg, melony, bynie i ogór=

ti. ^lancować selery i majeraneE, Etóre w inspeEtacl; wysiane postały, świejo iasab?one brjewEa i Er?ewy, obficie wobą ^lewać w czasie suszy.

P ry sk a n a .

— Kicby maj zimny, a w czerwcu paba, (Bospobarz pełne stoboły posiaba.

— SltoEre świątEi, tłuste goby.

— <Bby pszczół rój w maju ib?ie w górg, Eos^tuje on zgoła siana furę;

2lle jaś w lipcu rój, nie opłaci trubu znój.

— Czego ?uniebbas? w jycia maju, jesień ci nie ba ani w raju.

— ** maju ?imno, to w stobole ciemno.

— (Dj mai=ć sig majem maj, ostatcE bybełEu baj.

£ 5 e t* w t « j c ma 50 bnt.

Dni j Swiętat Oni ty3od. | św.

23. <D obietnicY ducl;a św. Jan 15 i 16

3naEij©w.|© j.| ©bjawY nieba, nieb. |g. m.|g. m.jdniśw.,św.i>ist.

©dm. ) i pow.

św. JYdowsE.

iliedj.

Pon.

Wtór.

Srod.

Dw.

W - Sob.

6 poW.&ifod.

Kacłjeli (Kcajma 2 lmbrojc 3 o

©ptatusa Klaudjusja JCuErecYi

***

n u me me me

3.30

!3.29

; 3.28 3.27 1 3.27 3.26 ,3.25

JCeE 8.26i 8.27 8.28 8.29 8.30 8.31 8.32'

1. piotr 4.

$ jost. niewid.

(C najd. jiemi

^ o 3.4 po pot.

24. © ftiedj.

Pon.

Wtojc.

Srod.

Cju>.

piat.

5 ob.

3esłaniu Ducl;a S w . J a n 14. £ . Dj. 'Hp. 2.

8 SwiątEi.med.l ^ 9 pon. ia>. Kol.

10 (Bietuli '"fc 111 BarnabY

12 SajYledo , 13 jelitu li 3#>

14 (Elijeusja ; 3#>

3.251 8.33 1

3.24j 8.34j $ widj. wiec?.

3.24 8.35| tYlfo w pierw=

3.24 8.36! sjej połowie 3.23 8.37, - miesiąca 3.22 8.3713 o ą. 3 popot.

3.22 8.38

25. © rozmowie Cl;tYStusa j itif. J a n 3. £. KjYm. 11.

Kici)?.

Pon.

Wtór.

Srod.

Cjw.

Piąt.

5 ob.

15 ©rójcYSw.W.

16 Walteraf 17 2Uefsego 18* ^ryberYfa 19 SojeCiało.pr.

20 Kafała 21 ©erenca

j 3.22 8.39!

3$ i 3.22! 8.39 © wscljodji Eo=

4$ | 3.22J 8.40| to pótn. w ir.

j 3.22 8.40| mieś.

3.22| 8.40; 3 najbl. jiemi 3.22! 8.41 i © o 3 . 3 rano A

3.22; 8.41;

26. © Kiedj.

bogacju i Cajarj 22 lpoCr.św.21.

u, £u

<*<

>*»

E. 16.

3.22

£.

8.41

• Jan 4.

Pon. 23 (KdelfrydY <*-< x» ^3.22 8.41 2J. wid?. je świ=

Wtór. 24 Jana ©ł>. 3.23 8.41 tu, 6=30 w prje=

5voi>. 25 $cbronji 3.23 8.41 ciwst. je sło?t=

Cjw. 26 łłtarenc. 3.24 8.41 ccm

piat.

Sob.

27 W ładysława

28 Jreneusja "m ^3.24

3.25 8.41 8.41

<[ 0 3 . 3 rano 27, © wielEiej wiecjerjy.

iliedj. ;29 2 po© r.św.p.

Pon. 30 pawta

1 I Dług. T ni l6 cę. 56

11 ' 17 3. 12

21 1 17 3. 19

£uE.

n n

14. £. 1 . J an 3.

3.25 8.41 © najbl. jiemi

! 3-26j. 8.4011)jacl>p.p.c.w.|

2=30 cjcrwca o 5 .4 po pot.

nów, 10=30 o 3 po pot.

p i e r w s 5 a ć wi e r ć , l7=<joo<j.6;cano

p e ł n i a , 24=ęło o 3 . 3 rano

o s t a t n i a ć w i e r ć.

WedłiuJ l 00 =let=

nie 3 o Ealcndarja:

U? czerwcu w pierwsjel) dniacl)

sjron i surowe powietjcje aj do 8 = 30 , pójniej do 21=30 ładnie icie=

pło, następnie wiatr i desjej prjenifliwY, pód Eoniec imiennie.

ŚY&?i obcljodją pierwsze święto tygodniowe 8=30 czerwca, 2 = 3 ic

święto 8=30 czerwca.

m.

m.

m.

21 =30 cjerwca pocjąteE lata, najdłujsjY djień

Csentńec (3uni).

3 torr>o B05C.

Ps. 119, 75. 3iiam. P^nic, ij są sprawiebliwe sąby twoje, a ijeś tnie słusznie utrapił.

XX). 77. iciecl>je na mnie prjyjbą litości twoje, abym jył; bo jaEon twój jest foc^aniem mojem.

IX). 78. ftiecl) bębą jawstybjeni pyszni, pipeto, je mig cf>ytrje pob=

wrócić chcieli; ale ja rozmyślać bebę w prjyEajaniacb twoich-

> Kalcnbars rolniczy.

ittojna juj sabjić tta połaci) Eapustę i burafi, wycl;obowanc po=

prjebnio na grubacl; rojsabnycf), prjebtem jebnaE nalejy grunt bobrjc prjcorać i umierjwić. Kartofle trzeba oEopywać, osypywać motyEą i ocjysjcjać j chwastu. Kosić Eonicjynę, a oEoło św. pana rojpocjąć Eosjcnic łąE. Kto bba o bybło swoje, winien pilnie bacjyć, aby pasja starannie była osusjoną, poniewaj wilgotna traci na słobycjy i aromacie.

Kupy Eompostowc nalejy prjeEopać.

1

ftalenbars ogrofcntc3y.

©cjysjcjać i poblcwać młobe brjewEa, bjiEie obroślc prjy świejo sjctepionycl; starannie usuwać. tDcjEować na jywc ocjEo oEoło 5tu.

pana brjcwEa i róje. (DgórEi w cjasic bni ciepłych obficie polewać, jaE równiej sałatę i pojiomEi. Cępić robactwo, wyłamywać i ptjywią*

jywać latorośle wina; jywopłoty pobcinać.

P^ysfotma.

— prjeb świętym panem najbłujsjy bjień panem.

— Prjeb świętym panem nic mniemaj być panem.

XX? ITZebarba pogoba i jniwom nie sjEoba.

— Kicby besjej paba prjeb świętym panem, to po jniwacl) gbur [jest panem.

— <Chce5?li mieć EawałeE Chleba, pilnie ugór orać trjeba.

iDobyjc rolę swą uprawić, i bo siejby wejas się stawić.

— Cjerwiec temu się jieleni, Eto bo pracy się nic leni.

— &a śt»- ‘Jtntoni pierwsja się jagóbEa japłoni.