?we •ZE i i fil fWl
WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY W JELENIEJ GÓRZE
<W'«" W/fcaW>< **#Wl#*Aj|%gł>
GOSPODARKA LOKALNA
W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I PÓŁROCZU 1993 ROKU
ANEKS
Potencjał społeczno - gospodarczy projektowanych powiatów
>- .... J
WOJEWÓDZKI URZĄD STATYSTYCZNY
W JELENIEJ GÓRZE
GOSPODARKA LOKALNA
W WOJEWÓDZTWIE JELENIOGÓRSKIM W I PÓŁROCZU 1993 ROKU
URZĄD STATYSTYCZNY we WlYGCtAWiu
ODDZIAŁ
w
JELENIEJGÓRZ-;
BIBLIOTEKA Nr ewidencyjny
SIERPIEŃ 1993 r.
Stro
PRZEDMOWA ... 3
1. MIENIE KOMUNALNE ... 4
1.1. Uwagi ogólne... ... . ... 4
1.2. Komunalizacja mienia państwowego... ... 8
1.3. Jednostki organizacyjne własności komunalnej ... 8
1.4. Komunalne budownictwo mieszkaniowe ... ... 8
2. GOSPODARKA BUDŻETOWA GMIN ... 13
2.1. Uwagi ogólne ... 13
2.2. Dochody budżetów gmin ... 13
2.3. Wydatki budżetów gmin... 22
2.4. Ocena sytuacji finansowej gmin... ... ... 28
3. ADMINISTRACJA SAMORZĄDOWA ... ... ... . 32
4. JEDNOSTKI GOSPODARCZE W GMINACH - SYSTEM "REGON" ... 34
5. WYNIKI FINANSOWE JEDNOSTEK GOSPODARCZYCH W GMINACH... ... 65
ANEKS - POTENCJAŁ SPOŁECZNO-GOSPODARCZY PROJEKTOWANYCH POWIATÓW... 70
UWAGA:
Przedruk w całości lub części oraz wykorzystanie danych statystycznych i informacji w druku dozwolone wyłącznie z podaniem źródła.
Publikacja ta dotyczy funkcjonowania wybranych elementów gospodarki lokalnej w gminach województwa jeleniogórskiego w I półroczu 1993 roku.
Przyjęty jednak w dotychczasowych kwartalnych opracowaniach z tego cyklu zakres rzeczowy został uzupełniony o zestaw podstawowych informacji o potencjale społeczno- gospodarczym projektowanych w regionie jeleniogórskim powiatów. Prezentacja tych danych skłaniać może do głębszych refleksji w toczących się nadal dyskusjach o kształcie Polski powiatowej.
Realizacja tegoż opracowania wymagała wykorzystania nie tylko sprawozdawczości statystycznej, lech również wielu informacji pozastatystycznych uzyskanych dzięki życzliwej współpracy z pracownikami Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Wojewódzkiego w Jeleniej Górze oraz jeleniogórskiego zespołu Regio
nalnej Izby Obrachunkowej.
mgr Kazimierz Żurawski DYREKTOR
Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego w Jeleniej Górze
Jelenia Góra, sierpień roku 1993.
1.1. UWAGI OGÓLNE
Jedną z najbardziej istotnych zmian wprowadzonych w 1990 roku było przywrócenie gminom własności komunalnej oraz osobowości prawnej. Stworzyło to ważne podstawy gospodarcze funkcjonowania samorządu terytorialnego, a ponadto pozwala na realizowa
nie celów wspólnoty samorządowej w imieniu własnym gmin i co równie istotne, na jej własną odpowiedzialność.
Istotą komunalizacji mienia państwowego jest uwłaszczenie gmin, tj. nadanie im na własność konkretnych składników majątkowych. Szczególną pozycją wśród tych składników zajmują: nieruchomości (grunty i budynki), zasoby mieszkaniowe oraz przedsiębiorstwa.
Zakres i tryb komunalizacji mienia państwowego uregulowany został prawnie w art. 5-21 Ustawy z dnia 10 maja 1990 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o samorządzie terytorialnym i ustawę o pracownikach samorządowych (Dz.U. nr 32, poz. 191). Istotnym uzupełnieniem przepisów tej Ustawy jest Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 26 czerwca 1991 roku w sprawie szczególnego trybu podziału przedsiębiorstw państwowych podlegających komunalizacji (Dz.U. nr 58, poz. 248).
Rozporządzenie to stosuje się w przypadkach, gdy podział przedsiębiorstwa państwowe
go, dla którego Wojewoda pełni funkcję organu założycielskiego lub zakładów i innych jednostek organizacyjnych podporządkowanych Wojewodzie jest konieczny w związku z przekazaniem mienia gminom lub Ich związkom.
1.2. KOMUNALIZACJA MIENIA PAŃSTWOWEGO.
Uwłaszczenie gmin województwa jeleniogórskiego w zakresie nieruchomości (w znacz
nej części obejmującej grunty) jest sprawą o szczególnej wadze dla funkcjonowania gospodarki lokalnej. Przejmowane przez gminy grunty są zróżnicowane pod względem zagospodarowania i przeznaczenia. Obejmują one: grunty niezabudowane (użytki rolne, tereny zielone, parki, lasy itp.), grunty zabudowane (pod zabudowę mieszkaniową, mieszkaniowo-usługową, usługową, przemysłową itp.), grunty przeznaczone pod budow
nictwo mieszkaniowe wielorodzinne i indywidualne, usługi, rzemiosło, obiekty infra
struktury społecznej itp.), tereny komunikacyjne (drogi, place), pozostałe tereny (np. cmentarze, wysypiska).
Informacje dotyczące zakresu komunalizacji mienia państwowego, tak z mocy prawa jak i na wniosek gmin w okresie do końca czerwca 1993 r. ujęto w tabl.l.
Tabl. 1. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego w 1993 r Stan na koniec I półrocza
GMINY a - stan na koniec
I półrocza b - w II kwartale
Komunalizacja mienia z mocy prawa
Komunalizacja mienia na wniosek gminy powierz
chnia gruntów
w ha
1iczba wydanych decyzji
powierz
chnia gruntów
w ha
liczba wydanych decyzji pozytyw
nych
negatyw
nych
WOJEWÓDZTWO a 15845,4 2212 296,9 168 25
b GMINY MIEJSKIE
492,2 67 4,9 11 1
Bolesławiec a 914,7 62 30,6 10 -
b 2,3 4 2,8 4 -
Jelenia Góra a 1824,2 306 30,8 36 2
b 158,8 9 0,1 1 -
Kamienna Góra a 340,4 76 5,5 15 2
b 289,9 27 - - 1
Karpacz a 327,5 168 0,9 1 1
Kowary a 425,0 13 - - 1
Lubań a 485,0 44 1,2 3 4
Piechowice a 265,9 60 1,4 5 1
Szklarska Poręba a 474,5 26 6,0 7 4
Świeradów Zdrój a 606,2 11 0,2 2 1
Wojcieszów a 159,1 25 - - -
Zawidów a 161,5 6 - - -
Zgorzelec a 652,8 75 0,1 1 1
GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE
Bogatynia a 351,9 168 2,0 1 -
b 0,1 1
Bolków a 510,2 46 0,8 1 -
b 0,3 1 - — » -
Gryfów Śląski a 308,8 49 1,9 6 -
b - - 1,2 1 -
Leśna a 337,9 58 31,6 8 1
b 8,8 3 - - -
Lubawka a 484,6 63 5,0 7 3
Lubomierz a 365,6 59 1,2 6
b - - 0,2 2 -
Lwówek Śląski a 736,3 98 3 -
b 7,0 4 - - -
Mirsk a 479,6 35 1 -
Nowogrodziec a 616,5 33 2,3 5 -
Pieńsk a 350,4 16 7,9 2 4
b 15,1 5 - - -
Świerzawa a 452,7 30 3,3 6 -
Węgliniec a 284,8 35 21,0 7 -
b 0,3 1 - - -
Wleń a 291,6 28 1,5 1 -
b 0,1 1 - -
6
Tabl. 1. Zakres komunalizacji mienia w gminach województwa jeleniogórskiego w 1993 r.
Stan na koniec I półrocza (dok.)
GMINY a - stan na koniec
I półrocza b - w II kwartale
Komunalizacja mienia z mocy prawa
Komunalizacja mienia na wniosek gminy powierz
chnia gruntów
w ha
1iczba wydanych decyzj i
powierz
chnia gruntów
w ha
liczba wydanych decyzji pozytyw
nych
negatyw
nych GMINY WIEJSKIE
Bolesławiec a 495,0 34 57,1 3 -
Janowice Wielkie a 222,5 17 - - -
Jeżów Sudecki a 329,2 21 _ _ 1
b 6,3 4 - - -
Kamienna Góra a 321,0 114 11,4 7 -
b - - 0,4 1 -
Lubań a 195,1 38 0,3 2 -
b 0,1 1 - - -
Marciszów a 51,2 28 29,9 3 1
Mysłakowice a 459,9 42 3,3 3 -
Olszyna a 137,5 40 0,2 1 -
b 1,8 2 0,2 1
Osiecznica a 198,5 2 - 1 -
b - - - 1 -
Platerówka a 29,5 5 - -
Podgórzyn a 245,8 74 - 1 -
Siekierczyn a 163,5 40 - - -
b 0,2 1 - - -
Stara Kamienica a 229,5 48 3,8 1 -
b 0,2 1 - - -
Sulików a 271,2 25 0,3 1 -
b 0,2 1 - - -
Zgorzelec a 288,3 94 35,4 11 -
b 0,7 1
Źródło: Materiały Wydziału Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami Urzędu Woje
wódzkiego w Jeleniej Górze.
Z dniem 27 maja 1990 roku z mocy prawa mienie państwowe należące uprzednio do rad narodowych i terenowych organów administracji państwowej stopnia podstawowego oraz podporządkowanych im przedsiębiorstw, zakładów i innych jednostek organizacyjnych stało się mieniem komunalnym.
W analizowanym okresie procedura komunalizacji mienia państwowego z mocy prawa została zakończona w 33 gminach. Według stanu na koniec I półrocza 1993 roku w gminie Lwówek Śląski procedura komunalizacji mienia znajduje się w końcowej fazie. Natomiast w 6 jednostkach terytorialnych stopień zaawansowania tego procesu oceniany jest jako średni. Są to gminy: Jelenia Góra, Kamienna Góra (M), Bogatynia, Leśna, Olszyna i Stara Kamienica.
W sprawie stwierdzenia nabycia mienia państwowego z mocy prawa w okresie do końca czerwca 1993 roku wydano łącznie 2212 decyzji uznających prawo własności gmin wobec gruntów o powierzchni 15845,4 ha, w tym w II kwartale br. 67 decyzji o przejęciu przez gminy na własność gruntów o powierzchni 492,2 ha.
Spośród gmin, w których zakończono procedurę komunalizacji mienia państwowego z mocy prawa największe, co do powierzchni grunty nabyły gminy:
- Jelenia Góra - 1824 ha, - Bolesławiec (M) - 915 ha, - Lwówek Śląski - 736 ha, - Zgorzelec (M) - 652 ha, - Nowogrodziec - 617 ha, - Świeradów Zdrój - 606 ha,
najmniejsze zaś gminy Platerówka (30 ha) i Marciszów (51 ha).
Powierzchnia skomunalizowanych z mocy prawa gruntów, według stanu na koniec I półrocza 1993 r., stanowi jedynie 3,6% ogólnego obszaru województwa jeleniogórskiego.
Zróżnicowanie jednak w tym zakresie między gminami tegoż regionu jest znaczne.
Najwyższy przy tym stopień skomunalizowania gruntów dotyczy miast:
- Zgorzelec - 41,2% zajmowanej przez miasto powierzchni stanowią grunty skomunalizowane z mocy prawa,
- Bolesławiec - 40,1%,
- Lubań - 30,1%,
- Świeradów Zdrój - 29,2%, - Zawidów - 26,6%.
Na wniosek gminy mogą być jej przekazane również inne elementy mienia państwowe
go, jeżeli są one związane z realizacją przez gminę swoich zadań. W okresie do końca czerwca 1993 roku w sprawach przekazania mienia na wniosek gminy wydano 193 decyzji, w tym 168 pozytywnych. Dwudziestu dziewięciu gminom w okresie tym przekazano na ich wniosek grunty o łącznej powierzchni 296,9 ha, z czego w II kwartale br. zaledwie 4,9 ha. Spośród gmin, które uwłaszczono na ich wniosek największą powierzchnią wyróżniają się:
- Bolesławiec (W) - Zgorzelec (W) - Leśna
- Jelenia Góra - Bolesławiec (M)
- 57,1 ha, - 35,4 ha, - 31,6 ha, - 30,8 ha, - 30,6 ha.
Należy wskazać, że na dotychczasowy przebieg procesu komunalizacji mienia państwowego w województwie jeleniogórskim niepośledni wpływ mają nie tylko rozbudowa
na procedura w tym zakresie, lecz również liczne rozbieżności między stanem prawnym i faktycznym nieruchomości w poszczególnych gminach.
8
1.3 JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE WŁASNOŚCI KOMUNALNEJ
Prezentujemy po raz drugi w tabl.2 informacje o liczbie podmiotów społeczno- gospodarczych zarejestrowanych w systemie "REGON" wykonujących swoje statutowe obowiązki w oparciu o mienie stanowiące własność komunalną (samorządową w przekroju gmin i działów gospodarki narodowej.
Należy stwierdzić, że w II kwartale br. nie odnotowano w jednostkach komunalnych większych zmian w stanie liczebnym oraz żadnych zmian w strukturze działowej.
Przerejestrowana została jedna jednostka w Jeleniej Górze z własności komunalnej do sektora prywatnego - Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu "Nysa". Przybyły nato
miast trzy nowe jednostki: Muzeum Ceramiki w Bolesławcu oraz w Szklarskiej Porębie samorząd przejął dwa przedszkola. W efekcie na koniec I półrocza 1993 r.
w województwie jeleniogórskim funkcjonowało 351 jednostek samorządowych zarejestrowa
nych w systemie "REGON", z czego 2 jednostki mieszane z przewagą własności komunal
nej .
Z mocy obowiązujących przepisów prawnych, analogicznie jak w I kwartale br., dominujące liczebnie są jednostki organizacyjne gospodarki lokalnej w sferze niemate
rialnej (usługi użyteczności publicznej).
W układzie działowym dominują jednostki organizacyjne własności komunalnej w dziale "oświata i wychowanie" - 30,2% ogółu jednostek własności komunalnej w województwie. W dziale tym przedmiotowo, bez względu na typ gminy najliczniejsze są szkoły podstawowe przejęte przez samorządy jako zadania własne. W pozostałych działach gospodarki narodowej nie odnotowano zmian w porównaniu z I kwartałem 1993 r.
1.4. KOMUNALNE BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
Zasoby mieszkaniowe w gminach województwa jeleniogórskiego są ważnym elementem własności komunalnej oraz czynnikiem określającym warunki mieszkaniowe ludności.
Wszelkie więc przyrosty tych zasobów należy traktować jako środek do poprawy warunków mieszkaniowych rodzin użytkujących dotychczas mieszkania zlokalizowane w budynkach zużytych technicznie a wreszcie zapewnienie mieszkań dla najuboższych gospodarstw domowych ubiegających się o mieszkania komunalne.
W II kwartale 1993 roku przekazano do eksploatacji 77 mieszkań komunalnych o 257 izbach 1 łącznej powierzchni użytkowej 4243 m2. Efekty rzeczowe mieszkaniowego budow
nictwa komunalnego - ogólnie skromne - stanowiły jednak 23,2% ogółu mieszkań oddanych do użytku we wszystkich formach inwestowania.
Komunalne budownictwo mieszkaniowe cechuje wyraźna arytmia w czasie i nierówno- mierność przestrzenna. Świadczy o tym porównanie efektów II kwartału 1992 z analo
gicznym kwartałem 1993 r. Odnotowany 77-krotny wzrost efektów jest skutkiem tego, że w II kwartale 1992 roku oddano do użytku tylko 1 mieszkanie.
W II kwartale 1993 r. całość mieszkań komunalnych oddanych do użytku przypada na gminy miejskie Jelenia Góra i Bolesławiec. W okresie tym ponadto rozpoczęto reali
zację 12 mieszkań o łącznej powierzchni użytkowej 368 m2 w gminie miejskiej Bolesławiec. Ogółem w I półroczu spośród zbiorowości 40 gmin województwa rozpoczęto budowę mieszkań tylko w Bolesławcu i Gryfowie Śląskim.
W końcu czerwca 1993 r. w różnym stadium zaawansowania robót budowlanych znajdowało się 151 mieszkań komunalnych o łącznej powierzchni 8191 m2, zlokalizowa
nych na terenie 7 gmin (Bolesławiec, Bolków, Gryfów Śląski, Lubomierz, Olszyna, Wojcieszów i Wleń).
Biorąc pod uwagę liczbę mieszkań komunalnych oddanych do użytku i inwestycji mieszkaniowych noworozpoczynanych, dostrzega się w dalszym ciągu stały związek aktyw
ności budownictwa komunalnego z potrzebami mieszkaniowymi ludności gmin. Hamująco na komunalny ruch budowlano-mieszkaniowy wpływają małe - na ogół - możliwości finansowe gmin.
Tabl.2. Jednostki organizacyjne własności komunalnej w systemie "REGON"
Stan w dniu 30.06.1993 r.
GMINY Ogółem
Z tego
budo
wnictwo
gospodarka komunalna
gospodarka mieszkanio
wa oraz niemater.
usł.komun.
oświata i wycho
wanie
Nr branży wg KGN 311-391 701-731 741-761 791-824
WOJEWÓDZTWO 351 3 18 29 106
GMINY MIEJSKIE
Jelenia Góra 37 - 2 5 18
Bolesławiec 20 - 2 1 9
Kamienna Góra 14 1 1 6
Karpacz 5 - 1
Kowary 9 - 1 3
Lubań 18 1 1 4 5
Piechowice 5 _ 1
Świeradów Zdrój 7 - la/ 1 i
Szklarska Poręba 15 - - 1 9
Wojcieszów 7 - - 1
Zawidów 6 - 1 1
Zgorzelec 11 la/ 1 2
GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE
Bogatynia 7 - 1 1
Bolków 17 _ 1 10
Gryfów Śląski 5 _ _ 1
Leśna 8 - _ 1 3
Lubawka 10 _ _ 1 6
Lubomierz 5 1
Lwówek Śląski 8 _ 1 i
Mirsk 5 - 1 i
Nowogrodziec 7 - _ 1 i
Pieńsk 5 _ 1 1
Świerzawa 9 _ 1 3
Węgliniec 9 - - 1 4
Wleń 9 - 1 2 1
GMINY WIEJSKIE
Bolesławiec 4 — -
Janowice Wielkie 6 - _
Jeżów Sudecki 3 _ _ 1
Kamienna Góra 7 - _ 2
Lubań 4 - _
Marciszów 4 - _ 1
Mysłakowice 14 - 1 8
Olszyna 5 - 1
Osiecznica 6 - 1
Platerówka 4 -
Podgórzyn 12 - 1 8
Siekierczyn 6 - - 1
Stara Kamienica 5 —
Sulików 7 - 1
Zgorzelec 6 - 1 -
a/ Własność mieszana z przewagą własności komunalnej.
11
GMINY kultura
i sztuka
ochrona zdrowia i opieka społe
czna
kultura fizyczna turystyka i wypo
czynek
pozostałe branże usług niemater.
administr.
publiczna i wymiar sprawie
dliwości
organ!z.
polityczne związków zawodowych i inne
831-848 851-862 871-889 891-899 911-931 961-972 Nr branży wg KGN
67 53 9 21 44 1 WOJEWÓDZTWO
GMINY MIEJSKIE
5 1 1 2 3 - Jelenia Góra
3 3 1 - 1 - Bolesławiec
3 1 - 1 1 - Kamienna Góra
_ 1 1 1 1 - Karpacz
2 1 - 1 1 - Kowary
3 1 1 - 1 1 Lubań
1 1 _ 1 1 - Piechowice
2 1 - - 1 - Świeradów Zdrój
2 2 - - 1 - Szklarska Poręba
2 2 - 1 1 - Wojcieszów
2 1 - - 1 - Zawidów
2 1 1 1 2 - Zgorzelec
GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE
2 2 - - 1 - Bogatynia
2 2 _ 1 1 - Bolków
2 1 - - 1 - Gryfów Śląski
1 2 - - 1 - Leśna
1 1 _ 1 - Lubawka
2 1 _ 1 - Lubomierz
2 1 1 1 1 - Lwówek Śląski
1 1 - 1 - Mirsk
2 1 _ 1 1 - Nowogrodziec
1 1 1 - Pieńsk
2 2 1 - Świerzawa
1 1 - 1 1 - Węgliniec
2 2 — - 1 - Wleń
GMINY WIEJSKIE
1 1 _ 1 1 — Bolesławiec
2 2 1 1 - Janowice Wielkie
1 _ _ 1 - Jeżów Sudecki
3 1 - — 1 - Kamienna Góra
1 1 _ 1 1 - Lubań
1 - 1 1 - Marciszów
1 1 1 2 - Mysłakowice
2 1 - - 1 - Olszyna
2 2 _ _ 1 - Osiecznica
2 1 _ - 1 - Platerówka
1 1 - - 1 - Podgórzyn
2 1 - 1 1 - Siekierczyn
1 2 — 1 1 - Stara Kamienica
1 2 1 1 1 - Sulików
2 1 - 1 1 - Zgorzelec
Tabl. 3. Komunalne budownictwo mieszkaniowe w II kwartale 1993 roku
Wyszczególnienie
Mieszkania oddane do użytku
Mieszkania rozpoczęte IX1 - VI 1993 I - VI 1993 I - VI 1993 a-mieszkania
b-izby w licz- I -III IV - VI w licz- I - VI w licz- I - VI c-powierzchnia bach 1993- 1992= bach 1992 = bach 1992 - użytkowa w m2 bezwzg. = 100 = 100 bezwzg. = 100 bezwzgl. - 100
WOJEWÓDZTWO a 77 641,7 7700,0 89 148,3 36 257,1
b 257 659,0 8566,7 296 177,2 64 213,3
c 4243 655,8 6239,7 4890 135,9 1409 266,4
GMINY MIEJSKIE a 77 855,6 7700,0 86 505,9 12 85,7
b 257 778,8 8566,7 290 547,2 24 80,0
c 4243 819,1 6239,7 4761 432,4 368 69,6
Jelenia Góra a 75 7500,0 7500,0 76 1520,0 - -
b 249 4150,0 8300,0 255 2125,0 - -
c 4123 5285,9 6063,2 4201 1834,5 - -
Bolesławiec a 2 25,0 10 250,0 12 85,7
b 8 29,6 - 35 218,8 24 80,0
c 120 27,3 - 560 243,5 368 69,6
GMINY MIEJSKO- a _ . 24
-WIEJSKIE b - - - - - 40 -
c - - - - - 1041 -
Gryfów Śląski a _ - - - - 24 ' -
b - - - - - 40 -
c - 1041
GMINY WIEJSKIE a 3 50,0 _ _
b - - - 6 40,0 - -
c - ~ - 129 36,3 - -
Marciszów a _ - - 3 - - -
b - - - 6 - - -
c 129
2.1 UWAGI OGÓLNE
Kształtowanie podstaw gospodarki finansowej gmin zostało zapoczątkowane przygo
towaniem szeregu aktów prawnych regulujących zarówno ogólne, jak i szczegółowe elementy finansów lokalnych. Do aktów tych należała przede wszystkim ustawa z dnia 14.12.1990 roku o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania w 1991 roku (Dz.U.1990 nr 89, poz. 518).
Praktyczną weryfikację wartości zawartych w niej regulacji prawnych przyniosła z pewnością gospodarka budżetowa gmin w latach 1991-1992. W dniu 27.11.1992 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o dochodach gmin i zasadach ich subwencjonowania w 1991 i 1992 r. oraz o zmianie ustawy o samorządzie terytorialnym (Dz.U. 1993 nr 5, poz. 20) przedłużając jej moc prawną na rok 1993, natomiast w dniu 12.02.1993 r.
Sejm przyjął ustawę budżetową na bieżący rok (Dz.U. 1993 nr 14, poz.64).
Najistotniejsza zmiana wprowadzona w wymienionych wyżej aktach prawnych, to zwiększenie z 2% do 5% udziału gmin w podatku dochodowym od osób prawnych i jednos
tek organiżacyjnych nie posiadających osobowości prawnej, mających siedzibę na tere
nie gminy. Ponadto istotne miejsce wśród dochodów budżetów gmin zajmuje 15% podatek dochodowy od osób fizycznych, w skład którego wszedł:
- podatek rolny od dochodów z działów specjalnych,
- podatek dochodowy od osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą, - podatek wyrównawczy od osób fizycznych,
- podatek od wynagrodzeń.
Dochody budżetów gminnych stanowią również wpływy z podatków i opłat lokalnych uzupełniane kwotami subwencji ogólnych przyznawanych gminom z budżetu państwa.
2.2. DOCHODY BUDŻETÓW GMIN
Zarówno wielkości jak i struktura dochodów budżetów poszczególnych gmin województwa jeleniogórskiego mają poważne znaczenie dla kształtu polityki i gospo
darki lokalnej. Dotyczy to zwłaszcza poziomu dochodów na zadania własne. Informacji w tym zakresie dotyczących I półrocza roku 1993 dostarcza tablica 4.
W pierwszych sześciu miesiącach 1993 roku ogólne dochody budżetowe gmin osiągnęły wielkość ponad 582,3 mld zł. Z kwoty tej dochody na zadania własne stanowiły 87,3%.
14
Tabl. 4. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w I półroczu 1993 roku Wyszczególnienie
a - plan na 1993r.
w min zł
b - wykonanie w I pół
roczu w min zł c - % wykonania planu .d - struktura wykonania
w %
Dochody ogółem
z tego dochody na
zadania własne
w tym podatek od
nierucho
mości
podatki i opłaty od gospodarstw rolnych
opłata skarbowa
WOJEWÓDZTWO a 1190583 1042739 259969 23630 44060
b 582360 508506 119677 11772 24050
c 48,9 48,8 46,0 49,8 54,6
d 100,0 87,3 20,6 2,0 4,1
GMINY MIEJSKIE
Bolesławiec a 71041 64719 20500 88 6370
b 35926 32622 9369 66 2768
c 50,6 50,4 31,1 75,0 43,5
d 100,0 90,8 26,1 0,2 7,7
Jelenia Góra a 236806 221872 38470 233 14600
b 115850 108626 19830 199 7318
c 48,9 49,0 51,5 85,4 50,1
d 100,0 93,8 17,1 0,2 6,3
Kamienna Góra a 28490 23233 5185 12 1300
b 16470 13771 2629 12 1176
c 57,8 59,3 50,7 100,0 90,5
d 100,0 83,6 16,0 0,1 7,1
Karpacz a 36455 34274 5160 10 770
b 14734 13633 2334 13 285
c 40,4 39,8 45,2 130,0 37,0
d 100,0 92,5 15,8 0,1 1,9
Kowary a 24140 21376 7450 17 755
b 12519 11035 3389 13 492
c 51,9 51,6 45,5 76,5 65,2
d 100,0 88,1 27,1 0,1 3,9
Lubań a 48856 44870 8303 82 3344
b 22271 19976 4291 50 2287
O 45,6 44,5 51,7 61,0 68,4
d 100,0 89,7 19,3 2,2 10,3
Piechowice a 14217 11129 3837 40 440
b 8659 7116 3075 31 281
c 60,9 63,9 80,1 77,5 63,9
d 100,0 82,2 35,5 0,4 3,2
Szklarska Poręba a 27807 23510 4213 20 625
b 13410 11260 1907 12 251
c 48,2 47,9 45,3 60,0 40,2
d 100,0 84,0 14,2 0,1 1,9
Świeradów Zdrój a 10592 8304 2800 30 312
b 4838 3671 1372 20 161
c 45,7 44,2 49,0 66,7 51,6
d 100,0 75,9 28,4 0,4 3,3
Wojcieszów a 8590 5797 2575 47 215
b 3757 2322 461 54 80
c 43,7 40,1 17,9 114,9 37,2
d 100,0 61,8 12,3 1,4 2,1
Zawidów a 6501 5531 1818 66 260
b 3167 2665 669 32 158
c 48,7 48,2 36,8 48,5 60,8
d 100,0 84,1 21,1 1,0 5,0
Zgorzelec a 71458 62527 7370 100 4700
b 40936 36922 5273 70 2524
c 57,3 59,0 71,5 70,0 53,7
d 100,0 90,2 12,9 0,2 6,2
Wyszczególnienie a - plan na 1993r.
w min zł
b - wykonanie w I pół
roczu w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania
w % dotacje
celowe na zada
nia zle
cone gminom podatek od
środków transporto
wych
wpływy z karty podatkowej
podatek do
chodowy od osób praw
nych (5%)
podatek do
chodowy od osób fizy
cznych (15%
46166 26450 28979 205077 147844 a WOJEWÓDZTWO
31042 14687 14332 106592 73854 b
67,2 55,5 49,5 52,0 50,0 c
5,3 2,5 2,5 18,3 12,7 d
GMINY MIEJSKIE
4550 3300 1400 18250 6322 a Bolesławiec
3106 1526 1030 8970 3304 b
68,3 46,2 73,6 49,2 52,3 c
8,6 4,2 2,9 25,0 9,2 d
9300 7700 10000 40000 14934 a Jelenia Góra
6454 3857 5246 19001 7224 b
69,4 50,1 52,5 47,5 48,4 c
5,6 3,3 4,5 16,4 6,2 d
1738 1000 350 9200 5257 a Kamienna Góra
1204 665 178 4785 2699 b
69,3 66,5 50,9 52,0 51,3 c
7,3 4,0 1,1 29,1 16,4 d
450 450 100 2200 2181 a Karpacz
387 288 40 1180 1101 b
86,0 64,0 40,0 53,6 50,5 c
2,6 2,0 0,3 8,0 7,5 d
1000 715 1000 4800 2764 a Kowary
655 406 171 2529 1484 b
65,5 56,8 17,1 52,7 53,7 c
5,2 3,2 1,4 20,2 11,9 d
2586 1674 1150 10700 3986 a Lubań
1830 711 97 4879 2295 b
70,8 42,5 8,4 45,6 57,6 c
8,2 3,2 0,4 21,9 10,3 d
496 400 15 2890 3088 a Piechowice
405 198 13 1507 1543 b
81,7 49,5 86,7 52,1 50,0 c
4,7 2,3 0,2 17,4 17,8 d
1022 550 60 3210 4297 a Szklarska Poręba
561 274 42 1697 2150 b
54,9 49,8 70,0 52,9 50,0 c
4,2 2,0 0,3 12,7 16,0 d
450 247 10 1908 2288 a Świeradów Zdrój
342 105 4 837 1167 b
76,0 42,5 40,0 43,9 51,0 c
7,1 2,2 0,1 17,3 24,1 d
220 55 30 1600 2793 a Wojcieszów
208 27 2 843 1435 b
94,5 49,1 6,7 52,7 51,4 c
5,5 0,7 0,1 22,4 36,2 d
336 130 23 2090 970 a Zawidów
232 92 16 959 502 b
69,0 70,8 70,0 45,9 51,8 c
7,3 2,9 0,5 30,3 15,9 d
6100 2950 150 13100 8931 a Zgorzelec
3746 2163 197 8294 4014 b
61,4 73,3 131,3 63,3 44,9 O
9,2 5,3 0,5 20,3 9,8 d
Tabl. 4. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w I półroczu 1993 roku Wyszczególnienie
a - plan na 1993r.
w min zł
b - wykonanie w I pół
roczu w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania
w %
Dochody ogółem
z tego dochody na
zadania własne
w tym podatek od
nierucho
mości
podatki i opłaty od gospodarstw rolnych
opłata skarbowa
GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE
Bogatynia a 159145 148501 65482 484 1320
b 69648 64277 27802 359 798
c 43,8 43,3 42,5 74,2 60,5
d 100,0 92,3 39,9 0,5 1,1
Bolków a 33742 27335 1900 1250 375
b 16374 13012 1313 920 257
c 48,5 47,6 69,1 73,6 68,5
d 100,0 79,5 8,0 5,6 1,6
Gryfów Śląski a 19528 15523 5026 660 584
b 9329 7398 1778 280 401
c 47,8 47,7 35,4 42,4 68,7
d 100,0 79,3 19,1 3,0 4,3
Leśna a 14188 12401 3100 800 230
b 8341 7222 1288 654 249
c 58,8 58,2 41,5 81,8 108,3
d 100,0 86,6 15,4 7,8 3,0
Lubawka a 31223 25818 3550 305 300
b 13833 11015 1016 183 225
O 44,3 42,7 28,6 60,0 75,0
d 100,0 79,6 7,3 1,3 1,6
Lubomierz a 10149 6661 605 642 195
b 5324 3576 316 477 110
c 52,5 53,7 52,2 74,3 56,4
d 100,0 67,2 5,9 9,0 2,1
Lwówek Śląski a 30841 27516 9750 1697 1820
b 15849 14065 4870 376 1001
c 51,4 51,1 49,9 22,3 55,0
d 100,0 88,7 30,7 2,4 6,3
Mirsk a 13215 11263 3945 593 260
b 5838 4834 917 446 180
c 44,2 42,9 23,2 75,2 69,2
d 100,0 82,8 15,7 7,6 3,1
Nowogrodziec a 19301 15370 6067 900 420
b 10957 9233 3058 528 344
c 56,8 60,1 50,4 58,7 81,9
d 100,0 84,3 27,9 48,2 3,1
Pieńsk a 16225 13385 5184 970 550
b 7817 6443 1439 326 228
c 48,2 48,1 27,8 33,6 41,5
d 100,0 82,4 18,4 4,2 2,9
Świerzawa a 16439 11439 4100 1200 250
b 8140 5619 1601 779 148
c 49,5 49,1 39,0 64,9 59,2
d 100,0 69,0 19,7 9,6 1,8
Węgliniec a 22946 20953 2425 130 320
b 11788 10752 1722 63 207
e 51,4 51,3 71,0 48,5 64,7
d 100,0 91,2 14,6 0,5 1,8
Wleń a 11420 6061 1596 617 136
b 5767 3130 795 253 51
c 50,5 51,6 49,8 41,0 37,5
d 100,0 54,3 13,8 4,4 0,9
fc-ol)
Wyszczególnienie a - plan na 1993r.
w min zł
b - wykonanie w I pół
roczu w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania
w % dotacje
celowe na zada
nia zle
cone gminom podatek od
środków transporto
wych
wpływy z karty podatkowej
podatek do
chodowy od osób praw
nych (5%)
podatek do
chodowy od osób fizy
cznych (15%
GMINY MIEJSKO-WIEJSKIE
2174 1150 12750 8950 10644 a Bogatynia
1561 1120 6727 5280 5371 b
71,8 97,4 52,8 59,0 50,5 c
2,2 1,6 9,7 7,6 7,7 d
780 380 - 4473 6407 a Bolków
558 201 9 2340 3362 b
71,5 52,9 - 52,3 52,5 c
3,4 1,2 0,1 14,3 20,5 d
1020 400 60 4280 4005 a Gryfów Śląski
622 285 - 2513 1931 b
61,0 71,3 - 58,7 48,2 c
6,7 3,1 - 26,9 20,7 d
600 160 16 4600 1787 a Leśna
468 115 1 2416 1119 b
78,0 71,9 6,3 52,5 62,6 c
5,6 1,4 0,0 29,0 13,4 d
690 350 - 4400 5405 a Lubawka
431 249 - 2380 2818 b
62,5 71,1 - 54,1 52,1 c
3,1 1,8 - 17,2 20,4 d
420 143 3 2545 3488 a Lubomierz
279 63 8 1328 1748 b
66,4 44,1 266,7 52,2 50,1 c
5,2 1,2 0,2 24,9 32,8 d
1692 624 530 7779 3325 a Lwówek Śląski
1226 291 38 3920 1784 b
72,5 46,6 7,2 50,4 53,7 c
7,7 1,8 0,2 24,7 11,3 d
639 169 1 3680 1952 a Mirsk
398 112 - 1918 1004 b
62,3 66,3 - 52,1 51,4 c
6,8 1,9 - 32,9 17,2 d
690 500 50 5500 3931 a Nowogrodziec
716 168 53 2892 1724 b
103,8 33,6 106,0 52,6 43,9 c
6,5 1,5 0,5 26,4 15,7 d
610 230 11 3300 2840 a Pieńsk
518 179 32 2277 1374 b
84,9 77,8 290,9 69,0 48,4 c
6,6 2,3 0,4 29,1 17,6 d
510 176 30 3216 5000 a Świerzawa
382 86 10 1686 2521 b
74,9 48,9 33,3 52,4 50,4 c
4,7 1,1 0,1 20,7 31,0 d
620 220 5 ; 3400 1993 a Węgliniec
446 129 4 1876 1036 b
71,9 58,6 80,0 55,2 52,0 c
3,8 1,1 0,0 15,9 8,8 d
380 156 10 1976 5359 a Wleń
189 53 3 1033 2637 b
49,7 34,0 30,0 52,3 49,2 c
3,3 0,9 0,1 17,9 45,7 d
Tabl. 4. Dochody budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w I półroczu 1993 roku Wyszczególnienie
a - plan na 1993r.
w min zł
b - wykonanie w I pół
roczu w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania
w %
Dochody ogółem
z tego dochody na
zadania własne
w tym podatek od
nierucho
mości
podatki i opłaty od gospodarstw rolnych
opłata skarbowa
GMINY WIEJSKIE
Bolesławiec a 23409 22200 8151 1150 440
b 12573 11913 4261 238 217
c 53,7 53,7 52,3 20,7 49,3
d 100,0 94,8 33,9 1,9 1,7
Janowice Wielkie a 9016 7098 1562 456 145
b 4811 3836 824 305 87
c 53,4 54,0 52,8 66,9 60,0
d 100,0 79,7 17,1 6,3 1,8
Jeżów Sudecki a 12610 9528 1260 646 360
b 5387 3874 467 443 176
c 42,7 40,7 37,1 68,6 48,9
d 100,0 71,9 8,7 8,2 3,3
Kamienna Góra a 15835 12952 2900 700 280
b 5884 4654 904 362 147
c 37,2 35,9 31,2 51,7 52,5
d 100,0 79,1 15,4 6,2 2,5
Lubań a 10663 9032 1861 2258 120
b 4689 3870 367 500 93
c 44,0 42,8 19,7 22,1 77,5
d 100,0 82,5 7,8 10,7 2,0
Marciszów a 8859 6335 1750 133 170
b 4338 3095 1059 160 125
c 49,0 48,9 60,5 120,3 73,5
d 100,0 71,3 24,4 3,7 2,9
Mysłakowice a 29285 26937 5000 805 625
b 14306 13140 2637 504 287
c 48,9 48,8 52,7 62,6 45,9
d 100,0 91,8 18,4 3,5 2,0
Olszyna a 12698 9130 3608 698 250
b 5516 3752 1121 159 93
c 43,4 41,1 31,1 22,8 37,2
d 100,0 68,0 20,3 2,9 1,7
Osiecznica a 9928 7880 2654 125 180
b 4946 3974 1195 82 116
c 49,8 50,4 45,0 65,6 64,4
d 100,0 80,3 24,2 1,7 2,3
Platerówka a 2805 2088 512 215 49
b 1517 1184 116 172 37
c 54,1 56,7 22,7 80,0 75,5
d 100,0 78,0 7,6 11,3 2,4
Podgórzyn a 26599 23206 3950 890
b 12702 11128 1723 455 2
c 47,8 48,0 43,6 51,1
d 100,0 87,6 13,6 3,6 0,0
Siekierczyn a 14446 11803 1750 1249 220
b 6672 5350 472 475 159
c 46,2 45,3 27,0 38,0 72,3
d 100,0 80,2 7,1 7,1 2,4
Stara Kamienica a 9476 7187 1000 455 280
b 3901 2813 351 334 162
c 41,2 39,1 35,1 73,4 57,9
d 100,0 72,1 9,0 8,6 4.2
Sulików a 7916 6008 1500 907 180
b 4199 3246 509 559 142
c 53,0 54,0 33,9 61,6 78,9
d 100,0 77,3 12,1 13,3 3,4
Zgorzelec a 13721 11987 2100 1950 310
b 9377 8482 1157 808 227
c 68,3 70,8 55,1 41,4 73,2
d 100,0 90,5 12,3 8,6 2,4
Źródło: Materiały zespołu Regionalnej Izby Obrachunkowej w Jeleniej Górze
19 (dtA)
Wyszczególnienie a - plan na 1993r.
w min zł
b - wykonanie w I pół
roczu w min zł c - % wykonania planu d - struktura wykonania
w % dotacje
celowe na zada
nia zle
cone gminom podatek od
środków transporto
wych
wpływy z karty podatkowej
podatek do
chodowy od osób praw
nych (5%)
podatek do
chodowy od osób fizy
cznych (15%
546 240 300 4100 1209
GMINY WIEJSKIE a Bolesławiec
535 124 193 2075 660 b
98,0 51,7 64,3 50,6 54,6 c
4,3 1,0 1,5 16,5 5,2 d
267 62 2 1569 1918 a Janowice Wielkie
211 23 - 822 975 b
79,0 37,1 - 52,4 50,8 c
4,4 0,5 - 17,1 20,3 d
565 360 4 2404 3082 a Jeżów Sudecki
376 116 1 1159 1513 b
66,5 32,2 25,0 48,2 49,1 c
7,0 2,2 0,0 21,5 28,1 d
550 250 300 3500 2883 a Kamienna Góra
409 179 6 1697 1230 b
74,4 71,6 2,0 48,5 42,7 c
7,0 3,0 0,1 28,8 20,9 d
447 10 2340 1631 a Lubań
319 53 6 1286 819 b
71,4 - 60,0 55,0 50,2 c
6,8 1,1 0,1 27,4 17,5 d
240 100 2300 2524 a Marciszów
205 57 4 996 1243 b
85,4 57,0 - 43,3 49,2 c
4,7 1,3 0,1 23,0 28,7 d
700 275 400 4000 2348 a Mysłakowice
465 138 158 2097 1166 b
66,4 50,2 39,5 52,4 49,7 c
3,3 1,0 1,1 14,7 8,2 d
565 156 50 2470 3568 a Olszyna
352 80 8 1423 1764 b
62,3 51,3 16,0 57,6 49,4 c
6,4 1,5 0,1 25,8
1903
32,0 d
420 170 50 2048 a Osiecznica
332 70 15 1048 972 b
79,0 41,2 30,0 55,1 47,5 c
6,7 1,4 0,3 21,2 19,7 d
119 650 717 a Platerówka
90 2 1 358 333 b
75,6 - - 55,1 46,4 c
5,9 0,1 0,1 23,6 22,0 d
730 297 2 3153 3393 a Podgórzyn
458 98 4 1644 1574 b
62,7 33,0 200,0 52,1 46,4 c
3,6 0,8 0,0 12,9 12,4 d
502 115 60 1700 2643 a Siekierczyn
304 58 - 948 1322 b
60,6 50,4 - 55,8 50,0 c
4,6 0,9 - 14,2 19,8 d
310 320 20 2461 2291 a Stara Kamienica
221 72 - 1043 1088 b
71,3 22,5 - 42,4 47,5 c
5,7 1,8 - 26,7 27,9 d
432 56 26 2080 1908 a Sulików
327 83 15 1212 953 b
75,7 148,2 57,7 58,3 49,9 c
7,8 2,0 0,4 28,9 22,7 d
700 220 1 2400 1734 a Zgorzelec
531 171 — 1444 895 b
75,9 77,7 - 60,2 51,6 c
5,7 1,8 - 15,4 9,5 d
Najbardziej wydajnym źródłem dochodów budżetów gmin w analizowanym okresie były wpływy z podatku od nieruchomości, których wysokość stanowiła 20,6% ogółu dochodów oraz 23,5% dochodów na realizację zadań własnych. Ich udział wykazuje przy tym istotne zróżnicowanie przestrzenne. Wśród gmin województwa jeleniogórskiego najwyższym udziałem wpływów z podatku od nieruchomości w ogólnej wielkości dochodów budżetowych w I półroczu 1993 roku wyróżniały się:
- Bogatynia - 39,9%,
- Piechowice - 35,5%,
- Bolesławiec (W) - 33,9%, - Lwówek Śląski - 30,7%,
najniższy zaś udział tej grupy dochodów dotyczył gmin:
- Lubomierz - 5,9%,
- Siekierczyn - 7,1%,
- Lubawka - 7,3%,
- Platerówka - 7,6%,
- Lubań (W) - 7,8%.
Ponadto ważne miejsce w układzie dochodów budżetów lokalnych zajmowały wpływy z 15% udziału gmin w podatku dochodowym od osób fizycznych, które stanowiły 18,3%
ogółu dochodów i 21,0% dochodów na zadania własne. Należy przy tym zaznaczyć iż udział tychże wpływów w 12 gminach przekroczył 25% ogółu dochodów budżetowych, a najwyższy poziom osiągnął w gminach:
- Mirsk - 32,9%, - Zawidów - 30,3%.
W gminie Bogatynia udział wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych był najniższy wśród gmin regionu jeleniogórskiego i wynosił 7,6%.
Niewielkie w skali województwa, lecz istotne, w niektórych jego gminach, znaczenie mają wpływy od środków transportowych (przeciętnie w I półroczu 1993 roku 5,3% ogółu dochodów budżetów gmin), wpływy z opłaty skarbowej (4,1%), wpływy z karty podatkowej od działalności podatkowej osób fizycznych (2,5%) oraz wpływy z przypadającego gminom 5% udziału w podatku dochodowym od osób prawnych (2,5%).
Ponadto w okresie pierwszych sześciu miesięcy br. gminy województwa jeleniogór
skiego otrzymały z budżetu państwa subwencje ogólne w łącznej wysokości niemal 91,3 mld zł, co stanowiło 15,7% ogółu dochodów budżetów gmin.
Na realizację zadań zleconych z zakresu administracji rządowej w I półroczu 1993 roku gminom przyznane zostały dotacje celowe z budżetu państwa w łącznej wysokości niemal 74 mld zł, co stanowiło 12,7% ogółu dochodów budżetów gmin województwa jele
niogórskiego.
W pięciu gminach udział dotacji celowych na zadania zlecone w ogólnych dochodach budżetów przekroczył 30%. Są to gminy:
- Wleń - 45,7%,
- Wojcieszów - 38,2%,
- Lubomierz - 32,8%,
- Olszyna - 32,0%,
- Świerzawa - 31,0%.
Najniższy zaś udział tychże dotacji dotyczył gmin:
- Bolesławiec (W) - 5,2%,
- Jelenia Góra - 6,2%,
- Karpacz - 7,5%,
- Bogatynia - 7,7%.
Istotne jest również wskazanie stopnia realizacji oczekiwań władz lokalnych wyrażonych w uchwałach "budżetowych" na rok 1993. Ogólnie zatem biorąc w I półroczu 1993 roku zrealizowano 48,9% rocznych planów dochodów budżetowych gmin a w zakresie dochodów na zadania własne 48,8%.
W 17 gminach uzyskano w tym okresie ponad 50% planowanych rocznych dochodów na zadania własne. Najwyższy stopień realizacji tych dochodów dotyczył gmin:
- Zgorzelec (W) - 70,8%,
- Piechowice - 63,9%,
- Nowogrodziec najniższy zaś gmin:
- 60,1%,
- Kamienna Góra (W) - 35,9%, - Stara Kamienica - 39,1%,
- Karpacz - 39,8%.
Planowane wpływy budżetów gmin województwa jeleniogórskiego były zatem w I półroczu tegoż roku realizowane w zróżnicowanym stopniu. Nadmienić należy, iż w okresie tym w najwyższym stopniu zrealizowano roczny plan dochodów w zakresie wpływów z podatku od środków transportowych (67,2%0) i wpływów z karty podatkowej (55,5%), w najniższym zaś z tytułu wpływów z podatku od nieruchomości (46,0%).
-rvVi i
2.3. WYDATKI BUDŻETÓW GMIN
Poziom wydatków budżetów gmin województwa jeleniogórskiego uzależniony jest od zakresu realizowanych przez poszczególne gminy zadań własnych i zleconych.
Wydatki budżetów gmin województwa jeleniogórskiego w I półroczu 1993 r. wynosiły ogółem 594.111 min.zł. Informacje w tym zakresie przedstawiono w tabl. 5.
W działowej strukturze wydatków budżetów gmin największą pozycję stanowią wydatki na oświatę i wychowanie. Ich udział wynosił wprawdzie średnio w województwie 27,6 % ogółu wydatków budżetowych, lecz w sześciu gminach przekroczył 40%.
Do gmin tych należą:
- Węgliniec - 51,5%, - Jelenia Góra - 45,5%,
- Bolków - 44,3%,
- Siekierczyn - 44,3%, - Mysłakowice - 43,9%, - Podgórzyn - 42,4%.
Gminy te prowadzą szkoły podstawowe jako zadania własne. Do gmin takich należą ponad
to: Kamienna Góra (M), Szklarska Poręba, Bogatynia, Lubawka, gdzie wydatki budżetu na oświatę i wychowanie przekraczają znacznie 20% ogółu.
Kolejną znaczącą pozycję wydatków budżetowych w I półroczu 1993 r. stanowiły wydatki na gospodarkę komunalną i mieszkaniową. O ile przeciętnie w skali gmin województwa jeleniogórskiego działy te pochłonęły 31,3% ogółu środków budżetowych, to w najwyższym stopniu obciążały budżety gmin:
- Lubawka - 59,1%, - Karpacz - 51,6%, - Janowice Wielkie - 48,7%, - Wojcieszów - 46,3%,
- Kowary - 46,0%,
- Bolków - 44,2%,
a najniżej zaś budżety gmin wiejskich o słabo rozwiniętej infrastrukturze komunalnej oraz niewielkich komunalnych zasobach mieszkaniowych:
- Lubań - 7,5%,
- Sulików 8,4%.
Niepoślednie, choć wyraźnie zróżnicowane przestrzennie, znaczenie w strukturze wydatków budżetowych gmin w I półroczu 1993 r. miały obciążenia z tytułu usług ochro
ny zdrowia i opieki społecznej. Przeciętnie w województwie wydatki na te dwa działy stanowiły 17,5% ogółu wydatków budżetów gmin, lecz w sześciu gminach ich udział przekroczył 30%.
Ważną pozycją strony wydatkowej budżetów gmin województwa jeleniogórskiego są ponadto wydatki związane z utrzymaniem urzędów gminnych, pracowników administracji samorządowej i władz lokalnych. W tym względzie, przy średniej dla gmin tego regionu wynoszącej w I półroczu 1993 r.13,3% ogółu wydatków, w 15 gminach wydatki te przek
roczyły 20%, a największym obciążeniem budżetu z tego tytułu wyróżniały się gminy $ - Lubań (W) - 35,5%,
- Leśna - 28,5%, - Sulików - 28,3.
W najniższym zaś stopniu administracja samorządowa "angażowała" środki budżetu Lu
bawki (5,4% ogółu wydatków) i Bogatyni (5,9% ogółu wydatków).
Zróżnicowana struktura wydatków budżetów gminnych jest spowodowana różnym zakresem realizowanych zadań własnych i zleconych, np. przejęciem szkolnictwa podstawowego, ambulatoryjnej opieki zdrowotnej itd.
