V Sprawozdanie Izby Przemysłowo- Handlowej w Sosnowcu za 1933 r.

. V ^ ■ ; < ■ .: : . ■. .-•■ -■■■■' r.

'' ■ .-■■ ■ ',: ■ ~ , J

■

V : ; /'■ - > V ' 0 - / V - :: v

- A -- : ■■■■■': :

: 5

■ ■

■' ' , ■'■ ... ' '. : ; . . : " • ' . ■■■'■■ ' ' ' - . ' V - ' , ■ ' V ; ' 1-' ' .. -ą

f i ' " ' ' - '*'•■■" ■■ :■■■-■:■■-. .■ ■;■•■.;.■■■.■■'.■ ... ■::v ?is

> ■.'■/> . ..■ ;■ .. . t ■ ■:- ..;

i.:, \ . .. .. . . . . . ' * ■

V

SPRAWOZDANIE

IZBY PRZEM YSŁOW O-HAN DLO W EJ W SO SN O W CU

za 1933 r.

SOSNOW IEC - 1934 ROK.

NAKŁADEM IZBY PRZEMYSŁOWO - HANDLOWEJ w SOSNOW CU.

V Sprawozdanie Izby Przem ysłowo-Handlow ej w Sosnow cu za rok 1933 obejmuje w części I — sprawozdanie z działalności Izby, w części II — sprawozdanie o stanie gospodarczym okręgu Izby, Przedruku protokółów Zebrań Plenarnych Izby, zam ieszczanych w poprzednich spraw ozdaniach, jako część I, zaniechano w niniejszem sprawozdaniu. U chw ały i rezolucje, powzięte na Plenarnych Zebra­

niach, przytoczone są w części I spraw ozdania przy sposobności om awiania poszczególnych spraw.

W szystkim organizacjom gospodarczym oraz firmom prze­

m ysłowym i handlowym, które dostarczyły Izbie m aterjałów dla opracow ania niniejszego sprawozdania, składa Izba na tem miejscu jaknajserdeczniejsze podziękowanie.

IZBA P R Z E M Y S Ł O W O -H A N D L O W A w S O S N O W C U

Prezes:

St. Gadomski.

Dyrektor:

R. Dittrich.

Sosnow iec, w kwietniu 1934 r.

C Z Ę Ś Ć I.

Sprawozdanie z działalności

Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu

za 1933 rok.

■

PLENARNE ZEBRANIA,

POSIEDZENIA ZARZĄDU, SEKCYJ, KO M ISYJ i PO D K O M ISYJ IZBY, JAKOTEŻ KONFEREN CJE SPECJALNE.

Zebrań Plenarnych odbyło się w okresie sprawozdawczym 4 (cztery) a m ianowicie:

XIII Plenarne Zebranie dnia 28 m arca 1933 r. z następującym porządkiem obrad:

1) Zaprzysiężenie rzeczoznawców i biegłych Izby,

2) Przyjęcie protokółu z ostatniego P le n a r n e g o Zebrania Izby, 3) Sprawozdanie Prezesa Izby o stanie gospodarczym okręgu Izby, 4) Sprawozdanie z działalności Izby za czas od 16 października

1932 r. do 18 marca 1933 r.,

5) Sprawozdanie Komisji Rewizyjnej z kontroli księgowości i ka- sowości. oraz w sprawie zamknięcia rachunków dochodów i roz­

chodów Izby za rok 1932,

6) Preliminarz dodatkowego budżetu Izby na rok 1933, 7) Ustalenie wysokości djet dla radców Izby na rok 1933,

8) Projekt statutu oszczędnościowo-emerytalnego pracowników Izby, 9) Rozpatrywanie ewentualnych wniosków, zgłoszonych na Ple­

narne Zebranie, stosownie do postanowień regulaminu obrad Plenarnych Zebrań.

N a p o s i e d z e n i u p o u f n e m :

10) Wybór członków Komisji Rewizyjnej na rok 1933, 11) Wybór członków Sądu Polubownego Izby na rok 1933.

XIV Plenarne Zebranie dnia 5 lipca 1933 r. z następującym porządkiem obrad:

1) Przyjęcie protokółu z ostatniego Zebrania Plenarnego Izby, 2) Sprawozdanie Prezesa Izby o stanie gospodarczym okręgu Izby, 3) Sprawy eksportowe a polska polityka traktatowa,

4) Sprawozdanie z działalności Izby za czas od 19 marca do 15 czerwca 1933 r,,

5) Zagadnienie korporacyj przemysłowych w związku z nowelizacją prawa przemysłowego,

6) Sprawa rewizji długoterminowych umów o najem lokali prze- myślowych i handlowych,

7) Sprawa zastrzeżenia prawa własności przy sprzedaży ruchomości, 8) Sprawa zmiany statutu Izby część I i II,

9) Sprawa zmiany statutu urzędniczego urzędników Izby,

10) Sprawa zmiany statutu oszczędnościowo-emerytalnego pra­

cowników Izby,

11) Rozpatrywanie ewentualnych wniosków, zgłoszonych na Ple­

narne Zebranie wedle § 9 regulaminu obrad Plenarnych Zebrań.

Nadzwyczajne Plenarne Zebranie dnia 15 września 1933 r. z następującym porząd­

kiem ob rad :

Sprawa współudziału sfer gospodarczych Województwa Kieleckiego w subskrypcji 6 °/0 pożyczki wewnętrznej.

XV Plenarne Zebranie dnia 23 października 1933 r. z następującym porządkiem obrad:

1) Przyjęcie protokółów z XIV Plenarnego Zebrania z dnia 5 lip- ca b. r. oraz z Nadzwyczajnego Plenarnego Zebrania z dnia 15 września b. r.,

2) Sprawozdanie Prezesa Izby o stanie gospodarczym okręgu Izby, 3) Sprawozdanie z działalności Izby za czas od 16 czerwca do 10

października 1933 r.,

4) Preliminarz budżetu Izby na rok 1934,

5) Sprawa zmiany regulaminu Sądu Polubownego Izby,

6) Sprawa zryczałtowania podatku przemysłowego od obrotu dla drobnych płatników,

7) Sprawa rewizji niektórych opłat manipulacyjnych od podań o przywóz towarów reglamentowanych,

8) Rozpatrywanie ewentualnych wniosków, zgłoszonych na Plenar­

ne Zebranie, stosownie do postanowień regulaminu obrad Ple­

narnych Zebrań.

N a p o s i e d z e n i u p o u f n e m :

9) Wybór członków Głównej Komisji Wyborczej Izby,

10) Mianowanie korespondenta Izby z działu przemysłu autobusowego.

Po przerwie o godz. 20.30 Prof. Dr. Leopold Caro wygłosił odczyt dyskusyjny pod tytułem „Kapitalizm a solidaryzm".

Ponadto w okresie sprawozdawczym odbyły się niżej wyszczególnione posiedzenia organów Izby względnie konferencje sp ecjaln e:

ilość posiedzeń

1) Zarząd 8

2) Sekcja Przemysłowa 3

3) „ Handlowa 5

4) „ Górnicza 4

5) Połączone Kom isje: Prawnicza i Polityki

Handlowej 3

Ilość posiedzeń 6) Połączone Kom isje: Statutowo-Regulami-

nowa, Prawnicza i Polityki Socjalnej 1 7) Połączone K om isje: Statutowo-Regulami-

nowa i Prawnicza 1

8) Połączone Kom isje: Prawnicza i Polityki

Socjalnej 1

9) Połączone K om isje: Finansowo-Podatko-

wa i Mandatowa 2

10) Komisja Finansowo-Podatkowa 6

11) „ Komunikacyjna 3

12) „ Prawnicza 4

13) „ Polityki Handlowej 8

14) „ „ Socjalnej 3

15) „ Kształcenia Zawodowego i Do­

kształcającego 4

16) „ Rewizyjna 1

17) „ Budowlana 2

18) „ do sprawy rewizji stawek podatku

ładunkowego 1

19) Podkomisja do sprawy scalenia podatku

przemysłowego dla włókiennictwa 1 20) Podkomisja dla spraw przemysłowo-pra-

wnych 15

21) Podkomisja dla spraw udzielania koncesyj na przewóz osób autobusami i towarów

samochodami ciężarowemi 1

22) Podkomisja dla ustalenia norm średniej

zyskowności 1

23) Podkomisja do spraw zaległości podatko­

wych 7

24) Podkomisja do spraw kwalifikowania pod względem podatkowym niektórych czyn­

ności przedsiębiorstw handlowych 6 25) Konferencja w sprawie Kas Brackich 1 26) Konferencja w sprawie projektu ustawy

o kartelach 2

27) Konferencja w sprawie zaopinjowania pro­

jektu rozporządzenia o scaleniu podatku przemysłowego od zwierząt rzeźnych 1 28) Konferencja w sprawie scalenia podatku od

obrotu owocami importowanemi 1

29) Konferencja w sprawie zaopinjowania pro­

jektów ustaw o opodatkowaniu sody, kwa­

su węglowego oraz bibułki 1

30) Konferencja w sprawie zmiany rozporzą­

dzenia do ustawy o uregulowaniu finansów

komunalnych 1

31) Konferencja w sprawie oznaczania hurto­

wej partji węgla przy jednorazowej sprze­

daży

32) Konferencja w sprawie określenia co należy uważać za większą partję obuwia gumo­

wego

33) Konferencja w sprawie określenia, co należy uważać za większą partję zboża

34) Konferencja w sprawie określenia „większej ilości (partji)" towarów branży drogeryjnej 35) Konferencja w sprawach podatkowych

z przedstawicielami władz skarbowych 36) Konferencja w sprawie akcji kredy towo-bu-

dowlanej

37) Konferencja w sprawie robót publicznych z Funduszu Pracy

38) Konferencja w sprawie przepisów celnych 39) Konferencja w sprawie utworzenia domu

składowego publicznego w Sosnowcu 40) Konferencja w sprawie rokowań handlo­

wych z Austrją

41) Konferencja w sprawie rokowań handlo­

wych z Anglją

42) Konferencja w sprawie rokowań handlo­

wych z Czechosłowacją

43) Konferencja w sprawie rokowań handlo­

wych z Francją

44) Konferencja w sprawie ochrony celnej na wyroby dynasowe

45) Konferencja w sprawie eksportu na Daleki Wschód, a w szczególności do Indyj B ry ­ tyjskich

46) Konferencja w sprawie ożywienia stosun­

ków handlowych z Anglją

47) Konferencja w sprawie aktywizacji eksportu w przemyśle metalowym przetwórczym 48) Konferencja w sprawie zaopinjowania pro­

jektu rozporządzenia Prezydenta Rzeczy­

pospolitej Polskiej o zmianach w prawie przemysłowem

49) Konferencja w sprawie regulaminu targu małego dla przedmieścia Modrzejowa 50) Konferencja w sprawie ustalenia taryfy dla

dorożek samochodowych

51) Konferencja w sprawie projektu ustawy probierczej

52) Konferencja w sprawie nielegalnych pieców wapiennych

Ilość posiedzeń

1

2 2

1 1 1 1

2

1 1

1 1 1 1 1

Ilość posiedzeń 53) Konferencja w sprawie zaopinjowania pro­

jektu norm umownych i technicznych w han­

dlu drzewem 1

54) Konferencja w sprawie zaopinjowania pro*

jektu rozporządzenia o wyrobie i obrocie

specyfików farmaceutycznych 1

55) Konferencja z przedstawicielami przemysłu

i handlu drzewem 1

56) Konferencja w sprawie akcji propagandy wytwórczości krajowej wyrobów szklanych 1 57) Konferencja w sprawie aukcyj owocowych 1 58) Konferencja w sprawie zaopinjowania norm

techniczno-handlowych w handlu przędzą

bawełnianą 1

59) Konferencja w sprawie udziału w Wystawie

prób i wzorów w krajach Bliskiego Wschodu 1 60) Konferencja w sprawie organizacji obozu

letniego dla słuchaczy wyższych zakładów

technicznych 1

SPRA W Y ORGANIZACYJNE.

Zmiany w składzie radców Izby. W okresie sprawozdawczym m ia­

ły miejsce następujące zmiany w składzie Izby:

W dniu 13 i 27 marca oraz 6 kwietnia 1933 r. odbyły się nadzwy­

czajne Walne Zebrania w Związku Polskich Fabryk Portland-Cementu w Warszawie, w Zjazdach Przemysłowców Górniczych i Hutniczych Zagłę­

bia Dąbrowskiego i Krakowskiego w Sosnowcu, oraz w Związku Kupców, Centrala w Warszawie.

W pierwszej z wymienionych organizacyj na miejsce, opróżnione przez radcę Hermana Mauvego, wybrano Artura Brzozowskiego, dyrektora fabryki portland-cementu „Wysoka" Sp. Akc. w Wysokiej, poczta Łazy z przynależnością do Sekcji Przemysłowej; w drugiej — na m iejsce opróż­

nione przez radcę ś.p. Kazimierza Tarnowskiego, inż. Władysława Jankow­

skiego, dyrektora firmy Towarzystwo Francusko-Włoskie Dąbrowskich K o­

palń Węgla Sp. Akc, w Dąbrowie Górniczej, w trzeciej zaś — na miejsce, opróżnione przez radcę Abrama Wargonia, Benjam ina Lwa, kierownika fir­

my Spółdzielnia Jajczarska Sp. z ogr. odp. w Kielcach, Leśna 5.

Ponadto w Sekcji Przemysłowej zrzekł się swego mandatu do Izby spowodu licznych zajęć zawodowych radca Andrzej Woźniak z Sosnowca, który wchodził w skład Izby z wyborów ogólnych bezpośrednich z kat. II grupy przemysłowej.

Pierwszym zastępcą radcy w grupie przemysłowej kategorji był Jó ­ zef Karsch z Radomia, który pełnił w chwili rezygnacji radcy Woźniaka czynności radcy Izby z nominacji p. Ministra Przemysłu i Handlu. Radca Józef Karsch skorzystał z przysługującego mu prawa zastępcy i wszedł w skład Izby na opróżnione przez radcę Andrzeja Woźniaka miejsce, skut­

kiem czego zawakowało jedno miejsce na stanowisko radcy z nominacji z zaliczeniem do S ekcji Przemysłowej.

Na stanowisko to mianowany został inż. Józef Hackenberg, sto­

sownie do zarządzenia p. Ministra Przemysłu i Handlu z dnia 14.XII.1933 r.

(Monitor Polski Nr. 293, poz. 320).

Wreszcie w okresie spraw ozdawczym zawakowało stanowisko radcy w Sekcji Handlowej, opróżnione spowodu śmierci bł. p. radcy Henryka Kwiatka, który wchodził w skład Izby z wyborów bezpośrednich.

SPRA W Y OGÓLNE.

Pożyczka Narodowa. W dniu 15 września 1933 r. odbyło się Nad­

zwyczajne Plenarne Zebranie Izby w sprawie Pożyczki Narodowej, na któ- rem jednogłośnie zapadły następujące rezolucje:

1) „Przyłączając się jednogłośnie do uchwały Związku Izb Przemy­

słowo-Handlowych z dnia 12 września w sprawie Pożyczki Narodowej, Izba Przemysłowo - Handlowa w Sosnowcu zwraca się z gorącym apelem do sfer przemysłowych i handlowych swego okręgu o przystąpienie do sub­

skrypcji Pożyczki Narodowej.

Izba nie wątpi, że — w zrozumieniu doniosłości obowiązku, ciążą­

cego na każdym prawym obywatelu w kierunku pomyślnego zrealizowania subskrypcji Pożyczki Narodowej — sfery gospodarcze przyłączą się do tego zbiorowego wysiłku całego społeczeństwa dla utrzymania równowagi bud­

żetowej Państwa i stałości naszej waluty.

Niech każdy przemysłowiec i kupiec, mający swój warsztat na tere­

nie okręgu Izby, przez subskrypcję Pożyczki Narodowej da dowód patrjoty- cznego myślenia i poczucia obowiązku obywatelskiego w tej tak doniosłej dla Państwa naszego chwili".

2) „Izba Przemysłowo-Handlowa w Sosnowcu apeluje do wszystkich właścicieli i kierowników przedsiębiorstw przemysłowych i handlowych swego okręgu, by zechcieli udzielić jaknajdalej idącej pomocy i ułatwień swoim pracownikom przy subskrypcji Pożyczki Narodowej, w szczególności zaś przez udzielenie odpowiednich zaliczek umożliwili pracownikom pod­

pisanie Pożyczki już w pierwszym dniu subskrypcji".

Zgodnie z uchwałą Zjazdu Związku Izb Przemysłowo-Handlowych z dn. 12 września 1933 r. Izba rozesłała wezwania w sprawie subskrypcji Pożyczki do wszystkich większych przedsiębiorstw handlowych (I-III kate- gorji w ilości 10.131 sztuk) swego okręgu. Przedsiębiorstwa przemysłowe zawiadomione zostały przez Centralny Związek Przemysłu Polskiego.

W wezwaniach tych Izba dała wyraz głębokiemu przeświadczeniu, że każde przedsiębiorstwo, zarówno przemysłowe, jak i handlowe, nie ogra­

niczy się do do subskrypcji według norm minimalnych, lecz spełni swój obowiązek w miarę swych rzeczywistych środków finansowych.

„Pamiętajmy, — apelowała Izba - że, przychodząc z pomocą Pań­

stwu, nikt nie czyni żadnej darowizny, lecz lokuje część majątku w pełno­

wartościowym i oprocentowanym papierze^państwowym. Subskrybując P o ­ życzkę Wewnętrzną, buduje się podstawy potęgi mocarstwowej Polski, bu­

duje się własną egzystencję.

Stoimy przed aktem wysiłku gospodarczego, którym każdy obywa- teł, a przedewszystkiem obywatel, pracujący w jakiejkolwiek dziedzinie go­

spodarczej, ma okazję i obowiązek do wzięcia udziału w dziele dopomo- żenia Państwu, do przetrwania ciężkiego okresu i zbliżenia go do ostatecz­

nego zwycięstwa nad trwrającą depresją gospodarczą.

Od tego obowiązku nikomu uchylić się nie wolno".

Wezwanie do udziału w subskrypcji zawierało orjentacyjne normy subskrypcji, ustalone przez naczelne organizacje kupieckie.

Apel Izby nie pozostał bez skutku, wyrazem czego bvła ilość dekla- racyj, nadesłanych do Izby przez subskrybentów z pośród sfer handlowych, jak wreszcie wysokość zadeklarowanych przez nich kwot pożyczki, które dla całego województwa kieleckiego, stanowiącego okręg Izby, wynoszą w sumie zł. 1.603.300. Cyfry te dotyczą tylko handlu; przemysł okręgu Izby subskrybował na Pożyczkę Narodową kwotę zł. 3.411.000.

Doceniając podjętą przez izby przemysłowo-handlowe akcję propa­

gandy Pożyczki Narodowej, Komisarz Generalny Pożyczki Narodowej p. Mi­

nister Starzyński pismem z dnia 14. X. 1933 r. zwrócił się do Związku Izb Przemysłowo-Handlowych oraz wszystkich izb przemysłowo-handlowych na terenie całego kraju z podziękowaniem >a wysoce obywatelskie ustosun­

kowanie się do sprawy Pożyczki Narodowej.

Ustosunkowanie to wyraziło się w wywarciu odpowiedniego nacisku moralnego w kierunku jaknajwiększego udziału w subskrypcji Pożyczki Na­

rodowej sfer przemysłowych i handlowych na terenie całego kraju oraz w przeprowadzeniu stosownych prac organizacyjno-propagandowych.

Jednocześnie p. Minister Starzyński zaznaczył, że akcja związana z subskrypcją Pożyczki Narodowej nie jest jeszcze ukończoną, gdyż zam­

kniętą zostanie dopiero z chwilą zapłacenia ostatniej raty pożyczkowej, a więc w sierpniu 1934 r. W związku z tem p. Minister Starzyński zwró­

cił się z prośbą do Związku Izb oraz wszystkich izb przemysłowo-handlo­

wych, aby zechciały się nadal tą sprawą opiekować, aż do całkowitego jej zakończenia.

Na skutek powyższego zalecenia zwróciła się Izba do wszystkich Powiatowych Komitetów Pożyczki Narodowej z prośbą o nadesłanie wyka­

zów tych wszystkich subskrybentów-kupców, którzy zalegają z uiszczeniem II raty Pożyczki Narodowej. W miarę otrzymywania powyższych wykazów Izba zwracała się do wszystkich zalegających subskrybentów z wezwaniem do jaknajszybszego wpłacenia II raty P. N. oraz do regularnego wpłacenia wszystkich rat następnych.

W obec dodatnich wyników podjętych przez Izbę starań w sprawie subskrypcji Pożyczki Narodowej, Pan Minister Starzyński pismem z dnia 30 grudnia 1933 r. zwrócił się do Izby Sosnowieckiej z podziękowaniem za podjęcie starań i wysiłków w celu skłonienia subskrybentów ze sfer handlo­

wych w okręgu Izby do terminowego uiszczenia rat Pożyczki Narodowej.

Równocześnie Pan Minister Czesław Klarner, Prezes Izby Przemy­

słowo-Handlowej w Warszawie i Prezes Związku Izb Przemysłowo Handlo­

wych, zwrócił się do Pana Prezesa Izby Sosnowieckiej z podziękowaniem

za starania, jakich Izba dołożyła dla zapewnienia powodzenia akcji subskryp­

cji, a następnie wpłat poszczególnych rat Pożyczki Narodowej.

W akcji subskrypcyjnej wzięli również udział wszyscy pracownicy Izby, przyjmując jako wytyczne następujące normy:

przy uposażeniu miesięcznem do zł. 100.-w ed le możności finansowej, od zł. 1 0 1 -1 3 0 - 50 zł,

>> « ii u n 131—500 — 75°/0 upos. mies.

powyżej zł. 500 - 100°/0 „

Dalsza nowelizacja rozporządzenia Prezydenta R. P. o izbach przemysłowo-hadlowych.

W okresie sprawozdawczym ogłoszona została ustawą z dnia 24-go marca 1933 r. nowela do rozporządzenia Prezydenta R. P. o izbach prze­

mysłowo-handlowych, dotycząca spraw statutów urzędniczych i emerytal­

nych pracowników Izb.

W tymże okresie odżyła ponownie sprawa nadania Związkowi Izb Przemysłowo-Handlowych charakteru ustawowego (porównaj sprawozdanie za rok 1932 str- 87)- Ostateczne stanowisko Izby w powyższej sprawie szło w tym kierunku, że uznając argumenty, przemawiające za potrzebą nadania Związkowi Izb Przemysłowo Handlowych, od lat faktycznie istniejącemu, wyraźnych podstaw prawnych, nie należy jednak dopuścić do tego, by Związek Izb nabrał charakteru instytucji nadrzędnej w stosunku do po­

szczególnych izb, na czem mogłaby ucierpieć samodzielność poszczególnych izb oraz należyta ochrona regjonalnych interesów gospodarczych. Nadto niezbędne jest podtrzymywanie w jaknajsilniejszej mierze charakteru pro­

wincjonalnych izb przemysłowo-handlowych jako ośrodków ogólno-pań- stwowej myśli gospodarczej. W stosunku do zgłoszonego przez Rząd w okresie sprawozdawczym projektu noweli do rozporządzenia o izbach, przewidującego nadanie Związkowi Izb charakteru ustawowego, zajęła prze­

to Izba, a również Związek Izb, stanowisko pozytywne, z równocŁesnem zgłoszeniem poprawek, mających zapewnić realizację wyżej wyszczególnio­

nych założeń.

Już po upływie okresu sprawozdawczego nowela została ustawą z dnia 10.111.1934 r. ogłoszona. Przewiduje ona, iż wszystkie izby z mocy prawa należą do Związku Izb Przemysłowo-Handlowych, który iest osobą prawa publicznego. Celem Związku jest ujednostajnianie stanowiska izb w sprawach o znaczeniu ogólnem oraz przedstawianie władzom na ich żą­

danie lub z własnej inicjatywy wspólnych opinij i wniosków. Każda z izb ma zastrzeżone prawo przedstawienia zdania odrębnego. Przygotowawcze i wykonawcze prace prowadzić ma Biuro Związku, na czele którego stać ma dyrektor, mianowany przez Ministerstwo Przemysłu i Handlu na wnio­

sek ogólnego zebrania. Statut Związku wymaga zatwierdzenia Ministerstwa Przemysłu i Handlu. (Co do charakteru Biura Związku, to izby zajmują stanowisko, iż Biuro to winno mieć jedynie charakter wykonawczy, zaś ciężar prac referatowych powinien, jak dotychczas, być rozłożony na po­

szczególne izby przemysłowo-handlowe).

Nowela przewiduje dalej, iż dla celów zrównoważenia budżetów izb, Minister Przemysłu i Handlu, w porozumieniu z Ministrem Skarbu m o­

że, oprócz dodatku do cen świadectw przemysłowych, ustanowić na rzecz danej izby specjalny dodatek do cen świadectw, nabywanych w okręgu da nej izby do wysokości 5 % tej ceny. Powyższe upoważnienie wygasa z dniem 31.XII.1935 r.

Nowela zawiera wreszcie postanowienie, iż do roku 1935 włącznie nie będzie miał zastosowania przepis, uzależniający od przynajmniej 3-let- niego istnienia prawo poszczególnych zrzeszeń gospodarczych do wybiera- nia radców do izb przemysłowo-handlowych.

Zmiana statutu Izby, statutu urzędniczego i statutu oszczędnościo­

wo emerytalnego pracowników Izby.

W związku ze zmianami rozporządzenia o izbach przemysłowo- handlowych, wprowadzonemi ustawami z dnia 10 marca 1932 roku i dnia 24 marca 1933 r., Zebranie Plenarne Izby w dniu 5 lipca 1933 r. uchwaliło dokonanie odpowiednich zmian vV statucie Izby oraz statucie urzędniczym i oszczędnościowo-emerytaloym pracowników Izby.

Zmienione statuty zostały przedstawione Ministerstwu Przemysłu i Handlu do zatwierdzenia.

W sprawie organizowania izb handlowych mieszanych W z wiąz ku z pismem Izby warszawskiej do Ministerstwa Przemysłu i Handlu w sprawie uregulowania kwestji powstawania izb handlowych mieszanych, Izba przesłała swą opinję, w której solidaryzowała się ze stanowiskiem Izby warszawskiej co do konieczności uregulowania tego zagadnienia, przyczem wyraziła przekonanie, iż w każdym wypadku projekt ewentualnego utwo­

rzenia nowej izby mieszanej należałoby poddawać zaopinjow?niu Związku Izb, nie zaś Izby terytorjalnie właściwej, jak to projektowała Izba war­

szawska.

Skolei Izba opracowała opinję w sprawie projektu rozporządzenia Rady Ministrów, normującego sprawę powstawania i kompetencji izb han­

dlowych polsko-zagranicznych. Izba ustosunkowała się pozytywnie do po­

wyższego projektu.

W sprawie Izby Handlowej Polsko-Tureckiej. Izba przesłała Pań stwowemu Instytutowi Eksportowemu w Warszawie opinję co do celowo­

ści powołania do życia w obecnej chwili Izby Handlowej Polsko-Tureckiej w Warszawie, w której podkreśliła, iż wobec nader słabego nasilenia poi- sko-tureckich stosunków handlowych, jak również z uwagi na istnienie już w Warszawie Polskiej Izby Handlowej dla Bliskiego Wschodu, wreszcie z powodu braku funduszów na utrzymanie tego rodzaju instytucji, moment obecny do tworzenia nowej Izby mieszanej uważać należy za nie­

odpowiedni.

W sprawie przedstawicielstwa Związku Izb w Gdyni i w Gdańsku.

W związku z wysuniętym na terenie Izby Wileńskiej wnioskiem utworzenia przedstawicielstwa Związku Izb na terenie portów polskiego obszaru celne­

go, Izba wypowiedziała się w tej kwestji negatywnie, stojąc na stanowisku, iż zadanie, które miałoby spełniać powyższe przedstawicielstwo, byłoby du­

blowaniem działalności Izby Gdyńskiej, co byłoby ze wszechmiar nie­

wskazane.

Propaganda polska zagranicą. W związku z wydaniem przez Za­

rząd Targów Brukselskich afiszów i prospektów propagandowych w różnych językach europejskich — z pominięciem języka polskiego — zwróciła Izba uwagę powyższego Zarządu na brak afiszów w języku polskim, zawiadamia­

jąc o tem równocześnie Ministerstwo Przemysłu i Handlu oraz Poselstwo Polskie w Brukseli. W sprawie tej otrzymała Izba z Ministerstwa Przemy­

słu i Handlu wyrazy uznania za zwrócenie uwagi na powyższy fakt, oraz zapewnienie wykorzystania tegoż dla propagandy polskiej zagranicą, zaś od Administracji Targów Brukselskich podziękowanie za poddanie projektu publikacji powszechnych afiszów i prospektów również w języku polskim.

Komisja oszczędnościowa dla związków komunalnych. Rozporzą­

dzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 21 października 1932 r. (Dz. Ust.

Nr. 91,poz. 777) została utworzona przy Urzędzie Wojewódzkim Komisja Oszczęd­

nościowa, do zadań której należało opracowanie wniosków co do ogranicze­

nia kosztów administracji ogólnej i kosztów administracji przedsiębiorstw komunalnych w roku 1932/33, powiatowych związków komunalnych i miast wydzielonych o co najmniej 20 — 35°/o w stosunku do poniesionych na ten cel wydatków w roku 1930/31.

Na żądanie p- Wojewody Kieleckiego Izba przedstawiła kandyda- datów do powyższej Komisji, z pośród których powołany został na członka tejże Komisji r. Modest Grzybowski.

Pobyt gospodarczej delegacji sowieckiej w Zagłębiu. W dniu 6 ma­

ja 1933 r. przybyła do Zagłębia delegacja gospodarcza Z. S. S. R. w oso­

bach p.p. Bojewa, przewodniczącego delegacji, zastępcy Komisarza Ludowe­

go dla handlu zewnętrznego, Tamarina, zastępcy przewodniczącego delegacji członka Kolegjum, Chazanowa, przewodniczącego „Sojuzmetimportu", Ki- sielewa, przewodniczącego „Technopromimportu", oraz Barmina, zastępcy przewodniczącego „Stankoimportu", zaproszona przez Związek Izb Przemy słowo-Handlowych w Warszawie.

Delegacji tej towarzyszyli: pp. Żmigrodzki, radca handlowy Posel­

stwa Polskiego w Moskwie — z ramienia Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Mitkiewicz — z ramienia Ministerstwa Przemysłu i Handlu oraz Podoi- skij, pierwszy Radca Poselstwa i zastępca posła sowieckiego w Warszawie, Abel, przedstawiciel handlowy Z. S. S. R- w Polsce, Firsow, Prezes Zarządu ,Sowpoltorgu“ w Moskwie, Freiman, przedstawiciel handlowy Z. S- S. R.

w Katowicach, wreszcie prof. Kasperowicz, p. Brygiewicz i dyr. Jabłoński z ramienia Izby Polsko Sowieckiej w Warszawie,

Delegacja — po powitaniu w Katowicach i złożeniu wizyty p. W o­

jewodzie Śląskiemu — udała się do Sosnow ca i zwiedziła kolejno fabrykę Babcock-Zieleniewskifw Sosnowcu, fabrykę portland-cementu w W ojkow i­

cach Komornych oraz kopalnię „Jowisz" w Wojkowicach Komornych, nale­

żące do Towarzystwa Górniczo-Przemysłowego „Saturn", Saturn k/Sosnowca, poczem podejmowana była przez to Towarzystwo śniadaniem.

Następnie delegacja udała się do Dąbrowy Górniczej, gdzie zwie­

dziła Zjednoczone Fabryki Maszyn, Kotłów i Wagonów „L. Zieleniewski i Fitzner-Gamper" oraz Hutę Bankową.

0 godz. 5,30 po południu delegacja gospodarcza sowiecka przybyła do gmachu Izby Przemysłowo-Handlowej w Sosnowcu, gdzie przywitał ją prezes Gadomski, który w krótkich słowach scharakteryzował dotychczaso­

wą wymianę gospodarczą pomiędzy Polską a Z. S. R, R. i wyraził przeświad- czenie, że wizyta delegacji sowieckiej przyczyni się do wzmożenia obrotu handlowego pomiędzy obu państwami, W odpowiedzi wicekomisarz Bojew zaznaczył, że stosunki gospodarcze polsko-sowieckie mogą się rozwinąć, lecz tylko w zakresie tych towarów, których przemysł sowiecki w wystarczają­

cych na potrzeby rynku wewnętrznego ilościach jeszcze nie wytwarza.

W czasie pobytu delegacji zostały przeprowadzone przez przedsta­

wicieli kilkunastu przedsiębiorstw ogólne rozmowy z poszczególnymi człon­

kami delegacji na temat możliwości wzajemnej wymiany towarowej z Rosją Sowiecką.

Odczyt prof. Caro. Dnia 23. X. 1933 r- po zakończeniu Plenarnego Zebrania Izby wygłosił prof. dr. Leopold Caro ze Lwowa na zaproszenie Izby odczyt p- t. „Kapitalizm a solidaryzm." Po odczycie wywiązała się interesująca dyskusja.

S P R A W Y Z Z A K R E SU P R A W A i A D M IN IS T R A C JI S T O S U N K Ó W G O S P O D A R C Z Y C H .

Prace Izby w dziedzinie prawa i administracji stosunków gospodar­

czych cechowała w okresie sprawozdawczym —jak w latach ubiegłych —duża aktywność. Złożył się na to z jednej strony fakt, iż Izba stale poświęca za­

gadnieniom ustawodawstwa gospodarczego baczną uwagę, specjalizując się nawet poniekąd w niektórych jego dziedzinach (prawo kartelowe, przemy­

słowe), a z drugiej strony, iż rok 1933 zaznaczył się wybitnie w historji kodyfikacji prawa polskiego, jako rok poważnych na tem polu wydarzeń.

1 tak przyniósł nam rok 1933 oczekiwane zdawna i dla życia gospo­

darczego podstawowe znaczenie posiadające kodyfikacje prawa o zobowią­

zaniach, jako części przyszłego polskiego kodeksu cywilnego oraz prawa handlowego, tudzież prawo o spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością, przyczem wiele podstawowych zagadnień, zwłaszcza w obrębie prawa han­

dlowego, znalazło rozwiązanie, zgodne z życzeniami i opinją świata gospo­

darczego.

W roku 1933 nastąpiło ustawowe rozwiązanie tak spornej i emocjo- nującej opinję publiczną od szeregu lat sprawy ustawowego nadzoru pań­

stwa nad kartelami, a to w sposób również nie budzący poważniejszych za­

strzeżeń sfer gospodarczych.

W tymże samym roku przeprowadzone zostały, w toku wielomie­

sięcznych badań i rozważań, prace przygotowawcze do reformy prawa Przemysłowego, dokonanej przez ciała ustawodawcze w roku następnym.

Rok 1933 stanowi też ważny okres dla rozwoju samorządu gospo­

darczego w Polsce. Przez rozbudowę sieci izb rolniczych i nowelizację prawa o izbach rzemieślniczych uregulowano sytuację w tych dwóch po­

ważnych działach samorządu, ugruntowując tem podstawy samej koncepcji org«iiizacji życia gospodarczego na płaszczyźnie samorządowej, co zasługuje

na szczególne podkreślenie w dobie prób odmiennego rozwiązania proble­

mu organizacji życia gospodarczego, jakich świadkami jesteśmy w niektó­

rych państwach i o jakich u nas mówiono w toku dyskusji nad nowelizacją prawa przemysłowego.

W tymże samym roku przygotowano projekt noweli do rozporzą­

dzenia o izbach przemysłowo-handlowych, w kierunku nadania Związkowi Izb charakteru ustawowego, co zrealizowane zostało na drodze parlamen­

tarnej już po upływie okresu sprawozdawczego.

We wszystkich tych pracach Izba brała w miarę sił swoich i możli­

wości jaknajżywszy udział, śledząc bacznie te wszystkie, w szybkiem tempie biegnące i niekiedy poufnie traktowane prace i dokładając starań, by w za­

sadniczych lcwestjach nie brakło opinji Izby; miała bowiem Izba na pamię­

ci przysłowie, iż „nieobecni nie m ają racji". Z pełną satysfakcją może jednak Izba stwierdzić, że głosy sfer gospodarczych, a między niemi i poglądy Izby, miały możność częstokroć wpłynąć na stanowisko czynników decydujących w danej sprawie i spowodować zmiany opinjowanych projektów ustawo­

wych w sensie, uwzględniającym postulaty życia gospodarczego.

Szczegółowy przegląd tych prac — w dalszej części niniejszego sprawozdania.

Kodeks handlowy. W czerwcu 1933 r. otrzymała Izba do zaopinjo­

wania projekt kodeksu handlowego, opracowany przez Komisję Kodyfika­

cyjną. Na Zebraniu Plenarnem w dniu 5 lipca 1933 r. ustalono metodę prac Izby nad powyższym projektem i zwrócono się z apelem do pp. rad­

ców o objęcie referatów w sprawie poszczególnych działów projektu. S ta ­ nowisko Izby, wyrażone w opinji, opracowanej na zasadzie uchwał Komisji Prawniczej, uzyskało w zasadniczych punktach pełną realizację, albowiem Komisja Kodyfikacyjna — jak to z jej strony stwierdzono — pod wpływem nadesłanych opinij sfer gospodarczych, zmieniła swoje pierwotne stanowi­

sko w wielu kwestjach.

I tak, w szczególności domagała się Izba, aby kodeks handlowy od­

nosił się nietylko do szczupłego grona kupców I i II względnie przemysłow­

ców I —V kategorji, lecz do całego ogółu kupiectwa, z tem, aby do kupców i przemysłowców wyższych kategoryj miały zastosowanie wszystkie posta­

nowienia kodeksu, zaś do pozostałej masy kupiectwa — postanowienia, do­

tyczących czynności handlowych, z wyłączeniem natomiast postanowień o księgach handlowych, firmie, rejestrze, prokurze i t. d. Poddała też Izba — podobnie, jak to uczyniono w innych opinjach — krytyce oparcie pojęcia kupca na kryterium kategoryj świadectw przemysłowych.

Komisja Kodyfikacyjna uwzględniła całkowicie powyższy punkt wi­

dzenia i obejmując kodeksem wszystkich, prowadzących przedsiębiorstwa zarobkowe (kupców), wprowadziła dla kupców przedsiębiorstw w większym rozmiarze pojęcie „kupca rejestrowego", do którego odnoszą się postano­

wienia o rejestrze, firmie, prokurze, księgach i t. d., nie m ające zastosowa­

nia w stosunku do pozostałych kupców.

Uwzględniła dalej Komisja Kodyfikacyjna poprawkę, ażeby w firmie kupca jednoosobowego nie musiało być podawane w całości jego imię, lecz jedynie pierwsza litera imienia.

W związku z omawianą szeroko na terenie Izby kwestją umożli­

wienia powszechnego stosowania instytucji zastrzeżenia prawa własności, podkreślić należy, że Komisja Kodyfikacyjna zrezygnowała z pierwotnego stanowiska, żądającego dla tego rodzaju umów formy notarjalnej, ograni­

czając się do żądania formy pisemnej, oraz zastrzegając jego skuteczność wobec wierzycieli nabywcy dopiero od chwili opatrzenia datą, urzędownie ustaloną.

W kwestji prowadzenia rejestru handlowego zawiera projekt po­

stanowienie, iż rejestr prowadzą sądy okręgowe, jednak rozporządzenia Mi­

nistra Sprawiedliwości w porozumieniu z Ministrem Przemysłu i Handlu mogą w poszczególnych okręgach przekazać prowadzenie rejestru sądom grodzkim. Temsamem nie utrzymała się koncepcja przekazania prowadze­

nia rejestru izbom przemysłowo-handlowym.

W kwestji pierwszeństwa zwyczajów handlowych przed normami prawa cywilnego, Komisja Kodyfikacyjna zajęła ostatecznie stanowisko, przyznające pierwszeństwo powszechnemu w Państwie prawu zwyczajo­

wemu.

Kodeks zobowiązań. W sprawie kodeksu zobowiązań izby prze­

mysłowo-handlowe nie były wezwane do wypowiedzenia opinji, jednakowoż już po pobieżnem przejrzeniu ogłoszonego drukiem projektu, dało się stwier­

dzić, że szereg postanowień projektu wymaga stanowczej interwencji ze strony czynników gospodarczych. Izba Sosnowiecka, jako specjalizująca się poniekąd w zagadnieniach z dziedziny ochrony pracy i ubezpieczeń społecz­

nych, opracowała z inicjatywy Sekcji Górniczej uwagi głównie do działu projektu, dotyczącego tych właśnie zagadnień.

Z ważniejszych poprawek Izby, opracowanych przez połączone Ko­

misje Prawniczą i Polityki Socjalnej, wymienić należy wniosek, mający na celu sparaliżowanie przepisu, iż wrazie zawarcia układu zbiorowego z pra­

cownikami pewnej gałęzi, układ ten ma zastosowanie do umów indywidu­

alnych także w stosunku do osób, których układ zbiorowy nie obejmował.

Dalej żądała Izba skrócenia proponowanego ómiesięcznego terminu wypo­

wiedzenia układu zbiorowego. (Poprawkę tę uwzględniono, skracając termin do jednego miesiąca)- Zaproponowała Izba też skreślenie przepisu, zezwa­

lającego pracownikowi względnie jego mężowi zaufania na wgląd do ksiąg, celem sprawdzenia prawidłowości obliczania należności pracownika.

Zdaniem Izby, należało także skreślić postanowienia, przewidujące, iż pracownik, dla którego umówiona praca stanowi główne źródło utrzyma­

nia, zachowuje przez przeciąg 4 tygodni prawo do wynagrodzenia, chociażby w pełnieniu pracy doznał przeszkód skutkiem choroby, wypadku, powołania na ćwiczenia wojskowe, albo z innych ważnych przyczyn, z tem, że od wy­

nagrodzenia mogą być potrącone sumy, które pracownik otrzymał z fun­

duszów publicznych. Przepis ten bowiem przerzucał całą odpowiedzialność za bliżej zresztą nieokreślone ryzyka („na ważne przyczyny") na pracodawcę, stojąc w sprzeczności z dotychczasowemi zasadami ubezpieczeń społecznych.

W myśl projektu pracownikowi, otrzymującemu zasiłek z Kasy Chorych, różnicę między wysokością zasiłku a płacą musiałby pokrywać z własnych

funduszów pracodawca. (Poprawkę tą uwzględniono częściowo, a miano­

wicie okres, w którym pracodawca płacić musi wynagrodzenie mimo nie- pełnienia pracy skrócono z 4 do 2 tygodni).

Wogóle poprawki Izby do powyższego działu kodeksu zobowiązań miały na celu zapobieżenie wprowadzeniu w kodeksie norm, wychodzących poza granice obecnie obowiązującego ustawodawstwa socjalnego, a to w prze­

świadczeniu, że jest to merytorycznie nie uzasadnione, a nadto mogłoby spowodować w przyszłości chęć podciągnięcia norm obowiązujących ustaw z dziedziny ochrony pracy i ubezpieczeń do norm kodeksu. Jakkolwiek bowiem obecnie obowiązujące w tej dziedzinie ustawy m ają być utrzymane w mocy, to jednak poszczególne kwestje, nieuregulowane w tych ustawach, miałyby być rozstrzygane na gruncie kodeksu zobowiązań, a nadto obawiaćby się należało chęci dostosowania ustaw poszczególnych do norm kodeksowych.

Sprawa rewizji długoterminowych umów o najem lokali. Z ini­

cjatywy jednego z radców Izby, rozważała Izba sprawę rewizji długotermi­

nowych umów o najem lokali handlowych i przemysłowych. Po szczegółowem przedyskutowaniu sprawy w Komisji Prawniczej oraz Sekcjach, Zebranie Plenarne Izby większością głosów odrzuciło wniosek o wystąpienie z tego rodzaju żądaniem.

Sprawa zastrzeżenia prawa własności przy sprzedaży ruchomości.

Nawiązując do notatki, zamieszczonej w IV sprawozdaniu Izby za rok 1932 str. 90, należy zaznaczyć, że stanowisko Izby w sprawie zastrzeżenia prawa własności przy sprzedaży ruchomości, domagające się wyraźnego ustawowego dopuszczenia stosowania tego rodzaju zastrzeżenia — podtrzymane specjalną uchwałą Zebrania Plenarnego Izby w dniu 5 lipca 1933 — znalazło uwzględ­

nienie w treści artykułu 202 kodeksu handlowego, zezwalającego na stoso­

wanie tego rodzaju zastrzeżenia.

W sprawie oznaczania przedsiębiorstwa przemysłowego. Na proś­

bę Izby Przemysłowo-Handlowej w Poznaniu wydała Izba opinję w sprawie oznaczania przedsiębiorstwa przemysłowego.

W opinji tej stanęła Izba na stanowisku, że art. 33 ustawy przemy­

słowej przewiduje wprawdzie, iż w oznaczeniu przedsiębiorstwa należy uwi­

docznić dokładnie i czytelnie imię i nazwisko prowadzącego przedsiębior­

stwo lub jego firmę, tem niemniej jednak należy wziąć pod uwagę, zdaniem Izby, art. 27 nowego kodeksu handlowego, który dopuszcza oznaczenie fir­

my kupca jednoosobowego nazwiskiem i tylko pierwszą literą imienia, zgodnie z większością opinij sfer gospodarczych przy sposobności opinjo- wania projektu kodeksu handlowego, między innemi i opinją Izby Sosno­

wieckiej.

Dlatego też w odniesieniu do kupców rejestrowych wypowiedziała się Izba, aby w' okresie vacationis legis, t. j. w czasie do 1 lipca 1934 r., nie domagano się rygorystycznego przestrzegania postanowień art. 33 prawa przemysłowego. Natomiast w stosunku do kupców pozostałych Izba, wy­

chodząc z założenia, że kupcy nierejestrowi nie mają prawa używać firmy, wypowiedziała się za koniecznością oznaczenia przez nich przedsiębiorstw,

zgodnie z postanowieniami art. 33 prawa przemysłowego, t. j. pełnem im ie­

niem i nazwiskiem prowadzącego przedsiębiorstwo.

Również w kwestji sposobu oznaczania przedsiębiorstw nazewnątrz Izba stanęła na stanowisku, że tak firma kupca jednoosobowego, jak i imię i nazwisko kupca nierejestrowego winny być umieszczone na miejscu wi- docznem, na pierwszym planie, w danym wypadku na szyldzie przedsię­

biorstwa.

Nowelizacja prawa przemysłowego. Izba poświęciła wiele uwagi zagadnieniu nowelizacji prawa przemysłowego, a to w związku z opraco­

waniem przez rząd projektu noweli do tego prawa. Główną uwagę poświę­

ciła Izba rozdziałowi noweli, dotyczącemu stowarzyszeń gospodarczych, upatrując w pierwotnym tekście projektu możliwość gruntownej, a niepo­

żądanej przemiany zasad organizacyjnych życia gospodarczego. Pierwotny projekt przewidywał mianowicie możliwość tworzenia m. in. przymusowych zrzeszeń zarówno branżowych, jak i terytorjalnych. Izba, uważając, że two­

rzenie zrzeszeń przymusowych terytorjalnych kolidowałoby z obecnym sta­

nem rzeczy, w którym jedyną, przymusową, prawno-publiczną a samorzą­

dową organizacją całego życia gospodarczego przemysłu i handlu są izby przemysłowo-handlowe, skoncentrowała swą uwagę na tym odcinku za­

gadnienia i podjęła wTysiłki w celu pozyskania wpierw dla swego stanowiska opinji pozostałych izb, a następnie przekonania o trafności swego stano­

wiska decydujących czynników urzędowych i parlamentarnych. Te kon­

sekwentne wysiłki odniosły pozytywny rezultat, albowiem ostatecznie spre­

cyzowane stanowisko czynników decydujących poszło po linji dopuszczenia tworzenia przymusowych organizacyj jedynie w płaszczyźnie branżowej, a nie terytorjalnej. Przeprowadziwszy skutecznie sprawę na tym odcinku, a hołdując zasadzie pewnej specjalizacji i podziału pracy, Izba pozostawiła innym izbom i organizacjom gospodarczym obronę pozostałych postulatów życia gospodarczego, ze swej strony przedstawiając tylko uwagi i wnioski co do poszczególnych kwestyj, z których to poprawek szereg zaakceptowano.

Z pośród spraw, objętych nowelą do prawa przemysłowego, wy­

mienić jeszcze należy sprawę rozszerzenia listy przemysłów koncesyjnych i przekazania Radzie Ministrów tego uprawnienia, sprawę kwalifikacyj osób, zajmujących stanowiska kierownicze-techniczne w zakładach fabrycznych, upoważnienie Ministra Przemysłu i Handlu do ustalania kwalifikacyj osób, zatrudnionych w przemyśle i handlu, (ta sprawa nie była opinjowana przez izby, jako zgłoszona dopiero w toku obrad parlamentarnych), uprawnienia władzy przemysłowej do cofnięcia koncesji, obostrzeń w dziedzinie prze­

mysłu okrężnego i t. d.

Rozporządzenie Prezydenta R..P. o izbach rzemieślniczych. Mini­

sterstwo Przemysłu i Handlu przesłało izbom do zaopinjowania projekt rozporządzenia o izbach rzemieślniczych.

Z zasadniczych względów obudził ten projekt na terenie izb prze' mysłowo-handlowych szereg zastrzeżeń, jednakże Izba, a podobnie i Związek Izb, wychodząc z założenia, że sytuacja izb rzemieślniczych z licznych względów jest zupełnie różna, niż innych pokrewnych instytucyj samorządu

gospodarczego, a w szczególności izb przemysłowo-handlowych, zasadniczo zaakceptowała w tej kwestji stanowisko rzemiosła, wypowiadającego się za pro­

jektem powyższego dekretu, jednakowoż uznała za celowe wyraźne podkreślenie w opinji Związku, iż nie może on stanowić precedensu dla innych instytucyj samorządu gospodarczego. Przedewszystkiein chodziłoby o kwestję prz*

rzucania kompetencyj i zadań izb prowincjonalnych na Związek Izb, co może być uzasadnione na terenie rzemiosła, nie mogącego wytworzyć odpowiedniego aparatu opinjodawczego w ośrodkach prowincjonalnych, ale byłoby nie do przyjęcia w stosunku do izb przemysłowo-handlowych.

Rada Gospodarki Drzewnej. Izba przesłała do Związku Izb swoje uwagi co do ostatecznego projektu statutu Rady Leśnej, której nazwa została zmieniona na „Rada Gospodarki Drzewnej".

Z uwagi na jednodniowy termin odpowiedzi, zakreślony przez Związek Izb, uwagi Izby dotyczyły tylko zasadniczych kwestyj celowości Rady Gospo­

darki Drzewnej z punktu widzenia interesów prywatnego handlu, przemysłu i produkcji drzewnej.

Wobec tego, że zakres działania Rady Gospodarki Drzewnej odpo­

wiada tym interesom, Izba wypowiedziała się za przyjęciem ostatecznego projektu statutu tej Rady.

Ustawa kartelowa. Ministerstwo Przemysłu i Handlu nadesłało Związkowi Izb do zaopinjowania projekt ustawy o kartelach. Sprawa po­

wyższa była przedmiotem szczegółowych studjów ze strony Biura Izby, po- czem na zasadzie uchwały połączonych Komisyj Prawniczej i Polityki Hand­

lowej ustalone zostało stanowisko Izby w stosunku do całości projektu, jak i co do jego szczegółów. Jednomyślnie zapadła uchwała co do pozytywne­

go ustosunkowania się do projektu ustawy; również przeważnie jednomyślnie uchwalono szereg poprawek do poszczególnych artykułów projektu.

Sprawa ta była następnie przedmiotem obrad Zjazdu Związkti Izb w dniu]26 stycznia 1933 r. Wszystkie izby — za wyjątkiem jednej z izb, która zajęła stanowisko zdecydowanie negatywne — ustosunkowały się pozytyw­

nie do projektu ustawy, przyczem ze strony poszczególnych izb, a w szcze­

gólności ze strony Izby Sosnowieckiej zgłoszony został szereg poprawek do projektu.

Uchwalona przez Zjazd opinja została bezzwłocznie zakomuniko­

wana czynnikom miarodajnym i była wzięta pod uwagę w toku narad kon­

ferencji międzyministerjalnej.

Z pośród ważniejszych uwag Związku Izb następujące znalazły u- względnienie: poprawka o skreślenie w p. 1 projektu obok słów „umowy uchwały i postanowienia" określenia „wszelkie", którego pozostawienie mogło w praktyce przyczynić się do stosowania interpretacji rozszerzającej.

Wyliczył następnie Związek Izb dane, które winny być wciągnięte do rejestru, wzorując się przytem na trafnem wyliczeniu, jakie znajdujemy w projekcie ustawy czeskosłowackiej. Ta poprawka nie została uwzględ­

niona w tekście ustawy, lecz wryliczenie opracowane przee Związek Izb zu­

żytkowano w pracach nad rozporządzeniem wykonawczem.

Związek Izb zaproponował skreślenie postanowienia o uprawnieniu uczestników umowy do składania wniosków do Ministra Przemysłu i Handlu o wystąpienie do Sądu Kartelowego; wychodził bowiem Związek Izb z za­

łożenia, że ustawa regulować ma sferę publiczno-prawnego stosunku pań­

stwa do karteli pod kątem widzenia interesów ogółu, a starannie wyelimi­

nowane winny być sprawy natury pry watno-prawnej, które — w razie ich za- groże/iia -- szukać winny ochrony na gruncie ogólnie obowiązujących prze- pisó# prawnych u sądów powszechnych. Przepis ten został też skreślony

Dalszy wniosek Związku Izb szedł w kierunku zmiany pierwotnej koncepcji utworzenia Sądu Kartelowego przy Ministrze Przemysłu i Handlu, a utworzenia tego Sądu przy Sądzie Najwyższym, a to zarówno ze wzglę- dów natury zasadniczej, jak i z uwagi na konstrukcję prawną projektu, zwłaszcza wobec tego, że Minister Przemysłu i Handlu występuje w postę­

powaniu przed Sądem w charakterze strony. I ta poprawka została uwzględniona.

Uwzględniono wreszcie — jak o tem wyżej wspomniano — wnio­

sek o zupełne skreślenie art. 19 pierwotnego projektu, zawierającego prze­

pisy o przymusowej kartelizacji.

Natomiast pominięto szereg innych poprawek, w szczególności o odmienne sformułowanie pojęcia „dobra publicznego", przez podkreślenie nomentu zagrożenia interesów gospodarczych ogółu oraz o ograniczenie yypadków tego zagrożenia jedynie do sfery niewłaściwego oddziaływania jtrzez kartele na poziom cen.

W każdym razie z zestawienia wyżej dokonanego wynika, że sto­

sunkow o znaczna ilość istotnych poprawek izb przemysłowo-handlowych /została przez czynnik urzędowy uwzględniona.

Należy nadmienić, że referentem projektu w Sejm ie był radca Izby Sosnowieckiej poseł Dr. Czernichowski.

Rozporządzenia wykonawcze do ustawy kartelowej. Po ogłoszeniu ustawy kartelowej Izba, przywiązując dużą wagę do tekstu rozporządzeń wykonawczych do ustawy przesłała Ministerstwu Przemysłu i Handlu szcze­

gółowe wnioski w tej sprawie. Uwagi Izby znalazły naogół uwzględnienie w tekście rozporządzeń

W szczególności w związku z projektem rozporządzenia wykonaw­

czego w sprawie zgłaszania uchwał i postanowień kartelowych wypowie­

działa się Izba za tem, by rozporządzenie możliwie ściśle wyliczało wypad­

ki, w których zgłoszenie winno być dokonane, sprzeciwiła się natomiast brzmieniu, rozszerzającemu obowiązek zgłoszeń. Ta zasadnicza poprawka została uwzględniona.

W rozporządzeniu o rejestrze kartelowym określono dokładnie we­

dle propozycyj Izby (przedstawionych przez Związek Izb) dane, mające ulec zarejestrowaniu, a nadto zgodnie z opinją Izby usunięto przepis, odsyłający kwestię sposobu dokonywania wpisów do instrukcji ministerjalnej.

Projekt rozporządzenia o robotach i dostawach. W pierwszej po­

łowie roku 1933 Izba opracowała — w Komisjach Prawniczej i Polityki Han­

dlowej — szczegółową i wyczerpującą opinję w sprawie projektu rozporzą­

dzenia Rady Ministrów o dostawach i robotach dla Skarbu Państwa i sa­

morządów. Zaznaczyć należy, że opracowany przez Rząd projekt w bardzo znacznej mierze uwzględniał wnioski, złożone swego czasu w związku z opinjowaniem pierwotnego projektu (w 1931 r.) przez sfery gospodarcze, a między innemi uwzględniał szereg istotnych poprawek, zgłoszonych wów­

czas przez Izbę Sosnowiecką.

W roku 1933 Izba, a następnie Związek Izb, w którego pracach nad ostatecznem ustaleniem treści opinji Izba wzięła żywy udział, zgłosiły kilka­

dziesiąt dalszych szczegółowych poprawek i wniosków.

Sprawa została ukończona już po upływie okresu sprawozdawczego.

Stwierdzić należy, że znakomita większość szczegółowo opracowanych i umotywowanych poprawek izb przemysłowo-handlowych znalazła uwzglę­

dnienie; w szczególności — zgodnie z opinją izb — uregulowano sprawę decentralizacji robót i dostaw' oraz zasadę uznania ceny gospodarczo uia- sadnionej.

Na przykładzie tej sprawy raz jeszcze potwierdza się celowość har­

monijnej współpracy między czynnikiem urzędowym i samorządem gospo­

darczym.

W sprawie projektu rozporządzenia Prezydenta R. P. o zasadack sporządzania bilansów. Ministerstwo Przemysłu i Handlu przesłało Izbit do zaopinjowania projekt rozporządzenia Prezydenta R. P. o zasadach spo rządzania bilansów, zamknięć rachunkowych i sprawozdań osób prawnych obowiązanych do prowadzenia ksiąg handlowych.

W sprawie powyższej rozpisana została ankieta, oraz projekt ten był przedmiotem obrad Komisji Prawniczej Izby.

W opinji swej Izba, doceniając motywy projektu, wypowiedziała się jednak przeciw zbyt szczegółowemu podawaniu w bilansach i zamknięciach rachunkowych danych, a to ze względu na możliwości naruszenia tajemnicy handlowej. Niezależnie od tego szczegółowe wykazywanie kosztów mogło­

by się odbić niekorzystnie na kredycie i wpłynąć odstraszająco na dopływ kapitałów obcych, oraz utrudnić konkurencję z zagranicznemi firmami.

Również zaproponowała Izba termin zastosowania omawianego rozporządzenia przesunąć z dnia 31 grudnia 1933 r. na dzień 31 grudnia 1934, a to ze względu na konieczność przegrupowania pozycyj w księgach handlowych. Odnośne rozporządzenie Prezydenta Rzplitej, uwzględniające częściowo poprawki Izby, weszło w życie dnia 29. X. 1933 r.

Ponieważ przepisy powyższego rozporządzenia będą miały w myśl art. 6 zastosowanie do bilansów, zamykanych po dniu 31 grudnia 1933 r.

oraz do sporządzanych po tym terminie zamknięć rachunkowych i spra­

wozdań, zaszła konieczność dostosowania ksiąg handlowych do nowych wymogów. W związku z tem, Izba zwróciła się do Związku Izb Przemy­

słowo-Handlowych z prośbą o poczynienie starań w kierunku przyśpiesze­

nia ogłoszenia rozporządzenia wykonawczego, które ma bliżej określić za­

sady sporządzania bilansów, a tem samem odpowiedniego prowadzenia księgowości. Rozporządzenie to do końca okresu sprawozdawczego nie ukazało się.

Rozporządzenie o zwalczaniu gospodarczo nieuzasadnionych cen.

W sprawie powyższej Izba przesłała obszerną opinję do Związku Izb.

W opinji tej Izba wychodząc z założenia, że wysokość cen winna być wy­

łącznie i jedynie regulowana prawem podaży i popytu, wypowiedziała się przeciwko wprowadzeniu w życie wymienionego projektu rozporządzenia.

Nadto Izba zaznaczyła, że przeciwnie — należy dążyć do zniesienia obecnie jeszcze obowiązujących przepisów z dziedziny administracyjnego regulowa­

nia cen, a w szczególności nieuchylonych postanowień ustawy o lichwie wojennej, a nie wprowadzać nowe.

Analogiczny pogląd wypowiedział Związek Izb.

W sprawie projektu ustawy o znakowaniu wyrobów wytwórczo­

ści krajowej. Ministerstwo Przemysłu i Handlu przesłało Izbie do zaopin­

jowania za pośrednictwem Związku Izb projekt ustawy o znakowaniu to­

warów wytwórczości krajowej.

W myśl postanowień projektowanej ustawy firmy krajowe miałyby prawo oznaczać za poprzedniem upoważnieniem Ministerstwa wyroby własne specjalnemi znakami rozpoznawczemi, któreby świadczyły o krajowym po­

chodzeniu towaru. Dokonana rejestracja znaku byłaby ważna na przeciąg 2-ch lat od daty ogłoszenia o rejestracji w „Monitorze Polskim". Ustawa powyższa zawierałaby ponadto szereg postanowień co do opłat za rejestrację, sposobu rejestracji oraz kar za przekroczenie postanowień ustawy co do oznaczania towarów.

Na podstawie uchwały Sekcji Handlowej oraz Komisji Polityki Han­

dlowej, Izba przesłała do Związku Izb swoją opinję w tej kwestji, wypowia­

dając się przeciwko wprowadzeniu projektu w życie. W szczególności Izba wypowiedziała się, iż jakkolwiek bowiem intencja projektodawców co do popierania w ten sposób wytwórczości krajowej i wyeliminowania gorszej jakości towarów obcego pochodzenia jest słuszna, to z drugiej strony wy­

konanie tego projektu byłoby w praktyce nadzwyczaj trudne i uciążliwe dla producentów krajowych, jak też i dla władz rejestrujących. Przedewszyst- kiem trudnem byłoby ustalenie kryterjów co do stopnia krajowości po­

szczególnych artykułów, a przytem kontrola nad zarejestrowanemi wyro­

bami byłaby uciążliwą i wymagałaby specjalnego i kosztownego aparatu kontrolującego.

W ustawie, wydanej już poza okresem sprawozdawczym, uwagi Izby zostały częściowo uwzględnione.

W sprawie nowelizacji ustawy o giełdach. Izba przesłała do Związ­

ku Izb swoją opinję w sprawie nowelizacji ustawy o giełdach. W opinji tej Izba oświadczyła się za poprawkami, proponowanemi przez Izbę Urzę­

dującą Związku Izb, dotyczącemi sądu rozjemczego giełdowego.

Projekt dekretu o regulowaniu stosunków w hutnictwie Żelaznem i innych metali- Ministerstwo Przemysłu i Handlu przesłało izbom prze- mysłowo-handlowym w sierpniu r. b. do zaopinjowania projekt rozporzą­

dzenia Prezydenta R. P., przewidujący możność powołania przez Ministra Przemysłu i Handlu do życia przymusowych karteli w zakresie przemysłu hutniczego, względnie nadania istniejącym dobrowolnym zrzeszeniom tego przemysłu charakteru przymusowego.

Izba, stwierdziwszy — na zasadzie uchwały połączonych Komisyj Prawniczej i Polityki Handlowej — iż obecna sytuacja w hutnictwie nie do­

starcza argumentów za celowością wprowadzenia tego rodzaju prawa, usto­

sunkowała się w zasadzie negatywnie do powyższego projektu, zgłaszając jednak równocześnie szereg szczegółowo umotywowanych poprawek na wy­

padek, gdyby wydanie powyższego dekretu miało jednak dojść do skutku, W szczególności zaproponowano, aby do powołanych ewentualnie w drodze przymusowej zrzeszeń miały zastosowanie postanowienia ustawy kartelowej, dotyczące postępowania przed sądem kartelowym. Zapropono­

wano dalej, by ewentualna decyzja co do skorzystania z uprawnień dekretu i powołania do życia w konkretnym wypadku przymusowego kartelu była poprzedzona uprzednią opinją zainteresowanych izb przemysłowo-handlo­

wych. Zgłoszono wreszcie szereg szczegółowych poprawek do wszystkich artykułów projektu. Rozporządzenie ukazało się jednak w brzmieniu, nie uwzględniającem naogół wniosków izb, za wyjątkiem zgłoszonej przez Izbę poprawki, m ającej na celu uniemożliwienie stosowania rozporządzenia do przemysłu metalowego przetwórczego.

W sprawie interwencyjnego funduszu rolniczego. W pierwszych m iesiącach roku sprawozdawczego Związek Izb i Organizacyj Roloiczych opracował projekt akcji interwencyjnej w rolnictwie w r. 1933/34. W spra­

wie powyższej przesłała Izba do Związku Izb Przemysłowo-Handlowych swą opinję. Biorąc pod uwagę, że na fundusz ten, którego wysokość przewidy­

wana była w kwocie ok. 100 milj. zł., mają się składać nowe obciążenia przemysłu i handlu, iż funduszem tym mają dysponować Państwowe Zakłady Przemysłu Zbożowego, że w Komitecie funduszu nie jest przewidywany udział reprezentanta przemysłu i handlu, Izba wypowiedziała się negatywnie co do powyższego projektu.

Zdecydowanie negatywne stanowisko zajął w sprawie fundaszu rol­

niczego również Związek Izb Przemysłowo-Handlowych.

Ponieważ wspomniany powyżej projekt nie znalazł całkowitej apro­

baty na terenie czynników rządowych, Komitet Ekonomiczny Rady Mini­

strów na posiedzeniu swem z dn. 21 czerwca 1933 r. ustalił zasady państwowej po­

lityki interwencyjnej na rynku płodów rolnych w roku gospodarczym 1933/34, na podstawie porozumienia, zawartego przez sfery rolicze z Centralnymi Związkiem Przemysłu Polskiego. Fundusze na cele interwencyjne miałyby się opierać na kwotach, przeznaczonych na zwrot ceł przy wywozie artyku­

łów rolniczych, ze świadczeń specjalnych np. w formie podatku ubojowego i dodatków do podatku gruntowego, przemysłowego (dla przedsiębiorstw I — B kategorji przemysłowej).

Izba w opinji swej, przesłanej Związkowi Izb, wyraziła, zgodnie z uchwałą Zebrania Plenarnego z dn. 5 lipca br. zapatrywanie, iż nie widzi powodów, uzasadniających zmianę poprzednio zajętego negatywnego sta­

nowiska.

Przy tej sposobności Izba zaznaczyła, iż jakkolwiek wzięła pod uwagę daleko posuniętą kompromisowość ostatniego projektu w powyższej kwestji, tem niemniej jednak zmuszoną jest stać nadal na stanowisku, iż w chwili

obecnej, nader ciężkiej sytuacji gospodarczej wszelkie nowe obciążenia przemysłu, a pośrednio i handlu, nie są możliwe.

Ostatecznie opłaty na cele interwencji rolniczej zostały w zmodyfi­

kowanej formie wprowadzone.

W sprawie projektu ustawy o Państwowym Funduszu W eteryna­

ryjnym. W związku z opracowanym przez Ministerstwo Spraw Wewnętrz­

nych projektem ustawy o Państwowym Funduszu Weterynaryjnym przesłała Izba Związkowi Izb opinję swą w tej sprawie, w której wypowiedziała się przeciw projektowi, motywując swe stanowisko tem, iż wprowadzenie w ży­

cie funduszu weterynaryjnego byłoby wydatnem obciążeniem życia gospodar­

czego nowemi ciężarami w formie opłat, pobieranych za oględziny zwierząt rzeźnych, co w obecnym momencie jest niewskazanem, przyczem stwarza­

nie nowych podstaw służby weterynaryjnej, która obecnie już pełni swe fun­

kcje zadawalająco, nie znajduje głębszego uzasadnienia. Negatywne stano­

wisko w tej kwestji zajął również Związek Izb.

W sprawie projektu ustawy probierczej. Na żądanie Minister­

stwa Przemysłu i Handlu, wydała Izba opinję w sprawie przesłanego jej projektu jednolitej dla całego państwa ustawy probierczej- W opinji swej opracowanej na podstawie nadesłanych jej uwag sfer zainteresowanych, oraz odbytej w dniu 14 lipca 1933 r. konferencji, stanęła Izba na stanowisku, że wyżej wymieniony projekt w zupełności odpowiada potrzebom przemysłu złotniczego, który ze względu na różnolitość ustawodawstwa w tej dziedzi­

nie, nie mógł się dotąd należycie rozwinąć. Uwagi, jakie Izba do powyższe­

go projektu opracowała, miały na celu złagodzenie niektórych zbyt rygory­

stycznych przepisów, nie znajdujących zupełnego uzasadnienia, a mogących przyczynić się do utrudnień w obrocie.

Powyższy punkt widzenia nie uzyskał poparcia na terenie Związku Izb.

W sprawie projektu ustawy o filmach. W okresie sprawozdaw­

czym Izba zaopinjowała nadesłany jej przez Ministerstwo Przemysłu i H an­

dlu projekt ustawy o filmach. Projektowana ustawa nie miałaby obejmo- mać całokształu zagadnień filmowych, a ogranicza się jedynie do uregulowa­

nia kwestji koncesjonowania przedsiębiorstw sprzedaży i wynajmu filmów oraz ich rejestrowania, zatwierdzenia projektów i urządzeń wytwórni i la- boratorjów filmowych, ograniczania przywozu filmów zagranicznych, syste­

mu opłat od tych filmów i subwencjonowania z ich wpływów krajowej wy- twóczości oraz postanowień karnych.

W obec powyższego, Izba w opinji swej wypowiedziała się przeciwko wydawaniu w chwili obecnej ustawy w formie projektowanej, jako ustawy cząstkowej, natomiast za koniecznością opracowania jednej ogólnej „ustawy filmowej", obejmującej całokształt spraw, związanych z wszystkiemi działa­

mi przemysłu i handlu filmowego i kinematograficznego.

Ponadto Izba wypowiedziała się przeciwko wprowadzeniu przymu­

su koncesyjnego, jeśli chodzi o przedsiębiorstwa sprzedaży i wynajmu fil­

mów, wysuwając postulat koncesjonowania raczej wytwórni i laboratorjów filmowych. Również wypowiedziała się Izba przeciwko projektowanemu tworzeniu funduszu filmowego na popieranie produkcji filmowej.