I Z B Y P R Z E M Y S Ł O W O - H A N D L O W E J W P O Z N A N I U
O rg a n ^ p u b lik a c y jn y Wojewódzkiego Wydziału Aprowizacji i Handlu, Wojewódzkiego W ydziału Przemysłowego, Izby Przemysłowo-Handlowej i Izby Rzemieślniczej w Poznaniu
Rok II 25 maja 1 9 4 6 Nr 21
Zagadnienia handlu zagranicznego
N a zgrom adzeniu o g ó ln y m Zrzeszenia E k s p o rte ró w i Im p o rte ró w R. P. o d b y ty m w Łodzi w dn. 6 m aja, został w y g ło szony m . i. re fe ra t dyr. Zrzeszenia, Dr. A . M a rc h w iń s k ie g o na tem at: „N ie ro z w ią z a n e zag ad nie nia h a n d lu zagranicznego".
N a w s tę p ie s tw ie rd z ił a u to r p ro w iz o ry c z n o ś ć s tru k tu ry i ro z
w o ju naszego h a n d lu zagranicznego oraz fa k t, że ha nd el za g ra n ic z n y n ie zno si im p ro w iz a c ji, le c z , w ym a g a staran
nego p rz y g o to w a n ia . W d a lszym ciągu p rz e p ro w a d z ił hyp o - te tyczn ą an alizę p rz y s z ło ś c i naszego h a n d lu zagranicznego.
Uznając, źe w te j d z ie d z in ie w cią gu trze ch k w a rta łó w zro bion o w ie le , stw ie rd za jednakże, że zrob io no jeszcze za m a
ło. Ze w z g lę d u na, zm ianę g ra n ic P olski, lic z b y je j ludn ości, na zniszczenia w o je n n e oraz zm ia n y zaszłe w św iecie , zm ie
n i się n ie w ą tp liw ie obraz naszych o b ro tó w to w a ro w y c h z zagranicą, zarów no p o s tronie przyw ozu , ja k i w yw o zu . M o ż liw o ś ć w y w o z u zboża i in n e j p ro d u k c ji ro ś lin n e j je s t w p rz y s z ło ś c i w ą tp liw a , po do bn ie ja k odbudow a naszego w y w o z u ho do w la ne go, a to w p ie rw s z y m rzędzie' ze w zg lęd u na z m ia n y zaszłe na ry n k a c h o d b io rc z y c h . T u n a le ż y pod- k ie ś lić od pa dn ięcie re n to w n ego w y w o z u do N iem ie c. Po s tro n ie naszego p rz y w o z u do do ty c h c z a s o w y c h suro w có w i a rty k u łó w m aso w ych do ch o
dzą n a fta i je j p rz e tw o ry , sole potasow e i drew no. Poza ty m n a le ż y o c ze kiw a ć znacznego w z ro s tu p rz y w o z u dla o d bu do
w y naszego ż y c ia gospodarcze
go. B y liś m y i je ste śm y w ie lk im eksp ortere m w ę gla , poza tym k ilk u p o w a żn ych su ro w c ó w ja k c y n k , kadm , n ie k tó re z w ią z k i azotowe, k a rb id i p ro d u k ty so
dow e. Ze w zro ste m w y w o z u ty c h p ro d u k tó w n ie ba rdzo m o
żem y s ię lic z y ć , a racze j p rz y puszczać należy, że będziem y b r o n ili status quo. W s z y s tk ie hasze n a d z ie je o p ie ra ją się na w y w o z ie p ó łfa b ry k a tó w , z w ła szcza w y ro b ó w go to w y c h . Po n ie w a ż na ja k ik o lw ie k tr w a ły d o p ły w p ien iąd za z z a g ra n ic y lic z y ć n ie m ożem y, w y w ó z nasz de cydo w ać będzie o ró w n o w a dze naszeqo b ila n s u p ła tn ic z e go, K w a lifik a c je do z a ję c ia po
z y c ji e ksp ortera w y ro b ó w prze
m y s łu prze tw ó rcze g o w h a n d lu ś w ia to w y m p o sia dam y z a ró w no ze w z g lę d u na m a te ria ł lu d z k i, ja k w a rs z ta ty p ra c y , ja k i
m o ż liw o ś c i surow cow e. Jednakże s tw ie rd z ić m usim y, że w Polsce n ie m y ś li się dosyć o spra w ie p rz y g o to w a n ia eks
p o rtu prze m ysłu p rze tw órcze go. P rz y g o to w a n ie p ro d u k c ji na ek s p o rt je s t rzeczą bardzo p iln ą , p rz y czym s z ty w n y po
d z ia ł w a rs z ta tó w p ro d u k c y jn y c h na tr z y s e k to ry m u s i b yć p o m in ię ty .
S tosunek ro z m ia ró w p r o d u k c ji p u b lic z n e j do p ry w a tn e j c a łk o w ic ie tę o s ta tn ią p rz y tła c z a . Duża ilo ś ć fo rm a ln o ś c i z w ią z a n y c h z p ro w a dzen ie m p rz e m y s łu n ie p rz y c z y n ia się do je g o ro zw o ju .
Jest rzeczą niezbędną, ja k najszybsze zw o ła n ie s p e c ja l
n y c h narad, z ud zia łem p ry w a tn e g o p rz e m y s łu i h a n d lu eks
p e rto w e go, n a d p rzyg o to w a n ie m p ro d u k c ji eks p o rto w e j.
M u s i nastąpić zba da nie ry n k ó w z b y tu i naszych szans w y w ozu, do czego na da ją się t y lk o k u p c y z a sie d zia li w handlu zag ran icznym , w z g lę d n ie ic h korespondenci.
O be cny stan naszej w y m ia n y h a n d lo w e j z zagranicą je s t c a łk o w ic ie a n o rm a ln y. N ie zawsze ta k będzie, że bę
dz ie m y p o s z u k iw a n y m i do staw ca m i w ę gla , w za m ia n za co u z y s k u je m y p o trze bn e nam surow ce przem ysłow e. D a ry ró w n ie ż się skończą.- G d y u sta nie ła tw o ś ć w y w o z u w ę gla ,
a na stąpi konieczność k u p o w a n ia s u ro w c ó w i d ó b r in w e s ty c y jn y c h , w ów czas okaże się, że z a p ro je k to w a n y aparat ha nd lu zagranicznego w po s ta c i cen
t r a l p a ń s tw o w y c h i s p ó łd z ie l
czych ora z ha nd el p r y w a tn y na sw o im ty lk o o d c in k u , będą do ty c h c e ló w n ie p rz y d a tn e , d o l ska n ie może w p ro w a d z ić p a ń stw ow ego m o n o p o lu h a n d lu za
granicznego ze w z g lę d u na sze
ro k i w a c h la rz to w a ró w im p o r
to w a n y c h i e k sp ortow anych . G d y b y ha nd el p r y w a tn y m ia ł o b s łu g iw a ć w y łą c z n ie p ry w a tn ą p ro d u k c ję , n ie się ga jącą n a w e t 10% w a rto ś c i ogóln. prod.
p rz e m y s ło w e j, ró w n a ło b y się to fa k ty c z n e m u z m o n o p o liz o w a n iu h a n d lu zagranicznego w ręka ch Państwa. Żaden p o w a ż n y k u p ie c n ie będzie się zajm ował,,
d ro b n y m i in te re s a m i. W ie le c e n tra l p a ń s tw o w y c h będzie m usiało pra cow ać przez ob cych agentów , przez co u za le żnim y nasz ha nd el od o b c e j dyspo
z y c ji. U ż y c ie a p ara tu h a n d lu p ry w a tn e g o u ła tw iło b y u n ik
W tym numerze:
' Z aga dn ien ia h a n d lu zagranicznego — O p ła ty stem p lo w e od podań i ś w ia d e c tw — Z e z w o le n ia na z w o ln ie n ie hipotecznego zabezpieczenia zaleg łości p o d a tk o w y c h — K sięgow ość rz e m ie ś ln ik a i je j znaczenie — K o m u n ik a ty .
W najbliższych numerach:
N o w y d e k re t o p o d a tk u doch. — K to p o dlega ubez
piecze nio m społecznym — Praca m ło d o c ia n y c h — P o ra d n ik księ g o w e g o — Sprzedaż s k ó r s u ro w y c h a po da te k o b ro to w y — K o m u n ik a ty .
Stałe działy:
Skarbowość — Księgowość — Pieniądz i kredyt — Sprawy socjalne — Komunikacja — Ustawodaw
stwo handlowe — Administracja przemysłowa — Przemysł — Rzemiosło — Handel
- 162 -
n ię c ie po ś re d n ic tw a obcego. Już dotychczasow e dośw iadcze
n ia w s k a z u ją na to, że n ie k tó re j ce n tra le nie p o tra fią obejść się bez po m ocy h a n d lu p ry w a tn e g o . W ty c h w y p a d k a c h ce n tra la p a ństw o w a staje się zbędnym og niw em p o ś re d n ic tw a w ha nd lu z zagranicą. K onieczną je s t rzeczą pom yśleć o szerokim ro z w o ju apara tu p ry w a tn e g o h a n d lu zagranicz
nego dia ob słu gi całego im p o rtu i eksp ortu po lskie go . Nasż p ry w a tn y 'a p a ra t h a n d lu zagranicznego przed w o jn ą d o p ie ro zaczynał się form ow ać. Ten i ta k s ła b y nasz aparat h a n d lo w y doznał przez w o jn ę dalszego osłabienia. N a le ż y go w zm ocnić, kup ca p ry w a tn e g o do u d z ia łu w h a n d lu zagra
n iczn ym zachęcić przez dopuszczenie do re n to w n y c h trans- a k c y j w o b ro c ie zag ran icznym i w y c h o w a ć przez zw iązanie stąd p ły n ą c y c h k o rz y ś c i z o b o w ią z k a m i ta k im i, ja k o b o w ią zek p e n e tra c ji ry n k u , p ro w a dzen ie w y w o z u m n ie j re n to w nego itp . R eferat s w ó j d r M a rc h w iń s k i k o ń c z y . stw ie rd z e niem , że ty lk o 100-procentowe szczere z ao piekow an ie się p ry w a tn y m aparatem h a n d lu zagranicznego oraz zespolenie je g o działa ń Z d z ia ła n ia m i pa ństw o w eg o ap ara tu p ro d u k cy jn e g o i ha nd low eg o ruszą z m ie js c a spraw ę w ła ś c iw e g o aparatu h a n d lu zagranicznego.
Opłaty stemplowe od podań i świadectw
V P rzyp o m in a m y c z y te ln ik o m naszym w k ró tk o ś c i n a j
w a żnie jsze prze pisy, dotyczące o p ła t s te m p lo w y c h od p o dań i św iadectw .
Przez po da nie — w ro zu m ie n iu p rz e p is ó w o op ła ta ch s te m p lo w y c h — n a le ż y rozum ieć każde pism o w n ie s io n e do urzędu pa ństw o w eg o bez w zg lęd u na to, czy zaw iera ono w n io se k o ro z s trz y g n ię c ie łu b zarządzenie, czy ty lk o w ia dom ość (in fo rm acje ). N a ró w n i z p o da nia m i tr a k tu je się p r o to k ó ły .spisarre przez urzę dy p a ństw o w e, a zastępujące podania.
Ś w iadectw em zaś je s t każde pism o w yd an e przez urząd p a ń s tw o w y , s tw ie rd za ją ce bądź stan fa k ty c z n y , bądź u p ra w nienie, k tó re kom uś służy.
Jeże li chodzi o w ys o k o ś ć o p ła t s te m p lo w ych , to de kre tem. z dn ia 20 m arca 1946 r. podw yższono o p ła ty , oznaczone, stałą k w o tą pien iężn ą — d z ie s ię c io k ro tn ie .
O pła ta stem plow a od podania i ś w iade ctw a w y n o s i za
sadniczo 50 zl.
O p ła ty od podań w yższe n iż 50 zł:
O p ła c ie w w y s o k o ś c i 100,— z ł w każd ym p rz y p a d k u oraz w w y s o k o ś c i 5,— z ł od każdego załącznika, dalszego egzem plarza i od pisu po d le g a ją :
1. po da nia o zezw olenie na pro w a dzen ie p rz e d s ię b io r
stw a zarobkow ego, albo na urządzenie lu b zm ianę in s ta la c ji w zakład zie ta k ie g o p rze dsiębiorstw a , je ż e li z a ła tw ie n ie p o da nia w e d łu g o b o w ią z u ją c y c h p rz e p is ó w w ym a ga og lę
dzin na m ie jscu;
2. p o da nia o nadanie u p ra w n ie ń g ó rn ic z y c h ;/
3. po da nia ó w p is do k s ię g i w o d n e j.
O p ła ty od podań niższe, niż 50,— zł:
Podanie, w k tó ry m p e te n t żąda z m ia n y d e c y z ji, w y d a n e j w prze d m io cie d a n in y p u b lic z n e j (podatku, o p ła ty , cła) — tzw . o d w o ła n ie — p o dlega op ła cie w w y s o k o ś c i 20,— . zł.
Jeże li je d n a k suma sporna nie przew yższa 100,— zł, to o p ła ta p rz y sum ie spornej, prze w yższa jące j 50,— z ł w y n o s i 5,-—
zł; p rz y sum ie zaś n ie p rz e k ra c z a ją c e j 50,— zł, podanie je s t w o ln e od o p ła ty .
Od z a łą c z n ik ó w do podania (od w o łan ia), od egzem pla
rza d ru giego i na stępn ych oraz o d p is ó w o p ła ta nie n a le ż y się.
To samo d o ty c z y zasadniczo zażaleń oraz pró śb o w z n o w ie n ie po stępo w a nia w y m ia ro w e g o . ,
Podania in n e j tre ści, tyczące się danin p u b lic z n y c h , p o d le g a ją o p ła c ie w w y s o k o ś c i 30,— z ł oraz w w y s o k o ś c i 5,— z ł od każdego załącznika, dalszego egzem plarza i odpisu.
O p ła ty stem plow e od ś w ia d e c tw wyższe, n iż 50,— zł:
1. a k t nadania o b y w a te ls tw a p o ls k ie g o , . 500,— zł 2. a k t zezw ole nia na zm ianę:
aj im o n i n a zw iska lu b n a z w is k a . . . 500,— zł b) i m i o n ... 50,— teł 3. zezw olenie n a n a b y c ie nie ru c h o m o ś c i
przez cudzoziem ca 1% od m in im a ln e j su
m y na bycia, n ie w ię c e j je d n a k ja k . . . 5000,— zł 4. za tw ie rd ze n ie s ta tu tu s p ó łk i a k c y jn e j lu b ,
k o m a n d y to w o -a k c y jn e j albo zm ia n w sta- - tucie , ja k ró w n ie ż zezw ole nie spó łce za
g ra n ic z n e j na działa ln ość w P aństw ie P ol
skim lu b na p o w ię k s z e n ie k a p ita łu . . . 1000,— zł 5. zezw olenie na stale pro w a d ze n ie p rze d
s ię b io rs tw a zarobkow ego, w ym a ga jące go
k o n c e s ji . . ... ... 40 0,-- z?
6. zezw ole nie na prze dłużen ie go dzin w s tę p u do lo k a lu publicznego> (re s ta u ra c ji itp.) ponad czas, p rz e w id z ia n y w przepisach p o lic y jn y c h ; ud zie lon e na czas dłuższy
n iż 3 d o b y , , ... , . 500,— zł
7. a k t nadania górniczego . . . 250,— zł 8. k a r ty ło w ie c k ie ,, w yd a n e na okres dłuższy
niż 14 d n i ... 100,— zl 9. zezw olenia na urządzanie w y s ta w i ta r
g ó w g o s p o d a r c z y c h ... ... 100;— z ł O p ła ty od ś w ia d e ctw niższe n iż 50,— zł:
O p ła c ie w w y s o k o ś c i 30,— zł p o d le g a ją św ia d e ctw a w yd a w a n e przez sądy. O p ła c ie w w y s o k o ś c i 20,— zl od ka żd e j s tro n ic y p e łn e j lu b zaczętej p o dlega ją : w y p is y .z ,a k tó w n o ta ria ln y c h oraz sporządzone przez u rz ę d y p a ństw o w e d ru g ie i dalsze egzem plarze d o k u m e n tó w urzę do w ych, rów - nóbrzm iące z egzem plarzem p ie rw s z y m i zaopatrzone w po d
pis ró w n o rzę d n y. T a k ie j sam ej o p ła c ie p o d le g a ją od pisy i w y c ią g i, sporządzone i , pośw iadczone przez u rz ę d y pa ńst
w o w e, z w y ją tk ie m ty c h , k tó re sporządza i pośw iadcza no
ta riu s z ; te osta tn ie p o d le g a ją op ła cie po 5,— z ł od każdej p e łn e j lu b zaczętej s tro n ic y .
Pośw iadczenia zgqdności z p ie rw o p is e m w tó ro p is ó w , o d p is ó w i w y c ią g ó w , sporządzonych n ie u rz ę d o w n ie (przez same strony), p o d le g a ją :
a) w razie po św iadczenia przez n o tariu sza — o p ła c ie po 5,— z l od k a ż d e j p e łn e j lu b zaczętej s tro n ic y , b) w razie po św ia d cze n ia zgodności przez in n y urząd
p a ń s tw o w y — op ła cie w w y s o k o ś c i 10,— z l od każ
dej p e łn e j lu b zaczętej s tro n ic y .
Ponieważ do podań dołączone są bardzo często załącz
n ik i ja k o d o w o d y na po p a rcie p e w n y c h o ko liczn o ści, p a m iętać należy, że od z a łą c z n ik ó w ró w n ie ż n a le ż y się op la ta -stem plowa, k tó ra w y n o s i po 5,— zł od każdego załącznika.
Jeże li w ra z z podaniem złożono dalsze egzem plarze lub o d p is y podania, to .n a le ż y się - ty tu łe m o p ła ty od podania k w o ta 50,— ’z ł oraz od każdego załącznika, ja k o też od każ
dego dalszego egzem plarza lu b odpisu po da nia po 5,— zl.
O p ła ta od załączn ika n a le ż y się bez w zg lęd u na to, czy jest nim o ry g in a ł, czy odpis i czy od niego uiszczono ju ż po prze
dn io ja k ą k o lw ie k opłatę, czy nie uiszczono:
Jeże li je d n a k z a łą czn ika m i do p o da nia są p a p ie ry w a r
tościow e, to nie p o d le g a ją one opłaóie ja k o z a łą c z n ik i.
P odanie ponow ne, p rz y k tó r y m je d y n ie zostają złożone z a łą c z n ik i potrzebne do z a ła tw ie n ia pierw szego podania, nie podlega o p ła cie ; od z a łą c z n ik ó w opłaca .się je d n a k po 5,—
zt od sztuki. *
Pow yższy prze pis ma — zgodnie z w y k ła d n ią M in is te r stw a S karbu — zastosow anie t y lk o do podania, p rz y k tó ry m pe te n t (bądź z w ła s n e j in ic ja ty w y , bądź na w e zw a n ie w ła dzy) je d y n ie s k ła d a z a łą c z n ik i, potrzebne do z a ła tw ie n ia poda nia poprze dnio w n iesion eg o. Jeże li zaś poda nie za
w ie ra nadto ja k ie k o lw ie k w y w o d y , to prócz k w o ty , ró w n a ją c e j się ilo c z y n o w i z pom nożenia ilo ś c i z a łą c z n ik ó w przez 5,— zł, na le ży u iścić op ła tę w w y s o k o ś c i 50,— z ł lu b w w y sokości 30,— zł lu b 20,— z ł albo 5,— z ł (np. je ż e li pe te n t ze z ło żon ych d o da tko w o z a łą c z n ik ó w w y s n u w a pew ne w n io s k i; je ż e li w y ja ś n ia , że pew nego do kum entu, któ re g o w ła dza zażądała, n ie może dostarczyć a dostarcza na tom ia st in n y , k tó r y zdaniem p e tenta mołże zastąpić d o ku m e n t żąda
n y ; je ż e li m o ty w y przytoczo ne w poprzednim p o d a n iu uzu
p e łn ia n o w y m i m o ty w a m i).
S tosow nie do p o s ta n o w ie ń u s ta w y o op ła ta ch stem plo
w y c h , p o da nie w n iesion e do urzędu pa ństw o w eg o przez je d ną osobę, cho ćby d o ty c z y ło dw u lu b w ię c e j prze dm io tów , podlega je d n o k ro tn e j op ła cie w e d łu g sto p y n a jw yższe j.
Podanie zaś w n iesion e przez d w ie lu b w ię c e j osób albo przez usta w ow ego zastępcę lu b p e łn o m o c n ik a d w u lu b w ię cej osób, p o dlega op ła cie je d n o k ro tn e j w te d y ty lk o , gd y po chodzi od w s p ó łw ła ś c ic ie li i d o ty c z y ic h m a ją tk u w sp óln eg o lu b je ż e li w y ra ż o n e w p o d a n iu żądanie o p ie
ra się na ty c h sam ych ty tu ła c h p ra w n y c h . W b ra k u p o w yższych w a ru n k ó w , op ła tę n a le ż y u iś c ić ty le razy, ile osób w y m ie n io n o w p o da niu w cha rakterze petentów .
P rzytaczam y na ty m m ie js c u te rod zaje podań, k tó re s p o ty k a się najczęściej, zwłaszcza w stosunkach z w ła d z a m i s k a rb o w y m i:
1 o d w o ła n ia (20 lu b 5,— zl),
2 podania o odroczenie te rm in u p ła tn o ś c i d a n in y p u b lic z n e j (p o d a tki, o p ła ty , cła), o u d z ie le n ie rat, o w s trz y m a n ie e g z e k u c ji do czasu z a ła tw ie n ia od w o ła n ia , o um orzenie zaleg łości (30 z! oraz 5,— z ł od zał. itd.),
3. po da nia o w y k re ś le n ie h ip o te k i zapisanej na rzecz S k a r
bu P aństwa dła w ie rz y te ln o ś c i ju ż spłaconej. Podanie ta k ie n ie podlega op ła cie stempl.,
4 po da nia o w y łą c z e n ie z pod e g z e k u c ji p rz e d m io tó w , bę
dących w łasno ścią pe tenta a z a ję ty c h celem ściągnięcia po da tku , należnego od osoby trz e c ie j; podanie ta k ie nie podlega op ła cie stem plow ej.
5. podania u ud zie len ie w y c ią g u z k s ię g i b io rcze j ¡30 z ł oraz 5 zł od zał.),
6 w n io s k i o spro sto w a nie błęd u ra ch un kow e go i w n io s k i o usunięcie p o d w ó jn e g o o p o d a tk o w a n ia w o ln e są od o- p ła ty stem plow ej.
7. w n io s k i o zaliczen ie n a d p ła ty na poczet in n y c h należ
ności lub o -z w ro t w gotów ce. W n io s k i tego ro d z a ju w o l
ne są o d o p ła ty ste m p lo w e j w m y ś l a rt. 142 p. 8 ustaw y o op ła ta c h stem plow ych. Przepis te n bo w iem postana
w ia, że p o da nia o z w ro t d a n in y p u b lic z n e j, nien ale żnie po bra nej, je ż e li ją uiszczono bez w y m ia ru u fzę dcw e ao lu b w k w o c ie w yższe j n iż ustalono urzę do w aie, w o ln e są Od o p ła ty stem plow ej,
8. w m ioski o zaniechanie eg ze ku cji bądź o je j ograniczenie, o p a rte na przesłance z zakresu p ra w a m a terialn eg o, za
żalenia na niezgodne z prze pisam i postępow anie organu egzekucyjnego.
S prawę o p ła t s te m p lo w y c h od podań w y m ie n io n y c h w ty m p u n k c ie w y ja ś n ia szczegółowo w y k ła d n ia M in i
sterstw a S karbu:
I. Jeże li w to k u po stępo w a nia e g zeku cyjne go w ładz sk a rb o w y c h osoba, p rz e c iw k tó re j egzekucja została s k ie ro wana lu b m a ' b yć skie row a na , re a g u ją c bądź na pisem ne up om n ien ie , bądź na w d ro ż o n y k r o k eg z e k u c y jn y , z ło ż y ła podanie, ,w k tó ry m w n o s i — o p ie ra ją c się na przesłance z zakresu pra w a m aterialn eg o -— o zaniechanie eg zeku cji bądź o je j ograniczenie, tó po da nie ta k ie podlega op ła cie stem plow ej. N ie ma znaczenia, czy po da nie ta k ie je s t od
w o łan ie m , czy w n io s k ie m o w y d a n ie d e c y z ji w try b ie n a d zoru, czy zostało u ję te w ja k ą k o lw ie k in n ą form ę. Poda
n ia m i ta k im i są w szczególności te, w k tó ry c h strona tw ie r dzi, że ty tu ł w y k o n a w c z y zosta ł ostatecznym orzeczeniem p o z b a w io n y s k u tk ó w p ra w n y c h w całości lu b w części bądź, że płatność została odroczona, że należność została w cało
ści lu b w części uiszczona, że zo s ta ły zajęte p rz e d m io ty nie uleg ają ce egzekucji.
Co dd pcdań w y m ie n io n y c h w ustępie po prze dzającym
„sum ą s po rną " je s t w zasadzie suma należności, w y m ie n io na w ty tu le w y k o n a w c z y m , o b lic z o n a po dzień w n ie s ie n ia p c d a n ij. Jeśli je d n a k p e tent ogranicza s w ó j w n io s e k do ćzęściow ych należności (nie p rz e c iw s ta w ia ją c się co do reszty), to ty lk o ta część je s t sumą sporną. ■
II. T ezy podane w y ż e j pod I n ie m a ją zastosow ania, o ile postępow anie eg zeku cyjne ma na celu ścią gn ięcie g rz y w ie n lu b p o d w y ż e k -s te m p lo w y c h . Jeśli w ię c podanie, w y m ie n io ne pod ! d o ty c z y w y łą c z n ie g rz y w n y bądź p o d w y ż k i. stem p lo w e j, to je s t w o ln e od o p ła ty stem plow ej. J e ś li zaś p o danie ta k ie 'd o ty c z y n ie ty lk o g rz y w n y lu b p o d w y ż k i, to na
leżność z t y tu łu g rz y w n y bądź p o d w y ż k i nie w sch od zi w ra chubę p rz y o b lic z a n iu sum y spornej.
III. Z ażalenie na niezgodne z prze pisam i postępow anie organu eg zekucyjnego, o ile nie zaw iera tre ś c i w y m ie n io n e j w y ż e j p o d I, — np. zażalenie na to, że organ e g z e k u c y jn y bez specjalnego zarządzenia na piśm ie w y k o n a ł egzekucję w porze n o cne j lu b w d n iu św iąteczn ym — w o ln e je s t od’
o p ła ty stem plow ej.
P a d p is iiic le P r e m io w ą P o ż y c z k ę
n a r z e c z O d b u d o w y K r ą g li
Zezwolenia na zwolnienie hipotecznego zabezpieczenia zaległości podatkowych
Poniżej p o d a je m y zasady postępo w a nia p rz y w y d a w a n iu zezw oleń na z w o ln ie n ie hipotecznego zabezpieczenia zaleg łości w . po d a tk a c h i o p ła ta c h s te m p lo w y c h w ty c h przyp ad kach, g d y p o d a tn ik w s k u te k d z ia ła ń w o je n n y c h , e w a k u a c ji, p rz e s ie d le n ia i in n y c h o k o lic z n o ś c i — u tra c ił p o k w ito w a n ia i in n e do ku m e n ty, na p o d s ta w ie k tó ry c h można b y s tw ie rd z ić fa k t u re g u lo w a n ia zaleg łości w p o d a tka ch i op ła ta ch s te m p lo w ych :
Z ezw olenia, o k tó ry c h w y ż e j m owa, będą w y d a w a ły urzę dy skarb ow e (re w iz y jn e ) na p o dstaw ie po da nia p o d a t
n ik a lu b osoby zaintere sow a ne j po up rzed nim p rz e p ro w a dzeniu postępow ania, m ającego na celu usta len ie fa k tu za
p ła ty lu b um orzenia zabezpieczonej hip o te czn ie zaległości.
W to k u po stępo w a nia p o d a tn ik lu b zainteresow ana osoba — po uprzedzeniu ic h o. o d p o w ie d z ia ln o ś c i k a rn e j z art. 144 K. K. za fa łs z y w e zeznania — p o w in n i w szcze
gó ln ości zło żyć ośw iadczenie, że zaległość została w całości ure gu low an a oraz u p ra w d o p o d o b n ić fa k t u tra ty d o tyczą cych k w itó w i in n y c h do w o d ó w na sk u te k . o k o lic z n o ś c i w o
je n n y c h . ,
U osób zam ieszka łych łu b p o s ia d a ją c y c h m ie js c e p o b y tu w m ie jsco w o ścia ch zniszczonych d z ia ła n ia m i w o je n n y m i, u re p a tria n tó w ,.w y s ie d le ń c ó w itp , — żądanie u p ra w d o po do bn ien ia. u tr ą ty k w itó w k a s o w y c h i in n y c h do k u m e n tó w rńę może w y k ra c z a ć poza g ra n ic e re a ln y c h m o ż liw o ś c i p e te n tó w .
. Jeże li chodzi o w y d a n ie zezw ole nia na z w o ln ie n ie h i
potecznego zabezpieczenia - zale g ło ści n ie p rz e k ra c z a ją c e j 10.000,— z ł — może urząd s k a rb o w y (re w iz y jn y ) zaniechać postępow ania, o k tó ry m w y ż e j m ow a, je ż e li podanie z a w ie ra ośw iadczenie, że zaległość została w całości u re g u lo w a na oraz up ra w d o p o d o b n ie n ie fa k tu u tra ty d o tyczących k w i
tów' i in n y c h d o w o d ó w na sk u te k o k o lic z n o ś c i w o je n n y c h , a ;w n io s k o d a w c a m i są osoby, zam ieszkałe w m ie js c o w o ś cia ch zniszczonych d z ia ła n ia m i w o je n n y m i, re p a tria n c i, w y r sie dle ńcy itp .
P rzy zaległościach p rze kra cza ją cych k w o tę z ł 25.000,—
urząd s k a rb o w y (re w iz y jn y ) może w y d a ć zezw olenie na z w o ln ie n ie hipotecznego zabezpieczenia po up rzed nim uzys
k a n iu zgo dy iz b y skarb ow ej.
W p rzyp a d ku , g d y zaległość przekracza k w o tę 100.000 zł, po trze bn a je s t zgoda M in is te rs tw a Skarbu.
Z ezw o le nie na skreślen ie h ip o te k i, zaopatrzone je s t w k lą u z u lę , iż nie je s t ono rów noznaczne z dow odem uiszcze
n ia lu b um orzenia należności, co do k tó r e j u d z ie lo n o zez
w o le n ia na z w o ln ie n ie h ip o te k i.
Z ezw olenie, posiada m oc w iążącą ty lk o z podpisem na
c z e ln ik a urzędu skarbow ego (re w iz y jn e g o ).
W ty m sam ym tr y b ie m ogą b y ć ró w n ie ż w yd a w a n e za
św iadczenia co d o z a le g ło ś c i w p o d a tk u 's p a d k o w y m .
- 164 -
Poradnik księgowego
Księgowość rzemieślnika i jej znaczenie
N a w ią z u ją c do a r ty k u łu o ks ię g o w o ś c i kupca-detadisty w nr. 16 „T y g o d n ik a G ospodarczego", m o g liś m y n a po dsta
w ie p rz y to c z o n y c h lic z b b ila n s o w y c h s tw ie rd z ić , że g łó w n y m zadaniem k u p c a -d e ta lis ty je s t zakup i sprzedaż to w a ró w . Ina czej p rz e d s ta w ia się to u rze m ie śln ika . Jego zasad
nic z ą czynnością je s t zaku p surow ca, p ro d u k c ja i sprzedaż w y p ro d u k o w a n y c h to w a ró w . O b o k ty c h czynn ości rze m ie śl
n ik bardzo często p o d e jm u je się ró ż n y c h n a p ra w w chodzą
c y c h w zakres je g o zaw odu. W p o ró w n a n iu zatem d o kupca, rz e m ie ś ln ik z a jm u je ja k o b y po w a żnie jsze sta n o w isko w ż y c iu gospodarczym , b o w ie m ob ok czynn ości w y tw ó rc z y c h , tru d n ić się m u s i n ie je d n o k ro tn ie w r ó w n ie j m ie rze czyn
n o ś c ia m i h a n d lo w y m i. T o te ż słuszne b y ło b y tw ie rd z e n ie , że rz e m ie ś ln ik , n ie p rz y g o to w a n y n a le ż y c ie do* sw ego zaw odu ró w n ie ż z p u n k tu w id z e n ia k u p ie c k ie g o , n ie p o d o ła o b o
w ią z k o m i w y m a g a n io m ja k o w ła ś c ic ie l w a rs z ta tu rz e m ie ś l
niczego.
In ic ja ty w a i przedsiębiorczość -rzem ieślnika u ja w n ia ć się w in n a w n a le ż y ty m zo rg a n iz o w a n iu je g o w a rszta tu pra cy. T u ta j na szczególne p o d k re ś le n ie z a s łu g u je k o n ie c z ność stw orze nia dla ro z w o ju p rz e d s ię b io rs tw a dobrze zor
g a n izo w a n e j k s ię g o w o ś c i, k tó ra n ie ty lk o s p e łn ia ła b y to m i
n im u m w p o ję c iu rz e m ie ś ln ik a „zad ośću czynie nia w ym ogom s k a rb o w y m ", lecz przede w s z y s tk im celem u trz y m a n ia p rz y ż y c iu i do d a n ia o d p o w ie d n ic h w y ty c z n y c h dla dalszego roz
w o ju przedsiębiorstw a .
K sięgow ość rz e m ie ś ln ik a je s t tą częścią skła do w ą o rg a n iz a c ji w e w n ę trz n e j i organem k o n tro ln y m w a rs z ta tu rze m ieślniczeg o. T a k często w y p o w ia d a n e prżez rz e m ie ś ln ik a s ło w a — „k s ię g o w o ś ć n ic m i n ie daje, m o je do cho dy mam w m ej w ła s n e j kie szen i, w no tesie czy na k a rtk a c h " r— są bezpodstaw ne i d la tego, k tó r y ta k tw ie rd z i, w w y s o k im s to p n iu krzyw d zące . Jedną z g łó w n y c h p rz y c z y n tego r o d z a ju b łę d n y c h tw ie rd z e ń je s t niezn ajo m ość n iż e j o m a w ia n y c h zagadnień, a bardzo często n ie w ła ś c iw e p rz y g o to w a n ie do sam odzielnego pro w a dzen ia w a rs z ta tu rz e m ie ś ln i
czego.
R zem ieślnik, chcąc osiągnąć n a le ż n y m u w y n ik z p ro w a dze nia prze d się b io rstw a , m u s i u m ie ć k a lk u lo w a ć , c z y li o b lic z y ć koszt z aku pu m a te ria łó w , koszt w y tw a rz a n ia , kosz
ty a d m in is tra c y jn e i h a nd low e, b y w re z u lta c ie s tw ie rd z ić re n to w n o ść sw ego w a rszta tu . N ie o c e n io n y m a te ria ł p o d k ła d o w y do ty c h -spraw da je rz e m ie ś ln ik o w i księgow ość, w e w ła ś c iw y sposób zorganizow ana.
Dobrze przeprow adzona k a lk u la c ja rzem ieślnicza J e s t z je d n e j s tro n y ham ulcem przed n ie g o d z iw ie o siąg anym zys
kie m , z d ru g ie j n a to m ia s t s tra ż n ik ie m przed niepożądanym w k ra d a n ie m się strat, ja k o w y n ik u p ra c y rzem ieśln ika .
Z adaniem ks ię g o w o ś c i rz e m ie ś ln ic z e j je s t oprócz w y k a z y w a n ia fin a n s o w y c h re z u lta tó w , p rz e d s ta w ia n ie k o s z tó w w y tw a rz a n ia i w s z y s tk ic h w w a rs z ta c ie d o k o n y w a n y c h c z y n ności, k tó re s ta n o w ią m a te ria ł p o d k ła d o w y dla k a lk u la c ji.
K a lk u la c ja rz e m ie ś ln ik a ró ż n i się od k a lk u la c ji ku p ca ty m , że:
,1. w koszta ch z a k u p u surowca, k tó re o d p o w ia d a ją kosztom zakupu to w a ró w u kupca, m u s i w p ro w a d z ić p e w n ą p o p ra w k ę , w y n ik a ją c ą ze zużycia części suro w ca w spo- , " ' sób n ie p ro d u k c y jn y , ja k np. odpadki, uszkodzenie fa
bryczn e itp .,
y ;c^nie sprzedaży m usi być u w z g lę d n io n y koszt ro b o c iz n y p ro d u k c y jn e j.
\ — ,000 . i J a k ie k s ię g i w in ie n p ro w a d z ić rzem ieśln ik?
. K K i^ tfW ó ś ć od ró żn ia k s ię g i zasadnicze i k s ię g i pom oc- 'ftiiS ź b /^ ć ż y łi1 Sżczegółowe. Z ty c h pie rw s z y c h , p rz y jm u ją c księ go w ość p o d w ó jn ą w u k ła d z ie ta b e la ry c z n y m , ja k o od- (■p$T$jpdĘ$0d lą yiąęszJitp rzem ieślniczego, n a le ż y p ro w a d z ić :
1. księ gę in w e n ta rz y ń j bilan sów ,
vr2 .,_ |u rp ^ l t ^ ę la r y c z n y , t. zw. am e rykań ski.
-9.-;->xZ:ksiąg-pomncniczych .potrzebne są:
-sf? KśSę^is1żhiriÓwień,''b 03 ,nż.
2. „ z aku pu m a te ria łó w ;- 4.
-fi?'
,, odbipfp5,Yfj,i.i 4 ó ? t a '- - i -
.iriyw o żŁ e g ż
owe,
teresantów ),
fSŁega u itfiS b g w o i-o lp a te s oh
Ta o s ta tn ia b y ła b y szczegółow ym ro z b ic ie m ko n ta
„K o s z tó w O g ó ln y c h ", prow adzonego w ż u rn a lu ta b e la ry c z nym .
W ż y c iu p ra k ty c z n y m s p o ty k a m y na ty m o d c in k u n ie s te ty n ie o p is a n y chaos. R ze m ie śln ik je s t po do b n ie ja k d ro b n y k u p ie c -d e ta łis ta w ro g ie m p ro w a dzen ia k s ią g i n ic d z iw nego, że n ie je d n o k ro tn ie b o ry k a się z p o w a ż n y m i tru d n o ścia m i n a tu ry te c h n ic z n e j, czy też m a te ria ln e j.
P lan kon t.
O dnośnie uw ag o g ó ln y c h o d s y ła m y C z y te ln ik a do n u m eru „T y g o d n ik a G ospodarczego", w y m ie n io n e g o na p o czątku n in ie js z e g o a rty k u łu . N o w y m ko n te m w u k ła d z ie k o n t k s ię g i g łó w n e j (ta b e la ry c z n e j) je s t w ks ię g o w o ś c i rze
m ie ś ln ic z e j k o n to p ro d u k c ji, określane pow szechnie przez rz e m ie ś ln ik ó w ja k o k o n to „W y k o n a n e pra ce." W prze d
s ię b io rs tw ie rzem ie ś ln ic z y m je s t to k o n to o d p o w ie d n ik ie m k o n ta „S przedaży to w a ró w " u k u p c a -d e ta lis ty . K ie ru ją c się konie cznością o g ra n ic z e n ia czynn ości k s ię g o w a n ia do po
trzeb m in im a ln y c h , ale nie o d zo w n ych , k o n to „W y k o n a n e p ra ce " je s t d la -rzemiosła w ysta rc z a ją c e , ja k o obraz w p ły w ó w za w y k o n a n e pra ce w łą c z n ie ze z u ż y ty m surow cem lu b też za prze prow adzone n a p ra w y . W w ię k s z y m prze dsię
b io rs tw ie rzem ieśln iczym zaleca ło b y się s tw o rz y ć od dzielne k o n to d la p o c z y n io n y c h n a p ra w i in n y c h czynności, k tó re nie p o w o d o w a ły zu ż y c ia w łasne go surowca. Tego ro d z a ju ro z b ic ie p o z w o liło b y u s ta lić stosunek p ro c e n to w y zużytego surow ca do ro b o c iz n y w ło ż o n e j w p ro d u kcję .
O dnośnie kosztó w p ro w a d z e n ia prz e d s ię b io rs tw a rz e m ie ślniczeg o zaleca się p ro w a d z ić w ż u rn a lu ta b e la ry c z n y m je d n o k o n to d la w s z y s tk ic h w y d a tk ó w pod nazwą „K o s z ty O g ó ln e ", n a to m ia s t w księ dze po m ocn iczej „K o s z ty p ro w a d z e n ia " p ro w a d z ić ic h ro z b ic ie na poszczególne s ub kon
ta, a m ia n o w ic ie : ,
1. R obocizna p ro d u k ty w n a , w łą czn ie św iadczenia socjalne, 2. R obocizna n ie p ro d u k ty w n a , w łą c z n ie św iadczenia so
cjalne,
3. U trz y m a n ie m aszyn i narzędzi, 4 Z a ku p d ro b n y c h narzędzi, 5. S iła i ś w ia tło
6. D zierżaw a za lo k a l, j
7. P odatek o b ro to w y ,
8 Inn e p o d a tk i p o trą c a ln e od dochodu, 9. D a n in y p u b lic z n e potrą calne,
10. O dsetki, 11 O pał,
12. K o s z ty a d m in is tra c y jn e (p rz y b o ry biu ro w e , czasopisma, pensja pe rson elu a d m in is tra c y jn e g o , h o n o ra riu m za p ro w adzenie ksiąg, o p ła ty te le fo n iczn e i p o rto ry jn e itp.).
N ie je s t po w ie dzian e, że w s z y s tk ie w y ż e j w yszcze g ó l
n io n e k o n ta m uszą b y ć w o m a w ia n e j księdze „K o s z tó w p ro w a dze nia " u w z g lę d n io n e , — p rz e c iw n ie , n ie k tó re z n ic h m og ą-się okazać zbyteczne (np. k o n to „D z ie rż a w a za lo k a l"
— je ś li w a rs z ta t rz e m ie ś ln ic z y p o sia d a m y w e w ła s n y m lo ka lu ), w ic h m ie js c e n a to m ia st w p ro w a d z ić m ożem y no w e kon ta, w e d łu g uznania rz e m ie ś ln ik a konieczne, celem w ła ś ciw ego zobrazow ania k o s z tó w pro w a dzen ia i p rz e p ro w a dzenia k a lk u la c ji.
O p ra co w a n ia p la n u k o n t n ie może rz e m ie ś ln ik zle cić swem u księ go w em u , k tó ry , ja k o n ie fa c h o w ie c w danej b ra n ż y rzem ieśln icze j, m ó g łb y po m inąć ważne szczegóły, — p rz e c iw n ie rz e m ie ś ln ik w e spó ł z n im , ja k o d o rad cą k s ię gow ości, p o w in ie n w o p ra c o w a n iu pla n u w sp ółd zia łać.
B ilan s w y n ik ie m d z ia ła ln o ś c i p rz e d s ię b io rs tw a rz e m ie ś ln i
czego.
Zasady k s ię g o w o ś c i w o g ó ln y m u ję c iu są id en tyczn e, je ż e li chodzi o ic h stosow anie w poszczególnych je d n o s t
k a c h ży c ia gospodarczego, a w ię c ró w n e w p rz e d s ię b io r
stw ach h a n d lo w y c h , p rz e m y s ło w y c h , rz e m ie ś ln ic z y c h itd . K sięgow ość TÓżni się n a ty m o d c in k u zew nę trzn ym zab ar
w ie n ie m , w y n ik a ją c y m ze z ro z u m ia ły c h p o trze b każdego ty p o w e g o p rze dsiębiorstw a . Szczególne znaczenie dla prze d
s ię b io rs tw a w y tw ó rc z e g o a -więc i rzem ieślniczego posiada b ila n s w u k ła d z ie ta b e la ry c z n y m , ja k o m a te ria ł a n a lity c z n y , a -przede w s z y s tk im p o d k ła d o w y do k a lk u la c ji w ła sn e j.
U w z g lę d n ia ją c w s z y s tk ie c h a ra k te ry s ty c z n e k o s z ty p ro w adzenia p rz e d s ię b io rs tw a rzem ieślniczego, p rz e d s ta w ia m y
B il a n s ta b e la ry c z n y p rz e d s ię b io rs tw a r z e m ie ś ln ic z e g o .. .. .. .. .. .. . .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .w P z a c z a s o d 1 5 . 4 . 1 9 4 5 d o 31 . 12 . 1 9 4 5 s p o rz ą d z o n y n a d z ie ń 31 g ru d n ia 1 9 4 5 r.
G 0 aN O
/
CO
X;c
CO
"g
"Oa op.
Poznań, dnia15kunetnia1946r.
- 166 -
na str. 165 w zó r ta k ie g o b ila n s u tab ela ryczneg o. Dane lic z b o w e podane są z ty p o w e g o rzem iosła i ob ra zu ją je go działa ln ość v/ m in io n y m ro k u gospodarczym za o kre s od, dnia 15. 4. do 31. 12; 1945 r. U k ła d b ila n s u s ześcioko lum h ow y, w y k a z u ją c y :
1. stan m a ją tk u p rz e d s ię b io rs tw a w c h w ili o tw a rc ia , 2. d o k o n a n y o b ró t w po da nym ro k u gospodarczym , 3. sum aryczne z esta w ie nie stan u po czątkow eg o i o b ro tó w
w tzw . b ila n s ie sum,
4. w y p ro w a d z o n e różn ice poszczególnych k o n t w tzw. b i
la nsie sald,
5 stan m a ją tk u prz e d s ię b io rs tw a p rz y ko ń cu ro k u o b ra chunkow ego,
6. z esta w ie nie w y n ik ó w d z ia ła ln o ś c i tj. s tra t i zy s k ó w z poszczególnych kon t.
Co w in n o in te re s o w a ć rz e m ie ś ln ik a po o trz y m a n iu bilan su . tab ela ryczneg o swego w a rs z ta tu rzem ieślniczego?
N a p ie rw s z y rz u t o k a w s ta w io n e c y fr y zdają się być dla rz e m ie ś ln ik a zagadką n ie ja s n ą a może i tru d n ą . A je d n a k w e własnym , i p rze d się b io rstw a in te re s ie w a rto się b łi- żęj p rz y p a trz y ć i odszukać od p o w ie d zi cho ćby na ta k ie k a r d y n a ln e i ważne zap ytania, ja k :
1. J a k ie j zm ia nie u le g ł m ó j w k ła d do przedsiębiorstw a?
O dpow .: W k ła d w ła ś c ic ie la , w y n o s z ą c y na p o czą tku ro- i k u gospodarczego z ł 12.820,— (patrz — '"„K a p ita ł" ) z m n ie js z y ł się n a dzień 31. 12. 45 do sum y z ł 9.786,84 (ostatn ia p o z y c ja w* b ila n s ie ko ń c o w y m ).
T y m sam ym k a p ita ł u m n ie js z y ł się o . . zł 3.033,16 2. Gdzie t k w i p rz y c z y n a u m n ie js z e n ia się k a p ita łu i czy
na s k u te k tego p rz e d s ię b io rs tw u zagraża konieczność lik w id a c ji w zg lę d n ie stra ta w następnym ro k u gospo
darczym ?
O dpow .: P rzed się bio rstw o w y k a z a ło za m in io n y ro k go
spodarczy c z y s ty z y s k w w y s o k o ś c i . . z ł 17.854,84 w ła ś c ic ie l p o b ra ł na s w o je p ry w a tn e p o trz e b y (wg. b ila n s u o b ro tó w poz. 17) . . . . zi 20.SS8,—
c z y li p o b ra ł za dużo z p rz e d s ię b io rs tw a . zł 3.033,16, k tó ra to ¡różnica p rz y c z y n iła się do "u m n ie js z e n ia k a p i
ta łu . G d y b y p o d ję ta suma b y ła niższa od osiągniętego czystego zysku, w z g lę d n ie p o w s ta ła d y fe re n c ja n ie w y s ta rc z a ła b y na p o k ry c ie u je m n e j ró ż n ic y k a p ita łu p o czątkow eg o i końcow ego, n a le ża ło b y szukać p r z y czyn na in n y c h k o n ta c h (np. na k o n c ie „In te re s a n c i" lu b innego ro d z a ju zadłużeniu).
Pobrana przez w ła ś c ic ie la w iększa k w o ta a n iż e li w y k a z a n y c z y s ty zy s k n ie g ro z i w żadnym w y p a d k u k o n ie c z nością lik w id a c ji p rze dsiębiorstw a , a n i też n ie może prze
w id y w a ć p rz y s z ły c h w y n ik ó w z d z ia ła ln o ś c i danego p rz e d s ię b io rs tw a rzem ieślniczego. Pozw ala n a to m ia s t to niesłu sz
ne um n ie jszen ie k a p ita łu s tw ie rd z ić m o żliw o ść o d m o w y ta k ie j czy in n e j tra n s a k c ji w y tw ó rc z ó -h a n d lo iw e j na skute k uszczuplenia ś ro d k ó w o b ro to w y c h . W naszym p rz y k ła d z ie stan g o tó w k i w in ie n w y n o s ić , . . z ł 2.995,09
plus nadebrana suma przez w ła ś c ic ie la 3.033.16 o g ó ł e m ... z ł 6.028.25 Ś ro d k i o b ro to w e w d n iu za m kn ię cia s k ła d a ją się
1. z g o tó w k i w kasie . . . z ł 2.995,09
2. z zapasów s u r o w c a ...z ł 4.765,— z ł 7.760,09 G d y b y ś m y do te j sum y d o d a li różn icę k a p ita ło w ą z ł 3.033,16 o trz y m a lib y ś m y stan ś ro d k ó w o b ro to w y c h . . ,, 10.793,25
To z esta w ie nie dow odzi, że w ła ś c ic ie l u m n ie js z y ł na n ie k o rz y ś ć p rz e d s ię b io rs tw a ś ro d k i o b ro to w e o o k o ło 28%, a $vięc o sumę dość poważną.
3. Ja k prze dstaw ia się stosunek p ro c e n to w y ś ro d k ó w o b ro to w y c h i n a k ła d o w y c h 'd o ' k a p ita łó w w ła s n y c h i ja k ie na le ży z n ie g o w n io s k i na p rzyszłość w yciągnąć?
. O dpow .: S tosunek p ro c e n to w y w y n ik a z ta b e lk i.
A k ty w a B ilan s a n a lity c z n y ________ P asyw a
u: złotych °/o ui złotych °/o
Ś rod ki K a p ita ły
ob ro to w e obce
Kasa Dostauicy
i surow iec 7.760,09 63,8 i sumy
Ś rod ki przechodnie 2.463,25 18,5
na kła d o w e
Maszyny K a p ita ły
i ruch. 4.490,— 36,2 własne 9.786,84 81,5
12.250,09 100,— 12.250,09 100.—
K a p ita ły obce z n a jd u ją pełne p o k ry c ie w środkach o b ro to w y c h . Ś ro d k i o b ro to w e w s to s u n k u do n a k ła d o w y c h u k ła d a ją się ró w n ie ż k o rz y s tn ie , w a rszta t rz e m ie ś ln ic z y p o siada nieo dzow ne m aszyn y (w y k a z u je to n ie p rz e d s ta w io n y na ty m m ie js c u in w e n ta rz ), nie b ra k i surowca, k tó r y sta
n o w i o k o ło 39% w s z y s tk ic h a k ty w . Z adłużenie p rz e d s ię b io r
stw a (k a p ita ły obce) je s t m in im a ln e i sta n o w i 18,5 p ro ce n t pasyw .
4. Jaka jest dochodow ość om aw ianego w a rs z ta tu rzem ieśl
niczego ?
O dpow .: D ochodow ość o b lic z a m y .n a p o d s ta w ia bilansu- w y n ik ó w , u s ta la ją c stosunek p ro c e n to w y osiągniętego czystego zysku do zys k u b ru tto . A w ie c
17.854,48
X
100 „ Qoa/ . . . . ,= 29,2%, to znaczy, ze na każde w y - z ysku b ru tto , przyp a d a 29,20 zł czys- 61.250,75
■ kazane zł 100,—
tego zysku.
5. lie p ro ce n t w y n o s i k a p ita ł pra cujący?
O dpow .: W z ó r na k a p ita ł p ra c u ją c y brzm i:
(ś ro d k i o b ro to w e — n a ty c h m ia s t p ła tn e zobow iązania)
X
100 Ś ro d k i na kła dow e.R ozw iązanie tego w z o ru po p o d s ta w ie n iu lic z b od po w ie nam, ile z ło ty c h k a p ita łu pra cująceg o przyp ad a na każde 100— z ł ś ro d k ó w n a k ła d o w y c h .
. P oniew aż m am y tu ta j do c z y n ie n ia z p rze dsiębiorstw e m w y tw ó rc z y m , n a le ż y pew n ą część ś ro d k ó w n a k ła d o w y c h prz e rz u c ić do o b ro to w y c h , b o w ie m ta k ie s k ła d n ik i, ja k m a
s z y n y w w y s o k im s to p n iu p rz y c z y n ia ją się do obrotu. N a k a p ita ł p ra c u ją c y w naszym p rz y k ła d z ie sk ła d a ją się:
1. ś ro d k i o b ro to w e . . . . . z ł 7.760,09 2. 30% ś ro d k ó w n a k ła d o w y c h . . . z ł 1.347,—
zł 9.107.09 3. m n ie j n a ty c h m ia s t p ła tn e zobow.' zł 2.463,25 z ł 6.643,84
W ja k im stosunku w y ra ż a się ten k a p ita ł (zł 6.643.84) do ś ro d k ó w n a k ła d o w y c h (zł 4.490,— m n ie j 1,347,— )?
6.643,84 X 100~
— — ;——--- _ 208%, to znaczy, ze na każde 100,—
3.143,—
zł ś ro d k ó w n a k ła d o w y c h przyp ad a 208,— z ł k a p ita łu pra cująceg o.
6. C zy ren to w n ość p rz e d s ię b io rs tw a je s t dostateczna?
O dpow .: S tosunek p ro c e n to w y w yka zan ego czystego z y s k u d o . w s z y s tk ic h k a p ita łó w o k re ś la rentow ność przedsiębiorstw a .
W naszym p rz y k ła d z ie
17.854,84
X
100 = 148%12.250,09
S praw dzenie: W p rz y to c z o n y m p rz y k ła d z ie k a p ita ł za
anga żow a ny s k ła d a ł się:
a) z k a p ita łu w łasnego w w y s o k o ś c i . . zł 9.786,84 b) z k a p ita łu obcego w w y s o k o ś c i . zł 2,463.25
R a z e m . . zł 12.250 09 O b lic z a ją c od pow yższej k o ń c o w e j sum y 146%
o trz y m a m y ... ... z ł 17.851.31 pius różn ica p ro c e n to w a . . . z ł 3.53 razem zgodnie z w y k a z a n y m czystym z yskie m
za ro k 1945 ... zł 17.854,84 6 f C zy po da te k o b ro to w y został n a le ż y c ie o b lic z o p y i o d
p ro w a d z o n y do w ła ś c iw e g o U rzędu S karbow ego?
O b ró t c a ło ro c z n y za ro k 1945 w y n o s i wg. w y ż e j prze d
staw ionego bilan su prz e d s ię b io rs tw a (patrz p o z y c ję 3 w b ila n s ie o b ro tó w — k o n to „W y k o n a n e pra ce")
zł 118.854,50 N a po dstaw ie sta re j u s ta w y o p o d a tk u o b ro to w y m , k tó re j p o d le g a ją dokonane o b ro ty w r. 1945 s taw ka p ro - . cen tow a dla om aw ianego p rz e d s ię b io rs tw a rz e m ie ś ln i
czego w y n o s i . . . . 3 p ro ce n t
p lu s do da te k w o je n n y w w y s o k o ś c i 100% oid o trz y m a ne j sum y p o d a tk o w e j.
3% od zi 118.854,50 ró w n a się . . . . zł 3.566,:—
(z 'zaokrą gleniem do p e łn e g o ziolego)
. plus 100% d o d a tku w o je n n e g o ’. . . z ł 3.566,—
Razem p o d a te k o b ro to w y w y n o s i . . . z ł 7.132,— , k tó ra to suma została w danym ro k u uw zglę dn io na, (patrz w b ila n s ie poz. 11 ko n to „P o d a te k o b ro to w y ".) W p o d o b n y sposób n a le ż y ró w n ie ż s p ra w d zić, czy za
p ła c iliś m y in ne p o d a tk i, ja k d o c h o d o w y .podatek od w y n a grodzeń itd . M a te r ia ł p o d k ła d o w y do spra w d zenia sta n o w i ż u rn a l ta b e la ry c z n y i księ g a in te re sa n tó w , — w te j o sta t-
n ie j są w y k a z a n e salda de be to w e i k re d y to w e poszczegól
n y c h d o sta w có w ł o d b io rc ó w , - in s ty tu c ji p u b lic z n y c h , a w ię c ró w n ie ż nasze zaleg łości w stosunku do U rzędu Skarbow ego, Przestrzeganie te rm in u p ła tn o ś c i u ła tw ia ob opólną w s p ó ł
pracą, w y k lu c z a m y o trz y m y w a n ie m o n it, p ła c e n ie ' odsetek i e w tl. kosztów , w y n ik a ją c y c h z n ie re g u la rn e g o w y w ią z y w a n ia się, z o b o w ią z k ó w o b y w a te ls k ic h . W y ż e j przytoczo ne p y ta n ia są je d y n ie p rz y k ła d o w e , je s t ic h c a ły szereg i po- .w in n y zaintere sow a ć każdego rzem ieśln ika , prow adzącego s w ó j w ła s n y w a rs z ta t rzem ieśln iczy. Lekcew ażenie ty c h spraw i ic h z a n ie d b y w a n ie n ie w ą tp liw ie przysparzać będzie rz e m ie ś ln ik o w i sporo tru d u i m ozo iu w p ro w a d z e n iu je go p rze d się b io rstw a i p rz y c z y n ić się może do niepożądanej k a ta s tro fy fin a n s o w e j. B io rąc dalej, pod uw agę znaczenie rzem iosła w o g ó ln e j ¡polityce ż y c ia gospodarczego P olski, le kcew a żen ie ty c h zagadnień i po w o d o w a n ie lik w id a c ji na s k u te k sam ow olnego n ie d b a ls tw a je s t czynem n ie ty lk o n ie e ty c z n y m lecz s z k o d liw y m d la Państwa.
K się go w ość rz e m ie ś ln ik a ja k o podstaw a k a lk u la c ji w a rs z ta to w e j.
Cena sprzedażna a r ty k u łó w w y tw o r u rzem ieślniczego, cena za w y k o n a n e prace rem o ntow e itp . skła d a się:
1. z ko sztu zużytego m a te ria łu (surowca) zasadniczego i pom ocniczego,
2. z ko sztu ro b o c iz n y p ro d u k c y jn e j,
3. z o g ó ln y c h k o s z tó w w y tw a rz a n ia , ja k u trz y m a n ie w a rs z ta tu , s iła i ś w ia tło , op ał, u trz y m a n ie m aszyn, i narzędzi, a m o rty z a c ji m aszyn itd.,
4. z k o s z tó w sprzedaży,
5. z o g ó ln y c h k o sztó w a d m in is tra c y jn y c h oraz 6. z zysku.
Z te j p rz y c z y n y do kła d n a k o n tro la i księ go w e u ję c ie w s z y s tk ic h w y ż e j w y m ie n io n y c h ¡kośztów je s t ważne, b y na p o dstaw ie ic h k s z ta łto w a n ia się m ożna w sposób p e w n y u s ta lić s ta w k i pro ce n to w e po szczególnych kosztó w .
W p rz e d s ię b io rs tw ie rzem ie ś ln ic z y m m am y d w o ja k ą m o żliw o ść o b lic z e n ia ko s z tó w :
a) m ożem y ogólne k o s z ty oraz zysk o k re ś lić p e w n ym p ro ce n te m w stosunku do zużytego surow ca, b) w s to s u n k u 'd o k o s z tó w ro b o c iz n y lu b c) w stosunku do surow ca i k o s z tó w rob ocizny.
D la rz e m ie ś ln ik a n a jp ra k ty c z n ie js z y i n a jła tw ie js z y je s t sposób dru gi. J a k do ty c h czynności , p rz y s tą p ić , w y ja ś n ia poniższy p rz y k ła d :
N a p o d s ta w ie k s ię g i k o s z tó w prow adzenia, w naszym p rz y k ła d z ie k o s z ty te są uw zg lę d n io n e w b ila n s ie ta b e la ry c z n y m , u s ta la m y stosunek p ro c e n to w y po szczeg óln ych kosztó w , p rz y jm u ją c łączne k o s z ty za 100 p ro c e n t oraz do rob ocizny.
W y k a z k o s z tó w za r o k go spo da rczy 1945
l..p Rodzaj kosztó w złotych °/o
ogólny
°/o uj stosunku do robocizny
produk.
1 R obocizna p ro d u k ty w n a 22.238,16 51,4 96,2 2 Robocizna n ie p ro d u k ty w . 9 7 5 ,- 2,3 4,7
3 U trz y m a n ie m aszyn 1.315,— 3,1 6,0
4 D robne narzędzia . . 405,— 0,9 1,9
5 S iła i ś w ia tło . . . . 2.080,90 4,7 9.5 6 Czynsz za lo k a l . . . 2.244, - 5,1 10,2 7 Podatek o b ro to w y . . 7 1 3 2 , - 16,5 32,4 8 D a n in y pu bl. p o trą calne 5 5 0 , - 1,3 2,5 9 O d s e t k i ... 69,10 — 0,3 10 O p a ł ... 2 . 1 7 0 - 5,0 9,9 11 O gó lne k o s z ty adm in. . 3.886.75 9,1 •17,7 12 A m o rty z . m aszyn i ruch. 3 3 0 ,- 0,7 1,5
1
Razem . . . 43395 ,o i! 1 0 0 , - | 96.1 |P rzedstaw iona ta b e lk a p ro c e n to w a k o sztó w jest. cennym in fo rm a to re m dia rzem ieśln ika , k tó re z k o s z tó w są stosun-
* ow o za w y s o k ie , b y p o w o dow ać od na lezien ie p o p e łn ia -' n y c h b łę d ó w o rg a n iz a c y jn y c h i k ie ro w n ic tw a je g o w a rs z ta tu pracy. W naszym p rz y k ła d z ie k o s z ty te w y k a z u ją obraz ' o b i e j gospo da rki. I ta k z k o s z tó w og ó ln y c h , n ie p ro d u k c y jn y c h n a jle p s z y m tego dow odem są- n ie w y s o k ie w y d a tk i na a d m in is tra c ję prz e d s ię b io rs tw a (po niżej 10%).
Poniew aż rob ocizna w y n o s i po nad 50% w s z y s tk ic h kosz- to w razern’ prze to w o d p o w ie d n im stosunku p o d w o ił się
obraz p ro c e n to w y in n y c h k o s z tó w w p o ró w n a n iu z ro b o c iz ną. W ych o d zą c d a le j z założenia k a lk u la c ji o p a rte j na kosztach ro b o c iz n y p ro d u k ty w n e j, u s ta la m y cenę “sprze
daży p r o d u k c ji rze m ie śln icze j u w z g lę d n ia ją c : t. koszt zużytego na daną pra cę surowca,
2. koszt ro b o c iz n y , u s ta lo n e j na p o dstaw ie zużytego w zg lęd nie przyp uszcza lnie m ającego być z u ż y ty m czasie p ra c y z zastosow aniem m n o ż n ik a z l. gddz.
3. dodanie in n y c h k o sztó w — w ty m w a rszta cie 96,2%
k o sztó w ro b o c iz n y p ro d u k ty w n e j,
4. zysk pro ce n to w o do sum y k o sztó w pro w a dzen ia i zu
ż y ty c h m a te ria łó w .
O b lic z e n ie ostatniego p u n k tu d o k o n u je m y następująco:
a) k o s z ty pro w a d ze n ia w yn oszą . . z ł 43.395,91 b) z u ż y ty su ro w ie c (w /g. b ila n s u poz 2) „ 57.603,75
razem . ' ... ... z ł 100.999,66 tj.łOO % c z y s ty zy s k za ro k u b ie g ły w y n o s ił ,, 17.8.54,84 tj. 17,8%.
w stosunku do sum y zł 100.999,66
P rz y k ła d k a lk u la c ji: M a m y w y k o n a ć pew ną pracę, na k tó rą p o trz e b u je m y surow ca za zl 120,— oraz z u ż y je m y 13 godz p ra c y lic z o n e j po z ł 12,— za godzinę. Jak. o b licza m y cenę sprzedaży?
R ozw iązanie:
1. koszt zużytego s u r o w c a ... z ł 120,—
2. koszt ro b o c iz n y prod.. 18 godz. X zł 1 2 ,-- z ł 216,—
zł 336,—
3. Inn e k o s z ty — 96,2% ro b o c iz n y tj. od
z ł 216,— ... . z ł 207.79 zł 543,79 4. p lu s zysk —- 17,8% od zł 543,79 . . . zł 9f>,79 cena s p r z e d a ż y ...zł- 640,58
(za o krą g la ją c do z ło ty c h p e łn y c h . . zi 640,—
C zy tego ro d z a ju o b lic z e n ie na p o dstaw ie k a lk u la c ji, o p a rte j na lic z b a c h k s ię g o w y c h za m in io n y ro k gospodarczy, je s t słuszne, w y k a z u je nam spraw dzenie:
W spraw ozdaw czym ro k u o b ra c h u n k o w y m 1945 w y d a liś m y :
a.) na zakup surow ca zużytego w p ro d u k c ji . zł 57.603,75.
b) na. rob ociznę p ro d u k c y jn ą ... ... . zł. 22.238,16
^ Razem . . . z i 79.841,91
c) plus 96,2% koiśztów w stosunku do, ro b o c iz n y zł 21.392,10 'z łlO l.2 3 4 ,0 1 d) plus 17,8% z y s k u ... ... z ł 18.019,47 Razem . . . zl 119.253,48 m n ie j p o w s ta ła ró ż n ic a w y n ik ła z o b lic z e
n ia p ro c e n tó w z zao krą g le n ie m do jednego
m ie js c a poza p rz e c in k ie m . . . . . . . z ł , 398,9.8 Cena sprzedaży . . . z ł 118.854,50 zgodnie z sumą w y k a z a n ą w bilansie, ta b e la ry c z n y m p o z y c ja 3 (bilans ob ro tó w ) -po s tro n ie ,,M a",
N a ty m m ie js c u jeszcze je d n a ważna uwaga. N ie n a le ż y lic z b k s ię g o w y c h za m in io n y ro k gospodarczy uważać za be zw zg lęd nie o b o w ią z u ją c e na prze cią g następnego ro k u , — p rz e c iw n ie , podać częstej k o n tro li, u zu p e łn ić lic z bam i m in io n y c h m ie s ię c y b. ro k u zwłaszcza, g d y s tw ie r
d z im y naoczną zm ianę cen surow ca, ro b o c iz n y i . in n y c h k o sztó w p ro w a d z e n ia p rze dsiębiorstw a . -
Dobrze zorganizow ana księ go w ość rz e m ie ś ln ik a je s t w ię c nie ty lk o , dow odem s p e łn ie n ia je g o 'o b o w ią z k ó w w z g lę dem U rzędu S karb o w e g o czy in n y c h in s ty tu c ji p u b lic z n y c h , lecz co w ażniejsze, ż y w y m pulsem zdro w o tn ego ro z w o ju i is tn ie n ia p rze dsiębiorstw a . K sięgow ość zawsze w yka zać może u s te rk i z ie j go sp o d a rki, ś ro d k i zaradcze n a to m ia s t daje in ic ja ty w a i prze dsiębiorczo ść w łasna lu b w porę na dcho
dzącą -pomoc ó d ’ zew nątrz w a rs z ta tu rzem ieślniczego..
m g r M . N o w ic k i
Zgłoszenie ź ró d ła dostaw y.
Izba P rzem ysłow o - H a n d lo w a w P oznaniu ( M ic k ie w i
cza 31) prosi , o o d w ro tn e zgłoszenie źró d e ł d o sta w y, -r- w z g lę d n ie w y tw ó rn i, m ogącej d o starczyć dla po trze b k o le i 2-ch c ią g n ik ó w a k u m u la to r o w y c h do prze cią gan ia prze syłe k bagażow ych o d łu g o ś c i p la tfo rm y ok. 2,2 m i szerokości ok. 1,2 m. Zgłoszenia — do W y d z ia łu P rzem vsłow eqo
Iz b y -pok. 9. ■ a
-
168
-Wiadomości rótne I komunikaty*
S prawa s k ła d a n ia z a lic z e k na k oszty badania b ila n s ó w przez k u p c ó w re je s tro w y c h .
Szereg k u p c ó w re je s tro w y c h o trz y m a ł o s ta tn io od Sądu O kręgo w e go — W y d z ia ł R e je s tro w y — w e z w a n ie d o , p rze
d ło że n ia in w e n ta rz a i b ila n s u oraz zło żen ia do 7 dn i z a lic z k i na k o s z ty b a da nia b ila n s ó w w w y s o k o ś c i z ł 800,— w z g l.
1 00Ó,— po d ry g o re m g rz y w n y do 5.000,-— zł. O bo w ią zek zło żen ia z a lic z k i nie z n a jd u je je d n a k — naszym zdaniem — uzasadnienia w o b o w ią z u ją c y c h przepisach p ra w n y c h , a w szczególności w przepisach § 23 rozporządzenia m in is tra S p ra w ie d liw o ś c i z dn ia 8 czerw ca 1935 r. (zm ienionego roz
porządzeniem m in is tra S p ra w ie d liw o ś c i z 27 lu te g o 1945 r.
Dz. U. N r 9. poz. 47) o o p ła ta ch w po stępo w a niu przed są
dem re je s tro w y m .
N a po d s ta w ie prze pisów rozporządzenia w yko n a w cze g o m in is tra S p ra w ie d liw o ś c i z d n ia 1 lip c a 1934 r. o rejestrze h a n d lo w y m (Dz. U. N r 59, poz. 511) i art,. 419 K. p. c. p rz y s łu g u je p rz e c iw k o ta k ie m u zarządzeniu Sądu O kręgo w e go
W y d z ia ł R e je s tro w y — zło żen ie w te rm in ie ty g o d n io w y m zażalenia do Sądu A p e la c y jn e g o . Z ażalenie m usi być podpisane przez adw okata. Poniew aż n a k ła d a n ie o b o w ią zku skła d a n ia z a lic z k i n ie je s t p rz e w id z ia n e w u sta w ie , Izba z w ró c iła się do w ła ś c iw y c h w ła d z sądow ych z prośbą o w y ja śnie nie.
L e g ity m a c ja , prze m ysłow ca.
Izba P rz e m y s ło w o -H a n d lo w a w Poznaniu p o d a je do w iado m ości, że w s z yscy p ro w a d z ą c y p rz e d s ię b io rs tw a prze
m ysło w e, h a nd low e, tra n s p o rto w e , p rze m ysł gospodnio-ho- te la rs k i, re je s tro w a n i w Izbie, są u p ra w n ie n i do o trz y m a n ia
t. zw a ne j „L e g ity m a c ji P rzem ysłow ca ", S ta n o w i ona do
w ó d o so b isty u p ra w n io n e g o i je s t h o n o ro w a n a przez w ładze po rzą d ku publicznego.
Z a in te re s o w a n i m ogą odebrać o d p o w ie d n i fo rm u la rz w Iz b ie P rz e m y s ło w o -H a n d lo w e j, w Poznaniu, u l. M ic k ie w ic z a 31 po k. 26. Po w y p e łn ie n iu fo rm u la rz a n a le ż y z ło ż y ć go w Iz b ie P rz e m y s ło w o -H a n d lo w e j w ra z z o p ła tą zł 100,—
oraz dw om a fo to g ra fia m i o rozm iarze 4 X 6 cm.
Z c h w ilą lik w id a c ji p rz e d s ię b io rs tw a p rz e d s ię b io rc y są zob ow iąza ni z w ró c ić le g ity m a c je w te rm in ie 7-mdu d n i w Izbie P rz e m y s ło w o -H a n d lo w e j w Poznaniu.
W o ln y o b ró t z ie m io p ło d a m i za w y ją tk ie m z ie m n ia k ó w O d d n ia 17 m aja br. M in is te rs tw o A p ro w iz a c ji i H a n d lu z e z w o liło na w o ln y o b ró t zbożem i z ie m io p ło d a m i, za w y ją tk ie m z ie m n ia k ó w , w o b rę b ie całego Państwa.
W ła d z e w o je w ó d z k ie , chcąc u n ik n ą ć s p e k u la c ji oraz w y d re n o w a n ia Poznańskiego przez w y k u p zboża i m ą k i sta
n ę ły na sta n o w is k u , ab y dotychczas w p row a dzo ne o g ra n i
czenia, ob o w ią zu ją ce w o b rę b ie w o je w ó d z tw a poznańskiego, u trz y m a ć na d a l w m ocy.
Krótkie wiadomości z zagranicy.
W ę g ry .
N a po d s ta w ie ro k o w a ń h a n d lo w y c h po lsko - w ę g ie rs k ic h Polska o trz y m a ć ma b a u k s y t, ś ro d k i lecznicze i słom ę r y żową. P ierw sza p a rtia ś ro d k ó w le c z n ic z y c h zosta ła ju ż w y eksp ed iow an a do P olski. P o ls k i, e k s p o rt ob e jm o w a ć będzie w ę g ie l, sól, koks. Poza a rty k u ła m i w y ż e j w y m ie n io n y m i W ę g ry eks p o rto w a ć będą do P o ls k i o le je i p ro d u k ty , m a
szyny, a lu m in iu m i in s tru m e n ty p re c y z y jn e .
Znana przed w o jn ą
z wyrobu b u te le k p iw n y c h
HUTA SZKŁA UJŚCIE
poleca io partiach wagonowych:
wszelkiego ro d za ju
butelki do piwa, lemo
niady, koniaku, s ł o j e konserwowe do miodu, do musztardy
sprzedaż:
CENTRALA ZAOPATRZENIA I ZBYTU
D Y R E K C J I PRZEMYSŁU MIEJSCOWEGO P o zn ań , ul. Chełmońskiego nr 10 DYREKCJA telefon nr 68- 03 W ydział sprzedaży telefon 74-18 Przedstawicielstwo — ŁODZ, ul. Andrzeja 7
F a c L o w a p o m o c we wszelLlcIi spraw acL Lsięgowyck
Y ie u ń c le n t
SPÓŁKA P O W IE R N IC Z O -R E W IZ Y J N A
J. KLOSKA i F. KROLL - T. W IEC ZO R K IEW IC Z
zaprzysiężeni rzeczoznawcy księgouiości przy Izbie P rzem ysłoiro -H a ndlom ej uj Poznaniu
P o z n a ń , Marcinkowskiego 16 m. 15 Telefon 4 7 -7 9
BrMi. LILPOP, SZULC, u
Poznań, ul. Armii Czerwone) 4
Telefon nr 34-80
A rty k u ły techniczne N a rzę d zia
M aszyny
R e da kcja: Izba P rze m ysło w o -H a n d lo w a w Poznaniu, u lic a M ic k ie w ic z a 31 Tel.: 78-82, 23-65, 23-66
Ogłoszenia p rz y jm u je ,,PAR " Polska A g e n c ja R e kla m y Fr. K ra jn a — S p a d k o b ie rc y Poznań, ul. Fr. Rataj
czaka ? — Tel. 30-80 i oddz. Kraków Rynek Gł. 46 — Teł. 503-66
Administracja: Księgarnia W llak Po
znań, ul. K a n ta k a 10 — Tel. 44-40 Konto P. K. O. — V - 4085
Cena numeru 10,— zł, prenumerata kwartalnie 100,— zł
Odbito «sionkam i D ru k a rn i Wydawniczej Fr. Krajna Sp. z o. o., Pesaeń, ul. Strzałowa 2a K 4459
