Nr. 19. Wąbrzeźno, dnia 5 maja 1928 r. Rok 5
E w a n g e 1 j aGFEDCBA
ś w . J a n a r o z d z . 1 6 , w i e r s z 5 — 1 4 .
O n e g o c z a s u m ó w i ł J e z u s d o S w y c h u c z n ió w : I d ę t e r a z d o T e g o , k t ó r y M n ie p o s ł a ł , a ż a d e n z w a s n i e p y t a M n ie : d o k ą d id z ie s z ? A l e i ż c m t o w a m - p o w ie d z i a ł, s m u t e k n a p e łn i ł s e r c a w a s z e . A l e ć J a p r a w d ę w a m p o w ia d a m : p o ż y t e c z n o w a m , a b y m J a o d s z e d ł , b o , j e ś l i n i e o d e j d ę , p o c i e s z y c ie l n i e p r z y j d z i e d o w a s , a j e ś li o - d e j d ę , p o ś l ę g o d o w a s A o n g d y p r z y j d z i e , b ę d z i e k a r a ł ś w ia t z g r z e c h u i z s p r a w ie d li w o ś c i i z s ą d u : z g r z e c h u , m ó w i ę , iż n ie w ie r z ą w I m ię ; a z s p r a w ie d l iw o ś c i, iż d o O j c a id ę ; a z s ą d u , iż k s i ą ż ę t e g o ś w ia t a j u ż j e s t o s ą d z o n y . J e s z c z e w a m w i e le m a m m ó w i ć a l e t e r a z z n i e ś ć n ie m o ż e c i e . L e c z g d y p r z y j d z ie o n D u c h p r a w d y , n a u c z y w a s w s z e l k ie j p r a w d y : b ® n i e s a m o d s i e b i e m ó w ić b ę d z i e , a l e c o k o l w ie k u s ł y s z y , m ó w ić b ę d z i e i c o p r z y jś ć m a , o z n a j m i w a m .
Nauka z ewangelji
C z e m u r z e k i J e z u s .' i d ę d o O jc a ?
U c z n i o w i e m i ło w a li g o r ą c o J e z u s a ; Z b a w i c ie l m ó w i ł im ś w ie ż o o c i e r p ie n i a c h i p r z e ś la d o w a n i a c h , j a k ie z a N i e g o z n o s ić b ę d ą . T o ic h z a s m u c i ło t a k m o c n o , ż e G o n ie p y t a li, d o k ą d i d z i e . Z a p o w i e d z i a n e o d e j ś c ie M is t r z a i w ła s n e ic h o s a m o t n i e n i e .w p r z e p e ł n i o n y m n i e n a w i ś c ią ś w ia c i e m o c n o ic h z a f r a s o w a ł o . A b y i c h p o c ie s z y ć , s a m C h r y s t u s , n i e z a p y t a n y o t o , p o w ia d a im , d o k ą d i d z i e , t . j. ż e i d z ie d o O j c a i ż e t o J e g o o d e j ś c ie w y j d z i e im n a d o b r e i k o r z y ś ć ,
D la c z e g o u c z n i o m w y s z ł o n a d o b r e o d e j ś c i e J e z u s a ?
G d y ż P a n J e z u s S w ą m ę k ą i ś m i e r c ią w y j e d n a ł im z e s ła n i e D u c h a ś w ię t e g o , a t o z e s ł a n ie w y n a g r o d z ił o im w z u p e ł n o ś c i t r a t ę , j a k a ic h s p o t k a ł a w s k u t e k o d e j ś c i a Z b a w i c i e l a . O t ó ż d l a t e g o o d s z e d ł P a n J e z u s d o O j c a , a b y im z e s ł a ć D u c h a ś w ię t e g o .
C o m ó w i w t e j e w a n g e lj i P a n J e z u s o d z ia ł a n iu D u c h a ś w i ę te g o ?
P a n J e z u s m ó w i: 1 Z e D u c h ś w . p o u c z a c b ę d z ie ś w ia t i o d n ie s ie t r y u m f n a d t r z e m a w r o -
g '.m i J e z u s a i k o ś c i o ła , t . j. n a d n i e w ia r ą n i e - s p r a w i e d li w e m p r z e ś l a d o w a n i e m i s z a t a n e m . 2 . Z e A p o s t o łó w i k o ś c i ó ł d o k ł a d n ie o b e z n a z e • w s z y s t k ie m i p r a w d a w i z b a w ie n i a i n a d a K o ś c i o ł o w i’d a r n i e o m y l n o ś c i. 3 , Z e o b d a r z y K o ś c i ó ł d a r e m p r o r o c t w a i p r z e z t o o k a ż e , j a k a w p r z y s z ł o ś c i c z e k a K o ś c i ó ł p o c ie c h a i c h w a ł a z a d o c z e s n e c ie r p ie n i a . 4 . Z e t e n ż e D u c h ś w ię t y s w e m d z ia ł a n ie m w K o ś c ie l e p r z y n ie s i e c z e ś ć i c h w a ł ę Z b a w i c i e l o w i .
J a k D u c h ś w . p r z e k o n a ś w ia t o g r z e c h u s p r a w ie d l iw o ś c i i s ą d z ie ?
D u c h ś w i ę t y p r z e k o n a ś w i a t ( t. j . ż y d ó w i p o g a n ) o g r z e c h u w t e n s p o s ó b , ż e k a z a n ia m i, ś w i ę t o ś c i ą i c u d a m i A p o s t o ł ó w , j a k o t e ż o ś w ie c e n ie m p r z e ś w i a d c z y i c h , j a k c i ę ż k o z a w i n il i .ń e w i a r ą i z d r o ż n o ś c i a m i; o s p r a w ie d l iw o ś c i, g d y ż w y j a w i i c h o b ł u d n ą s p r a w ie d l iw o ś ć i o k a ż e im , ż e t y lk o C h r y s t u s , k t ó r e g o o d s i e b ie o d e p c h n ę l i, j e s t s p r a w i e d li w y m i ź r ó d ł e m w s z e l k ie j s p r a w i e d li w o ś c i; o s ą d z i e z a ś o t y l e , ż e s p r a w i , iż b ę d ą s i ę w id z i e l i p o t ę p i o n y m i w s z a t a n i e , k t ó - i y j e s t i c h n a c z e ln i k ie m i k s i ę c i e m , w k t ó r e g o u s u g a c h z o s t a j ą , i k t ó r y p r z e z A p o s t o ł ó w w i m i ę J e z u s o w e w y p ę d z o n y z o s t a n ie z ś w ią t y ń p o g a ń s k i c h i c i a ł l u d z k i c h i u j r z y k o n i e c s w y c h r z ą d ó w .
C z e m u C h r y s t u s n i e p o w ia d a A p o s t o ło m w s z y s t k ie g o , c o m a n a m y ś li?
C id y ż n i e b y l i b y j e s z c z e z d o l n i p o j ą ć w s z y s t k ie g o , p o n i e w a ż s ą z a s ł a b i , g ł ę b o k o z a s m u c e n i i m a ją j e s z c z e p e w i e n p o c ią g d o ż y d o s t w a . D la t e g o t e ż o b i e c u j e im z e s ł a n ie D u c h a ś w i ę t e g o , k t ó r y i c h o ś w ie c i i w e w s z y s t k i e m d o k ł a d n i e p o u c z y .
J a k u c z y D u c h ś w i ę t y p r a w d y ?
I . O ś w i e c a p a s t e r z y i n a u c z y c j e l i K o ś c i o ł a , c h r o n i ic h o d b ł ę d u i d a r z y n i e o m y ln o ś c ią w n a u c z a n i u . 2 . W i e r n y m u d z i e l a d a r u r o z u m i e n i a l e g o , c z e g o u c z y K o ś c ió ł i p r z e k a z y w a n ia n a u k i K o ś c i o ła o d p o k o l e n i a d o p o k o l e n ia .
J a k p r z y c z y n i a s i ę D u c h ś w . d o c h w a ł y Z b a w ic ie la ?
P a n J e z u s m ó w i: „ B ę d z i e b r a ł z M e g o i g ł o s i ć w a m b ę d z ie .u D u c h ś w i ę t y w s ł a w i p r z e -
— 7 4 —
t o i u ś w i e t n i J e z u s a w t e n s p o s ó b , i ż I . P r a w d a , k t ó r e j u c z y ć b ę d z i e , b ę d z i e p r a w d ą J e z u s o w ą . W y s t a w i w i ę c ś w i a d e c t w o B o s k o ś c i n a u k i C h r y s t u s o w e j . 2 . C z e g o J e z u s u c z y ł A p o s t o ł ó w , d o p e ł n i D u o h ś w . n o w e m i p r a w d a m i i t y m s p o s o b e m n a d p r z y r o d z o n e o b j a w i e n i e u z u p e ł n i w A - p o s t o ł a c h . 3 . U d z i e l i A p o s t o ł o m i w i e r n y m d a r u p o j m o w a n i a p i ę k n o ś c i , w z n i o s ł o ś c i , b o s k o ś c i i
z b a w c z e j s i ł y n a u k i C h r y s t u s o w e j . 4 . S p r a w i , i ż d o ś w i a d c z ą n a s o b i e p o c i e c h y , n a m a s z c z e n i a i u ś w i ę c a j ą c e g o w p ł y w u n a u k i J e z u s o w e j i p o z n a j ą j a k s ł o d k i m , m i ł o ś c i w y m , m i ł o s i e r n y m i d o b r o t l i w y m j e s t J e z u s . T y m s p o s o b e m d o p i e r o z a p o m o c ą D u c h a ś w . p o j m i e w i e r n y c a ł ą w i e l k o ś ć , d o s t o j n o ś ć , m i ł o ś ć i p o t ę g ę J e z u s a .
Nowy gmach Banku Rzeszy w Królewcu.
O b r a z e k n a s z p r z e d s t a w i ą n o w y g m a c h b a n k u R z e s z y w K r ó l e w c u , k t ó r y n i e d a w n o z o s t a ł p o ś w i ę c o n y w o b e c n o ś c i p r e z y
d e n t a t a n k u S c h a c h t a .
B i u l e t y n M i s y j n y .
Rezolucja duchowa w dzisiejszych Chinach
O d o s t a t n i e j r e w o l u c j i d u c h l u d u c h i ń s k i e g o z m i e n i ł s i ę r a d y k a l n i e , p o d o b n i e j a k n i e g d y ś d u c h l u d u f r a n c u s k i e g o w c z a s i e r e w o l u c j i 1 7 8 9 r . T a k i j e s t p o g l ą d w i e l u z n a w c ó w t e g o n i e s z c z ę ś l i w e g o k r a j u , k t ó r z y w n a j n o w s z y c h w y p a d k a c h c h i ń s k i c h w i d z ą p o t w i e r d z e n i e s w o i c h s ą d ó w . P o s t a w a w s z y s t k i c h k l a s l e g ł a c a ł k o w i t e j p r z e m i a n i e , g ł ó w n i e z p o w o d u p r z e n i k a n i a i d e i , i m p o r t o w a n y c h z R o s j i s o w i e c k i e j .
N i e k t ó r z y j e d n a k o b s e r w a t o r z y s ą z d a n i a , ż e t a k o g ó l n y s ą d n i e m o ż e d o t y c z y ć c a ł e g o o l b r z y m i e g o k r a j u . W i e l u z n ó w m i s j o n a r z y k a t o l i c k i c h , m o g ą c y c h u c h o d z i ć z a k o m p e t e n t n y c h w k w e s t j i c h i ń s k i e j , j e s t t a k ż e z d a n i a , ż e s t o s u n e k C h i ń c z y k ó w d o r e l i g j i i d o c u d z o z i e m c ó w u l e g ł g ł ę b o k i e m u p r z e o b r a ż e n i u d u c h o w e m u . K o m u n i ś c i c h i ń s c y p r z y s w o i l i s o b i e n o w o c z e s n e m e t o d y o d d z i a ł y w a n i a n a o p i n j ę p u b l i c z n ą , - m e t o d y , z k t ó - r e m i z a p o z n a l i s i ę w L o r t d y n i e , P a r y ż u , B e r l i n i e , N e w Y o r k u . N i e z w y k l e p r z e b i e g ł a t a k t y k a p r a s o w a , p l a k a t y ś c i e n n e , w i e c e p u b l i c z n e , u r z ą d z a - n e p r z e z u c z n i ó w n a j r o z m a i t s z y c h k o l e g j ó w : w s z y s t k o t o s z k o d z i j a k n a j b a r d z i e j p o w a d z e c h r z e ś c i j a ń - - s t w a , k t ó r e m u z a n a j w i ę k s z e „ p r z e s t ę p s t w ? / * p o
c z y t u j e s i ę t o , ż e j e s t r e l i g j ą w r o g ó w R o s j i .
„ D z i e ł o * R o s j i — m ó w i ł p e w i e n p o g a ń s k i k a p ł a n c h i ń s k i — w i n n o p o k a z a ć C h i ń c z y k o m , j a k n i e z a r a d n e m i s ą K o ś c i ó ł i m o c a r s t w a , g d y l u d c h i ń s k i z w r a c a s i ę p r z e c i w k o n i m . R o s j a u m i a ł a o c e n i ć z a c h ó d . C h i n y j e d n a k , d z i ę k i d o ś w i a d c z e n i u R o s j i , n a u c z y ł y s i ę g a r d z i ć Z a c h o d e m * * . A o t o c o p i s z e k o r e s p o n d e n t a g e n c j i „ F i d e s “ z K a i f e n g ( H o n a n ) „ P r z e d d w o m a l a t y b y l i ś m y b a r d z i e j s z c z ę ś l i w i n i ż d z i s i a j , b o w ł a d z e s z a n o w a ł y n a s j e s z c z e i u w z g l ę d n i a ł y n a s z e p r o ś b y * * . —
„ N i g d y w p r z y s z ł o ś c i n i e z b l i ż y m y s i ę d o C h i ń c z y k ó w t a k , j a k t o m i a ł o m i e j s c e w p r z e s z ł o ś c i* * — p o w i e d z i a ł p e w i e n w e t e r a n c h i ń s k i , k t ó r y z a j m u j e k i e r o w n i c z e s t a n o w i s k o w j e d n e m z w i e l k i c h t o w a r z y s t w m i s y j n y c h w R z y m i e . " C h i ń c z y c y d z i w n i e w y t r z e ź w i e l i , p r z y n a j m n i e j w t y c h w i e l k i c h o k r ę g a c h k r a j u , g d z i e c z e r w o n i w s z y s t k o p r z e w r ó c i l i d o g ó r y n o g a m i .
M i e s z k a ń c y t y c h o k o l i c d o w i e d z i e l i s i ę o w s z y s t k i c h s k a n d a l a c h i s ł a b o ś c i a c h Z a c h o d u o w s z y s t k i c h a t a k a c h , k t ó r y c h c h r z e ś c i j a ń s t w o d o z n a ł o w c i ą g u s t u l e c i i s t a l i s i ę d u r n i , ż e w r e s z c i e p o z n a l i „ p r a w d ę ” o i n s t y t u c j i , d o k t ó r e j n i e g d y ś o d n o s i l i s i ę z o b o j ę t n o ś c i ą , a l b o j ą n i e n a w i d z i l i s k r y c i e , a l e k t ó r e j w i s t o c i e n i e z n a l i . W p r z y s z ł o ś c i b ę d z i e m y m u s i e l i d o k a ż d e g o C h i ń c z y k a p r z y s t ę p o w a ć w p r z e d ś w i a d c z e n i u , ż e d o j e g o d u s z y p r z e n i k n ę ł y j u ż u p r z e d z e n i a w z g l ę d e m t e g o w s z y s t k i e g o , c o m y r e p r e z e n t u j e m y * * . I n n y z n ó w k o r e s p o n d e n t t e j s a m e j a g e n c j i p i s z e z F o o c h o w ( F u k i e n ) : „ W n a j b a r d z i e j n i e - p o k a ź n y c h w i o s k a c h , w ś r ó d n a j p r o s t s z y c h ( l u d z i , k t ó r z y s i ę z r e s z t ą n i e i n t e r e s u j ą p o l i t y k ą , d a j e s i ę z a u w a ż y ć p e w n a p o g a r d a d l a w s z e l k i c h p r z e k o n a ń r e l i g i j n y c h , a s z c z e g ó l n i e j d l a r e l i g j i c u d z o z i e m c ó w . S k u t k i p o d b u r z a n i a u c z n i ó w w k o l e - g j a c h p r z e c i w k o c h r z e ś c i j a ń s t w u s ą o k r o p n e . D ą ż y s i ę z u p e ł n i e w y r a ź n i e d o b e z b o ż n e j s z k o ł y ś w i e c k i e j , w d o s ł o w n e m z n a c z e n i u t e g o w y r a z u p o d p r e t e k s t e m z a p e w n i e n i a p a ń s t w u p r a w a d o n a u c z a n i a w s z k o l e l u d o w e j .”
W p e w n y m m a n i f e ś c i e , o g ł o s z o n y m w s z k o ł a c h r z ą d o w y c h , p o w i e d z i a n e b y ł o : „ C h r z e ś c i j a ń s t w o j e s t g ł u p s t w e m p e w n e j e p o k i , w k t ó r e j c z ł o w i e k s t r a c i ł r o z u m " . D a l s z y c h p l u g a w y c h k a - l u m n i j t e g o m a n i f e s t u n i e m o ż n a p o p r o s t i i p r z y t o c z y ć .
K o ń c z y ł s i ę o n n a s t ę p u j ą c y m z w r o t e m : „ P o u c z e n i p r z e z h i s t o r j ę u b i e g ł y c h w i e k ó w p o z n a j e - m y r e z u l t a t y c h r z e ś c i j a ń s t w a w C h i n a c h : z b r o j n y
— 75 —
rabunek domów i majątków, interwencje w są
dach,. wystraszone władze, popierani złoczyńcy, przemycanie broni, wspieranie bandytów w celu posiania wewnętrznej rozterki. Gdy Chiny chcia- ły się przeciwstawić tym czynom haniebnym, były upokarzane: musiały płacić wielkie odszkodowa
nia, ustanawiać sfery wpływów, dawać koncesje, zezwalać na istnienie sądów dla cudzoziemców i kontroli nad własnemi cłami, podpisywać nie
sprawiedliwe traktaty. Jednem słowem czyniono wszystko, by gnębić naród. Czytelnicy, którzy macie oczy i uszy ku słuchaniu, poznajcie praw
dę o tych rzeczach. Są jeszcze inne, bardziej ukryte, ale równie srraszne. Misjonarze usiłują popsuć poczciwość i dobre serce Chińczyków.
Dlatego szkoły i szpitale, dlatego .związki młodzie
ży, dlatego bezpłatne • rozdawnictwo środków u- trzymania, dlatego kina, wykłady religji, nauka śpiewu. Ci, którzy idą na lep, wpadają w obję
cia cudzoziemców i zapominają o kraju ojczystym.
JStają się instrumentem tych, co dążą do ruiny naszego kraju. Czytelnicy! Misjonarze gnębią nas i obr żają ciężko. Nie możemy nic innego robić, jak tyllco zwalczać imperjalizm i jego na
rzędzie — chrześcijaństwo. Wszystkie zbrodnie, jakie można sobie wyobrazić, zbrodnie, których Zachód dopuścił się w Chinach w ostatniem stu
leciu, dokonały się pod odpowiedzialnością Ko
ścioła**.
Chiny zmieniły się, zmieniły się gruntowniej ale nie wszystko jeszcze stracone w tym kraju dla chrześcijaństwa !
Lot lotnika Byrda do bieguna południowego.
błynny fabrykant samochodów Henry Ford finansuje lot do bieguna południowego, który rozpocznie się w najbliższym, czasie. Byrd wykonuje obecnie loty próbne. Nasz obrazekprzed- stawia samolot Byrda nad mia
stem Detroit, gdzie Ford zamieszkuje.
ROZMAITOŚCI
Wierne psy.
• Dzienniki amerykańskie opowiadają nastę
pujące zdarzenie:
Pewien farmer z okolic Wadeny, w stanie Minnesoty, powracał niedawno bardzo zmęczony w towarzystwie dwu psów swoich do domu, aby skrócić sobie drogę, postanowił przekroczyć w miejscu odludnem tor kolejowy.
W ch wili jednak, gdy znajdował się pomię
dzy szynami, zrobiło mu się słabo i padł na szy
ny, a choć czuł w jak niebezpiecznej znajduje się sytuacji, to jednak nie miał sił, aby zwlec się z toru.
Spostrzegłszy to wierni, czworonożni towa
rzysze omdlałego, jakby na komendę zaczęli wyć głośno, po chwili zaś jeden z nich, nastawiwszy uszu, pobiegł całym pędem w kierunku, z które- go nadlatywał szum zbliżającego się pociągu, drugi zaś pozostał, wyjąć, przy swym panu.
Niebawem biegnący pies ujrzał pociąg i bie”
gnąc obok -toru, zaczął tak zajadle ujadać, wno
sząc łeb ku lokomotywie, że maszynista i palacz zwrócili na niego uwagę, a domyśliwszy się, na szczęście, że pies pragnie ich zaalarmować, zaha
mowali pociąg i zdołali zatrzymać go w odległo
ści kilku metrów od nieprzytomnego farmera, który dzięki wierności i mądrości psów swych uniknął pewnej śmierci.
Guziki Ibsena.
Ibsen był zdania, że mężczyzna powinien sam sobie radzić, zakazał więc żonie łatać mu ubrania lub przyszywać oderwane guziki.
1 o też przyjaciele słynnego dramaturga za
stawali go nieraz przy tej ‘czynności.
Dopiero po wielu latach pani Ibsenowa wy
gadała się, że wprawdzie pozwala swemu mał
żonkowi przyszywać guziki, gdy wszakże drama
turg kładzie się .do łóżka, zabiera mu cichaczem ubranie i przyszywa guziki na właściwem niejscu.
~~=| WESOŁY KĄC1K~|=^-
Pasażer zgromił dorożkarza za konia okale
czonego na grzbiecie. Dorożkarz, przez wdzięcz
ność, wlókł się niedbale, chociaż pasażer nalegał i prosił o szybszą jazdę. Gdy wreszcie Stanęli u celu,, dorożkach, na zarzuty niedbałej jazdy, odpowiedział drwiąco I
— Nie mogę pędzić, bo należę tak samo, jak pan, do Towarzystwa Opieki nad zwierzętami.
Pasażer z sumy przeznaczonej za jazdę, od
jął dwadzieścia groszy i chowając je do kieszeni oznajmił:
— Chciałem wam dodać na piwo, ale nie mogę, bo należę do Towarzystwa Wstrzemięź
liwości.
Skarb V/atażki
23) - P O W IEŚ Ć .
N ie było innej racly, jak brać się cło dzieła cicho, ostrożnie, cierpliwie. Fogelw ander pow ró cił do sw ojej stancji, gdzie obaj żołnierze czeka
li nań niecierpliw ie.
— N ie m am jeszcze dla w as ordyn& nsów , kochani kam raci, ale o’o m acie lafę w ojenną, idźcie na m iasto i znajdźcie sobie kam ratów z tutejszej załogi, a tak ostrożnie, m ądrze, dow ia
dujcie się o saletrzarni, , pytajcie o Szachina, o A rona Prochcwnika, ale ostrożnie i zręcznie, raz jeszcze pow tarzam .
— D obrze m ości rotmistrzu -- rzekł Porw isz i w yszedł razem z O garkiem.
Podczas gdy Fogelw ander udał się w prost do zam ku, aby tam w ynaleźć znajom ych sobie oficerów , gw ardjak w żiHł Porw isza pod ramię i ob»j poszli oglądać ruch jarm arczny. W idok naj
rozmaitszych kramów i tow arów zajm ow ał ich bardzo; szli w ięc pow oli i bez celu, zatrzymując się często po drodze.
K ierując się ku zamkow i, w pacjli cbaj nasi żołnierze na w rzask i pisk piekielny, była to giełda skórek zajęczych
O garek i Porw isz z trzymali się m imow olnie, bo o przebiciu się przez ten gęsty kłęb ludzi trudno było m yśleć. O głuszeniw rzaskiem stanęli, w tem spostrzegł O garek w ysokiego, chudego m ęż czyznę, ubranego nędzie i dziw acznie, który pa
trzał w głąb krzyczących żydów . O garek kilka chwil przypatryw ał się tej postaci, aż nagle zbli
żył się i chw ycił go silnie za ram ię.
Chudy, m izerny człow iek popatrzał osłupia
łym w zrokiem na O garke.
— Przypom inam się z respektem pam ięci im ci pana dobrodzieja! Czy m am honor w idzieć przed sobą jegomość pana bom bardjera K w a- ckiego.
— O garek! to ty O garek! — zawołał nagle chudy nieznajom y i twarz jego się rozweseliła.
— To ja — rzekł gw ardjak, a zw róciwszy się do Porw isza, m ówił: — M am zaszczyt zare
kom endow ać w aćpanu tego zacnego kaw alera, ozdobę artylerji koronnej.
— Ej O garek — rzekł kw aśno K w acki tobie żarty w głow ie, a m nie na płacz się zbie ra... rok cały m ija, jak m nie tu los nieszczęsny trzym a.
— To m usisz znać doskonale całe m iasto — rzekł gw ardjak.
— Jak zły szeląg.
— D oskonale!.. Pom ów im y z sobą, ale niech artylerja koronna poprow adzi nas do jakiej go spody.
K wacki nie dał sobie tego dw a razy pow tó
rzyć i poprowadził obu podoficerów do najbliż szej w iniarni. O garek kazał podać przekąskę i m iodu, a K wacki rzucił się chciw ie na specjały.
— Teraz m ości K wacki — rzekł O garek — odpow iadaj krótko a szczerze, co się z tobą sta ło i czem u cię nie w idzę w m undurze.
— O pow iedziałbym w szystko, ale...
Przerw ał K wacki i spojrzał znacząco na Por
w isza.
-- 76 —
— M ów śm iało i krótko, ale praw dę; nie m asz się tu kogo obawiać.
K wacki w ychylił z rozkoszą now ą szklankę m iodu i Jak się ozw ał:
— M oja historja krótka ale nieszczęśliwa.
Jak w iesz, kiedy się rozpoczęły ruchaw ki, w ysła no nas z W arszawy do fortecy kam ienieckiej, lu m i było dobrze; sam pan-jenerał W itte lubił m nie bardzo, zostałem ceugw artem. Licho przy niosło m łodego oficera ; ow óż ten począł m nie łajać, racji najmniejszej nie m ając. Złość m nie zjęła; nie zm ilczałem , on m nie uderzył. Zabola łą m nie ta krzyw da, dobyłem szabli ciąłem go przez głow ę i zraniłem znacznie. K ajdany, krygs- recht, degradacja... ot i w szystko. Zam knięto m nie do kazam aty i m usiałem sześć lat robić na w ałach taczkam i. Pół roku biedowałem, naresz cie udało m i się uciec. Tak się stało.
R zekłszy to K w acki, chudem i rękam i zakrył oczy, jakby łzy ocierał.
— H m ... to źle, bardzo źle — rzekł O garek
— cóż tu robi-sz w Brodach?
— Co robię!— pow tórzył— pracuję jak koń w iesz, że byłem zawsze przy cekauzach i pro chowniach, dostawszy się do Brodów, szukałem służby w saletrzarni i jestem u A rona już rok cały. Płaci m i, jak najm niejszem u pachołkow i;
na jego łasce w iszę, w ie on, żem dezerter, m a m nie w ręku kanalia.
— Słuchaj uw ażnie, co ci pow iem — ozw ał się O garek — daję^ci parol gw ardyjski, że nie żartuję. W iem ja znaczną osobę, coby ci pardon i rangę u pana W itta w yrobiła. A le nie za darm o!
— Człow ieku — zawołał K wacki — głowę narażę, w piekło pójdę.
— D obrze, odpowiesz m i otw arcie na kilka pytań? O d tego zależy, czy znow u ceugwartem będziesz w K am ieńcu.
— Jak przed krucyfiksem będę m ówił — zajr w ołał biedny K w acki.
O garek oglądał się ostrożnie po izbie, a prze
konaw szy się, że nikt nie podsłuchuje, zapytał:
— Czy nie znasz ^przypadkiem żyda Buni Szachina ?...
— Buni! K toby nie znał Buni? Ten w isie
lec to z m oim A ronem szw agruszek, czy jakiś tam inny krewny.
— Pow iedzże m i, czy ten Bunia Szachin jest teraz u A rona?
— N ie m a go, ale pow rócić m a jutro na jar m ark.
— Jesteś rok cały u A rona, pow iedz m i m ój drogi, czy ci tam co nie w padło w oczy?
— O ho, tam ciągle odbyw ają się jakieś nie
czyste praktyki, zm owy, konszachty... O zachin w nocy odjeżdża, to przyjeżdża, a zawsze w ta
jemnicy, w ciemności. To zbójecka jaskinia, po
w iadam ci, ja. to kiedyś w szystko w pow ietrze w ysadzę. O t, niedaw no, będzie temu dw a m ie
siące, kogoś przyw ieźli... Słyszałem-krzyk, a jak nadbiegłem , było już cicho, tylko konie Szachina stały przede drzwiami.
Porw isz porwał się i uderzył pięścią w stół;
poczciwy w achm istrz nie m ógł stłum ić w sobie w rażenia, jakie na nim sprawiła w iadom ość K wa- ckiego.
(Ciąg dalszy nastąpi).
