A MATHEMATICA Stanisław Prus AA CHEMIA Jacek Goworek AAA PHYSICA Stanisław Hałas AI INFORMATICA Zdzisław Łojewski B GEOGRAPHIA,
GEOLOGIA ETC. Maria Łanczont C BIOLOGIA Wanda Małek F HISTORIA Joanna Sobiesiak
FF PHILOLOGIAE Monika Gabryś-Sławińska G IUS Małgorzata Łuszczyńska H OECONOMIA Jerzy Węcławski I PHILOSOPHIA
– SOCIOLOGIA Lesław Hostyński J PAEDAGOGIA
– PSYCHOLOGIA Ryszard Bera
K POLITOLOGIA Maria Marczewska-Rytko L ARTES Tomasz Jasiński
M BALCANIENSIS
ET CARPATHIENSIS Waldemar Paruch N EDUCATIO NOVA Małgorzata Karwatowska
K O M I T E T R E D A K C Y J N Y
R E D A K T O R N A C Z E L N Y Krzysztof Stępnik
REDAKTORZY NACZELNI SEKCJI
UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA
SECTIO H
OECONOMIA
U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E - S K Ł O D O W S K I E J I S S N 0 4 5 9 - 9 5 8 6
VOL. XLIX, 4 2015
UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA
SECTIO H
OECONOMIA
U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E - S K Ł O D O W S K I E J I S S N 0 4 5 9 - 9 5 8 6
VOL. XLIX, 4 2015
UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA
SECTIO H
OECONOMIA
U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E - S K Ł O D O W S K I E J I S S N 0 4 5 9 - 9 5 8 6
VOL. XLIX, 4 2015
UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA
SECTIO H
OECONOMIA
U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E - S K Ł O D O W S K I E J I S S N 0 4 5 9 - 9 5 8 6
VOL. XLIX, 4 2015
SECTIO G
IUS
VOL. LXVI, 1 2019
U N I W E R S Y T E T M A R I I C U R I E - S K Ł O D O W S K I E J I S S N 0 4 5 8 - 4 3 1 7
Księga Jubileuszowa dedykowana
Profesorowi Lechowi Dubelowi
REDAKTOR SEKCJI MAŁGORZATA ŁUSZCZYŃSKA
SEKRETARZ SEKCJI ANNA OSTROWSKA
REDAKTORZY TEMATYCZNI
WOJCIECH WITKOWSKI, MIROSŁAW MACIEJ NAZAR, JERZY STELMASIAK, MAREK MOZGAWA
RADA NAUKOWA
sędzia JOHN MARSHALL (Stany Zjednoczone Ameryki Północnej) LESZEK LESZCZYŃSKI (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Polska)
HALUK KABAALIOGLU (Yeditepe University Law School, Turcja) MARCO JACOV (Universita del Salento, Włochy) JAN FILIP (Uniwersytet Masaryka w Brnie, Czechy)
Czasopismo wydawane jest online oraz w wersji drukowanej. Wersją pierwotną czasopisma jest wersja drukowana.
Wersja online: www.ius.annales.umcs.pl
Obowiązujący zapis nazwy czasopisma: „Annales UMCS sectio G (Ius)”
OPRACOWANIE REDAKCYJNE ANNA ADAMCZYK KOREKTA W JĘZYKU NIEMIECKIM
JOLANTA KNIEJA PROJEKT OKŁADKI I STRON TYTUŁOWYCH JERZY DURAKIEWICZ
SKŁAD I ŁAMANIE AGNIESZKA MUCHOWSKA
ISSN 0458-4317
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU MARII CURIE-SKŁODOWSKIEJ 20-031 Lublin, ul. Idziego Radziszewskiego 11, tel. (81) 537-53-04
e-mail: sekretariat@wydawnictwo.umcs.lublin.pl www. wydawnictwo.umcs.lublin.pl Dział Handlowy: tel./faks 81 537-53-02
Księgarnia internetowa: www.wydawnictwo.umcs.eu e-mail: wydawnictwo@umcs.eu
DRUK: Elpil, 08-110 Siedlce, ul. Artyleryjska 11 Nakład 185 egz.
Prof. dr hab. Lech Dubel
SECTIO G
A N N A L E S
U N I V E R S I T AT I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N – P O L O N I A
VOL. LXVI, 1 2019
SPIS TREŚCI Table of Contents
Profesor Lech Dubel – prawnik i historyk doktryn polityczno-prawnych.
Portret człowieka, uczonego i nauczyciela . . . 11
Professor Lech Dubel – a Lawyer and a Historian of Political-Legal Doctrines.
Portrait of a Man, Scholar and Academic
KRZYSZTOF AMIELAŃCZYK
Teoretyczny model przestępstwa prawa publicznego (crimen publicum) autorstwa Claudiusa Saturninusa (D. 48,19,16) a współczesna nauka
o przestępstwie karnym . . . 19
Theoretical Model of Public Law Crime (crimen publicum) by Claudius Saturninus (D. 48.19.16) and the Modern Concept of Criminal Offence
ARKADIUSZ BEREZA
Wznowienie i organizacja sądownictwa polskiego w Zamościu
w latach 1918–1919 . . . 35
Reactivation and Organisation of the Polish Judicial System in Zamość in 1918–1919
KRYSTYNA CHOJNICKA
Kiedy car był bogiem, a uczony – rymopisem . . . 53
When the Tsar Was a God and the Scientist Was a Poet
ANNA CITKOWSKA-KIMLA
Kann Gerechtigkeit ungerecht sein? Feministische Kritik an dem Kanon
des politisches Denken . . . 67
Czy sprawiedliwość może być niesprawiedliwa? Feministyczna krytyka kanonu myśli politycznej
Jarosław Kostrubiec, Grzegorz Ławnikowicz
8 Spis treści
PRZEMYSŁAW DĄBROWSKI, DARIUSZ SZPOPER
„Prawo ubogich” w postępowaniu cywilnym w okresie dwudziestolecia
międzywojennego w Polsce . . . 79
“Poor Law” in Civil Proceedings During the Interwar Period in Poland
WOJCIECH DZIEDZIAK
Godność człowieka jako podstawa sprawiedliwości . . . 87
Human Dignity as the Fundamental of Justice
MICHAŁ JASKÓLSKI
Upodobania i pasje hofrata Kazimierza Chłędowskiego . . . 101
Hofrat Kazimierz Chłędowski’s Interests and Avocations
PIOTR KIMLA
Kryzys klasy politycznej w Europie? . . . 115
The Crisis of the Political Class in Europe?
ANDRZEJ KORYBSKI
Profesjonalizacja czynności mediacyjnych (wybrane zagadnienia
w perspektywie polskiego porządku prawnego) . . . 125
Professionalization of Mediation Activities (Selected Issues in Perspective of the Polish Legal Order)
JAROSŁAW KOSTRUBIEC
Roman Hausner (1883–1947) – wybitny administratywista Polski
międzywojennej . . . 141
Roman Hausner (1883–1947) – a Prominent Lawyer of Interwar Poland
MAREK KURYŁOWICZ
Aequitas i iustitia w rzymskiej praktyce prawnej . . . 173
Some Reflections on aequitas and iustitia in Roman Jurists’ Concepts
PAWEŁ LESIŃSKI
O racjonalności państwa prawnego w myśli Roberta von Mohla . . . 189
The Rationality of the State of Law Idea in the Robert von Mohl’s Thought
LESZEK LESZCZYŃSKI
O japońskim porządku prawnym – między literą prawa
a otwartością norm . . . 207
On the Japanese Legal Order – Between the Letter of Law and the Openness of the Norms
BARTOSZ LIŻEWSKI
Cecha jednolitości systemu prawa w warunkach multicentryzmu . . . 221
A Feature of the Uniformity of the Legal System in the Conditions of Multicentrism
Profesor Lech Dubel – prawnik i historyk doktryn polityczno-prawnych...Spis treści 9 GRZEGORZ ŁAWNIKOWICZ
Z rozważań nad polskim autorytaryzmem. Pewność stanowiska sędziego w Konstytucji kwietniowej . . . 237
Reflections on the Polish Authoritarianism. The Certainty of Judge’s Position in the April Constitution of Poland
MAŁGORZATA ŁUSZCZYŃSKA
Na straży ordo. Hierarchiczne uporządkowanie życia społecznego
w myśli wieków średnich . . . 257
Hierarchical Structure of the Social Life in Thought of the Middle Ages
ARTUR ŁUSZCZYŃSKI
Wolność w myśleniu Tomasza G. Masaryka . . . 269
Freedom in Political Thought of Thomas G. Masaryk
MAREK MACIEJEWSKI
Dietrich Eckart. U organizacyjnych i ideowych podstaw
nazizmu (1919–1923) . . . 283
Dietrich Eckart. At the Organizational and Ideological Foundations of Nazism (1919–1923)
RYSZARD MAŁAJNY
Geneza konstytucji . . . 307
The Origins of a Constitution
MACIEJ MARSZAŁ
Przyczynek do dyskusji nad faszystowskim prawem gospodarczym . . . 321
A Contribution to the Discussion on Commercial Law of Fascist Italy
MARCIN NIEMCZYK
Rewizjonizm jako przejaw racjonalizacji myśli socjalistycznej . . . 331
Revisionism as a Manifestation of the Rationalization of Socialist Thought
MIROSŁAW SADOWSKI
Kilka uwag o nauczaniu społecznym papieża Franciszka . . . 351
Remarks on the Social Teaching of Pope Francis
GRZEGORZ SMYK
Próby zdefiniowania pojęć „administracja” i „prawo administracyjne”
w piśmiennictwie prawno-administracyjnym przełomu XIX i XX w. . . 363
Attempts of Defining the Terms “Administration” and “Administrative Law”
in the Legal-Administrative Literature at the Turn of the 19th and 20th Centuries
Jarosław Kostrubiec, Grzegorz Ławnikowicz
10 Spis treści
MAŁGORZATA STEFANIUK
Ocena elit politycznych w wystąpieniach w Sejmie Rzeczypospolitej
Polskiej VIII kadencji . . . . 379
The Assessment of Political Elites in the Speeches of the 8th Term Sejm of the Republic of Poland
ANDRZEJ SYLWESTRZAK
Doktryna chrześcijańskiego małżeństwa w De bono coniugali na tle
metodologii św . Augustyna . . . . 399
The Doctrine of Christian Marriage in De bono coniugali against the Background of St . Augustine’s Methodology
BOGDAN SZLACHTA
Św . Ireneusz z Lyonu a Melito – o niektórych problemach
chrześcijańskich „myślicieli politycznych doby męczenników” . . . . 415
St . Irenaeus of Lyons and Melito – on Some Problems of Christian ‘Political Thinkers During Martyrs Era’
MAREK TRACZ-TRYNIECKI
Republika i monarchia jako podstawowy podział ustrojów w myśli
polityczno-prawnej Andrzeja Maksymiliana Fredry . . . . 427
Republic and Monarchy as the Main Line of the Division of the Forms of Government in the Political and Legal Thought of Andrzej Maximilian Fredro
ANDRZEJ WRZYSZCZ
Ustrój i prawo w Generalnym Gubernatorstwie w poglądach prawników niemieckich na łamach czasopisma „Deutsches Recht” w czasie II wojny światowej . . . . 439
System and Law in the General Government in the Views of German Lawyers in the “Deutsches Recht” Magazine during World War II
WOJCIECH WITKOWSKI
Z Sankt Petersburga dla czytelnika zachodnioeuropejskiego –
Aleksander This o prawie Rzeczypospolitej szlacheckiej . . . . 451
From Saint Petersburg for Western European Reader – Aleksander This on the Law of the Polish-Lithuanian Commonwealth
MARIA ZMIERCZAK
Demokracja a liberalizm – uwagi z perspektywy XXI w . . . . . 465
Democracy and Liberalism – Some Remarks in the Point of View of the 21st Century
Tabula Gratulatoria . . . . 475
