Pan Gronert ocalił wieś przed pacyfikacją - Barbara Miluska - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

BARBARA MILUSKA

ur. 1930; Dobre

Miejsce i czas wydarzeń Puławy, II wojna światowa

Słowa kluczowe projekt Tajne nauczanie. Cisi bohaterowie, szkolnictwo, II wojna światowa, pan Gronert, okupacja niemiecka, pacyfikacja Śniadówki

Pan Gronert ocalił wieś przed pacyfikacją

Była jeszcze taka sytuacja bardzo groźna. W nocy usłyszeliśmy warkot samochodów.

Te samochody to był taki symptomatyczny sygnał niebezpieczeństwa. I ja wyskoczyłam od razu do okna, i patrzę, że tam na plac kościelny, na to kościelnisko - to jest duży plac - zajeżdżają ciężarówki, każda wyładowana żołnierzami, na środku karabin maszynowy. Oho, coś się szykuje. I cała wieś zamarła, bo już wszyscy byli postawieni na nogi z wyjątkiem malutkich dzieci. Budziło się nawet te takie trochę starsze, żeby były przygotowane na wszystkie ewentualności. No i czekamy, czekamy pół godziny, prawie godzinę - oni stoją i nie wiadomo co zamierzają zrobić.

Wtedy ten policjant Gronert ocalił wieś przed pacyfikacją - że podobno ktoś doniósł, że w Żyrzynie są AK-owcy i już byli przygotowani do pacyfikacji, ale podobno Gronert głową swoją zagwarantował Niemcom, że tu jest spokój, że on gwarantuje głową, że tu nie ma absolutnie podejrzeń żadnych. I oni zabrali się i pojechali dalej, i spacyfikowali taką wieś Śniadówkę. Za chwilę myśmy usłyszeli strzały dalekie i łuna ogromna rozpostarła się nad tą Śniadówką. To była pacyfikacja straszna. Druga pacyfikacja dotyczyła wsi Dworzysko, to jest część Bałtowa, wsi Bałtów, tam jest nawet pomnik, tam zginęło sporo osób. Ocalał tam przypadkowo uczeń mojego taty, który tego dnia zanocował u kolegi w Żyrzynie. Cała rodzina zginęła, a on został. To były okropne czasy.

Data i miejsce nagrania 2018-06-18, Puławy

Rozmawiał/a Piotr Lasota