1
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 28 IM. KORNELA MAKUSZYŃSKIEGO
W POZNANIU
SZKOLNY PROGRAM
PROFILAKTYKI
2 SPIS TREŚCI
I. INFORMACJE OGÓLNE
II. PLAN DZIAŁAŃ W ZAKRESIE REALIZACJI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Podstawa prawna Szkolnego Programu Profilaktyki:
Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 ze zm.),
Ustawa z 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. 2005 Nr 179 poz. 1485 ze zm.),
Ustawa z 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2002 r. Nr 147, poz.1231; Dz. U. z 2007r. Nr 70, poz. 473).
Ustawa z 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 ze zm.),
Ustawa z 19 sierpnia 1994 r. o ochronie zdrowia psychicznego (Dz. U. z 1994 r. Nr 111, poz.
535 ze zm.),
Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem (Dz. U.
z 2003 r. Nr 26, poz. 226),
Rozporządzenie MENiS z 31 stycznia 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół (Dz. U. z 2002 r. Nr 10, poz. 96),
Rozporządzenie MEN z dnia 14 maja 2014r. zmieniające rozporządzenie w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2014 r. poz. 903),
Rozporządzenie MEN z 30 kwietnia 2013 r. w sprawie zasad i organizacji pomocy
psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U.
z 2013 poz. 532).
3 I. INFORMACJE OGÓLNE
Określenie trudności i obszarów oddziaływań
Na podstawie oceny potrzeb i zasobów Szkoły Podstawowej nr 28 w Poznaniu skonstruowano Szkolny Program Profilaktyki (SPP) obejmujący następujące obszary oddziaływań (bloki tematyczne):
- funkcjonowanie społeczne i osobiste uczniów, - zapobieganie niepowodzeniom szkolnym, - zachowania ryzykowne,
- zachowania prozdrowotne.
Realizacja poszczególnych bloków tematycznych odbywa się równolegle w czasie. Jej celem jest uzyskanie spójności oddziaływań profilaktycznych i wychowawczych. Wszelkie oddziaływania są zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi oraz odzwierciedlają aktualny poziom wiedzy z zakresu pedagogiki i psychologii.
Założenia programu SPP jest podporządkowany wszechstronnemu rozwojowi uczniów. Poprzez działania profilaktyczne kształtujemy sposoby myślenia, zachowania, umiejętności i kompetencje ważne dla satysfakcjonującego życia w społeczeństwie. Pomagamy zdobywać wiedzę, osiągać sukcesy w nauce, uniknąć zachowań ryzykownych oraz proponujemy ciekawe i aktywne sposoby spędzania wolnego czasu.
Naczelny cel Ukształtowanie dziecka odnoszącego sukcesy w zdobywaniu wiedzy, unikającego zachowań ryzykownych, posiadającego kompetencje i umiejętności społeczne oraz przyjazne, pełne poszanowania ustosunkowanie do siebie oraz świata.
Realizatorzy programu Realizatorami SPP są wszyscy nauczyciele wspierani przez pedagoga, psychologa, logopedę, pielęgniarkę szkolną i rodziców oraz Samorząd Uczniowski.
Adresaci programu Uczniowie Szkoły Podstawowej nr 28 w Poznaniu (w całym cyklu kształcenia – klasy 0-VI), rodzice i opiekunowie, środowisko lokalne.
Poziomy działań profilaktycznych Działania z zakresu profilaktyki pierwszo- i drugorzędowej.
Strategie profilaktyczne Działania edukacyjne: dostarczenie wiedzy, rozwijanie umiejętności psychospołecznych, konsultacje, zajęcia edukacyjne i specjalistyczne (zajęcia przedmiotowe, lekcje wychowawcze, zajęcia świetlicowe, formy pomocy psychologiczno- pedagogicznej), spotkania ze specjalistami, konkursy itp.
Działania alternatywne: organizacja zajęć artystycznych, ruchowych, wycieczek itp.
Działania o charakterze wczesnej interwencji: rozmowy indywidualne, praca wychowawcza, zajęcia w klasach
4
w odpowiedzi na pojawiające się zachowania trudne i ryzykowne, korzystanie z pomocy pedagoga i psychologa szkolnego, budowanie sieci wsparcia dla uczniów (współpraca z organizacjami wspierającymi dzieci i rodziny) itp.
Metody pracy Dyskusje, pogadanki, gry i zabawy profilaktyczne, pokazy filmów, twórczość artystyczna oraz aktywność ruchowa dzieci.
Formy pracy Praca w zespołach zadaniowych, praca w grupach, praca indywidualna.
Oczekiwane efekty podejmowanych działań Uczeń potrafi nawiązać i potrzymać satysfakcjonujące relacje z rówieśnikami i pracownikami Szkoły.
Uczeń zna swoje mocne strony, umie dokonać autoprezentacji.
Uczeń kontroluje własne emocje i wyraża je w sposób społecznie akceptowany.
Uczeń radzi sobie w sytuacjach trudnych, rozpoznaje zagrożenia i przewiduje konsekwencje własnego zachowania.
Uczeń zna konsekwencje sięgania po środki odurzające, szczególnie dopalacze, zna niebezpieczeństwa i zagrożenia związane z ich stosowaniem, umie określić sytuacje ryzykowne, wie, gdzie znaleźć pomoc w sytuacji zagrożenia.
Uczeń zna zasady bezpiecznego korzystania z Internetu, posiada świadomość o istniejącym zagrożeniu związanym z cyberprzemocą, zna konsekwencje prawne związane ze stosowaniem cyberprzemocy.
Uczeń rozwija własne zainteresowania oraz odnosi sukcesy edukacyjne, artystyczne i sportowe, zgodne z własnymi możliwościami i potrzebami.
Uczeń wie, jak dbać o własne zdrowie i życie.
Uczniowie angażują się w działalność prospołeczną.
Uczniowie klas 0- VI są ze sobą zintegrowani i mają świadomość wspólnoty tworzonej przez Szkołę.
Rodzice są świadomi problemów, z jakimi boryka się ich dziecko i Szkoła.
Rodzice i środowisko lokalne wspomaga Szkołę w rozwiązywaniu trudności i wspierają ją w działaniach profilaktycznych.
Rodzice i środowisko lokalne wiedzą o podejmowanych w Szkole działaniach.
Monitoring i ewaluacja 1. Monitoring prowadzą wychowawcy, nauczyciele, specjaliści zatrudnieni w Szkole oraz Dyrektor Szkoły.
2. Dokumentowanie prowadzonych działań profilaktycznych: wpisy w dziennikach, teczki wychowawców, prace dzieci.
3. Ewaluacja SPP następuję w formie obserwacji, przeglądu dokumentacji, badań kwestionariuszowych, przedstawienia wniosków na posiedzeniach Rady Pedagogicznej.
5 II. PLAN DZIAŁAŃ W ZAKRESIE REALIZACJI SZKOLNEGO PROGRAMU PROFILAKTYKI
Zadania Sposoby realizacji Adresat Osoba odpowiedzialna Dokumentacja
OBSZAR FUNKCJONANIA SPOŁECZNEGO I OSOBISTEGO UCZNIÓW Kształtowanie poprawnych relacji
interpersonalnych.
Organizacja wydarzeń, które są szansą na pozytywne spędzanie czasu wśród rówieśników i dorosłych (zabawy, wycieczki klasowe, wigilia, festyn, dzień sportu itp.)
Wzmacnianie wartości szacunku i tolerancji wobec innych poprzez rozmowy z uczniami i zwracanie uwagi na potrzeby innych.
Kształtowanie umiejętności interpersonalnych poprzez przygotowanie lekcji wychowawczych na temat komunikacji, asertywności oraz rozwiązywania konfliktów.
Organizowanie na terenie szkoły akcji charytatywnych i promowanie postaw prospołecznych.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Uczniowie kl. IV-VI
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Nauczyciele, wychowawcy, rodzice,
uczniowie
Wychowawcy
Samorząd Uczniowski, nauczyciele i specjaliści
(pedagog, psycholog, logopeda)
Dokumentacja wychowawców, fotorelacje, strona internetowa szkoły
Zapisy w dzienniku lekcyjnym
Sprawozdania
Wspieranie rozwoju emocjonalnego uczniów.
Przekazywanie uczniom wiedzy na temat emocjonalności człowieka:, co to są emocje i uczucia, jakie mają funkcje, jak sobie z nimi radzić?
Informowanie pedagoga i psychologa o zaobserwowanych trudnościach emocjonalnych
i niepokojących zachowaniach dzieci.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Wychowawcy, pedagog, psycholog
Nauczyciele, rodzice
Zapisy w dziennikach lekcyjnych
Dokumentacja pedagoga i psychologa
6
Budowanie pozytywnego obrazu siebie u uczniów.
Dostrzeganie, nazywanie i wzmacnianie mocnych stron i zasób uczniów.
Systematyczne informowanie uczniów o ich postępach i sukcesach, prezentacja wytworów i prac dzieci.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Nauczyciele Prace dzieci
OBSZAR ZAPOBIEGANIA NIEPOWODZENIOM SZKOLNYM Rozpoznawanie potrzeb
i możliwości uczniów. Prowadzenie obserwacji uczniów (także pod kątem występowania ryzyka wystąpienia specyficznych trudności w uczeniu się).
Informowanie wychowawcy, pedagoga i psychologa o zaobserwowanych trudnościach edukacyjnych, adaptacyjnych i innych.
Reagowanie na przedłużające się nieobecności ucznia.
Prowadzenie pogłębionych diagnoz sytuacji edukacyjnej i rodzinnej ucznia.
W razie potrzeby zachęcanie rodzica do skorzystania z oferty Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej oraz Poradni Zdrowia Psychicznego czy innych instytucji.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Nauczyciele, rodzice
Wychowawca klasy Pedagog, psycholog
Dokumentacja
wychowawców, zapisy w dziennikach, notatki służbowe, dokumentacja pedagoga i psychologa
Wytypowanie uczniów do poszczególnych form pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz organizacja tych form.
Przeprowadzenie diagnozy gotowości szkolnej.
Przeprowadzenie diagnozy logopedycznej.
Zapoznanie się z opiniami oraz orzeczeniami poradni psychologiczno-pedagogicznych czy innymi dokumentami uczniów, dostarczonymi przez rodziców.
Objęcie uczniów pomocą psychologiczno- pedagogiczną (m.in. zajęć dydaktyczno- wyrównawczych, korekcyjno-kompensacyjnych, logopedycznych, innych o charakterze terapeutycznym, zajęć dla uczniów zdolnych)
Podejmowanie działań wpierających ucznia.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych Dzieci z oddziałów
przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Wychowawca
Logopeda
Pedagog, psycholog, logopeda, wychowawcy,
nauczyciele
Arkusze diagnozy, dokumentacja działań diagnostycznych
Zapisy w dziennikach, dokumentacja pomocy psychologiczno- pedagogicznej
7
Docenianie osiągnięć edukacyjnych i sportowych uczniów (pochwały na forum klasy, szkoły, wyróżnianie i nagradzanie).
Przekazywanie wiedzy na temat efektywnego uczenia się.
Organizacja lekcji wychowawczych na temat:
procesów uczenia się, różnych technik i metod uczenia się, czynników mających znaczenie dla osiągania satysfakcjonujących wyników w nauce.
Przekazywanie wiedzy w sposób atrakcyjny, zróżnicowany, przy wykorzystywaniu różnych metod i środków dydaktycznych.
Uczniowie klas IV- VI
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Wychowawcy
Nauczyciele
Zapisy w dziennikach, scenariusze
Arkusze hospitacji, scenariusze zajęć
OBSZAR ZACHOWAŃ RYZYKOWNYCH Budowanie poczucia
bezpieczeństwa w szkole.
Wypracowanie wspólnie z uczniami i rodzicami zasad zachowania się na terenie szkoły. Konsultacje w tej kwestii na początku roku szkolnego (wymiana wzajemnych oczekiwań).
Reagowanie na wszelkie odstępstwa od ustalonych norm i zasad.
Sumienne pełnienie przez nauczycieli dyżurów między lekcjami.
Systematyczny kontakt i wymiana informacji między rodzicami a pracownikami szkoły (zebrania, konsultacje) na temat zachowania uczniów i respektowania przez nich norm.
Opracowanie szkolnej procedury postępowania w sytuacji ujawnienia w szkole zjawiska cyberprzemocy.
W razie potrzeby opracowywanie i wdrażanie programów pomocy, prowadzących do rozwiązania konkretnych trudności, które pojawiły się w szkole, klasie czy na poziomie indywidualnym.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Nauczyciele, rodzice uczniowie
Nauczyciele Nauczyciele, rodzice
Nauczyciele, rodzice pedagog, psycholog
Wewnątrzszkolny System Oceniania, Statut, regulaminy klasowe
Dokumentacja wychowawcy, notatki
Wypracowane programy pomocy, dokumentacja wychowawcy, pedagoga i psychologa
Przekazywanie uczniom wiedzy na temat zasad bezpieczeństwa w
Przekazywania zasad bezpieczeństwa w szkole, w
drodze do szkoły i ze szkoły, w czasie wycieczek Dzieci z oddziałów przedszkolnych,
Nauczyciele, wychowawcy, rodzice
Wpisy w dziennikach lekcyjnych
8
życiu. szkolnych oraz na wakacjach i w czasie ferii.
Ćwiczenie umiejętności wzywania pomocy i udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej.
uczniowie klas I-VI
Rozwijanie umiejętności
zachowywania bezpieczeństwa w relacjach z innymi (w tym relacji nawiązywanych za pomocą nowoczesnych środków
technicznych).
Organizacja lekcji wychowawczych oraz rozmów z uczniami na temat: bezpieczeństwa w relacjach z innymi, (kim jest obcy, granice zaufania innym, wpływ grupy rówieśniczej).
Przekazywanie wiedzy na temat racjonalnego korzystania z komputera i Internetu, a także bezpieczeństwa w sieci (z uwzględnieniem wieku uczniów).
Uczniowie klas I-VI Nauczyciele Wpisy w dziennikach lekcyjnych, scenariusze
Podnoszenie wiedzy dotyczącej zagrożeń w rozwoju dzieci i młodzieży.
Organizacja lekcji wychowawczych na temat różnych zagrożeń (wagary, substancje psychoaktywne- dopalacze , uzależnienia od Internetu czy gier, agresja rówieśnicza, cyberprzemoc), z szczególnym uwzględnieniem sposobów radzenia sobie z tymi zagrożeniami.
Informowanie o rożnych osobach i instytucjach wspierających dzieci, młodzież i rodziny w trudnych sytuacjach.
Zapraszanie specjalistów na zajęcia do klas w odpowiedzi na konkretne potrzeby uczniów.
Organizowanie spotkań dla rodziców w celu podnoszenia ich poziomu wiedzy o zagrożeniach, kształtowania kompetencji i umiejętności wychowawczych.
Budowanie sieci wsparcia dla uczniów, tworzenie planów działań interwencyjnych w szczególnie trudnych i istotnych sprawach.
Szkolenia Rady Pedagogicznej z zakresu współczesnych trudności dzieci i młodzieży, ze szczególnym uwzględnieniem tematyki dopalaczy (objawy, etapy i mechanizmy uzależnienia, tworzenie
Uczniowie klas IV- VI
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Rodzice i opiekunowie
Nauczyciele, rodzice, uczniowie
Nauczyciele
Nauczyciele
Pedagog, psycholog, wychowawcy
Dyrektor
Wpisy w dziennikach lekcyjnych, scenariusze
Dokumentacja pracy pedagoga i psychologa, wychowawców klas
Protokoły rad pedagogicznych.
9
programów profilaktycznych , instytucje udzielające pomocy osobom uzależnionym).
OBSZAR ZACHOWAŃ PROZDROWOTNYCH Promowanie zdrowego stylu
życia. Realizowanie na terenie szkoły programów i projektów promujących zdrowe odżywianie (mleko, owoce i warzywa).
Przekazywanie wiedzy na temat:
- zdrowego odżywiania się
- zasad dbania o własną higienę i zdrowie - ważności ruchu i sportu w życiu
- racjonalnego planowana aktywności i wypoczynku - ekologii.
Dzieci z oddziałów przedszkolnych, uczniowie klas I-VI
Dyrektor
Nauczyciele, pielęgniarka szkolna
Zapisy w dziennikach lekcyjnych, scenariusze
Organizacja różnorodnych zajęć pozalekcyjnych.
Stworzenie atrakcyjnej i odpowiadającej potrzebom uczniów oferty zajęć pozalekcyjnych: edukacyjnych, artystycznych i sportowych.
Uczniowie klas I-VI Nauczyciele Lista zajęć, dokumentacja zajęć