BEZPARTYJNE POLSKO-KATOLICKIE PISMO LUDOWE.JIHGFEDCBA
eksped. miesięcinie 1,20 ił s odnosze-ONMLKJIHGFEDCBA
i I ćuUpidla, ni cm przez pocztę 20 gr. więcej. W wy
padkach nieprzewidzianych, przy wstrzymaniu przedsiębiorstwa, złoienia pracy, przerwania komunikacji, abonent nie ma prawa iądać pozaterminowych dostarczeń gazety, lub zwrotu ceny abona- mentu. Za dział ogłoszeniowy redakcja nie odnowiada. Redakcja i administracja: ul. Mickiewicza 1. Telefon 8Ó. Konto czekowe P. K. O. Poznań 204,252. — Redaktor przyjmuje od 10—12.
Sumiennem wykonywaniem obowiązków, budujemy silną Ojczyzną!
On ifn e w o ni * Za ogłoez. pobiera się od wiersza mm. (7
U głoszenia, lam/10 gr, za reklamy na str. Mam. w wiadomościach potocznych 90 gr na pierwszej str. 50 gr. Rabatu udziela się przy częstem ogłaszaniu. „Głos Wąbrzeski* wychodzi trzy razy tygodn. i to: w poniedziałek, środę i piątek. Przy sądo- wem ściąganiu należności rabat upada. Dla wszelkich spraw spor
nych właściwy jest Sąd w Wąbrzeźnie. Za terminowy druk, przepi
sane miejsce ogłoszenia administracja nie odpowiada.
Wąbrzeźno, Kowalewo, Golub czwartek 24 marca 1932 roku. Rok XII
0 zmianach w składzie Rządu.
NIE PODZIAŁ TEK, A USPRAWNIENIE PRAC.
W sk ład z ie rz ą d u z a szło k ilk a z m ia n . N ie m a ją o n e je d n a k c h a ra k te ru a n i p o lity cz n e g o a n i p e rs o n a ln e g o . Z a d a ją o n e w ła śn ie k ła m ty m p o g ło sk o m , o sta tn io z w ie lk im u p o re m i n ie m n ie jsz ą k ą sliw o śc ią la n s o w a
n y m , a z m y śla ją c y m ja k ie ś ró ż n ic e c z y ro z b ie ż n o śc i p o lity c z n e i p e rs o n a ln e w ło n ie rz ą d u i o b o z u p ro rz ą d o - w e g o . Z n a ło g u , p rz e ję te g o je sz c z e z c z a só w o m n ip o ten c ji s e jm o k ra c ji, — s tara n o się w y tw arz a ć w o p in ji p u b lic z n e j p rz e św iad c z e n ie , ż e n a d c ią g a „ p rz e s ile n ie g a b in e to w e4’ z c a ły m je g o s m u tn e j p a m ię c i c e re m o n ją łe m p rz e d m a jo w e g o o k re su , sz a fo w a n o n a z w isk a m i, d o k o n y w an o p rz y k a w iarn ia n y c h sto lik a c h ró ż n y ch „ p rz e s u n ię ć” p e rs o n a ln y c h ,— sło w e m s tw a rz a n o tę a tm o sfe rę , k tó ra o n g i z a tru w a ła n a sz e ż y c ie p u b lic z n e m ia zm a - ta m i a m b ic y j p e rs o n a ln y ch i p rz e ta r
g ó w p a rty jn y c h o te k i. C i w sz y sc y , k tó rz y to ro b ili, o c z y w iśc ie w ied z ieli, ż e n a te rn w szy stk ie m n ie m a a n i sło w a p ra w d y , — a le ci, k tó rz y w te b a j
k i w ie rz y li, d o w o d z ili ty lk o , ż e n ie z n a ją w c ale sy ste m u p o lity c z n e g o e- ry p o m a jo w e j, a n i n o w e j te c h n ik i p ra c y , z a sto so w a n ej w ż y c iu p u b lic z - n e m w ła śn ie p rz e z ty c h , k tó rz y o d 6 la t d ź w ig a ją o d p o w ie d zia ln o ść z a p a ń stw o .
P u n k te m w e jśc ia ty c h z m ia n , ja k ie o b e c n ie z a szły w sk ła d z ie rz ą d u są w y łą cz n ie w z g lęd y rz ec z o w e . — Z m ian y te p o le g ają n a d w ó c h rz e cz o w y c h p rz e o b ra ż e n ia c h . P o p ie rw sze n a u s tan o w ie n iu c z y n n ik a , m a ją c e g o w sw e m rę k u sk u p ić i sh a rm o n izo w ać w sz y stk ie z a g a d n ien ia z a sa d n ic z e , z w ią z an e z e s tru k tu rą g o sp o d a rc z ą p a ń stw a . P o w tó re : n a z a p o c z ą tk o w a n iu u s p ra w n ie n ia n a sz eg o a p a ra tu a d m in is tra c y jn e g o p rz e z z m ia n ę d o ty c h c z a so w y c h a g e n d i k o m p e te n c y j p o sz c ze g ó ln y c h w ład z w y k o n a w c z y c h . W w y k o n a n iu te g o p la n u z o s taje p ro f. Z a w a d zk i w ic e p re m je re m , k tó re g o p ie c z y z o s ta je o d d a n y c a ło k s z ta łt n a s z e j p o lity k i g o sp o d a rcz e j.
P ro f. Z a w a d zk i p rz e ch o d z i n a te n w y so k i u rz ą d i o d p o w ie d z ia ln y d z ia ł p ra c y z m in is te rs tw a sk a rb u , g d z ie o p ra c o w a ł sz e reg w n io sk ó w u s ta w o w y c h , u c h w alo n y c h p o d c z as o s tatn ie j s e s ji se jm o w e j, a śc iśle z w ią z a n y ch z te m i p rz e o b ra ż e n ia m i, ja k ie k ry z y s sp o w o d o w ał w n a sz e j s tru k tu rz e g o sp o d a rc z e j i fin an so w ej. P ro f. Z a
w a d z k i z res z tą ju ż p rz e d sw e m w s tą p ie n ie m d o p ra c y w a p a ra c ie rz ą d o w y m , ja k o p ro fe s o r w sz e c h n ic y w i
le ń s k ie j o b e jm o w a ł sw e m i z a in te re so w a n iam i te w łaśn ie d z ie d zin y , k tó re łą c z ą się śc iśle z ż y c iem g o sp o d a r- c z e m . T o te ż n a p o d sta w ie sw y c h te o re ty c z n y c h s tu d jó w i p ra k ty c z n ej w ied z y , o sta tn io n a b y tej, je s t n a n o - w e m sw e m stan o w isk u te rn , co A n g lik o k re ś la ja k o „ th e rig h m a n o n th e
Nowy podsekretarz stanu
Warszawa. (P a t.) P a n P re z y d en t i p ro f. L e o n a K o z ło w sk ie g o , p o d se k re - R z e c z y p o sp o lite j m ia n o w a ł p o sła , I ta rz e m s ta n u w M in iste rstw ie S k a rb u .
Jak wygląda rozbrojenie?
NOWY SAMOLOT.
Monachjum. (P a t.) Z F ried ric h s - h a v en n a d je z io re m B o d e ń sk ie m d o n o sz ą , ż e d o k o n y w a się ta m p ró b n y c h lo tó w n a sa m o lo c ie n o w eg o ty p u , s k o n s tru o w a n y m p rz e z in ż . M o h ra .—
D łu g o ść sa m o lo tu w y n o si 6 m ., ro z p ię to ść s k rz y d e ł 10 m . S iła m o to ru
m a rk i U rsin u s, ch ło d zo n eg o p o w ie-
trzem , w y n o si 16 P S . K o szty b u d o w y sam o lo tu w y n o szą ty lko 900 m k. P o
n iew aż n o w y sam olot d aje się b ard zo łatw o złożyć, w sk u tek czego m oże zn aleźć p o m ieszczen ie w zw y czajn y m g arażu , a m o n to w an ie m a trw ać za
led w ie 20 m in u t, zn aw cy p rzy p isu ją n o w em u m o d elo w i w ielk ą p rzy szło ść.
Działania wojenne na Wschodzie ustały
Szanghaj. (P at.) R o k o w an ia p o k o - fo rm aln ej d y sk u sji n ad w aru nk am i jo w e p o su w ają się n ap rzó d . M in ister w e środę. W o b rad ach w ezm ą u d ział p ełn o m o cn y Jap o nji o św iad czy ł, że p rzed staw iciele w ładz w o jsk o w y ch o b ie stro n y g o d zą się p rzy stąp ić do ch iń sk ich i jap o ń sk ich .
Zwycięstwo Polaków przy wyborach
Morawska Ostrawa. (P at.) W m iej
scow ości T rzy n ca n a Ś ląsk u C ieszy ń
sk im o d b y ły się w y b o ry k o m u n aln e, k tó re p rzy nio sły ży w io ło w i p o lsk ie
m u n o w e zw y cięstw o i w y k azały d a
lek o id ącą k o n so lid ację i o d p o rn o ść
lu d no ści p o lsk iej w C zech o sło w acji.
P o lacy o trzy m ali 12 m an d ató w i zo
stali tem sam em n ajsiln iejszą z g ru p w R ad zie m iejsk iej. C zesi stracili z d o ty ch czaso w y ch 11 m an d ató w 1, N iem cy z 10 — 2.
Zarządzenie kardynała ks. Van Roy.
Bruksela. (P at.) K ard yn ał V an R o y M alin es w y d ał ro zp o rząd zen ie, n a- z J
k azu jące k siężo m n iem ieszan ie się do p o lity k i. Z ab ran ia ono p o n ad to p isy w an ia w d zien n ik ach arty k u łó w , n ie fio d p isan y ch n azw isk iem . N a artyk u - y p o d p isan e k o n ieczn e jest u zy sk a
n ie p o zw o len ia zw ierzch n ich w ład z d u ch o w n y ch .
NIEMIEC O POMORZU.
Chwali armję polską.
P o d ty tu łem „P rzeży cia n a P o m o rzu44, u k azał się w b erliń sk im d zien n ik u „D eu tsch e A llg em ein e Z eitu n g44 arty k u ł, w k tó ry m au to r o p isu je sw e w rażen ie, o d n iesio n e n a d efilad zie w o jsk a p o lsk ieg o . P rzy zn aje on, że
p o w anie. P o d n o sząc, że w o jsk o p o l
sk ie czy n i d o b re w rażen ie, k o ń czy sw e u w ag i sm ętn em stw ierd zen iem , że „zu p ełn ie sp o lszczen ie k ra ju n a P o m o rzu jest w id o czn e 44. .
PRZYZNANIE PAŃSTWOWEJ NA
GRODY MUZYCZNEJ.
W arszaw a. (P at.) W n ied zielę dn.
20 bm . o d b y ło się w sied zib ie M in. W . R . i O . P . p o sied zenie ju ry P ań stw o w ej N ag ro d y M u zy czn ej za ro k 1931.
N ag rod a ta w sum ie 5.000 zł. (po
p rzedn io 10.000 zł) p rzy zn aw an a jest w m y śl statu tu au to ro w i n ajw y b it
n iejszeg o p o lsk ieg o u tw o ru m u zycz
nego, ogłoszonego d ru k iem lu b w y k o
n an eg o po raz p ierw szy w ciąg u u- b ieg ły ch 5 lat.
P o k ró tk iej n arad zie ju ry p rzy zn ało p rzew ażającą w ięk szo ścią g ło
sów n ag ro d ę p ań stw o w ą Jan o w i A d a
m ow i M ak lak iew iczo w i za „K o n cert w io len czelo w y “, w y k o n an y po raz p ierw szy w r. 1930 w B u k areszcie.
W sk ład ju ry w eszli: K aro l S zy m ano w sk i, S tan isław W iechow icz (P o
znań) i Jó zef K o ffler (w szyscy trzej z ram ien ia S tow . K o m p o zy to ró w P o l
sk ich ), M ateusz G liń sk i (z ram ien ia S tow . K ry ty k ó w M pzycznych), Jan G ło w ack i, jak o d eleg at S tow , sp raw o
zd aw ców teatraln o -m u zy czn y ch . D w a stan o w isk a czło n k ó w ju ry , p rzy zn a
w an e p rzez p. m in istra W . R . i O . P . w latach p o p rzed n ich m uzykologom , ty m razem zo stały o b sadzo n e p rzez S tan isław a N iew iad o m sk ieg o i T ad eu sza Jo tey k ę. P rzew o d n iczy ł ju ry p.
Jo tey k o , sek retarzo w ał p. M . G liń sk i.
W to k u d y sk u sji w y su n ięte zo sta
ły jak o w y b itn e k o m p o zy cje, k w alifi
k u jące się n a n ag ro d y u tw o ry ; Jerze
go F itleL erg a, K o n d rack ieg o , M o
raw sk ieg o , P erk o w sk ieg o , P alestra i T an sm an a.
P rzy zn an a n ag ro d a, u leg a w m y śl p rzez p. iń in i- arm ja n asza, tak w k o rp u sie o ficer- P rzy zn an a n ag ro d a
skim , ja k i szereg o w cach , w y k azu je statu tu , zatw ierd zen iu d o b rą d y scy p lin ę i św ietn e w y ek w i- stra W . R . i O . P .
rig h p lace44 — w łaściw y czło w iek n a w łaściw em m iejscu .
D ru g a zm ian a p o leg a n a ten d en cji ściśle rzeczo w ej rek o n stru k cji k ilk u o d cin k ó w ap aratu rządow ego. W zg ląd zaró w n o n a u sp raw n ien ie teg o ap ara
tu ja k i p o tan ien ie go o d g ry w a w za
m iarach ? p lan ach obozu rząd o w eg o od d łu ższeg o czasu w y b itn ą ro lę. Z jed n ej stro n y ten d en cje oszczędnoś
ciow e, a z d ru g iej d o św iad czen ie, p o czy n io n e w o statnich latach , k ażą d o k o n ać w ielu zasad n iczy ch i rzeczo
w y ch zm ian n iety lk o „u g ó ry44, w cen traln y ch w ład zach — ale n a p rze
strzen i całeg o ap aratu w y k o n aw cze
go, do n ajn iższy ch jeg o ośrodków . Z m ian y te id ą zaró w n o p o d w zg lęd em tery to rjalny m , ja k i m ery to ry czn y m w k ierun k u p rzep ro w ad zen ia w ielu p o trzeb n y ch , p rzez ży cie i p rak ty k ę n ak azan y ch in o w acy j. A ju ż teraz, g d y tem p o p rzeo b rażeń so cjaln y ch i ek o n o m iczn y ch p o d w p ły w em św iato - <
w eg o k ry zy su , stało się o w iele szy b - w sp ó ln ej osobie m in istra. P o d o b n ie sze, p o trzeb a te j p rzeb u d o w y jest co
raz b ard ziej o czy w ista. M ów iono o n iej zresztą o statn io w iele w S ejm ie, k ied y np. d y sk u sja to czy ła się n ad sk aso w an iem 20 staro stw , k ied y m in.
P ierack i zap o w iad ał szereg zm ian w tery to rjaln y ch u g ru p o w an iach w ładz ad m in istracy jn y ch , k ied y w zw iązk u z p lan am i reo rg an izacji u stro ju sa
m o rząd o w eg o w k o m isji ad m in istra cy jn ej i k o n sty tu cy jn ej S ejm u zw ra
cano u w ag ę n a tą p iek ącą p o trzeb ę.
T em i sam em i w łaśn ie ten d en cjam i n ależy tłu m aczy ć sobie ró w n ież zm ia
n y n a stan o w isk u m inistra refo rm ro l
n y ch i ro b ó t p u b liczn y ch . A czk o l
w iek w m in isterstw ach p o św ięco n y ch reso rto m ro ln iczy m , k tó re o b jął m in i
ster S ew ery n L u d k iew icz n ie p rzep ro
w ad zo n o żad n y ch refo rm , zm ierzają
cy ch do ich p o łączen ia, n iem n iej n ie
tru d n o so b ie w y o b razić, ile zag adn ień fach o w y ch , ja k i b u d żeto w y ch d a się d o sk o n ale sh arm o nizo w ać,_ d zięk i
p rzed staw ia się sy tu acja w zb liżen iu p rzez osobę m in istra reso rtó w k o m u
n ik acji i ro b ó t p u b liczn y ch . R ząd o- b ecn ej w ięk szo ści sejm o w ej jest w tern szczęśliw em p o łożen iu , że n ie p o trzeb uje się liczy ć z ilo ścią tek , tak p o trzeb n y ch p rzy rząd ach k o alicy j
n y ch do p o d ziału , an i też zad o w o le n iem am b icy j p o szczeg ó ln y ch w p ły w o w y ch jed n ostek.
P o zb aw io ne zu p łen ie zab arw ien ia p erso n aln eg o i p o lity czn eg o , a p o d y k to w an e ty lk o p o trzeb ą u sp raw n ien ia i p o tan ienia ap aratu w y k o n aw czeg o w p ań stw ie, d o w o d zą to
zm ian y , że rząd obecny, p rzezw y cię ży w szy o lb rzy m ie tru d n o ści d o b y k ry zy so w ej i z cały m sp o k o jem i sta
n o w czo ścią p rzy stęp u je teraz, po za
k o ń czen iu p rac b u d żeto w y ch do d al
szego etap u sw ej d ziałaln o ści, u zg o
d n iw szy te n ajb ard ziej ak tu aln e p o trzeb n e zm iany , k tó re są k o n ieczn e do u sp raw n ien ia ap aratu rząd o w eg o .
M.
■ _sStr 2 * * * * * * * * * * *1 ■ 1.... ■ - —XWVUTSRQPONMLKJIHGFEDCBA
J e d n a k m u s im y p a m ię ta ć , ż e s ą s ia d n a s z c z e k a ty lk o n a c h w ilę , b y s p r a w ie p o m o r
s k ie j n a d a ć o d p o w ie d n i k ie ru n e k — i n ie z a w a h a łb y s ię , g d y b y c h o d z iło o z a b ó r, u - c z y n ić to w k r w a w y s p o s ó b . A le r u s z y d o b o ju w te d y , k ie d y b ę d z ie p e w n y z w y c ię s tw a , g d y ż d r u g i r a z ta k s r o m o tn ie ja k p ie rw s z y , w o jn y p r z e g r a ć n ie m o ż e .
N a s z ą w ię c rz e c z ą w y k a z a ć s ą sia d o m n a o c z n ie , ż e d o z w y c ię s tw a n a p o lu w a lk i, je ż e li z a jd z ie p o tr z e b a je s te ś m y p rz y g o to w a n i.
A le d o w a lk i o n a s z ą z ie m ię m u s z ą s ta n ą ć w s z y s c y b e z w y ją tk u m ę ż c z y ź n i i k o b ie ty c h o ć w r ó ż n y s p o só b . U ta r ło s ię w n a s z e m p o ję c iu — k ie d y m o w a o w a lc e , ż e to p r z y w ile j m ę ż c z y z n , a te m s a m e m ż y c ie w y k a z u je ż e w r a z ie k o n ie c z n o ś c i i k o b ie ta i m ę ż c z y z n a m u s z ą w a lc z y ć n a ró w n i.
D z iś b o w ie m w a lk a , to n ie ty lk o f r o n t ż o łn ie rz y , a le to c a ły n a r ó d n a s ta w io n y n a w a lk ę n a k a ż d y m o d c in k u ż y c ia c o d z ie n n e g o ..
J e ż e li, n a s k o b ie t, n ie b r a k n ie d z iś n a ty lu p o la c h ż y c ia k u ltu r a ln e g o , g o s p o d a rc z e g o i s p o łe c z n e g o — to n ie m o ż e n a s z a b r a k n ą ć n a p o lu w a lk i m ilita r n e j.
I to m y k o b ie ty p o ls k ie m u s im y s o b ie z d e c y d o w a n ie p o w ie d z ie ć , a z w ła sz c z a k o b ie ty n a P o m o rz u , ż e n a s z ą r o lą n ie b ę d z ie ju ż n a d a l ty lk o o p ła k iw a n ie n a jb liż s z y c h , a le c z y n n y u d z ia ł w w o jn ie .
J a k ju ż w s p o m n ia ła m te n u d z ia ł b ę d z ie o d m ie n n y o d u d z ia łu m ę ż c z y z n , a le te rn n ie m n ie j w a ż n y i d o n io s ły w s k u tk a c h . B y je d n a k z a w a ż y ć n a s z a li w y p a d k ó w m y k o b ie ty m u s im y d o te g o u d z ia łu p rz y g o to w a ć
GŁOS WĄBRZESKI Nr. 36 ... ■"
Skróty
P o z n a ń . (P a t.) O n e g d a j u le g li z a tr u c iu g a z e m ś w ie tln y m 8 3 - le tn ia s ta r u s z k a , m a tk a p o s te r u n k o w e g o p o li
c ji p a ń s tw o w e j K o w a n d y , w r a z z j e g o c z w o r g ie m d z ie c i. G d y p o c a ło d z ie n n e j s łu ż b ie p o s te r u n k o w y w r ó - d ł d o d o m u , z a s ta ł ju ż z w ło k i s w e j m a tk i, a d z ie c i w s ta n ie b a r d z o g r o ź n y m z a b r a n o d o s z p ita la , g d z ie je d n o z n ic h z m a r lo .
D r o h o b y c z . (P a t.) W W o li J a b u b o - w e j, p o w . d r o h o b y c k ie g o , w y b u c h ł w n o c y p o ż a r , k tó r y z n is z c z y ł 1 1 b u d y n k ó w m ie s z k a ł, i 1 2 g o s p o d a r s tw , w y r z ą d z a ją c s z k o d ę n a o g ó ln ą s u m ę 2 7 .0 0 0 z ł. W c z a s ie r a to w a n ia d o b y tk u 4 o s o b y o d n io s ły d o tk liw e p o p a r z e n ia . P o ż a r p o w s ta ł w s k u te k n ie o s tr o ż n e g o o b c h o d z e n ia s ię z o g n ie m .
N is k o . (P a t.) W e w s i P r ę d z e l, p o w . N is k o , w y b u c h ł p o ż a r , k tó r y w k r ó t
k im c z a s ie z n is z c z y ł d o s z c z ę tn ie 9 d o m ó w m ie s z k a ln y c h , 8 s ta je n , 9 s to d ó ł i in n e z a b u d o w a n ia o r a z z a p a s y s ia n a , z b o ż a , n a r z ę d z ia r o ln ic z e i t. a . O g ó ln e s z k o d y w y n o s z ą o k o ło 6 0 .0 0 0 z ło ty c h .
B rz e ż a n y . (P a t.) W id ln ia c h 1 7 , 1 8 i 1 8 b m . o d b y ła s ię w S ą d z ie O k rę g o w y m r o z p r a w a p r z e c iw O łe k s ie T irz e c k ie m u la t 2 2 z e S tr a ty n a , p o w ia tu ro h a c z y ń - s k ie g o , k tó ry 3 0 m a ja u h . r. z a m o rd o w a ł lis to n o s z a w ie js k ie g o M ic h a ła Z u ły ń - s k ie g o , w c e lu z r a b o w a n ia m u g o tó w k i i lis tó w w a rto ś c io w y c h , k tó r e listo n o s z n ió s ł z R o h a ty n a d ó S tr a ty n a . W w y n i
k u r o z p r a w y T ir z e c k i u z n a n y z o s ta ł w in n y m z b ro d n i m o r d e r s tw a w c e la c h ra b u n k o w y c h i s k a z a n y z o s ta ł n a k a r ę ś m ie rc i p r z e z p o w ie s z e n ie .
K ę p n o . (P a t.) A u to b u s k u rs u ją c y n a lin g i W ie lu ń— S ie r a d z w s k u te k p ę k n ię c ia k ie r o w n ic y w ip a d ł n a p rz y d ro ż n e d rz e w o i z o s ta ł d o s z c z ę tn ie z d ru z g o ta n y . Z p o ś ró d p a s a ż e r ó w tr z y o s o b y s ą c ię ż k o ra n n e .
S to łp c e . P r z e z S to łp c e p r z e je c h a ł w d r o d z e p o w r o tn e j z S o w ie tó w , k s . M a r ja n T y n ie c k i, k tó r y , o s k a r ż o n y p r z e z k o m u n is tó w o k o n tr r e w o lu c ję , w ię z io n y b y ł p r z e z tr z y la ta w T o - b o ls k u . P r z e d k ilk u n a s tu d n ia m i, o - tr z y m a w s z y z w o ln ie n ie , z a r a z e m d o s ta ł p o z w o le n ie n a w y ja z d d o P o ls k i.
K a p ła n m ę c z e n n ik je s t n ie z w y k le w y c ie ń c z o n y d o z n a n e m i p r z e ż y c ia m i.
P R Z E S Z L I N A K A T O L IC Y Z M . W P ia s k a c h L u te rs k ic h p o d L u b lin e m c a ła p a r a f ja k o ś c io ła n a r o d o w e g o w lic z b ie 4 0 0 o s ó b z k s . K e s z e -
Cele PW. Kobiet na Pomorzu
S p r a w a P o m o rz a s ta je s ię d z iś a k tu a ln ą w c a łe j E u r o p ie , o c z y ś w ia ta c o r a z ' b a r d z ie j z w r a c a ją s ię n a n a s z te r e n — je d n i p a tr z ą z p o ż ą d a n ie m — in n i z z a c ie k a w ie n ie m , in n i z p r z y ja z n e m z a k ło p o ta n ie m , a w s z y s c y ra z e m z d a ją s o b ie s p ra w ę , ż e s p r a w a p o m o rs k a , — n ie m o ż e b y ć n a w e t p o d d a n a d y s k u s ji, g d y ż w o la P o ls k i ty le k r o tn ie z d e c y d o w a n ie p r z e ja w iła s ię i ja s n o s ta w ia liś m y s p ra w ę , ż e d y s k u s ji o P o m o rz u n ie d o p u ś c im y , a n i te ż b e z tr w a w e j w o jn y n ie o d d a m y n a w e t je d n e j g m in y p o m o rs k ie j.
I to je s t n a s z e p o s ta n p w ie n ie , k tó r e p o w z ię te je s t p rz e z c a ły n a ró d , b e z ró ż n ic y p r z e k o n a ń .
Przyczynek do rozbrojenia moralnego młodzieży niemieckiej
W g im n a z ja c h n ie m ie c k ic h w p ro w a d z o n o c o ty g o d n io w ą g o d z in ę w y k ła d ó w , z w a n ą V a te rla n id iss tu n d e . N ie je s t to b y n a jm n ie j n ic p o d o b n e g o d o n a s z y c h w y k ła d ó w „ n a u k i o P o lsc e " , ja k b y k to ś d o w o ln ie s o b ie p ró b o w a ł p rz e tłu m a c z y ć n ie m ie c k ą n a z w ę , z a m ie s z c z o n ą w n a s z y m ty tu le . V a te r la n d s s tu n d e — to
„ g o id z in a o jc z y z n y " , ś c iś le je s z c z e m ó w ią c — g o d z in a p o ś w ię c o n a o jc z y ź n ie . C o ty g o d n io w y w y k ła d te g o r o d z a ju o - b o w ią z u je z a k ła d y n a u k o w e p r y w a tn e n a ró w n i z p a ń s tw o w y m i. Z a p o z n a je m y s ię b liż e j z c e le m i tr e ś c ią te j g o d z in y , p o ś w ię c a n e j o jc z y ź n ie .
W o b e c n o ś c i n a u c z y c ie la p ro w a d z i le k c ję d e le g a t „ L u fth a n s y " (n ie m ie c k a L . O . P . P .) z w y k le lo tn ik , b . u c z e s tn ik w ie lk ie j w o jn y , n a tu ra ln ie o fic e r. W y k ła d p r z e p la ta n y in te re s u ją c e m i e p iz o d a m i p r z e z ru ty n o w a n e g o n a r ra to r a , ń ie z m ie rn ie z a o s tr z a c ie k a w o ś ć i z a p a ł m ło d z ie ż y . K la s y fik a c ja z te g o p rz e d m io '- tu o d b y w a s ię n ie m n ie j s u ro w o , ja k i w in n y c h d z ia ła c h n a u k i o b o w ią z k o w e j.
W y k ła d te n o b e jm u je h is to rję lo tn ic tw a i z a s to s o w a n ie te g o ż , o ra z d o n io s łe z n a c z e n ie te j b ro n i n a p o la c h b ite w . T riu m f lo tn ik a , o p e ru ją c e g o tru ją c e m i g a z a m i, je s t ta k ro z le g ły m te m a te m i o b fity m w c ie k a w e d la m ło d y c h u m y s łó w s z c z e g ó ły , ż e s ta je s ię n a d e r s iln y m ś ro d k ie m p ro p a g a n d y , z w y c ię ż a d u s z ę d z ie c k a ,
c z y n ią c z e ń g o rą c e g o m iło ś n ik a n a jb a r
d z ie j o s tr e g o i n is z c z ą c e g o ro d z a ju w o j
n y .
O d w e t je s t h a s łe m d z is ie js z y c h N ie m ie c , H a s ło to w y p is a n e je s t n a o k ła d k a c h z e s z y tó w u c z n io w s k ic h , p rz o d u je ja k o id e a w p ie ś n ia c h m a rs z o w y c h i o b o z o w y c h ć w ic z e n ia c h h a r c e r z y n ie m ie c k ic h . O k a z a m i id o ś w ia d c z a ln e m i te j p r o p a g a n d y s ą ... o fia ry w o jn y , s p ro w a d z o n e
s p e c ja ln ie i h o n o ro w a n e p rz e z „ L u ft- h a n s ę " , a w ię c ś le p c y , c ię ż k o p o k a le c z e n i in w a lid z i, k tó ry c h d e m o n s tru je s ię ja k o o fia ry „ w ro g ó w N ie m ie c " , n a jc z ę ś c ie j w ty c h w y p a d k a c h F ra n c u z ó w i P o la k ó w . B y le ty lk o s p o tę g o w a ć w ra ż e n ie u p io rn e j z e m s ty w ro g a i w z n ie c ić w m ło d o c ia n y c h u m y s ła c h g o to w o ś ć d o w a lk i p r z y je d n o c z e s n e m z a p r a w ia n iu i p r z y g o to w a n iu d o s łu ż b y lo tn ic z e j i w a lk i g a z o w e j.
C ó ż n a to p o w ie d z ą c i w s z y s c y , k tó r z y n ie w ie r z ą w d ą ż e n ia o d w e to w e n a s z y c h s ą s ia d ó w z g r a n ic y z a c h o d n ie j?
C o p o w ie d ż ą c i w s z y sc y , k tó r z y d o tą d n ie s ta n ę li w s z e re g a c h L . 0 . P , P . k a s z te m 5 0 g r. m ie s ię c z n ie ?
N ie c h a jż e im n ie m ie c k i s y s te m z a tr u w a n ia d u s z i u m y s łó w p o z w o li tr z e ź w o s p o jrz e ć n a rz e c z y w is to ś ć i s k ło n i d o n a ty c h m ia s to w e j w s p ó łp ra c y w L . O . P . P . w c h a r a k te r z e s ta łe g o c z ło n k a .
—ooo—
le m n a c z e le p r z y s tą p iła d o k o ś c io ła r z y m s k o - k a to lic k ie g o .
— :o : —
Ś M IE R Ć P O D C Z A S P O G R Z E B U . Z P e lp lin a d o n o s z ą , ż e w c z a s ie u - r o c z y s to ś c i p o g r z e b o w y c h k s . k a n o n i
k a d r . R o g a li w O k o n ie w ie o b s u n ę ła s ię z ie m ia i ż y w c e m p o g r z e b a ła n ie ja k ie g o O s s o w s k ie g o , k tó r y o s ie r o c ił ż o n ę i 5 d z ie c i.
s ię w o k r e s ie p o k o ju . M ę ż c z y z n a s z k o li s ię p o d c z a s o b o w ią z k o w e j s łu ż b y w o js k o w e j, a n a s tę p n ie w c z a s ie ć w ic z e ń . K o b ie ta ta k ie j s łu ż b j j i e p rz e c h o d z i — a je d n a k m u s i w y s z k o lić s ię i p rz y g o to w a ć , o d n a le ź ć s w o je m ie js c e n a o d c in k u o b r o n y P a ń s tw a .
B e z p r z y g o to w a n ia b o w ie m — n ie m o ż n a b y b y ło m ó w ić o s k u te c z n y m u d z ia le c z y to w s łu ż b ie p o ło w e j, c z y w łą c z n o ś c i, c z y w s a n ita r n e j c z y te ż w o b r o n ie p rz e c iw g a z o w e j lu b p rz e c iw lo tn ic z e j.
I d o ty c h d z ia łó w k o b ie ta m u s i p r z y g o to w a ć s ię , a p o n ie w a ż n ie m o ż e te g o ro b ić w n o r m a ln e j s łu ż b ie w o js k o w e j m u s i to je j u - ła tw ić o r g a n iz a c ja .
T a k ą O r g a n iz a c ją je s t O r g a n iz a c ja P r z y s p o s o b ie n ia K o b ie t d o O b r o n y K r a ju — s il
n a i lic z n a w c a łe j P o lsc e , p o w a ż n ie ju ż u - g r u n to w a n a n a P o m o rz u , g d z ie s k u p ia s z e r e g i je d n o s te k c h ę tn y c h , o f ia rn y c h i p o c z u w a ją c y c h s ię d o o d p o w ie d z ia ln o ś c i z a c a ło ś ć g r a n ic p a ń s tw a .
/ile je ż e li ju ż s ą z a p o c z ą tk o w a n e s z e re g i
— to d z iś n a le ż y z w ró c ić s ię z a p e le m d o ż e ń s k ie j c z ę ś c i s p o łe c z e ń s tw a p o m o rs k ie g o , b y z a s iliła k a d r y o r g a n iz a c y jn e , b y s k u p i
ła s ię p o d s z ta n d a r e m o b r o n y k r a ju , b y d o te j o b ro n y fa c h o w o i c e lo w o p r z y g o to w a ła s ię .
K o b ie ta m u s i d z iś c o ra z c z ę ś c ie j z a b ie r a ć g ło s w s p r a w a c h o b r o n y i w y k a z y w a ć , ż e je j r o la je s t te ż w a ż n ą i o d p o w ie d z ia ln ą .
D la te g o te ż n a le ż y d z iś z w ró c ić b a c z n ie j
s z ą u w a g ę n a p r o p a g a n d ę r o li P . W . K o b ie t, b y o b o ję tn e — z a p a lić , n ie c h ę tn e p rz e k o n a ć , n ie ś w ia d o m e — p o u c z y ć .
J e ż e li z w a ż y m y , ż e P . W . K o b ie t ja k o o r g a n iz a c ję n ie ty lk o p r z y g o to w u je fa c h o w o d o o b ro n y , a le te ż w y c h o w u je o b y w a te ls k o , w d u c h u p a ń s tw o w y m , to ła tw o w y c ią g n ą ć w n io s e k — ż e o d d z ia ły w a n ie o r g a n iz a c ji je s t s k u te c z n e i c e lo w e .
P . W . K o b ie t w s w o ic h c z ło n k in ia c h b u d z i ś w ia d o m o ś ć w ła s n e j w a rto ś c i, r o z w ija z a ra d n o ś ć , s p ra w n o ść , b u d z i p o c z u c ie o d p o w ie d z ia ln o ś c i, u c z y s łu ż b y d la k r a ju , p o d p o r z ą d k o w a n ia s ię c a ło ś c i ja k ą je s t P a ń s tw o a to w s z y s tk o u ję te , w d y s c y p lin ę w o js k o w ą i u g r u n to w a n e n a z a s a d a c h o b y w a te ls k ie j m o ra ln o ś c i, p o c z u c ia w ła s n e j g o d n o ś c i, w o p a r c iu o k o b ie c o ś ć , c o r a z e m w y tw a r z a ty p k o b ie ty o b y w a te lk i, k tó r a w k a ż d e j d z ie d z in ie je j d o s tę p n e j, b ę d z ie s łu ż y ć o f ia r n ie id e i p a ń s tw o w e j.
T o k r ó tk ie s c h a r a k te r y z o w a n ie r o li P . W . K o b ie t w s k a z u je n a w a ż n o ś ć o r g a n iz a c ji w n a s z e m ż y c iu . I n ie n a le ż y w ą tp ić , ż e p r z y o b e c n ie w z m o ż o n e j p r o p a g a n d z ie , p r z y c o ra z w ię k s z e m o d d z ia ły w a n iu d u c h o w e m , O r g a n i
z a c ja P r z y s p o s o b ie n ia K o b ie t d o O b r o n y K r a ju b ę d z ie s k u p ia ć c o ra z to n o w e c z ło n k in ie .
H a s ło : K o b ie ty d o o b ro n y P a ń s tw a , d o o b r o n y P o m o rz a — n ie c h b ę d z ie n a s z ą d e w iz ą .
P A M IĘ T A J M Y O B E Z R O B O T N Y C H ! g łó d i n ę d z a p u k a d o d r z w i b e z r o b o tn y c h , p r z y c z y ń s ię d o z ła g o d z e n ia j e j i
s k ła d a j o f ia r y d o K o m ite tu P a r a f ja ln .
Wilhelma II.
angielskiego D. Królikowski.
(C ią g d a lsz y .) W . W I L I A M .
Szpieg
Przełożył z 4 5 )
D o m y ś la łe m s ię , ż e d la m n ie b y ła w z g lę d n a z a p r z y s łu g i, ja k ie je j w y ś w ia d c z a łe m . A le p r a w ie n ig d y z e m n ą o te m n ie m ó w iła .
L e d w ie b y łb y m z n ió s ł to w s z y s tk o , g d y b y n ie n a d z ie ja , ż e tu ta j z n a jd ę k lu c z d o r o z w ią z a n ia z a g a d k i, c o o z n a c z a s ło w o B o n n e k a m p , c o m ia ło m i d a ć a d re s b r a ta .
Na ś c ia n ie n a s z e j k o m ó rk i w is ia ł p o ta r g a n y p la k a t r e k la m o w y , g ło s z ą c y , ż e B o n n e k a m p , to n a jle p s z y w N ie m c z e c h lik ie r. G d y m w n o c y s z e d ł d o łó ż k a , c z ę s to
w te n p la k a t w p a try w a łe m s ię u p a rc ie .
D z iw iłe m s ię , w ja k ie j łą c z n o ś c i te n w y r a z m ó g ł p o z o s ta w a ć z m ie jsc e m p o b y tu b r a ta .
P o s ta n o w iłe m s o b ie , ż e p r z y p ie rw s z e j s p o s o b n o śc i p r z y jr z ę s ię p la k a to w i d o k ła d n ie .
R a z z r a n a , k ie d y O tto n p o s z e d ł s ta ć w o g o n k u p r z e d rz e ż n ik ie m , w y s z e d łe m z lo k a lu d o s y p ia ln i i z a ś w ie c iw sz y ś w ie c z k ę , ś c ią g n ą łe m p la k a t z e ś c ia n y i p o c z ą łe m m u s ię p r z y g lą d a ć .
N ie b y ło tu n ic p o d p a d a ją c e g o . M ia ł d r u k c z e rw o n y n a tle z ie lo n e m , a n a s tro n ie o d w r o tn e j b y ł c a łk ie m b ia ły .
K ie d y g o z n o w u z a w ie s z a łe m n a g w o ź d z iu , z a u w a ż y łe m , ż e n a ś c ia n ie , n a m ie js c u , g d z ie w is ia ł, k to ś k ilk a s łó w n a k r e ś lił o łó w k ie m .
S e rc e m i s ię z ra d o ś c i ś c isn ę ło .
B y ła to w y p is a n a r ę k a b r a ta , s ło w a b y ły a n g ie ls k ie , a c o n a jw a ż n ie js z e , w k o ń c u — in ic ja ły F ra n c is z k a .
R p z c z u lo n y c z y ta m :
‘ ' „ Z n a jd z ie s z m n ie w D y s e ld o rfie , w k a w ia r n i R e g i
na, - F . O . 5 . V I I. 1 9 1 6 ‘\
P o te m o d k r y c iu c z u łe m , ż e z n ie ś ć m ó g łb y m te r a z w s z y s tk o .
F a k t te n d a ł m i z n o w u s iłę i o b u d z ił n a d z ie ję , z n i
k a ją c ą w s e rc u . P rz e c ie ż w ie d z ia łe m , ż e 5 lip c a F r a n c is z e k ż y ł. T e g o f a k tu tr z y m a łe m s ię ś le p o . T a o k o lic z n o ś ć d o d a w a ła m i s ił i o d w a g i d o w y tr w a n ia d a ls z e g o w ty m z ło d z ie js k im z a k ą tk u .
W ie d z ia łe m , ż e m u s z ę m ie ć c ie rp liw o ść .
M y ś la łe m , ż e w y łu d z ę o d H a a s e g o p a p ie r y lu b te ż n a m ó w ię K o re g o , a b y m i d a ł p r z e p u s tk ę n a p o d r ó ż d o D y s e ld o r f u .
A je d n a k te r m in m e j p r z e p u s tk i ju ż m in ą ł, a ż y d s ię n ie z ja w ia ł.
C z ę s to m ie w a łe m c h w ile , w k tó r y c h c h c ia łe m s ię s p y ta ć , k ie d y i ja k d łu g o tu b r a t m ó j s łu ż y ł. O b a w ia łe m
■ s ię p rz e c ie ż s łu s z n ie , ż e m ó g łb y m n a s ie b ie z w ró c ić u - w a g ę .
I m n ie n ik t s ię o n ic n ie p y ta ł. N ie w y p a d a ło w ię c m n ie p y ta ć o in n y c h . M o je ż y c z e n ie , a b y m n ie p o z o s ta -
| w io n o w s p o k o ju , z o s ta ło p r z e z w s z y s tk ic h s p e łn io n e , H a a s e n ic z e g o o d e m n ie n ie c h c ia ł w ie d z ie ć .
O k o lic z n o ś c io w o ty lk o m ó w ił o m o ic h p o p r z e d n i
k a c h i d o w ie d z ia łe m s ię , ż e ic h b y ło d u ż o , ż e H a a s e d a w a ł p r z y tu łe k e g z y s te n c jo m n ie p e w n y m .
T y lk o , g d y c h o d z iło o J a n a , k tó re g o f a rtu c h n o s i
łe m , m ó j k o le g a O tto n b y ł ro z m o w n ie js z y .
— T o b y ł b ła z e n — m ó w ił. — T u m u s ię w io d ło n ie ź le . H a a s e m ia ł g o r a d i u g o ś c i, z w ła s z c z a u k o b ie t, z y s k a ł s z c z ę ś c ie . Z d a je si ę je d n a k o w o ż , ż e p o p a d ł w n ie ła sk ę u p a n i J a d w ig i (d a m y p rz e s ia d u ją c e j w b a rz e ), p o te m p o k łó c ił s ię z H a a s e m i o d g r a ż a ł m u s ię z p o w o d u g o ś c i, n ie p o s ia d a ją c y c h w p o r z ą d k u p a p ie ró w . P o te m , g d y s tą d o d s z e d ł, u ję ła g o p o lic ja i w S z p a n d a w ie g o ro z s trz e la n o .
— R o z s trz e la n o ? — k rz y k n ą łe m . Z a c o ?
— B y ł s z p ie g ie m .
— J a k to , b y ł s z p ie g ie m is to tn ie ?
— N ie , a le w je g o p a p ie r a c h z n a le z io n o d o k u m e n ty , iż b y ł s z p ie g ie m . Ź le w y jd z ie n a te m , k to s ię z H a a s e m p o ró ż n ił
P o te j in f o r m a c ji z a w sz e s ta ra łe m s ię ż y ć n a n a jle p s z e j s to p ie z H a a s e m . S w o ją p iln o ś c ią w k o ń c u p o w io d ło m i s ię z d o b y ć je g o p r z y ja ź ń . B y ł d la m n ie ż y c z li
w y p r z y s w e j m ru k liw o ś c i.
R a z w ie c z o re m z ja w ił s ię u n a s ja k iś m ło d y c z ło w ie k , k tó re g o p rz e d te m n ig d y n ie w id z ia łe m . P y ta ł s ię o H a a s e g o , ś p ią c e g o w ła ś n ie n a k a n a p ie w p o k o ju o b o k . P a n i J a d w ig a s k o ro g o u jr z a ła , p o w s ta ła z s ie d z e n ia z a b a re m i z n ik ła .
Z a c h w ilę w s z a k ż e w ró c iła , a b y m ło d z ie ń c a z a p r o w a d z ić d o iz b y , g d z ie s p a ł H a a s e .
— C z y p a n i s ta ło s ię c o ś p rz y k re g o ? — z a p y ta łe m ją , g d y b y ła s a m a .
P o p a tr z a ła n a m n ie i p o trz ą s ła g ło w ą , m a ją c w o - c z a c h łz y , k tó r e je j s p ły w a ły p o u ró ż o w a n y m p o lic z k u .
— M u s z ę s ię z w ie rz y ć p a n u — m ó w iła . — J e s te ś p a n m ło d y m i c h ę tn y m c z ło w ie k ie m i u m ie sz b y ć d y s k r e tn y . J u lju s z u , c z e k a n a s n ie s z c z ę ś c ie ! ,
— J a k ie ż n ie sz c z ę ś c ie ? — z a p y ta łe m , m a ją c z łe p rz e c z u c ie .
— K o rę — s z e p n ę ła .
— K o rę ? — p y ta łe m z ro s n ą c y m w c ią ż s tra c h e m — c ó ż s ię z n im s ta ło ?
O b e jrz a ła s ię trw o ż liw ie d o k o ła .
— W c z o r a j r a n o g o a re s z to w a n o .
— M a s z p a n i p e w n o ść ? N ie c h c ia łe m te m u w ie rz y ć .
— W ta r g n ę li r a n o d o je g o p o m ie sz k a n ia i a re s z to w a li g o w łó ż k u .
I d o d a ła p r z e r a ż o n a .
— A c h , to s tra s z n e i d la n a s .
U k r y ła tw a r z w d ło n ia c h i p o c z ę ła p ła k a ć . (C ią g d a ls z y n a s tą p i.)'
1 ■■== S tr. 3 GŁOS WĄBRZESKI N r. 3 6 - _ _ _ —
Groby Chrystusa w dawnej Polsce
larenda o Grobie Pańskim ■ Straż Grobu - Pielgrzymki polskie ■ Powstanie zakonu
6 „Bożogrobców11 w Polsce.
i ' ipc/PT ida o n o - c ił m u w sp o m n ie n ie M ik o ła j K ry szto f
• S?ra • M eX B o le s T O b e’ a R a d z iw iłł w sw e j „ P e re g ry n a c ji d o w ia d a , z e M a tk a B o le sn a , o n e c a ś w ie te i44, o p isu jąc n ie ty lk o w y - w ra z z k ilk u a p o sto ła m i p rz y .^ c i u k a p lic y J ę c z ta k ż e n a b o ż e ń stw a C h ry stu sa z n ie P ^ e z z a k o n n ik ó w w n ie j o d p ra w ia- je d n em n z n ic h Ja k o b o w i, z e z o sta n ie w 2 0 0 ła t p o je g o p o d ro ży n ie - eX X z a p o m n ia n ą n ig d y w ż y c iu n o c sp ę - stró że m G ro b u P a ń sk ie g o , a in a » * !» -; u G ro l!,u C h ry stu sa J u lju sz S ło - d e c tw o te g o p o w o ła n ia .n a k re s y p ła cz e m rz u c iw sz y się n a k rw ią Z b a w ic iela p o d w ó jn y z n a k f
/h a sk ie g o k o śc io ła , p o w o ła ł sz e reg d n - n a M iec h o w ie , zwany
c h o w n y c h , m a ją c y c h p e łn ić stra ż d o - sz ę k ro m k i: Ja k sa h e rb u G ry f. IN ale- k o ła G ro b u P a ń sk ie g o , b y n ie z o stał ż a ł p o n o d o d ru ż y n y ry c e rs k ie j H e n - p rz e z n ik o g o s p ro fa n U a iy . ry k * S a n d o m iersk ieg o , sp ie sz ą c e j n a
k a m ie ń .
A le je d n y m z p ie rw sz y c h p ą tn i-
- - • ’ ’ ’ • J 1 * ’ —i
n a -
O sta tn ia W iec z e rza .
n y m z ro d z in n y c h w ło śc i k la sz to rz e w M ie c h o w ie .
T u , w k o śc ie le m iec h o w sk im , w k a p licy , z b u d o w a n e j n a w z ó r je ro z o lim sk iej — z a p ro w a d z o n o u n a s p o ra z p ie rw sz y sz e reg n a b o ż e ń stw , z w ią z an y c h z o k re se m w ie lk a n o c n y m .
Z w y c za j, p rz e n ie sio n y z d a le k ie j Z iem i Ś w ię te j, z ró sł się w c ią g u w ie
k ó w z p sy c h ik ą i ż y c ie m n a ro d u , ro z sz erz y ł się n a w sz y stk ie św ią ty n ie p o lsk ie , o b c h o d z o n y o d stu le c i z p ie ty z m e m i o k a z ało ścią .
I d z ię k i c z y n o w i p o lsk ie g o k rz y -
Z ło ż e n ie C h ry stu sa d o g ro b u .
ż o w c a z X II w iek u , d z ię k i d z ia ła ln e - T u w ię c je st p o c z ą te k stro je n ia ż o w c a z X II w iek u , d z ię k i d z ia la ln e - B o żeg o G ro b u w W ie lk i P iątek . ści „ B o ż o g ro b c ó w 4* n a z ie m i n a sz e j, P rz e ję te p o b o ż n o ścią , p rz y c ią g n ię- d z ię k i p o tę d z e w ie lo w ie k o w e j tra d y - te o k a z a ło śc ią i p ię k n e m n ie zn a n y ch c ji — k ie d y n a d e jd z ie p o p o łu d n ie d o tą d u n a s n a b o ż e ń stw śc ią g a ły tłu - --- o _
m n ie p ie lg rzy m k i, z a z w y c z aj „ je ro - d ra c h w sp an iały ch ja k i u b o ż u c h n y ch z o lim sk ie m i*4 z w a n e , d o . k o śc io ła w k o śc ió łk a c h w ie jsk ic h , w z m ierz c h u M iec h o w ie i d o in n y c h św ią ty ń ,,b o - w iec z o rn y c h , z g łę b i m ro c z n y c h n a w ź o g ro b sk ic h “ , z b ie g ie m la t p o c a łe j p ły n ie sm u g ą św ia tło śc i w iz ja B o źe- P o lsc e fu n d o w a n y c h , b y o d w ied z ić J g o G ro b u , to n ą c e g o w z iele n ili i k w ie- g ró b C h ry stu so w y . I c iu , w g lo rji ty sią c zn y c h św ia te ł.
W ie lk ieg o P ią tk u , z a ró w n o w k a te-
M B B M I .. ... ... M II... ... H IM III !■—I'■IIII■ U W im C T I
. M y śl ro z c iąg n ię c ia o p iek i n a d m iejsc em , g d z ie sp o c z ę ło c ia ło C h ry stu sa, p o d jął K o n sta n ty W ie lk i, k tó ry w z n ió sł n a G ó rz e K a lw a ry js k ie j m a rm u ro w y k o śc ió ł B o ż e g o G ro b u , u - sia n a w ia ją c z a ra ze m p rz y n im k a n o n ik ó w i p o le c a ją c im p ie c zę n a d św ią ty n ią .
A le n a stą p iły p o te m w ie k i, p o d c z as k tó ry c h i K o śc ió ł te n i in sty tu c ja
— i c a ła w o g ó le Je ro zo lim a p rz e c h o d z iła b u rz liw e k o le je . I d o p ie ro z d o b y w ca z ie m i św ię te j G o tfry d z B o u il- lo n u , sta ł się g o rliw y m o p ie k u n e m G ro b u P a ń sk ie g o i o d n o w ie c ie le m je g o stró ż ó w .
C h ry stu s u m ie ra n a k rz y ż u .
K o śció ł G ro b u P a ń sk ieg o , m ie sz -b o k o z a p a d ło w d u sz ę . W ięc e j je sz-
czący w śro d k u m a rm u ro w ą k a p lic z k ę z g ro b e m , sta ł się o d tą d je d n y m z g łó w n y ch c e ló w p o b o ż n y c h p ie lg rz y m e k . N ie b ra k ło i p ą tn ik ó w z P o lsk i, n ie je d n o k ro tn ie d a ją c y c h w y ra z w z ru sz e n iu , o g a rn ia ją c e m n a w id o k m ie jsc a , g d z ie sp o c z ę ły o n g iś z w ło k i
Ghiystasowe. W w ie k u X V II p o św ię -
c z e: z a p ra g n ą ł z a n ieść je z e so b ą , n a p ó łn o c d o P o lsk i, a o d b la sk o b rz ę d ó w ty c h n a ro d z im e j z n a leść z ie m i...
P o sta ra ł się te d y o sp ro w a d z e n ie je d n e g o z m n ic h ó w , M a rc in a G a lla , d o k ra ju — i p o staw ił g o n a c z ele z a k o n u , z w a n e g o u n a s p ó ź n ie j z a k o n e m „ B o ż o g ro b c ó w 44, p rz y u fu n d o w a - p o m o c k ró lo w i je ro z o lim sk iem u B a L d w in o w i III. S z c z eg ó ły te je d n a k n ie u sta lo n e .
P e w n e m je st n a to m ia st, iż ry c e rz ó w , p rz y b y w szy d o Je ro z o lim y w d ru g ie j p o ło w ie X II. w ie k u , o d w ied z ił św ią ty n ię G ro b u P a ń sk ie g o . I w id o c z n ie se rc e w o jo w n ik a , p o c h o d z ąc e g o z d a le k ie j, p ó łn o c n e j, d o n ie d a w n a p o g a ń sk iej z iem i, n ie o p a rło się w z n io słej p o e zji G ro b u , u ro k o w i m o d łó w , ro z b rz m ie w a jąc y c h w m a rm u ro w e j św ią ty n i w b la sk u św iec , w śró d b ic ia d z w o n ó w . I je m u — ja k i ty lu in n y m p o n im — w sp o m n ie n ie to g łę -
Wielki Piątek
Zawisł na Krzyżu Chrystus-Bóg ŚwiętaKrew płyniestrumieniem Z głowy, boku, rąk, Jego nóg;
Będzie nam, grzesznym, zbawieniem- Pan świata, Pan nieba i Król W cierpieniach się wije — jęczy Święte członki wykrzywił ból Ogień pragnienia Go dręczy.
Już kielich pełen goryczy Do dna wychylił Zbawca nasz Ginie z rąk oprawców, dziczy — Choć umiera, słodką ma twarz.
Bo spełnił wielkie zadanie:
Odkupił lud co w niewoli
Aresztowanie ohydnego zbrodniarza
K ra k ó w . (P at.) O rg a n y śled c z e a re sz to w a ły o n e g d aj m o rd e rcę A n d rz e ja O su ch a , la t 2 5 . m a la rz a p o k o jo w e g o , k tó ry p rz ed ro k ie m u to p ił w P o p ra d z ie, k o ła Ż e g iesto w a Z d ro ju ż o n ę i 7 -m ie się c z n e g o sy n k a . A n d rz e j O su c h ż y ł o d d łu ższ e g o c z a su w n ie z g o d z ie ze sw o ją ż o n ą M a r ją a w o sta tn im c z a sie w y je ch a ł z K ra k o w a d o K ry n icy i p o d stę p em n a m ó w ił żo n ę, b y p rz y je c h a ła w ra z z d z ie c k ie m d o n ieg o . P o p rz y jeź d z ie żo n y z d w o rc a k o le jo w e g o w y p ro w a
d z ił ją n a d P o p ra d i w y k o rz y sta w sz y o d p o w ie d n i m o m en t, rz u c ił w ra z z sy n k iem d o rz e k i. P o d o k o n a n iu z b ro d n i u d a ł się d o ro d z ic ó w ż o n y , z a m iesz k ały c h w K a m io n c e k o ło N o w e g o S ą c z a , p o szu k u jąc ż o n y i d z iec k a , p o c z e m p o w ró c ił d o K ry n ic y . Z w ło
k i O su c h o w e j w y ło w io n o te g o sa m e
g o d n ia k o ło Ż e g iesto w a i p o p rz e p ro w a d ze n iu w stę p n y c h d o c h o d z e ń p rz e z w ła d z e p o licy jn e p o c h o w a n o je , ja k o
Czarta był— Ach, dobry Panie Pragniesz dla nas lepszej doli!
Czy nie próżno jednak Boże Tyle cierpień, tyle darów?
Naródgrzechu nie przemoże Nie przestanie kłótni, swarów?
Odkupiona jest Ojczyzna Co zwróciłeś nam Ją Panie Lecz partyjna tu zgnilizna Święci tryumf — dzikie granie.
Sprawże, sprawże Panie Święty, By w Ojczyźnie jedność była.
Zły zaś posiew byt przeklęty — Żeby miłość zwyciężyła!
Głowiński z Radowisk.
z w ło k i k o b ie ty n ie u sta lo n e g o n a z w i
sk a , k tó ra p ra w d o p o d o b n ie p o p e łn iła sa m o b ó jstw o . — R o d z ice O su c h o w e j c z y n ili z a b ie g i, c e le m w y ja śn ie n ia z a g a d k o w e g o z g o n u M a rji O su ch o w e j. W w y n ik u d o c h o d z e ń W y d z iał Ś le d c z y u stalił, że z a c h o d z i tu w y p a d e k z b ro d n i. W o b e c te g o a re sz to w a n o A n d rze ja O su c h a , k tó ry p rz y z n ał się d o z a m o rd o w a n ia sw o je j ż o n y i d z ie c k a , n ie o k a z u jąc p rz y te m ż a d n e j sk ru ch y .
K Ą C IK R A D JO W Y . SOBOTA 26. III. 32.
11,45 C o d z ie n n y p rz e g lą d p ra sy p o lsk ie j.
12,10 P ły ty . 15,45 G ie łd a p ie n ię ż n a. 15,50 P ły ty g ro m o fo no w e. 10,05 P ro g ra m d la d zieci.
16,30 P ły ty . 17,10 „ W ie lk a n o c w śró d lu d u ’'.
17,35 P ły ty . 17,45 O d c z y t o „Z y g m un cie".
18,00 R e z u re k cja z K o ścio ła n a W aw elu . 18,50 S łu ch o w isk o Z . K ra siń sk ie g o „Iry d jo n '* . 20,00 F e lje to n p . E d w a rd a B o y e '„ W ie lk a n o c w z w y c z aja c h h isz p a ń sk ic h ". 20,15 K o n cert.
21,55 K w a d ran s lite ra ck i. 22,10 K o n c e rt C h « - p in e w sk i. 22,50 W iad o m o ści sportowo.
