C en a io g ro tiyRQPONMLKJIHGFEDCBA
Z IE M IA PO M O K SK A
CBAP IS M O P O Ś W IĘ C O N E O B R O N IE IN T E R E S Ó W R O L N IC T W A , H A N D C M , P R Z E M Y S Ł U I R Ę K O D Z I E Ł A
--- P R E N U M E R A T A ... . ■
„ Z IE M IA P O M O R S K A " z ty g o d n io w y a d o d a tk ie m il» -
•tre w a n y m „ G O Ś Ć N IE D Z IE L N Y ’* w y c h o d z i trz y re z y w ty g o d n iu , n a w to rek , c zw a rte k i a o b o te . P rz e d p ła ta n a p o cz e t; w y n o n k w a rta ln ie 2 zŁ 9 5 g r., m iea ię c z a ic 9 9 W a d m in istrac ji k w a rta ln ie 2 zŁ 4 0 g r., m ies ięc z n ie 8 0 g r.
P o d o p as k ą w P o lsc e 1 zŁ 6 0 g r. m ies ięc z n ie. W ra z ie w y p a d k ó w s p o w o d o w an y c h s iłą w yżs zą, p rz e sz k ó d w tar k ła d zie , s tra jk ó w itp . w y d a w n ic tw o n ie o d p o w ia d a z a d o s ta rc z an ie p ism a , a a b o n en c i n ie m a ją p ra w a d o o d s zk o -
= = d o w a n ia . P e je d y ń c z y n u m er 1 0 g ro szy , r..--..
— , O G Ł O S Z E N I A —.
W lc n z a d ftn ratro w y n a s tro n ie 6 -ła m o w e j 1 0 g r. R e klam y n a s tro m e 3 -ła m o w e j — 4 0 g r. R e k la m y w te k s d o a a 1 -sze j s tro n ie — 7 0 g r. O g ło sz e n ia s ko m p lik o w an e i z z a s in e ie - n iem n rie js ca 10*1# d ro żs ze . N e k ro lo g i 3 0 % z n iż k i.
O g ło s ze sd a < łra b ae < w ie rs z n a p is o w y — 1 5 g r., k a żd e n a stęp n e s fo w o — 5 g r. D la p o sz u k u jąc yc h p ra c y 5 0 % z n iż k i. R o c h to w a rz y stw (w ie rs z re d a k c y jn y ) — 15 g r., k o m a n d a d y (w ie rs z re d a k c y jn y ) — 2 0 g r. O g lo c ae m a tar framcuM 1 0 0 % d ro żs ze . Ża d o kład n o ść e ^ o s a m k n a rto r,—_■ • w a n y ck id e ło o e a ą n ie g w a n sto i* * * )^ --- -
A d r e a R e d a k cji i A d n e in ia tn ^ jit „ Z I E M I A P O M O R S K A " - T O R U Ń , a d . P ie k a r y 4 B — T e le fo n M l
N r. 2 7 [ T O R U Ń , c z w a r te k 4 m a r c a 1 9 2 6 r. R o k n
W a ln e Z e b r a n ie
C e n tr . T o w . G o s p . n a P o m o r z u .
T e g o ro c z n e w aln e zeb ran ie C e n tr. T o w . G o sp . o d b y ło się w c z o ra j w e w to re k n a sali D w o ru A rtu®
sa, a p o p rz e d z o n e b y ło n a b o ż eń stw e m w k o ściele N a jśw . M a rji P a n n y .
O k o ło g o d z. 10,30 p rezes p . Je rzy Ś ląski zag aił o b ra d y n a stęp u ją c em p rzem ó w ien iem :
Z a g a je n ie .
S zan o w n i P an o w ie! Z je ch a liśm y się d zisiaj n a n a sz e d o ro c z n e W a ln e Z e b ran ie, n a te n S ejm ik , k tó ry o d d a w n a , b o p rz e sz ło 60 lat, ściśle je st złą«
czo n y z tra d y cją i ze ży ciem ro ln ic z e m n aszeg o P o m o rz a ^
G d y sp o jrz y m y w stecz n a te n czaso k res, k tó ry n a s d zieli o d o statn ie.g o W a ln eg o Z e b ra n ia , to w b d zim y , że o d teg o czasu p o ło żen ie n a sz e g o sp o ? d a rc z e zn aczn ie się p o g o rszy ło . D a w n ie j n am się n a sz a p ra c a i w k ład y o p łacały , a d zisiaj n ie od*
rz u c a j a n am d o ch o d ó w , a n asze w a rsz taty p ra c y u p a d a ją . N ic n ie p o m o g ły d o b re u ro d z aje , p o ło * zen ie n asze g o sp o d arc ze się n ie p o lep szy ło , a d o b re żn iw a n ie d a ły ty c h k o rz y stn y ch w y n ik ó w , ja k ic h się m o ż n a b y ło sp o d ziew ać. Je ste śm y ja k ciężk o c h o ry czło w iek , k tó re m u d aw k a m o rfin y n a k ró tk i czas b ó le u śm ierza, lecz z d ro w ia n ie p rz y w rac a .
D w ie rz e c zy c ią ż y ły p rz e d e w szy stk ie m p rzez czas u b ieg łeg o ro k u n a n aszem ży ciu g o sp o d ar*
czem : je d n a fizy czn a, d ru g a n a tu ry m o ra ln e j. Je st to p o p ierw sze b ra k o d p o w ie d n ic h k re d y tó w , a p o d ru g ie re fo rm a ro ln a. G o sp o d a rstw a n asze, b ez o d p o w ied n ieg o k a p ita łu o b ro to w eg o , p ra co w a ć n ie m o g ą, a d zisiaj g o n ie m ają.
P rz e z in flację, p o d a te k m a ją tk o w y i n ad m ier*
n e so c ja ln e o b ciążen ia sto p n ia ł te n k a p ita ł o b ro * to w y d o zera. A g o sp o d a ro w a n ie za p o ży czo n e p ie n ią d z e p rz y ta k w y so k iej sto p ie p ro c e n to w ej, ja k a o b ecn ie p a n u je , u n iem o żliw ia re n to w n o ść p ra c y , b o p ro c e n ta w sz y stk o z ja d a ją .
D ru g a rzecz, ciążąca n a d n am i, to u sta w a o re*
fo rm ie ro ln e j. N ie b ę d ę się tu ta j n a d je j słu sz*
n o śc ią ro zw o d ził, ale z a z n a c z y ć m i w y p a d a , że n ie p o b u d z a o n a d o w y d a jn e j p ra c y , b o n a d k a ż d y m n a sz y m m a ją tk ie m w isi ja k m iecz D am o k lesa — w y w łaszczen ie, a sam o to sło w o d u żo p rz e z sieb ie
m ó w i. . '
C iężkie e k o n o m ic z n e p o ło żen ie ro ln ictw a od*
b iło sic n a ży ciu całeg o n aszeg o k ra ju , p o w o li za*
c z y n a się p rz eb ija ć z ro z u m ie n ie w e w a rstw a c h nie*
ro ln ic z y ch n aszeg o sp o łe c z e ń stw a , że P o lsk a b ez u z d ro w ien ia ro ln ic tw a ro z w ija ć się n ie m o że. — O b y to z ro z u m ie n ie d o szło d o w ła d z rz ą d z ą c y c h , k tó re d o tą d w d alszy m ciąg u n ie d o c e n ia ją ro li i z a d ań ro ln ic tw a .
W y ra ż a ją c to g łęb o k ie ży czen ie, z w ra ca m się d o P a n ó w z w ezw an iem , ab y ście n ie u sta ją c w w a*
s’zej ż m u d n ej p ra c y , zaw sze p a m ięta li, że k a ż d a rzecz ra z sk o ń czy ć się m u si, w ięc i te ciężk ie czasy , k tó re d zisiaj p rzeży w am y , a n a sz y m o b o w iązk iem je st stać i p rz e trw a ć n a n a sz y c h stan o w isk ach .
P o w ita w sz y p rz y b y ły c h p rz e d sta w ic ie li w ła d z p p . w o je w o dę d r. W a c h o w ia k a, sta ro stę k ra jo w e g o W y b ic k ie g o i p re z y d e n ta Iz b y R o ln ic ze j, T em p * sk ieg o , p . p re z e s w ezw ał z e b ra n y c h d o w y b o ru m a rsz a łk a , z a stę p c y i se k re ta rz y . M a rsza łk ie m w y*
b ra n o , p . A le k san d ra D ąb sk iego , jeg o z a stę p c ą p . S o w iń sk ieg o , d ó p ió ra p o w o łan o p p . C z a rliń sk ie g o i L a m b e rta .
P . D ą b sk i o b ją w sz y p rz e w o d n ic tw o , zap rop o * n o w a ł p rz e su n ię cie w y b o ró w n o w eg o Z a rz ąd u p o za p rz e rw ę śn ia d a n io w ą , p o czem p. p rezes Ś ląsk i, w z a stę p stw ie ch o reg o p. T . P an k o w sk ieg o , n rzed * staw ił d z iała ln o ść C . T . G . w ro k u u b ieg ły m .
S p r a w o z d a n ie
z d z ia łaln o ści C e n tr. T o w . G o sp o d . za ro k 1925.
Z a b ie ra m g ło s, b y z d a ć P a n o m sp ra w ę z d zia*
laln o ści n a sz e j In sty tu c ji za ro k u b ieg ły . N ie p rz y n ió sł o n n am u p ra g n io n e j sa n a cji g o sp o d a^*
czej, a o b ecn e czasy n a su w a ją n a m p o w a ż n e tro * sk i. W y siłk i Z a rz ą d u sk ie ro w a n e b y ły w ty m kie*
ru n k u , a b y u lży ć sw y m czło n k o m w ich w alce o b y t, ta k b e z p o śre d n io , ja k i p o śre d n io p rzez w sp ó łp ra cę z in n em i o rg a n iz a c ja m i ro ln iczem i. — P rz y jm u ją c sw ó j m a n d a t n a p rzeszłem d o ro czn em z e b ra n iu , u w ażał n o w o w y b ra n y Z a rz ą d za sw e p ie rw sz e z a d a n ie — u tw o rz e n ie e k sp o z y tu ry w T o*
ru n iu w fo rm ie se k re ta rjatu , o ra z sta ran ie się o k re d y ty d la w ięk szej w łasn o ści, k tó re te ż uzy*
sk a ł w e w y so k o śc i 100.00 zł.
W id zą c , że je d y n ie w sp ó łp ra c a z in n em i b rat#
n iem i o rg a n iz a c ja m i m o że re a ln e w y d a ć k o rz y ści, sta ra ł się Z a rz ą d n a w ią za ć śc iśle jsz y k o n ta k t z R . N . O . Z . w W a rsz aw ie i z Z a rz ą d em C . T . G . w P o*
z n a n iu p rz e z re g u larn e b y w an ie n a z e b ra n ia ch , k tó ry ch w W a rsz a w ie o d b y ło się 10, a w P o z n a n iu 13. N a o b sz a rz e n aszeg o W o jew ó d z tw a stara n ia Z a rz ą d u sk iero w a n e b y ły k u te m u , a b y in telig en * c ję ro ln ic z ą łączy ć w T o w a rzy stw a c h O k ręg o # w y ch , k tó ry c h liczb a zw ięk szy ła się w b ieg u ro k u z 6 T o w a rz y stw n a 8, o b e jm u ją c w je d n em T o w a#
rz y stw ie O k ręg , n ie w ięcej ja k 3 p o w ia ty . Ż y cie je d n a k ż e w y k azało , że p o d k ie ro w n ic tw e m d ziel*
n eg o p re z e sa n a jle p ie j p ra c u ją te T o w a rzy stw a , k tó ry c h d z ia ła ln o ść ro z c iąg a się n a je d e n p o w iat.
C elem z a p o zn a n ia się z p o szczeg ó ln em i T o w a#
rz y stw a m i O k ręg ow em i, o d w ied ziłem ja k o p rezes w szy stk ie T o w arz y stw a , b io rą c u d ział w ich ze#
b ra n iac h , z w y ją tk ie m O k ręg u B ro d n ick o * D ział#
d o w sk ieg o , k tó ry o d czasu zm ian y p re z e sa n ie p ra*
cu je. Je st to tern sm u tn ie jsz e m , p o n iew aż d aw n a ziem ia M ich a ło w sk a p o sia d a liczn ą w a rstw ę zie*
m ian , k tó ry ch w sp ó łp ra c a b y ła b y b a rd z o cen n ą.
C h cąc P a n ó w jeszcze z a zn a jo m ić z czy n n o ścią p o szczeg ó ln y ch T o w a rz y stw O k ręg o w y ch i z d zia#
laln o ścią ich p rezesó w , n a le ż y m i p o d ać ilo ść od#
b y ty c h z e b ra ń , k tó ra się p rz e d sta w ia , ja k n astę#
p u je: . ,
T o w . O k rę g o w e L u b aw sk ie 11 z e b ra ń , — K o*
Ś ciersk ie 9 z e b ra ń , — C h e łm iń sk ie 8 zeb rań , — T o#
ru ń sk o # W ą b rz e sk ie 4 zeb r., — C h o jnick o #T u ch o l*
sk ie 4 zeb r., — Ś w ieck ie 2 zeb r., — B ro d n ick o * D z ia łd o w sk ie 2 zeb r., — N ie w liczo n e są w p o w yż*
szv eh d a n y ch w sp ó ln e zw ied zan ia m a ją tk ó w , k tó re o d b y ły się w n ie k tó ry c h o k ręg ach i k tó re ty lk o go*
ra c o p p lecic" m o g ę.
P rz ec h o d zą c te ra z d o p ra c y n a szerszem p o lu ro ln iczem , zazn aczy ć m i n ależy , że C e n tra ln e T o w . G o sp o d a rcz e b ra ło u d z ia ł w u rz ąd z a n iu W y sta w y w G ru d z ią d z u , — w M ię d z y n aro d o w y m K o n g resie R o ln iczy m w e W a rsz a w ie , — w o b je źd z ić d eleg a#
tó w p a rla m e n tu an g ielsk ieg o , k tó ry m p rzez czas ich 2 * d n io w eg o p o b y tu n a P o m o rz u to w arzy szy # łem d la in fo rm a c ji w sp ra w a c h ro ln iczy ch , o raz w e W a ln y m Z je źd z ie Z ie m ia ń stw a P o lsk ieg o w e W a rsz a w ie . W sp ra w ie re fo rm y ro ln e j w sp ó łp ra#
co w aliśm y z R . N . O . Z . w e W a rsza w ie , p o p ie ra ją c je j d rż e n ia i p ra c e n a szy m te ren ie .
P o w ra c a ją c d o sp ra w o rg a n iz a cji w ew n ętrz#
n ej, to sto so w n ie d o ży czen ia o g ó łu czło n k ó w , o p ra c o w a n y z o stał p ro je k t n o w eg o statu tu C e n tr.
T o w . G o sp ., p o n iew aż d o ty c h c z a so w y , u c h w a lo n y 1873 ro k u , n ie o d p o w ia d a w y m ag an io m o b ech y ch czasów . P rz e d ło ż o n y o n b ęd zie d zisiaj z e b ra n iu d o p rz y ję c ia .
R ó w n ież id ąc p o m y śli o statn ie g o d o ro czn eg o z e b ra n ia , u sa m o d z ie ln iliśm y n asz ą o rg a n iz a c ję n a te re n ie W o jew ó d z tw a P o m o rsk ieg o p rz e z o d łączę#
n ie się o d C e n tra li w P o z n a n iu , co n a stąp iło m o cą u ch w ały , z a p ad łe j n a W a ln em Z e b ra n iu w P o zn a#
n iu d n ia 11 g ru d n ia 1925 r.
O d d z iele n ie to , ra c z e j ty lk o fo rm aln e, g d y ż o d szereg u la t łączy ło n as z P o zn an iem w ięcej n iż
su ch a lite ra sta tu tu , b o w sp ó ln a p ra c a d la ty c h sam y ch id ei, a łączn o ść w g łó w n y ch z a rzą d a ch z a trz y m a n a z o stała i n a d a l p rz e z p rz y n ale żn o ść p rezesa, lu b z a stę p c y d eleg o w an eg o c z ło n k a Z a#
rz ą d u C . T . G . P o z n a ń sk ie g o d o Z a rz ąd u C . T . G . P o m o rsk ieg o i o d w ro tn ie .
C h cąc o w a ż n ie jsz y c h ro z p o rzą d z e n ia ch i w y#
ty c z n y ch p o w iad o m ić czło n k ó w sw o ich , ro z sy ła ł Z a rzą d n a rę te P a n ó w P re ze só w O k rę g o w y c h ko#
m u n ik a ty , k tó ry c h b y ło w y sła n y c h o k o ło 200.
W d y sk u sji, ja k a w y ło n iła się n a d p o w y ż sz e m sp ra w o z d a n iem , z a b ie ra li g ło s p p . M u ller, B rau n ek , H u lew icz o ra z p . p re z e s Ś ląsk i. Ż a lo n o się z je d n e j stro n y n a u ja w n ia ją c y się je sz c z e b ra k zain tereso # w a n ia w śró d z ie m ia ń stw a sw em i ż y w o tn em i sp ra#
w am i, z d ru g iej zaś stro n y w y ra ż a n o n a d z ie ję , że o k res te n o b ecn ie się sk o ń czy .
W n ieo b ecn o ści se k re tarz a C . T . G ., ró w n ież sp ra w o z d a n ie k a so w e w y g ło sił p. p re z es Ś ląsk i, p o d n o szą c k o rz y stn y sta n m a ją tk o w y T o w . m im o z n a c z n y c h w y d atk ó w , ja k ie C . T . G . m iało szcze#
g o lnie w ro k u u b ieg ły m . W y b ran a z ło n a zeb ra#
n y c h k o m isja re w iz y jn a w o so b ach p p . M u llera i Jeżew sk ieg o stw ie rd ziła zg o d n o ść ra c h u n k ó w k aso w y ch .
P rz y n a stę p n y m p u n k cie o b ra d , z a w ie rają c y m u ch w alen ie n o w eg o S ta tu tu , w y w ią za ła się o b szer#
n a d y sk u sja , k tó ra je d n a k n ie sp o w o d o w a ła zn acz#
n ie jsz y c h zm ian w p rz e d ło ż o n y m p rz e z Z a rz ą d p ro je k c ie .
Z n a c z n a część z e b ra n y c h d o m a g a ła się z m ian y n a z w y „ C en traln e T o w . G o sp o d a rc ze 44 n a „Z w ia#
zek Z ie m ia n 4*, p o w o łu ją c się n a p rz y k ła d W ielk o # p o lsk i, ale z w y c ięż y ł p o g ląd , że n a le ż y je sz cz e za#
ch o w ać d o ty c h c z a so w a n azw ę, z w ią z an ą z 6 0 # letn ią c h lu b n ą tra d y c ją.
N a w n io se k p o sła O sso w sk ieg o p o w ie rz o n o G łó w n e m u Z a rzą d o w i d o k o n a n ie k ilk u z m ia n re#
d a k cy jn y ch . W d y sk u sji n a d S ta tu te m p rzem a#
w iali, o p ró c z re fe re n ta p . T o m o ro w icz a ze. S tu d y ,.
p p . p re z e sa Ś ląsk ieg o i p o sła O sso w sk ieg o , p p . H u # lew icz, Ż y ck i, D o n im irsk i, S k ąp sk i, Ja n Ś ląsk i, C ię#
ciała, D ziew u lsk i i in n i.
, N a w n io sek p re z esa p . Ś ląskieg o u c h w a lo n o d o d a tk o w e p rz e p isy o m ian o w a n iu c z ło n k ó w ho#
n o ro w y c h , k o o p to w a n iu d a lsz y c h trz ec h c z ło n k ó w o ra z o w p ro w a d z e n iu zm ian S ta tu tu , p o trz e b n y c h d o w p isa n ia sąd o w eg o .
P o p rz erw ie śn ia d a n io w e j p rz y stąp io n o d o w y b o ru 5 czło n k ó w Z a rz ąd u G łó w n eg o . W y b ó r p a d ł n a p p ; Je rz eg o Ś ląsk ieg o , P . P a n k o w sk ie g o , Jó z efa T o m o w ic z a , D ą b sk ie g o i S o w iń sk ieg o .
N a stę p n ie w y g ło sił p . B . Ł u b ień sk i z K iączy # n a re fe rat o z a d a n ia c h z ie m ia ń stw a w p ra c y spo#
łeczn ej. M y śli, w y p o w ie d zia n e p rz e z re fe re n ta, a b ę d ą ce ech em w a rsza w sk ie g o z ja z d u ziem iań # stw a, z n a la z ły u z e b ra n y c h n a le ż y te zro zu m ien ie, czeg o w y ra z e m b y ły rz ę siste o k lask i, ja k iem i na#
g ro d z o n o tę g łęb o k o p rz e m y ślan ą p racę.
D ru g i re fe ra t b y ł z d z ied z in y c z y sto zaw o d o # w ej, a d o ty cz y ł p ro d u k c ji zb ó ż i o k o p o w y c h w e#
d ie sy stem u R o m a n a L o sso w a z L eśn iew a. W y # w o d y tw ó rc y te g o sy ste m u , o p a rte n a p rz e sz ło 2 0 # letn iej p ra k ty c e i g ru n to w n e j w ied zy , w y w o ła ły n a jży w sze z a in te re so w a n ie , czeg o d o w o d em b y ły n a d z w y c z aj liczn e z a p y ta n ia , sk ie ro w a n e d o refe#
re n ta . M o żn o ść p o d n ie sie n ia w y d a jn o śc i g leb y n a w et n a jsła b sz e j o 100 i w ięcej p ro c e n t, tło m a c z y w ielk ie zajęcie, z ja k ie m słu c h a n o w y w o d ó w p . L o sso w a.
P o o m ó w ien iu , n a p o d sta w ie p rz e d ło ż o n y c h d ru k ó w , sp e c ja ln y ch sy ste m ó w p łu g ó w i b ro n , w y#
ra ż o n o ży czen ie, a b y Iz b a R o ln ic z a p rz e p ro w a d ziła p ró b y sy stem u p . L o sso w a, w celu u d o stę p n ien ia jeg o z d o b y c z y o g ó ło w i ro ln ik ó w .
W „w o ln y ch g ło sa ch 44 m a rsz a łe k , p . D ąb sk i, d a ł p o g ląd n a cele i o rg a n iz a c ję zało żo n eg o w W ą*
S tŁ 2.Z I EM I A P O M O R S K A H r. 2 7 .
B r z e ź n ie T o w . P r a c o d a w c ó w i P r a c o b io r c ó w , z a ? c h ę c a j ą c d o z a k ł a d a n i a t e g o r o d z a ju o r g a n iz a c y j p o p o w i a t a c h .
N a s tę p n i e p r z e d ło ż y ł p . L e w a n d o w s k i z L u ? b a w s k ie g o s z e r e g w n io s k ó w , m a j ą c y c h n a c e lu o b r o n ę c z ł o n k ó w C . T . G . w s p r a w a c h z B a u e r n ? b a n k i e m i R e n t e n b a n k i e m , z l a n d s z a f t ą z a c h o d n io ? p r u s k ą o r a z z d ł u ż n i k a m i h i p o t e c z n y m i .
P o r u s z o n e w e w n i o s k a c h t y c h k w e s t j e p r a w ? n i c z e o b j a ś n i a l i p p . J ó z e f c z y k i p o s e ł O s s o w s k i , k t ó r y n a m o c y s w e j d z i a ł a l n o ś c i u d z i e l ił n ie je ? d n y c h c e n n y c h i n f o r m a c j i c o d o B a u e r n b a n k u , R e n t e n b a n k u , l a n d s z a f t y , a r ó w n ie ż c o d o n a d ? m i e r n y c h k o s z tó w s ą d o w y c h i a d w o k a c k ic h .
N a ż y c z e n ie z e b r a n y c h , p . p o s e ł o m ó w ił r ó w ? n i e ż s p r a w ę k a s c h o r y c h , u b e z p i e c z e ń o d w y p a d k u i u b e z p ie c z e n i e u r z ę d n i k ó w p r y w a tn y c h , d a j ą c p o ? g l ą d n a s t a n o w i s k o S e jm u — r z ą d u w t y c h d la r o i?
n i c t w a t a k w a ż n y c h k w e s t j a c h .
W k o ń c u p r e z e s p . Ś lą s k i p o l e c i ł T o w a r z y s t w a P o w s t a ń c ó w i W o j a k ó w , a t a k s a m o n a s z t e a tr o b ? j a z d o w y p o p a r c iu c z ło n k ó w , p o c z e m — o k o ł o g o ? d ż i n y 6 ? te j — p . m a r s z a ł e k z a m k n ą ł o b r a d y — w z y w a ją c o b e c n y c h , a b y e c h a w a ln e g o z e b r a n i a p o n i e ś li d o k ó ł s ą s ia d ó w , k t ó r z y n ie b y li o b e c n i n a Z j e ź d z ić i te r n s a m e m z a c h ę c ili ic h d o ż y w s z e j w s p ó ł p r a c y z o r g a n iz a c ją C . T . G .
Uchwały Stronnictwa Chrześcijańske>Narodowego.
N a p o s ie d z e n i u R a d y N a c z e l n e j S tr o n . C h r z e ? ś c ij a ń s k o ? N a r o d o w e g o p o d p r z e w o d n ic t w e m s e n . S z u ł d r ź y ń s k i e g o , p o s p r a w o z d a n i a c h p o s ł ó w S tr o ń ? s k ie g o , D u n in a , S t. D ą b r o w s k i e g o i D u b a n o w ic z a , p o w z ię t e z o s t a ł y p o n i ż e j p r z y t o c z o n e u c h w a ł y , k t ó r e s t a n o w i ą n o w y o k r e s w ż y c iu S t r o n n ic t w a C h r z e ś .? N a r .
P o s ie d m iu l a t a c h o d r o d z o n e g o ż y c ia p a ń s tw o ? w e g o u n o s i s ię n a d P o l s k ą p o w a ż n a t r o s k a o te r a ? ź n i e js z o ś ć j o p r z y s z ł o ś ć . D o k o n a ł o s ię w p r a w d z i e w te r n s ie d m io le c iu w ie le d z ie ł z n a c z n y c h i p o ż y ? t e c z n y c h . S p o ł e c z e ń s tw o , i l e k r o ć u m i a n o m u w s k a ? z a ś c e le i s p o s o b y , b y ł o o f i a r n e , k a r n e i n i e z m ie r n i e c ie r p liw e . ? 4 im o to o b r a c h u n e k o g ó ln y t e g o o k r e ? s u , a s z c z e g ó ln ie s ta n o b e c n y , j e s t n i e p o m y ś l n y i n a p r a w d ę n i e p o k o j ą c y .
J a k w d a w n e j P o l s c e p r z e d r o z b i o r o w e j , w w ie ? k a c h u p a d k u , ż y j e m y i d z i s ia j z d n i a n a d z ie ń , b e z p l a n u b u d o w y n a d a l s z ą p r z e s t r z e ń , b e z u t r w a l e n ia ś w i a d o m o ś c i w ie lk ic h z a d a ń p a ń s t w o w y c h , b e z p o ? c z u c ia r z e c z y w i s t o ś c i u s ie b ie i n a o k o ł o , b e z r a ? c h u n k u . A c z a s u p ł y w a . W p o r ó w n a n i u z s ą s ia ? d a r n i i z o g ó ln y m p o z io m e m ś w ia to w y m , s ł a b n ie m y i z o s ta j e m y w ty le .
P o t r z e b n e j e s t o c k n ie n ie s ię , w y s ił e k w o li, m y ś li i c z v n u , g r u n t o w n a n a p r a w a .
I . — W d z i e d z i n ie g o s p o d a r c z e j i s k a r b o w e j z e r w a l iś m y w p a ń s t w o w y c h d z i a ła n i a c h z tr z e ź w o ? ś c i ą T z e z d r o w y m r o z s ą d k i e n ^ Z n a m ie n i e m g łó w ? n e m i r o z s tr z y g a ją c e m n a s z e g o o k r e s u g o s p o d a r k i j e s t to , ż e o g r a n i c z a m y i u t r u d n ia m y s w o b o d ę p r a ? c y , a o b c ią ż a m y , o t a c z a m y n i e p e w n o ś c i ą j u t r a , n i s z c z y m y w a r s z t a t y w y t w ó r c z o ś c i . P r a w o w ła s ? n o ś c i j e s t z a c h w i a n e , t a n i t o w a r i z d o ln o ś ć w s p ó ł?
z a w o d n i c tw a n a r y n k u w e w n ę t r z n y m i m ię d z y n a ? r o d o w y m u d a r e m n i o n a , w k ł a d y k a p i ta ł u z a g r a n ic z ? n e g o o d s t r a s z o n e . Z e s k r e n o w a n i e m z d r o w e j p r z e d s ię b i o r c z o ś c i, p r z e z n i s z c z e n i e w a r s z ta t ó w , ।
J, I. KRASZEWSKI.
Morituri
— - ( 4 7
( C i ą g d a ls z y .)
R o b e r t p r z e le c i a ł p a r ę r a z y p o p o k o j u , o t w o r z y ł o k n o , p o c i ą g n ą ł p o w i e t r z a p e ł n ą p i e r s i ą , t c h n ą ł i p o t a r ł c z o ło .
— Z e n o n i e ! — z a w o ł a ł — Z e n o n i e ! t o t r z e b a n a d l u d z k i e j s iły , a ż e b y d o t r w a ć . T y n i e w i e s z ... 0 ! t o c o ś o k r o p n e g o !
— M o ś c i k s i ą ż ę — p r z e r w a ł Z e n o n , l ę k a ją c s ię , a b y i c h n i e p o s ł y s z a n o .
R o b e r t ś c i s n ą ł j e g o r ę k ę ,
— M a s z s ł u s z n o ś ć , n a l e ż y w t y r w a ć d o k o ń c a — z a w o ła ł ś m i e j ą c s ię — a n i s ł o w a . W s z y s t k o j e s t n a j
l e p s z e w n a j l e p s z y m z ś w i a t ó w . J a j e s te m r o z p ie s z c z o n y k a p r y ś n i k , n i e g o d z i w y s y n i b r a t , p r z y ja c i e l n i e w d z i ę c z n y .
W i d z ą c g o t a k p o r u s z o n y m , Z e n o n s t a r a ł s i ę ł a - g o d n e m i s ł o w y u ś m i e r z y ć t e n w y b u c h .
— N ie b ó j s ię — o d p a r ł , u s p o k a j a ją c s ię , R o b e r t — n i e b ó j s ię , ja w y t r w a m d o k o ń c a , A l e s i ę n i e p o w i n i e n e ś d z i w o w a ć c h w i l o m d z i k i e g o t a k i e g o s z a ł u ; j e s z c z e m s i ę z p o ł o ż e n i e m m o j e m n i e o s w o ił.
P r z e d s a m y m w y j a z d e m , p ó ź n o w n o c , k s i ą ż ę N o r b e r t k a z a ł s y n a w e z w a ć d o s ie b ie .
W i d z ie l i ś m y d o t ą d z d a ł a t ę p a t r j a r c b a l n ą p o s t a ć g ł o w y d o m u .
S z a m b e l a n b y ł p o z o s t a ł o ś c i ą X V I I I w i e k u , k t ó r ą l o s p r z e s a d iz ił w e p o k ę n o w ą , a s z c z e g ó l n e o k o l i c z n o ś c i o s z c z ę d z i ł y ie .j w a l k i i c i e r p i e n i a z p o w o d u z m ia n z a s z ł y c h d o k o ł a , p o w i ę k s z e j c z ę ś c i d la n ie j z a k r y
| w ią ż e s ię w ł a ś n i e b e z r o b o c ie . P o p r z e z w s z y s t k i e
* p o l a ż y c ia g o s p o d a r c z e g o p r z e c h o d z i p o c z u c ie n ie ? d o s t a tk u , k u r c z e n i a s ię , z a m i e r a n i a . S k a r b P a ń ? s t w a n i e m a s k ą d c z e r p a ć d o c h o d ó w , a r ó w n o c z e ś ? n i e w w y d a t k a c h t r w a n a łó g ż y c ia n a d s t a n i n ie ? c h ę ć i s t o tn y c h o s z c z ę d n o ś c i. S t a n r z e c z y d z is ie j?
s z y w y r a ż a s ię w j e d n e m s ło w ie : b ie d a . S t a n .r z e ? c z y b l i s k i w d r u g i e m : z a le ż n o ś ć g o s p o d a r c z a o d i n n y c h . Z t y c h z ł y c h d r ó g t r z e b a z a w r ó c i ć b e z ? z w ło c z n ie p o d g r o z ą z a g ła d y . Z ż e la z n ą s ta n ó w ? c z o ś c ią p r z e p r o w a d z i ć s ię m u s i 1 ) u s u n ię c ie ż a k a ? z ó w u s t a w o w y c h , u n i e m o ż li w i a j ą c y c h s w o b o d n e u r n o w y o c z a s t r w a n i a p r a c y i u d a r e m n i a ją c e w ię k ? s z e j e j n a t ę ż e n i e , 2 ) u ł a t w ie n i e ż y c ia w a r s z ta t o m w y t w ó r c z y m p r z e z s t w o r z e n i e w a r u n k ó w , w k tó ? r y c h m o g ł y b y o n e u z y s k a ć k r e d y t , o r a z p r z e z z m n ie j s z e n ie z b y tk o w n y c h n a n a s z e w a r u n k i i m a r ? j n o t r a w i o n y c h ś w ia d c z e ń s p o ł e c z n y c h , 3 ) o p a r c i e I b u d ż e t u p a ń s t w o w e g o n a r o z ł o ż o n y c h r ó w n o m ie r ? I n i e j ś w i a d c z e n i a c h p r z e z o d p o w ie d n ią p r z e b u d o w ę i o b e c n e g o u s t r o ju p o d a t k o w e g o , 4 ) o s z c z ę d n o ś c i w w y d a t k a c h p a ń s t w o w y c h , 5 ) p r z y w r ó c e n i e z a u ? f a n i a z a g r a n ic z n e g o k a p i t a łu p r z e z p r a w o r z ą d n o ś ć g o s p o d a r c z ą i o p ł a c a ln o ś ć w k ł a d ó w . O d p r z y w r o ? c e n i ą t y c h p o d s t a w z d r o w e g o ż y c i a g o s p o d a r c z e g o , d z i s ia j u n a s l e k c e w a ż o n y c h , ś c ig a n y c h , p o m ia ta ? n y c h , z a l e ż y n i e ty l k o d o b r o b y t , a le b y t g o s p o d a r ? c z o s a m o d z i e l n y n a s z e g o p a ń s tw a .
1 1 . — W p o l i t y c e w e w n ę t r z n e j , k t ó r e j g łó w ? n y m i w t y m o k r e s ie c e la m i m u s z ą b y ć z e s p o le n ie w s z y s t k ic h c z ę ś c i k r a j u i o d ł a m ó w l u d n o ś c i, o r a z z a p e w n i e n i e p o w a g i p r a w a p o p a d a m y w b e z c z y n ? n o ś ć , z a s t ó j , r o z s tr ó j . P o l it y c e n a s z e j n a k r e s a c h i w o b e c o b y w a te l i n i e p o l s k ie j n a r o d o w o ś c i b r a k m y ś l i t w ó r c z e j i s z e r s z e g o z a k r o j u . P r a w o r z ą d n o ś ć w k r a j u , a n a w e t k a r n o ś ć w w o j s k u , n i e t y lk o n ie k r z e p n i e , a le r o z c h w i e w a s ię , a j a s k r a w e j e j g w a ł?
c e n i ą r a z w r a z w n o s z ą z a m ę t w p o j ę c i a k r a ju . N ie ? d o s k o n a ł o ś c i z a r z ą d u p a ń s t w o w e g o , c z ę ś c io w o z r o z u m i a ł e , n ie s ą j e d n a k d o ś ć g o r liw ie le c z o n e , a n a d u ż y c ia n ie s ą t ę p io n e . N a t e j d r o d z e c z e k a
। n a s t y l k o n i e u f n o ś ć m il jo n o w y c h r z e s z l u d n o ś c i d o p a ń s t w a p o ls k ie g o .
1 1 1 . — W p o l it y c e z a g r a n i c z n e j j e s te ś m y n a p r z e ło m ie . D o r o b e k T r a k t a t u W e r s a ls k ie g o , w y ? r a ż a j ą c y s ię w c a łk o w ic ie r ó w n o r z ę d n e j n ie n a r u ? s z a ln o ś c i n a s z y c h g r a n ic , j e s t z a c h w ia n y p r z e z u k ł a d w L o c a r n o , k t ó r y z a r a z e m s o j u s z o w i n a s z e ? m u z F r a n c ją o d b i e r a i s to t n ą t r e ś ć i n i e z a l e ż n o ś ć . R z e te l n ą p o l it y k ę p o k o j u i b e z p ie c z e ń s tw a , k t ó r e j P o l s k a p r a g n i e , m ie s z a m y z e z łu d a m i, k t ó r y c h o s t r z e w ł a ś n i e p r z e c iw n a m s ię z w r a c a n a j b a r d z i e j w c a łe j E u r o p ie . P o l s k a p o l i t y k a z a g r a n i c z n a z a ? t r a c i ł a s a m o d z ie ln o ś ć i m y ś l p r z e w o d n i ą .
I V . — W z a k r e s i e p o j ę ć i z a s a d n ie n a d ą ż a m y z a r u c h e m w c a ł y m ś w ie c ie s ię u j a w n ia j ą c y m . Ż e p o w s t r z ą ś n i e n ia c h o l b r z y m ie j w o j n y t v l k o u m ia r ? k o w a n e d ą ż e n i a i r z ą d y m o g ą p o w o li l a d p r z y w r a ? c a ć , t o p o z n a ł i u z n a ł c a ł y Z a c h ó d , b o W ł o c h y , A n g lj a , N i e m c y , S t a n y Z j e d n o c z o n e , a p o z n a j e w p r ó b a c h i d o ś w i a d c z e n i a c h t a k ż e F r a n c j a . U n a s p s u ją i u b e z w ł a d n ia j ą n a d a l n a p r a w ę p u s t e h a s ł a d e m a g o g ji. W o b e c n y m o k r e s i e g r o ż ą c e g o o d W s c h o d u p r z e w r o tu t y l k o z m y s ł ł a d u s p o łe c z n e g o , p o s z a n o w a n ie r o d z i n y , u c z c iw o ś ć i r e l i g i j n o ś ć , w o p a r c iu o K o ś c ió ł k a t o l i c k i i o i s to t n ie p r a w o ? r z ą d n e p a ń s tw o , a z a r a z e m t w ó r c z a i u m i a r k o w a n a p o l i ty k a p a ń s t w o w a , m o g ą d a ć o s t o j ę n a r o d o w i.
V . — G d y m i m o d o b r e j w o li i w y s ił k ó w s p o ? l e c z e ń s t w a , t a k n i e d o m a g a w e w s z y s t k ic h d z ie d z i? I
t y c h . Z e p s u c i e w i e k u n i e t k n ę ło t e g o c z ł o w i e k a , k t ó r y , u r o d z i w s z y s ię w c h w ili r o z p r ó s z e n i a k o n f e d e r a t ó w b a r s k i c h , w y c h o w a n y w t r a d y c y j n y c h i d e a c h s t a r y c h , d o r a s t a j ą c y ,p r z y k r ó l e w s k i m d w o r z e , p o a b d y k a c j i S t a n i s ł a w a A u g u s t a z a m k n ą ł s ię n a w s i i m ó g ł, s z a n o w a n y p r z e z c a ł ą r o d z i n ę , p o z o s t a ć n i e t k n i ę t y m , n i e ś w i a d o m y m z m ia n , z i o m k i e m j a k i m ś p r z e s z ło ś c i i a r c h e o l o g i c z n y m z a b y t k i e m . D o s t o j e ń s t w o g ł o w y r o d z i n y n o s i ł k s i ą ż ę N o r b e r t j a k r o d z a j k a p ł a ń s t w a , a w r z e c z a c h t y c z ą c y c h s ię r o d u i f a m ilji n ie d o p u s z c z a ł n i k o m u , n a w e t k s . s u f r ą g a n o w i , k t ó r e g o w i e l c e s z a n o w a ł, w y r o k o w a ć i s t a n o w i ć . O d n i e g o r a d ę t y l k o p r z y j m o w a ł , g e n e r a ł a u w a ż a ł z a p o d d a n e g o s o b i e i n i e m a l z a l e k k o m y ś l n e g o m ł o k o s a , m im o j e g o l a t s i e d e m d z i e s i ę c i u .
U t r z y m a n i e p o w a g i , b l a s k u i i z n a c z e n i a d o m u b y ł o n a j w i ę k s z ą je g o t r o s k ą . C o s ię t y c z y m a t e r i a l
n y c h p o d s t a w b y t u f a m ilji, o t y c h s t a r a n n ie z d a w a ł n a w i e r n e s łu g i, w c a le s ię o s z c z e g ó ł y n ie t r o s z c z ą c G ł ę b o k ą m a j ą c w i a r ę w j a k i e ś p o s ł a n n i c t w o s t a n u d o k t ó r e g o s ię lic z y ł, i p o j e d y n c z y c h c z ł o n k ó w je g o , b y ł p e w ie n , ż e r z e c z ą j e s t o p a t r z n o ś c i s t a r a ć s ię o z a c h o w a n i e n a r z ę d z i , k t ó r e m i s ię p o s ł u g iw a ł a . N ie p r z y p u s z c z a ł n a w e t , a b y k s i ą ż ę t a B r a ń s c y u p a ś ć , l u b c h o ć b y z a c h w i a ć s ię m o g li.
C a ł y t e ż n i e s z c z ę ś l i w y p r z e b i e g ic h i n t e r e s ó w , k t ó r y c o c h w i l a s t a w a ł s ię G r o ź n ie js z y m , b y ł m u z u p e ł n ie o b c y m . N ie m ó w i o n o m u o te r n , n ie c h c ą c m a r t w i ć n a p r ó ż n o s t a r e g o , o n z a ś z te r n , c o s o b i e d o r o z p o r z ą d z e n i a z o s t a w ił , r z ą d z i ł s ię t a k , j a k g d y b y z a w s z e j e s z c z e B r a ń s c y n a l e ż e l i d o n a j m o ż n i e j s z y c h r o d z i n w k r a j u .
N ie m o ż n a m u s i ę b y ło a n i s p r z e c i w i a ć , a n i w y p e r s w a d o w a ć , ż e m o g ł o b y ć i n a c z e j . C z ę s t o t e ż w t e r n s z c z ę ś l i w y m z a ś l e p i e n i u w y d a w a ł ś m i a ł o p r z e k a z y
n a c h n a s z e ż y c ie p a ń s t w o w e , z w r a c a s ię t r z e ź w a m y ś l k u k o n i e c z n o ś c i n a p r a w y s a m e g o u s t r o ju p a ń s tw a . Ż a c le n u s t r ó j s a m p r z e z s ię , b e z p r a c y i b e z r o z u m n e j p o l i ty k i , n ie u le c z y ż y c i a p a ń s tw o ? w e g o . A l e n i e p o d o b n a ż y ć w u s t r o j u , k t ó r y n a ? p r a w ie p r z e s z k a d z a i je j n ie d o p u s z c z a .
D l a t e g o t e ż S t r o n n i c tw o .C h r z e ś c ij a ń s k o ? N a r o ? d o w e , k t ó r e s t a l e w d z ia ł a l n o ś c i s w e j p o l i ty c z n e j i g o s p o d a r c z e j k i e r o w a ło s ię z a s a d a m i p o w y ż e j w s k a z a n e m i , u w a ż a w t e j c h w ili z a n a j w a ż n i e js z e z a d a n i e n a p r a w ę u s t r o j u p a ń s tw o w e g o w n a s tę p u ? j ą c y c h k i e r u n k a c h :
1 . G r u n t o w n a z m i a n a p r a w a w v b o r c z e g o d l a z a p e w n i e n i a c i a ł o m u s t a w o d a w c z y m t r w a ł e j i o d ? p o w ie d z i a ln e j w i ę k s z o ś c i z d o ln e j d o p r a c y .
2 . Z a p e w n ie n i e S e n a t o w i r ó w n o r z ę d n o ś c i z S e jm e m w s p r a w o w a n i u w ł a d z y u s t a w o d a w c z e j .
3 . T J c h y le n ie d z i s ie j s z e g o s t a n u r z e c z y , w k tó ? r y m p r a w o m o ż e b y ć g w a łc o n e p r z e z u s t a w y , i d a ? n ie w t y m w z g lę d z ie o r z e c z n i c t w u s ą d o w e m u o p a r ? c ia o T r y b u n a ł K o n s ty t u c y j n y .
4 . W z m o c n ie n i e w ł a d z y w y k o n a w c z e j p r z e z p r z y z n a n ie G ł o w i e P a ń s t w a v e t a u s t a w o d a w c z e g o i p r a w a r o z w i ą z y w a n i a S e jm u .
5 . D l a u t r w a le n i a c i ą g ł o ś c i i r ó w n o w a g i u s tr o ? ju p a ń s tw o w e g o z a p e w n ie n i e s t a n o w i s k u G ł o w y P a ń s t w a s t a ło ś c i , z n a c z e n i a i p o w a g i. U k o ń c a d r o g i, k u t e m u z m i e r z a ją c e j w p a ń s tw i e o t a k im s k ł a d z i e l u d n o ś c i j a k P o l s k a i t a k i e m p o ł o ż e n i u g e o g r a f ic z n e m , w i d n i e je p o t r z e b a i i s tn i e j e m o ż li?
w o ś ć , w m i a r ę j a k w z m o g ą s ię r z e c z y w is t e w a ? r u n k i i u j a w n ia j ą c e s ię u s p o s o b ie n i e s p o ł e c z e ń s t w a w t y m k i e r u n k u , p r z y w r ó c e n ie , j a k o c z y n n i k a t r w a ł e g o i u n i e z a l e ż n i o n e g o o d t a r ć p o l i ty c z n y c h , d z i e d z i c z n e j w ł a d z y k r ó l a w n a w ią z a n iu d o w s k a ? z a ń K o n s t y tu c j i 3 ? g o M a j a . W r o z w o j u p o w a ż ? n y m , t w ó r c z y m i le g a ln y m t e j m y ś l i b ę d z i e S tr o n ? n i c tw o c z y n n ie w s p ó ł d z i a ła ł o .
N a r ó d P o ls k i, k t ó r e g o d z i s i e js z e ż y c ie p a ń ? s t w o w e d o t ą d n i e j e s t z d o ln e s p r o s ta ć z a d a n i o m i n i e b e z p i e c z e ń s tw o m n a s z e j d o b y , w c ią ż je s z c z e n ie s t a n o w i o c z e k iw a n e g o u w i e ń c z e n i a w y s i łk ó w i c i e r p i e ń w n ie w o li, a w r e s z c ie n i e o d p o w i a d a t y s ią c l e tn i e j p r z e s z ł o ś c i , m u s i z r o z u m i e ć o b o w ią ? z e k d z i s ie j s z e g o p o k o le n i a i s iln ą w o lą s t w o r z y ć d o b r o b y t , ł a d p r a w n y , p o k ó j , b e z p i e c z e ń s t w o i w i e lk o ś ć p a ń s t w a p o ls k ie g o .
Sprawa układów locarneńskich w Komisji.
W p o n i e d z i a ł e k s e j m o w a k o m i s j a s p r a w z a ? g r a n i c z n y c h o b r a d o w a ł a n a d s p r a w ą u k ł a d ó w l o k a r n e ń s k ic h . S p r a w ę p r z e d s ta w ił s o c j a li s t a M i d z ia ł k o w s k i , ż ą d a j ą c z a t w ie r d z e n i a b e z z m ia n y , p r z y c z e m S e jm m a u c h w a l ić r e z o l u c j ę , ż e P o l s k a p o w in n a u z y s k a ć m i e j s c e w R a d z ie L ig i.
P o s e ł z e Z w ią z k u L u d . N a r . S e y d a p r z e m a w i a ł r ó w n ie ż z a z a t w ie r d z e n i e m , ż ą d a j ą c j e d y n i e s ta ? n o w c z e g o ż ą d a n i a p r z y j ę c ia P o ls k i d o R a d y L ig i.
C z ł o n e k K lu b u C h r z . N a r o d o w e g o , p . S t r o ń s k i o ś w i a d c z y ł, ż e s t r o n n i c t w a , k t ó r e g ł o s u j ą z a z a ? t w i e r d z e n i e m , m u s z ą p r z y ją ć o d p o w i e d z i a l n o ś ć z a to , g d y P o l s k a n ie w e j d z ie d o R a d y . T e j o d p o w ie ? d z i a l n o ś c i p o s e ł S e y d a n ie c h c ia l p r z y j m o w a ć . P o s e ł C h a c iń s k i z a j ą ł p o d o b n i e p o ło w ic z n e s ta n o ? w is k o . ( O s ta te c z n ie o d ł o ż o n o g ło s o w a n ie n a d z a t w i e r d z e n ie m a ż d o c z a s u , g d y o s o b n a p o d ? k o m i s j a u ł o ż y r e z o l u c j ę , k t ó r a d o m a g a ć s ię m a s t a n o w c z o m ie j s c a d l a P o l s k i w R a d z ie L ig i.
d o k a s y , C z y n ił p o d a r u n k i , r o z p o r z ą d z a ł s u m a m i, k t ó r y c h d o s t a r c z y ć n i e b y ł o m o ż n a . G e n e r a ł , s u f r a g a n , G o z d o w s k i , w y s i l a l i s i ę n a to , ż e b y j a k n a j z r ę c z n i e j u k r y ć p r z e d n im s t a n r z e c z y w i s t y i n t e r e s ó w . Z a l e d w ie w o s t a t n i c h c z a s a c h d a ł s ię p r z e k o n a ć , iż s k u t k i e m o g ó l n y c h w k r a j u z a s z ł y c h z m i a n p r z y c h o d y s ię z m n i e j s z y ł y i i n t e r e s a u t r u d n i ły .
0 g r o ż ą c y m n i e b e z p i e c z e ń s t w i e n i e m i a ł a n i p o j ę c i a . W s z y s t k o t e ż , c o g o o t a c z a ło , t r w a j ą c d o t ą d b e z z m i a n y , u t w i e r d z a ł o g o w p r z e k o n a n i u , iż B r a ń s c y ś w i e t n i e s t o ją . M ó w i ł o d o b r a c h i d o c h o d a c h z n a j- g ł ę b s z e m p r z e k o n a n i e m , iż p i e r w s z e s ą ź r ó d ł e m n ie - w y c z e r p a n e m , a d r u g i e s t a r o z ą n a w s z e l k i e f a n t a z j e w s z y s t k i c h c z ł o n k ó w r o d z i n y .
Z t y c h z ł u d z e ń p o c ó ż b y ł o g o w y r y w a ć ? K t ó ż b y m i a ł o d w a g ę o s i e m d z ie s ię c io l e tn i e g o s t a r c a u d e r z y ć j a k p i o r u n e m , o d s ł a n i a j ą c p r z e d n im n a g ą i s t r a s z n ą r z e c z y w i s t o ś ć , k t ó r a p r z y s iz ła s t o p n i a m i , n i e p o s t r z e - ż o n a , a d z iś n a n i ą c h y b a c u d m ó g ł b y ć r a t u n k i e m ? S z a m b e l a n n i e w id z i a l n e m i o f i a r a m i f a m ilji m ó g ł p o z o s t a ć p r z y w s z y s t k ic h s w y c h d a w n y c h n a w y k n i e - n i a c h . O d s t ę p u j ą c is y n o w i d ó b r i z r z e k a j ą c s ię n a ń B r a ń s k a , w y m ó w i ł s o b i e s t a r y t y s ią c c z e r w o n y c h z ł o t y c h . k t ó r e 'z a b a g a te l n ą r z e c z u w a ż a ł, m a j ą c z a w i e l
k ą o f i a r ę z e s w e j s t r o n y , iż s ię n ie jn i z a s p o k o i ł . O p r ó c z t e g o z a w a r o w a ł s o b i e u t r z y m a n i e d o j a k i e g o p r z y w y k ł , s z e ś ć . k o n i d o k a r e t y , a c z t e r y d o p o w o z u , i m n ó s tw o i n n y c h w y g ó d e k k o s z t o w n y c h . N ie w i e d z i a ł, ż e t y s ią c c z e r w o n y c h z ł o t y c h o w e p ł a c o n o p r a w i e z a w s z e z p i e n i ę d z y g d z i e ś p o ż y c z a n y c h , i s z a f o w a ł n i e m i p o s t a r e m u , o b d a r z a ją c s łu g i i w i e r n y c h k l i j e n t ó w .
( C i ą g d a l s z y n a s tą p i .)
