Pędzenie Żydów z Piask do Bełżyc - Maria Bawolska - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

MARIA BAWOLSKA

ur. 1928; Kazimierz Dolny

Miejsce i czas wydarzeń Krężnica Jara, II wojna światowa

Słowa kluczowe Projekt Akcja Reihardt - w kręgu Zagłady, okupacja niemiecka, Żydzi, pędzenie Żydów

Pędzenie Żydów z Piask do Bełżyc

Z Krężnicy pamiętam jakiś taki dzień kiedy, myśmy mieszkały za wsią i to musiała być jesień, ale nie pamiętam który rok, czy 41, czy 42, kiedy koło naszego domu, to była taka polna, piaszczysta droga, przejeżdżał sznur furmanek załadowanych rzeczami. Tam siedziały kobiety, dzieci, mężczyźni przeważnie szli i co kilkanaście metrów niemiecki żołnierz z karabinem. Podobno to było, ale to też są takie informacje, podobno to była likwidacja getta w Piaskach, ale to by trzeba gdzieś sprawdzić te moje wiadomości, w każdym razie podobno tych Żydów z Piask do Bełżyc przepędzano. I tam były podobno jakieś okrutne losy tych Żydów. Ja to wszystko pamiętam, to musiał być jakiś jesienny dzień, pewno październik bo pamiętam ściernisko na polu, pochmurny dzień. I ja to pamiętam jak w ogóle jakiś taki niemy film. Nie pamiętam żadnego głosu, żadnego krzyku, żadnego jakiegoś dźwięku. I właściwie ja długo nie pamiętałam o tym, aż kiedyś, ale to już też dawno, tu myślę, że jakieś dziesięć albo więcej lat temu, usłyszałam w radiu i to późno w nocy, wspomnienia księdza Romualda Waszkinela, który mówił o swoim losie, mówił z wielkim wzruszeniem. I wtedy zupełnie tak jakby jakaś kurtyna się otwarła przede mną, ja sobie właśnie ten fragment okupacyjny przypomniałam. Ale ja to widzę dosłownie jak niemy film jakiś.

Data i miejsce nagrania 2005-12-04, Puławy

Rozmawiał/a Tomasz Czajkowski, Marcin Fedorowicz

Transkrypcja Kinga Pijas

Redakcja Maria Radek