Wyniki wyborów - Marek Ciołek-Poniatowski - fragment relacji świadka historii [TEKST]

(1)

MAREK CIOŁEK-PONIATOWSKI

ur. 1941; Lublin

Miejsce i czas wydarzeń Polska, PRL

Słowa kluczowe projekt Polska transformacja 1989-1991, PRL, komitety obywatelskie, „Solidarność”, wybory czerwcowe 1989, frekwencja wyborcza, Henryk Stokłosa, lata 80. XX w., kryzys lat 80.

Wyniki wyborów

Zaskoczenie wynikami wyborów było obustronne. Osobiście byłem rozczarowany, że nie poszło powiedzmy osiemdziesiąt procent. Natomiast wynikami nasza strona była zaskoczona in plus, a tamta oczywiście in minus.

Okazało się, że to nie było trudne, zostało spełnione we wszystkich regionach kraju.

Pewnie ta intensywność, ilość i zdolność ludzi w różnych regionach były niejednakowe, ale wszędzie rezultat był podobny. Wszędzie te trzydzieści pięć procent i sto procent w Senacie, bo Stokłosę też trzeba liczyć, też nie był rządowy.

Wszystko, co było do ugrania, zostało ugrane. W jakiej mierze to była zasługa komitetów obywatelskich, a w jakiej mierze po prostu szansy, że to można było zrobić – trudno to oceniać, więc myślę, że w dużej mierze to był samograj. Przez cały okres od stanu wojennego, a właściwie jeszcze wcześniej – bo puste sklepy zaczęły się znacznie wcześniej niż „Solidarność” – sam system wymagał tego, żeby głosować przeciw niemu. Przez kontrast do tego, co było w naszych sklepach, a właściwie czego nie było, z wszystkich wiadomości, które płynęły z różnych stron, chociażby przez filmy, które się oglądało.

Tak się złożyło, że członkowie partii, z których ogromna ilość to nie byli polityczni zwolennicy nowych porządków, sami byli przekonani, że system jest niewydolny i że nie ma sensu tego dalej ciągnąć. Sądzę, że komitety obywatelskie oczywiście zrobiły robotę organizacyjną, ale czy one były siłą sprawczą – to wątpię. Myślę, że to wyszło samo z siebie. System pokazał, że jest niewydolny i jak była okazja zagłosować przeciw systemowi, to ludzie głosowali.

(2)

Data i miejsce nagrania 2009-06-18, Lublin

Rozmawiał/a Wioletta Wejman

Transkrypcja Magdalena Kożuch

Redakcja Piotr Krotofil, Janka Kowalska