Indeks : pismo Uniwersytetu Opolskiego. 2003, nr 3-4 (41-42)

Opolskiego uhonorowano profesorów:

Michała Głowińskiego i Kazimierza Polańskiego. W IHMierze Itl.in,

Galasiński Głowiński Gutorow

Hamada Latała Musielok Nicieja Polański Pochroń Wierciński

u ro czy sto ści-prof. drhab. Stanisław Gajda wygłasza laudację

proi Kazimierzowi Polańskiemu.

2 INDEKS nr 3-4 (41-42)

Wydawca: Uniw ersytet Opolski,

O pole, pl. K opernika 11, Collegium Maius, pok. 217, tel. +48 (77) 541-60-17, fax +48 (77) 541-59-00

Internet: www.indeks.uni.opole.pl, E-mail: bezar@uni.opole.pl Zespól redakcyjny:

Barbara Stankiewicz-Buchowska (red. naczelna),

Beata Zarem ba-Lekki. K orekta: M arianna Drzyzga. Zdjęcia: Jerzy Mokrzycki.

Skład tekstu: D ariusz Olczyk. D ruk: D rukarnia św. Krzyża.

Sukces studenta Instytutu Sztuki

Prace Marka Graniecznego, studenta IV roku Instytutu Sztuki U O , zaprezentowane na III Bien­

nale Grafiki Studenckiej Poznań 2003, zostały zakwalifikowane do wystawy w poznańskiej Galerii Ar­

senał. Obok - jedna z nagrodzo­

nych grafik. (b)

Spis treści:

Kronika U O ...3

Posiedzenie Senatu U O ...6

Święto uniwersytetu, święto hum anistyki...10

Klasyk polskiego literaturoznaw stw a... 14

Sługa nauki, strażnik jej e to su ...18

O w dzięczności... 21

Stare i nowe problemy w badaniach nad dźwiękami m o w y ... 23

Nowom owa odeszła do lam usa? 26 Cieszę się, gdy inni w zrastają...29

Rektor i N ik e ...31

Drugi strażnik tytułu... 32

Był duszpasterzem dialogu...33

Opolski Festiwal N a u k i...33

Zmiany kadrowe w IP U O ... 33

Nikogo się nie pozbyw am y... 34

Nagroda im. W. W aw rzynka... 36

Po awanturze idziemy na p iw o ...37

Historia pewnego głosu...40

Rafał Wojaczek: czystość g ło su ...42

Nie ma łatwych decyzji...47

Zdolni, aktywni - nagrodzeni... 49

Wsparcie dla am bitnych... 50

Kobieta z tablicą...50

Dlaczego pomnik Grotowskiego? .... 51

Grotowski we wspom nieniach...53

Dykteryjki czy dyrdym ały?... 55

Instytucja nostryfikacji w U E ... 57

Z am eczek... 58

Dzielnica I Związku Polaków w N iem czech... 59

Wieści z bratniego O ło m u ń ca... 60

Między Stanisławowem a O polem .... 61

Saga rodu E ngelów ... 64

Pod płaszczykiem Eichendorffa 67 Tajemnica Agnieszki O sieckiej...69

X III Zimowa Giełda Piosenki...71

Uniwersytet w trybach p rasy...72

Cytaty z im p o rtu ... 75

Archiwum Główne U O ...76

Bliżej Irla n d ii... 77

Szansa p ro m o cji... 78

Forum dyskusyjne... 79

Mamy kabaret!... 83

Uniwersyteckie p o rz ą d k i... 84

Jeszcze studenci?... 85

Obsługa informatyczna u czeln i... 86

O cnotach i instytucjach...91

Animatorzy na U O ... 93

Nowości Wydawnictwa U O ...94

IX Targi we Wrocławiu zakończone.... 94 3 cu

to £ cTO £ cc O

(jofimjcdi (§fwiqt

całej Wspólnocie Uniwersyteckiej

życzą Władze Uniwersytetu Opolskiego

i Redakcja „Indeksu”.

Kronika UO

10 stycznia. P rorek to r U O prof. Janusz Słodczyk uczestni­

czył w posiedzeniu Uniwersytec­

kiej Komisji Programów Między­

narodow ych, które odbyło się w Uniwersytecie Warszawskim.

Przedm iotem obrad było m.in.

uruchomienie Biblioteki W irtual­

nej w Polsce.

13 stycznia. P rorektor U O prof. Janusz Słodczyk wziął udział w posiedzeniu K apituły O p o l­

skich Nagród Alianz 2002 w kate­

goriach: nauka, kultura, media.

W skład kapituły (sekcja: nauka) weszli również: prof. D orota Si­

monides, ks. prof. H elm ut So- beczko, prof. Piotr W ach i dr hab.

Marian Duczmal.

17 stycznia. P ro rekto r U O prof. Leszek Kuberski w raz z H anną Żołnierek uczestniczyli w posiedzeniu Uniwersyteckiej Komisji Akredytacyjnej w Pozna­

niu. Przedm iotem obrad były zmiany w programie „M ost”.

18 stycznia. W Sali Herbowej Urzędu Marszałkowskiego odbył się finał wojewódzki Olimpiady W iedzy o U nii Europejskiej, w którym wziął udział prorektor Leszek Kuberski.

21 stycznia. P rorektor U O prof. Adam Latała spotkał się z re­

daktorem naczelnym Radia O p o ­ le Bogusławem Nierenbergiem.

Celem spotkania było omówienie zasad obsługi medialnej Opolskie­

go Festiwalu Nauki.

23 stycznia. P rorektor U O prof. Adam Latała wspólnie z dy­

rektorem administracyjnym U O Andrzejem Kimlą wzięli udział w spotkaniu z dyrektorem Cen­

trum Kształcenia Artystycznego w Ministerstwie Kultury. Spotka­

nie dotyczyło przekazania U ni­

wersytetowi Opolskiemu budyn­

ku przy ulicy Plebiscytowej.

24 stycznia. P rorektor U O prof. Janusz Słodczyk wspólnie z Joostem Platje wzięli udział w spotkaniu informacyjnym doty­

czącym Priorytetu 6.3 pt. Zm iany globalne i ekosystem y w ramach 6. Programu R am ow ego Unii Europejskiej. W trakcie spotkania przedstawiciel Komisji Europej­

skiej d r Pierre Valette omówił możliwości współpracy między specjalistami z dziedzin: socjoeko- nom ia i nauki przyrodnicze.

Przedstawiono też możliwości ko­

rzystania ze stypendiów indywi­

dualnych i instytucjonalnych.

29 stycznia. P rorektor U O prof. Adam Latała spotkał się z re­

daktorem naczelnym Opolskiego O środka Regionalnego TVP Krzysztofem Wesołowskim - roz­

mawiano o planowanym O pol­

skim Festiwalu Nauki, m.in. o je­

go obsłudze medialnej.

6 lutego. Prorektor U O prof.

Adam Latała spotkał się z red.

Anitą Weber, kierującą Miejską Telewizją Opole, i Wojciechem Brzeszczakiem w celu omówienia obsługi medialnej Opolskiego Fe­

stiwalu Nauki.

7 lutego. Rektor U O prof. Jó ­ zef Musielok spotkał się z rekto­

rem Uniwersytetu Technicznego w Dreźnie prof. Achimem Mehl- hornem.

8 lutego. Prorektor U O Janusz Słodczyk uczestniczył w spotkaniu przedstawicieli środowiska nauko­

wego Wrocławia i Opola, które zorganizowano w z okazji dziesię­

ciolecia działalności Fundacji N a­

uki Polskiej. W czasie spotkania, które odbyło się w Auli Leopol- dyńskiej Uniwersytetu W rocław­

skiego, miała miejsce debata pane­

lowa na temat Indyw idualność i zespotowość w badaniach na­

ukowych oraz dyskusja i otwarcie wystawy Wspierać najlepszych.

15 lutego. Rektor U O prof.

Józef Musielok wziął udział w uroczystości rozdania „Złotych Spinek”, która odbyła się w Fil­

harmonii Opolskiej.

18 lutego. Prorektor U O prof.

Adam Latała spotkał się z przed­

stawicielami firmy „C ontipasz”

SA w Grodkowie. Om awiano sprawę ewentualnego włączenia się grodkowskiej firmy w organizację Opolskiego Festiwalu Nauki.

19 lutego. Rektor U O prof.

Józef M usielok spotkał się z Thaddausem Schape, dyrekto­

rem D om u Współpracy Polsko- Niemieckiej.

20 lutego. Prorektor U O prof.

Janusz Słodczyk otw orzył mię­

dzynarodowe warsztaty dotyczą­

Prorektor UO prof. Janusz Słodczyk przyjął Elizabeth de Pontbriand-Leżań-

ską - dyrektora generalnego Aliance Française w Polsce i mgra Krzysztofa Za-

mirskiego - kierownika opolskiego ośrodka AF przy Uniwersytecie Opolskim.

4 INDEKS nr 3-4 (41-42)

Prorektor UO prof. Leszek Kuberski i Mi­

rosława Ganczarska, dyrektor Pogotowia Opiekuńczego w Opolu.

Prorektor UO prof. Leszek Kuberski pod­

pisuje porozumienie o współpracy UO z Centrum Rehabilitacji dla Dzieci z Pora­

żeniem Mózgowym, reprezentowanym przez Jadwigę Konieczniak.

ściach zw iązanych z w ręcze­

niem prof. dr. hab. Zbigniew o­

wi M essnerow i oraz prof. dr.

hab. M artinow i C ern oh orske- m u M edalu A kadem ii E k o n o ­ m icznej im. K arola A dam iec­

kiego w K atow icach.

1 marca. Rektor U O prof. Jó­

zef Musielok oraz prorektorzy:

Adam Latała i Janusz Słodczyk wzięli udział w pogrzebie ks. pra­

łata Stefana Baldego.

3 marca. Prorektor U O prof.

Adam Latała gościł w Urzędzie Marszałkowskim.

4 marca. W Galerii Lra Ange- lico w Katowicach odbył się w er­

nisaż fotografii ks. dra Piotra Ma- niurki pn. Wobec wartości.

5 marca. Prorektor U O prof.

Leszek Kuberski oraz prof. Ewa Delegacja Uniwersytetu Opolskiego na pogrzebie ks. prałata Stefana Baldego.

ce przygotowania projektów ba­

dawczych oraz organizacji sieci ośrodków polskich i zagranicz­

nych w celu realizacji projektu.

Dwudniowe spotkanie pt. E nvi­

ronm ental netw ork on sustaina­

ble rural developm ent zostało zorganizowane na Wydziale Eko­

nomicznym przez Joosta Platje, przy finansowym współudziale Civic Education Projekt.

O dbyło się kolejne zebranie w sprawie Opolskiego Festiwalu Nauki. Gospodarzem spotkania, w którym uczestniczyły osoby od­

powiedzialne za organizację festi­

walu - ze strony Uniwersytetu Opolskiego i Politechniki O pol­

skiej - był prorektor Adam Latała.

2 1 - 2 3 lutego. Rektor U O prof. Józef Musielok wziął udział w Konferencji Rektorów Uniwer­

sytetów Polskich w Białowieży.

25 lutego. Rektor U O prof. Jó­

zef Musielok, wspólnie z prorekto­

rem U O prof. Adamem Latałą, spotkali się z prezesem Intersilesia McBride Polska sp. o. o. Karolem Cebulą w siedzibie firmy w Strzel­

cach Opolskich. Rozmowy doty­

czyły m.in. ufundowania kolejnych stypendiów przez Intersilesię (roz­

mowa z Karolem Cebulą - str. 50).

P rorektor U O prof. Leszek Kuberski spotkał się z młodzieżą

klas m aturalnych w namysłow­

skim LO.

26 lutego. Obradowała Senac­

ka Komisja ds. Kształcenia i Stu­

dentów U O , podczas której okre­

ślono zasady tworzenia specjalno­

ści w Uniwersytecie Opolskim.

P ro rektor U O prof. Janusz Słodczyk przyjął Elizabeth de Pontbriand-Leżańską, pełniącą funkcję generalnego dyrektora Aliance Française w Polsce i mgra Krzysztofa Zamirskiego - kie­

row nika opolskiego ośrodka Aliance Française, istniejącego przy Uniwersytecie Opolskim . Przedmiotem rozm ów była rola i miejsce ośrodka w ramach uni­

wersytetu, zainteresowanie nauką języka francuskiego, sytuacja ośrodka na tle innych polskich ośrodków AF, możliwości posze­

rzenia działalności ośrodka w śro­

dowisku opolskim.

27 lutego. O bradow ał Senat U O (więcej - str. 9).

28 lutego. Rektor U O prof.

Józef Musielok został laureatem

„Opolskich Nagród Allianz 2002”

w kategorii: nauka. Uroczystość wręczenia nagród odbyła się w opolskim Teatrze im. Jana Ko­

chanowskiego (więcej - str. 31).

P ro re k to r U O prof. Janusz S łodczyk rep re z en to w a ł U n i­

w ersytet O polski na uroczysto -

Uroczystość wręczenia nagród rektorskich. Od lewej: prorektor UO prof. Le­

szek Kuberski, przewodnicząca samorządu studenckiego Monika Mielczarek, rektor UO prof. Józef Musielok i prorektor UO prof. Adam Latała.

Smak podpisali - w imieniu władz uniw ersytetu - porozum ienia o współpracy U O z Pogotowiem Opiekuńczym, reprezentowanym przez dyr. Mirosławę Ganczarską oraz z Centrum Rehabilitacji dla Dzieci z Porażeniem Mózgowym, reprezentowanym przez Jadwigę Konieczniak.

Odbyła się XIII Zimowa Gieł­

da Piosenki. Przed koncertem fina­

łowym prorektor U O prof. Leszek Kuberski wręczył nagrodę ufun­

dowaną przez rektora U O zespo­

łowi „Są Gorsi”(więcej - str. 71).

6 marca. Rektor U O prof. Jó­

zef M usielok oraz prorektorzy U O : prof. Leszek Kuberski i prof.

Adam Latała wręczyli w Yilli Académica dziewiętnastu studen­

tom U O nagrody rektora U O , przyznane za bardzo dobre wyni­

ki w nauce i aktywną pracę na rzecz środowiska akademickiego (więcej - str. 49).

Obradowała Rektorska Komi­

sja Budżetowa.

7 marca. W rocznicę śmierci Agnieszki Osieckiej prorektor U O prof. Janusz Słodczyk - w imieniu władz U O i całego środowiska aka­

demickiego - wspólnie z przedsta­

wicielami studentów, złożył kwiaty przy jedynym w Polsce pomniku

poetki, znajdującym się przed Col­

legium Maius U O (więcej - str. 69).

10 marca. Uniwersytet O pol­

ski obchodził dziewiątą rocznicę istnienia. Podczas jubileuszowej uroczystości tytuły doktorów ho­

norowych wręczono prof. dr. hab.

Michałowi Głowińskiemu, teore­

tykowi literatury, oraz prof. dr.

hab. Kazimierzowi Polańskiemu, językoznawcy (więcej - str. 10).

11 marca. Prorektor U O prof.

Leszek Kuberski uczestniczył w posiedzeniu Kolegium Prorekto­

rów ds. Kształcenia Uczelni W ro­

cławia i Opola, w trakcie którego przyjęto regulamin wyboru najlep­

szego studenta i koła naukowego.

Prorektor U O prof. Adam La­

tała, prorektor U O Leszek Kuber­

ski i dyrektor administracyjny U O Andrzej Kimla spotkali się z przedstawicielami samorządu studenckiego. Omawiano sprawy związane z remontem klubu stu­

denckiego „Kocioł” i jego dalszym użytkowaniem.

1 1 - 1 5 marca. Uniwersytet Opolski przedstawił swoją ofertę dydaktyczną na Targach Eduka­

cyjnych „Tared 2003” we Wrocła­

wiu (więcej - str. 78).

13 marca. Prorektor U O prof.

Adam Latała spotkał się z red. nacz.

„Gazety Wyborczej w O polu”

Krzysztofem Grybosiem. Omawia­

no zasady współpracy między U O i „Gazetą Wyborczą w O polu”.

15 marca. W czasie akcji

„otwartych drzw i” Uniwersytet Opolski odwiedziło ok. 3 tysiące osób - kandydatów na studentów.

18 marca. Rektor U O prof.

Józef M usielok w ziął udział w kolejnym spotkaniu Konferen­

cji R ektorów Uczelni W rocławia i O pola. Tym razem gospoda­

rzem spotkania był Uniwersytet Wrocławski.

20 marca. Prorektor U O prof.

Janusz Słodczyk uczestniczył w obradach seminarium socjolo­

gicznego pt. C noty i instytucje obywatelskie w społecznościach lokalnych i regionalnych, które zostało zorganizowane w O polu Forum Wspólnie o przyszłości Europy. Od lewej: dyrektor DWP-N Thaddaus

Schape, wicewojewoda opolski Jan Dzierżoń, ks. prof. Stanisław Rabiej, rek­

tor UO prof. Józef Musielok, Danuta Hubner, ks. prof. Helmut Sobeczko.

6 INDEKS nr 3-4 (41-42)

przez Zakład Socjologii Rozwoju Lokalnego i Regionalnego Instytu­

tu N auk Społecznych U O i Kate­

dry Socjologii Wyższej Szkoły Za­

rządzania i N au k Społecznych w Tychach.

Prorektor U O prof. Adam La­

tała spotkał się ze Zbigniewem Fi- gasem, prezesem Wojewódzkiego Funduszu O chrony Środowiska.

Omawiano możliwości włączenia się W FO ŚiG W w organizację Opolskiego Festiwalu Nauki.

O bradow ała senacka komisja ds. badań i współpracy z zagrani­

cą. Przedm iotem dyskusji były wyniki badań naukowych po ­ szczególnych instytutów U O .

2 0 - 2 1 marca. Rektor U O prof. Józef Musielok, wspólnie z dyrektor Instytutu Filologii Ger­

mańskiej prof. Marią Katarzyną Lasatowicz oraz grupą studentów germanistyki wzięli udział w kon­

ferencji naukowej w Berlinie - Perspektiven von Hocbschulko- operationen im W eimarer D re­

ieck. Prof. Józef Musielok wygło­

sił referat pt. M iędzynarodow a współpraca w zakresie badań na­

ukowych i kształcenia ja ko pod­

stawa rozwoju uniwersytetu.

21 marca. Prorektor U O prof.

Leszek Kuberski wziął udział

w kolejnym posiedzeniu U niwer­

syteckiej Komisji Akredytacyjnej, które odbyło się w Poznaniu.

Przedm iotem obrad były prace nad systemem rekrutacji w związ­

ku z „Maturą 2005”.

26 marca. Odbyła się konfe­

rencja naukowa pt. Różne oblicza depresji, zorganizowana przez Koło Naukowe Studentów Psy­

chologii oraz Akademickie Koło Artystyczne.

27 marca. O bradow ał Senat U O .

W Instytucie N auk Społecz­

nych U O wykład pt. D żih a d w prawie koranicznym wygłosił Ali Abi-Issa, specjalista prawa ko- ranicznego.

28 marca. Prorektor U O prof.

Adam Latała uczestniczył w ze­

braniu Forum Akadem icko-Go­

spodarczego Śląska Opolskiego.

29 marca. W auli W ydziału Teologicznego odbyło się forum pt. Wspólnie o przyszłości Euro­

p y, zorganizowane przez Dom W spółpracy Polsko-Niemieckiej, M inisterstwo Spraw Zagranicz­

nych oraz U rząd W ojewódzki w Opolu. O brady otworzyli: wi­

cewojewoda opolski Jan D zier­

żoń, rektor U O prof. Józef Musie­

lok, dyrektor D W P-N Thaddaus

Schape. Referaty wygłosili: prof.

Danuta Hubner, Thaddaus Schape i ks. prof. Stanisław Rabiej. W fo­

rum udział wzięli także prorekto­

rzy U O : prof. Adam Latała i prof.

Leszek Kuberski.

31 marca - 3 kwietnia. W In ­ stytucie H istorii U O odbyły się X III O polskie D ni K ultury A n­

tycznej, zorganizow ane przez Katedrę Cyw ilizacji Śródziem ­ nom orskiej i Koło M iłośników Antyku.

2 kwietnia. P rorek to r U O prof. Leszek Kuberski dokonał otwarcia ogólnopolskiej konferen­

cji "Zawód psycholog. Postęp i kontrowersje, zorganizowanej przez Koło Naukow e Studentów Psychologii U O .

W Klubie Akademickim U O odbyło się otwarcie wystawy ma­

larstwa Mariana Wojewody, pra­

cownika Instytutu Studiów E du­

kacyjnych U O .

4 kw ietnia. Przedstawiciele U O wzięli udział w spotkaniu zorganizow anym przez U rząd M arszałkow ski i Politechnikę Opolską, które było poświęcone przygotow aniom w ojew ództw a opolskiego do korzystania ze środków z funduszy struktural­

nych UE.

Posiedzenia Senatu UO

30 stycznia 2003 r.

Przewodniczący Senatu U O dr hab. Józef Musie­

lok, rektor U O , poinformował zebranych o:

- uchwale Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie propozycji zasad przyznawania w roku 2003 środków finansowych szkołom wyższym, nadzorowanym przez M EN i S;

- rozmowach przeprowadzonych z prezydentem miasta, wojewodą i marszałkiem województwa opol­

skiego, które miały na celu zapoznanie władz z proble­

mami naszej uczelni;

- projekcie wypowiedzenia konwencji praskiej w sprawie uznawalności dyplomów uczelni byłego Bloku Wschodniego.

Prorektor U O dr hab. Leszek Kuberski poinfor­

mował o możliwości uzyskania przez jednego ze stu­

dentów pierwszego roku czteroletniego stypendium w celu podjęcia przez niego studiów w uniwersytecie w stanie Minnesota (U O ma prawo zgłosić 5 kandy­

datów). Prorektor Leszek Kuberski zaapelował po­

nadto o włączenie się w proces tworzenia nowych sia­

tek studiów.

Dziekan Wydziału Historyczno-Pedagogicznego dr hab. Marek Masnyk zwrócił się z wnioskiem o za­

twierdzenie rozstrzygnięcia konkursu otwartego na

stanowisko profesora zwyczajnego w zakresie filologii

klasycznej i kultury antycznej.

Rada wydziału powołała komisję konkursową w na­

stępującym składzie: dr hab. Marek Masnyk, prof. dr hab. Adam Suchoński, prof. dr hab. Marian M.

Drozdowski, prof. dr hab. Jan Rzońca, prof. dr hab.

Włodzimierz Kaczorowski.

N a ogłoszony konkurs swoją kandydaturę zgłosiła prof. dr hab. Joanna Rostropowicz, kierownik Kate­

dry Cywilizacji Śródziemnomorskiej Instytutu Histo­

rii. Kandydatka jest autorką około 200 publikacji (w tym czterech książek), po ostatnim awansie naukowym opu­

blikowała 1 pracę zwartą, 24 artykułów naukowych, by­

ła redaktorem naukowym dwóch książek. W okresie po 1999 r. dokonała kilkunastu przekładów poezji z języ­

ka łacińskiego i niemieckiego oraz opublikowała około 20 artykułów popularnonaukowych. Prof. Joanna Ro­

stropowicz jest promotorem jednego zakończonego przewodu doktorskiego, w 2002 r. zostały otwarte dwa kolejne przewody doktorskie pod jej opieką naukową.

O d 1999 r. kandydatka organizuje cykliczne międzyna­

rodowe konferencje „Silesia Latina” oraz coroczne „Dni Kultury Antycznej”. Jest zastępcą redaktora naczelnego kwartalnika popularnonaukowego „Konwersatorium im.

Josepha von Eichendorffa” oraz członkinią rad redakcyj­

nych czasopism „Pallas Silesia” i „Zaranie Śląskie”.

Opinię o dorobku naukowym i organizacyjnym prof. dr hab. J. Rostropowicz opracował prof. dr hab.

Krzysztof Głombiowski z Uniwersytetu Gdańskiego - szczególną uwagę zwrócił na interpretację materiałów źródłowych dokonanych przez prof. J. Rostropowicz.

Napisał m.in.: „Najnowsza książka [Królowie i Cha- rytki. Poeci na hellenistycznych dworach] Joanny Rostropowicz zadziwia skutecznością zastosowanej metody badawczej - reinterpretacji źródeł literackich, dzięki której rozwiązuje problemy, przed którymi sta­

wali bezradni tacy luminarze nauki, jak np. Ulrich von Wilamowitz-Moellendorf. Książka zawiera też nie­

zwykle cenne uwagi natury ogólnej dotyczące samej istoty kultury hellenistycznej. Przedstawione w pracy wyniki badań stanowią znaczący przełom w badaniach nad kulturą grecką epoki hellenizmu”.

W głosowaniu nad wnioskiem o zatrudnienie prof.

dr hab. Joanny Rostropowicz na stanowisku profeso­

ra zwyczajnego wzięło udział 39 członków Senatu (Se­

nat U O liczy ogółem 51 osób). Wynik głosowania: za przyjęciem wniosku - 35, przeciw - 1, wstrzymały się od głosu 3 osoby.

Dziekan Wydziału Historyczno-Pedagogicznego dr hab. Marek Masnyk zwrócił się z wnioskiem o za­

twierdzenie rozstrzygnięcia konkursu otwartego na stanowisko profesora nadzwyczajnego w zakresie ma­

larstwa.

Rada wydziału powołała komisję konkursową w na­

stępującym składzie: dr hab. prof. U O Marek Ma­

snyk, prof. dr hab. Aleksander Dymitrowicz, prof.

dr hab. Janusz Grzonkowski, dr hab. Zenon Jasiń­

ski, prof. U O , dr hab. Monika Kamińska, prof. UO.

N a ogłoszony konkurs swoją kandydaturę zgłosiła dr hab. Łucja Piwowar-Bagińska, dyrektor Instytu­

tu Sztuki U O , która II stopień kwalifikacyjny w zakre­

sie malarstwa uzyskała w 2001 r. w Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku. Kandydatka jest autorką wielu indywidualnych wystaw malarskich, swoje prace wy­

stawiała również na wystawach zbiorowych w kraju i za granicą. Prace malarskie dr hab. Łucji Piwowar-Ba- gińskiej wystawiane były na ponad 40 biennale, w tym m.in. we Francji (1982 r.), Holandii (1993 r.), Włoszech (1994 r., 2001 r.) na Litwie (1995 r„ 1996 r„ 1997 r., 1999 r.), w Austrii (1995r.).

D r hab. Łucja Piwowar-Bagińska od 1999 r. jest członkiem Ogólnopolskiej Międzyuczelnianej Rady Edukacji Artystycznej przy MENiS oraz wiceprezesem Zarządu Okręgowego Opolskiego Związku Polskich Artystów Plastyków.

W głosowaniu nad wnioskiem o zatrudnienie dr hab.

Łucji Piwowar-Bagińskiej na stanowisku profesora nadzwyczajnego wzięło udział 39 członków Senatu (Se­

nat U O liczy ogółem 51 osób). Wynik głosowania: za przyjęciem wniosku - 37, przeciw - 0, wstrzymały się od głosu 2 osoby.

Prorektor U O dr hab. Leszek Kuberski przedstawił projekt uchwały Senatu w sprawie zasad ustalania pen­

sum dydaktycznego dla poszczególnych stanowisk, warunków jego obniżania oraz zasad obliczania godzin dydaktycznych.

Przyjęcie uchwały Senatu U O w sprawie opieki na­

ukowej nad kolegiami nauczycielskimi i kolegiami ję­

zyków obcych zostało przeniesione na następne posie­

dzenie Senatu UO.

Prorektor U O prof. dr hab. Adam Latała przed­

stawił propozycję składu Senackiej Komisji Statutowej.

Skład komisji został zatwierdzony jednomyślnie przez członków Senatu.

W skład Senackiej Komisji Statutowej w kadencji 2002-2005 wchodzą:

dr Adam Czerwiński (Wydz. Ekonomiczny) ks. prof. dr hab. Tadeusz Dola (Wydz. Teologiczny) dr hab. Stefan Marek Grochalski, prof. UO (Wydz.

Hist. -Pedagogiczny)

dr hab. Stanisław Koziarski, prof. UO (Wydz. Przy- rodniczo-Techniczny).

dr hab. Józef Kusz, prof. UO (Wydz. Mat.-Fiz.-Chem.) dr hab. Ewa Malinowska (Wydz. Filologiczny) Monika Mielczarek (Samorząd Studencki)

dr hab. Wanda Laszczak, prof. UO (Wydz. Filologiczny) mgr Bożena Pytel-Mielnik (administracja uczelni) dr hab. Stanisław Stadniczeńko, prof. UO (Międzywy­

działowy Instytut PiA)

dr Jerzy Wiechuła (Wydz. Mat.-Fiz.-Chem.)

Dziekan Wydziału Filologicznego prof. dr hab.

Stanisław Kochman poinformował o zakończeniu po­

8 INDEKS nr 3-4 (41-42)

stępowania w sprawie nadania profesorom: Michałowi Głowińskiemu i Kazimierzowi Polańskiemu tytułów doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego.

Uchwała nr 5/2002-2005 Senatu Uniwersytetu Opolskiego

podjęta na posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2003 r.

Senat w głosowaniu jawnym jednomyślnie pod­

jął uchwałę o nadaniu tytułu doktora honoris cau­

sa Uniwersytetu Opolskiego profesorowi Michało­

wi Głowińskiemu, historykowi literatury, pisarzo­

wi, krytykowi.

Laudatorem w postępowaniu o tytuł dhc U O jest prof. dr hab. Zdzisław Piasecki, natomiast opiniodaw­

cami dorobku naukowego prof. Michała Głowińskie­

go w postępowaniu byli: prof. Miroslav Cervenka z Uniwersytetu Karola w Pradze, prof. Zofia Mitosek z Uniwersytetu Warszawskiego oraz prof. Jacek Pete- lenz-Łukasiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego.

Uchwała nr 6/2002-2005 Senatu Uniwersytetu Opolskiego

podjęta na posiedzeniu w dniu 30 stycznia 2003 r.

Senat w głosowaniu jawnym jednomyślnie pod­

jął uchwałę o nadaniu tytułu doktora honoris cau­

sa Uniwersytetu Opolskiego profesorowi Kazimie­

rzowi Polańskiemu, językoznawcy (językoznawstwo słowiańskie, neofilologiczne, ogólne).

Laudatorem w postępowaniu o tytuł dhc U O jest prof. dr hab. Stanisław Gajda, natomiast opiniodawca­

mi dorobku naukowego prof. Kazimierza Polańskiego w postępowaniu byli: prof. Roman Laskowski z Uni­

Prof. dr hab. Wojciech Chlebda został mianowany na stanowisko profesora zwyczajnego.

wersytetu Jagiellońskiego oraz prof. Tadeusz Zgółka z Uniwersytetu Adama Mickiewicza.

Postanowiono, że uroczystość wręczenia dyplomów doktorów honoris causa odbędzie się w dniu Święta Uniwersytetu 10 marca 2003 r.

Senat w głosowaniu jawnym większością głosów przyjął uchwałę w sprawie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej

Uchwała nr 7/2002-2005 Senatu Uniwersytetu Opolskiego

z dnia 30 stycznia 2003 r.

w sprawie

przystąpienia Polski do Unii Europejskiej Senat Uniwersytetu Opolskiego wyraża zadowole­

nie z zakończenia negocjacji mających na celu przystą­

pienie Rzeczypospolitej Polskiej do Unii Europejskiej.

Włączenie Polski do struktur europejskich będzie uko­

ronowaniem wysiłków wszystkich naszych rządów i parlamentów ostatnich kilkunastu lat.

Senat U O jest przekonany, że Polska, wnosząc do Unii Europejskiej swój bogaty dorobek naukowy i kul­

turalny, będzie w dalszym ciągu współtworzyć Wspól­

notę Europejską, w której szanowane będą odrębność i tożsamość poszczególnych narodów i regionów.

Senat Uniwersytetu Opolskiego apeluje do miesz­

kańców Opolszczyzny o wyrażenie poparcia dla inte­

gracji Polski z Unią Europejską.

Protokół z poprzedniego posiedzenia Senatu przyję­

ty został bez uwag, przy dwóch głosach wstrzymują­

cych się.

Lucyna Kusyk

Rektor UO dr hab. Józef Musielok gratuluje ks. prof.

dr. hab. Helmutowi Sobeczce mianowania na stanowisko

profesora zwyczajnego.

27 lutego 2003 r.

Przewodniczący Senatu dr hab. Józef Musielok, rektor U O , wręczył mianowania na stanowisko pro­

fesora zwyczajnego: prof. dr. hab. Wojciechowi Chlebdzie i ks. prof. dr. hab. H elm utowi Sobeczce.

R ektor U O d r hab. Józef Musielok poinformował zebranych o: posiedzeniu Konferencji R ektorów U niw ersytetów Polskich, które odbyło się w dniach 21-23 lutego 2003 r. w Białowieży; trwających pra­

cach nad nową ustawą o szkolnictwie wyższym (ba­

zą wyjściową dla prac zespołu pod kierunkiem prof.

J. W oźnickiego jest projekt ustaw y opracow any przez KRASP); zapowiadanych zmianach w sposo­

bie przydzielania środków finansowych przez Komi­

tet Badań N aukow ych; możliwości ubiegania się (w terminie do końca maja 2003 r.) o tzw. środki przedreferencyjne.

P rzew odniczący Senackiej Kom isji ds. K ształ­

cenia i S tudentów dr Jerzy W iechuła poinform o­

w ał o posiedzeniu kom isji, któ re odbyło się 26 lu ­ tego br. C zło n k ow ie kom isji zatw ierdzili projekt zajęć kursu dydaktycznego dla m łodszych p ra ­ c o w n ik ó w n a u k o w y c h (w zakresie d y d ak ty k i szkoły w yższej), om ów ili zagadnienia dotyczące akredytacji k ierun k ów (m.in. pro g ram y studiów , liczba godzin dydaktycznych, liczba studentów przypadających na nauczyciela akadem ickiego), pozytyw nie zaopiniow ali p ro jek t uchw ały Senatu dotyczący kolegiów nauczycielskich i kolegiów ję­

zyków obcych.

P rorektor U O ds. kształcenia d r hab. Leszek K u­

berski przedstawił projekt uchwały, dotyczący uzy­

skiwania przez absolwentów kolegiów tytułu zawo­

dowego licencjata w Uniwersytecie Opolskim.

Uchwała przyjęta została przez Senat przy jednym głosie przeciwnym.

Uchwała nr 8/2002-2005 Senatu Uniwersytetu Opolskiego

z dnia 27 lutego 2003 r.

w sprawie

uzyskiwania przez słuchaczy kolegiów nauczycielskich i nauczycielskich

kolegiów języków obcych tytułu zawodowego licencjata Senat Uniwersytetu Opolskiego:

1. Aprobuje możliwość uzyskiwania tytułu zawo­

dowego licencjata i dyplom u ukończenia wyższych studiów w ramach porozum ień zawartych przez Uniwersytet Opolski z organami prowadzącymi ko­

legia nauczycielskie i nauczycielskie kolegia języków obcych zgodnie z Rozporządzeniem M inistra E du­

kacji N arodowej z dnia 12 sierpnia 1997 r. (Dz. U.

104, poz. 664 z późn. zm.).

2. Zobowiązuje rektora Uniwersytetu Opolskiego do wydania zarządzenia regulującego warunki i tryb uzyskiwania dyplom u licencjata; zarządzenie winno uwzględniać w pełnym zakresie postanowienia roz­

działu V Regulaminu Studiów U O , dotyczącego prac dyplomowych i egzaminu dyplomowego.

P rzew odn icząca S am orządu Studenckiego M onika M ielczarek zreferow ała działalność sa­

m orządu w ro k u akadem ickim 2001/2002.

Prorektor Leszek Kuberski, dziękując całemu za­

rządowi samorządu za dotychczasową pracę, pod­

kreślił coraz większy zakres prac wykonywanych sa­

modzielnie przez studencki organ samorządowy:

przyznawanie miejsc w dom ach studenckich, udział w rozdziale stypendiów, współdecydowanie w spra­

w ach związanych z dokonyw anym i rem ontam i w miasteczku akademickim.

Prorektor U O d r hab. Leszek Kuberski przedsta­

wił wniosek (w oparciu o § 93. U staw y o szkolnic­

twie wyższym oraz § 57. Statutu U O ) o rozwiąza­

nie um ow y o pracę z m grem Ryszardem Drabczy- kiem, pracow nikiem Studium Języków Obcych, z dniem 30 września 2003 r.

P ow o d am i w nio sku o rozw iązanie um o w y o pracę są m.in.: nieuspraw iedliw ione nieobecno­

ści na zajęciach dydaktycznych, skracanie zajęć dy­

daktycznych, nieodpow iednie zachow anie wobec studentów .

W niosek został przyjęty większością głosów: za rozw iązaniem um ow y głosowało 41 senatorów, wstrzym ały się od głosu 3 osoby, głosów przeciw­

nych nie było.

P ro rek to r U O prof. A dam Latała poinform o­

w ał zebranych o zmianie term inu O polskiego Fe­

stiwalu N auki. Zgodnie z sugestią K om itetu Badań N aukow ych, aby festiwale nauki odbyły się w jed­

nym term inie w całym kraju, imprezę zaplanow a­

no na w rzesień br. - O polski Festiwal N auki, o r­

ganizow any po raz pierwszy, początkow o miał stanowić jedną z imprez tegorocznych Piastonaliów (więcej - str. 33).

Protokół z poprzedniego posiedzenia Senatu za­

tw ierdzony został bez zastrzeżeń.

Lucyna Kusyk

zdjęcia: Jerzy Mokrzycki

10 INDEKS nr3-4 (41-42)

Święto uniwersytetu, święto humanistyki

10 marca 2003 r., w dziewiątą rocznicę powołania Uniwersytetu Opolskiego, tytuły doktorów honoris causa przyznano profesorom: Kazim ierzow i Polańskiemu, języko ­ znawcy i Michałowi Głowińskiemu, historykowi i teoretykowi literatury. Dzień w cze­

śniej w kościele sem inaryjno-akadem ickim przy W ydziale Teologicznym UO odbyła się msza święta w intencji Uniwersytetu Opolskiego i profesorów, których opolska uczenia postanowiła wyróżnić tą najwyższą akadem icką godnością.

wie o szkolnictw ie w yższym - uniw ersytet zatrud nia d ziś na podstawie mianowania sześćdzie­

sięciu dziewięciu profesorów ty ­ tularnych, a potowa z sześciu w y ­ działó w posiada pełn e praw a akademickie.

Rektor U O prof. Józef Musie- lok przypomniał także, że w U ni­

wersytecie Opolskim prowadzone są badania naukowe we współpra­

cy z renomowanymi instytucjami badawczymi i dydaktycznym i w kraju i za granicą, a studenci, których liczba przekroczyła już 18 tysięcy, mają możliwość studio­

wania na 26 kierunkach i 43 spe­

cjalnościach. W rektorskim prze­

mówieniu znalazła się również Uroczystość nadania tytułów

doktorów honoris causa odbyła się po raz pierwszy w auli Colle­

gium Maius. Rektor Uniwersyte­

tu Opolskiego dr hab. Józef Mu- sielok w swoim powitalnym wy­

stąpieniu przywołał moment po­

wołania Uniwersytetu Opolskie­

go. Powiedział m.in.: D ziew ięć łat temu, 10 marca 1994 roku Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, na mocy ustawy, pow ołał do ż y ­ cia U niwersytet Opolski. Czas pokazał, że była to decyzja traf­

na i bardzo owocna. W ciągu tych dziewięciu łat Uniwersytet Opolski okrzepł i osiągnął pełną autonomię, zdefiniowaną w usta-

Uroczystość w auli Collegium Maius, 10 marca 2003r.

T T "

Prof. Kazimierz Polański (z lewej) i myśl, że poprzez włączenie profe­

sorów: M ichała G łow ińskiego i Kazimierza Polańskiego do społeczności akademickiej U ni­

wersytetu Opolskiego, naukowcy z opolskiej uczelni pragną dać wy­

raz trosce o jakość badań nauko­

wych i kształcenia w UO.

Wśród licznie przybyłych na tę uroczystość gości znaleźli się m.in.

opolscy parlamentarzyści oraz przedstawiciele władz rządowych i samorządowych: Apolonia Kle­

pacz - senator RP, Jerzy Czer­

wiński, H elm ut Paździor i A n­

drzej Nam ysło - posłowie RP, Elżbieta Rutkowska - wojewoda opolski, Andrzej Mazur - prze­

wodniczący Sejmiku Samorządo­

wego, Janusz Kwiatkowski - wi­

ceprezydent Opola, Ryszard Wa- tras - wiceprzewodniczący Rady Miasta Opola; przedstawiciele śro­

dowisk naukowych oraz władz wielu polskich uczelni zaprzyjaź­

nionych z Uniwersytetem O pol­

skim (m.in.: prof. Wiesław Banyś, prorektor Uniwersytetu Śląskiego, prof. Josef Stingl - prorektor Uniwersytetu Karola w Pradze, prof. Krystyna Gabryjelska - p rorek tor U niw ersytetu W ro­

cławskiego, prof. Andrzej Ko- tecki - prorektor Akademii Rolni­

czej we Wrocławiu, prof. Kry-

Michał Głowiński.

stian Kiełb - prorektor Akademii Muzycznej we W rocławiu, dr hab. Marian Duczm al - rektor opolskiej Wyższej Szkoły Zarzą­

dzania i Administracji).

Opiniodawcami w honorowym przewodzie doktorskim profesora Kazimierza Polańskiego byli obec­

ni na uroczystości: prof. dr hab.

Roman Laskowski (Uniwersytet Jagielloński) i prof. dr hab. Tade­

usz Zgółka (Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu). O pi­

niodawcami w przewodzie dok­

torskim prof. Michała Głow iń­

skiego: prof. Miroslav Ćervenka (nieobecny), prof. Jacek Pete- łenz-Łukasiewicz z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz prof. Zofia M itosek z U niw ersytetu W ar­

szawskiego. N a uroczystość przy­

był także prof. Jerzy Brzeziński, przewodniczący Sekcji N auk H u ­ m anistycznych i Społecznych Centralnej Komisji ds. Tytułu N a­

ukowego i Stopni N aukow ych oraz przewodniczący Zespołu N a­

uk Humanistycznych w Komite­

cie Badań Naukowych.

Nie zawiedli również przyja­

ciele U niw ersytetu Opolskiego m.in. - Karol Cebula, prezes fir­

my „Intersilesia”, fundator sty­

pendiów naukowych; N orbert Kwaśniok, przewodniczący Sto­

prof.

warzyszenia na rzecz Rozw oju U O ; Adam Walawender, prezes Zieleni Miejskiej, przedstawiciele opolskich banków - M ałgorzata Miszkiewicz, Jerzy Mach, Ry­

szard Chodor.

Szczególnie serdecznie rektor powitał rodziny i przyjaciół dok­

torów honorowych.

Prof. dr hab. Stanisław Kochman, dziekan W ydziału Fi­

lologicznego U O , prow adzący główną część uroczystości - nadanie tytułów doktorów ho­

noris causa - powiedział, że m oż­

liwość przyznania profesorom Głowińskiemu i Polańskiemu ho­

norow ych w yróżnień jest za­

szczytem i splendorem dla uczel­

ni, a w szczególności dla W ydzia­

łu Filologicznego Uniwersytetu Opolskiego. Zarów no podczas uroczystości, jak i na konferencji prasowej, która odbyła się dzień wcześniej, profesor Kochm an podkreślał, że zaproszono na opolską uczelnię tw órców hum a­

nistyki polskiej, którzy całkow i­

cie zasługują na p rzyzn a n ie im tytu łó w doktora honoris causa, co zgodnie podnoszą opiniodaw­

cy ich doktoratów oraz auto rzy laudacji.

Prof. dr hab. Zdzisław Piasec­

ki z Instytutu Filologii Polskiej U O w laudacji poświęconej prof.

Michałowi Głowińskiemu zanali­

zował twórczość autora Gier p o ­ wieściowych. S zkicó w z teorii i historii fo r m narracyjnych.

O honorowym doktorze powie­

dział m.in.: - Profesor M ichał Głowiński, wszechstronnie uta­

lentow any twórca - uczony i p i­

sarz - jest autorem bez mała trzy d zie stu książek, nie licząc szkiców, zw łaszcza krytycznoli­

terackich, w tych książkach nie- pomieszczonych. Jego dzieła teo- retycznoliterackie inicjow ały w Polsce nowatorskie metody ba­

dawcze, dotyczące w pierw szym rzędzie problem ów tradycji lite­

rackiej, odbioru dzieł literackich

12 INDEKS nr 3-4 (41-42)

i nieliterackich, intertekstualno- ści, groteski, paraboli (str. 14).

Laudację na cześć prof. Kazi­

mierza Polańskiego wygłosił prof.

Stanisław Gajda, dyrektor Insty­

tutu Filologii Polskiej U O . Mó­

wiąc o dokonaniach naukowych i dydaktycznych profesora Polań­

skiego, stwierdził m.in.: N ie ma algorytm u mierzącego nauczy­

cielskie dokonania. W odniesie­

niu do profesora K azim ierza Po­

lańskiego m ożna je oceniać, p rzy ­ wołując liczby, mówiące o tysią­

cach słuchaczy, k tó rzy p rzew i­

nęli się p rzez jego zajęcia w Ka­

towicach, w Poznaniu i w Krako­

wie oraz w USA, o setkach w y ­ promowanych magistrów i opra­

w ie trzydziestu doktorach. Do tego trzeba dodać setki recenzji w ydaw niczych oraz w p rzew o ­ dach doktorskich, habilitacyjnych i profesorskich, a ta kże zw ią za ­ nych z rolą superrecenzenta Cen­

tralnej Komisji. Chyba nie ma z b y t wielu w Polsce profesorów ję zy k o zn a w c ó w (polonistów

i neofilologów), do których ufor­

mowania profesor Polański nie p rzyło żyłb y ręki (str. 18).

W swoich w ystąpieniach obaj honorow i d o k to rzy serdecznie dziękow ali za nadanie im za­

szczytnego ty tu łu . - J e ste m

Prof. Głowiński odbiera gratulacje w d zię c zn y za uzn a n ie dla tego, co j u ż w życiu zro b iłem . P r z y ­ z n a m je d n a k , ż e b a rd zie j od tego, co z r o b iłe m in teresu je mnie, co jeszc ze w życiu zrobię - pow iedział profeso r M ichał G łow iński, k tó ry - zam iast pla­

nowanego w ykładu pt. J a k się n a z y w a nasza d y s c y p lin a ? - wygłosił m owę O w d zięczn o ści (tekst na str. 21).

Profesor Kazimierz Polański podziękow ał natom iast wszyst­

kim, których spotkał w swojej pracy zawodowej, w tym także rodzinie wiernie towarzyszącej je-

Dyplom doktora h.c. dla prof. Polańskiego.

rektora Musieloka.

go karierze naukowej. Wygłosił również prawdziwie akademicki wykład o starych i nowych pro ­ blemach w badaniach nad dźwię­

kami mowy (str. 23).

Gratulacje dla honorowych dok­

torów napłynęły z wielu polskich ośrodków naukowych - m.in.

w imieniu Polskiego Towarzystwa Językowego złożyła je prof. Maria Wojtyła-Swierzowska. Najlepsze życzenia złożyli także przedstawi­

ciele władz lokalnych, m.in.: Elż­

bieta Rutkowska, wojewoda opol­

ski i Ryszard Galla, wicemarszałek województwa opolskiego. Serdecz­

ności dla obu doktorów honoro­

wych nadesłał prezydent RP Alek­

sander Kwaśniewski, minister Kry­

styna Łybacka, prezes PAU, rekto­

rzy wielu polskich uczelni wyż­

szych oraz abp. opolski ks. prof. Al­

fons Nossol.

Uroczystości tradycyjnie towa­

rzyszył chór Uniwersytetu O pol­

skiego D ram m a per Musica pod dyrekcją Elżbiety Trylnik. Bi­

blioteka Główna U O natomiast zorganizowała wystawę prezen­

tującą życia i dorobek naukowy obu uczonych. Wystawę przygo­

towali: dyrektor Biblioteki Głów­

nej dr Wanda Matwiejczuk, H e­

lena O koń i Marian Wojewoda.

Beata Zaremba

Fragment opinii o dorobku prof. dr. hab. Kazimierza Polań­

skiego, przygotowanej przez prof. dr. hab. Tadeusza Zgółkę z Uniwersytetu im. Adama Mic­

kiewicza w Poznaniu.

Po pierwsze podkreślam zasłu­

gi zawodowe profesora w zakresie etyki zawodowej - zarówno w za­

kresie badań, nauczania, ja k i or­

ganizowania działań naukowych.

(...) Sam doświadczyłem od niego pomocy i wsparcia na mojej drodze naukowej. N ajw ażniejszy z ta­

kich epizodów, któ ry dotyczył właśnie mnie, zachowam do dziś - jako opiniodawca - inpectore, nie­

mniej jednak jestem przekonany, że w biografii profesora Kazim ie­

rza Polańskiego takich sytuacji, w których był ludziom pomocny, jest bez liku.

O kazji po tem u było zresztą wyjątkowo wiele, ponieważ Kazi­

mierz Polański, ja k rzadko który z profesorów, angażował się we wspieranie naukowego rozwoju polskich uczonych. Właściwie za­

wsze można liczyć na to, że podej­

mie się i bezzwłocznie wykona re­

cenzje rozpraw doktorskich, habi­

litacyjnych, wniosków o nadanie tytułu naukowego. Wydział, któ ­ rym przez kilkanaście lat kierowa­

łem w Uniwersytecie im. A. Mic­

kiewicza, jest znakom itym p rzy­

kładem życzliwości okazyw anej przez profesora.

Fragment opinii o dorobku prof. dr. hab. Kazimierza Polań­

skiego, przygotowanej przez prof.

dr. hab. Romana Laskowskiego z Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nie można przecenić wartości dla polskiego językoznaw stw a wielkiego 5-tomowego„Słownika syntaktyczno-generatywnego cza­

sowników polskich ” (1980-1992).

Ten opracowany z inspiracji i pod redakcją profesora słownik jest ja k dotąd jedynym dla języ k ó w sło­

wiańskich tak obszernym opraco­

waniem właściwości składniowych polskiego czasownika. Co więcej, jest to pierwsze w literaturze polo­

nistycznej systematyczne opraco­

wanie bogatego materiału języko ­ wego z p un ktu widzenia leksykal­

nej syntaktyki, mogące stanowić podstawę m.in. dla opracowania programu automatycznej syntak- tycznej analizy polskiego tekstu.

Prace nad adaptacją „Słownika”

dla potrzeb elektronicznego prze­

twarzania tekstów zostały zresztą podjęte p rzez jeden z polskich ośrodków badawczych.

Fragment opinii o dorobku prof. dr. hab. Michała Głowiń­

skiego, przygotowanej przez prof. dr hab. Zofię Mitosek z Uniwersytetu Warszawskiego.

W pracach o nowomowie M i­

chał Głowiński potw ierdził wcze­

śniej dostrzegane cechy swojej oso­

bowości. Zdecydowany przeciw­

nik kom unizm u nie w daw ał się w polem ikę z kwestionowanym systemem. Zachował badawczy dystans. (...) Postawy takiej nie mógł zachować w próbie swojej autobiografii, jaką są „ Czarne se­

zo n y ”. Trudno powiedzieć, co by­

ło przyczyną „ odblokowania ’’pry­

watnych doświadczeń profesora.

A jednak „ Czarne sezony ” to tekst daleki od bezpośredniej ekspresyj­

ności: relacja o Holocauście i prze­

życiu wojny p rzez dziecko jest do­

kum entem wypowiadanym przez

ściśnięte gardło, nieomal „suchym”

i dlatego właśnie wstrząsającym.

W przeciwieństwie do Mirona Bia­

łoszewskiego Głowiński dziecka nie udaje. Swoje wojenne emocje i zachowania „przepuszcza ’’przez filtr intelektualisty, który z syste­

m em totalitarnym miał do czynie­

nia niejednokrotnie.

Fragment opinii o dorobku prof. dr. hab. Michała Głowiń­

skiego, przygotowanej przez prof. dr. hab. Jacka Petelenz-Łu- kasiewicza z Uniwersytetu Wro­

cławskiego.

Profesor Głowiński stale w zbo­

gaca swoje badawcze instrumenta- ńum, a jego naukowa inwencja jest niespożyta. Świadczą o tym choćby liczne nowe terminy, wprowadza­

ne przez niego do nauk o literatu­

rze, a także często do międzydyscy- plinamego języka humanistyki, nie­

raz istotnie przeformułowujące dawną lub otwierające nową pro­

blematykę; „wirtualny odbiorca”,

„style odbioru”, „m im etyzm for­

malny”, „parodia konstruktywna”-

jem u to zawdzięczamy.

14 INDEKS nr 3-4 (41-42)

Klasyk polskiego

I iteratu rożna wstwa

Laudacja z okazji nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Opolskiego prof.

dr. hab. Michałowi Głowińskiemu (wygłoszona przez prof. dra hab. Zdzisława Piasec­

kiego z Instytutu Filologii Polskiej UO) Przypadł mi w udziale za­

szczytny obowiązek przedstawie­

nia osoby oraz osiągnięć nauko­

wych i literackich jednego z naj­

znakomitszych pracowników In ­ stytutu Badań Literackich w ca­

łych jego dziejach, doktora hono­

ris causa Uniwersytetu Jagielloń­

skiego i Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, człon­

ka Polskiej Akademii Um iejętno­

ści i członka Polskiej Akademii Nauk, wybitnego humanisty: lite­

raturoznaw cy, badacza języka polskiego skażonego przez propa­

gandę kom unistyczną i tw órcy prozy artystycznej, prof. zw. dra hab. Michała Głowińskiego. (...)

Michał Głowiński należy do tw órców urodzonych w latach trzydziestych minionego wieku, ściślej: w połowie lat trzydzie­

stych. W raz z rodzicami, Felicją z R ozenow iczów i H enrykiem G łow ińskim , przeżył koszm ar okupacji niemieckiej w Polsce.

Szkołę średnią, Liceum O gólno­

kształcące im. H enryka Sienkie­

wicza, ukończył w rodzinnym Pruszkowie. Studia polonistyczne odbył na Uniw ersytecie W ar­

szawskim w latach 1951-1955, nie mając w tym czasie - jak sam w y­

znał, kogoś, kogo nazywa się mi­

strzem. Uczęszczał na semina­

rium Jana K otta - „indywidual­

ności bujnej i błyskotliw ej” - i pod jego kierunkiem napisał pra­

cę magisterską, poświęconą poezji Bolesława Leśmiana, tej poezji, którą do dziś darzy szczególnym sentymentem.

Swoje studia, zwłaszcza ich po­

czątkowe dwulecie, profesor Gło­

wiński określił jako ponure. D o ­ m inow ały na nich przedm ioty ideologiczne. W szystko interpre­

towano w kategoriach klasowych - uznaw ano za postępow e lub wsteczne. O w o dwulecie przy­

padło na okres wzm ożonego sta­

linizmu, ze wszystkimi ograni­

czeniami w życiu społeczeństwa polskiego, z socrealizmem w jego sztuce - prym ityw nym i fałszy­

w ym tak myślowo, jak i arty­

stycznie. Po śmierci Stalina (w marcu 1953 r.) „sporo zaczęło się zmieniać na studiach. W efek­

cie można je było uznać za czas niestracony”. Prawdziw ym jed­

nakże przełomem w życiu M i­

chała Głowińskiego, młodego in­

telektualisty, jego przeżyciem ge­

neracyjnym, za sprawą którego on sam i ludzie z bliskiego mu kręgu ukształtowali się moralnie

i intelektualnie, były polskie w y­

darzenia i przem iany z końca 1956 r. W ówczas, po „odwilży październikow ej” - m ożna prze­

czytać w jednej z osobistych rela­

cji naszego doktoranta - „dla ko­

goś, kto miał za sobą lata studiów w okresie stalinowskiego apo­

geum i wówczas w chodził w ży­

cie, [...] napraw dę zmienił się świat. N aciski ideologiczne zmniejszyły się, a na pewien czas może w ogóle ustąpiły, zniknęła dominująca nuda, wszystko w o­

kół zaczynało być ciekawe, na­

wiązał się kontakt ze światem, współczesna literatura europejska i amerykańska zaczęła być znowu dostępna, a repertuar polskich kin stał się bogaty, zróżnicowany, in­

teresujący. [...] To w tedy właśnie zaczęto otwarcie mówić o stali­

nowskich zbrodniach” - ale rów ­

nocześnie pojawiła się refleksja,

czy coś podobnego się nie po­

wtórzy. Refleksja niezwykle za­

sadna, zwłaszcza w kontekście krwawego stłumienia powstania węgierskiego w listopadzie 1956 r.

Tej refleksji towarzyszyła inna:

kom unizm u się nie pozbędziemy, ale po Październiku przybrał on taką postać, że „zaczęły się kształ­

tow ać marginesy, które m ożna było zagospodarować” i pozostać wiernym sobie.

Takie m arginesy znakomicie zagospodarow ał utalentow any absolwent polonistyki w arszaw ­ skiej. Jeszcze w okresie, gdy jako stypendysta macierzystego uni­

w ersytetu pracow ał naukow o (w latach 1955-1958) pod kie­

runkiem prof. Kazimierza Bu- dzyka, k tó ry w prow adził go - jak to określił - „w świat form a- lis ty c z n o -s tru k tu ra lis ty c z n y ”, wydał w raz z Aleksandrą O k o - pień (późniejszą Sławińską) i Ja ­ nuszem Sławińskim W iadomości z teorii literatury (1957), podsta­

wę do ogłoszonego w 1962 r., a następnie w ielokrotnie w zna­

wianego Zarysu teorii literatury, podręcznika, o który m m ożna rzec bez najmniejszej przesady, że wychowały się na nim dotąd nie­

omal (czy co najmniej) trzy p o ­ kolenia polonistów . Zarys...

okrzyknięto - aktualnie nieważ­

ne, że w swoim czasie z dezapro­

batą - manifestem praktycznego strukturalizm u przystosowanego na użytek filologicznego wykładu poetyki. Naw iasem mówiąc, na miano podobnego m anifestu no ­ wocześnie pojętej wiedzy o litera­

turze wspomnianego przed chwi­

lą zespołu (z dołączeniem Teresy K ostkiew iczow ej) zasługuje S ło w n ik te rm in ó w literackich (1976), leksykon powszechnie ce­

niony i w ręcz niezbędny dziś dla każdego polonisty.

Strukturalizm - m ówił profe­

sor G łow iński w w yw iadzie udzielonym Annie Nasiłowskiej („Teksty D rugie” 1994) - dla m łodych ludzi, którym udało się

uciec od marksizm u nawet w tej wersji, jaką proponowali Henryk Markiewicz i Maria Janion, stał się szansą na pełną niezależność tak w płaszczyźnie naukowej, jak i ideowej, przy tym otwarciem na świat. Choć nas atakowano - do­

dał - z bastionu odwołującego się do „przodującej” i „jedynie słusz­

nej” metodologii, traktow ano nas równocześnie jako niegroźnych, trochę zwariowanych, zajmują­

cych się jedynie formą badaczy.

W w ym ienionym wcześniej 1962 r. Michał Głowiński wydał swoją pierwszą samodzielną książkę, jej tytuł P oetyka T u w i­

m a a polska tradycja literacka.

Stała się ona jedną z podstaw o­

wych lektur w nowej polonistyce lat sześćdziesiątych XX w. i mimo upływu czasu stanowi wciąż po­

zycję żywą. G dy ktoś z piszących posługuje się pojęciem tradycji li­

terackiej, próbuje ją definiować.

N ie może nie odwołać się do pra­

cy podoktorskiej w spółautora Zarysu teorii literatury.

R ok 1968 zaznaczył się w d o ­ robku osoby, której dotyczy ta laudacja, podówczas niewiele po- nadtrzydziestoletniego doktora habilitow anego nauk hum an i­

stycznych, książką P orzą d ek, chaos, znaczenie, tom em zna­

kom itych studiów o przełomie m iędzy realistyczną powieścią X IX w. i dezintegrującymi ją w a­

riantam i powieści z pogranicza w ieków X IX i XX; natom iast rok następny - jedną z funda­

m entalnych prac Uczonego, Po­

wieścią młodopolską. S tu d iu m z p o e ty k i historycznej, m ono­

grafią gatunku literackiego, k tó ­ ry w epoce Stefana Żeromskiego i Wacława Berenta przeszedł fa­

zę tak głębokich przem ian jak nigdy wcześniej ani później.

W edług autora Powieści m ło­

dopolskiej... przełom X IX i XX w. to arcyważny okres w dziejach naszej kultury, swego rodzaju ty­

giel, w którym gotowała się, obok

zasadniczej dla epoki, również li­

teratura dwudziestolecia między­

wojennego, a nawet bardziej nam współczesna. Profesor G łow iń­

ski w ielokrotnie o tym m ówił i pisał. N p. w przyw ołanym wcześniej wywiadzie stwierdził:

„To była wielka epoka, choć nie w poezji. [...] Przede wszystkim w krytyce literackiej. N ie ma drugiej takiej w Polsce. To nie­

praw dopodobna eksplozja talen­

tów. [...] Ruch czasopiśmienniczy w tym okresie był imponujący, podobnie jak dram at i teatr. O d ­ rodzenie polskiej muzyki. U n o ­ w ocześnienie polskiego m alar­

stw a - pojaw iają się m alarze o klasie europejskiej. [...] Jak m a­

wiał Wyka: to nie jest M łoda Pol­

ska, to jest W ielka Polska”.

W spomniałem o sentymencie, jakim profesor Michał Głowiński darzył i nadal darzy poezję Bole­

sława Leśmiana. Była mu ona bli­

ska już w szkole średniej. Zw ią­

zana z tą poezją fascynacja czytel­

nicza przekształciła się w pasję zawodową. W ielokrotnie podej­

mowane studia nad Leśmianem złożyły się z czasem na dwa to ­ my: pierw szy nieco skrom niej­

szy, Wiersze Bolesława Leśm ia­

na. Interpretacje (najwcześniej­

sze wydanie: 1972), i drugi okaza­

ły, Zaświat przedstawiony. S zk i­

ce o p o e zji Bolesława Leśm iana (1981). D o tw órczości autora Ballady b ezlu d nej - m ówił p ro­

fesor Głowiński już po wydaniu wspomnianych przed chwilą prac - m ożna wracać wielokroć, „do tej poezji metafizycznej a zara­

zem groteskow ej, m om entam i bardzo poważnej, innym razem śmiesznej, ale zawsze wspaniałej językow o”.

Międzynarodowy rozgłos dok­

to ran tow i naszem u przyniosły zwłaszcza dwa dzieła: G ry p o ­ wieściowe. Szkice z teorii i histo­

rii fo r m narracyjnych (1973)

oraz Style odbioru. Szkice o k o ­

m unikacji literackiej (1977). Za­