IN F O R M A T Y K A dw um iesięcznikiem
Papierow y krach objął sw ym zasięgiem tak
i e nasze W ydaw nictw o. M iesięczniki naukowo- ’ -techniczne pojawiają się od paru m iesięcy dwa razy rzadziej. Taka jest też sytuacja IN FORMATYKI; podobno przejściowa, nikt jed
nak nie w ie, kiedy nastąpi poprawa. Dlatego t e i zmuszeni jesteśm y do niew ielkiej zmiany profilu pisma.
N agle zm niejszenie naszych łam ów (co dwa m iesiące — num er w norm alnej objętości;
zwiększona objętość niniejszego num eru jest wyjątkiem ) spowodowało ostrą selekcję m a
teriałów, ze szkodą dla niektórych z nich. P o
stanow iliśm y zatem publikować przede w szyst
kim artykuły krótkie, zw ięzłe, podające sedno problemów i wskazujące m ożliwość ich po
głębienia poza INFORMATYKĄ, a przy tym —
artykuły uw zględniające dzisiejszą sytuację społeczną i gospodarczą Polski, nie zajmujące się m arginalnym i sprawami inform atyki, lecz rozważające jej kw estie pierwszoplanowe. P o
staram y się, aby — mimo form alnych ogra
niczeń — INFORMATYKA w ydatnie tow a
rzyszyła przemianom budzącego się do życia kraju.
Prosim y autorów o zw ięzłość i aktualność tekstów , o branie pod uw agę kryterium przyszłości — takiej, na jaką nas stać, nie ab
strakcyjnej, pełnej w spaniałych, najnowocześ
niejszych kom puterów, lub przeciw nie — ogra
bionej ze w szystkiego. Czekamy na artykuły bliskie Kteezywistości nie tylko inform atycz
nej, to chyb« oczyw iste.
Redakcja
ul ŚwmtoMrrrOa T4a C&SSOWtra**»
sluytła pacztowm tOOt
K O U tO U M RED A K C Y JN E
/ _
R ed ak tor n a c z e ln y : p ro f. d r h ak. E oon ŁUK ASZEW ICZ
prof. dr b ab . in ż. K onrad FIA ŁK O W SK I (za stęp ca red a k to ra n a c z e ln e g o ), d oc. Z b ig n iew CA C K O W SK I, m gr in ż. Z b ig n ie w GLUZA, dr J a n u sz G W IAZDA, m gr in ż . S ta n is ła w JA S
K Ó LSK I, W ła d y sła w K L E PA C Z (za stęp ca red a k to ra n a c z e ln e g o ), dr i n i . T om asa P A W L A K , d r ln±. J a n u sz ZALEW SK I
S ek reta rz red a k cji: m gr T eresa J A B Ł e R S K A
R A S A PROGRAMOW A
P r o f. dr h eb . T a d eu sz FKCHE (p r zew o d n iczą cy ), m g r in i. T o m a n B A Ń K O W SK I fsek retarz), rafir in i. A n toni B O SSO W SK I, m gr i n i . R om an BU R N O , p ro i . dr b ab . Ajndraej JA N IC K I, m gr in i. Jan K RAM ARC ZUK , p ro l. dc b ab. in i. J u liu sz K U L IK O W SK I, p ro l. d T b ab. L eon Ł UK ASZEW ICZ, p ro f. dr b ab. A n to n i M AZURKIEW ICZ, g en . d r i n i . M arian PA ST E R N A K , m gr in i. B r o n isła w PIW OW AR, m gr Z b ig n iew SU B S T Y K , d o c. dr h ab . T a d eu sz W ALCZAK M ateriaM w a i s z a m ó w io n y c h R ed a k cja n i* zw raca.
R ed ak cja: tt-OU W arazaw a, aL Jasna 1W I, p ok ój S łł, te ł. 17-71-46, d y tu r y r e d a k c ji IM * —l*.łO Zakł. G raf. „ T a m k a ”. Zam . 217. O bj. 7,0 »Tk. d ruk. N a k ła d 63#0 egz. L-11S.
C ena eg zep ła rza *ł **.— IN D E K S 3»18( P r e a u n e r a ta roczn a zł łW.—
R a p o r t: O c e n a p o lsk ie g o p r z e m y s łu k o m p u te ro w e g o w l a ta c h 19Ï1—1980 o r a z s ta n u z a s p o k o je n ia p o trz e b i n f o r m a t y k i p rz e z te n p rz e m y s ł
IN F O R M A T Y K A 1931, n r SI—10, S. 4
P e łn y te k s t r a p o r t u z e s p o łu s p e c ja lis tó w p o w o ła n e g o d e c y z ją M in is tró w N a u k i, S z k o ln ic tw a W y ższeg o i T e c łm ik i o ra z P rz e m y s łu M a sz y n o w e g o . O m ó w io n o ro z w ó j i sta n z a p le c z a b a d a w c z e g o i ro z w o jo w e g o , p r z e m y s łu k o m p u te r o w e g o , z a s p o k o je n ia p o tr z e b p o ls k ic h u ż y tk o w n ik ó w p rz e z /te n p r z e m y s ł o ra z o p r o g ra m o w a n ia , j a k ró w n ie ż s f o r m u ło
w a n o p o d s ta w o w e w n io s k i i p o s tu la ty . I n t e g r a l n ą c z ę śc ią r a p o r t u je s t o c e n a p r z e d s ię w z ię c ia m in ik o m p u te r a K-202.
P a n o p r : O ąeiiK a i i o.i l c k o ü iipo.M uuineuicocTii iipoiimoACTEa nui'iiic.iiiTe.TLH ux M auiiiii b 1971—1930 r o j a x u c o c t o j i u h h
.GûecneqeMSfH a io ii npoM Łim neHHociŁio um pc-ûnocTeii b u -
»nic.niTe.ibiioii rexHHKji
H H cK O PM A TU K A 1981, Ni 9—10, C T p . 4
n o jiiu .iii reKCT p a n o p T a KO.uieKTiiBa c rieu n a;iu cT o n c o s a a n - n o r o peuieiineM MitHHCTpa H ayK ii, B u c u i k s y n e o n u x 3 a a e - fleuufi ii T exH iiK ii ii M m iiic rp a M a m iiiin o fi IlpOM bim .ieit- liocTii. OOcyjK^aeTCH n lieM pa3DHTiie n c o c r o m m e 6a3bi n o » c c .ieA o a aiin io u pa3BiiTino npOMbim.-iemiocTii n p o u a a o a - CTBa Bbmnc.’MTe.HiHbix M arntui, o O e c n c ie m ie o ro ii npo.Mbitii- :ieiinocTi,io nOTpeóHOCTeii O T eH ecm eiinbix noTpeOuTe.nefi >t n p o - rpaMMiioe o ö ecn e« ien n e . K po.\:e T o ro , d)opMyjmpyioTCH o c n o a - iibie nbiBOAbi u nocT ynaTbi. H iiT erpajii.H on >iacn>io p a n o p T a
«B.nneTCH o u cn ica npeAnpuHTHH Ma:ioii BbtHitc.niTejibHoii sia- Ulllllbl K-202.
S y e C.: T e le k s w s łu ż b ie in f o r m a ty k i IN F O R M A T Y K A 1981, n r 9—10, s. 18
C h a r a k te r y s ty k a r o z w ią z a ń te c h n ic z n y c h , u m o ż liw ia ją c y c h s z e ro k ie w y k o r z y s ta n ie i s tn ie ją c e j sie c i te le k s o w e j d o c e ló w w o ln e j tr a n s m i s j i d a n y c h . R o z w ią z a n ia te , n a z w a n e s y s te m e m B IS T (B azo w y I n f o r m a ty c z n y S y s te m T e le k s o w y ), m o ją c h a r a k t e r u n iw e r s a ln y 1 z o s ta ły ju ż w d ro ż o n e w k r a j u w w ie lu ró ż n y c h s y s te m a c h in f o r m a ty c z n y c h .
C bm C.: T ejie T aiin b c j i y * 6 e nuw nc.iH Te.iLiihii TexwiKU ' MH<X>OPMATHKA 1981, N î 9—10, CTp. 18
X apaK TepncTjiK a T e x m i'iecK n x p e m e n n fi j a t o u w s b03M0jk- nocTb m n p o K o ro ucn0.ib3O B aniiH cym ecT B yjom eii Te.ieTail- nOBOfi c e r u a-i k u e .ie ii CBOGoanoii n e p e A a n u A am ibix. 3th peiueiiüH , nasbiB aeM bie cucTeMOii BM CT (E a 3 0 a a n Bu h iic- .'inTe.TbiiafT Te.-iCTanriOBaH CitCTeMa), itMeiOT yHHBepea.nbHbirt xapaK T ep, B iiespeH bi o u » y » e Cu.'in b c-rpane a o M iionix pa3H0BHAIIbTX CHCTeMaX.
G o v e n lo c k J ., K a r w a t A ., M a rc ió s k i W ., P s iu r s k i %V.: P a k i e t P ro g r a m ó w P r z e tw a r z a n ia Z b io ró w D y s k o w y c h d la M ERY 400
IN F O R M A T Y K A 1981, n r 9—10, S. 23
C h a r a k te r y s ty k a ro z w ią z a ń u n iw e r s a ln e g o p a k ie tu p r o g r a m o w e g o w s p o m a g a ją c e g o r e a liz a c ję — n a m in ik o m p u te rz e M ERA 400 — s y s te m ó w a u to m a ty c z n e g o p r z e tw a r z a n ia d a n y c h . P o d a n o f u n k c je , w y m a g a n ia s p r z ę to w e i o r g a n iz a c ję w e w n ę tr z n ą p a k ie tu , a ta k ż e a k tu a ln y s ta n je g o w d r o ż e n ia , p o p a r ty p r z y k ła d a m i z r e a liz o w a n y c h ju ż z a s to so w a ń .
Io b sh.-iouk i t . , K ap n aT A ., M apum ibC K ii B „ lIciopcK ii B .:
IlaKCT uporpaM.M oOpaôOTKii a h c k o b ijx M accnBou aah
M E PŁI 400
MH<X>OPMATHKA 1981, Ns 9—10, CTp. 23
XapaKTepjicTHKa p e u m iiii
.
y m iB e p c a jib iio ro nporpaMM Sioro n a ke r a BcnO M oraiom ero p e a ;n i3 a u in o n a Ma.iof; ab im icjisi- TejibHOfi M auiim e M E P A 400 c iic tc m h3 o O .ia c m aBTOMam-■lecKoft oGpaeoTKii A a n n tix . ß aio T ch tjjymcitHH, TpeóOBanH«
oOopyAOBainiji u BityTpemiHH o p ra im a a ititH n a K e ra , a TaKJKe aK T ya;ibiioe cocTOHinie BiieAperniH, nOAAepjKamioe n p itsie p a - Mii cpeam i30B aH H bix yjK e npiiM enem ifi.
R e p o rt: E s tim a tio n o f th e p o lish c o m p u te r i n d u s t r y in th e y e a r s 1371—1980 as w e ll a s of p r o v id in g fo r d a ta p r o c e s sin g r e q u ir e m e n ts b y th is I n d u s tr y
IN F O R M A T Y K A 1981, N o 9—10, p . 4
C o m p le te r e p o r t o f t h e e x p e r t te a m , w h ic h w a s a p p o in te d b y t h e m in is te r s of s c ie n c e , h ig h sc h o o ls a n d te c h n o lo g y a s w e ll a s o f m a c h in e r y i n d u s t r y . E v o lu tio n a n d a c tu a l s t a t e o f r e s e a r c h a n d d e v e lo p m e n t b a s e , c o m p u te r in d u s t r y , p r o v id in g f o r p o lish u s e r s r e q u i r e m e n t s b y th e in d u s t r y a n d s o f tw a r e p r o b le m s a r e d isc u sse d , a s w e ll a s b a sic c o n c lu s io n s a n d d e m a n d s a r e f o r m u la te d . T h e in t e g r a l p a r t
■of t h e r e p o r t is t h e e s tim a tio n o f th e K 202 m in ic o m p u t e r a f f a ir .
B e r i c h t e r s t a t t u n g : E in e B e u rte ilu n g d e r p o ln is c h e n C om pit- t e r i n d u s t r ie in d e n J a h r e n 1971—1980, so w ie d e r B e fr ie d i
g u n g v o n E D V -B e d iirfn iss e n d u r c h d iese I n d u s tr ie IN F O R M A T Y K A 1931, N r. 9—10, S . 4
V o lle r I n h a lt e in e r B e r i c h t e r s t a t t u n g d e r E x p e r t e n g r u p pe, d ie v o n M in is te rn d e r W is s e n s c h a ft, H o c h s c h u lw e se n u n d T e c h n ik so w ie d e r M a s c h in e n in d u s trie b e r u fe n w u rd e . E s w u r d e n d ie E n tw ic k lu n g u n d d e r Z u s ta n d d e r F o r- E c h u n g s- u n d E n tw ic k lu n g s b a s is , d e r C o m p u te r in d u s tr ie , d e r B e d ü r f n ls s e n b e f rie d lg u n g v o n d e n p o ln is c h e n B e n u tz e rn
•d u rch d ie s e I n d u s t r i e u n d d e r S o ftw a re , so w ie d ie w ic h tig s te n V o rsc h lä g e u n d F o rd e r u n g e n f o r m u lie r t. E in In - ite g r a lte il d e r B e r i c h t e r s t a t t u n g Ist d ie B e u e rte ilu n g d e r
K 202 K le in r e c h n e r U n te r n e h m u n g .
S y c . C.: T e l i x in i n f o r m a tic s s e rv ic e IN F O R M A T Y K A 1981, N o 9 -1 0 , p . 18
C h a r a c te r is tic s o f te c h n ic a l s o lu tio n s , w h ic h e n a b le s e x te n s iv e u tiliz a tio n o f e x is tin g te le x n e tw o r k f o r slo w d a ta tr a n s m is s io n p u r p o s s s . T h e s o lu tio n s , c a lle d th e B IS T s y ste m (B asic D a ta P ro c e s s in g T e le x S y ste m ), h a v e a u n i v e r s a l c h a r a c t e r a n d h a v e b e e n a lr e a d y im p le m e n te d In m a n y d i f f e r e n t d a ta p ro c e s s in g sy s te m s.
S y c C.: T e le x im D ie n ste d e r F.DV IN F O R M A T Y K A 1931, N r. 9—10, S. 18
E in e C h a r a k t e r i s t i k d e r te c h n is c h e n L ö su n g e n , d ie e in e b r e i t e A u s n u tz u n g d e s b e s te h e n d e n T e le x n e tz e s f ü r die la n g s a m e D a te n ü b e r tr a g u n g e r m ö g lic h e n . D iese L ö su n g e n , a ls B IS T -S y s te m (B asis E D V -T e le x sy ste m ) g e n a n n t, h a b e n e in e n u n iv e r s e lle n C h a r a k t e r u n d w e r d e n im L a n d e sc h o n ln v ie le n v e r s c h ie d e n e n E D V -S y s te m e n e in g e s e tz t.
G o v e n lo c k J ., K a r w a t A ., M a rc ió s k i W ., P s iu r s k i W.s M ERA 400 p r o g r a m p a c k a g e f o r d isc f ile p ro c e s s in g IN F O R M A T Y K A 1981, N o 9—10, p. 23
C h a r a c te r is tic s o f u n iv e r s a l p r o g ra m p a c k a g e , w h ic h s u p p o r ts d a ta p ro c e s s in g s y s te m s r e a liz a tio n on M E R A 400 m in ic o m p u te rs . P r e s e n t e d f u n c tio n s , h a r d w a r e r e q u ir e m e n ts a n d i n t e r n a l o r g a n iz a tio n o f th e p a c k a g e , a s w e ll a c tu a l s t a te o f its Im p le m e n ta tio n ,- s u p p o r te d b y e x a m p le s of a lr e a d y r e a liz e d a p p lic a tio n s .
G o v e n lo c k J ., K a r w a t A ., M a rc ió s k i W ., P s iu r s k i W .:
MF.RA 400 P r o g r a m m p a k e t ^ i i r P la tte n d a t e i e n v e r a r b e i tu n g IN F O R M A T Y K A 1981, N r. 9—10, S. 23
E in e C h a r a k te r is tik d e r L ö su n g e n v o n e in e m u n iv e r s e lle n P ro g r a m m p a k e t, d a s d ie R e a liz a tlo n d e r E D V -S y ste m e a u f e in e m K le in r e c h n e r M ERA 400 u n t e r s t ü t z t . E s w u r d e n F u n k tio n e n , S o f t w a r e f o r d e r u n g e n u n d in n e r e O r g a n is a tio n d e s P a k e ts , so w ie d e r h e u tig e — m it B e is p ie le n d e r r e a l i s i e r t e n A n w e n d u n g e n b e g r ü n d e te — S ta n d s e in e s E in sa tz e s, a n g e g e b e n .
1
1
B ibliografia w ydaw nictw polskich z dziedziny inform atyki
9 P r o je k to w a n ie n ie z a w o d n e g o o p r o g ra m o w a n ia — M Y ER S G . J ., tłu m . w y d . a n g . z 1976 r ., W N T , W a rsz a w a 1980, s. 322, c e n a 63 zł Cz. 1. P o ję c ia z d z ie d z in y n ie z a w o d n o ś c i o p r o g ra m o w a n ia . D e fin ic ja . B łę d y , ic h p r z y c z y n y i k o n s e k w e n c je .
Cz. 2. P r o je k to w a n ie .n ie z a w o d n e g o o p r o g ra m o w a n ia . P o d s ta w o w e z a s a d y , w y m a g a n ia , c e le , s p e c y fik a c je . A r c h i t e k t u r a sy s te m u . P r o je k to w a n ie , s t r u k t u r y p r o g ra m u . P r a k t y k a p r o je k to w a n ia . P r o j e k to w a n ie i k o d o w a n ie m o d u łó w . S ty l p ro g ra m o w a n ia .
Cz. 3. T e s to w a n ie o p r o g ra m o w a n ia . Z a sa d y , te s to w a n ie m o d u łó w . T e s to w a n ie f u n k c jo n a ln e 1 te s to w a n ie s y s te m u . U r u c h a m ia n ie . . Cz. 4. I n n e a s p e k ty n ie z a w o d n o ś c i o p r o g ra m o w a n ia . T e c h n ik i za r z ą d z a n ia , Ję z y k i p r o g ra m o w a n ia a n ie z a w o d n o ś ć . A r c h i t e k t u r a k o m p u te r ó w a n ie z a w o d n o ś ć . D o w o d z e n ie p o p ra w n o ś c i p r o g ra m u . M o d e le n ie z a w o d n o ś c i. S y s te m y o p r o g ra m o w a n ia p o m o c n ic z e g o . K s ią ż k a p rz e z n a c z o n a j e s t d la p r o g ra m is tó w i p r o je k ta n tó w s y s te m ó w E PD .
\
9 S t r u k t u r a ję z y k ó w - p ro g ra m o w -a n ia — N IC H O L I.S J . E., tłu m . w y d . a n g . z 1975 r., W N T , W a rsz a w a 1980, s. Mli, c e n a 120 zl Cz. 1. T ło 1 p o d s ta w y te c h n ic z n e . S p o jrz e n ie u ż y tk o w n ik a .- Z a sto so w a n ia . I m p le m e n ta c ja ję z y k ó w . P o d s ta w y te o r e ty c z n e .
Cz. 2. E le m e n ty p r o c e d u r a ln y c h ję z y k ó w p r o g ra m o w a n ia . S t r u k t u r a p r o g ra m ó w a r e p r e z e n ta c ja . E le m e n ty d a n y c h , z m ie n n e i d e k l a r a c j e . S t r u k t u r y d a n y c h . W y ra ż e n ia i p r z e p is y w a n ie . K o le j- . n o ść w y k o n y w a n ia 1 s t r u k t u r y s te r u ją c e . P o d s ta w o w e w ia d o m o ś ci o w e /w y . P o d p ro g r a m y , p r o c e d u r y i p r o g ra m y .
K s ią ż k a p rz e z n a c z o n a j e s t d la p r o g ra m is tó w p r a k ty k ó w o ra z s t u d e n tó w k ie r u n k ó w in f o r m a ty c z n y c h w y ż sz y c h u c z e ln i.
© T e c h n ik a s y m u la c ji c y f ro w e j t— P E R K O W S K I D ., W N T , W a r
sz a w a 1380, s. 139, c e n a 52 zł
S y m u la c ja p ro c e só w c ią g ły c h . S y m u la c ja p ro c e só w d y s k r e tn y c h . S y m u la c ja p ro c e só w m ie s z a n y c h (c ią g ły c h i d y s k r e tn y c h ) .
K s ią ż k a p rz e z n a c z o n a j e s t d la p r o j e k t a n t ó w s y s te m ó w in f o r m a ty c z n y c h i in ż y n ie r ó w z a jm u ją c y c h się z a s to s o w a n ie m k o m p u te r ó w d o s y m u la c ji c y f ro w e j.
« C y fro w e u k ła d y s c a lo n e — ŁA K O M Y M ., Z A B R O D Z IU J., P W N , W a rsz a w a 1980, s. 5G1, c e n a 54 zl
B u d o w a i w y tw a r z a n ie c y f ro w y c h u k ła d ó w s c a lo n y c h . P a r a m e t r y . U k ła d y s c a lo n e T T L , E C L, M O S. P rz e s y ła n ie s y g n a łó w c y fro w y c h . Z a sa d y s to s o w a n ia c y f ro w y c h u k ła d ó w s c a lo n y c h . W y b r a n e u k ła d y . Z a d a n ia p r o je k to w e .
K s ią ż k a p rz e z n a c z o n a j e s t p r z e d e w s z y s tk im d la s tu d e n tó w > w y d z ia łó w e le k tr o n ik i, z w ła sz c z a k i e r u n k u In fo r m a ty k a .
O D z ie je k o m p u te r ó w — K A U F M A N N H ., P W N , W a rsz a w a 1980, s. 137, c e n a 26 zl
H ie r o g lify i p ism o k lin o w e . D r u k k s ią ż k i. K o d y i p r z e k a z y w a n ie z n a k ó w . S h a n n o n i in f o r m a c ja . A ry s to te le s i lo g ik a . A l. C h o re z m i.
A lg o r y tm i a l-C h o re z m i. A lg o ry tm y , p ro g ra m o w a n ie , s o f tw a r e . L e i
b n iz 1 a u to m a ty . J o h n v. N e u m a n n i k o m p u te r y .
M a te r ia ły p o p u la r n e p r z e z n a c z o n e są -d la s z e ro k ie g o k r ę g u c z y te l
n ik ó w .
© P a m ię c i m a s z y n c y f ro w y c h — S K O R U P S K I A ., W N T, W a rsz a w a 1980, s. 188, c e n a 20 zł
K la s y f ik a c ja p a m ię c i. P a m ię c i z d o s tę p e m s w o b o d n y m , c y k lic z n y m , s e k w e n c y jn y m , a s o c ja c y jn y m .
K s ią ż k a p r z e z n a c z o n a j e s t d la s tu d e n tó w w y d z ia łó w e le k tr o n ik i k ie r u n k ó w in f o rm a ty c z n y c h .
9 P o d s ta w y i n f o r m a ty k i — K R U P IŃ S K I H ., O L E S N IC Z A K E.
W yd. W y ższej S z k o ły M o rs k ie j w S z c z e c in ie , S z c z e c in 19S0, s. 221, c e n a 17 zł
W p ro w a d z e n ie . P o d s ta w y a r y t m e t y k i i lo g ik a e le k tr o n ic z n y c h m a s z y n c y f ro w y c h (EM C). Z a s a d a d z ia ła n ia . S p rz ę t in f o rm a ty c z n y . W stę p do p r o g ra m o w a n ia ' EM C. O p r o g ra m o w a n ia p o d sta w o w e — ję z y k i p r o g ra m o w a n ia . Z a sto s o w a n ie .
S k r y p t, z a w ie r a ją c y e le m e n ta r n y w y k ła d p o d s ta w o w y c h p o ję ć in f o r m a t y k i , p rz e z n a c z o n y j e s t d la s tu d e n tó w w y ż s z y c h sz k ó ł m o r s k ic h .
• S y s te m y in f o rm a ty c z n e w e le k tr o e n e r g e ty c e T . 1. A n a liz a 1 p r o je k to w a n ie . W y b ra n e z a g a d n ie n ia — B U R G IE L S K 1 B ., CIC H Y A ., W y d a w n ic tw a P o lite c h n ik i w a r s z a w s k ie j, W a rsz a w a 1980, s.
193, c e n a 17 zl
Cz. 1. M e to d o lo g ic z n e a s p e k ty p r o je k to w a n ia s y s te m ó w I n fo r m a ty c z n y c h . O g ó ln e z a s a d y p r o je k to w a n ia . S y s te m y i n f o r m a c y jn e i i n f o rm a ty c z n e . M e to d o lo g ia p r o je k to w a n ia w s a d o w y c h s y s te m ó w in f o rm a ty c z n y c h .
Cz. 2. T e c h n ic z n e i p r o g ra m o w e p o d s ta w y p r o je k to w a n ia s y s te m ó w in f o r m a ty c z n y c h .
K s ią ż k a p r z e z n a c z o n a j e s t d la s tu d e n tó w w y d z ia łó w e le k tr y c z n y c h w y ż sz y c h u c z e ln i o ra z p r o j e k t a n t ó w 's y s te m ó w in f o r m a ty c z n y c h w e le k tr o e n e r g e ty c e .
O S p rz ę t i o p r o g ra m o w a n ie w ie lo d o s tę p n e g o s y s te m u lic z ą c e g o — K IE R Z K O W S K I z . (re d .), W yd. P o lite c h n ik i P o z n a ń s k ie j, P o z n a ń 1980, s. 211, c e n a 24 zl
S t r u k t u r a w ie lo d o s tę p n e g o s y s te m u lic z ą c e g o i s p o s o b y u ż y tk o w a n ia . S p rz ę t ( p ro c e s o r c e n t r a l n y O D R A 1305). O p r o g ra m o w a n ie p o d sta w o w e . D o d a tk i. K o m e n d y o p e r a to r s k ie D A T A P O IN T 2200
— s y g n a liz a c ja b łę d ó w . O b s łu g a o p e r a to r s k a e m u la to r a IC L 7020 d la z e s ta w u RC 3600. O b s łu g a o p e r a to r s k a e m u la to r a IC L 7131 d la z e s ta w u RC 3G00.
S k r y p t p r z e z n a c z o n y j e s t d la s tu d e n tó w w y d z ia łó w e le k tr o n ik i k ie r u n k ó w i n f o r m a ty c z n y cli.
O P ro je k to w a n ie sie c i o g rz e w c z y c h i w e n ty la c y jn y c h z z a s to s o w a n ie m EM C O DRA 1204 — M A K SY M O W IC Z A . i in n , W y d . P o lite c h n ik i Ś lą s k ie j im . W . P s tr o w s k ie g o , G liw ic e 1980, s. 246, c e n a 21 zł S k r y p t y u c z e ln ia n e n r 924
EM C O D R A 1204. U rz ą d z e n ie do p r z y g o to w a n ia d a n y c h . S y s te m y A N K O , K W O , K P W , M A X I, C IR — N E T . P o d s y s te m BOY . P r o g r a m P W C — 2. W s k a ź n ik i d la u ż y tk o w n ik ó w Z JS I. R o z w ó j te c h n i k i a u to m a ty z a c ji p r o je k to w a n ia .
S k r y p t p r z e z n a c z o n y j e s t d la s tu d e n tó w w y d z ia łó w in ż y n ie r ii s a n i ta r n e j .
• K o m p u te r o w y s y s te m e k s p e r y m e n to w a n ia E X P E S — C e n tr u m K o m p u te r o w y c h S y s te m ó w A u to m a ty k i i P o m ia ró w M E R A -E L - W RO, W y d . P o lite c h n ik i W ro c ła w s k ie j, W ro c ła w 1980, s. 22 Z a k re s s y s te m u , f u n k c je , e f e k t y w d ro ż e n ia . T e c h n ic z n e śro d k i e k s p lo a ta c ji i o p ro g ra m o w a n ia . D o d a tk i: P r z y k ła d z a s to s o w a n ia . W y k a z p r o g ra m ó w . W y k a z p o d p ro g ra m ó w .
M a te ria ły p r z e z n a c z o n e s ą d la u ż y tk o w n ik ó w s to s u ją c y c h k o m p u t e r y R-32 d o o b s łu g i b a d a ń w y m a g a ją c y c h w ie lo k r o tn e g o i sz y b k ie g o p rz e tw o r z e n ia w y n ik ó w e k s p e r y m e n tu .
O P rz e k a z y w a n ie d a n y c h w sie c i t e le in f o r m a ty c z n e j — K O Ś C IE L NY C., M O C H N A C K I V/., T O M C Z U K S ., W y d . P o lite c h n ik i W ro c ła w s k ie j, W ro c ła w 1980, s. 180, c e n a 22 zł
I n t e r f e j s y u r z ą d z e ń s y s te m ó w te le in f o r m a ty c z n y c h . T r a n s m is ja d a n y c h w sie c i te le in f o r m a ty c z n e j. S te r o w a n ie tr a n s m i s j ą w sie c i te le in f o r m a ty c z n e j. W ie rn o ść tr a n s m i s j i w s ie c i t e le in f o r m a ty c z n e j.
Ć w ic z e n ia la b o r a to r y jn e .
M a te r ia ły p r z e z n a c z o n e są d la s tu d e n tó w W y d z ia łu E le k tr o n ik i P o lite c h n ik i W ro c ła w s k ie j.
o P la n o w a n ie sy s te m ó w k o m u n ik a c y jn y c h w o r g a n iz a c ja c h , tłu m . w y d . a n g . z 1979 r. W y d . Z je d n o c z e n ia I n f o r m a t y k i . C e n tr u m P r o je k to w a n ia i Z a s to s o w a ń i n f o r m a t y k i , W a rs z a w a 1980, s. 65, c e n a 12G zł. E u ro p e js k i P r o g r a m B a d a w c z y D ie b o td a , Z e sz y t 117 N o w e p u b lic z n e s łu ż b y k o m u n ik a c y jn e . W p ły w z e w n ę tr z n y c h słu ż b in f o r m a c y jn y c h . C z y n n ik i te c h n ic z n e . W y b ó r s t r a t e g i i , p o li t y k a in te g r a c ji. S ró d k i k o m u n ik a c ji: u n iw e r s a ln e i s p e c ja liz o w a n e . G łó w n e c z y n n ik i p la n o w a n ia . P ro b le m y k o m p a ty b iln o ś c i sie c i. U s ta w o d a w s tw o d o ty c z ą c e p r z e p ły w u 1 d a n y c h . P o r a d n ik p la n o w a n ia . M e to d y k a . L is ty p y ta ń k o n tr o ln y c h .
O p r a c o w a n ie m a d o s ta rc z y ć p r a k ty c z n y c h w s k a z ó w e k k ie r o w n i
k o m o d p o w ie d z ia ln y m za p la n o w -a n ie z a k ła d o w y c h s y s te m ó w in f o rm a c y jn y c h .
O p r. A . K .
2
Hf 8-10
za sto so w a n ia w g o sp o d a rce, techn ice i n a u c e
M I E S I Ę C Z N I K
1 9 8 1
R O K XVI
w rzesień — październik
O R G A N K O M I T E T U I N F O R M A T Y K I , M I N I S T E R S T W U N A U K I , S Z K O L N I C T W A W Y Ż S Z E G O .1 T E C H N I K I O R A Z K O M I T E T U N A U K O W O - T E C H N I C Z N E G O N O T DS. I N F O R M A T Y K I
-•—~ — •
W 1%, ' i
1 'PJ
^■AV¥f
W N U M ERZE:
R A PO R T
M
O cena polskiego p rze m y słu k o m p u te ro w e g o w la ta c h 1Q71— 1980 oraz s ta n u z a sp o k o je n ia po trzeb in fo rm aty c zn y c h przez te n przem ysł
O cena p rzedsięw zięcia K-202 T eieks w służbie in fo rm a ty k i
C zesła w S y c
P a k ie t P ro g ra m ó w P rz e tw a rz a n ia Z biorów D yskow ych dla MERY 400
Ja c ek C ov enlock, A n d r z e j K a r w a t, W ło d zim ie rz Marciński, W a cła w Psiu rski
S tro n a
18 23 Z K R A JU
S ta tu t P olskiego T o w arzy stw a In fo rm a ty cz n eg o R a cje S P IS -u
O prać. Z. Gluza S ystem y op eracy jn e, j s
■ Dariusz L eo n a rsk i
27
^1 35 Z W IĄ Z K I ZAW ODOW E
K om isje K o o rd y r.acy jn o -F crp zu rn iew aw cze „ S o lid a rn o ści” w sieciach in fo rm a ty c z nych
W ło d zim ie rz L ip iń ski C zekać dłużej?
Bogdan F iu to w s k i ’ .
37
ZJED N O C ZEN IE IN FO R M A TY K I
S y stem d la p rz e d się b io rstw h an d lu zag ran iczn eg o K a z im iera Z m u d z k a
M ie rn ic tw o in fo rm a ty c z n e — m ożliw ości i potrzeby A d a m Pelerscil
P O L S K IE TOW ARZYSTW O IN FO R M A TY C ZN E Bieżąco in fo rm a c je (II.) .
ZE ŚW IA TA
R ozw ój sp rz ę tu b a rd z ie j p o d p o rzą d k o w a n y człow iekow i O prać. W ła d y s ł a w K lepac z
C O M N ET’Sl
J u liu sz L. K u l i k o w s k i
39 41
43 46 R E C EN Z JE
W ykład o LISP1E
Je r z y L oska 47
T E R M IN O LO G IA S z y n a 'c z y m a g istra la
Ja n u s z Z a le w s k i 48
LIS T Y
W sp ra w ie n a p a śc i czw orga p ro fe so ró w ■ na mnie...
A n d r z e j T a r g o w s k i U czone k ła m stw a
A n d r z e j T a r g o w s k i
B ariery, k o m p u te ry z a c ji w p rze d sięb io rstw ie p rzem ysłow ym B o le sła w Błaszczafc
50 53
55
R a p o r t
O c e n a polskiego przem ysłu kom puterow ego w latach 1971 — 1 9 8 0 o ra z stanu zaspokojenia
potrzeb inform atyki p rze z ten przem ysł
N in ie jszy raport został op racow any w m iesiącach k w ie c ie ń —maj 1981 r. na p od staw ie d ecyzji M inis
trów N auki, S zk oln ictw a W yższego i T ech n ik i oraz P rzem y słu M aszynow ego przez d ziałający pod p rze
w od n ictw em prof. A n ton iego K iliń sk ieg o Z espół w składzie: doć. M. B azew icz, doc. Z. B zy m ek , prof. A.
G rzyw ak, dr J. G w iazda, m gr inż. A. M u sielak, doc. H. O rłow ski, prof. S. P aszk ow sk i, dr W. S tan iszkis, prof. W. M. T urski, prof. S. W ęgrzyn, m gr A. Ziaja oraz zaproszony p rzed staw iciel MON. Z godnie z p o le
cen iem m in istrów , raport ocenia rozwój p rzem ysłu k om p uterow ego w P olsce w latach 1971— 1980 oraz stan zaspokojenia potrzeb in form aty k i w kraju przez ten p rzem ysł. Osobną częścią raportu jest opis w y d a rzeń składających się na h istorię m in ikom p u tera K -202.
N a p o cz ątek d e k a d y 1971— 1930 p rz y p a d a n a s ile n ie zin sty tu c jo n a liz o w a n y c h p ró b całościow ego ste ro w a n ia p r o b le m a m i in fo rm a ty k i w Polsce. P ró b y te , m im o n ie je d n o k ro tn ie b ard z o w y so k ie j ran g i, ja k ą n a d a w a n o p rz y jm o w a n y m fo rm o m o rg an iz ac y jn y m , b y ły w znacznym sto p n iu irra c jo n a ln e , gdyż w sp ra w ie n a jw a ż n ie jsz e j — ro zw o ju u- żytecznych 'zastosow ań in f o rm a ty k i — nie w y k ra c z a ły p o za p o m p a ty cz n e d e k la ra c je .
F o rm a ln ie rzecz b io rąc, sp ra w a m i in fo rm a ty k i z a jm o w a li się k o lejn o :
— P ełn o m o cn ik R ządu ds. E le k tro n ic z n e j T ec h n ik i O b li
czeniow ej — u rzą d d z ia ła ją c y w la ta c h 1964— 1971
— K ra jo w e B iuro In fo rm a ty k i — u rzą d d z ia ła ją c y w la ta ch 1971— 1975
— K o m ite t In fo r m a ty k i — d z ia ła ją c y od 1975 r. do chw ili obecnej, kierow any, do 1980 r. przez P re m ie ra R ządu
— K om isja P a rty jn o -R z ą d o w a , d z ia ła ją c a w la ta c h 1973—
1974.
D w ie p ie rw sz e in sty tu c je (PR ETO i KBI) n ie m ia ły — n a w e t fo rm a ln ie — w p ły w u n a d ziała ln o ść p rz e m y słu k o m p u te ro w e g o , K o m ite t In fo rm a ty k i był in s ty tu c ją czysto p ro p a g a n d o w ą , nie w ypo sażo n ą w ża d n ą egzek u ty w ę, zaś K o m isja P a rty jn o -R z ą d o w a z a ję ła się głów nie sp ra w a m i p e rso n a ln y m i i oprócz ogólnych d e k la ra c ji nie w y d ała in
n y ch ow oców . •
Ja k ie k o lw ie k szanse całościow ego tra k to w a n ia sp ra w in fo rm a ty k i zo stały o sta te czn ie zaprzepaszczone w s k u te k u- sta le n ia „po d ziału z a d a ń ” w z a k re sie in fo rm a ty k i p o m ię
dzy różne re so rty . W yrazem tak ieg o p o d ziału b y ła D ecyzja P re z y d iu m R ządu N r 3 z 11 sty czn ia 1974 r., k tó r a czy
n iła o d p o w ied zialn y m za:
• p ro d u k c ję sp rz ę tu k o m p u te ro w e g o i o p ro g ra m o w a n ia po dstaw ow ego — M in iste rstw o P rz e m y słu M aszynow ego
• p ro d u k c ję o p ro g ra m o w a n ia użytkow ego — -M in isterstw o N auki, S zk o ln ic tw a Wyższego, i T ec h n ik i
• p ro d u k c ję m a te ria łó w e k s p lo a ta c y jn y c h — M in isterstw o P rz e m y słu C hem icznego i M in isterstw o L e śn ic tw a i P rz e m y ślu D rzew nego
• p ro d u k c ję u rzą d zeń te le in fo rm a ty c z n y c h i bu d o w ę sie ci te le in fo rm a ty c z n e j — M in iste rstw o Łączności.
P rz y ta k im podziale, ż a d en o rg an p a ń stw o w y n ie był fa k ty c z n ie o d p o w ied z ia ln y za p raw id ło w o ść ro zw o ju z a sto so w a ń ; w ed le o fic ja ln e j d o k try n y m ia ły one być p o ch o d n ą d ziałaln o ści re so rtó w p ro d u k c y jn y c h , te zaś k ie ro w a ły się w łaściw y m i dla n ic h w sk a ź n ik a m i go sp o d arczy m i. C h a ra k te ry s ty c z n ą cech ą w sp o m n ia n eg o p o d z ia łu z a d a ń było o d erw a n ie w y tw ó rstw a o p ro g ra m o w a n ia od w y tw ó rs tw a sp rzę tu . W rez u ltac ie , w la ta c h 1976— 1980 w Polsce w ogóle nie w y stę p o w a ła p o d sta w o w a d ziała ln o ść g o sp o d a r
cza w z a k re sie in fo rm a ty k i: d o sta w a sy stem ó w in fo rm a ty c z n y c h sk ła d a ją c y c h się ze sp rz ę tu i w łaściw ego o p ro g ra
m ow ania.
P rz em y sł k o m p u te ro w y n ie . p ro w a d zą c te j d ziałalności, an i w aż n y ch d ziała ń pom ocniczych: a k w iz y c ji i k o n s u lta cji był ca łk o w ic ie p o zb aw io n y n a tu ra ln y c h bodźców ro z
w ojow ych, k sz ta łtu ją c y c h p o d o b n e p rze m y sły n a św iecie (nie ty lk o w k r a ja c h zachodnich, ale ta k ż e n p . w NRD).
R o zw ijał się n ie w k ie ru n k u w y zn aczo n y m p rze z w y p a d kow ą d w u sił: p o stę p u techn iczn eg o i w y m ag a ń k lie n ta , lecz w k ie ru n k u w y zn aczo n y m p rze z m n ie j lu b b a rd z ie j a r b itra ln ie u sta lo n e w sk a ź n ik i ek onom iczne.
Do k o n ce p cy jn y ch b ra k ó w p o lity k i p a ń s tw o w e j w s to s u n k u do in fo rm a ty k i doszły w la ta c h 1971— 1980 dalsze, w y m ie n io n e p oniżej, w y w odzące się z ogólnych sch o rzeń n a sz e j s tr u k tu r y go sp o d arczej.
• P a r t y k u la r y z m r e s o r tó w , p o w o d u j ą c y ,. że r e s o r ty , b r a n ż e i p r z e d s ię b io r s tw a o w ię k s z e j „ s ile p r z e b ic ia ” u z y s k iw a ły n ie k ie d y b a rd z o p o w a ż n e ś r o d k i n a tw o r z e n ie o śro d k ó w k o m p u te r o w y c h w s w y c h u r z ę d a c h c e n tr a ln y c h . Do r e s o r tó w o m a łe j sile p r z e b ic ia n a le ż a ło , n ie s te ty , sz k o ln ic tw o w y ż sz e ; w r e z u lta c ie w yższe u c z e l
n ie są w y p o s a ż o n e w ś r o d k i in f o r m a t y k i z n a c z n ie g o rz e j n iż u- rz ę d y c e n tr a ln e i c e n tr a le z je d n o c z e ń , co s ta n o w i c u r io s u m n a sk a lę ś w ia to w ą . P o d o b n ie m a łą silę p r z e b ic ia m ia ły ta k i e d z ie d z in y ż y c ia , j a k : o c h r o n a z d ro w ia , o b s łu g a m a s o w a lu d n o ś c i, o- ś w ia ta itp .
• F a sa d o w o śó z a s to s o w a ń in f o r m a t y k i ; w ic ie w c a lc d o b r y c h sy s te m ó w k o m p u te r o w y c h in s ta lo w a n o ze w z g lę d ó w p re s tiż o w y c h , bez w ła ś c iw e g o p r z y g o to w a n ia i b e z rz e te ln y c h a n a liz p r z y d a t
n o śc i. P o z b a w io n e w ia r y g o d n y c h d a n y c h ź r ó d ło w y c h i n ic w y
/
4
p o sa ż o n e w p r z y s to s o w a n e do p o ls k ic h re a lió w o p ro g ra m o w a n ie , sy s te m y te s łu ż y ły g łó w n ie do d e m o n s tr a c ji n o w o c z e sn o śc i i c h w a le n ia się p rz e d g o ś tm i.
• B r a k k o n s e k w e n c ji w re a liz a c ji p r z y ję ty c h p r o g ra m ó w g o sp o d a r c z y c h p o w a ż n ie z a w a ż y ł n a ro z w o ju p rz e m y s łu k o m iju ie ro w e g o (p rz y k ła d o w o — z p r z y z n a n y c h 0 e c y z ją P re z y d iu m R z ą d u N r 3/74 IX m łd z ło ty c h p rz e m y s ł te n o tr z y m a ł w la t a c h 1971—1980 z a le d w ie 3,5 m ld ; n ig d y n ie u r u c h o m io n o z a p o w ia d a n e j p r o d u k c ji m a g n e ty c z n y c h ' n o ś n ik ó w i n f o r m a c ji; p r o g r a m y p r o d u k c ji e le m e n tó w e le k tr o n ic z n y c h są s y s te m a ty c z n ie o p ó ź n ia n e i n ie re a liz o w a n e pod w z g lę d e m a s o r ty m e n tu i ja k o ś c i).
Z a sto so w a n ia in fo rm a ty k i w Polsce, p o cz y n ając od 1975 r., b y ły św iad o m ie h a m o w a n e p rze z zaliczan ie sp rz ę tu in fo rm aty c zn e g o do k a te g o rii d ó b r in w esty cy jn y ch . Od ow ego czasu sp a d a lic zb a n o w o in sta lo w a n y c h k o m p u te ró w k ra jo w y c h i im p o rto w a n y ch .
Z ja w isk o zm n ie jsz a n ia się liczby now ych in s ta la c ji k o m p u te ro w y c h n ie w y stę p u je a n i nie w y stę p o w a ło w ż a d n y m k r a ju n a św iecie. N ałożenie n a p rz e m y sł k o m p u te ro w y w yso k ich odpisów a k u m u la c y jn y c h (ustępuja.cych je d y n ie odpisom a k u m u la c y jn y m g o rze ln ictw a ) stw orzyło w Polsce osobliw ą sy tu a c ję , w k tó re j p a ń stw o de fac to w y soko o p o d atk o w u je użytkow ników ' in fo rm a ty k i. W w ięk szości k ra jó w p rz y słu g u ją z teg a ty tu łu ulgi p o d atk o w e . ZA PL E C Z E BADAW CZE I RG7AVOJOWE
In fo rm a ty k a je s t d ziedziną w y m a g a ją c ą szczególnie s y ste m a ty cz n y ch p rzy g o to w a ń zaplecza naukoweg-o, d y d a k tycznego i technologicznego.
Z asa d a w yprzed zen io w eg o ro zw o ju zaplecza i k a d ry w sto su n k u do d ziała ln o śc i g o sp o d arczej (p ro d u k c ji i z a sto sow ań) w d ziedzinie in fo rm a ty k i od p o c z ą tk u la t 70-tych była n ie d o sta te c z n ie p rz e s trz e g a n a , w czym m ożna u p a try w a ć je d n e j z głów nych p rzy czy n n iepow odzeń w ielu zastosow ań, w ty m ta k ż e m a łe j sk u te cz n o ści sto so w a n ia sp rz ę tu za k u p io n e g o w KK.
P o w a żn y m i b łę d a m i tego o k re su było n ie d o sta te c z n e w y posażenie w yższych uczelni w sp rz ę t k o m p u te ro w y lub ich w y p o saż en ie w sp rz ę t p rz e s ta rz a ły , a ta k ż e n ie d o s ta teczny rozw ój zaplecza b ad a w cz o -ro zw o jo w eg o w p rz e m y śle. Liczbow o, zaplecze to w Z je d n o cze n iu M ERA w y n o si
ło: 1971 r. — 3150, 1975 r. — 4500, 1980 r. — 3260‘ osób, łącznie z p ra c o w n ik a m i Z ak ła d ó w D ośw iadczalnych. W ielu p rac o w n ik ó w o b słu g u jąc y ch p ro d u k c ję lu b k lie n tó w z a
liczano do p e rso n e lu O BR -ów , a n a w e t n ie k tó ry c h 'in sty tutów . W re z u lta c ie p ra w ie c a łk o w ic ie w s trz y m a n o b a d a n ia technologiczne i o p ra c o w a n ia a p a r a tu r y techn o lo g icz
nej, o p ie ra ją c się n a im p o rc ie lic e n c ji g o tow ych u rzą d zeń te chnologicznych. O d m ien n ie od n aszej p o lity k i, w innych k ra ja c h RW PG , zw łaszcza w NRD i w B u łg a rii n a s tą p ił w ty m o k resie k ilk a k ro tn y w zro st liczbow y zaplecza.
O gólnie m o żn a stw ie rd z ić , że zaplecze n a u k o w o -b a d a w cze i n a u k o w o -d y d a k ty c z n e in fo rm a ty k i istn ie ją c e w l a ta ch 1971— 1980 było z b y t m a łe w s to s u n k u d o p la n o w a n ych z a m ie rz eń p ro d u k c y jn y c h i zasto so w ań .
PRZEM Y ŚL K O M PU TERO W Y
D ec y d u jąc a w iększość k ra jo w e g o p rz e m y słu k o m p u te ro wego w la ta c h 1971— 1980 b y ła z g ru p o w a n a w Z je d n o cze
n iu MERA w M PM. N ależy je d n a k zw rócić u w ag ę .na rolę, ja k ą o d g ry w a ł g łó w n y d o sta w c a k o m p o n e n tó w d la p rz e m ysłu k o m p u te ro w e g o : Z jed n o czen ie U N lT R A w M PM.
W sk u tek u p ra w ia n ia p rz e d sta w io n e j w e w stę p ie p o lity ki w sto s u n k u do in fo rm a ty k i, p o lsk i p rz e m y sł k o m p u te ro wy, n a w e t w „lep szy ch ” la ta c h 1971— 1975 n ie z a sp o k a ja ł znacznej części p o trze b k r a ju . W la ta c h 1976—1980 z o sta ło zaś zagrożone jego istn ie n ie ; b ro n ią c się p rze d ty m z a grożeniem p rz e m y sł k o m p u te ro w y p rz y ją ł w y b itn ie p ro ek sp o rto w ą s tra te g ię ro zw o ju i p ro d u k c ji. W la ta c h 1976—
—1980 w ielk o ść d o sta w k ra jo w y c h sp rz ę tu k o m p u te ro w e g o lim ito w an o n a poziom ie ok. 20% w a rto śc i p ro d u k c ji tego p rz e m y słu . P ro d u k c ja ty lk o n a poziom ie u sta lo n y c h lim i
tów d o sta w k ra jo w y c h nie b y ła b y u z a sa d n io n a ek o n o m icz
nie.
P o g a rsz a ją c a się z ro k u n a ro k p ro p o rc ja pom iędzy e k s
p o rte m a d o s ta w a m i n a k r a j sta ła się p o w o d em p o stę p u jącego izo lo w an ia polskiego p rz e m y słu k o m p u te ro w e g o od
p ro b le m a ty k i z a sto so w a ń in fo rm a ty k i w k ra ju . Je d n o cz eś
nie p rze m y sł te n coraz w y ra ź n ie j tra k to w a n o ja k o ' gałąź m a ją c a d o fin an so w y w ać b ila n s p ła tn ic zy p ań stw a .
O g ra n ic zen ia in w esty cy jn e, z a tru d n ie n io w e oraz o g ra n i
czenia do staw k o o p era cy jn y c h spow odow ały: nieo siąg n ię- cie za k ład an y ch zdolności p ro d u k cy jn y c h , n ie w p ro w ad z e- nre p la n o w a n y c h technologii, niedorozw ój zaplecza n a u k o w o -b ad aw czeg o i se rw isu .
W spom niane zm n iejszen ie zaplecza n a u k o w o -b ad a w cze - go w Z je d n o cze n iu M ERA oraz n ie w ie lk a i ogran iczo n a p ro d u k c ja k o m p u te ró w u n iem o żliw iały p raw id ło w y postęp tego p rze m y słu w p ro d u k c ji, pow o d u jąc w w ielu p rz y p a d kac h n ie o p łac aln o ść w p ro w a d z e n ia zm ian technologicznych oraz u n ie m o żliw iając o p rac o w a n ie w ro zsą d n y m czasie w ie
lu p o trz e b n y c h n a rz ę d z i p ro g ra m isty c z n y c h i rozw ój k o n fi
g u ra c ji.
W la ta c h 1976—1980 p rze m y sł k o m p u te ro w y n ie o trz y m a ł u zg odnionych w la ta c h 1973— 1975 (i u w zględnionych p rz y za k u p a c h licencji!) dostaw' podzespołów e le k tro n ic z n ych w ielk iej .skali in te g ra c ji, w ty m p am ięc i p ó łp rze w o d n ikow ych i m ik ro p ro ce so ró w , K ra jo w e podzespoły e le k tro n ic zn e sto so w a n e w p ro d u k c ji k rajo w e g o sp rz ę tu wy-, zn a cz ają poziom y jego now oczesności i n iezaw odności, z d e cy d o w a n ie gorsze w p o ró w n a n iu z now oczesnym sp rzę tem b u d o w an y m n a bazie p odzespołów w ielk iej sk a li in te g ra cji. K o n stru k c je M ERY p ro d u k o w a n e n a podzespołach w ielk iej sk a li in te g ra c ji, ta k ie ja k lip. m ik ro k o m p u te ry M ERA 100, M ERA 200, L X 2010, L X 2020, LX 2500, NU- CON 400 i inne, nie b y ły d o stę p n e dla u ży tk o w n ik ó w k r a jo w y ch w ogóle bądź były u d o stę p n ia n e ty lk o w n ie w ie l
kim z a k resie , p oniew aż b yły p ro d u k o w a n e na p odzespo
łach im p o rto w a n y c h z II s tre fy ja k o p rz e d m io t e k s p o rtu do II s tre fy lu b dla odbiorców k ra jo w y c h za zw rotem w k ła d u dew izow ego.
W efek cie p rzy ję teg o przez przem y sł p ro ek sp o rto w eg o
■w ariantu d ziała n ia , ro zw in ię to w la ta c h 1976—1980 n a w ielk ą sk a lę p ro d u k c ję u rzą d zeń p e ry fe ry jn y c h w p rz e w a ż a ją c e j m ierze n a e k s p o rt w ra m a c h p rzy z n an y ch PRL sp e c ja liz a c ji w R W PG . E k sp o rt u rzą d zeń in fo rm a ty k i był w la ta c h 1971— 1980 n a jb a rd z ie j o p ła ca ln y m ek sp o rte m p rze m y słu elek tro m aszy n o w eg o . W la ta c h 1976— 1980 w p rze ciw ie ń stw ie do la t 1971—1975 n ie w chodził n a to m ia st w g rę e k s p o rt na w ięk szą sk a lę cały ch k o n fig u ra c ji k o m p u te ro w y c h , bow iem w ty m czasie w szy stk ie k r a je RW PG u ru ch o m iły u sieb ie p ro d u k c ję sy stem ó w i sw o ic h k r a jo w ych u ży tk o w n ik ó w z a sp o k a ja ły sw oim sp rzę tem , d o p u szczając n a sw ó j ry n e k im p o rt u zu p e łn ia ją c y tylk o w p o jed y n cz y ch p rz y p a d k a c h . P o lsk i p rze m y sł k o m p u te ro w y k o rz y sta ł z ty c h p o jed y n czy ch p rz y p a d k ó w i k ażdego ro k u w la ta c h 1976—1980 ek s p o rto w a ł po k ilk a system ów .
Z a k u p io n e w la ta c h 1972— 1976 i w d rożone lic e n c je p o zw oliły w p ro w a d zić do p ro d u k c ji k ilk a now o czesn y ch w y j robów , ta k ich ja k np.: d r u k a r k i m ozaikow e, te rm in a le n a b az ie d r u k a r k i, m o n ito ry ek ra n o w e , pam ięci na d y sk a ch elasty czn y c h , sy stem do z b ie ra n ia d a n y c h i w stępnego ich p rz e tw a rz a n ia , m ik ro k o m p u te ro w y u k ła d ste ro w a n ia o b ra b ia rk a m i i c e n tra m i obróbczym i. Je d n a k ż e lim ito w a n ie do
s ta w d la u ży tk o w n ik ó w k ra jo w y c h o raz fa k t, że do tych now oczesnych lic e n c ji trz e b a było im p o rto w a ć podzespoły elek tro n ic zn e , spo w o d o w ał że k ra jo w i uży tk o w n icy nie o trz y m y w a li ty c h u rzą d zeń w ilości w y s ta rc z a ją c e j do z a sp o k o je n ia p otrzeb.
P o stlic e n c y jn y rozw ój ty c h w y robów w la ta c h 1981—
— 1985 m oże pozw olić n a p ro d u k c ję now oczesnych d r u k a re k ste ro w a n y c h m ik ro p ro ce so ra m i, ro d zin y m o n ito ró w e- k ra n o w y c h , d y sk ó w elasty czn y c h o podw ó jn ej gęstości i sp ecja liz o w a n y ch te rm in a li ste ro w a n y c h m ikro p ro ceso ro w o .
L icen cje za k u p io n e przez p rze m y sł k o m p u te ro w y n ależy u znać za u d an e. P rzy n o szą znaczne k o rzy śc i p ro d u k cy jn e , np. d r u k a rk a zn ak o w o -m o zaik o w a i pam ięci n a d y sk ach elasty czn y ch .
W sp ó łp raca P o lsk i z k ra ja m i so c jalisty c zn y m i re a liz o w a n a w ra m a c h M ię d zy n aro d o w ej K om isji ds. E le k tro n ic z n e j T ec h n ik i O bliczeniow ej (MKETO) pozw oliła n a po d jęcie sp e c ja liz a c ji p ro d u k c y jn e j, a ty m sam y m n a w y d łu ż en ie se rii p ro d u k c y jn y c h oraz n a o b n iż en ie . kosztów w y tw a rz a n ia sp rzę tu . S p e c ja liz a c ja um ożliw ia k o n c e n tra cję p ro d u k c ji n a k ilk u w y b ra n y c h g ru p a c h a s o rty m e n to w ych, d a ją c jedno cześn ie m ożliw ość k o m p le to w a n ia ze
sta w ó w k o m p u te ro w y c h w g w y m ag a ń u ży tk o w n ik ó w dzię-
k i im p o rto w i in n y c h a so rty m e n tó w , k u p o w a n y c h za ś ro d k i dew izow e u zy sk an e z e k sp o rtu . T a p o te n c ja ln a z a le ta
w spółpracy by ła n ie w y k o rz y sty w a n a w sk u te k o g ra n i
c z an ia p rzez K om isję P la n o w a n ia lim itó w dew izo w y ch w la ta c h 1976—1980 n a im p o rt z K S-ów . P rz y z n a w a n e co- i ro czn e lim ity dew izow e n ie w y sta rc z a ły n a im p o rt u rz ą
dzeń do k o m p le ta c ji sy stem ó w z p o lsk im i p ro ce so ra m i ( b ra k o w a ło ' np. b u łg a rsk ic h dysków , c z y tn ik ó w k a r t z NRD itp.).
B ra k now oczesnej bazy p o d zesp o ło w ej, zw łaszcza w l a ta c h 1976—1980, o ra z b ra k elem e n tó w w y so k ie j ja k o ści w c ały m dziesięcioleciu, pow odow ał d w ie u je m n e k o n s e k w e n cje:
— b ard z o w y so k ą cenę sp rz ę tu
— sto sunkow o n isk ą ja k o ść sy stem ó w k o m p u te ro w y c h , w p o ró w n a n iu z w y ro b a m i p ro d u k o w a n y m i przez p rz o d u ją ce w te j dziedzinie k r a je kapitalistycznie.
W re z u lta c ie m ie liśm y do czy n ien ia z n a s tę p u ją c y m s ta nem :
• U żytk o w n icy u siln ie z a b ie g a li o p rz y d z ia ły n a z a k u p y sp rz ę tu za g ra n ic ą , p odczas gdy te sa m e dew izy p rz e z n a czone n a za k u p podzespołów d la p rz e m y słu d a ły b y w ię k sze ilości d o b reg o sp rz ę tu dla k r a ju (tak ja k to m iało m ie jsc e w p rz y p a d k u M ERA 9150, u rz ą d z e n ia p ro d u k o w a nego częściow o ze śro d k ó w dew izow ych n a b y w c ó w )..
• P rz em y sł p o d e jm o w a ł p ro d u k c ję sp rz ę tu d la z a sto so w a ń w sy stem a ch czasu rzeczyw istego, a w szczególności dla u k ła d ó w ste ro w a n ia p ro cesam i, je d y n ie w ta k im z a k resie , w ja k im m ógł liczyć ina im p o rt p o d ze sp o łó w z K K . Z d a w a ł sobie bow iem sp ra w ę , że ja k o ść ■ sp rz ę tu p ro d u k o w a nego z e le m e n tó w k ra jo w y c h n ie b y ła b y do ty c h celów w y sta rc z a ją c a . T rz e b a p o d k reślić, że p o ró w n a n ia w z a k re s ie cen i ja k o śc i w y p a d a ją n e g a ty w n ie » w p o ró w n a n iu z w y ro b a m i z II s tre fy p ła tn ic z e j, n a to m ia s t w p o ró w n a n iu z w y ro b a m i z k ra jó w R W PG w y p a d a ją zd ecy dow an ie n a k o rzy ść naszego p rze m y słu .
P om im o w y m ienionych' o g raniczeń, w efek cie re a liz o w a n e j p rz e z p rz e m y sł k o m p u te ro w y p o lity k i p ro e k s p o rto w ej, ro z w in ą ł o n p ro d u k c ję w la ta c h 1971—1980, co ilu s tr u ją liczby p rz e d sta w io n e w ta b ela ch .
Produkcja globalna (sztuk) 1971 1970 1980
komputerów 50 105 70
mini- 1 mikrokomputerów 0 300 352
urządzeń zewnętrznych 1675 0140 19187
Produkcja na kraj
(sztuk) 1871 1875 1880
komputerów 32 97 49
miniJ i mikrokomputerów 0 345 290
urządzeń zewnętrznych 1139 3665 6247
I CitKMT
Produkcja eksportowa Zjednoczenia M E R A
Z n ac zn a w la ta c h 1971— 1978 p rz e w a g a im p o rtu k o o p e
ra c y jn e g o z II o b sz aru n a d e k s p o rte m do tego o b szaru w y n ik a ła po części z w d ra ż a n ia licen cji, ale głó w n ie z o pó źn ian ia u ru c h a m ia n ia w Z je d n o cze n iu U N IT R A p ro d u k c ji podzespołów . W ro k u 1980 o sią g n ię to d o d a tn i b i
la n s w ro zlicze n ia ch z II ob szarem .
M im o ogólnie tr u d n y c h w a ru n k ó w i d o sta w g e n e ra ln ie n ie z a d o w a la ją c y c h u ż y tk o w n ik a k rajo w e g o , w p rz e m y śle k o m p u te ro w y m u zy sk an o w d e k a d z ie la t 1971—1980 k o n k r e tn e o sią g n ię cia p rze d m io to w e, n a p rz y k ła d :
— s tw o r z e n ie m o ż liw o śc i p r o d u k c y jn y c h M E R A -E L W R O cło ro z- m ia r u 300 k o m p u te r ó w ro c z n ie
— o p r a c o w a n ie i p r o d u k c j a s e r y j n a p a m ię c i o p e r a c y jn y c h f e r r y t o w y c h d la m a s z y n J S i SM EMC
— o p r a c o w a n ie i w d ro ż e n ie do p r o d u k c ji m in ik o m p u te r a M E R A 60
— s y s te m s te r o w a n ia p r o c e s e m f lo ta c ji n a M E ItA 60, s te ro w a n ie m ik r o k o m p u te r o w e m a s z y n a m i w łó k ie n n ic z y m i n a M E R A 80
— s y s te m s te r o w a n ia r u c h e m z a ło g i w k o p a ln i S ie rs z a n a M ERA 400
— s y s te m y b a z d a n y c h d la m a s z y n J S E M C : SA D o ra z K W IN T E T
— o p r a c o w a n ie m in ik o m p u te r a M E R A 400
— s y s te m o p e r a c y jn y SOM -5
— o p r a c o w a n ie i w d ro ż e n ie do p r o d u k c ji p a m ię c i ta ś m o w y c h
— o p r a c o w a n ie i w d ro ż e n ie do p r o d u k c ji d r u k a r e k
— sz e re g s y s te m ó w a u to m a ty k i i p o m ia r ó w d o s ta rc z o n y c h u ż y t
k o w n ik o m w tz w . d o s ta w ie p o d k lu c z , n p . d la H u ty Ł a b ę d y , M E- R A -E L Z A B , A k a d e m ia M e d y c z n a w K a to w ic a c h .
Z A S P O K O JE N IE P O T R Z E B P O L S K IE J IN F O R M A T Y K I P R Z E Z PR ZEM Y SŁ K O M PU TERO W Y
Z godnie z p rz y ję ty m i c e n tra ln ie u s ta le n ia m i p rze m y sł k o m p u te ro w y b y ł o d p o w ied z ia ln y za d o sta w y sp rz ę tu , o- p ro g ra m o w a n ia p o d staw o w eg o i- se rw is tych k o m p u te ró w . R a cjo n aln e b y ło założenie, że w k r a ju o w ie lk o śc i P o l
s k i nie m ożna u ru c h o m ić p ro d u k c ji pełn eg o a s o rty m e n tu sp rz ę tu p o trze b n eg o in fo rm a ty c e i d la teg o n ależ ało w r a m a ch R W PG d o k o n ać s p e c ja liz a c ji i w y m ia n y . O d p o w ied n ie u s ta le n ia z a b e z p ie cza ją ce p o trz e b y p o lsk iej in fo rm a ty k i zo stały d o k o n a n e n a fo ru m M KETO. N iestety , p rz e m y sły k o m p u te ro w e k r a jó w zrzeszonych w M KETO osiągnęły re z u lta ty gorsze od naszego p rz e m y słu k o m p u te ro w e g o w z a k re sie te rm in ó w u ru c h a m ia n ia p ro d u k c ji n ow ych w y ro bów , ich ce n y i — w sz ereg u p rz y p a d k ó w — jakości. O d
b iło się to szczególnie n ie k o rz y s tn ie n a p am ięc ia ch d y sk o w y ch o dużej p o je m n o śc i i u rz ą d z e n ia c h g ra f ik i k o m p u te row ej.
W re z u lta c ie , a ta k ż e z u w a g i n a o b o w ią z u ją c e w P o l
sce lim ito w a n ie z a k u p ó w od d zieln ie z poszczególnych k r a jó w R W PG , n ie było m ożliw e k o m p le to w an ie system ów , w tym czasu rzeczyw istego, w edług p o trz e b u ży tk o w n i
ków .
W la ta c h 1976—1980 w p ro w a d zo n o lim ito w a n ie p rzez K o
m isję P la n o w a n ia d o sta w sp rz ę tu k o m p u te ro w e g o dla u - ż y tk o w n ik ó w k ra jo w y c h ja k o tzw. d o sta w in w e s ty c y j
n y ch . L im ito w a n o p o d w ó jn ie : sum ę d o s ta w liczoną w zło
tó w k a c h oraz z a tw ie rd z a ją c w K o m isji P la n o w a n ia im ie n n y ro zd z ieln ik o d b io rcó w k o m p u te ró w n a k a ż d y rok.- Do
p ro w a d ziło to do tego, że Z jed n o czen ie M ERA re a liz u ją c im ien n y d y re k ty w n y ro z d z ie ln ik m a szy n d la u ż y tk o w n i
k ów k ra jo w y c h , m u sia ło zm ieścić się w w ielk o ści sum y d o sta w n a d a n y c h rok, a w efek cie b r a k u k o re la c ji m iędzy k w o tą d o sta w a liczbą odbiorców — d o sta rc za ło k o n f i
g u ra c je nie sp e łn ia ją c e p o trz e b u ży tk o w n ik ó w . Z tych s a m y c h w zględów n ie m o żn a było p ro w a d zić zgodnie z p o trz e b a m i u ży tk o w n ik ó w rozb u d o w y w cześn iej d o sta rc z o n y c h k o n fig u ra c ji.
K lienci, m a ją c do w y b o ru — albo k u p o w a ć k a d łu b o w e k o n fig u ra c je , albo w ogóle w y p aść z ro zd z ieln ik a d o sta w K o m isji P la n o w a n ia , d e c y d o w a li się n a to p ie rw sz e. W re- zultaicie liczba k o m p u te ró w z a in sta lo w a n y c h w k r a ju l i czona w „s z tu k a c h ” rosła, ale ip rz y ro st m ożliw ości obli
czeniow ych ¡był n ie w s p ó łm ie rn ie m ały w .sto su n k u do p o n o szonych n ak ład ó w .
N ależy zauw ażyć, że d o sta rc z a n e p rze z p rz e m y sł k o n fi
g u ra c je nie b y ły d o sto so w a n e n ie ty lk o do p o trze b s y s te m ów u ży tk o w y c h , a le ta k ż e do w y m a g a ń ^ i m ożliw ości o- p ro g ra m o w a n ia .
Z a h a m o w a n ie in w e sty c ji w p rzem y śle k o m p u te ro w y m w la ta c h , 1976— 1980 spow odow ało z a trz y m a n ie b a z y te c h n iczn ej se rw isu n a poziom ie 1975 r., co p rz y w zroście
