Proponujem y w spółpracę Piszcie!
Ś rod ow isk o in form aty k ó w , do którego przede w szy stk im adresow ana je st IN FO R M A TY K A , m im o że form aln ie dość jed n o lite, spraw ia w ra żen ie zd e
zin tegrow an ego. P o stęp u ją cy coraz szyb ciej podział na wąskie, sp ecjalizacje i sfe r y za in teresow ań m oże w rezu ltacie sp ow od ow ać zanik k o n ta k tó w p om ię
d zy p oszczególn ym i grupam i. In form atyka jako ca
łość sta ła b y się w te d y dziedziną abstrakcyjną, w ra
m ach której p rak tyk a ograniczona b y została w y łączn ie do w y c in k o w y ch prac k onstru ktorów sp rzę
tu i oprogram ow ania, p rojek tan tów lub a n a lity k ó w sy stem ów .
P o w o ln y p rzep ły w in form acji i w sp om n iane trud
n o ści w y m ia n y p ogląd ów p om ięd zy inform atyk am i m ogą doprow adzić nie ty lk o do zn acznych strat g o s
podarczych i opóźnień tech n o lo giczn ych , ale także do n a stęp stw ty p u p sych iczn ego — ob ojętn ości i zn ie
chęcenia. Drogą do dającego sa ty sfa k cję w sp ó łd zia łania je st przecież przede w szy stk im porozum ienie.
IN FO R M A TY K A , jako pism o fach ow e, je st szan są dla środow iska. Jej łam y , o tw arte dla w szystk ich zain teresow an y ch , p o w in n y zostać w w ięk szy m niż d otych czas stop n iu w y k o rzy sta n e do szerokiej w y m ian y dośw iadczeń i poglądów .
P iszcie do nas o w szy stk im , co w ram ach in for
m a ty k i w y d a je W am się w ażn e. S p rób u jm y razem
opisać rz ecz y w isty stan tej d zied zin y w P o lsce.
U ła tw i to n ie w ą tp liw ie u ja w n ien ie istn ie ją cy c h m o ż
liw o ści i ograniczeń, a także sp ow od u je, że p ojęcie
„in form atyk a” stan ie się czym ś realn ym , a w a fe k cie — w p ełn i zrozu m iałym dla całego sp o łeczeń stw a. Ze sw o jej stro n y gw a ra n tu jem y każdą, m o żli
w ą w w arunkach R edak cji pom oc.
W ru b ryce PO G L Ą D Y b ęd ziem y zam ieszczać rzeczow e, w n ik liw e w y p o w ied zi, d otyczące n a jw a ż
n iejszy ch p rob lem ów in form atyk i, n ow y ch zasto
sow ań, in teresu ją cych p om y słó w i k oncep cji.
Znajdą tu m iejsce d ysk u sje, w y w ia d y , a ta k że om ów ien ia w ażkich p rob lem ów i osiągn ięć zagra
n iczn ych .
Jest ponadto rubryka L IST Y , którą w y korzystać m oże k ażd y dla przekazania sw o ich ra
cji — n iek o n ieczn ie z p ozycji w y b itn eg o eksperta.
S p od ziew a m y się tu taj m ięd zy in n y m i gło só w k ry
tyczn ych , in form u jących o w sze lk ich n iep ra w id ło w ościach, z jak im i n ie ste ty często sty k a ją się u ż y t
k o w n icy inform atyk i, a także u w a g oraz p ostu latów w stosu n k u do treści n aszego pism a.
Zatem — czekam y.
RE D A K C JA
WYDAWNICTWO
S SIGMA \ 2
ul. Świętokrzyska 14a 00-950 Warszawa skrytka pocztowa 1004
KOLEGIUM RED A K C Y JN E
R ed ak tor n a c z e ln y : p rof. dr hab . L eon ŁUKASZEW ICZ
dr K r y sty n BERNATOW ICZ, p ro f. dr hab . in ż. K onrad FIA ŁK O W SK I (za stęp ca red ak tora n a c z e ln e g o ), d o c. Z b ig n iew CA C K O W SK I, m gr in ż . Z b ig n ie w G LU Z A , d r Ja n u sz G W IAZDA, m gr in ż. S ta n isła w JA SK Ó L SK I, W ła d y sła w K LE PACZ (za stęp ca red a k to ra n a czeln eg o ), m gr in ż. W in cen ty Ł A D A , dr in ż. T om asz PA W L A K , m gr in ż. A n to n i W IE SN O W SKI S e k r e ta r z red a k cji: m gr T eresa JA B Ł O Ń SK A R ed. te ch n .: E w a K A M IŃ SK A
R A D A PROGRAMOW A
P ro f, dr hab. T ad eu sz PECHE (p r zew o d n iczą cy ), m gr inż. T om asz B A Ń K O W SK I (sekretarz), m gr in ż . A n to n i BOSSOW SK1, m gr inż. R om an BU R N O , p ro f. dr hab. A n d rzej JA N IC K I, m gr inż. Jan K RAM ARC ZUK , p ro l. d r h ab . in ż. J u liu sz K U L IK O W SK I, p ro f. dr h ab. Leon ŁUK ASZEW ICZ, g en . dr in ż . M arian P A ST E R N A K , m gr inż. B r o n isła w PIW OW AR, m gr Z b ig n iew SU B ST Y K , m g r J e r z y T R Y B U L SK I, d o c. dr hab. T ad eu sz W ALC ZAK , dr inż,
Ja n 2YDOW O
R ed ak cja: 00- o n w a r s z a w a , u l. J a sn a 14/16, p ok ój 326, te l. 27-71-40, d y żu ry re d a k c ji 10.00—13.00 Z akl. G raf. „ T am k a” . Zam . 330. P a p ie r druk. sat. V k l. 70 g. A l. Obj. 5 ark . d ru k . N a k ła d 7000 egz. 0-51.
Cena egzem p larza zł 30.- IN D E K S 36124 P re n u m e r a ta roczn a zl 360.-
M aller V. A . .T.: CAFS — p am ięć m u sow a a d reso w a n a w e d łu g za w a r to śc i
IN FO R M A T Y K A 1980, n r 9, s. 4
C h a ra k tery sty k a ro zw ią za ń sp r z ę to w y c h i p ro g ra m o w y ch o p ra co w a n ej p rzez fir m ę ICL p a m ięci m a so w ej a d reso w a n ej w e d łu g z a w a r to śc i. P a m ię ć ta , o n a zw ie C A FS, p ozw ala z n a czn ie z w ię k sz y ć w p oró w n a n iu d o ro zw ią za ń k o n w e n c jo n a ln y ch w y d a jn o ś ć p ro cesu w ie lo k r y te r io w e g o w y s z u k iw a n ia in fo r m a c ji. P o d a n o z a sa d y d zia ła n ia p a m ię ci oraz u z y sk a n e w y n ik i p rzetw a rza n ia w r ó ż n y c h za sto so w a n ia ch .
M aji.iep B. A . H .: CAFS — M a c c o B a a naMjiTi. ajipecoB aim aa no coacpjK am no
MH<t>OPMATMKA 1980, Na 9, C T p . 4
XapaKTepncTHKa ' T e x m t * i e c K i t x u nporpaMMHbix p em em iił MaccOBOił n a iu m : aflpecoB annoii n o cosepacanrao, p a3p a- GOTaiiHOń 4>iipMOii ICL.
H aeT oam aa n a M H - r s , n o « naanaimeM CA FS, j;aeT noaMOJK- h o ć t ł 3HaHKTem>iio yB em iiiiiTb n o cpaBHeHtno c K o i m e n -
ijHOHa JibHbiMii p e m e im a iu i npoM3BOflKTejibHOCTi> MaOTOKpii- TepniłHoro n p o itec ea noiicKa H H c J m p .M a i ^ tl H . flaioT ca npHHiwnbi HeiiCTBOBamiH n a iiH n i it n ojiy B einnae pe3yjibxaTł>i oSpaCoiKM b p a a H b i x B i i ; i a x n p u M e n e H H a ,
K a m iń sk i A .: S p rzęt RW PG w sp o m a g a ją cy p race p r o je k to w e IN FO RM ATYK A 1980, n r 9, s. 9
S z c z e g ó ło w y p rzeg lą d sp rz ętu do w sp o m a g a n ia prac p r o je k to w y ch , p ro d u k o w a n eg o w ra m a ch J ed n o lite g o S y ste m u E le k tr o n ic z n y c h M aszyn C y fro w y ch oraz S y ste m u M a ły ch E le k tr o n ic z n y c h M aszyn C y fro w y ch , p rzep ro w a d zo n o p o
dział n a sp rz ęt w sp o m a g a ją c y o b lic z e n ia oraz sp rzęt w sp o m a g a ją c y dobór d a n y ch z k a ta lo g ó w .
KaMHHbCKH A .: 06opyflonaH Jie rip on sB osciB a C 3B B cnojio- raiom ee npoeKTiibie pauoTbi
M H SO PM A TM K A 1 9 8 0 , N a 9 , C T p . 9
n o flp o eu b iii npocM orp o0opy;(OBam(a ncnOMoraiomero npoeKT- libie paCOTbi, npoH3BOAMiioro n paiiK ax EflHHOii C h ctcm łi 3 B M h CiiCTeMbi Maji&ix 3 B M . BbpjeJiHeTCa oCopy^OBaaiie DcnOMOraromee no,ą6op flaim bix H3 KaTajioroB.
G a ck o w sk i Z.: In fo r m a ty k a w a m e r y k a ń sk ie j d y d a k ty c e
IN FO RM ATYK A 1980, nr 9, s. 12
C h a ra k tery sty k a sto s o w a n y c h w U S A m eto d z in d y w id u a li
zo w a n e g o n au cza n ia w sp o m a g a n e g o k o m p u terem . B ardziej sz c z e g ó ło w o o m ó w io n o k u r s CREATE d o ty c z ą c y p r o je k to w a n ia p ro cesu ta k ie g o n au cza n ia oraz p od an o e fe k ty d y
d a k ty c z n e n o w y c h m etod .
raijKOBCKH 3 .: lIpiiM eiieuiie sii.piiic.nrie.ii.iioii tcxhukh b ;;n- flauTKKe CUIA
MH®OPMATMKA 1 9 8 0 , Na 9 , C T p . 12
XapaKTepncTHKa c y m e c T B y i o m n x b CIUA M e T O f l O B . H i i f l i t n n -
nya.-ibiioro o B y ie in m BcnoMaraeMoro BbinMcnuTemiiioii j a - m raioił. Bo.nee IIOAPOBIIO oOcyatAaeTca Kypc CREATE, Kaca- wiUMftca npoeKTiipoBaiiHfi n p oitecca Taicoro poaa oS yn em ia jt yKasbinaiOTCii flunaKTHMecKHe 'jcJicjieKTi.i iiOBbix m ctoaod.
B a ń k o w sk i J., F aber IŁ., F ia łk o w s k i K . i inni: U n iw e r s a ln y p a k ie t p rzetw a rza n ia i w y sz u k iw a n ia in fo r m a c ji dla MERY 400
IN FO R M A T Y K A 1980, nr 9, s. 15
C h a ra k tery sty k a u n iw e r sa ln e g o p a k ie tu p rzetw a rza n ia i w y sz u k iw a n ia in fo r m a c j i. SIM 400M p rzezn a cz o n e g o do sto so w a n ia na m in ik o m p u te r a c h MERA 400. O prócz t y p o w y c h fu n k c ji w y sz u k iw a n ia in fo r m a c ji p a k ie t u m o ż liw ia w y k o n y w a n ie z ło ż o n y c h d zia ła ń a r y tm e ty c z n y c h , c o p o zw a la sto s o w a ć g o ró w n ie ż w n ie k tó r y c h za sto so w a n ia c h p rze
tw a rza n ia d a n y ch na p o trzeb y zarząd zan ia. P a k ie t został w d ro żo n y w B iu rze R ad y G łów n ej NO T d o o b słu g i sy stem u in fo r m a c ji b ib lio g r a fic z n e j oraz e w id e n c ji tłu m a c z y 1 e k s p e r tó w NOT.
GaubKOBCKii H „ «PaGap P ., «JmajiKoncKH K . i i n p y ra e: S ta i-
B e p c a n b u i i i i n a K ei oOpaSoTKii >i noncK a nH(J)opiuai;iiH f l j i a
MERA 400
M HOOPM ATM KA 1 9 8 0 , Na 9 , C T P . 15
XapaKTepHCTMKa ym iaepcajibH oro n a u e ta oGpaGoTKii h noncK a Hncl>opMamin SIM 400 M n p efln a3n a ’ie in io ro j i n a iicn o :ib3o -
B a m i H n a M a i i b i x Dia BncaiiTCaiaibiK M am nnax MERA 400.
lip o w e Tiinn'!HBix 4>ynKilHii n o n c K a HiKjsopMamiM n a seT ;;aCT
B 0 3 M D J K H 0 C T b B b i n O J I I I H T b C J lO S C l I b i e a p i l T M e T U H e C K H e
’ito no3Bo;iner ncnojib30BaTb ero TaKiKC b HOKOTOpiaa n p j i - M e n e H M H x oGpaOoTKH f l a n H b i x flaa nOTpeSHOCTefi ynpaBJieim a.
rianeT 6 b i j i B i i e / i p e n b B iop o rjiaBHOro CoaeTa JMiaBiioft T e x -
HMHecKoit o p ra u ii3am m (NOT) n n n 06cJiy2KKBaHna CHCTeMŁi 6n6nH0rp a4>nMecK0ii ni!ct>op.\taiinn h y n e r a nepeBOffiHKOB
M O K c n e p T O B NO T .
L anger A .: In fo r m a ty k a w g o sp o d a rce m ie sz k a n io w e j
IN FO R M A T Y K A 1980, nr 9, s. 18
C h a ra k tery sty k a str u k tu r y 1 za d a ń s y s te m ó w in fo r m a ty c z n y c h n a p o tr zeb y zarząd zan ia g o sp o d a rk ą m ieszk a n io w ą , z p o d k r e śle n ie m r o li i o s ią g n ię ć W o jew ó d zk ieg o O środka in fo r m a ty k i G osp od ark i T e r e n o w e j w G dańsku. P o d a n o p r a k ty c z n e sp o so b y sk u te c z n e g o w d ra ża n ia sy s te m ó w in fo r m a ty c z n y c h g o sp o d a rk i m ie sz k a n io w e j.
Jlaiirap A .: B łi 'ih c JiHTejibzzaji iexHHKa b K iiram iO M X 0 3 H & - CTDe
MH<t>OPMATMKA 1980, Na 9, CTp. 18
XapaKTepncTiiKa C T p y K T y p M u 3aaa'i B b i H ! i c ; i H T e j i b H b i x CH-
C T e M ffJitt n O T p e O H O C T e i i y n p a B J i e i m a s c H J i i i m H O M xO3hhctb0m . 1 Ios'iepKu:iaeTc;i pojib h flOCTHJKeHHa BoesyflCKOro H cnypa BbmicjiHTejibHoii TexHHKH pa o h n or o xÓ3afłCTBa b r;;ancK e.
y Ka3BiBaiOTCH n p a K T i r i e c K i i e cn ocoS b i 3(JicJieKTiiBH0r0 s n e -
A P e H H H BMBiicJBrre:ibHi,ix C JIC T O :.: vr:t;;Bii:inoro x 0 3 B i i C T B a .
P r ó sz y ń sk i J.: JAD-78 — ję z y k p rzetw a rza n ia in fo r m a c ji sfo r m a to w a n y c h
IN FO R M A T Y K A 1980, nr 9, s. 20
S z c z e g ó ło w a c h a r a k te r y sty k a ro zw ią za ń oraz sp o so b u u ż y t
k o w a n ia ję z y k a JAD-78 do p rzetw arzan ia in fo r m a c ji sfo r m a to w a n y ch . J ę z y k ten , a k tu a ln ie w y k o r z y s ty w a n y n a k o m p u ter ze IBM 310', m a sz ersz y z a k res m o ż liw o śc i fu n k c jo n a l
n y c h w p o ró w n a n iu d o p o d o b n y c h ro zw ią za ń za g ra n icz
n y c h . P o d a n o p rzy k ła d p rogram u u ż y tk o w e g o oraz u w a g i na te m a t p r a k ty c zn eg o sto s o w a n ia te g o języ k a .
n p y i n b i i i b C K i i i ł.: JAD-78 — H 3 b i K oGpaBoTKji <ł>opMarapo- n iB in .iv i[H(|)op.Bauini
H HOOPM ATM KA 1 9 8 0 , Na 9 , C T p . 2 0
. n oA p ou n aa xapaKTepiicriiKa penicHiBl m c n o co S a ncn0Jib30- BaHHH H3bIKa JA D -78 fljl« OGpaGOTKH (J)OpMaTMpOBaiIHbIX
i m c J J o p M a u H H . 3 t o t aabiK, npuMeHaeMbiii b H a c T O a m e e B p e M a
n a Bbi>iucjiiiTe;ibnon Mauimie IBM 370, HMeer Oonee mtipoKMii oG^eM (J>yHKiłtioHa.’iw ib ix B03M03KH0CTeii n o cpanneB nio c n o - xo5kmmm MHOcTpaiuibiMH pemeunn.Mii. yKa3ŁiBaioTcn n p iu iep b i npiiKjiaAiioii n p o rp a m ib i u 3a:.ie'iainiii, K acaiom iiecii npaKTH- MecKOro iiciio.TbaouaiiiiH s a n n o r o a3biKa.
1
M ailer V. A . J.: CAFS — the c o n te n t ad d ressa b le file sto r e
IN FO RM ATYK A 1980, N o 9, p. -1
C h a ra cteristics of h a rd w a re and so ftw a r e so lu tio n s of th e I CL co n te n t a d d ressa b le f ile sto re. T h e sto re, ca lled CAFS, in com p a riso n w ith c o n v e n tio n a l m eth o d s e x te n d s en o r m o u sly th e p er fo r m a n c e of m u ltic r ite r ia in fo r m a tio n re tr ie v a l. P r e se n te d CAFS o p era tio n p rin cip les, as w e ll a c h ie v e d r e su lts in d iffe r e n t a p p lica tio n s.
M aller V. A . J.: CAFS — ein in h a ltsa d r essierb a rer M asscn- sp c ic h e r
IN FO R M A T Y K A 1980, Ń r 9, S. 4
D ie C h a ra k teristik v o n H a rd w a re- und S o ftw a r e lö su n g e n d es v o n d er Firm a ICL e n tw ic k e lte n in h a ltsa d r essierb a ren M a ssen sp e ic h e rs. D er S p eich er, g en a n n t CA FS, er m ö g lic h t d ie m e h r fa c h e L e is tu n g sste ig e r u n g d e s In fo r m a tio n sw le d e r - a u ffin d e n s m it m eh reren K riterien im V e r g le ic h zu k o n v e n tio n e lle n L ö su n g en . Es w u r d e n d ie W irk u n g sw eise d es S p e ic h e r s u n d d ie e r r e ic h te n V e r a r b e itu n se r g e b n lsse in V ersch ied en en A n w e n d u n g e n a n g eg eb en .
K a m iń sk i A .: C O M ECO N-hardware fo r co m p u ter assisted d esig n
IN FO RM ATYK A 1980, N o 9,~S. 9
D e ta ile d p r e v ie w of th e h a rd w a re fo r co m p u ter a ssisted d esig n , m a n u fa ctu red w ith in th e U n ifie d S y s te m o f Com p u ter s (JS EMC) an d th e M in ico m p u ters S y ste m (SM EMC).
T h e h a rd w a re h a v e b een c la s s ifie d in tw o g rou p s: for a s
siste d co m p u ta tio n and for a ssiste d d ata se le c tio n from ca ta lo q u e s.
K a m iń sk i A .: R G W -IIardw are fü r r e c h n e r g e stü tz te P r o je k tieru n g sa rb eit
IN FO R M A T Y K A 1980, N r 9, S. 9
A u sfü h r lic h e V orsch au von H ard w are fü r re c h n e r g e stü tz te S c h ö n e fe ld b estim m ten L u ftv e r k e h r ste u e r u n g sy s te m s , das K le in r e c h n e r sy ste m s (S H - EMC) p ro d u ziert w ird . E s w u rd e d ie E in te ilu n g in z w e i A u sr ü stu n g sg ru p p e n und zw a r fü r re c h n e r g e stü tz te n B e rech n u n g e n und fü r r e c h n e r g c s tü lz le D a
te n a u sw a h l aus d en K a ta lo g e n , d u rch g efü h rt.
G a ck o w sk i Z.: D ata p ro cessin g in a m erica n d id a ctics
IN FO RM ATYK A 1980, N o 9, p. 12
C h a ra cteristics o f th e a p p lied in th e U SA m eth o d s for com p u ter a ssiste d in d iv id u a liz e d te a c h in g . D isc u sse d w ith m o re d e ta il th e CREATE c o u r se fo r su ch te a c h in g d esig n and p resen ted d id a c tic e ffe c ts of th e n e w m eth o d s.
G ack ow sk i Z.: EDV in d er a m erik a n isch en D id a k tik IN FO RM ATYK A 1980, Nr. 9, S. 12
D ie C h a ra k teristik d er in d er U S A v e r w e n d e te n M eth od en fü r d en r e c h n e r u n te r stu tz te n in d iv id u a lisie r te n U n terrich t M ehr g en a u w u rd en d er C R E A T E -L ehrgang fü r d ie P ro je k tie r u n g ein s d era rtig en U n tc r r lc h tsp r o z e sse s und die d id a k tisc h e n E ffe k te d er n e u e n M eth od en a n g eg eb en .
B a ń k o w sk i J., F a b er R ., F ia łk o w s k i K. a.o.: T he u n iv e r sa l in fo r m a tio n p ro cessin g and r e tr ie v a l program p a ck a g e for MERA 400 m in ico m p u te r
IN FO R A M A T Y K A 1980, N o 9, p. 15
C h a ra cteristics o f th e u n iv e r sa l p ro cessin g and r e tr ie v a l program p a ck a g e SIM 400M, d e stin e d fo r a p p lic a tio n on M ERA 400 m in ic o m p u te r s. A p a rt fro m ty p ic a l fu n c tio n s of in fo r m a tio n r e tr ie v a l, th e p a ck a g e m a k e s p o ssib le th e ex e c u tio n o f c o m p le x a r ith m e tic o p era tio n s, so it ca n be a lso a p p lied fo r so m e k in d s o f m a n a g e m e n t data p r o c e ssin g . T h e p a ck a g e h a s b een im p le m e n te d in th e B u reau o f th e NO T M ain C ou n cil fo r b ib lio g r a p h ic sy s te m , as w e ll fo r in te r p r e te r s and e x p e r ts reg ister .
B a ń k o w sk i J„ F aber R ., F ia łk o w sk i K. u.a.: D as u n iv e r se lle In fo r m a tio n sv e r a r b e itu n g - und W ie d e r a u ffin d u n g p r o
g ra m m p a k et fü r MERA 400 K lein rech n er IN FO R M A T Y K A 1980, N r 9, S. 15
D ie C h a ra k teristik d es u n iv e r se lle n In fo rm a tio n sv era rb eitu n g u n d - W ied era u ffin d u n g p r o g ra m m p a k ets SIM 400M fü r V er
w e n d u n g auf MERA 400 K lein rech n ern . A u sser d er ty p i
sc h e n I n fo r m a tio n s w ie d e r a u ffin d u n g fu n k tio n er m ö g lic h t das P a k e t die A u sfü h ru n g d er Zusammengesetzen a r ith m e tisc h e n O p erationen, d ad u rch au ch m a n c h e D a te n v e r a r b e itu n g s a n w en d u n g en fUr V e r w a ltu n g sz w e c k e r e a lis ie t w er d e n k ö n n en . D as P a k e t w u r d e im B ü ro d es N O T -H au p trates zur B e d ien u n g e in e s b ib lio g r a p h isc h e n In fo r m a tio n ssy ste m s, s o w ie e in er D o lm e tsc h e r - und S a c h v e r stä n d ig e r d a te i e in g e se tz t.
L an ger A .: D ata p ro cessin g in d w e llin g reso u rces m a n a g e m e n t
IN FO R M A T Y K A 1980, N o 9, p. IB
S tr u c tu re and ta sk s c h a r a c te r istic s of data p ro cessin g s y ste m s fo r d w e llin g reso u r c e s m a n a g e m e n t w ith em p h a sis on th e part and a c h ie v e m e n ts o f th e P r o v in c ia l C om puter C en tre of L o c a l A d m in istr a tio n in G dańsk. P r e se n te d p ra c
tica l m e th o d s o f e f fe c tiv e d ata p ro cessin g sy s te m s im p le m e n ta tio n fo r d w e llin g r e so u rces m a n a g e m en t.
L an ger A .: D a ten v era rb eitu n g in d er W o h n u n g sw irtsch a ft IN FO R M A T Y K A 1980, N r 9, S. 18
D ie S tr u k tu r - und A u fg a b e n c h a r a k te r istik v o n D a ten v era r
b e itu n g ssy ste m e n fü r d ie W o h n u n g sw ir tsc h a ftv e r w a ltu n g , m it d er U n te r str e ic h u n g d er R o lle und d er L e istu n g e n der W o lw o d sc h a ftlie h e n D a ten v e r a r b e itu n g sz e n tr u m d er Komi: - n a lw lr tsc h a ft in G dańsk. Es w u rd en d ie p ra k tisch en A n w e is u n g e n fü r d en w ir k u n g sv o lle n E in sa tz v o n D a te n v e r - a r b e ittu n g ssy ste m e n d er K o m u n a lw ir tsc h a ft a n g eg eb en .
P r ó sz y ń sk i J.: JAD-78 — the la n g u a g e fo r fo rm a ted in fo rm a tio n p ro cessin g
INFO RM ATYK A 1980, N o 9, p. 20
D e ta ile d c h a r a c te r is tic s o f so lu tio n s and u tiliz a tio n o f th e JAD-78 la n g u a g e fo r fo rm a ted in fo r m a tio n p ro cessin g . T h e la n g u a g e, a c tu a lly op era ted on IBM 370 c o m p u ter, h as m o re fu n c tio n a l p o ss ib ilitie s in co m p a riso n to sim ila r f o reig n so lu tio n s. P r e se n te d e x a m p le of an a p p lica tio n p ro gram , as w e ll so m e rem a rk s on p ra ctica l a p p lic a tio n of th e la n g u a g e.
P ró szy ń sk i J.: JAD-78 — e in e P rogra m m iersp ra ch e fü r die V e ra r b e itu n g d er fo r m a tie r te n In fo rm a tio n en
IN FO R M A T Y K A 1980, Nr 9, S. 20
D ie a u sfü h r lic h e C h a ra k teristik der L ö su n g en u n d der V e r w e n d u n g sw e ise d er JAD-78 P ro g ra m m iersp ra ch e fü r die fo r m a tie r te In fo rm a tio n sv era rb eitu n g . D ie S p ra ch e, d ie je tz t a u f IB M 370 R ech n er a n g e w e n d e t w ird , h a t b reitere F u n k tlo n s m ö g llc h k e ite n im V e r g le ic h zu ä h n lic h e n a u slä n d i
sc h e n L ö su n g en . E s w u rd en d as B e is p ie l e in e s A n w e n d u n g s
p rogram m s und d ie B e m e r k u n g e n zum T h em a d er p r a k ti
sc h e n V e rw e n d u n g d ie se r S p ra ch e a n g eg eb en .
W r z e s i e ń
M I E S I Ę C Z N I K
1 9 8 0
R O K X V
Nr 9
OR GA N K O M I T E T U I N F O R M A T Y K I , M I N I S T E R S T W A N A U K I , S Z K O L N I C T W A W Y Ż S Z E G O I T E C H N I K I ORAZ K O M I T E T U N A U K O W O - T E C H N I C Z N E G O N O T DS. I N F O R M A T Y K I
C A F S — p a m ię ć m a s o w a a d r e s o w a n a w e d łu g z a w a r to ś c i
V. A . J. M a lle r 4
S p r z ę t R W P G w s p o m a g a ją c y p r a c e p r o j e k to w e
A le k s a n d e r K a m i ń s k i O
I n f o r m a t y k a w a m e r y k a ń s k ie j d y d a k ty c e
Z b ig n ie w G a c k o w s k i 12
U n iw e r s a ln y p a k ie t p r z e t w a r z a n ia i w y s z u k iw a n ia in f o r m a c ji d la M E R Y 400 J a c e k B a ń k o w s k i, R o m a n F a b e r, K o n r a d F ia łk o w s k i, M a r ia n F u r m a n , K o n r a d
K a r p iń s k i, M ie c z y s ła w M u r a s z k ie w ic z , Z b ig n ie w N o w ic k i, J e r z y S o la k 15 I n f o r m a ty k a w g o s p o d a r c e m ie s z k a n io w e j
A d a m L a n g e r 18
JA D -7 8 — ję z y k p r z e t w a r z a n ia in f o r m a c ji s f o r m a to w a n y c h
P io tr P r ó s z y ń s k i 20
S p o łe c z e ń s tw o in f o r m a ty c z n e w e d łu g V. G is c a r d a d ’E s ta in g
o p r. T a d e u s z M a r k o w s k i 23
Z K R A JU
S p r a w a in f o r m a t y k i
Z b ig n ie w G lu z a 25
Z E Z JE D N O C Z E N IA IN F O R M A T Y K I
K ro n ik a p rz e o b r a ż e ń — b ila n s d o k o n a ń Z E T O K atovyice
K r y s t y n B e r n a to w ic z 29
I n f o r m a ty k a w C e n tr a l n e j S k ła d n ic y Z a o p a tr z e n ia P K S
S ta n is ła w D ą b k o w s k i, I z a b e lla K o w a l ik 32
ZE ŚW IA T A
N a jn o w s z e te n d e n c je w d z ie d z in ie k o m p u te r o w y c h s y s te m ó w s te r o w a n ia
J a n u s z Z a le w s k i 34
S to w a rz y s z e n ie a u s t r ia c k ic h in f o r m a t y k ó w (W .K .) 36
RECENZJE
P a n o r a m a in f o r m a t y k i
S ta n is ła w a B o n k o w ic z - S itta u e r 37
T ER M IN O LO G IA
O je d n o l itą te r m in o lo g ię „ S p r z ę g ”
J a n u s z Z a le w s k i 39
P O G LĄ D Y
C zy is tn i e je „ p o ls k a s z k o ła i n f o r m a t y k i ” ?
J u liu s z L e c h K u li k o w s k i I I I s t r . o k ła d k i
\
W N U M ER Z E:
S tro n a
3
K orzystając z u przejm ości firm y ICL, która w yra ziła zgod ę na prze
tłu m aczen ie i o p u b lik ow an ie p oniższego arty k u łu z czasopism a ICL TEC H N ICAL JO U R N A L (N ovem b er 1979), m o żem y zap rezen tow ać C zy
teln ik om in teresu jące rozw iązan ie sy stem o w e, zw ielok rotn iające e fe k ty w ność w ielo k ry te rio w eg o w yszu k iw a n ia in form acji. (Red.)
V. A. J. MALLER
ICL Research & Advanced Developm ent Centre W ielka Brytanla
CAFS — pam ięć m asow a adreso w an a w edług zaw artości
Z a s to s o w a n ie sp e c ja liz o w a n e g o s p r z ę tu w c e lu z w ię k s z e n ia w y d a jn o ś c i p ro c e s ó w p r z e t w a r z a n ia d a n y c h s ta n o w i o b e c n ie p rz e d m io t w ie lu p r a c b a d a w c z y c h , co z n a jd u j e o d b ic ie w b o g a te j l i t e r a t u r z e p o ś w ię c o n e j ty m z a g a d n ie n io m . C h o c ia ż z d a n ia n a t e m a t p ro p o n o w a n y c h ro z w ią z a ń s p r z ę to w y c h są p o d z ie lo n e , is tn i e je je d n a k o g ó ln a zg o d n o ść, ż e w ty m z a k r e s ie is tn i e ją z n a c z n ie w ię k s z e m o ż liw o ś c i n iż w z a k re s ie u le p s z a n ia o p ro g r a m o w a n ia .
P o d s ta w o w y m m o ty w e m do p o d ję c ia b a d a ń o m a w ia n y c h w n in ie js z y m a r t y k u l e b y ło p r z e k o n a n ie , ż e k o n w e n c jo n a ln e s y s te m y k o m p u te r o w e b u d o w a n e w e d łu g k la s y c z n e j k o n c e p c ij v c n N e u m a n n a są ju ż n ie z d o ln e d o s p e łn ia n ia o b e c n y c h i p e r s p e k ty w ic z n y c h p o tr z e b u ż y tk o w n ik a w s p o sób d o s ta te c z n ie e f e k ty w n y i s k u te c z n y , z a ró w n o je ś li c h o d z i o w y d a jn o ś ć , j a k i d o g o d n o ść k o r z y s ta n ia z s y s te m u . Z m ie n ia ją c e się te n d e n c je s p o s o b u p r z e t w a r z a n ia d a n y c h z w s a d o w e g o n a in t e r a k c y j n y je s z c z e b a r d z ie j z a o s trz y ły s y t u a c ję w te j d z ie d z in ie .
W p rz e s z ło śc i w y d a jn o ś ć s y s te m u o k re ś la n o n a og ó ł n a p o d s ta w ie p o m y s ło w o śc i r o z w ią z a ń o p r o g r a m o w a n ia o ra z m o cy o b lic z e n io w e j sa m e g o p ro c e s o ra . Z w ię k s z a ją c a się s z y b k o zło ż o n o ść i d o s k o n a ło ś ć e le m e n tó w p ó łp r z e w o d n ik o w y c h p o z w a la je d n a k r e a liz o w a ć o b e c n ie t a n i e r o z w ią z a n ia s p r z ę to w e , k t ó r e d o n ie d a w n a b y ły n ie p r a k ty c z n e lu b n i e k ie d y w rę c z n ie m o ż liw e do w y k o n a n ia . N o w e m o ż liw o śc i u z y s k a n e d z ię k i sz y b k ie m u ro z w o jo w i te c h n o lo g ii w ie lk ie j i b a r d z o w ie lk ie j s k a li in te g r a c ji r a d y k a l n ie z m ię n iły p o d e jś c ie do p r o j e k to w a n ia s y s te m ó w k o m p u te ro w y c h . K o n c e p c ja r e a liz a c ji u k ła d u a d r e s o w a n ia p a m ię c i m a s o w e j w e d łu g z a w a r to ś c i o k r e ś la n e j s k r ó te m C A P S (an g ; C o n te n t A d d r e s s a b le F ile S to r e ) m o ż e b y ć p r z y k ła d e m te g o n o w e go ..podejścia.
CELOW O SC A D R E SO W A N IA W ED Ł U G Z A W A R T O ŚC I R o z w ią z a n ia p a m ię c i a d r e s o w a n e j w e d łu g z a w a rto ś c i lu b t a k z w a n e j p a m ię c i a s o c ja c y jn e j s ą d y s k u to w a n e w l i t e r a t u r z e od w ie lu la t. P o m im o , iż u ż y te c z n o ś ć ro z w ią z a ń teg o ty p u je s t o g ó ln ie p o tw ie r d z a n a , p r o p o n o w a n e d o ty c h c z a s ro z w ią z a n ia m ia ły c h a r a k t e r b a rd z o u p ro s z c z o n y . W e w s z y s tk ic h o p is y w a n y c h p r z y p a d k a c h k o n s t r u k to r z y d ą ż y li do s k o n s tr u o w a n ia p a m ię c i, d o k tó r e j d o s tę p o p ie r a łb y się n a w y k o r z y s ta n iu r a c z e j w e w n ę tr z n y c h c e c h d a n y c h (p e ł
n ią c y c h f u n k c j e k lu czy ), n iż n a tw o r z e n iu ta b lic o d n ie s ie n ia o k r e ś la ją c y c h d o k ła d n ie p o tr z e b n e p o w ią z a n ia .
K o n c e p c ja n ie je s t z a te m n o w a . W y m a g a n ia n a u r z ą d z e n ia teg o ty p u w y n ik a ją z o b s e r w a c ji, ż e w w ię k sz o ś c i
p r z y p a d k ó w p o b ie r a n ie in f o r m a c ji z e z b io ró w o p ie r a się n a p o r ó w n y w a n iu 'in f o r m a c ji p r z e s z u k iw a n e j z in f o r m a c ją w z o rc o w ą . T a m e to d a p r z e s z u k iw a n ia z b io r ó w je s t ta k p o w s z e c h n ie s to s o w a n a , ż e c z ę sto n ie z a u w a ż a się, że w g r u n c i e rz e c z y z a s to s o w a n o w n ie j a d r e s o w a n ie w e d łu g z a w a rto ś c i. I rz e c z y w iś c ie w w ie lu in s ta l a c ja c h o k o ło 60%
■czasu, m a s z y n y w y k o r z y s tu je się n a p r z e s z u k iw a n ie s z e r e g o w e. O d b y w a się to — p rz y k ła d o w o — .p r z y tw o r z e n iu z e s ta w ie ń w y n ik o w y c h lu b s e le k ty w n e j a k tu a liz a c ji z b io ró w .
W y k o n y w a n ie ty c h c z y n n o ś c i z a p o m o c ą s p r z ę tu k o n w e n c jo n a ln e g o w y m a g a w p r o w a d z e n ia do s y s te m u k a ż d e g o z a p is u z b io ru d o c elo w eg o , s p r a w d z a n ia je g o p o w ią z a ń , a n a s tę p n ie a lb o o d r z u c e n ia , a lb o te ż p r z e tw o r z e n ia go w o k r e - -ś lo n y sp o só b n a z b ió r w y jś c io w y .
O p e r a c je t e są n ie e f e k ty w n e , g d y ż r z e c z y w is te d z ia ła n ia n a z b io rz e są o k re ś lo n e w k a ż d y m p r z e b ie g u p r z e z lic z b ę z d a rz e ń z e w n ę tr z n y c h p o ja w ia ją c y c h się od p o p rz e d n ie g o p rz e b ie g u , k tó r a to lic z b a b ę d z ie p r a w d o p o d o b n ie n ie w ie l
k a . W rz e c z y w is to ś c i w w ie lu z a s to s o w a n ia c h te g o r o d z a ju
„ często ść t r a f i e ń ” w z b io r a c h m o że n ie p r z e k r a c z a ć 5%
is tn ie ją c y c h ju ż ta m z a p is ó w . W c z a sa c h , g d y p a m ię c i n a ta ś m ie m a g n e ty c z n e j s ta n o w iły je d y n y r o d z a j p a m ię c i m a so w e j, n ie e f e k ty w n o ś ć t a b y ła to le r o w a n a , p o n ie w a ż s ta n o w iła część n a t u r a ln e g o sp o s o b u p r z e g lą d a n ia ta ś m y .
O b e c n ie w ś ró d u ż y tk o w n ik ó w d y s p o n u ją c y c h o k re ś lo n y m s to p n ie m s w o b o d y w y b o r u s p r z ę tu n ie w ie lu ju ż b ę d z ie c h c ia ło z a p is y w a ć sw o ją in f o r m a c ję n a n o ś n ik u , do k tó r e go je d y n y m sp o so b e m d o s tę p u je s t p r z e w in ię c ie od p o c z ą t
k u do k o ń c a k i l k u s e t m e tr ó w ta ś m y . P o ja w ie n ie się n o ś n ik ó w n a d y s k a c h -4z r u c h o m ą g ło w ic ą p o z w o liło u z y s k a ć p a m ię ć o p s e u d o s w o b o d n y m (an g . p s e u d o r a n d o m ) d o s tę p ie , a w ię c pozw oliło- sto s o w a ć ta k ż e o p r a c o w a n e w ty m sa m y m c z a sie m e to d y in d e k s o w a n ia , z a k ła d a ją c , ż e w te n sp o só b b ę d ą w y s z u k iw a n e z a p is y o w y s o k im p r a w d o p o d o b ie ń s tw ie w y s tę p o w a n ia . S to s o w a n ie te j m e to d y je s t k o n ie c z n e p rz y p r a c y in t e r a k c y j n e j, g d z ie w y m a g a n a je s t d u ż a s e le k ty w n o ść w y s z u k iw a n ia d a n y c h o ra z k r ó t k i c zas o c z e k iw a n ia n a o d p o w ie d ź . P a m ię ć d y s k o w a n i e je s t je d n a k , j a k w i a d o m o , u r z ą d z e n ie m o , rz e c z y w is ty m d o s tę p ie s w o b o d n y m i w k o n s e k w e n c ji e f e k t y w n e in d e k s o w a n ie z b io r ó w je s t m o ż liw e ty lk o w je d n y m z k r y t e r ió w w y b ie r a n ia . P o n a d to in d e k s y m o g ą m ie ć b a rd z o n ie w y g o d n e w a rto ś c i. D la p ro s ty c h z b io r ó w in d e k s o w y c h i z b io r ó w o d o s tę p ie s w o b o d n y m w w ie lu p r z y p a d k a c h w y s ta r c z a ją c e s ą n a g łó w k i.
J e d n a k w p rz y p a d k a c h , g d y f u n k c j e k lu c z y m a j ą p e łn ić d a n e w tó r n e , lic z b a o r a z ś r e d n ia d łu g o ś ć in d e k s ó w m o ż e
a la r m u ją c o r o s n ą ć w m ia r ę w z ro s tu w ie lk o ś c i i z ło żo n o ści d a n y c h p ie r w o tn y c h . T e p rz y c z y n y p ro w a d z ą w z a s a d z ie do a b s u r d a ln y c h s y tu a c ji, w k tó r y c h in d e k s y m o g ą z a jm o w a ć d w u k r o tn ie , a n a w e t c z te r o k r o tn ie w ię k s z y o b s z a r p a m ię c i w s to s u n k u do o b s z a r u z a jm o w a n e g o p rz e z d a n e , k tó r y c h t e in d e k s y d o ty c z ą .
T ru d n o ś c i z w ią z a n e z p o s łu g iw a n ie m się in d e k s a m i są d w o ja k ie . P o p ie r w s z e — w y m a g a n e je s t b e z p o ś r e d n ie m a n ip u lo w a n ie in d e k s a m i, a po d r u g i e — k o m p l ik u j e to e k s p lo a ta c ję . A k tu a liz a c ja d a n y c h p ie r w o tn y c h m o ż e w y w o ła ć p o w ta r z a ją c e się w ie lo k r o tn ie c z y n n o śc i a k tu a l iz a c j i, k tó r e m o g ą w y m a g a ć p ra c o c h ło n n e g o p r z e tw a r z a n ia , a w k o n s e k w e n c ji s ta n o w ić p o w a ż n e o b c ią ż e n ie c z a so w e k o m p u te r a p r z y p r a c y w c z a s ie rz e c z y w is ty m . N ie u w z g lę d n ia się ró w n ie ż , ż e o p e r a c j e n a in d e k s a c h n ie p o k r y w a ją c a łe g o z a k r e s u u ż y te c z n y c h f u n k c ji. W y s tę p u je to p rz y k ła d o w o w s y tu a c ji, g d y k r y t e r i u m w y b ie r a n i a u s t a la się n a p o d s t a w ie w z a je m n y c h r e l a c ji p o m ię d z y d w o m a lu b w ię k s z ą lic z b ą d a n y c h w ty m s a m y m z a p is ie . I n d e k s y są w rz e c z y w is to ś c i b a rd z o n ie d o k ła d n y m o d z w ie rc ie d le n ie m z b io ró w i w k o n s e k w e n c ji ic h u ż y te c z n o ś ć je s t n ie k ie d y w ą tp liw a .
K o le jn y p r o b le m , sz c z e g ó ln ie z w ią z a n y z p r a c ą w c z a sie r z e c z y w is ty m , p o le g a n a tr u d n o ś c i o k r e ś le n ia sp o s o b u p o s tę p o w a n ia z p y ta n i a m i z a w ie r a ją c y m i n ie d o k ła d n ie o k r e ś lo n e a r g u m e n ty w y s z u k iw a n ia . P y t a n i a te g o ty p u m a ją c z ę sto w y r a ż e n ia w y k a z u ją c e z a m a z a n ą zg o d n o ś ć (a n g . f u - z z y m a tc h in g ) z p o s z u k iw a n y m a r g u m e n te m , co w y n ik a z .n ie p r e c y z y jn o ś c i lu d z k ie g o w y s ła w ia n ia się. E f e k ty w n e ro z w ią z a n ie te g o p r o b le m u w ią ż e s ię ś c iś le z ro z w ią z a n ie m p r o b le m u a k c e p to w a ln o ś c i w p r o w a d z e n ia n ie p o p r a w n y c h in f o r m a c ji w e jś c io w y c h do s y s te m ó w in f o rm a ty c z n y c h .
D o ty c h c z a s o m a w ia n e b y ły ty lk o z b io ry cjan y ch , n a to m ia s t n ie ro z w a ż a n o b a z d a n y c h . C h o c ia ż i s tn i e ją ró ż n e p o g lą d y n a t e m a t is to ty b a z d a n y c h , is tn i e je o g ó ln a z g o d n o ść , że te r m in te n o k r e ś la je d n o lity z e sp ó ł d a n y c h o w ię k szej o g ó ln o ś c i od z b io r u tr a d y c y jn e g o , k tó r y m o ż e b y ć w y k o r z y s ty w a n y p rz e z ró ż n o r o d n e p r o g r a m y u ż y tk o w e . W y k o r z y s ta n ie d a n y c h p rz e z w ie le p r o g r a m ó w w y w o łu je in n y p ro b le m . K a ż d y p r o g r a m w o k r e ś lo n y sp o só b p r z e tw a r z a d a n e , a n a s t ę p n ie z a p is u je p o w tó r n ie w p a m ię c i. O d w z o ro w a n ia p rz e tw o r z o n y c h d a n y c h są c z ę sto b a rd z o z ło ż o n e w s k u te k b r a k u m o ż liw o śc i s k o n s tr u o w a n ia p a m ię c i o s t r u k t u r z e d o s to s o w a n e j do z r ó ż n ic o w a n y c h w y m a g a ń p r o g r a m ó w u ż y tk o w y c h , W z a s to s o w a n ia c h k o n w e n c jo n a ln y c h p r o w a d z i to c zęsto d o p o w s ta n ia s p lo tó w s t r u k t u r lo g icz
n y c h i fiz y c z n y c h z e z ło ż o n y m i s y s te m a m i in d e k s ó w i p o w ią z a ń , k tó r y c h k a ż d a r e o r g a n iz a c ja je s t n ie z w y k le t r u d n a , a ro z s z e rz e n ie w y m a g a w y k o n a n ia p e łn e g o c y k lu k o m p i
la c ji.
S to s o w a n e o b e c n ie r o z w ią z a n ia b a z d a n y c h p o z w a la ją j e d n a k b u d o w a ć s y s te m y s p e łn ia ją c e b a rd z o ró ż n o r o d n e w y m a g a n i a o p e r a c y jn e (z a ró w n o d la s y s te m ó w d z ia ła ją c y c h w tr y b i e w s a d o w y m , j a k i w c z a sie rz e c z y w is ty m ) w p rz y p a d k a c h , g d y m o g ą o n e b y ć d o k ła d n ie z d e fin io w a n e . R o z w ią z a n ia t e są z n a c z n ie m n ie j e f e k ty w n e w s y s te m a c h w y s z u k iw a n ia z p y ta n i a m i tw o rz o n y m i d o ra ź n ie , z w ła sz c z a z a ś z p y ta n ia m i z a w ie r a ją c y m i w ie le k lu c z y w y b o r u z a p is u . P y ta n i a te g o t y p u w w ie lu p r z y p a d k a c h m o g ą b y ć t r a k t o w a n e w y łą c z n ie ja k o w s p o m a g a ją c e z a d a n ia w s a d o w e , k tó r e c h o c ia ż n ie c o r a t u j ą s y tu a c ję , s ą i r y tu j ą c e d la u ż y tk o w n ik ó w p r e f e r u ją c y c h p r a c ę in t e r a k c y j n ą .
K o n w e n c jo n a ln e s t r u k t u r y .sp rz ę tu w g s c h e m a tó w v o i l N e u m a n n a p o z w a la ją w p r a w d z ie u z y s k iw a ć r o z w ią z a n ia o m ó w io n y c h w y ż e j p ro b le m ó w w s e n s ie fu n k c jo n a ln y m , je d n a k n ie z a p e w n ia ją r o z w ią z a ń e f e k ty w n y c h , a p r a c ę in t e r a k c y j n ą o g r a n ic z a ją d o p r o s ty c h tr a n s a k c j i. P r o j e k t a n t s y s te m u m a z a te m d y le m a t: a lb o z a p e w n ie n ia w p a k ie c ie p r o g r a m o w y m o g ó ln y c h m e to d w y b ie r a n ia , o p a r ty c h g łó w n i e n a w y s z u k iw a n iu s z e re g o w y m w t r y b ie p r z e tw a r z a n ia w sa d o w e g o , a lb o te ż z a o f e r o w a n ia z ło ż o n y c h s y s te m ó w i n d e k s o w a n ia , k t ó r e w n a jk o r z y s tn ie js z y m p r z y p a d k u p o z w o lą u z y s k a ć t y l k o n ie k t ó r e c e c h y s y s te m u c z a su rz e c z y w is te go o o g ra n ic z o n e j w y d a u io ś c i, p rz y z n a c z n y c h n a k ła d a c h n a k o m p ila c ję i n d e k s ó w i c a ło ś c io w e u a k t u a l n i a n i e s y
ste m u .
I s to ta m o ż liw y c h r o z w ią z a ń o p ie r a się n a fa k c ie , ż e p o m im o n ie e f e k ty w n o ś c i w y s z u k iw a n ia sz e re g o w e g o , c zęsto j e s t t o je d y n e m o ż liw e ro z w ią z a n ie , a to w a rz y s z ą c e m u s t r a t y m u s z ą b y ć n ie s te ty a k c e p to w a n e . C e lo w y m je s t z a te m z b a d a n ie m o ż liw o śc i z r e a liz o w a n ia a u to n o m ic z n e g o b lo k u w y s z u k iw a n ia , k tó r y w y k o n y w a łb y te czy n n o śc i, z w a l
n ia j ą c p ro c e s o r c e n tr a ln y o d w y k o n y w a n ia p ro s ty c h , le c z c z a s o c h ło n n y c h p r o c e d u r p o ró w n y w a n ia i te s to w a n ia .
W l i t e r a t u r z e sz e ro k o d y s k u to w a n e są m o ż liw o śc i z g r u p o w a n ia w s z y s tk ic h f u n k c j i z a rz ą d z a n ia d a n y m i w s p e c ja li
z o w a n e j je d n o s tc e , t a k z w a n e j m a s z y n ie b a z y d a n y c h , d z ia ła ją c e j n ie z a le ż n ie o d p ro c e s o ra c e n tr a ln e g o . C h o c ia ż t a k a f u n k c j o n a ln i e z d e c e n tr a liz o w a n a a r c h i te k t u r a p o te n c ja l
n ie m o ż e z a p e w n ić u z y s k a n ie e f e k ty w n y c h i n ie z a w o d n y c h r o z w ią z a ń , n ie m n ie j je j r e a l iz a c j a w y m a g a ro z w ią z a n ia je s z c z e w ie lu p ro b le m ó w . I s to tn ą p o p r a w ę p a r a m e tr ó w p r z e t w a r z a n ia m o ż n a u z y s k a ć w r e z u l ta c i e u m ie s z c z e n ia w u r z ą d z e n iu p a m ię c io w y m o k re ś lo n y c h f u n k c j i w y s z u k i
w a n ia i o d tw a r z a n ia , d z ia ła ją c y c h p o d k o n tr o lą r e z y d u j ą cego w je d n o s tc e c e n tr a ln e j s y s te m u z a r z ą d z a n ia d a n y m i.
P r o j e k ty ta k ic h r o z w ią z a ń o p ra c o w a ło w o s ta tn ic h l a ta c h w ie le ró ż n y c h z e sp o łó w b a d a w c z y c h . M ię d z y in n y m i, p a m ię ć te g o ty p u o n a z w ie C A P S o p ra c o w a n o w o ś r o d k u b a d a w c z o -ro z w o jo w y m (R e s e a r c h a n d A d v a n c e d D e v e l
o p m e n t C e n tre ) f i r m y IC L .
C A F S j e s t p a m ię c ią d y s k o w ą z a w ie r a j ą c ą s p e c ja liz o w a n y s p r z ę t d z ia ła ją c y p o d n a d z o re m o p r o g r a m o w a n ia , w k tó r y m do w ie lo k r y te r io w e g o w y b ie r a n ia d a n y c h z p o je d y n c z y c h lu b w ie lu p o łą c z o n y c h z b io ró w z a s to s o w a n o m e to d ę p r z e t w a r z a n ia ró w n o le g łe g o . I s to tn e w y m a g a n ie n a k ła d a n e n a te n s p r z ę t s p r o w a d z a się do ró w n o le g łe g o w y k o n y w a n ia z ło ż o n y c h f u n k c j i e fe k ty w n e g o w y s z u k iw a n ia w k il k u s t r u m ie n ia c h d a n y c h p r z y ró w n o le g ły m o d c z y ty w a n iu w ie lu k a n a łó w d y s k o w y c h . C h o c ia ż ro z w ią z a n ia te u z y s k a n o d la z b io ró w z a p is a n y c h n a d y s k a c h z r u c h o m ą g ło w ic ą , m o ż n a j e sto s o w a ć r ó w n ie ż d la in n y c h ro d z a jó w p a m ię c i o d o s tę p ie s w o b o d n y m , ta k i c h j a k b ę b n y m a g n e ty c z n e , d y s k i ze s ta ły m i g ło w ic a m i, p a m ię c i n a d o m e n a c h m a g n e ty c z n y c h itp . P r z y p r o j e k to w a n iu s ta r a n o się u n ik a ć sto s o w a n ia n ie ty p o w y c h te c h n o lo g ii, w y k o r z y s tu ją c is tn ie ją c ą b a z ę e le m e n to w ą , co z a p o b ie g ło n ie b e z p ie c z e ń s tw u z a k łó c e n ia e k s p e r y m e n tu s y s te m o w e g o e k s p e r y m e n te m s p r z ę
to w y m .'
W Y M A G A N IA F U N K C JO N A L N E
U z y s k a n ie d u ż e j e la s ty c z n o ś c i i u ż y te c z n o ś c i p a m ię c i.
C A F S w y m a g a ło szczeg ó ło w eg o w y w a ż e n ia r o z w ią z a ń s p r z ę to w y c h i p ro g r a m o w y c h . P r o j e k ta n c i d ą ż y li d o s k o n s tr u o w a n ia h ie r a rc h ic z n e g o s y s te m u f i lt r o w a n i a in f o r m a c ji, w k tó r y m d a n e p r z e s y ła n e z d u ż ą s z y b k o ś c ią są a n a liz o w a n e p rz e z p r o s te p o w ta r z a j ą c e się u k ła d y , p rz y czym m a le ją c a lic z b a c o ra z b a r d z ie j z ło ż o n y c h o p e r a c ji w y k o n y w a n a je s t w m a le ją c e j lic z b ie b a r d z ie j r o z b u d o w a n y c h u k ła d ó w , k t ó r y c h k u lm in a c j ą są p r o c e d u r y w y k o n y w a n e w p ro c e s o rz e c e n tr a ln y m . Z b u d o w a n ie ta k i e j s t r u k t u r y w y m a g a o k r e ś le n ia n ie z a le ż n y c h o d s ie b ie f u n k c j i o w y s o k ie j p o w ta r z a l- n o śc i. P r z e k o n a n i e o m o ż liw o śc i u z y s k a n ia ta k i e j r e a l iz a c j i u z y s k a n o n a p o d s ta w ie o s ią g n ię te g o p o w o d z e n ia w s z e r o k im s to s o w a n iu p a k ie tó w p r o g r a m o w y c h tw o r z e n ia z e s ta w ie ń w y n ik o w y c h , j a k i e n p . s tw a r z a o p ra c o w a n y w f ir m ie IC L p a k ie t F IN D 2. W ie le ty c h p r o g r a m ó w z a w ie r a p a r a m e tr y c z n e p r o c e d u r y o g ó ln e g o p rz e z n a c z e n ia , k tó r e m o g ą b y ć z r e a liz o w a n e s p rz ę to w o .
N ie z a le ż n ie od te g o , s ta ło się ja s n y m , że z a c h o w a n ie s t o su n k o w o p r o s ty c h s t r u k t u r z b io ró w w y m a g a u tr z y m a n i a d o ty c h c z a s o w e j z ło żo n o ści s p r z ę tu . W p r a k ty c e o z n a c z a to n a ło ż e n ie o k re ś lo n y c h o g ra n ic z e ń n a s to s o w a n ie z a p is ó w h ie r a rc h ic z n y c h . N ie m o ż n a te g o u w a ż a ć z a is to t n ą w a d ę , p o n ie w a ż n a r e a liz a c j ę p r o j e k tu z n a c z n y w p ły w m ia ła m e to d a n o r m a liz a c ji E. F. C o d d a , u j ę t a w je g o p r o g r a m ie r e a l iz a c j i b a z y d a n y c h . P r o j e k t C A F S p o p rz e d z iły s tu d ia m o ż liw y c h z a s to s o w a ń , z k tó r y c h w y n ik ło , ż e w p a m ię c i d y s k o w e j p o ż ą d a n a je s t m o ż liw o ść r e a l iz a c j i n a s tę p u ją c y c h f u n k c ji:
1) o c e n y w y r a ż e ń w y b o r u z a p is ó w z a w ie r a ją c y c h f u n k c j e b o o lo w s k ie w ie lu z m ie n n y c h k o r z y s ta ją c e z o p e r a to r ó w lo g ic z n y c h I, L U B , N IE
2) o c e n y w y r a ż e ń w y b o r u z a p is ó w z a w ie r a ją c y c h w a ż o n e f u n k c j e p ro g o w e w ie lu z m ie n n y c h
3) z e s ta w ia n ia p o d z b io r ó w w y b r a n y c h z a p is ó w w c e lu p o w tó rn e g o p r z e k a z a n ia d o p r o c e s o ra c e n tr a ln e g o ty lk o d a n y c h w y m a g a n y c h w p ro c e s ie g e n e r a c j i z a d a n ia
4) z lic z a n ia z a p is ó w ' z g o d n y c h z w y r a ż e n ie m s ta n o w ią c y m k r y t e r i u m w y b o ru
5) w y k o r z y s ty w a n ia r e l a c ji = , ■ jf ., > , < , ¡2=, < p o m ię d z y w y s p e c y fik o w a n y m i w a r to ś c ia m i k lu c z y i d a n y m i (ja k o
c z ło n ó w w y r a ż e ń w y b o r u z a p isó w )
6) m a s k o w a n ia e le m e n tó w d a n y c h z d o k ła d n o ś c ią dó co n a jm n ie j b a jt u lu b z n a k u
7) łą c z e n ia p o sz c z e g ó ln y c h o k r e ś le ń w e d łu g z g o d n o śc i t e m a ty c z n e j
8) w y k o r z y s ty w a n ia m a k s y m a ln y c h i m in im a ln y c h w a r to ś ci d a n y c h ja k o k r y t e r ió w w y s z u k iw a n ia
9) s u m o w a n ia o k re ś lo n y c h w a r to ś c i e le m e n tó w d a n y c h w ' z a p is a c h s p e łn ia ją c y c h w a r u n k i k r y t e r iu m s e le k c ji
10) p o r ó w n y w a n ia w a r to ś c i e le m e n tó w d a n y c h te g o sa m e g o ty p u , p e łn ią c y c h f u n k c j e c z ło n ó w w y s z u k iw a n y c h . W y m a g a n ie t o ro z s z e rz o n o p ó ź n ie j ró w n ie ż o o p e r a c je a r y t m e ty c z n e d o d a w a n ia i o d e jm o w a n ia w a r to ś c i i s y m b o li d a n y c h
11) o c e n y w y r a ż e ń s ta n o w ią c y c h k r y t e r iu m s e le k c ji w z a p is a c h w ir t u a ln y c h tw o rz o n y c h p rz e z łą c z e n ie d w u lu b w ię c e j z b io r ó w fiz y c z n y c h
12) w y p r o w a d z a n ia n a z e w n ą tr z z b io r u z a p is ó w z g o d n y c h
7. k r y t e r i u m s e le k c ji w c e lu z lik w id o w a n ia n a d m ia ro w o ś c i z w a r u n k ie m z lic z a n ia lic z b y z a p is ó w n ie ty p o w y c h . P ie r w s z e s ie d e m z w y m ie n io n y c h f u n k c j i z re a liz o w a n o p o c z ą tk o w o w .m a ły m s y s te m ie e k s p e r y m e n ta ln y m , k tó r y 'z o s t a ł p o d d a n y w s tę p n e j o c e n ie . N a p o d s ta w ie u z y s k a n y c h w y n ik ó w w y k o n a n o je d n o s tk ę s t e r u ją c ą p a m ię c i d y s k o w e j z a w ie r a ją c ą s p r z ę t r e a l iz u ją c y p e łn y z e s ta w f u n k c j i a u to n o m ic z n e g o s k o ja rz o n e g o p rz e s z u k iw a n ia .
SPR Z Ę T
P r o j e k ta n c i p r z y ję li z a ło ż e n ie , że s p e c ja ln e c e c h y je d n o s t
k i s t e r u ją c e j d y s k ie m w s y s te m ie C A F S b ę d ą u z u p e łn ia ły s ta n d a r d o w e f u n k c j e b e z p o śre d n ie g o d o s tę p u u r z ą d z e ń k o n w e n c jo n a ln y c h , tz n . f u n k c j e b lo k o w e g o z a p is u i o d c z y tu .
procesor centralny
jednostka powiązań zbiorów
TZ
r
jednostka wyszukiwania
zapisów
jednostka
's procesor
kanatu oceny
kluczowego w ybo ru
n
jednostka multipleksowa- nia danych i sterowania form atem
I_______
je dn os tka stero wania napędem pamięci dyskowej
R ys. 1 B lo k i fu n k c jo n a ln e je d n o stk i ste r u ją c e j sy s te m u CAFS
Z g o d n ie z o g ó ln y m s c h e m a te m b lo k o w y m , p rz e d s ta w io n y m n a ry s . 1; w s p o m n ia n a je d n o s tk a s t e r u ją c a z a w ie r a sześć n a s tę p u ją c y c h z a s a d n ic z y c h z e sp o łó w : ’ *
1) p ro c e s o r s te r u ją c y
2) je d n o s tk ę b e z p o ś re d n ie g o d o s tę p u 3) je d n o s tk ę s k o ja rz o n e g o p r z e s z u k iw a n ia
4) je d n o s tk ę w y s z u k iw a n ia z a p is ó w 5) je d n o s tk ę p o w ią z a ń z b io ró w
6) je d n o s tk ę s te r o w a n ia n a p ę d e m p a m ię c i d y s k o w e j.
J a k o p ro c e s o r s t e r u ją c y z a s to s o w a n o k o m p u t e r z p a m i ę c ią 64 K b a jtó w , id e n ty c z n y do s to so w a n e g o w je d n o s tc e s t e r u ją c e j u r z ą d z e n ia k o ń c o w e g o IC L 7503. J e g o n a jw a ż n ie js z e f u n k c j e to p la n o w a n ie z a d a ń i z a r z ą d z a n ie z a s o b a m i.
J e d n o s tk a b e z p o ś re d n ie g o d o s tę p u r e a liz u j e s t a n d a r d o w e f u n k c j e b lo k o w e g o z a p is u i o d c z y tu .
J e d n o s tk a s k o ja rz o n e g o p r z e s z u k iw a n ia (an g . a s s o c ia tiv e se a r c h in g u n it) w y k o n u je r ó w n o le g łe c z y n n o śc i p r z e s z u k iw a n ia n a m u ltip le k s o w a n y c h s tr u m i e n ia c h d a n y c h u z y s k iw a n y c h w w y n ik u ró w n o le g łe g o o d c z y ty w a n ia k il k u k a n a łó w d y s k o w y c h . P a m ię ć d y s k o w ą w y p o s a ż o n o w d o d a tk o w e w z m a c n ia c z e o d c z y tu , co p o z w a la ró w n o le g le o d c z y ty w a ć s y g n a ły z k ilk u g ło w ic . D o je d n e j je d n o s tk i s t e r u j ą c e j m o ż n a d o łą c z y ć d o o ś m iu je d n o s te k d y s k o w y c h w ie lo g ło w ic o w y c h i s z e ś c iu je d n o s te k d y s k o w y c h z p o je d y n c z y m i g ło w ic a m i o d c z y tu , co w p r z y p a d k u z a s to s o w a n ia j e d n o s te k ty p u E D S BO d a j e łą c z n ą p o je m n o ś ć p a m ię c i 840 M b a jtó w . W . je d n o s tc e s k o ja rz o n e g o p r z e s z u k iw a n ia m o ż n a w y ró ż n ić tr z y p o d s ta w o w e p o d z e sp o ły :
® m u ltip le k s o w a n ia i s te r o w a n ia f o r m a te m
® k a n a łu k lu c z o w e g o 6» p ro c e s o r a o c e n y w y b o ru .
P o d z e s p ó ł m u ltip le k s o w a n ia i s te r o w a n ia f o r m a te m p o b ie r a n ie p r z e tw o r z o n e d a n e z w ie lu d y s k o w y c h k a n a łó w o d c z y tu i w y tw a r z a m u ltip le k s o w a n y s y g n a ł w y jś c io w y w y s y ła n y n a sz y n ę w y jś c io w ą o s z e ro k o ś c i je d n e g o b a j t a i p rz e p u s to w o ś c i 4 M b a jtó w /s . W o p ra c o w a n y m s y s te m ie m o ż n a w y k o rz y s ty w a ć 12 n ie z a le ż n y c h k a n a łó w d y s k o w y c h , z k tó r y c h do d z ie s ię c iu m o ż e z n a jd o w a ć się w je d n o s tc e w ie lo g ło w ic o w e j o b s łu g u ją c e j z a d a n i a w y m a g a ją c e s z y b k ie g o p rz e s z u k iw a n ia . P o d z e s p ó ł te n w y tw a r z a ró w n ie ż i n f o r m a c ję s t e r u ją c ą f o r m a te m , w y k o r z y s ty w a n ą w in n y c h je d n o s tk a c h i z a w ie r a j ą c ą p rz y k ła d o w o t a k i e in f o r m a c je , ja k : p o c z ą te k z a p is u , p o c z ą te k p o la , k o n ie c z a p is u .
P o d z e s p ó ł k a n a łu k lu c z o w e g o p o z w a la p r z y p o r z ą d k o w a ć k a ż d e m u z a d a n iu d o s z e s n a s tu r e je s tr ó w k lu c z o w a n ia i m a s k o w a n ia łą c z n ie z o d p o w ie d n im i k o m p a r a to r a m i. R ó w n o c z e śn ie m o ż n a w y k o n y w a ć d o s ie d m iu z a d a ń . K a n a ły k l u cz o w e p o w p r o w a d z e n iu do n ic h o d p o w ie d n ic h k lu c z y i m a s e k d z ia ł a ją r ó w n o le g le n a s t r u m i e n iu d a n y c h i p o z w a la j ą d la b a d a n e g o z a p is u o k r e ś la ć ty p k lu c z a , o d p o w ie d n ik i k lu c z y , w y z n a c z a ć n ie r ó w n o ś c i - „ m n ie js z y ” i „ w ię k s z y ” oraz” ic h o d w ro tn o ś c i lo g ic z n e . O p e r a c je t e są w y k o n y w a n e n a b ie ż ą c o b e z b u f o r o w a n ia in f o r m a c ji o d c z y ty w a n y c h z e śc ie ż e k . P o w y k o n a n iu s p e c y f ic z n y c h d la d a n e g o k a n a łu k lu c z o w e g o f u n k c j i p r ó w n a n ia w y n ik z o s ta j e z a p a m ię ta n y , a n a s t ę p n ie w y k o r z y s ty w a n y ja k o a r g u m e n t m i k r o p r o g r a m u w y k o n y w a n e g o p r z e z p ro c e s o r o ce
n y w y b o r u p o p o r ó w n y w a n iu w s z y s tk ic h k lu c z y d la teg o z a p is u , tz n . p o w y k r y c iu k o ń c a z a p is u .
O m a w ia n y p ro c e s o r je s t m a ły m , s p e c ja ln ie z a p r o je k to w a n y m k o m p u te r e m do p r z e tw a r z a n ia w e k to r ó w z in d y w i
d u a ln y m p ro g r a m o w a n ie m d la .k a ż d e g o z a d a n ia w y s z u k i
w a n ia i m o ż e ró w n o c z e ś n ie w y k o n y w a ć k il k a p r o g r a m ó w w y s z u k iw a n ia . D la z a p e w n ie n ia w ła ś c iw e g o f u n k c jo n o w a n ia k a n a łó w k lu c z o w y c h w y m a g a n e je s t, a b y d a n e p r z e c h o w y w a n e n a d y s k u m ia ły s t a ły f o r m a t lu b c e c h ę s a m o - id e n ty f ik a c ji. W k o ń c o w e j f a z ie r e a l iz a c ji p r o j e k tu p o d ję t o d e c y z ję z a a d a p t o w a n i a f o r m a tu d o p u s z c z a ją c e g o z a p is y o z m ie n n e j d łu g o ś c i' i w ie lo k r o tn e w y s tę p o w a n ie g r u p pól o z m ie n n e j d łu g o ś c i. K a ż d a g r u p a p ó l p o p rz e d z a n a je s t k o d a m i i d e n t y f i k a to r a o ra z d łu g o ś c i i m o ż e z a w ie r a ć z b ió r p ó l d a n y c h o s t a łe j d łu g o ś c i, z n a s tę p u ją c y m p o n im p o lu d a n y c h o z m ie n n e j d łu g o ś c i ( p a tr z ry s . 2). J e ż e li w y m a g a n e je s t p o r ó w n a n ie o k re ś lo n e g o p o la d a n y c h z in f o r m a c ją k lu c z o w ą , p o le to m oże b y ć w y iz o lo w a n e za p o m o c ą m a s k i p rz e c h o w y w a n e j w k a n a le k lu c z o w y m łą c z n ie z d a n y m i.
C e c h a t a p o z w a ła ła tw o s p r a w d z a ć z g o d n o ść te m a ty c z n ą w p r z y p a d k u , g d y p r z e s z u k iw a n e są d a n e o z m ie n n e j d ł u g o ści ty p u w y r a z ó w te k s t u sło w n e g o .
P o d c z a s g d y je d n o s tk a s k o ja r z o n e g o p r z e s z u k iw a n ia d o k o n u je p o r ó w n a n ia % in f o r m a c ją k lu c z o w ą , je d n o s tk a w y s z u k iw a n a z a p is ó w (an g . re c o r d r e t r ie v a l u n it ) ' p o r ó w n u je
